Đề thi HSG lớp 9 môn Hoá học năm 2014-2015 - Phòng GD&ĐT Lai Vung

UBND HUYỆN LAI VUNG<br /> PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9<br /> NĂM HỌC 2014 – 2015<br /> <br /> ĐỀ CHÍNH THỨC<br /> <br /> MÔN THI: HÓA HỌC<br /> <br /> (Đề thi gồm 02 trang)<br /> <br /> Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)<br /> Ngày thi: 07/12/2014<br /> <br /> Câu 1. (2,0 điểm)<br /> Một cách gần đúng có thể xem khối lượng nguyên tử chỉ tập trung ở hạt<br /> nhân vì khối lượng electron là rất nhỏ so với khối lượng của proton và nơtron.<br /> Bằng tính toán người ta xác định được khối lượng của một nguyên tử X bằng<br /> 58,5806.10-27 (kg). Trong một hạt nhân của nguyên tử X tổng khối lượng hạt<br /> không mang điện nhiều hơn tổng khối lượng hạt mang điện là 1,7122.10-27 (kg).<br /> Xác định số electron, số proton và số nơtron của nguyên tử X. Cho biết khối<br /> lượng của mỗi hạt proton và nơtron lần lượt là 1,6726.10-27 (kg) và 1,6748.10-27<br /> (kg).<br /> Câu 2. (3,0 điểm)<br /> a/ Nước muối sinh lý là dung dịch NaCl có nồng độ 0,9% thường được<br /> dùng để rửa mắt, mũi, súc miệng, thích hợp cho mọi lứa tuổi kể cả trẻ em. Cần<br /> lấy bao nhiêu gam NaCl tinh khiết hòa tan vào 500ml nước cất để thu được nước<br /> muối sinh lý? Biết khối lượng riêng của nước cất bằng 1 (g/ml).<br /> b/ Dung dịch CuSO 4 bão hòa ở 850C có nồng độ 46,72%. Khi làm lạnh 400<br /> gam dung dịch này từ 850C xuống nhiệt độ 250C thấy tách ra 205 gam tinh thể<br /> CuSO4.5H2O. Hãy tính độ tan của CuSO 4 ở 850C và 250C.<br /> Câu 3. (3,0 điểm)<br /> Có 6 lọ bị mất nhãn, mỗi lọ chứa một trong các dung dịch sau: KCl, K2SO4,<br /> HCl, KOH, H 2SO4, Ba(OH)2. Chỉ được dùng thêm giấy quỳ tím, hãy trình bày<br /> phương pháp hóa học phân biệt các dung dịch trên. Viết các phương trình phản<br /> ứng giải thích nếu có.<br /> Câu 4. (3,0 điểm)<br /> Khi đốt cháy hoàn toàn một lượng FeS2 thu được 3,36 lit khí SO2 (đktc).<br /> Cho hấp thụ hoàn toàn lượng khí SO2 trên vào 300ml dung dịch MOH 1(mol/lit)<br /> thu được dung dịch D. Cô cạn dung dịch D thu được 23,7 gam muối khan.<br /> a/ Viết các phương trình phản ứng xảy ra.<br /> b/ Tính khối lượng FeS2 đã dùng và xác định tên kim loại M.<br /> <br /> Câu 5. (3,0 điểm)<br /> Cho sơ đồ biến hóa giữa các chất như sau (mỗi mũi tên tương ứng với 1<br /> phản ứng):<br /> <br /> Biết phân tử khối của Y gấp đôi phân tử khối của CuO. Tìm Y và viết các<br /> phương trình phản ứng hóa học theo chuỗi biến hóa trên (ghi rõ điều kiện phản<br /> ứng nếu có).<br /> Câu 6. (3,0 điểm)<br /> Cho một hỗn hợp bột A gồm Al và Cu. Lấy m gam hỗn hợp A đem đốt<br /> cháy hoàn toàn trong oxi dư, thu được 36,4 gam hỗn hợp hai oxit. Mặt khác nếu<br /> lấy 0,3 mol hỗn hợp A cho tác dụng với dung dịch HCl dư, sau khi phản ứng<br /> xảy ra hoàn toàn thu được 6,72 lit khí H 2 (đktc).<br /> Viết các phương trình phản ứng xảy ra và tính phần trăm khối lượng của<br /> hai kim loại trong hỗn hợp A.<br /> Câu 7. (3,0 điểm)<br /> Nung nóng hỗn hợp rắn gồm 11,2 gam bột Fe và 4,8 gam bột S trong bình<br /> kín không có không khí. Sau phản ứng thu được a gam rắn B. Cho a gam rắn B<br /> vào 245 gam dung dịch H2SO4 10% (loãng) thu được dung dịch C và V lit hỗn<br /> hợp khí E (đktc).<br /> a/ Viết các phương trình phản ứng xảy ra.<br /> b/ Tính giá trị a, V và nồng độ phần trăm các chất tan trong dung dịch C.<br /> Cho biết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn.<br /> Cho nguyên tử khối các nguyên tố như sau: H = 1; O = 16; Cl = 35,5; S = 32;<br /> Na = 23; K = 39; Al = 27; Fe = 56; Cu = 64; Zn = 65.<br /> --- HẾT --Họ và tên thí sinh: .......................................... Số báo danh: ..........................<br /> Chữ ký của giám thị 1: ...................... Chữ ký của giám thị 2: ............................<br /> Lưu ý: Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.<br /> <br /> PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> HUYỆN LAI VUNG<br /> <br /> HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM<br /> KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9<br /> NĂM HỌC 2014 – 2015<br /> MÔN: HÓA HỌC<br /> <br /> Một số lưu ý khi chấm:<br /> - Nếu đề bài yêu cầu viết phương trình phản ứng và ghi rõ điều kiện phản ứng<br /> mà học sinh không ghi điều kiện thì trừ nửa số điểm của phản ứng đó.<br /> - Nếu học sinh không cân bằng phản ứng thì không tính điểm cho phản ứng đó.<br /> - Các câu hỏi viết chuỗi phản ứng, phân biệt các chất, bài tập tính toán nếu học<br /> sinh có cách giải khác với đáp án nhưng đúng vẫn được hưởng trọn số điểm<br /> tương ứng với thang điểm của câu hỏi đó.<br /> - Ở câu 5 học sinh xác định sai công thức chất Y, vẫn được hưởng trọn số điểm<br /> các phản ứng (1), (2), (3).<br /> Câu 1: (2 điểm)<br /> Một cách gần đúng có thể xem khối lượng nguyên tử chỉ tập trung ở hạt nhân<br /> vì khối lượng electron là rất nhỏ so với khối lượng của proton và nơtron. Bằng<br /> tính toán người ta xác định được khối lượng của một nguyên tử X bằng<br /> 58,5806.10-27 (kg). Trong một hạt nhân của nguyên tử X tổng khối lượng hạt<br /> không mang điện nhiều hơn tổng khối lượng hạt mang điện là 1,7122.10-27 (kg).<br /> Xác định số electron, số proton và số nơtron của nguyên tử X. Cho biết khối<br /> lượng của mỗi hạt proton và nơtron lần lượt là 1,6726.10-27 (kg) và 1,6748.10-27<br /> (kg).<br /> CÂU<br /> NỘI DUNG<br /> Gọi x, y lần lượt là số hạt proton và nơtron có trong hạt nhân<br /> 1<br /> nguyên tử X. Vì khối lượng nguyên tử xem như tập trung ở hạt<br /> nhân nên ta có:<br /> 1,6726.10-27.x + 1,6748.10-27.y = 58,5806.10-27<br /> hay 1,6726.x + 1,6748.y<br /> = 58,5806<br /> (1)<br /> Mặt khác ta có:<br /> 1,6748.10-27.y - 1,6726.10 -27.x = 1,7122.10-27<br /> hay1,6748.y<br /> - 1,6726.x<br /> =1,7122<br /> (2)<br /> Từ (1) và (2), giải hệ phương trình ta được: x = 17 ; y = 18<br /> Vậy trong nguyên tử X:<br /> Số proton = số electron = 17 hạt.<br /> Số nơtron = 18 hạt.<br /> <br /> ĐIỂM<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> Câu 2: (3 điểm)<br /> a/ Nước muối sinh lý là dung dịch NaCl có nồng độ 0,9% thường được<br /> dùng để rửa mắt, mũi, súc miệng, thích hợp cho mọi lứa tuổi kể cả trẻ em. Cần<br /> lấy bao nhiêu gam NaCl tinh khiết hòa tan vào 500ml nước cất để thu được nước<br /> muối sinh lý? Biết khối lượng riêng của nước cất bằng 1 (g/ml).<br /> b/ Dung dịch CuSO4 bão hòa ở 850C có nồng độ 46,72%. Khi làm lạnh 400<br /> gam dung dịch này từ 850C xuống nhiệt độ 250C thấy tách ra 205 gam tinh thể<br /> CuSO4.5H2O. Hãy tính độ tan của CuSO 4 ở 850C và 250C.<br /> CÂU<br /> NỘI DUNG<br /> ĐIỂM<br /> Khối lượng nước là: 500.1 = 500 gam<br /> 0,5<br /> 2a<br /> Áp dụng công thức tính nồng độ phần trăm của dung dịch, ta<br /> 0,5<br /> có:<br /> mNaCl<br /> .100  0,9<br /> mNaCl  500<br /> <br /> 2b<br /> <br /> Giải phương trình trên tính được mNaCl = 4,54086781  4,54 0,5<br /> gam.<br /> Gọi S là độ tan của CuSO4 ở 250C, ta có:<br /> 0,5<br /> S<br /> .100  46, 72  S  87,68768769  87, 69 gam.<br /> S  100<br /> <br /> Khối lượng của CuSO4 có trong 400 gam dung dịch bão hòa ở 0,25<br /> 850C là:<br /> 400.0,4672 = 186,88 gam.<br /> Khối lượng dung dịch còn lại sau khi tách CuSO4.5H2O ở 250C 0,25<br /> là:<br /> 400 – 205 = 195 gam.<br /> Nồng độ của dung dịch CuSO4 bão hòa ở 250C:<br /> 0,25<br /> 205<br /> .160<br /> 1856<br /> 250<br /> .100 <br />  28,55.<br /> 195<br /> 65<br /> <br /> 186,88 <br /> <br /> Gọi S’ là độ tan của CuSO4 ở 250C, ta có:<br /> S'<br /> 1856<br /> .100 <br />  S '  39, 96554694  39,97 gam.<br /> S ' 100<br /> 65<br /> <br /> 0,25<br /> <br /> Câu 3: (3 điểm)<br /> Có 6 lọ bị mất nhãn, mỗi lọ chứa một trong các dung dịch sau: KCl, K2SO4,<br /> HCl, KOH, H2SO4, Ba(OH)2. Chỉ được dùng thêm giấy quỳ tím, hãy trình bày<br /> phương pháp hóa học phân biệt các dung dịch trên. Viết các phương trình phản<br /> ứng giải thích nếu có.<br /> <br /> CÂU<br /> 3<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> Dùng giấy quỳ tím nhúng vào 6 mẫu thử, các mẫu nào làm quỳ<br /> tím hóa đỏ là các dung dịch HCl, H2SO4 (nhóm 1).<br /> Các mẫu làm quỳ tím hóa xanh là các dung dịch KOH,<br /> Ba(OH)2 (nhóm 2)<br /> Các mẫu không làm đổi màu giấy quỳ tím là các dung dịch<br /> KCl, K2SO4 (nhóm 3)<br /> Lấy 1 trong 2 dung dịch ở nhóm 1 lần lượt cho vào 2 dung dịch<br /> nhóm 2. Nếu có 1 mẫu xuất hiện kết tủa trắng thì dung dịch ta<br /> lấy ở nhóm 1 là H2SO4, dung dịch kia ở nhóm 2 cho phản ứng<br /> kết tủa là Ba(OH)2. Còn lại ở nhóm 1 là HCl, nhóm 2 là KOH.<br /> Lấy dung dịch Ba(OH)2 vừa mới nhận được ở trên lần lượt cho<br /> vào các dung dịch ở nhóm 3. Nếu dung dịch nào phản ứng xuất<br /> hiện kết tủa trắng đó là K2SO4, còn lại là KCl.<br /> Các phương trình phản ứng giải thích:<br /> H2SO4 + Ba(OH)2 → BaSO4 ↓ + 2H2O<br /> Ba(OH)2 + K 2SO4 → BaSO 4 ↓ + 2KOH<br /> <br /> ĐIỂM<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> <br /> 0,5<br /> <br /> 0,25<br /> 0,25<br /> <br /> Câu 4: (3 điểm)<br /> Khi đốt cháy hoàn toàn một lượng FeS2 thu được 3,36 lit khí SO2 (đktc). Cho<br /> hấp thụ hoàn toàn lượng khí SO2 trên vào 300ml dung dịch MOH 1(mol/lit) thu<br /> được dung dịch D. Cô cạn dung dịch D thu được 23,7 gam muối khan.<br /> a/ Viết các phương trình phản ứng xảy ra.<br /> b/ Tính khối lượng FeS2 đã dùng và xác định tên kim loại M.<br /> CÂU<br /> 4a<br /> <br /> NỘI DUNG<br /> Các phương trình phản ứng:<br /> 0<br /> <br /> 4b<br /> <br /> t<br /> 4FeS2 + 11O2  2Fe2O3 + 8SO 2<br /> (1)<br /> <br /> Xét tỉ lệ số mol MOH với SO2 = 0,3 : 0,15 = 2:1 nên chỉ có<br /> phản ứng tạo muối M2SO3:<br /> SO 2 + 2MOH → M2SO3 + H2O<br /> (2)<br /> Theo phương trình phản ứng (1), số mol của FeS2 = 0,075 mol.<br /> Khối lượng của FeS2 = 0,075.120 = 9 gam.<br /> Từ phương trình phản ứng (2), số mol M2SO3 = 0,15 mol.<br /> Muối khan chính là M2SO3, nên ta có:<br /> (2M + 80).0,15 = 23,7  M = 39<br /> Vậy M là Kali.<br /> <br /> ĐIỂM<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 0,25<br /> 0,5<br /> 0,25<br /> <br />