Ông A và bà B có 3 người con là C, E, E. Năm 2005, ông A, bà B chết không để lại di chúc. Sau khi ông A, bà B chết, anh M đến nhận A là cha đẻ của mình và gửi đơn yêu cầu Tòa án xác nhận ông A là cha đẻ của mình. Anh/ chị hãy xác định:
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Đề thi môn luật tố tụng dân sự (kèm lời giải) - Đề 12.2
- Bài tập cá nhân 1
ĐỀ BÀI 12
Ông A và bà B có 3 người con là C, E, E. Năm 2005, ông A, bà B ch ết
không để lại di chúc. Sau khi ông A, bà B ch ết, anh M đ ến nh ận A là cha đ ẻ c ủa
mình và gửi đơn yêu cầu Tòa án xác nhận ông A là cha đẻ của mình. Anh/ ch ị
hãy xác định:
a) Nếu các con của ông A, bà B không chấp nh ận anh M là con c ủa ông A
thì tòa án có thẩm quyền giải quyết yêu cầu của anh M theo th ủ t ục t ố t ụng dân
sự không? Tại sao?
b) Nếu các con của ông A, bà B đều chấp nhận anh M là con của ông A thì
tòa án có thẩm quyền giải quyết yêu cầu của anh M theo th ủ t ục t ố t ụng dân s ự
không? Tại sao?
BÀI LÀM
Thủ tục tố tụng dân sự là những cách thức, trình tự, biện pháp... mang tính
nguyên tắc được quy định trong BLTTDS mà khi tiến hành giải quy ết các v ụ,
việc dân sự, Toà án phải tuân thủ. Tòa án chỉ có thể giải quyết một vụ án hay
việc nào đó khi được pháp luật trao quyền cho và dựa vào các y ếu t ố: lo ại vi ệc,
lãnh thổ, cấp xét xử.
a. Trường hợp các con của ông A, bà B không chấp nhận anh M là con
ông A:
1
Môn Luật Tố tụng dân sự
- Bài tập cá nhân 1
Theo quy định tại Khoản 4 Điều 27 BLTTDS thì tranh chấp về xác đ ịnh
cha, mẹ cho con hoặc xác định con cho cha, mẹ thuộc thẩm quy ền gi ải quy ết
của Toà án.
Khái niệm “tranh chấp” về việc xác định cha, mẹ cho con hoặc xác định
con cho cha, mẹ chưa được cơ quan có thẩm quyền giải thích thống nhất. Tuy
nhiên, trong thực tiễn áp dụng pháp luật, khái niệm “tranh ch ấp” đ ược hi ểu theo
phạm vi rộng - nghĩa là không chỉ những người được nh ận là cha, m ẹ không
đồng ý nhận con hay con không đồng ý nhận cha, mẹ mà còn cả những trường
hợp khác như:
- Vợ, chồng, bố, mẹ, con của người đó không đồng ý việc nh ận cha, m ẹ,
con.
- Những người đã nuôi dưỡng người xin nhận cha, mẹ, con không đ ồng ý
việc nhận cha, mẹ, con.
- Thêm người thứ ba đứng ra nhận người đó là cha, mẹ, con.
- Thậm chí là không thống nhất được việc chọn th ủ tục xác đ ịnh cha, m ẹ,
con. Đó là việc hai bên đã tự nguyện trong việc xác định cha, mẹ, con nhưng một
bên yêu cầu làm theo thủ tục hành chính, bên kia làm theo thủ tục tố t ụng dân
sự…
Các con ông A, bà B không chấp nhận anh M là con của ông A, đ ồng nghĩa
với việc phát sinh tranh chấp về xác định cha cho con của anh M. Nh ư v ậy, căn
cứ Khoản 4 điều 27 BLTTDS, tranh chấp này thuộc th ẩm quy ền gi ải quy ết c ủa
Tòa án nên Tòa án có thẩm quyền giải quy ết yêu cầu c ủa anh M theo th ủ t ục t ố
tụng dân sự.
Tuy nhiên, khi nhận được đơn yêu cầu của anh M, Tòa án ph ải xem xét
một số vấn đề trước khi thụ lý và giải quyết theo thủ tục tố tụng dân s ự nh ư
anh M có đủ điều kiện gửi đơn không (VD: anh M chưa thành niên hoặc đã thành
niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự thì người gửi đơn phải là người giám
2
Môn Luật Tố tụng dân sự
- Bài tập cá nhân 1
hộ của M), hình thức đơn, các chứng cứ hay thẩm quyền về lãnh th ổ của Tòa
án…
b.Trường hợp các con của ông A, bà B chấp nhận anh M là con ông A:
* Trường hợp không có yếu tố nước ngoài
Điều 32 Nghị định 158/2006/ NĐ-CP về đăng ký và quản lý hộ tịch quy
định: con đã thành niên hoặc người giám hộ của con chưa thành niên hoặc đã
thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự có quy ền nhận cha, m ẹ trong
trường hợp cha mẹ đã chết; nếu việc nhận cha mẹ là tự nguy ện và không có
tranh chấp.
Anh M có nguyện vọng xác định ông A là cha và các con ông A không
phản đối, cho thấy việc xác định cha là tự nguyện và không có tranh chấp, nên
việc xin xác nhận ông A là cha của anh M không thuộc th ẩm quy ền c ủa Tòa án
(thủ tục tố tụng dân sự) mà được thực hiện theo thủ tục hành chính. Vi ệc anh M
gửi đơn đến Tòa án yêu cầu xác định cha đẻ trong trường h ợp không có tranh
chấp là không đúng với quy định của pháp luật. Căn cứ kho ản 3 đi ều 167
BLTTDS, Tòa án phải trả lại đơn với lý do yêu c ầu c ủa anh M không thu ộc
thẩm quyền giải quyết của Tòa án mà thuộc th ẩm quy ền giải quy ết c ủa UBND
xã nơi ông A cư trú cuối cùng trước khi chết. Khi trả đ ơn, Tòa án nên gi ải thích
cho anh M lý do trả lại đơn, đồng thời h ướng dẫn anh M làm đơn g ửi UBND xã
để xác định cha theo thủ tục hành chính.
Trong trường hợp UBND xã không giải quyết hoặc không công nh ận ông
A là cha của anh M thì anh M vẫn có quy ền gửi đơn yêu c ầu Tòa án gi ải quy ết
theo thủ tục tố tụng dân sự.
* Trường hợp có yếu tố nước ngoài:
Theo điều 28 NĐ 68/2002 thì việc nhận cha, mẹ, con giữa công dân Việt
Nam với người nước ngoài hay công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài ch ỉ
được tiến hành nếu bên nhận và bên được nhận đều ph ải còn s ống vào th ời
3
Môn Luật Tố tụng dân sự
- Bài tập cá nhân 1
điểm nộp đơn yêu cầu và không có tranh chấp. Như vậy, đây không còn là v ụ
việc thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính tại vì về nguyên tắc, cơ quan
hành chính nhà nước có chức năng chính là quản lý hành chính nhà nước và chỉ
thực hiện đúng các quyền do pháp luật trao cho mà thôi. Khi đó, vi ệc anh M g ửi
đơn lên tòa án là đúng quy định của pháp luật. Tòa án vẫn ph ải giải quy ết cho
anh M theo thủ tục tố tụng dân sự căn cứ theo khoản 7 điều 28 BLTTDS./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ luật Tố tụng dân sự 2004;
2. Nghị định của chính phủ số 158/2005/NĐ-CP ngày 27 thangs12 năm
2005 về đăng kí và quản lý hộ tịch;
3. Nghị định của chính phủ số 68/2002/NĐ-CP ngày 10 tháng 7 năm
2002quy định chi tiết thi hành một số điều của luật hôn nhân và gia đình v ề quan
hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài;
4. Giáo trình luật Tố tụng dân sự Việt Nam / Trường Đại học Luật Hà
Nội /
Nxb Công an nhân dân, 2008;
5. Về thẩm quyền xác định cha mẹ cho con / Nguyễn Thị Hương Liên //
Tạp chí luật học. Số 1,/2000, Tr.26-29;
6. Thực tiễn các giải quyết các án kiện về xác định quan hệ cha mẹ và
con : Luận văn / Nguyễn Thị Lan . - H.: Trường đại học Luật Hà Nội, 1995;
7. Xác định cha, mẹ, con - một số vấn đề lý luận và thực tiễn / Luận văn
thạc sĩ luật học / Nguyễn Thị Lan ; Người hướng dẫn khoa học: TS. Đinh Trung
Tụng /Trường Đại học Luật Hà Nội;
8. Xác nhận cha cho con thuộc thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân hay toà
án nhân dân? / Lê Thị Thuý Nga // Tạp chí Toà án nhân dân Số 12/2002, tr. 21 –
22;
4
Môn Luật Tố tụng dân sự
- Bài tập cá nhân 1
9. Phân biệt thẩm quyền của tòa án nhân dân và ủy ban nhân dân trong
việc giải quyết việc xin xác nhận cha mẹ / Trần Văn Tuân // Tạp chí Tòa án
nhân dân, số 22/2004, tr. 24 – 26.
5
Môn Luật Tố tụng dân sự