PHÒNG GD&ĐT LỤC NGẠN<br />
ĐỀ CHÍNH THỨC<br />
<br />
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN<br />
NĂM HỌC 2017 – 2018<br />
Môn: Ngữ văn lớp 6<br />
Ngày thi: 12/4/2018<br />
Thời gian làm bài: 120 phút<br />
<br />
Câu 1. (10,0 điểm)<br />
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện yêu cầu bên dưới.<br />
Cha lại dắt con đi trên cát mịn<br />
Ánh nắng chảy đầy vai,<br />
Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời.<br />
Con lại trỏ cánh buồm nói khẽ:<br />
“Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,<br />
Để con đi ...”<br />
(Hoàng Trung Thông, Những cánh buồm)<br />
a. Phân biệt nghĩa của từ đi trong đoạn thơ trên.<br />
b. Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ có trong đoạn thơ.<br />
c. Em cảm nhận được điều gì trong lời nói ngây thơ của người con với cha<br />
trong đoạn thơ trên? Hãy viết một đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về điều đó.<br />
Câu 2. (10,0 điểm)<br />
Đồng lặng lẽ sương mù buông bát ngát,<br />
Ao âm thầm mây tối ngập mênh mang.<br />
Gió im vắng, tự từng không man mác,<br />
Mây bay, trăng nhè nhẹ dệt tơ vàng.<br />
Và nhè nhẹ trong tơ trăng phơ phất<br />
Khóm tre xanh lướt gió uốn cung đàn.<br />
Làng xóm lặng say đi trong giấc ngát,<br />
Những hương đào, hương lý dậy miên man.<br />
(Anh Thơ, Đêm trăng xuân)<br />
Em hãy viết bài văn miêu tả dựa theo ý đoạn thơ trên.<br />
---------------------------Hết---------------------------Họ và tên thí sinh: ………………………………..………………….Số báo danh………………<br />
<br />
PHÒNG GD & ĐT LỤC NGẠN<br />
<br />
HƯỚNG DẪN CHẤM<br />
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN<br />
NĂM HỌC 2017 - 2018<br />
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 6<br />
<br />
(Hướng dẫn chấm gồm: 02 trang)<br />
<br />
Câu<br />
<br />
Phần<br />
<br />
Yêu cầu<br />
<br />
Điểm<br />
<br />
a<br />
<br />
- Giải nghĩa từ đi trong đoạn thơ và chỉ ra từ nào dùng với nghĩa gốc, từ<br />
nào dùng với nghĩa chuyển.<br />
+ đi (Cha lại dắt con đi...) Chỉ hoạt động của người hoặc động vật tự di<br />
chuyển từ chỗ này đến chỗ khác...(dùng theo nghĩa gốc)<br />
+ đi (Để con đi...) Chỉ hoạt động của người đến một nơi khác, hoặc<br />
tiến đến một mục đích, một kết quả nào đó...không kể bằng cách gì,<br />
phương tiện gì. (dùng theo nghĩa chuyển)<br />
<br />
2.0<br />
<br />
b<br />
<br />
- Biện pháp tu từ sử dụng trong đoạn thơ:<br />
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Ánh nắng chảy đầy vai.<br />
- Tác dụng:<br />
+ Gợi tả sinh động hình ảnh ánh nắng hiện hữu như một thứ chất lỏng<br />
thành dòng, thành giọt chảy tràn xuống cảnh vật, con người. Giúp người<br />
đọc hình dung cảnh hai cha con dắt nhau đi trên bãi biển vào một buổi<br />
sáng đẹp trời với ánh nắng mềm mại, dịu dàng và tràn ngập khắp nơi<br />
làm sáng đẹp lên hình ảnh của họ.<br />
+ Cảm nhận tình cảm cha con ấm áp và niềm vui sướng của người con<br />
đi dạo bên cha.<br />
+ Thấy được sự quan sát, cảm nhận tinh tế, trí tưởng tượng phong phú<br />
và tình yêu quê hương đất nước với những cánh buồm tuổi thơ của tác<br />
giả.<br />
<br />
0.5<br />
<br />
1<br />
<br />
c<br />
<br />
- Lời nói ngây thơ của người con với cha trong đoạn thơ:<br />
“Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,<br />
Để con đi ...”<br />
- Cảm nhận được:<br />
+ Một ước mơ rất trong sáng, đẹp đẽ đáng trân trọng và ngợi ca.<br />
+ Ước mơ đó gắn liền với cánh buồm trắng, với khát vọng đi xa đến<br />
những nơi chưa biết, đến những chân trời mới.<br />
+ Đó là ước mơ của một tâm hồn trẻ thơ, ham hiểu biết muốn khám<br />
phá, chinh phục những bí ẩn của thế giới.<br />
* Từ những cảm nhận về Ước mơ của cậu bé trong đoạn thơ, trình bày<br />
suy nghĩ về: “Ước mơ của con người trong cuộc sống”. Viết dưới<br />
hình thức một đoạn văn đảm bảo một số ý sau đây:<br />
- Giải thích: Ước mơ là một thứ gì đó vượt ngoài tầm với, là những<br />
<br />
1.5<br />
<br />
1.0<br />
<br />
5.0<br />
<br />
1<br />
<br />
2<br />
<br />
2<br />
<br />
mong muốn, khát vọng, là những điều tốt đẹp mà mỗi chúng ta luôn<br />
hướng tới và phấn đấu đạt được.<br />
- Vai trò, ý nghĩa của ước mơ:<br />
+ Dường như ai cũng có ước mơ. Gắn với mỗi người là những ước mơ<br />
khác nhau: Có những ước mơ vĩ đại, có những ước mơ nhỏ bé, giản dị...<br />
+ Ước mơ rất quan trọng và cần thiết. Ước mơ giúp ta xác định được<br />
mục tiêu trong cuộc đời, chắp cánh cho ta vươn lên, hướng ta tới điều<br />
tốt đẹp, là động lực giúp ta vượt qua khó khăn, thử thách ,vấp ngã trong<br />
cuộc sống.<br />
+ Ước mơ cao đẹp sẽ khiến con người sống có ý chí, nghị lực, hoài bão<br />
và trở thành những con người có ích, cống hiến nhiều cho xã hội.<br />
+ Với tuổi thơ, ước mơ có tác dụng làm phong phú đời sống tinh thần<br />
và nuôi dưỡng những ý nghĩ bay bổng cho các em.<br />
- Liên hệ và rút ra bài học :<br />
+ Cần phải có ước mơ ngay từ khi còn nhỏ và biết cách nuôi dưỡng ước<br />
mơ ( học tập, rèn luyện…)<br />
+ Cần trân trọng, nâng niu và chắp cánh cho những uớc mơ đẹp (như<br />
ước mơ của cậu bé trong đoạn thơ trên) để biến ước mơ thành hiện<br />
thực.<br />
*Yêu cầu chung:<br />
- Học sinh phải biết dựa vào phần gợi dẫn của đề (Dựa vào ý của đoạn<br />
thơ: Cảnh làng quê trong đêm mùa xuân) để sáng tạo, vận dụng kỹ năng<br />
làm văn tả cảnh để làm bài đúng theo yêu cầu về nội dung.<br />
- Bố cục bài viết chặt chẽ, văn phong trong sáng, từ ngữ được dùng gợi<br />
hình, tượng thanh và có sức biểu cảm.<br />
a. Mở bài:<br />
- Dẫn dắt và giới thiệu đối tượng miêu tả: Cảnh làng quê trong đêm<br />
trăng mùa xuân.<br />
- Ấn tượng khái quát về cảnh.<br />
b. Thân bài: (Dựa vào ý đoạn thơ) .<br />
- Tả khái quát: Một vài nét nổi bật của khung cảnh làng quê trong đêm<br />
mùa xuân trước khi trăng lên.<br />
+ Đêm xuống nhanh, sương mù buông toả, lặng gió, se lạnh.<br />
+ Ngoài đồng vắng vẻ, trong làng nhà nhà lên đèn, mọi vật nhoà đi<br />
trong bóng tối mênh mang.<br />
+ Trên bầu trời những đám mây đuổi nhau giữa tầng không.<br />
- Tả chi tiết: Miêu tả cụ thể cảnh làng quê trong đêm mùa xuân theo<br />
trình tự thời gian: Khi trăng bắt đầu lên, khi trăng lên cao, trăng về<br />
khuya…qua những hình ảnh nổi bật của cảnh như:<br />
+ Bầu trời, ánh trăng, mây… với những đặc điểm nổi bật về màu sắc,<br />
<br />
1.0<br />
<br />
8.0<br />
<br />
hình dáng, chuyển động.<br />
+ Vườn cây trong đêm mùa xuân hương hoa ngạt ngào toả hương.<br />
+ Rặng tre lướt theo chiều gió tạo lên cung đàn, khúc nhạc đồng quê.<br />
+ Làng xóm yên tĩnh chìm trong giấc ngủ say.<br />
+ Có thể miêu tả một số hình ảnh khác của làng quê như: Ngoài cánh<br />
đồng làng, dòng sông, hồ nước…với những vẻ đẹp riêng trong đêm<br />
trăng mùa xuân.<br />
c. Kết bài: Tình cảm, suy nghĩ của em về khung cảnh làng quê trong<br />
đêm trăng mùa xuân đẹp, yên tĩnh: Yêu quý, gắn bó để lại bao cảm xúc<br />
khó quên.<br />
Tổng điểm<br />
<br />
1.0<br />
<br />
20.0<br />
<br />