Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện môn Lịch sử 8 năm 2016-2017 có đáp án - Phòng GD&ĐT Yên Lạc

UBND HUYỆN YÊN LẠC<br /> PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐỀ THI CHÍNH THỨC<br /> <br /> ĐỀ THI GIAO LƯU HSG LỚP 8 CẤP HUYỆN<br /> NĂM HỌC 2016 -2017<br /> MÔN: LỊCH SỬ<br /> ( Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề)<br /> <br /> Câu 1 (2,0 điểm):<br /> Trình bày những hiểu biết của em về cuộc cải cách có tính chất là một cuộc<br /> cách mạng tư sản không triệt để ở châu Á nửa sau thế kỉ XIX.<br /> Câu 2 (3,0 điểm):<br /> Lập bảng so sánh Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 với các cuộc cách<br /> mạng tư sản trước đó theo nội dung sau:<br /> Nội dung so sánh<br /> <br /> Cách mạng tư sản<br /> <br /> Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917<br /> <br /> Nhiệm vụ của<br /> cách mạng<br /> Giai cấp lãnh đạo<br /> Lực lượng chính<br /> Kết quả, ý nghĩa<br /> Câu 3 (2,5 điểm):<br /> Nêu nét chính về tình hình nước ta ở nửa cuối thế kỉ XIX. Trong bối cảnh ấy,<br /> lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện như thế nào?<br /> Câu 4 (2,5 điểm):<br /> Phong trào Cần vương bùng nổ trong hoàn cảnh nào? Trình bày nét chính về<br /> cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương và giải thích tại sao?<br /> ---------------Hết--------------( Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm)<br /> Họ và tên thí sinh:................................................................... Số báo danh:..................<br /> <br /> UBND HUYỆN YÊN LẠC<br /> PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> HDC ĐỀ THI GIAO LƯU HSG LỚP 8 CẤP HUYỆN<br /> NĂM HỌC 2016 -2017<br /> MÔN: LỊCH SỬ<br /> ( Thời gian làm bài 120 phút, không kể thời gian giao đề)<br /> <br /> Câu 1 (2 điểm). Trình bày những hiểu biết của em về cuộc cải cách có tính chất là<br /> một cuộc cách mạng tư sản không triệt để ở châu Á nửa sau thế kỉ XIX.<br /> Đáp án<br /> * Cuộc cải cách có tính chất là một cuộc cách mạng tư sản không triệt để ở châu<br /> Á nửa sau thế kỉ XIX là cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản năm 1868.<br /> * Trình bày theo các nội dung:<br /> a) Hoàn cảnh cuộc Duy tân Minh Trị:<br /> - Giữa thế kỉ XIX, chế độ phong kiến Nhật Bản lâm vào tình trạng khủng hoảng<br /> nghiêm trọng; trong khi đó các nước tư bản phương Tây ( Mĩ, Anh, Pháp…) ngày<br /> càng tăng cường can thiệp, tìm cách xâm nhập vào Nhật Bản…<br /> - Tháng 1.1868, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện một loạt cải cách tiến bộ<br /> nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng phong kiến lạc hậu. Đó là cuộc Duy tân<br /> Minh Trị, được tiến hành trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, chính trị,…<br /> b) Nội dung cơ bản của cuộc Duy tân Minh Trị:<br /> * Về kinh tế:- Thi hành nhiều cải cách như thống nhất tiền tệ, xóa bỏ sự độc<br /> quyền ruộng đất của giai cấp phong kiến, tăng cường phát triển kinh tế tư bản chủ<br /> nghĩa ở nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng…<br /> * Về chính trị, xã hội:- Chế độ nông nô được bãi bỏ, đưa quý tộc tư sản hóa và<br /> đại tư sản lên nắm chính quyền; ban hành Hiến pháp năm 1889, thiết lập chế độ<br /> quân chủ lập hiến.<br /> * Về giáo dục : - Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa<br /> học kỹ thuật trong chương trình giảng dạy, cử những học sinh ưu tú đi du học ở<br /> phương Tây.<br /> * Về quân sự: - Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, chế<br /> độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh. Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí<br /> được chú trọng.<br /> c) Ý nghĩa: Đưa Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, phát triển thành<br /> một nước tư bản công nghiệp…<br /> <br /> Điểm<br /> 0,25<br /> 0,5<br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> 1,0<br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> 0,25<br /> <br /> Câu 2 (3 điểm). Lập bảng so sánh Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 với các<br /> cuộc cách mạng tư sản trước đó theo nội dung sau:<br /> Nội dung so sánh<br /> <br /> Cách mạng tư sản<br /> <br /> Nhiệm vụ của cách - Lật đổ chế độ phong kiến,<br /> giành chính quyền về tay tư<br /> mạng<br /> sản, xây dựng chế độ tư bản<br /> chủ nghĩa<br /> - Tư sản và quý tộc mới<br /> Giai cấp lãnh đạo<br /> - Tư sản và nông dân<br /> Lực lượng chính<br /> - Thủ tiêu chế độ phong kiến<br /> Kết quả, ý nghĩa<br /> lỗi thời, đưa giai cấp tư sản<br /> lên cầm quyền, đem lại<br /> quyền lợi cho giai cấp tư sản;<br /> xác lập được chế độ tư bản<br /> <br /> Cách mạng tháng Mười<br /> Điểm<br /> Nga năm 1917<br /> - Lật đổ chế độ tư bản chủ<br /> nghĩa, giành chính quyền về 0,5<br /> tay vô sản, xây dựng chủ<br /> nghĩa xã hội<br /> - Giai cấp vô sản<br /> 0,25<br /> - Công nhân và nông dân<br /> 0,25<br /> - Lật đổ chế độ tư bản chủ<br /> nghĩa ở nước Nga, đưa người<br /> lao động lên nắm chính 2,0<br /> quyền, xác lập chế độ xã hội<br /> chủ nghĩa, đem lại quyền lợi<br /> <br /> chủ nghĩa, thúc đẩy lực lượng<br /> sản xuất phát triển, thúc đẩy<br /> nền kinh tế các nước phát<br /> triển nhanh…<br /> - Các cuộc cách mạng tư sản<br /> đều không triệt để…quần<br /> chúng nhân dân không được<br /> hưởng quyền lợi…<br /> <br /> cho người lao động…<br /> - Để lại nhiều bài học quý<br /> báu cho cuộc đấu tranh giải<br /> phóng của giai cấp vô sản,<br /> nhân dân lao động và các dân<br /> tộc bị áp bức…<br /> <br /> Câu 3 (2,5 điểm). Nêu nét chính về tình hình nước ta ở nửa cuối thế kỉ XIX. Trong<br /> bối cảnh ấy, lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện như thế nào ?<br /> Đáp án<br /> Điểm<br /> a) Những nét chính về tình hình nước ta ở nửa cuối thế kỉ XIX<br /> 1,5<br /> * Về kinh tế: Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đình trệ; tài chính 0,5<br /> cạn kiệt, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn…<br /> * Về chính trị: Trong khi thực dân Pháp ráo riết mở rộng cuộc chiến tranh xâm<br /> lược Nam kì, chuẩn bị tấn công đánh chiếm cả nước ta thì triều đình Huế vẫn tiếp<br /> tục thực hiện các chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu; bộ máy chính 0,5<br /> quyền từ trung ương đến địa phương trở nên mục ruỗng,…<br /> * Về xã hội: xã hội Việt Nam rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng, mâu thuẫn giai<br /> cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt thêm…Phong trào khởi nghĩa nông 0,5<br /> dân lại tiếp tục bùng nổ dữ dội…<br /> b) Trong bối cảnh ấy, lòng yêu nước của nhân dân ta được thể hiện qua:<br /> 1,0<br /> - Phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân diễn ra sôi nổi ở Nam kì và<br /> lan rộng ra toàn quốc…( Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Ét-pê-răng 0,25<br /> của Pháp, khởi nghĩa Trương Định,… nhân dân Bắc Kì kiên quyết kháng chiến…)<br /> - Các cuộc khởi nghĩa trong phong trào Cần Vương dưới sự lãnh đạo của các văn 0,25<br /> thân sĩ phu yêu nước (tiêu biểu là khởi nghĩa Hương Khê do Phan Đình Phùng<br /> lãnh đạo,..)<br /> - Phong trào khởi nghĩa của nông dân, tiêu biểu là khởi nghĩa nông dân Yên Thế 0,25<br /> dưới sự lãnh đạo của Hoàng Hoa Thám.<br /> - Trào lưu đề nghị cải cách duy tân của một số quan lại sĩ phu yêu nước (tiêu biểu 0,25<br /> là các đề nghị cải cách của Nguyễn Trường Tộ…) nhằm đưa nước nhà trở nên<br /> giàu mạnh…<br /> <br /> Câu 4 (2,5 điểm). Phong trào Cần vương bùng nổ trong hoàn cảnh nào ? Trình bày<br /> nét chính về cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương và giải thích<br /> tại sao ?<br /> Đáp án<br /> a) Hoàn cảnh của phong trào Cần Vương<br /> -Sau khi cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế thất bại, Tôn Thất<br /> Thuyết phải đưa vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở ( Quảng Trị ). Tại đây, ngày 13-71885, ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần vương”, kêu gọi văn thân và<br /> nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước. Từ đó, một phong trào yêu nước chống xâm<br /> lược đã dâng lên sôi nổi, kéo dài đến cuối thế kỷ XIX, được gọi là phong trào Cần<br /> vương<br /> *Cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương là cuộc khởi nghĩa<br /> Hương Khê (1885- 1896) do Phan Đình Phùng lãnh đạo.<br /> <br /> Điểm<br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> b) Nét chính về cuộc khởi nghĩa Hương Khê<br /> - Lãnh đạo cao nhất của cuộc khởi nghĩa là Phan Đình Phùng…, bên cạnh Phan<br /> Đình Phùng còn có nhiều tướng lĩnh tài ba khác, tiêu biểu là Cao Thắng.<br /> - Từ 1885 đến 1888, nghĩa quân lo tổ chức, huấn luyện, xây dựng công sự, rèn khí<br /> giơí, tích lương thảo…Lực lượng nghĩa quân được chia làm 15 quân thứ…, phân<br /> bố trên địa bàn bốn tỉnh: Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. Họ tự chế<br /> tạo được súng trường…<br /> - Từ 1888 đến 1896 là thời kỳ chiến đấu của nghĩa quân. Dựa vào vùng rừng núi<br /> hiểm trở, có sự chỉ huy thống nhất, phối hợp tương đối chặt chẽ, nghĩa quân đã đẩy<br /> lui nhiều cuộc hành quân càn quét của địch.<br /> - Thực dân Pháp tập trung binh lực, xây dựng đồn bốt dày đặc nhằm bao vây cô lập<br /> nghĩa quân, chúng mở nhiêù cuộc tấn công quy mô vào căn cứ Ngàn Trươi…<br /> -Nghĩa quân phải chiến đấu trong điều kiện ngày càng gian khổ, lực lượng suy yếu<br /> dần. Sau khi Phan Đình Phùng hy sinh (12-1895), cuộc khởi nghĩa duy trì thêm<br /> một thời gian rồi tan rã.<br /> c) Khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất vì:<br /> - Là cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn, địa bàn hoạt động rộng lớn, thời gian kéo dài<br /> hơn 10 năm… Cuộc khởi nghĩa được tổ chức chặt chẽ, chỉ huy thống nhất, nghĩa<br /> quân tự chế tạo được vũ khí<br /> -Nghĩa quân đã lập được nhiều chiến công, gây cho thực dân Pháp nhiều khó khăn;<br /> nội dung dân tộc của cuộc khởi nghĩa đã thể hiện rõ…<br /> <br /> 1,25<br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> 0,25<br /> 0,25<br /> 0,5<br /> 0,25<br /> 0,25<br /> <br /> ……………HẾT……………<br /> Lưu ý: Trên đây là những nội dung mà khi làm bài học sinh phải đề cập tới. Cho<br /> điểm tối đa khi bài làm đủ nội dung, chính xác, lô gíc, khoa học, có tính sáng tạo khi<br /> làm bài.<br /> <br />