Đề thi khảo sát chất lượng đầu năm lớp 12 năm học 2017-2018 môn Văn trường THPT Trần Hưng Đạo

SỞ GD&ĐT VĨNH PHÚC TRƯỜNG THPT TRẦN HƯNG ĐẠO ĐỀ KSCL LẦN 1 NĂM HỌC 2017-2018 MÔN: NGỮ VĂN 12 Thời gian: 90 phút, không kể thời gian phát đề Đề thi có 02 trang Họ và tên thí sinh:…………………………………………; SBD:………………… PHẦN I: ĐỌC- HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: “Người nghe biển động phía Trường Sa Ngực trần chắn đạn lính đảo ta Những linh hồn lính chưa yên ngủ Mộ gió cồn cào với Gạc Ma Người nghe sóng dội phía Hoàng Sa Có kẻ hung hăng chiếm biển ta Đã cắm giàn khoan vào ngực biển Nhói lòng như chạm máu xương ta Sông núi ngàn năm vẫn còn đây Biển vẫn ngàn năm sóng dâng đầy Bao lớp thù giặc tan dưới sóng Từng trang sử biển bão giông này. …… Nghe Hịch tướng sĩ ở Trường Sa Gối đầu trên sóng ngậm hờn ca Ca rằng: muôn thuở non sông Việt Lớp lớp con dân giữ nước nhà (Trích Nghe Hịch tướng sĩ trên biển Đông – Nguyễn Viêt Chiến) Câu 1: Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích? (0,5 điểm) Câu 2: Nêu nội dung của đoạn trích?(1,0 điểm) Câu 3: Chỉ ra và nêu tác dụng của hai biện pháp tu từ nổi bật được sử dụng trong đoạn thơ sau? (1,0 điểm) Người nghe sóng dội phía Hoàng Sa Có kẻ hung hăng chiếm biển ta Đã cắm giàn khoan vào ngực biển Nhói lòng như chạm máu xương ta Câu 4: Từ xúc cảm về đoạn thơ, anh/ chị có suy nghĩ gì về tình cảm và trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với biển đảo quê hương? (1,5 điểm) PHẦN II: LÀM VĂN (6,0 điểm) Trong bản “Tuyên ngôn Độc lập” Hồ Chí Minh có viết: “Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa. Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào. Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ra ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết. Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu. Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân. Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược. Về kinh tế, chúng bóc lột dân ta đến tận xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu. Chúng giữ đôc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng. Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn, trở nên bần cùng. Chúng không cho các nhà tư sản của ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn. Mùa thu 1940, Phát xít Nhật đến xâm lăng Đông Dương để mở thêm căn cứ đánh Đồng minh, thì bọn thực dân Pháp quỳ gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật. Từ đó dân ta chịu hai tầng xiềng xích: Pháp và Nhật. Từ đó dân ta càng cực khổ, nghèo nàn. Kết quả là cuối năm ngoái sang đầu năm nay, từ Quảng Trị đến Bắc Kì, hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói. Ngày 9 tháng 3 năm nay, Nhật tước khí giới của quân đội Pháp. Bọn thực dân Pháp hoặc là bỏ chạy, hoặc là đầu hàng. Thế là chẳng những chúng không bảo hộ được ta, trái lại, trong 5 năm, chúng đã bán nước ta hai lần cho Nhật” (Trích Tuyên ngôn Độc lập – Hồ Chí Minh ) Anh (chị) hãy phân tích giá trị nổi bật của đoạn văn trên ở hai phương diện nội dung tư tưởng và nghệ thuật lập luận. ……………….HẾT…………… Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. SỞ GD& ĐT VĨNH PHÚC TRƯỜNG THPT TRẦN HƯNG ĐẠO HƯỚNG DẪN CHẤM KSCL LẦN 1 NĂM HỌC 2017-2018 MÔN THI: NGỮ VĂN 12 Hướng dẫn chấm gồm 03 trang A. YÊU CẦU CHUNG - Giám khảo cần nắm được nội dung trình bày trong bài làm của thí sinh, tránh đếm ý cho điểm. Vận dụng linh hoạt hướng dẫn chấm, sử dụng nhiều mức điểm một cách hợp lí, khuyến khích những bài viết có cảm xúc, sáng tạo. - Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách nhưng nếu đáp ứng những yêu cầu cơ bản của đề, diễn đạt tốt vẫn cho điểm tối đa. B. YÊU CẦU CỤ THỂ I. Phần đọc hiểu (4,0 điểm) Phần Câu/Ý I. Nội dung Điểm 1 Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ: Biểu cảm 0,5 2 Nội dung của đoạn thơ: 1,0 Đoạn thơ đã thể hiện tình yêu biển đảo sâu sắc của tác giả. Đó còn là nỗi đau của tác giả nói riêng và toàn nhân dân Việt Nam yêu nước nói chung khi ngày ngày chứng kiến biển đảo quê hương bi kẻ thù xâm lấn trắng trợn. Đoan thơ đã thể hiện niềm biết ơn, ngợi ca dành cho những người lính đảo ảnh dũng, kiên cường, đã hi sinh để bảo vệ biển đảo, bảo vệ đất nước. Đồng thời, tác giả đã khẳng định một niềm tin: dân tộc Việt sẽ vượt qua những “cơn bão biển” ấy để duy trì nền độc lập, toàn vẹn lãnh thổ muôn đời. 3 Đoạn thơ sử dụng hai biện pháp tu từ là: 1,0 Nhân hóa “ngực biển” So sánh “như chạm máu xương ta” Tác dụng: Việc sử dụng hai biện pháp tu từ nhân hóa và so sánh đã mang lại hiệu quả cao về mặt hình thức: làm cho câu thơ sinh động, giàu hình ảnh và có sức mạnh lay động. Nội dung: Hai câu thơ tái hiện hành động xâm lấn biển đảo của các thế lưc thù địch. Đi liền với hành động đó là nỗi đau đớn, xót xa của nhân dân Việt Nam chứng kiến biển đang quằn quại, dậy sóng. 4 Đây là câu hỏi mở, học sinh có thể viết theo suy nghĩ, tình 1,5 cảm riêng của mình. Tuy nhiên cần lập luận chặt chẽ và có tính thuyết phục. Hoc sinh có thể triển khai theo những ý sau: -Biển đảo có vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển nền kinh tế và giữ gìn sự ổn định chính trị, xã hội cho đất nước. - Vị thế quan trọng, tài nguyên biển phong phú nên những thế lực thù địch thường xuyên lăm le xâm chiếm vùng biển đất nước. Để giữ gìn toàn vẹn biển đảo quê hương, có biết bao người lính biển đã nằm lại đáy biển lạnh lẽo, đã có biết bao chiến sĩ hiến dâng tuổi trẻ cùng với những hoài bão và khát vọng, ước mơ vẫn còn dang dở nơi biển xanh bao la ấy. Sự hi sinh của họ cao cả vô cùng. - Thế hệ thanh niên hôm nay phải luôn bồi dưỡng tình yêu quý dành cho biển đảo quê hương. - Nếu Tổ quốc cất tiếng gọi, biển đảo “nổi sóng” khi bị kẻ thù lấn chiếm, mỗi thanh niên cần tiếp bước cha anh, sẵn sàng xông pha nơi đầu sóng ngọn gió để bảo vệ chủ quyền đất nước. II 1 Phân tích giá trị nổi bật trên ở hai phương diện nội dung 6,0 tư tưởng và nghệ thuật lập luận của đoạn trích trong tác phẩm Tuyên Ngôn đọc lập Yêu cầu về kỹ năng: Thí sinh hiểu đúng yêu cầu đề bài, biết cách làm bài văn nghị luận văn học, bố cục ba phần rõ ràng; lập luận chặt chẽ, mạch lạc; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp; khuyến khích những bài viết sáng tạo, giàu cảm xúc. Yêu cầu về kiến thức: Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng cần phân tích đoạn đoạn trích Dưới đây là những gợi ý cơ bản, giám khảo cần cân nhắc thực tế bài làm của thí sinh để cho điểm hợp lí, chính xác, tránh cách đếm ý cho điểm. Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận: - Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhà yêu nước và cách mạng 0,5 vĩ đại của dân tộc Việt Nam, đồng thời là nhà hoạt động lỗi lạc của phong trào cộng sản quốc tế. Cùng với sự nghiệp cách mạng vĩ đại của mình Người còn để lại một sự nghiệp văn học to lớn. - Bản Tuyên ngôn Độc lậpkhông chỉ văn kiện có ý nghĩa lịch sử to lớn- bản khai sinh ra một quốc gia độc lập mà còn là một áng văn chính luận mẫu mực. 2 a b Nghệ thuật viết văn chính luận của Người thể hiện khá sâu sắc trong phần hai của bản Tuyên ngôn. Đoạn trích đã lên án, tố cáo, vạch trần tội ác cùng bản chất của thưc dân Pháp. Đồng thời,Hồ Chí Minh đã tạo cuộc tranh luận ngầm nhằm bác bỏ luận điệu xảo trá của kẻ thù trước nhân dân trong nước và thế giới. Phân tích giá trị nội dung tư tưởng và nghệ thuật lập luận của đoạn trích trong tác phẩm Tuyên Ngôn đọc lập Khái quát chung 1,0 - Hoàn cảnh ra đời bản tuyên ngôn - Đối tượng hướng tới và mục đích viết bản tuyên ngôn - Giá trị bản tuyên ngôn Phân tích giá trị nội dung tư tưởng 2,0 Nếu đoạn văn đầu của Tuyên ngôn, Bác đã tạo ra một nền tảng cơ sở lí luận vững chắc để tuyên bố độc lập dân tộc. Thì phần hai của tác phẩm, Bác đã đối chiếu nguyên lí, những ”lẽ phải” không thể chối cãi vào thực tiễn nhằm vạch trần tôi ác của thực dân Pháp đã gieo rắc trên đất nước ta hơn 80 năm qua trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, nhân danh bảo hộ và nhân danh Đồng minh. - - Về chính trị: Tuyệt đối không cho dân ta một chút tự do dân chủ nào; thi hành những luật pháp dã man; lập ra ba chế độ khác nhau; thẳng tay chém giết người yêu nước; thi hành chính sách ngu dân.... Về kinh tế: chúng bóc lôt dân ta đến tận xương tủy; chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu; đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí; giữ độc quyền in giấy bac, xuất cảng và nhập cảng; không cho tư sản của ta ngóc đầu lên; bóc lột công nhân tàn nhẫn... =>Thực dân Pháp đã làm ngược lại với bản chất từ ”khai hóa”, với khẩu hiệu ”tự do- bình đẳng- bác ái” mà chúng giương cao - Nhân danh ”bảo hộ” Việt Nam: Khi nhật xâm chiếm DD thực dân pháp quỳ gối đầu hàng rước nhât vào; Khi Nhật đảo chính Pháp ngày 9/3 quân Pháp đầu hàng, bỏ chạy => Chúng bán nước ta hai lần cho Nhật - Nhân danh Đồng minh thì Pháp là kẻ phản bội Đồng minh vì đã bắt tay cấu kết với Nhật để áp bức đồng bào ta. c Phân tích giá trị nghệ thuật - Đoạn văn sử dụng nhiều biện pháp tu từ có giá trị: + Điêp cấu trúc cú pháp kết hợp lặp từ “chúng” ở mỗi câu văn đã tạo sức nặng cho lời kết án. 2,0