intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài về: Tổ chức quản lý, sử dụng lao động và tiền lương trong công ty Dệt- May Hà Nội”

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:63

Thêm vào BST
Báo xấu
84
lượt xem 14
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong nền sản xuất xã hội của bất kỳ một quốc gia nào, tiền lương luôn luôn là một vấn đề “ thời sự nóng bỏng”. Nó hàm chứa trong đó nhiều mối quan hệ giữa sản xuất và phân phối trao đổi, giữa tích luỹ và tiêudùng, giữa thu nhập và nâng cao mức sống của các thành phần dân cư.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài về: Tổ chức quản lý, sử dụng lao động và tiền lương trong công ty Dệt- May Hà Nội”

  1. Luận văn tốt nghiệp Đề tài Tổ chức quản lý, sử dụng lao động và tiền lương trong công ty Dệt- May Hà Nội
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu. Trong nÒn s¶n xuÊt x· héi cña bÊt kú mét quèc gia nµo, tiÒn l­¬ng lu«n lu«n lµ mét vÊn ®Ò “ thêi sù nãng báng”. Nã hµm chøa trong ®ã nhiÒu mèi quan hÖ gi÷a s¶n xuÊt vµ ph©n phèi trao ®æi, gi÷a tÝch luü vµ tiªudïng, gi÷a thu nhËp vµ n©ng cao møc sèng cña c¸c thµnh phÇn d©n c­. Khi nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, tù h¹ch to¸n chi phÝ mµ trong ®ã chi phÝ tiÒn l­¬ng chiÕm phÇn kh«ng nhá, th× tiÒn l­¬ng cµng trë thµnh vÊn ®Ò quan träng trong c¸c doanh nghiÖp ®ã. §èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× hä ph¶i t×m mäi c¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn vËy th× c«ng t¸c lý lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng ph¶i ®­îc chó ý ®óng møc. Nh÷ng viÖc lµm kh¸c sÏ kh«ng ph¸t huy ®­îc t¸c dông, thËm chÝ kh«ng cã hiÖu qu¶ nÕu c«ng t¸c nµy kh«ng ®­îc quan t©m ®óng møc vµ kh«ng th­êng xuyªn ®­îc cñng cè. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, tæ chøc qu¶n lý lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng lµ néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng nhÊt quyÕt ®Þnh sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸. Tæ chøc c«ng t¸c, sö dông tiÒn l­¬ng gióp cho viÖc qu¶n lý lao ®éng cña doanh nghiÖp ®i vµo nÒn nÕp, thóc ®Èy ng­êi lao ®éng h¨ng say lµm viÖc, chÊp hµnh tèt kû luËt lao ®éng nh»m t¨ng n¨ng suÊt vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc, ®ång thêi còng t¹o c¬ së tÝnh l­¬ng ®óng víi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. NÕu tæ chøc tèt c«ng t¸c lao ®éng - tiÒn l­¬ng, qu¶n lý tèt qòy l­¬ng vµ ®¶m b¶o tr¶ l­¬ng, trî cÊp, b¶o hiÓm x· héi theo ®óng chÕ ®é chÝnh s¸ch th× sÏ t¹o c¬ së cho viÖc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng vµo gi¸ thµnh ®­îc chÝnh x¸c, ®Æc biÖt ®èi víi doanh nghiÖp cã quy m« vµ sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn lín. C«ng ty DÖt-May Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc thuéc Bé C«ng nghiÖp. Ho¹t ®éng chÝnh cña C«ng ty lµ s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng phôc vô cho ng­êi tiªu dïng trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Do ®ã yªu cÇu ®Æt ra víi C«ng ty lµ ph¶i cã mét ®éi ngò c«ng nh©n viªn ®«ng ®¶o, tr×nh ®é chuyªn m«n cao vµ n¨ng lùc lµm viÖc tèt ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng bÞ ng­ng trÖ 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh»m t¹o cho C«ng ty chç ®øng v÷ng ch¾c trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh nãng báng hiÖn nay. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng ë C«ng ty rÊt ®­îc coi träng. Qua viÖc nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tÕ t¹i C«ng ty DÖt- May Hµ Néi, b»ng nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc trang bÞ trong qu¸ tr×nh häc tËp t¹i tr­êng cïng sù chØ b¶o tËn t×nh cña gi¸o viªn h­íng dÉn vµ c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn phßng Tæ chøc, phßng KÕ to¸n cña C«ng ty t«i ®· chän vÊn ®Ò: “Tæ chøc qu¶n lý, sö dông lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong c«ng ty DÖt- May Hµ Néi” ®Ó lµm luËn v¨n tèt nghiÖp. Ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn vµ danh môc tµi liÖu tham kh¶o, b¶n luËn v¨n ®­îc kÕt cÊu thµnh 3 phÇn: PhÇn I: C¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n lý lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp. PhÇn II: Tæ chøc qu¶n lý, sö dông lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong C«ng ty DÖt May Hµ Néi PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ liªn quan ®Õn t×nh h×nh lao ®éng vµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng hiÖn nay cña C«ng ty DÖt May Hµ Néi Do kiÕn thøc còng nh­ kinh nghiÖm cña mét sinh viªn lÇn ®Çu tiÕp cËn víi thùc tÕ nªn khã tr¸nh khái thiÕu sãt, rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ c¸c b¹n sinh viªn ®Ó b¶n luËn v¨n nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I: C¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n lý lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng. I. Qu¶n lý lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp. 1. C¬ së lý luËn chung vÒ qu¶n lý lao ®éng. 1.1 Qu¶n lý lao ®éng lµ g× ? Qu¶n lý lao ®éng lµ ho¹t ®éng qu¶n lý lao ®éng con ng­êi trong mét tæ chøc nhÊt ®Þnh trong ®ã chñ thÓ qu¶n trÞ t¸c ®éng lªn kh¸ch thÓ bÞ qu¶n trÞ nh»m môc ®Ých t¹o ra lîi Ých chung cña tæ chøc. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp ®­îc ®Æt trong sù c¹nh tranh quyÕt liÖt. V× vËy ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn t×m c¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®ã c¸c c«ng viÖc ph¶i quan t©m hµng ®Çu lµ qu¶n trÞ lao ®éng. Nh÷ng viÖc lµm kh¸c sÏ trë nªn v« nghÜa nÕu c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng kh«ng ®­îc chó ý ®óng møc kh«ng ®­îc th­êng xuyªn cñng cè. ThËm chÝ kh«ng cã hiÖu qu¶, kh«ng thÓ thùc hiÖn bÊt kú chiÕn l­îc nµo nÕu tõng ho¹t ®éng kh«ng ®i ®«i víi viÖc hoµn thiÖn vµ c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng. Mét doanh nghiÖp dï cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong kinh doanh, cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn vËt chÊt kÜ thuËt ®Ó kinh doanh cã l·i, mét ®éi ngò c«ng nh©n viªn ®ñ m¹nh nh­ng khoa häc qu¶n lý kh«ng ®­îc ¸p dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp ®ã còng kh«ng tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc. Ng­îc l¹i mét doanh nghiÖp ®ang cã nguy c¬ sa sót, yÕu kÐm ®Ó kh«i phôc ho¹t ®éng cña nã, c¸n bé l·nh ®¹o ph¶i s¾p xÕp, bè trÝ l¹i ®éi ngò lao ®éng cña doanh nghiÖp, sa th¶i nh÷ng nh©n viªn yÕu kÐm, thay ®æi chç vµ tuyÓn nh©n viªn míi nh»m ®¸p øng t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp phï hîp víi kh¶ n¨ng lµm viÖc cña tõng ng­êi. Ngµy nay víi sù tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt vµ sù chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· lµm cho c¸c mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi cµng trë nªn phøc t¹p. NhiÖm vô cña qu¶n lý lao ®éng lµ ®iÒu hµnh chÝnh x¸c trän vÑn c¸c mèi quan hÖ Êy ®Ó cho s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh nhÞp nhµng, liªn tôc vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. V× 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vËy vai trß cña qu¶n lý lao ®éng ®èi víi doanh nghiÖp lµ rÊt quan träng. Bëi lÏ qu¶n lý lao ®éng lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña qu¶n trÞ s¶n xuÊt kinh doanh, nã nh»m cñng cè vµ duy tr× ®Çy ®ñ sè l­îng vµ chÊt l­îng ng­êi lµm viÖc cÇn thiÕt cho tæ chøc ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra, t×m kiÕm vµ ph¸t triÓn nh÷ng h×nh thøc, nh÷ng ph­¬ng ph¸p tèt nhÊt ®Ó con ng­êi cã thÓ ®ãng nhiÒu søc lùc cho c¸c môc tiªu cña tæ chøc ®ång thêi còng t¹o c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn kh«ng ngõng chÝnh b¶n th©n con ng­êi. Sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc cña con ng­êi lµ môc tiªu cña qu¶n lý lao ®éng. 1.2 C¸c quan ®iÓm vÒ qu¶n lý lao ®éng trong doanh nghiÖp. NÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang tõng b­íc chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghi· víi chÝnh s¸ch “®æi míi” héi nhËp víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn toµn thÕ giíi. YÕu tè con ng­êi, yÕu tè trÝ tuÖ ®­îc ®Ò cao h¬n yÕu tè vèn vµ kü thuËt, trë thµnh nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña mçi doanh nghiÖp. Do vËy yªu cÇu vÒ tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña con ng­êi, cña mçi doanh nghiÖp còng kh¸c tr­íc t¹o nªn sù ®ßi hái vÒ hai phÝa: Mäi doanh nghiÖp ë møc tèi thiÓu ®Òu yªu cÇu ®éi ngò c«ng nh©n viªn cña m×nh hoµn thµnh nhiÖm vô, ®¹t tiªu chuÈn ®Þnh møc ®Æt ra, chÊp hµnh nh÷ng chÝnh s¸ch, nh÷ng quy ®Þnh cña c«ng ty. Tuy nhiªn trong thùc tÕ kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng yªu cÇu déi ngò nguån nh©n lùc cña m×nh nhiÒu h¬n møc tèi thiÓu. Doanh nghiÖp kh«ng chØ yªu cÇu nh©n viªn hoµn thµnh c«ng viÖc mµ ph¶i biÕt s¸ng t¹o, c¶i tiÕn t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p, ph­¬ng ph¸p míi, kh«ng chØ chÊp hµnh quy chÕ mµ cßn ph¶i nhiÖt huyÕt, g¾n bã víi doanh nghiÖp, cã tr¸ch nhiÖm víi kÕt qu¶ chung cña doanh nghiÖp. Kh«ng ph¶i chØ cã nh÷ng ®ßi hái tõ phÝa doanh nghiÖp ®èi víi ng­êi lao ®éng mµ ng­îc l¹i ®éi ngò ng­êi lao ®éng còng cã nh÷ng ®ßi hái nhÊt ®Þnh ®èi víi doanh nghiÖp mµ hä ®ang lµm viÖc. ë mét møc tèi thiÓu, c«ng nh©n yªu cÇu doanh nghiÖp ph¶i tr¶ l­¬ng ®Çy ®ñ, ®óng h¹n, hîp lý vµ c¸c ®iÒu kiÖn lao ®éng an toµn. Ng­êi lao ®éng yªu cÇu tham gia vµo qu¸ tr×nh x©y dùng chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch cña doanh nghiÖp. Ng­êi lao ®éng muèn ph¸t triÓn n¨ng lùc c¸ nh©n b»ng c¸ch n©ng cao vµ tiÕp thu nh÷ng kiÕn thøc, nh÷ng kü n¨ng míi. Hä muèn cèng hiÕn, muèn vËn ®éng ®i lªn trong hÖ thèng c¸c vÞ trÝ, chøc vô 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. c«ng t¸c cña doanh nghiÖp, ®­îc chñ ®éng tham gia ®ãng gãp quan träng vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Víi mét nÒn kinh tÕ ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh t¹o nªn sù c¹nh tranh ®Çu vµo vÒ lao ®éng gi÷a c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng cao. Ng­êi lao ®éng do ®ã cÇn ph¶i trang bÞ cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kü n¨ng ®¸p øng yªu cÇu cña doanh nghiÖp. Ng­îc l¹i doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch thÝch hîp ®¸p øng yªu cÇu, nguyÖn väng cña ng­êi lao ®éng, t¹o nªn mét m«i tr­êng lµm viÖc cã hiÖu qu¶ ®Ó doanh nghiÖp ®¹t ®­îc môc ®Ých lîi nhuËn tèi ®a. Qu¶n lý lao ®éng lµ qu¶n lý mét nh©n tè c¬ b¶n nhÊt, quyÕt ®Þnh nhÊt cña lùc l­îng s¶n xuÊt ®ã lµ nh©n tè con ng­êi. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh hiÖn nay, c¸c c¬ së doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc ®Òu rÊt cÇn ®­îc trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, cã sù nh¶y vät thay ®æi vÒ chÊt. Tuy nhiªn nÕu thiÕu nh©n tè con ng­êi, thiÕu mét ®éi ngò lao ®éng cã tr×nh ®é, cã tæ chøc th× còng kh«ng thÓ ph¸t huy hÕt ®­îc t¸c dông cña c¸c nh©n tè kia. Tãm l¹i, ®Ó qu¶n lý lao ®éng tèt th× ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng môc tiªu sau: Thø nhÊt lµ sö dông lao ®éng mét c¸ch hîp lý cã kÕ ho¹ch phï hîp víi ®iÒu kiÖn tè chøc, kü thuËt, t©m sinh lý ng­êi lao ®éng nh»m kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng trªn c¬ së kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c yÕu tè kh¸c cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ nhÊt mäi nguån lùc cña s¶n xuÊt kinh doanh. Thø hai lµ båi d­ìng søc lao ®éng vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸, chÝnh trÞ, t­ t­ëng, chuyªn m«n nghiÖp vô vµ ®Æc biÖt lµ n©ng cao møc sèng vËt chÊt, tinh thÇn nh»m ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, ph¸t triÓn toµn diÖn con ng­êi. Qu¶n lý lao ®éng nh»m sö dông vµ båi d­ìng lao ®éng lµ hai mÆt kh¸c nhau nh­ng nã l¹i liªn quan mËt thiÕt víi nhau. NÕu t¸ch rêi hoÆc ®èi lËp gi÷a hai c«ng viÖc nµy lµ sai lÇm nghiªm träng, kh«ng chØ nãi ®Õn sö dông lao ®éng mµ quªn båi d­ìng søc lao ®éng vµ ng­îc l¹i. 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2. C¬ së lý luËn chung vÒ tiÒn l­¬ng. TiÒn l­¬ng ®­îc hiÓu lµ sè tiÒn mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc tõ ng­êi sö dông lao ®éng thanh to¸n l¹i t­¬ng øng víi sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng mµ hä ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi. Nh­ vËy tiÒn l­¬ng ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ hµng ho¸ søc lao ®éng. ë n­íc ta hiÖn nay cã sù ph©n biÖt râ rµng gi÷a c¸c yÕu tè trong tæng thu nhËp tõ lao ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ng­êi lao ®éng: tiÒn l­¬ng (l­¬ng c¬ b¶n) phô cÊp, tiÒn th­ëng vµ phóc lîi x· héi. Theo quan ®iÓm cña ChÝnh phñ trong chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng n¨m 1993, tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng, ®­îc h×nh thµnh th«ng qua tho¶ thuËn gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng phï hîp víi quan hÖ cung cÇu søc lao ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. TiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng do hai bªn tho¶ thuËn trong hîp ®ång lao ®éng vµ ®­îc tr¶ theo n¨ng suÊt, chÊt l­îng lao ®éng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. 2.1 B¶n chÊt cña tiÒn l­¬ng. §Ó tiÕn hµnh qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i cã c¸c yÕu tè c¬ b¶n: lao ®éng, t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng. Trong ®ã lao ®éng lµ yÕu tè chÝnh cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh. Lao ®éng kh«ng cã gi¸ trÞ riªng biÖt mµ lao ®éng lµ ho¹t ®éng t¹o ra gi¸ trÞ. C¸i mµ ng­êi ta mua b¸n kh«ng ph¶i lµ lao ®éng mµ lµ søc lao ®éng. Khi søc lao ®éng trë thµnh hµng ho¸ th× gi¸ trÞ cña nã ®­îc ®o b»ng lao ®éng kÕt tinh trong mét s¶n phÈm. Ng­êi lao ®éng b¸n søc lao ®éng vµ nhËn ®­îc gi¸ trÞ cña søc lao ®éng d­íi h×nh th¸i tiÒn l­¬ng. Theo quan ®iÓm tiÒn l­¬ng lµ sè l­îng tiÌn tÖ mµ ng­êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng­êi lao ®éng ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc theo chøc n¨ng, nhiÖm vô quy ®Þnh th× b¶n chÊt tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ hµng ho¸ søc lao ®éng ®­îc h×nh thµnh th«ng qua sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng ®ång thêi chÞu sù chi phèi cña c¸c quy luËt kinh tÕ trong ®ã cã quy luËt cung cÇu. TiÒn l­¬ng ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc ph¶i ®¶m b¶o lµ nguån thu nhËp, nguån sèng cña b¶n th©n ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng hoµ nhËp víi x· héi. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Còng nh­ c¸c lo¹i gi¸ c¶ hµng ho¸ kh¸c trªn thÞ tr­êng, tiÒn l­¬ng vµ tiÒn c«ng cña ng­êi lao ®éng ë khu vùc s¶n xuÊt kinh doanh do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh. Nguån tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng b¾t nguån tõ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­ícvÒ lÜnh vùc nµy b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o cho ng­êi lao ®éng cã møc thu nhËp thÊp nhÊt ph¶i b»ng møc l­¬ng tèi thiÓu do Nhµ n­íc quy ®Þnh. Trong c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, søc lao ®éng lµ yÕu tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh. Do ®ã cã thÓ nãi tiÒn l­¬ng lµ ph¹m trï cña s¶n xuÊt, yªu cÇu ph¶i tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ tr­íc khi tr¶ hoÆc cÊp ph¸t cho ng­êi lao ®éng. Còng chÝnh v× søc lao ®éng lµ yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cÇn ph¶i ®­îc bï ®¾p sau khi ®· hao phÝ, nªn tiÒn l­¬ng còng ph¶i ®­îc th«ng qua qu¸ tr×nh ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n dùa trªn hao phÝ, hiÖu qu¶ lao ®éng. Vµ ë ®©y tiÒn l­¬ng l¹i thÓ hiÖn lµ mét ph¹m trï ph©n phèi. Søc lao ®éng lµ hµng ho¸ còng nh­ c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c nªn tiÒn l­¬ng còng lµ ph¹m trï trao ®æi. Nã ®ßi hái ph¶i ngang gi¸ víi gi¸ c¶ cña c¸c t­ liÖu tiªu dïng, sinh ho¹t cÇn thiÕt nh»m t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng. søc lao ®éng cÇn ph¶i ®­îc t¸i s¶n xuÊt th«ng qua quü tiªu dïng c¸ nh©n vµ do ®ã tiÒn l­¬ng l¹i lµ ph¹m trï thuéc lÜnh vùc tiªu dïng... Nh­ vËy tiÒn l­¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn lao ®éng, tiÒn tÖ vµ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. TiÒn l­¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ hµng ho¸ søc lao ®éng mµ ng­êi lao ®éng sö dông ®Ó bï ®¾p hao phÝ lao ®éng ®· bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, vÒ h×nh thøc, trong ®iÒu kiÖn tån t¹i cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ th× tiÒn l­¬ng lµ mét bé phËn cÊu thµnh nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm do lao ®éng t¹o ra. Tuú theo c¬ chÕ qu¶n lý mµ tiÒn l­¬ng cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét bé phËn cña chi phÝ s¶n xuÊt cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm hay lµ mét bé phËn cña thu nhËp. 2.2 Chøc n¨ng cña tiÒn l­¬ng. TiÒn l­¬ng lµ mét nh©n tè hÕt søc quan träng cña qu¸ tr×nh qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng nãi riªng. Cã thÓ kÓ ra mét sè chøc n¨ng c¬ b¶n cña tiÒn l­¬ng nh­ sau: 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - KÝch thÝch lao ®éng (t¹o ®éng lùc): Chøc n¨ng nµy nh»m duy tr× n¨ng lùc lµm viÖc l©u dµi cã hiÖu qu¶, dùa trªn c¬ së tiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o bï ®¾p søc lao ®éng ®· hao phÝ ®Ó khuyÕn khÝch t¨ng n¨ng suÊt. VÒ mÆt nguyªn t¾c, tiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o lîi Ých kinh tÕ cho ng­êi lao ®éng, t¹o niÒm høng khëi trong c«ng viÖc, ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o tù häc hái ®Ó n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, chuyªn m«n ®Ó tõ ®ã gióp hä lµm viÖc víi hiÖu qu¶ cao nhÊt vµ møc l­¬ng nhËn ®­îc tho¶ ®¸ng nhÊt. - Gi¸m s¸t lao ®éng: gióp nhµ qu¶n trÞ tiÕn hµnh kiÓm tra, theo dâi, gi¸m s¸t ng­êi lao ®éng lµm viÖc theo kÕ ho¹ch cña m×nh nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu mong ®îi, ®¶m b¶o tiÒn l­¬ng chi ra ph¶i ®¹t hiÖu qu¶ cao. HiÖu qu¶ cña viÖc chi tr¶ l­¬ng kh«ng chØ tÝnh theo th¸ng, quý mµ cßn ®­îc tÝnh theo tõng ngµy, tõng giê trong toµn doanh nghiÖp hoÆc ë c¸c bé phËn kh¸c nhau. - §iÒu hoµ lao ®éng: ®¶m b¶o vai trß ®iÒu phèi lao ®éng hîp lý, ng­êi lao ®éng sÏ tõ n¬i cã tiÒn l­¬ng thÊp ®Õn n¬i cã tiÒn l­¬ng cao h¬n. Víi møc l­¬ng tho¶ ®¸ng, hä sÏ hoµn thµnh tèt c¸c c«ng viÖc ®­îc giao. - TÝch luü: víi møc tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc, ng­êi lao ®éng kh«ng nh÷ng duy tr× cuéc sèng hµng ngµy mµ cßn ®Ó dù phßng cho cuéc sèng sau nµy khi hä ®· hÕt kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc gÆp rñi ro bÊt ngê. 2.3 Quü tiÒn l­¬ng, c¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng vµ c¸c lo¹i tiÒn th­ëng: 2.3.1 Quü tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp. C¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp x¸c ®Þnh nguån quü l­¬ng t­¬ng øng ®Ó tr¶ cho ng­êi lao ®éng. Nguån nµy bao gåm: - Quü tiÒn l­¬ng theo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc giao - Quü tiÒn l­¬ng bæ xung theo chÕ ®é quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. - Quü tiÒn l­¬ng tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô kh¸c ngoµi ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc giao. - Quü tiÒn l­¬ng dù phßng tõ n¨m tr­íc chuyÓn sang. Nguån quü tiÒn l­¬ng nªu trªn ®­îc gäi lµ tæng quü tiÒn l­¬ng. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nh­ vËy c¸n bé c«ng nh©n viªn sÏ ®­îc nhËn tiÒn l­¬ng phô cÊp tõ quü tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp. Trong doanh nghiÖp viÖc qu¶n lý quü l­¬ng ®ßi hái ph¶i hÕt søc chÆt chÏ, hîp lý, hiÖu qu¶ vµ viÖc cÊp ph¸t l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng... nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Qu¶n lý vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn quü l­¬ng ë c¸c doanh nghiÖp ph¶i do c¬ quan chñ qu¶n cña doanh nghiÖp tiÕn hµnh trªn c¬ së ®èi chiÕu, so s¸nh th­êng xuyªn quü l­¬ng thùc hiÖn víi quü l­¬ng kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp trong mèi quan hÖ víi viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. MÆt kh¸c thùc hiÖn viÖc qu¶n lý tiÒn l­¬ng lµ x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a ng­êi sö dông lao ®éng vµ ng­êi lao ®éng víi Nhµ n­íc vÒ ph©n chia lîi Ých sau mét thêi kú, hay kho¶ng thêi gian s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh cïng víi mét sè chØ tiªu tµi chÝnh kh¸c. ViÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hao phÝ søc lao ®éng cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm, cho 1000 ® doanh thu hay lîi nhuËn lµ hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt. §ã lµ chi phÝ hîp lÖ trong gi¸ thµnh, lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh lîi tøc chÞu thuÕ , lµ c«ng cô ®Ó Nhµ n­íc qu¶n lý tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp trong c¸c doanh nghiÖp. Cô thÓ, Nhµ n­íc quyÕt ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña c¸c s¶n phÈm träng yÕu, ®Æc thï, c¸c s¶n phÈm cßn l¹i th× doanh nghiÖp tù tÝnh gi¸ tiÒn l­¬ng theo h­íng dÉn chung (Th«ng t­ sè 13/L§TBXH-TT ban hµnh ngµy 10/4/1997). Doanh nghiÖp sÏ tù quyÕt ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng nh­ng ph¶i ®¨ng ký víi c¬ quan chñ qu¶n. ViÖc x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cã thÓ dùa trªn c¸c chØ tiªu sau: - Tæng s¶n phÈm (kÓ c¶ s¶n phÈm quy ®æi) b»ng hiÖn vËt. - Tæng doanh thu. - Tæng thu trõ tæng chi. - Lîi nhuËn. Doanh nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tuú theo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¬ cÊu tæ chøc vµ chØ tiªu kinh tÕ g¾n víi viÖc tr¶ l­¬ng cã hiÖu qu¶ cña doanh nghiÖp. Sö dông tæng quü tiÒn l­¬ng: §Ó ®¶m b¶o quü tiÒn l­¬ng kh«ng v­ît chi so víi quü tiÒn l­¬ng ®­îc h­ëng, dån chi quü tiÒn l­¬ng vµo c¸c th¸ng cuèi n¨m hoÆc ®Ó dù phßng quü tiÒn l­¬ng qu¸ lín cho n¨m sau, cã thÓ quy ®Þnh ph©n chia tæng quü tiÒn l­¬ng theo c¸c quü sau: 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Quü tiÒn l­¬ng tr¶ trùc tiÕp cho ng­êi lao ®éng theo l­¬ng kho¸n, l­¬ng s¶n phÈm, l­¬ng thêi gian: Ýt nhÊt b»ng 76% tæng quü l­¬ng. - Quü khen th­ëng tõ quü l­¬ng ®èi víi ng­êi lao ®éng cã n¨ng suÊt chÊt l­îng cao, cã thµnh tÝch tèt trong c«ng t¸c tèi ®a kh«ng qu¸ 10% tæng quü tiÒn l­¬ng. - Quü khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt cao, tay nghÒ giái: tèi ®a kh«ng qu¸ 2% tæng quü tiÒn l­¬ng. - Quü dù phßng cho c¸c n¨m sau: tèi ®a kh«ng qu¸ 12% tæng quü l­¬ng. 2.3.2 C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng. HiÖn nay t¹i c¸c doanh nghiÖp ng­êi ta th­êng ¸p dông hai h×nh thøc tr¶ l­¬ng chñ yÕu sau:  Tr¶ l­¬ng theo thêi gian. H×nh thøc tiÒn l­¬ng theo thêi gian lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng mµ sè tiÒn tr¶ cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo thêi gian lµm viÖc vµ tiÒn l­¬ng cña mét ®¬n vÞ thêi gian ( giê hoÆc ngµy). Nh­ vËy tiÒn l­¬ng theo thêi gian phô thuéc vµo 2 yÕu tè: - Møc tiÒn l­¬ng trong mét ®în vÞ s¶n phÈm. - Thêi gian ®· lµm viÖc. TiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian chñ yÕu ¸p dông ®èi víi nh÷ng ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý, cßn ®èi víi c«ng nh©n s¶n xuÊt chØ nªn ¸p dông ë nh÷ng bé phËn kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®Þnh møc mét c¸ch chÆt chÏ vµ chÝnh x¸c hoÆc v× tÝnh chÊt h¹n chÕ do viÖc tr¶ c«ng theo s¶n phÈm sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm, kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc. Tuú theo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý viÖc tÝnh vµ tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã thÓ thùc hiÖn theo hai c¸ch: a. Tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n: ( giê, ngµy, th¸ng...) ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n lµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng mµ tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc cña mçi ng­êi c«ng nh©n do møc l­¬ng cÊp bËc cao hay thÊp vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ Ýt hay nhiÒu quyÕt ®Þnh. TiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. L = LCB x TH Trong ®ã: L: L­¬ng nhËn ®­îc. LCB: L­¬ng cÊp bËc. TH : Thêi gian lµm viÖc thùc tÕ. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy chØ ¸p dông ë nh÷ng n¬i khã ®Þnh møc lao ®éng, khã ®¸nh gi¸ c«ng viÖc mét c¸ch chÝnh x¸c. Cã 3 lo¹i tiÒn l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n: L­¬ng giê: tÝnh theo møc l­¬ng cÊp bËc vµ sè giê lµm viÖc. L­¬ng ngµy: tÝnh theo møc l­¬ng cÊp bËc vµ sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ. L­¬ng th¸ng: tÝnh theo møc l­¬ng cÊp bËc th¸ng. H×nh thøc nµy cã ­u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n. H¬n n÷a ng­êi c«ng nh©n cã thÓ tù tÝnh ®­îc tiÒn c«ng mµ m×nh ®­îc lÜnh. Bªn c¹nh ®ã, h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy còng cã nh÷ng nh­îc ®iÓm lµ nã mang tÝnh chÊt b×nh qu©n nªn kh«ng khuyÕn khÝch viÖc sö dông hîp lý thêi gian lµm viÖc, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, kh«ng tËp trung c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. b.Tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng: Theo h×nh thøc nµy th× tiÒn l­¬ng ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc gåm tiÒn l­¬ng thêi gian gi¶n ®¬n vµ mét kho¶n tiÒn th­ëng khi ®¹t ®­îc nh÷ng chØ tiªu vÒ sè l­îng hoÆc chÊt l­îng ®· quy ®Þnh nh­: n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l­îng s¶n phÈm, tiÕt kiÖm vËt t­ hoÆc hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®­îc giao... H×nh thøc nµy chñ yÕu ¸p dông ®èi vãi c«ng nh©n phô, lµm viÖc phôc vô nh­ c«ng nh©n söa ch÷a, ®iÒu chØnh thiÕt bÞ... Ngoµi ra cßn ¸p dông cho c«ng nh©n chÝnh lµm viÖc ë nh÷ng kh©u s¶n xuÊt cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cao, tù ®éng ho¸ hoÆc nh÷ng c«ng viÖc tuyÖt ®èi ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh tÝch c«ng t¸c th«ng qua c¸c chØ tiªu xÐt th­ëng ®· ®¹t ®­îc. Do vËy nã khuyÕn khÝch ng­êi lao 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®éng quan t©m ®Õn tr¸ch nhiÖm vµ kÕt qu¶ c«ng t¸c cña m×nh. Do ®ã cïng víi ¶nh h­ëng cña tiÕn bé khoa häc kü thuËt chÕ ®é tiÒn l­¬ng nµy ngµy cµng ®­îc më réng h¬n.  Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Do cã sù kh¸c nhau vÒ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh nªn c¸c doanh nghiÖp ®· ¸p dông réng r·i c¸c h×nh thøc tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm víi nhiÒu chÕ ®é linh ho¹t. §©y lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng mµ sè tiÒn ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc c¨n cø vµo ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng, sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh vµ ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: n  Lsp = ( Qi x §Gi) i 1 Trong ®ã: Lsp: l­¬ng theo s¶n phÈm. Qi: khèi l­îng s¶n phÈm i s¶n xuÊt ra. §Gi: ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng mét s¶n phÈm lo¹i i. i: sè lo¹i s¶n phÈm i. TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm c¨n cø trùc tiÕp vµo kÕt qu¶ lao ®éng s¶n xuÊt cña mçi ng­êi. NÕu hä lµm ®­îc nhiÒu s¶n phÈm hoÆc s¶n phÈm lµm ra cã chÊt l­îng cao th× sÏ ®­îc tr¶ l­¬ng cao h¬n vµ ng­îc l¹i. ChÝnh v× vËy nã cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng s¶n xuÊt cña m×nh, tÝch cùc cè g¾ng h¬n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tËn dông tèi ®a kh¶ n¨ng lµm viÖc, n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng lao ®éng. H¬n n÷a tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cßn cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng häc tËp n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸ kü thuËt, tÝch cùc s¸ng t¹o vµ ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho hä tiÕn hµnh lao ®éng s¶n xuÊt víi møc ®é nhanh h¬n, s¶n xuÊt ra nhiÒu s¶n phÈm víi chÊt l­îng cao h¬n. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ®ßi hái ph¶i cã sù chuÈn bÞ nhÊt ®Þnh nh­: ®Þnh møc lao ®éng, x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho mét s¶n phÈm, thèng kª, nghiÖm thu s¶n phÈm... ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®­îc c©n ®èi hîp lý. C¨n cø vµo ®¬n gi¸ s¶n phÈm vµ ®èi t­îng tr¶ c«ng, h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã 5 lo¹i sau: Lo¹i 1: Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n: 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy ®­îc ¸p dông réng r·i víi ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña hä mang tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi, c«ng viÖc cã ®Þnh møc thêi gian, cã thÓ thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm mét c¸ch cô thÓ vµ riªng biÖt. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cã tÝnh chÊt cè ®Þnh ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: §G = L x Ds Trong ®ã: §G: ®¬n gi¸ s¶n phÈm L: l­¬ng theo cÊp bËc c«ng viÖc hoÆc møc l­¬ng giê Ds: ®Þnh møc s¶n l­îng TiÒn c«ng cña c«ng nh©n ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Lcn =§G x Q Trong ®ã: Lcn: tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n Q: khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®­îc ¦u ®iÓm næi bËt cña chÕ ®é nµy lµ mèi quan hÖ gi÷a tiÒn c«ng vµ kÕt qu¶ lao ®éng cña hä ®­îc thÓ hiÖn râ rµng lµm cho quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng g¾n chÆt víi nhau do ®ã kÝch thÝch c«ng nh©n cè g¾ng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. §ång thêi h×nh thøc nµy còng dÔ hiÓu nªn c«ng nh©n cã thÓ tÝnh ®­îc sè tiÒn nhËn ®­îc khi hoµn thµnh nhiÖm vô s¶n xuÊt. Tuy nhiªn chÕ ®é l­¬ng nµy cßn cã nh­îc ®iÓm lµ ng­êi lao ®éng dÔ ch¹y theo sè l­îng mµ coi nhÑ chÊt l­îng s¶n phÈm, Ýt quan t©m ®Õn viÖc sö dông tèt m¸y mãc thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu, Ýt quan t©m ch¨m lo ®Õn c«ng viÖc cña tËp thÓ. Lo¹i 2: Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm tËp thÓ: ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy th­êng ¸p dông ®èi víi nh÷ng c«ng viÖc ®ßi hái tËp thÓ c«ng nh©n cïng thùc hiÖn, cã ®Þnh møc thêi gian dµi, khã x¸c ®Þnh 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kÕt qu¶ cña tõng c¸ nh©n. Do vËy khi thùc hiÖn h×nh thøc l­¬ng nµy th× tr­íc tiªn ph¶i x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ vµ tiÒn l­¬ng mµ c¶ nhãm ®­îc lÜnh. C«ng thøc tÝnh ®¬n gi¸: L n n   §G = HoÆc §G = L x §t Ds i 1 i 1 Trong ®ã: §G: ®¬n gi¸ tÝnh theo s¶n phÈm tËp thÓ n  L: tæng tiÒn l­¬ng theo cÊp b©c c«ng viÖc cña c¶ tæ i 1 Ds: ®Þnh møc s¶n l­îng c¶ tæ §t: ®Þnh møc thêi gian TiÒn c«ng cña c¶ tæ, nhãm c«ng nh©n tÝnh theo c«ng thøc: LNCN = §G x Q Trong ®ã: LNCN : tiÒn l­¬ng cña nhãm c«ng nh©n §G: ®¬n gi¸ tÝnh theo s¶n phÈm Q: khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®­îc Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc tiÒn l­¬ng c¶ ®¬n vÞ th× tiÕn hµnh chia l­¬ng cho tõng c«ng nh©n. Tuú theo tÝnh chÊt c«ng viÖc mµ doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän mét trong hai ph­¬ng ph¸p chia l­¬ng sau: a. Chia l­¬ng theo giê – hÖ sè: TiÕn hµnh qua 3 b­íc: - TÝnh tæng sè giê hÖ sè cña ®¬n vÞ – lµ sè giê qui ®æi cña c¸c c«ng nh©n ë nh÷ng bËc thî kh¸c nhau vÒ giê cña c«ng nh©n bËc 1. Tæng sè giê hÖ sè ®­îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy giê lµm viÖc cña c«ng nh©n nh©n víi hÖ sè cÊp bËc cña ng­êi ®ã sau ®ã tæng hîp cho c¶ tæ. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - TÝnh tiÒn l­¬ng 1 giê theo hÖ sè b»ng c¸ch lÊy tiÒn l­¬ng c¶ tæ chia cho tæng sè giê hÖ sè cña c¶ tæ ®· tÝnh ®æi. - TÝnh tiÒn l­¬ng cho tõng c«ng nh©n b»ng c¸ch lÊy tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña mét giê nh©n víi sè giê lµm viÖc. b. Chia l­¬ng theo hÖ sè ®iÒu chØnh: lµm 3 b­íc: - TÝnh tiÒn l­¬ng theo cÊp bËc vµ thêi gian lµm viÖc cña mçi c«ng nh©n sau ®ã tæng hîp cho c¶ nhãm. - X¸c ®Þnh hÖ sè ®iÒu chØnh cho c¶ tæ b»ng c¸ch lÊy tæng tiÒn l­¬ng thùc lÜnh chia cho sè tiÒn l­¬ng võa tÝnh trªn. - TÝnh tiÒn l­¬ng cho tõng ng­êi c¨n cø vµo hÖ sè ®iÒu chØnh vµ tiÒn l­¬ng ®· lÜnh lÇn ®Çu cña mçi ng­êi. Ngoµi ra nhiÒu doanh nghiÖp cßn ¸p dông viÖc chia l­¬ng theo ph©n lo¹i lao ®éng ra A, B, C... ¦u ®iÓm: H×nh thøc nµy khuyÕn khÝch c«ng nh©n trong tæ, nhãm n©ng cao tr¸ch nhiÖm tr­íc tËp thÓ, quan t©m ®Õn kÕt qu¶ cña tæ, ®ång thêi quan t©m ®Õn nhau h¬n ®Ó gióp nhau cïng hoµn thµnh c«ng viÖc. Nh­îc ®iÓm: S¶n l­îng cña mçi c«ng nh©n kh«ng trùc tiÕp quyÕt ®Þnh tiÒn c«ng cña hä nªn Ýt kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao n¨ng suÊt c¸ nh©n. Lo¹i 3: Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp. Thùc chÊt cña h×nh thøc nµy lµ dùa vµo c«ng nh©n chÝnh ®Ó tÝnh l­¬ng cho c«ng nh©n phô. H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp c«ng viÖc cña c«ng nh©n chÝnh vµ c«ng nh©n phô g¾n liÒn víi nhau nªn kh«ng trùc tiÕp tÝnh ®­îc l­¬ng s¶n phÈm cho c¸c c¸n bé vµ c«ng nh©n kh¸c. C¨n cø vµo ®Þnh møc s¶n l­îng vµ møc ®é hoµn thµnh ®Þnh møc cña c«ng nh©n chÝnh ®Ó tÝnh ®¬n gi¸ s¶n phÈm gi¸n tiÕp vµ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp cña c«ng nh©n phô. TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp d­îc tÝnh theo hai b­íc: B­íc 1: tÝnh ®¬n gi¸: 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. n L  §G = Ds i 1 Trong ®ã: §G: ®¬n gi¸ tÝnh theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp. L: l­¬ng cÊp bËc th¸ng c«ng nh©n phô, phôc vô vµ qu¶n lý. Ds: ®Þnh møc s¶n l­îng cña c«ng nh©n chÝnh trong th¸ng. B­íc 2: tÝnh l­¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp: LGT = §G x Q TH Trong ®ã: Q TH: s¶n l­îng thùc hiÖn trong th¸ng. ¦u ®iÓm c¬ b¶n cña h×nh thøc nµy lµ lµm cho mäi c¸n bé c«ng nh©n viªn ®Òu quan t©m ®Õn vÊn ®Ò n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. Lo¹i 4: TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy ¸p dông ë nh÷ng kh©u träng yÕu cña s¶n xuÊt hoÆc khi s¶n xuÊt ®ang khÈn tr­¬ng mµ xÐt thÊy viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng tån t¹i ë kh©u nµy cã t¸c dông thóc ®Èy s¶n xuÊt ë nh÷ng kh©u kh¸c cã liªn quan, gãp phÇn hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. ¦u ®iÓm cña h×nh thøc tiÒn l­¬ng nµy lµ khuyÕn khÝch c«ng nh©n t¨ng nhanh sè l­îng s¶n phÈm, lµm cho tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nªn ph¹m vi ¸p dông chØ ®èi víi kh©u chñ yÕu cña d©y chuyÒn hoÆc vµo nh÷ng thêi ®iÓm nhu cÇu thÞ tr­êng vÒ lo¹i s¶n phÈm ®ã rÊt lín hoÆc vµo thêi ®iÓm cã nguy c¬ kh«ng hoµn thµnh hîp ®ång kinh tÕ. §Ó h×nh thøc tiÒn l­¬ng nµy cã hiÖu qu¶ cÇn chó ý ®iÒu kiÖn c¬ b¶n lµ: Møc t¨ng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ph¶i nhá h¬n hoÆc b»ng møc tiÕt kiÖm chi phÝ cè ®Þnh nghÜa lµ: 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C x H1 K® = LxH Trong ®ã:K®: hÖ sè t¨ng ®¬n gi¸ s¶n phÈm luü tiÕn. L: hÖ sè tiÒn l­¬ng trong gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. H: hÖ sè t¨ng s¶n l­îng ®¹t ®­îc. C: hÖ sè chi phÝ cè ®Þnh trong gi¸ thµnh. Lo¹i 5: Tr¶ l­¬ng kho¸n. H×nh thøc nµy ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp kh«ng ®Þnh møc ®­îc chi tiÕt cho tõng c«ng viÖc hoÆc ®Þnh møc ®­îc nh­ng kh«ng chÝnh x¸c hoÆc nh÷ng c«ng viÖc nÕu giao tõng chi tiÕt, tõng bé phËn sÏ kh«ng cã lîi mµ ph¶i giao toµn bé khèi l­îng c«ng viÖc cho c«ng nh©n hoµn thµnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. H×nh thøc nµy khuyÕn khÝch c«ng nh©n hoµn thµnh nhiÖm vô tr­íc thêi h¹n, ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng viÖc th«ng qua hîp ®ång giao kho¸n. Tuy nhiªn víi h×nh thøc l­¬ng nµy th× khi tÝnh to¸n ®¬n gi¸ ph¶i hÕt søc chÆt chÏ, tØ mØ ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng chÝnh x¸c cho c«ng nh©n nhËn kho¸n. Ngoµi nh÷ng h×nh thøc tiÒn l­¬ng chñ yÕu nãi trªn theo NghÞ ®Þnh 317/ C T – H§BT ngµy 01/09/1990 c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo ®Þnh møc biªn chÕ (kho¸n quü l­¬ng). Doanh nghiÖp ¸p dông ®Þnh møc biªn chÕ th× quü l­¬ng chÕ ®é b»ng tæng lao ®éng ®Þnh møc lao ®éng hîp lý (sau khi ®· s¾p xÕp l¹i lao ®éng, kiÖn toµn tæ chøc bé m¸y qu¶n lý x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng nhiÖm vô vµ biªn chÕ c¸c phßng ban). C«ng ty tÝnh to¸n vµ kho¸n quü l­¬ng cho tõng phßng ban, bé phËn theo nguyªn t¾c hoµn thµnh kÕ ho¹ch c«ng t¸c. NÕu chi phÝ bé m¸y gi¸n tiÕp Ýt th× thu nhËp cao, ng­îc l¹i kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch chi phÝ nhiÒu, biªn chÕ lín th× thu nhËp Ýt. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng kho¸n khuyÕn khÝch c«ng nh©n hoµn thµnh nhiÖm vô tr­íc thêi h¹n, ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng viÖc th«ng qua hîp ®ång giao kho¸n chÆt chÏ. Tuy nhiªn chÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy khi tÝnh to¸n ®¬n gi¸ ph¶i hÕt søc chÆt chÏ, tØ mØ ®Ó tr¸nh g©y thiÖt thßi cho ng­êi nhËn kho¸n còng nh­ ng­êi giao kho¸n. 2.3.3 C¸c lo¹i tiÒn th­ëng. TiÒn th­ëng lµ mét biÖn ph¸p kÝch thÝch vËt chÊt cã t¸c dông rÊt tÝch cùc ®èi víi viÖc thóc ®Èy ng­êi lao ®éng phÊn ®Êu thùc hiÖn c«ng viÖc ngµy cµng tèt h¬n. Th­ëng cã rÊt nhiÒu lo¹i, trong thùc tÕ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét sè hay tÊt c¶ c¸c lo¹i tiÒn th­ëng sau: - Th­ëng n¨ng suÊt, th­ëng chÊt l­îng: ¸p dông khi ng­êi lao ®éng thùc hiÖn tèt h¬n møc ®é trung b×nh vÒ sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm hoÆc dÞch vô. - Th­ëng tiÕt kiÖm: ¸p dông khi ng­êi lao ®éng sö dông tiÕt kiÖm c¸c lo¹i vËt t­, nguyªn vËt liÖu... cã t¸c dông gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô mµ vÉn ®¶m b¶o chÊt l­îng theo yªu cÇu. - Th­ëng s¸ng kiÕn: ¸p dông khi ng­êi lao ®éng cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, t×m ra c¸c ph­¬ng ph¸p lµm viÖc míi... cã t¸c dông n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm dÞch vô. - Th­ëng lîi nhuËn: ¸p dông khi doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i trong tr­êng hîp nµy ng­êi lao ®éng sÏ ®­îc chia mét phÇn tiÒn d­íi d¹ng tiÒn th­ëng. H×nh thøc nµy ¸p dông cho c«ng nh©n viªn vµo cuèi quý, sau nöa n¨m hoÆc cuèi n¨m tuú theo h×nh thøc tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Th­ëng do hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt: ¸p dông khi ng­êi lao ®éng lµm viÖc víi sè s¶n phÈm v­ît møc quy ®Þnh cña doanh nghiÖp. 2.3.4 C¸c lo¹i phóc lîi. C¸c lo¹i phóc lîi mµ ng­êi lao ®éng ®­îc h­ëng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, nã phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­: quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, tËp qu¸n trong nh©n d©n, møc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, kh¶ n¨ng tµi chÝnh 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. hoÆc hoµn c¶nh cô thÓ cña doanh nghiÖp. Phóc lîi thÓ hiÖn sù quan t©m cñadoanh nghiÖp gåm cã: - B¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ . - H­u trÝ. - NghØ phÐp, nghØ lÔ. - ¡n tr­a do doanh nghiÖp ®µi thä. - Trî cÊp cña doanh nghiÖp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®«ng con hoÆc cã hoµn c¶nh khã kh¨n. - Quµ tÆng cña doanh nghiÖp cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµo c¸c ngµy lÔ, tÕt hoÆc c¸c dÞp sinh nhËt, c­íi hái... - Tæ chøc th¨m quan, du lÞch cho c¸n bé c«ng nh©n viªn b»ng kinh phÝ tµi trî cña c¬ quan, c«ng ®oµn c¬ quan. II. Tæ chøc qu¶n lý, sö dông lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp. 1. Mèi quan hÖ gi÷a lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng. Trong ho¹t ®éng cña m×nh, con ng­êi lu«n cã môc ®Ých cô thÓ. Ng­êi lao ®éng khi lµm viÖc hä th­êng quan t©m ®Õn viÖc nhËn ®­îc bao nhiªu tiÒn c«ng, møc tiÒn c«ng ®ã cã tho¶ m·n víi møc hao phÝ lao ®éng mµ m×nh ®· bá ra hay kh«ng, cã ®ñ bï ®¾p vµ tÝch luü ®Ó ®¶m b¶o møc sèng cho b¶n th©n vµ gia ®×nh hay kh«ng...Do ®ã, viÖc quan t©m tíi lîi Ých cña ng­êi lao ®éng cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý, ®ã lµ yÕu tè ®Çu tiªn vµ còng lµ cuèi cïng g¾n bã ng­êi lao ®éng víi doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¶m b¶o thu nhËp æn ®Þnh cho ng­êi c«ng nh©n, tiÒn c«ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng ph¶i xøng ®¸ng víi kh¶ n¨ng, hiÖu suÊt lµm viÖc cña hä. §èi víi ng­êi lao ®éng nÕu hä lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao, chÊt l­îng s¶n phÈm lµm ra tèt th× hä sÏ nhËn ®­îc møc l­¬ng t­¬ng øng vµ ng­îc l¹i. - Cã thÓ nãi tiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc kÝch thÝch lîi Ých vËt chÊt ®èi víi ng­êi lao ®éng. V× vËy ®Ó sö dông ®ßn bÈy tiÒn l­¬ng nh»m ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn, duy tr× mét ®éi ngò ng­êi lao ®éng 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2418 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2