Điều tra, dự tính, dự báo sâu bệnh

Chia sẻ: 123968574 123968574 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

445
lượt xem 96
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nắm được các phương pháp điều tra sâu bệnh ở vườn ươm, rừng trồng, rừng tự 2. Nắm được các phương pháp dự tính dự báo ngắn hạn và dài hạn phục vụ cho 3. Biết cách xác định các chỉ tiêu định hướng phục vụ cho việc xây dựng phương 4.Có khả năng tổ chức công tác điều tra dự tính dự báo sâu bệnh. án phòng trừ sâu bệnh hại. công tác phòng trừ sâu bệnh hại. nhiên và bãi gỗ phục vụ nghiên cứu khoa học và dự tính dự báo sâu bệnh hại....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điều tra, dự tính, dự báo sâu bệnh

§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Giíi thiÖu chung Tæng sè tiÕt: 30 1. Môc tiªu vµ yªu cÇu cña m«n häc 1.1. Môc tiªu Trang bÞ kiÕn thøc chuyªn s©u cho sinh viªn ngµnh QLTN & MT vÒ ph¬ng ph¸p ®iÒu tra, dù b¸o s©u bÖnh trong l©m nghiÖp. 1.2. Yªu cÇu 1. N¾m ®îc c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh ë vên ¬m, rõng trång, rõng tù nhiªn vµ b·i gç phôc vô nghiªn cøu khoa häc vµ dù tÝnh dù b¸o s©u bÖnh h¹i. 2. N¾m ®îc c¸c ph¬ng ph¸p dù tÝnh dù b¸o ng¾n h¹n vµ dµi h¹n phôc vô cho c«ng t¸c phßng trõ s©u bÖnh h¹i. 3. BiÕt c¸ch x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ®Þnh híng phôc vô cho viÖc x©y dùng ph¬ng ¸n phßng trõ s©u bÖnh h¹i. 4. Cã kh¶ n¨ng tæ chøc c«ng t¸c ®iÒu tra dù tÝnh dù b¸o s©u bÖnh.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Tµi liÖu tham kh¶o I C¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh II C¸c ph¬ng ph¸p dù tÝnh dù b¸o s©u h¹i III C¸c ph¬ng ph¸p DTDB bÖnh h¹i IV Tæ chøc c«ng t¸c DTDB s©u bÖnh
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.1. Môc ®Ých yªu cÇu chung §iÒu tra s©u bÖnh nh»m cung cÊp th«ng tin vÒ: 1. §Æc ®iÓm cña khu hÖ s©u bÖnh, 2. §Æc ®iÓm cña quÇn thÓ s©u bÖnh nh thµnh phÇn, mËt ®é, ph©n bè vµ møc ®é g©y h¹i cña tõng loµi s©u, tõng lo¹i bÖnh h¹i ë tõng ®èi tîng kinh doanh, tõ ®ã lµm c¬ së cho dù tÝnh dù b¸o c¸c loµi s©u bÖnh h¹i chñ yÕu vµ cã c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn kÞp thêi. 1. §iÒu tra s©u bÖnh cßn gióp ta ph¸t hiÖn c¸c loµi s©u bÖnh míi. 2. TÝch lòy c¸c tµi liÖu rót ra quy luËt ph¸t sinh ph¸t triÓn cña s©u bÖnh h¹i, x©y dùng lÞch vµ b¶n ®å s©u bÖnh h¹i gióp cho dù tÝnh dù b¸o dµi h¹n.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.1. Môc ®Ých yªu cÇu chung (tiÕp) §iÒu tra cã c¸c môc ®Ých theo 3 bé phËn c¬ b¶n nh sau: 1. §iÒu tra phôc vô dù tÝnh dù b¸o: §©y lµ môc tiªu quan träng nhÊt. 2. §iÒu tra phôc vô nghiªn cøu vÒ sinh häc cña mét loµi. 3. §iÒu tra tæng thÓ khu hÖ c«n trïng, nÊm: Chñ yÕu x¸c ®Þnh thµnh phÇn loµi vµ ph©n bè cña chóng.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Môc tiªu cô thÓ Cã ®îc th«ng tin vÒ s©u bÖnh  X¸c ®Þnh thµnh phÇn loµi c«n trïng hoÆc vËt g©y bÖnh  X¸c ®Þnh mËt ®é s©u h¹i vµ thiªn ®Þch (M)  X¸c ®Þnh tû lÖ cã s©u hoÆc tû lÖ cã bÖnh (chØ sè P%)  X¸c ®Þnh møc ®é g©y h¹i cña s©u hoÆc bÖnh (chØ sè R%) phôc vô cho Dù tÝnh dù b¸o vµ Phßng trõ s©u bÖnh h¹i c«ng t¸c
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Yªu cÇu chung:  ChÝnh x¸c  KÞp thêi  Chi phÝ thÊp – hiÖu qu¶ kinh tÕ cao
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.2. C«ng t¸c chuÈn bÞ 1. T×m hiÓu vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, ®iÒu kiÖn x· héi, 2. X¸c ®Þnh môc tiªu ®iÒu tra 3. LËp kÕ ho¹ch vµ chän ph¬ng ph¸p ®iÒu tra hîp lý. ChuÈn bÞ ®iÒu tra bao gåm chuÈn bÞ nh©n lùc, chuÈn bÞ ph¬ng tiÖn vµ chuÈn bÞ kinh phÝ.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.3. §iÒu tra s¬ bé §iÒu tra s¬ bé cßn gäi lµ ®iÒu tra ph¸t hiÖn ®Ó n¾m mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh s©u bÖnh cña khu vùc ®iÒu tra vµ lµm c¬ së cho ®iÒu tra tû mØ. X¸c ®Þnh ra c¸c nhãm s©u bÖnh chÝnh nh s©u bÖnh h¹i l¸, s©u bÖnh h¹i th©n cµnh, s©u bÖnh h¹i hoa qu¶, s©u bÖnh h¹i rÔ ... vµ c¸c loµi c©y bÞ h¹i chÝnh cña nhãm s©u bÖnh h¹i nµy. Sau khi ®iÒu tra s¬ bé ph¶i biÕt ®îc loµi c©y nµo, nhãm s©u bÖnh nµo cÇn ph¶i ®îc tiÕn hµnh ®iÒu tra tû mØ. ChØ tiªu dïng ®Ó x¸c ®Þnh vÊn ®Ò nµy lµ tû lÖ c©y cã s©u bÖnh vµ/hay møc ®é g©y h¹i cña s©u bÖnh.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.3.1. §iÒu tra s¬ bé ë vên ¬m Víi vên ¬m cã diÖn tÝch díi 5 hecta chóng ta sÏ quan s¸t toµn • vên b»ng c¸ch ®i theo c¸c r·nh luèng. Víi vên ¬m cã diÖn tÝch trªn 5 hecta nªn dïng tuyÕn ®iÒu tra. • TuyÕn ®iÒu tra song song víi híng luèng. TuyÕn c¸ch tuyÕn 3-5 • luèng. TuyÕn ®iÒu tra ®i qua c¸c loµi c©y, thêi gian gieo vµ cÊy kh¸c nhau. • Quan s¸t l¸ th©n vµ trªn mÆt luèng ®Ó ph¸t hiÖn c¸c loµi s©u, dÊu • vÕt ¨n h¹i vµ c¸c triÖu chøng cña bÖnh c©y, råi íc lîng nhanh tû lÖ phÇn tr¨m sè c©y bÞ h¹i hay diÖn tÝch bÞ h¹i theo ba nhãm g©y h¹i chÝnh nh ë biÓu mÉu.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.3.1. §iÒu tra s¬ bé ë vên ¬m BiÓu 1-1: §iÒu tra s¬ bé ë vên ¬m Tªn vên ¬m: Thêi gian thµnh lËp: DiÖn tÝch vên ¬m: Ngµy ®iÒu tra: Ngêi ®iÒu tra: Sè c©y hay diÖn tÝch bÞ h¹i tÝnh theo % Thêi gian Ghi chó (vÒ Loµi H¹i mÇm non vµ gieo hoÆc tinh tr¹ng H¹i l¸ H¹i th©n cµnh c©y rÔ cÊy vÖ sinh) S©u BÖnh S©u BÖnh S©u BÖnh
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.3.2. §iÒu tra s¬ bé ë rõng trång 1. Môc tiªu chÝnh: x¸c ®Þnh c¸c ®Þa ®iÓm ®iÒu tra tû mØ sau nµy. 2. §iÒu tra s¬ bé ë rõng trång ®îc tiÕn hµnh trªn c¸c tuyÕn ®iÒu tra, 3. Dùa vµo quan s¸t b»ng m¾t thêng hay sö dông èng nhßm. 1.3.2.1. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tuyÕn ®iÒu tra Nhanh chãng cã ®îc kÕt qu¶ ®¹i diÖn cho khu vùc ®iÒu tra. 1. 2. Kh«ng nªn bè trÝ qu¸ nhiÒu tuyÕn. NÕu cã thÓ chØ bè trÝ 1 tuyÕn ®t 3. Song song, ch÷ chi, nan qu¹t, xo¾n tr«n èc... 4. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c tuyÕn lµ 200500 m. Víi mét tuyÕn xo¾n tr«n èc cÇn bè trÝ kho¶ng c¸ch gi÷a 2 vßng xo¾n lµ 100 m. 5. §Æt tªn hay ®¸nh sè thø tù vµ vÏ trªn b¶n ®å. 6. Lîi dông c¸c ®êng mßn, ranh giíi l« kho¶nh trong thiÕt kÕ tuyÕn ®iÒu tra sÏ rÊt cã lîi cho viÖc ®Þnh híng.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.3.2. §iÒu tra s¬ bé ë rõng trång 1.3.2.1. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tuyÕn ®iÒu tra(tiÕp) 1. Trªn tuyÕn ®iÒu tra cø c¸ch 100 m l¹i x¸c ®Þnh mét ®iÓm ®iÒu tra. 2. §iÓm ®iÒu tra ph¶i n»m trªn ®Êt cã rõng. 3. NÕu ®iÓm ®iÒu tra r¬i ®óng vµo ®êng mßn, ranh giíi l« hay kho¶ng trèng ngêi ®iÒu tra ph¶i rÏ sang bªn tr¸i hoÆc bªn ph¶i vu«ng gãc víi tuyÕn vµ c¸ch tuyÕn ®iÒu tra 20 m ®Ó x¸c ®Þnh mét ®iÓm ®iÒu tra kh¸c. 4. T¹i ®iÓm ®iÒu tra quan s¸t mét diÖn tÝch rõng cã b¸n kÝnh 10 m ®Ó íc tÝnh vÒ mËt ®é s©u bÖnh h¹i, møc ®é bÞ h¹i vµ t×nh h×nh ph©n bè cña nh÷ng c©y vµ cµnh bÞ s©u bÖnh h¹i. 5. Mét ph¬ng ph¸p kh¸c ®Ó chän c©y ®iÒu tra lµ ®¸nh dÊu ®iÓm ®iÒu tra råi ®iÒu tra 30 c©y n»m ë xung quanh ®iÓm.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.3.2. §iÒu tra s¬ bé ë rõng trång 1.3.2.1. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tuyÕn ®iÒu tra(tiÕp)
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.3.2. §iÒu tra s¬ bé ë rõng trång 1.3.2.1. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tuyÕn ®iÒu tra(tiÕp) 1.3.2.2. Ph¬ng ph¸p điều tra trªn c¸c ®iÓm ®iÒu tra HÖ thèng b¶ng/biÓu mÉu: xem gi¸o tr×nh 1.3.2. §iÒu tra s¬ bé ë rõng tù nhiªn Xem gi¸o tr×nh
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.4. §iÒu tra tû mØ §iÒu tra tû mØ nh»m cung cÊp th«ng tin cho: Dù tÝnh, dù b¸o vµ • Nghiªn cøu vÒ ®Æc tÝnh sinh häc, sinh th¸i cña s©u bÖnh. • C¸c th«ng tin cô thÓ cÇn cung cÊp lµ: Thµnh phÇn loµi, mËt ®é s©u bÖnh h¹i, møc ®é g©y h¹i cña s©u bÖnh, mËt ®é thiªn ®Þch, c¸c th«ng tin vÒ cÊu tróc cña quÇn thÓ nh tØ lÖ tuæi s©u non, tØ lÖ c¸ thÓ c¸i, c¸c th«ng tin vÒ ®Æc ®iÓm cña ®Þa ®iÓm ®iÒu tra. Mét sè lo¹i ®iÒu tra tû mØ • §iÒu tra thµnh phÇn s©u bÖnh • §iÒu tra mËt ®é s©u • §iÒu tra møc ®é g©y h¹i cña s©u/bÖnh • §iÒu tra tû lÖ cã s©u bÖnh
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh C¸c kh¸i niÖm MËt ®é: lµ sè lîng c¸ thÓ trung b×nh cña mét loµi s©u trªn mét ®¬n vÞ ®iÒu tra. Mét ®¬n vÞ ®iÒu tra cã thÓ lµ mét ®¬n vÞ diÖn tÝch (1m2, 1 « d¹ng b¶n, ha…), mét ®¬n vÞ thÓ tÝch (1 m3, lÝt níc) hay mét c©y ®iÒu tra, mét cµnh ®iÒu tra, mét ®iÓm ®iÒu tra, mét « tiªu chuÈn... §¬n vÞ ®iÒu tra c¬ b¶n trong ®iÒu tra s©u bÖnh lµ c©y hay m2. 1n trong ®ã M = MËt ®é M  . Si n = Tæng sè ®¬n vÞ ®iÒu tra (c©y) n i 1 Si = Sè s©u thu ®îc trªn c©y thø i Tû lÖ cã s©u hoÆc tû lÖ cã bÖnh (chØ sè P%) Tû lÖ cã s©u hay tû lÖ cã bÖnh lµ tû lÖ phÇn tr¨m sè ®¬n vÞ ®iÒu tra cã loµi s©u hoÆc bÖnh cÇn tÝnh trªn tæng sè ®¬n vÞ ®iÒu tra. VÝ dô: trong ®ã n = sè ®¬n vÞ ®iÒu tra cã loµi s©u hoÆc bÖnh cÇn tÝnh n P%  .100 N = tæng sè ®¬n vÞ ®iÒu tra N Møc ®é g©y h¹i (ChØ sè R%): Tû lÖ % bé phËn cña c©y bÞ s©u hoÆc bÖnh g©y h¹i
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh C¸c kh¸i niÖm - MËt ®é (M) - Tû lÖ cã s©u hoÆc tû lÖ cã bÖnh (P%) Sè trung b×nh - Møc ®é g©y h¹i (R%) nªn ph¬ng ph¸p thÝch hîp ®Ó cã ®îc c¸c gi¸ trÞ nµy lµ Ph¬ng ph¸p íc lîng sè trung b×nh §Ó íc lîng cÇn x¸c ®Þnh MÉu vµ dung lîng MÉu MÉu ®iÒu tra lµ mét bé phËn cña « tiªu chuÈn hay tuyÕn ®iÒu tra ®îc chän ra ®Ó thùc hiÖn ph¬ng ph¸p íc lîng sè trung b×nh lµ mËt ®é, tû lÖ cã s©u hoÆc tû lÖ cã bÖnh vµ møc ®é g©y h¹i cña s©u hoÆc møc ®« g©y h¹i cña bÖnh
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.4. §iÒu tra tû mØ 1.4.1. §iÒu tra tû mØ ë vên ¬m a. §iÒu tra thµnh phÇn, sè lîng s©u bÖnh h¹i l¸, th©n cµnh C¸c loµi c©y ë vên ¬m nÕu ®îc gieo hoÆc cÊy theo hµng trong luèng dïng ph¬ng ph¸p ngÉu nhiªn hÖ thèng ®Ó chän ®¬n vÞ ®iÒu tra lµ 1 c©y theo c¸c bíc sau ®©y: 1 C¸ch k luèng ®iÒu tra 1 luèng; 1 k 5 2 Trong luèng ®îc chän c¸ch m hµng ®iÒu tra 1 hµng; 1 m 5 3 Trong hµng ®îc chän c¸ch n c©y ®iÒu tra 1 c©y; ChØ sè k, m, n ®îc chän sao cho víi mçi mét cÊp tuæi, mét ph¬ng thøc ch¨m sãc cña 1 loµi c©y cã tæng sè c©y ®iÒu tra  30.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.4. §iÒu tra tû mØ 1.4.1. §iÒu tra tû mØ ë vên ¬m a. §iÒu tra thµnh phÇn, sè lîng s©u bÖnh h¹i l¸, th©n cµnh (tiÕp) NÕu gieo v·i hoÆc cÊy c©y trong bÇu nhá xÕp thµnh luèng th× ®¬n vÞ ®iÒu tra lµ « d¹ng b¶n 1m2 vµ ®îc chän bè trÝ theo c¸c bíc sau: 1 C¸ch k luèng ®iÒu tra 1 luèng; 1 k 5 2 T¹i mçi luèng ®îc chän ®Æt 2 « d¹ng b¶n ë hai ®Çu luèng, mét « ë gi÷a luèng hoÆc cø c¸ch mét ®o¹n cã ®é dµi nhÊt ®Þnh ®iÒu tra 1 « d¹ng b¶n. Sè k ®îc chän vµ sè lîng « d¹ng b¶n cña luèng ®iÒu tra ®îc bè trÝ sao cho víi mçi mét cÊp tuæi, mét ph¬ng thøc ch¨m sãc cña 1 loµi c©y tæng sè « d¹ng b¶n  5.
§iÒu tra, dù tÝnh, dù b¸o s©u bÖnh Ch¬ng I: c¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu tra s©u bÖnh 1.4. §iÒu tra tû mØ 1.4.1. §iÒu tra tû mØ ë vên ¬m a. §iÒu tra thµnh phÇn, sè lîng s©u bÖnh h¹i l¸, th©n cµnh (tiÕp) - §èi víi s©u bÖnh h¹i l¸ trªn mçi mét ®¬n vÞ ®iÒu tra (c©y ®iÒu tra hay « d¹ng b¶n) ®Õm sè lîng trøng, s©u non, nhéng, s©u trëng thµnh cña tõng loµi s©u råi trªn c¬ së sè liÖu ghi trong biÓu 1-6, biÓu 1-7 tÝnh ra mËt ®é vµ tû lÖ cã s©u bÖnh cña tõng loµi c©y. - §èi víi s©u bÖnh h¹i th©n cµnh, ngoµi viÖc tÝnh sè c©y bÞ h¹i cßn ph¶i quan s¸t kü hoÆc chÎ th©n cµnh ®Ó x¸c ®Þnh râ loµi s©u bÖnh h¹i vµ mËt ®é cña chóng.