Di tích và danh thắng huyện Ba Vì thành phố Hà Nội với phát triển du lịch hiện nay

DI TÍCH VÀ DANH THẮNG HUYỆN BA VÌ<br /> THÀNH PHỐ HÀ NỘI VỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH HIỆN NAY<br /> NGUYỄN THỊ QUỲNH TRANG<br /> <br /> Tóm tắt<br /> Ba Vì - cửa ngõ phía Tây Bắc của thủ đô Hà Nội là một huyện có nhiều di tích lịch sử và danh thắng.<br /> Di tích ở Ba Vì không chỉ có số lượng nhiều, đa dạng về loại hình mà còn có giá trị văn hóa, thẩm mỹ<br /> cao như đình Tây Đằng, đình Chu Quyến, quần thể di tích thờ Tản Viên Sơn Thánh (đền Thượng, đền<br /> Trung, đền Hạ), khu di tích lịch sử Đá Chông,… Bên cạnh đó, đây còn là nơi có nhiều thắng cảnh đẹp<br /> với các loại hình phong phú như vườn quốc gia Ba Vì, hồ Suối Hai, thác Đa,…Tuy nhiên trên thực tế,<br /> nguồn tài nguyên đó chưa được khai thác hiệu quả. Chính vì vậy, nếu công tác quản lý nhà nước được<br /> tăng cường và ý thức cộng đồng được nâng cao, Ba Vì sẽ phát triển và trở thành điểm du lịch hấp dẫn<br /> trên cơ sở nguồn tài nguyên du lịch vốn có.<br /> Từ khóa: Di tích, danh thắng, phát triển du lịch, Ba Vì<br /> Abstract<br /> Ba Vi, the gateway to the North West area of Hanoi, is a district that has many historical relics<br /> and beauty spots. The historic sites in Ba Vi are not only great in quantity, diversified in type but also<br /> have highly cultural and aesthetic value, such as the Tay Dang and Chu Quyen Communal Houses,<br /> temples that worship Tan Vien Son Thanh (Thuong, Trung, Ha Temples), Da Chong historic site, etc.,.<br /> Ba Vi also has many beauty spots with diversified forms, such as Ba Vi National Park, Suoi Hai lake<br /> and Da waterfall. However, in fact, these resources haven’t been exploited effectively. Therefore, if the<br /> management of the State must be intensified and the community’s awareness must be increased Ba Vi<br /> will develop and become an attractive destination based on the existing tourist resources.<br /> Keywords: Relic, tourist attraction, tourist development, Ba vi<br /> 1. Khái quát vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên,<br /> <br /> nhân văn huyện Ba Vì<br /> <br /> B<br /> <br /> a Vì nằm ở phía Tây Bắc Thành phố Hà<br /> Nội, bên hữu ngạn sông Đà và sông<br /> Hồng. Phía Đông giáp thị xã Sơn Tây;<br /> phía Nam giáp huyện Thạch Thất và tỉnh Hòa<br /> Bình; phía Tây, bên kia sông Đà giáp các huyện:<br /> Lâm Thao, Tam Nông, Thanh Thủy (tỉnh Phú<br /> Thọ); phía Bắc, qua con sông Hồng giáp huyện<br /> Vĩnh Tường (tỉnh Vĩnh Phúc) và thành phố Việt<br /> Trì (tỉnh Phú Thọ). Huyện có diện tích tự nhiên<br /> 424km2, dân số 27 vạn người, trong đó dân tộc<br /> Mường có 22.826 người, dân tộc Dao có 1.906<br /> người, các dân tộc thiểu số khác có 241 người,<br /> còn lại là người Kinh (tính đến năm 2012).<br /> <br /> Ba Vì trong lịch sử có nhiều lần biến đổi cơ<br /> cấu hành chính: khi thuộc tỉnh Sơn Tây, khi<br /> thuộc tỉnh Hà Sơn Bình, khi thuộc tỉnh Hà Tây.<br /> Thực hiện Nghị quyết số 15/2008/QH 12 ngày<br /> 29/5/2008 của quốc hội“Về việc điều chỉnh địa<br /> giới hành chính Thành phố Hà Nội và một số<br /> tỉnh có liên quan”, ngày 01/8/2008, tỉnh Hà Tây<br /> sáp nhập với Thành phố Hà Nội, Ba Vì thuộc<br /> Thành phố Hà Nội. Năm 2012, huyện Ba Vì ổn<br /> định địa giới hành chính với 30 xã, 01 thị trấn.<br /> Huyện Ba Vì thuộc vùng bán sơn địa, có<br /> địa hình thấp dần từ phía Tây Nam sang phía<br /> Đông Bắc, chia thành ba tiểu vùng khác nhau:<br /> vùng núi, vùng đồi gò, vùng đồng bằng. Vùng<br /> núi chiếm 46,5% diện tích toàn huyện, gồm<br /> <br /> toàn bộ vườn quốc gia Ba Vì và 7 xã miền núi.<br /> Vùng đồi gò chiếm 34,7% diện tích toàn<br /> huyện. Địa hình của vùng này thấp dần từ độ<br /> cao 100m trở xuống khoảng 20m theo hướng<br /> Tây bắc, chủ yếu là đồi gò xen lẫn ruộng cao.<br /> Vùng đồng bằng tương đối bằng phẳng,<br /> chiếm 18,5% diện tích toàn huyện. Huyện Ba Vì<br /> mang đặc trưng khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa<br /> với hai mùa rõ rệt. Mùa mưa bắt đầu từ tháng<br /> 4 và kết thúc vào tháng 10 với nhiệt độ trung<br /> bình 230C, tháng 6 và tháng 7 có nhiệt độ cao<br /> nhất là 28,60C. Mùa khô bắt đầu từ tháng 11 và<br /> kết thúc vào tháng 3 với nhiệt độ xấp xỉ 200C,<br /> tháng 1 có nhiệt độ thấp nhất 15,80C. Ba Vì có<br /> hệ sinh thái và tài nguyên thủy văn phong phú.<br /> Ba Vì có hệ thống đường thủy, đường bộ đa<br /> dạng, thuận lợi, nối liền các tỉnh Tây Bắc, Việt<br /> Bắc với toàn bộ đồng bằng Bắc Bộ, trong đó có<br /> Thủ đô Hà Nội. Từ trung tâm Hà Nội theo quốc<br /> lộ 32 đi Sơn Tây lên Ba Vì có các tuyến giao<br /> thông chính, trong khoảng thời gian hơn 1 giờ<br /> đi xe ô tô có thể đến các điểm du lịch ở Ba Vì.<br /> Từ Hà Đông đi Sơn Tây, theo tỉnh lộ 88 qua các<br /> điểm du lịch: Suối Hai, vườn cò Ngọc Nhị, Đầm<br /> Long về quê hương Tản Đà, sang đền Hùng. Từ<br /> Hà Nội đi Trung Hà dọc theo quốc lộ 32 đi qua<br /> các di tích lịch sử: chùa Mía, đình Quang Húc,<br /> đình Chu Quyến, đình Tây Đằng… Tuyến Hà Nội<br /> đi theo đường cao tốc Láng - Hòa Lạc lên<br /> Khoang Xanh, Suối Mơ, Hóc Cua, vườn quốc gia<br /> Ba Vì. Ngoài ra, còn có các tuyến đường thủy:<br /> sông Hồng, sông Đà, sông Tích thuận lợi cho<br /> khách đến thăm quan các điểm du lịch.<br /> Ba Vì có truyền thống văn hóa lâu đời độc<br /> đáo mang đặc trưng các dân tộc Kinh, Mường,<br /> Dao và một số dân tộc khác. Nét đẹp của mỗi<br /> dân tộc thể hiện ở nhiều phương diện khác<br /> nhau: trang phục, ẩm thực, phong tục tín<br /> ngưỡng, các hình thức diễn xướng, các trò chơi<br /> dân gian…<br /> Là vùng đất cổ nằm trong nôi văn minh<br /> châu thổ sông Hồng thuộc đất Văn Lang của<br /> các vua Hùng buổi đầu dựng nước, Ba Vì có<br /> điều kiện tự nhiên và văn hóa đặc biệt vì vậy<br /> đây là một trong những huyện có tiềm năng<br /> du lịch rất phong phú của Hà Nội.<br /> <br /> 2. Di tích và danh thắng huyện Ba Vì<br /> <br /> Ba Vì thuộc vùng xứ Đoài, một trong những<br /> địa bàn sinh tụ của tổ tiên ta xưa, là quê hương<br /> của truyền thuyết Sơn Tinh - Thủy Tinh, bản<br /> hùng ca về cuộc đấu tranh chống lại thiên tai<br /> của cha ông ta. Các di tích ở Ba Vì không chỉ<br /> nhiều về số lượng, đa dạng về loại hình mà còn<br /> tiêu biểu cho các giá trị lịch sử, văn hóa, khoa<br /> học và thẩm mỹ.<br /> Về số lượng, theo văn bản báo cáo kết quả<br /> thực hiện công tác quản lý di tích trên địa bàn<br /> huyện do Phòng VH&TT tổng hợp tháng<br /> 12/2016, huyện Ba Vì hiện có 450 di tích, gồm:<br /> 08 di tích lịch sử, văn hóa (05 di tích cách mạng,<br /> 03 di tích lưu niệm chủ tịch Hồ Chí Minh), 442 di<br /> tích kiến trúc- nghệ thuật. Trong đó có: 102<br /> Đình, 48 Đền, 105 Chùa, 57 Miếu, 96 Nhà thờ<br /> họ, 04 Điếm, 05 Quán, 07 Giếng cổ, 06 Khu di<br /> tích lưu niệm + Nhà Lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí<br /> Minh, 01 cây lưu niệm, 04 lăng, 03 văn chỉ, 09<br /> cổng làng, 02 từ chỉ từ đường, 01 mộ, 01 địa<br /> điểm chiến thắng. Tổng số di tích đã được xếp<br /> hạng là 91, trong đó 01 di tích xếp hạng cấp<br /> quốc gia đặc biệt, 40 di tích xếp hạng cấp quốc<br /> gia và 50 di tích xếp hạng cấp thành phố. Các<br /> di tích ở Ba Vì đa dạng về loại hình trong đó có<br /> loại hình di chỉ khảo cổ học, loại hình di tích lịch<br /> sử, loại hình di tích kiến trúc - nghệ thuật, loại<br /> hình danh lam thắng cảnh, trong từng loại hình<br /> đều có các di tích nổi tiếng có giá trị tiêu biểu.<br /> Các di chỉ khảo cổ học như địa điểm khảo<br /> cổ học Đồng Chỗ (thôn Phong Châu - xã Phú<br /> Phương) có vị trí trung gian giữa di chỉ Gò<br /> Bông và di chỉ Phùng Nguyên, di chỉ khảo cổ<br /> học Gò Hện (thôn Nhuận Tuấn - xã Vạn Thắng)<br /> là di chỉ được xếp vào giai đoạn sơ kỳ thời đại<br /> đồng thau.<br /> Với bề dày lịch sử, văn hóa, Ba Vì là nơi có<br /> nhiều di tích cách mạng, kháng chiến và di<br /> tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh có giá trị<br /> đặc biệt như: làng kháng chiến Vật Lại, cây đa<br /> Bác Hồ (đây là cây đa được Chủ tịch Hồ Chí<br /> Minh trồng trên đồi Đồng Váng (xã Vật Lại) là<br /> kỷ vật cuối cùng trên đất Hà Tây của Hồ Chủ<br /> tịch trước lúc đi xa), Khu di tích lịch sử đồi Đá<br /> Chông K9 (xã Minh Quang), nơi có địa hình<br /> hiểm trở, phong cảnh đẹp, khí hậu mát mẻ<br /> <br /> đã từng được chủ tịch Hồ Chí Minh chọn làm<br /> khu căn cứ của Trung ương để đề phòng chiến<br /> tranh có thể mở rộng toàn quốc. Trong những<br /> năm có chiến tranh phá hoại của không quân<br /> Mỹ, Hồ Chí Minh và các thành viên trong Bộ<br /> chính trị đã lên làm việc và nghỉ ngơi và đây<br /> cũng là nơi giữ gìn thi hài của Hồ Chủ tịch từ<br /> năm 1969 đến 1975.<br /> Ba Vì còn có nhiều di tích kiến trúc nghệ<br /> thuật với kiến trúc độc đáo, có giá trị văn hóa,<br /> thẩm mỹ cao như: đình Tây Đằng, đình Chu<br /> Quyến, đình Thụy Phiêu,..; đền Thượng, đền<br /> Trung, đền Hạ, đền thờ Bác Hồ,...; miếu Mèn,<br /> chùa Tản Viên Sơn,...và nhiều đình, chùa, đền,<br /> miếu, lăng mộ, điếm, quán, văn chỉ, cổng làng,<br /> giếng cổ, nhà thờ dòng họ, cổng làng, từ<br /> đường khác. Ba Vì là một vùng đất địa linh nhân<br /> kiệt được thừa hưởng kho tàng di sản văn hóa<br /> đình làng phong phú (102 ngôi). Hiện nay, cả<br /> nước còn 06 ngôi đình làng thời Mạc<br /> - được liệt vào hạng quý hiếm nhất Việt Nam<br /> thì ở Ba Vì có 03 ngôi. Đó là đình Thụy Phiêu<br /> (xã Thụy An), đình Tây Đằng (thị trấn Tây Đằng)<br /> và đình Thanh Lũng (xã Tiên Phong), trong đó<br /> có đình Tây Đằng được xếp hạng là di tích cấp<br /> quốc gia đặc biệt. Đình thuộc thị trấn Tây Đằng,<br /> huyện Ba Vì, còn có tên là đình Cả, thờ Tam vị<br /> Đức Thánh Tản. Đây là một trong những ngôi<br /> đình đẹp và cổ kính nhất Việt Nam còn tồn tại<br /> đến ngày nay. Di tích này có giá trị cao về lịch<br /> sử văn hóa và nghệ thuật tạo hình ở thời Mạc<br /> (Thế kỷ XVI) và đã qua nhiều lần trùng tu, sữa<br /> chữa. Đình Tây Đằng có 48 cột lớn nhỏ, đều làm<br /> bằng gỗ mít, cột lớn nhất có đường kính 80cm.<br /> Hiện nay, đình gồm các hạng mục chính: Đại<br /> đình, nhà tả - hữu mạc, Nghi môn, hồ sen bán<br /> nguyệt..., tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên<br /> vẻ đẹp cho toàn bộ khu di tích. Đặc biệt là có<br /> sự có mặt của các đề tài chạm khắc trên kiến<br /> trúc về cảnh sinh hoạt của con người, thú vật,<br /> cỏ cây, hoa lá. Tư liệu thống kê cho biết toàn bộ<br /> 1300 chi tiết chạm khắc gỗ trong đình không<br /> trùng nhau một chi tiết nào và được bố trí hài<br /> hòa. Trong đình còn có dải trang trí tượng 36<br /> tiên nữ với các tư thế và hình dáng khác nhau.<br /> Ngoài ra, ở đây còn có các di vật, đồ thờ có giá<br /> trị như: nhang án chạm lộng theo đề tài tứ linh,<br /> sơn son thếp vàng, một đôi hạc gỗ thế kỷ XVIII,<br /> <br /> kiệu bát cống, long ngai, bài vị thờ Tam vị Đức<br /> Thánh Tản,… Với những giá trị văn hóa, khoa<br /> học, lịch sử, ngày 13/1/1964, đình đã được Bộ<br /> Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp<br /> quốc gia.<br /> Đền thờ Tản Viên Sơn Thánh ở Ba Vì bao<br /> gồm ba cụm kiến trúc tọa lạc trên một vị thế đẹp<br /> là đền Thượng, đền Trung và đền Hạ. Tuy có<br /> niên đại khác nhau, đền Trung có quy mô lớn<br /> tương truyền được xây dựng từ triều Lý; đền Hạ<br /> có từ đầu thế kỷ XVIII với phong cách nghệ<br /> thuật, điêu khắc đặc trưng cuối thế kỷ XVII, đầu<br /> thế kỷ XVIII; đền Thượng được hoàn thiện vào<br /> tháng 12/1996 nhưng cả ba ngôi đền này tạo<br /> thành một quần thể di tích - lịch sử có liên quan<br /> đến Thánh Tản Viên, có vị thế rất đẹp ở núi Ba<br /> Vì. Lễ hội tại cụm di tích này được tổ chức vào<br /> rằm tháng Giêng hàng năm thu hút nhiều lượt<br /> khách trong nước và quốc tế về tham quan,<br /> hành lễ, nghiên cứu những giá trị văn hóa phi<br /> vật thể về Đức Thánh Tản. Ngày 21/02/2008,<br /> cụm di tích này được Bộ Văn hóa, Thể thao, Du<br /> lịch xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc<br /> gia.<br /> Ba Vì có 450 di tích được phân bố rộng rãi<br /> trên địa bàn 1 thị trấn và 30 xã của huyện. Tuy<br /> nhiên phân bố các di tích không đồng đều, có xã<br /> có nhiều di tích như Tản Hồng (32 di tích), Phú<br /> Châu (31 di tích), Chu Minh (27 di tích), Tây Đằng<br /> (25 di tích), Cổ Đô (24 di tích); có xã ít như Thuần<br /> Mỹ (03 di tích), Yên Bài (02 di tích), xã Ba Vì (02<br /> di tích). Trong đó, xã có số lượng di tích lịch sử<br /> văn hóa đậm đặc nhất là Tản Hồng với 32 di tích<br /> và xã có số lượng di tích lịch sử văn hóa ít nhất<br /> là Ba Trại với 01 di tích.<br /> Như vậy, di tích lịch sử văn hóa ở Ba Vì rất<br /> phong phú và đa dạng. Đây chính là một lợi<br /> thế để phát triển du lịch.<br /> Có thể khẳng định du lịch là thế mạnh để<br /> Ba Vì phát triển bởi hiếm có nơi nào vừa có<br /> nhiều di tích lịch sử văn hóa lại vừa được thiên<br /> nhiên hào phóng ban tặng nhiều danh lam,<br /> thắng cảnh phong phú, đa dạng như nơi đây.<br /> Về tài nguyên thủy văn, ở Ba Vì có nhiều hồ,<br /> sông suối và các thác nước đẹp như hồ Suối Hai,<br /> Thác Đa, hồ Tiên Sa, suối Mơ, hồ Cẩm Quỳ,… Hồ<br /> <br /> Suối Hai với diện tích mặt nước trên 800ha,<br /> trong lòng hồ có tới 14 đảo lớn nhỏ là nơi khai<br /> thác và phát triển du lịch đầu tiên của Ba Vì. Mặt<br /> hồ rộng mênh mông là nơi dừng chân của<br /> những loài chim muông, két, vịt trời và các loại<br /> sơn cầm quý hiếm. Du khách có thể thưởng<br /> ngoạn nơi đây bằng thuyền nhỏ quanh hồ. Hồ<br /> Chủ tịch khi về thăm nơi đây đã từng nói: “Hồ<br /> Suối Hai đẹp như hồ Giơnevơ của Thụy Sỹ”. Cùng<br /> với dịch vụ nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí và nhiều<br /> bãi tắm đẹp, hồ Suối Hai là một trong những<br /> khu du lịch quốc gia có sức hấp dẫn lớn đối với<br /> du khách. Bên cạnh Suối Hai, Thác Đa cũng là<br /> một điểm du lịch hấp dẫn. Thác bắt nguồn từ<br /> đỉnh núi Ba Vì chảy trên con đường dài hơn 6km<br /> xuống chân núi, với những đoạn suối khi thì róc<br /> rách êm đềm, lúc ào ào tung bọt trắng xóa. Với<br /> phong cảnh sơn thủy hữu tình, thác còn giữ<br /> nguyên vẻ hoang sơ của núi rừng. Thác Đa còn<br /> có vườn chim với hàng trăm loài quý hiếm.<br /> Một đặc trưng nữa của các danh thắng tại<br /> Ba Vì là các khu du lịch với những cảnh quan<br /> tươi đẹp, khí hậu trong lành, mát mẻ quanh<br /> năm, thường được bao bọc bởi các cánh rừng<br /> tự nhiên với nguồn tài nguyên sinh vật phong<br /> phú. Khu du lịch Khoang Xanh - Suối Tiên nằm<br /> giữa thung lũng của dãy núi Ba Vì thuộc xã Vân<br /> Hòa, ở độ cao 400m so với mực nước biển. Cả<br /> khu du lịch được bao bọc bởi núi rừng trùng<br /> điệp, có dòng suối Tiên nằm ngay dưới chân<br /> núi Tản. Khí hậu ở đây mát mẻ quanh năm. Khu<br /> du lịch Thiên Sơn – Suối Ngà nằm giữa thung<br /> lũng trong khu rừng tự nhiên, khu du lịch này<br /> có tổng diện tích 450ha. Nơi đây còn bảo tồn<br /> được hệ động, thực vật phong phú, tập trung<br /> nhiều loại thú hiếm như: chồn, sóc, nai, trăn,<br /> khi, phượng hoàng,... Đến với khu du lịch này,<br /> du khách được tận hưởng sinh khí trong lành<br /> của trời đất, khám phá 3 tiểu khu: Hạ Sơn,<br /> Trung Sơn và Ngoạn Sơn với thác nước Cổng<br /> trời đẹp và hùng vĩ nhất của núi rừng Ba Vì.<br /> Điển hình là vườn quốc gia Ba Vì được ví là “lá<br /> phổi xanh của thủ đô” bởi nhiều cảnh quan đa<br /> dạng, phong phú, khí hậu trong lành, mát mẻ.<br /> Vườn quốc gia Ba Vì có các khối núi cao sừng<br /> sững với 3 đỉnh: đỉnh Vua cao 1.296m, đỉnh<br /> Tản Viên 1.227m, đỉnh Ngọc Hoa 1.131m. Trên<br /> <br /> núi có nhiều ghềnh, thác nước tạo nên những<br /> điểm du lịch hấp dẫn như Khoang Xanh - Suối<br /> Tiên, Ao Vua, Thiên Sơn - Suối Ngà, hồ Tiên Sa,<br /> thác Đa... Theo đánh giá của các nhà khoa học,<br /> vườn quốc gia Ba Vì có 1.201 loài thực vật bậc<br /> cao trong đó có nhiều loài quý hiếm được ghi<br /> trong sách đỏ Việt Nam như: Bách xanh, Sến<br /> mật, Phỉ ba mũi, Dẻ tùng sọc trắng, Hoa tiên,…<br /> và hàng trăm loài cây dược liệu quý giá. Hệ<br /> động vật có 63 loài thú, với nhiều loài quý hiếm<br /> như: Cầy gấm, Culi lớn, Gà lôi trắng, Rồng đất,<br /> Cà cuống, Tê tê vàng, Sóc bay,… Vườn quốc<br /> gia Ba Vì trở thành điểm đến lý tưởng cho loại<br /> hình du lịch sinh thái, tham quan, nghỉ dưỡng<br /> và nghiên cứu khoa học.<br /> Đặc biệt, nhiều cảnh quan thiên nhiên tươi<br /> đẹp nơi đây lại gắn liền với truyền thuyết tạo<br /> nên miền huyền thoại đặc trưng cho các thắng<br /> cảnh nổi tiếng như: núi Ba Vì là nơi ngự trị muôn<br /> đời của Đức Thánh Tản Viên Sơn Tinh - vị Thánh<br /> đứng đầu Tứ bất tử trong tâm linh của người<br /> Việt xưa.<br /> Ngoài ra Ba Vì còn có khu du lịch Đầm Long Bằng Tạ, Tản Đà Spa Resort, hồ Tiên Sa, vườn cò<br /> Ngọc Nhị,….<br /> Với hệ thống di tích lịch sử phong phú đa<br /> dạng cùng với những danh thắng đẹp nổi tiếng<br /> lại gần trung tâm Thủ đô Hà Nội, những năm<br /> vừa qua lượng khách đến tham quan du lịch Ba<br /> Vì ngày càng tăng. 5 năm qua, ngành Du lịch<br /> huyện Ba Vì đạt mức tăng trưởng ổn định, tổng<br /> doanh thu đạt 986 tỷ đồng, tốc độ tăng bình<br /> quân là 14,2%/năm, tổng lượng khách đạt hơn<br /> 11 triệu lượt người, tốc độ tăng bình quân là<br /> 4,5%. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 đón<br /> 3,5 triệu lượt khách, doanh thu du lịch đạt 500<br /> tỷ đồng. Nhờ phát triển kinh tế du lịch, kinh tế<br /> xã hội huyện Ba Vì có nhiều chuyển biến tích<br /> cực. Du lịch thúc đẩy các ngành kinh tế khác<br /> phát triển theo hướng tăng tỷ trọng nhóm<br /> ngành dịch vụ - du lịch, đạt 52% năm 2015.<br /> Thông qua ngành du lịch,hàng hóa, nông sản có<br /> giá trị của nhân dân trong vùng được tiêu thụ;<br /> nhiều nghề thủ công mỹ nghệ, dân gian được<br /> phục hồi và phát triển. Đời sống nhân dân vì vậy<br /> được cải thiện, đặc biệt là khu vực miền núi.<br /> Nếu năm 2008 là thu<br /> <br /> nhập bình quân đầu người khu vực này đạt 7,3<br /> triệu đồng/người/năm thì đến năm 2013 đạt 24<br /> triệu đồng/người/năm.<br /> Ngành du lịch Ba Vì đã có sự đóng góp<br /> đáng kể vào ngân sách Nhà nước, trở ngành<br /> kinh tế mũi nhọn của huyện. Đời sống của cán<br /> bộ nhân viên các khu du lịch ngày càng được<br /> nâng lên. Hoạt động của các đơn vị du lịch<br /> không chỉ đem lại lợi ích cho Nhà nước, cho<br /> công ty mà còn đem lại hiệu quả to lớn đối với<br /> phát triển kinh tế vùng, góp phần chuyển dịch<br /> cơ cấu kinh tế của huyện, làm chuyển biến<br /> nhận thức, nâng cao dân trí của một bộ phận<br /> dân cư. Hoạt động du lịch hàng năm cũng thu<br /> hút hàng nghìn lao động, giúp tiêu thụ nhiều<br /> hàng hóa, nông sản, đồ thủ công mỹ nghệ,<br /> thúc đẩy các nghề dân gian hồi phục, phát<br /> triển, góp phần làm giảm tệ nạn xã hội, cải<br /> thiện đời sống vật chất, tinh thần của nhân<br /> dân. Các khu du lịch phát triển còn tạo sự ổn<br /> định kinh tế vùng, tạo môi trường phát triển<br /> những giá trị văn hóa bản địa của đồng bào<br /> dân tộc Mường, Dao tại vùng núi Ba Vì.<br /> <br /> - Chủ động xây các dự án phát triển du lịch<br /> theo hướng vừa hiện đại, đặc sắc vừa phát huy<br /> giá trị văn hóa của địa phương.<br /> - Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm,<br /> văn hóa trong vùng du lịch, gắn với đào tạo<br /> nguồn nhân lực, nâng cao tính chuyên nghiệp,<br /> kỹ năng giao tiếp, đặc biệt là với người nước<br /> ngoài.<br /> - Tăng cường công tác quản lý Nhà nước<br /> về du lịch, công tác kiểm tra hoạt động kinh<br /> doanh của các đơn vị du lịch.<br /> Để làm được điều này, chúng ta vừa phải<br /> phát huy vai trò của chủ thể quản lý vừa có<br /> những biện pháp tuyên truyền, giáo dục để<br /> nâng cao ý thức của cộng đồng. Có như vậy mới<br /> có thể phát huy mạnh mẽ giá trị của những di<br /> tích và danh thắng để Ba Vì trở thành điểm đến<br /> hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước.<br /> N.T.Q.T<br /> (ThS, Khoa Văn hóa học,<br /> trường Đại học Văn hóa Hà Nội)<br /> <br /> 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả phát triển<br /> <br /> du lịch dựa trên tiềm năng di tích và danh<br /> thắng huyện Ba Vì<br /> Ba Vì là vùng đất có nhiều điều kiện thuận<br /> lợi để phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng.<br /> Đến nay, trên địa bàn huyện đã có 15 đơn vị<br /> kinh doanh du lịch với các sản phẩm chủ yếu<br /> như du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch văn<br /> hóa, du lịch cộng đồng, du lịch hội thảo, vui<br /> chơi giải trí… Trong đó hai loại hình du lịch là<br /> du lịch sinh thái và du lịch nghỉ dưỡng hoạt<br /> động có hiệu quả nhất, thu hút nhiều du khách<br /> tham gia. Tuy nhiên, từ tình hình thực tế hoạt<br /> động du lịch những năm vừa qua cho thấy<br /> hiệu quả khai thác các di tích và danh thắng<br /> tại Ba Vì chưa tương xứng với tiềm năng. Chính<br /> vì vậy, để đạt được mục tiêu đề ra nhiệm vụ và<br /> giải pháp chủ yếu là:<br /> - Tập trung hoàn thành công tác quy<br /> hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết các vùng<br /> du lịch gắn với quy hoạch chung của huyện và<br /> thành phố.<br /> - Cải thiện môi trường đầu tư, tích cực<br /> quảng bá du lịch.<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> 1. Ban chấp hành Đảng bộ huyện Ba Vì (2013),<br /> Ba Vì – 45 năm xây dựng và phát triển (1968-2013),<br /> Nxb. Văn hóa Thông tin, Hà Nội.<br /> 2. Nguyễn Thúy Nga (2014), Quản lý di tích lịch<br /> sử văn hóa trên địa bàn huyện Ba Vì thành phố Hà<br /> Nội, Luận văn thạc sỹ<br /> 3. Đặng Văn Tu (chủ biên, 1999), Di tích Hà Tây,<br /> Sở Văn hóa Thông tin Hà Tây<br /> 4. Đặng Văn Tu, Nguyễn Tá Nhí (đồng chủ<br /> biên, 2008), Địa chí Hà Tây, Nxb. Hà Nội, Hà Nội.<br /> 5. Nhìn lại 5 năm phát triển du lịch trên địa bàn<br /> huyện Ba Vì và định hướng 5 năm tới (đăng ngày<br /> 11/7/2016 website: bavi.hanoi.gov.vn)<br /> Ngày nhận bài: 12 - 12 - 2016<br /> Ngày phản biện, đánh giá: 10 - 3 - 2017<br /> Ngày chấp nhận đăng: 25 - 3 - 2017<br /> <br />