Điều trị nội khoa - DÙNG THUỐC UCMC & CÁC GIÃN MẠCH KHÁC TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH TIM MẠCH part 1

Chia sẻ: Ashdkajd Daksdjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

67
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

huyết áp đích thì thêm thuốc lợi tiểu (indapamid, thiazid, furosemid), hoặc thuốc đối kháng calci, hoặc cũng cho phép với chẹn bêta nữa. b) nếu bệnh nhân THA có các bệnh song hành, ví dụ BTTMCB, suy tim… thì UCMC kết hợp rất thuận lợi với các thuốc (Nitrat, Chẹn bêta… Chỉ cần thận trọng với các lợi tiểu tiết kiệm Kali).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Điều trị nội khoa - DÙNG THUỐC UCMC & CÁC GIÃN MẠCH KHÁC TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH TIM MẠCH part 1

DUØNG THUOÁC UCMC & CAÙC GIAÕN MAÏCH KHAÙC TRONG ÑIEÀU TRÒ BEÄNH TIM MAÏCH THUOÁC ÖÙC CHEÁ MEN CHUYEÅN DAÏNG ANGIOTENSIN (UCMC)  Trong cô theå coù heä thoáng ñieàu hoaø quan troïng goïi laø heä thoáng RAA (renin- angiotensin-aldosteron), trong heä naøy coù “Men chuyeån daïng chaát Angiotensin” (ta kyù hieäu goïn laø MC). Men naøy coù taùc duïng keùp (sô ñoà 1): Bradykininogen Angiotensinog Kallikrein (+) Acid arachidonic (+) Renin Bradykinin Angiotensin I (giaõn maïch raát (baát hoaït) (+) maïnh) I (+) Men chuyeån (+) Angiotensin II (hoaït tính co (+) Prostaglandi maïch raát maïnh) n (-) Kininase PGI 2 , PGE 2 (giaõn maïch) Thuoác UCMC Angiotensin III 110
Sô ñoà 1: Taùc duïng cuûa MC vaø cuûa caùc UCMC 1) MC taêng quaù trình chuyeån daïng chaát Angiotensin I (AI) baát hoaït thaønh ra chaát Angiotensin II (AII) coù hoaït tính CO MAÏCH raát maïnh, co ñoäng maïch vaø caû tónh maïch nöõa. 2) MC laïi ñoàng thôøi taùc ñoäng sang moät heä thoáng ñieàu hoaø khaùc, heä Kallikrein- Bradykinin: MC taêng söï thoaùi giaùng Bradykinin laø chaát GIAÕN MAÏCH quan troïng trong cô theå thaønh nhöõng maûnh vuïn baát hoaït (khi MC laøm chöùc naêng naøy gioáng heät chöùc naêng cuûa moät men khaùc teân laø Kininaza cho neân MC ñöôïc gaùn theâm bieät danh “Kininaza 2”).  Coù thuoác öùc cheá ñöôïc MC aáy, goïi laø ‘thuoác Öùc cheá men chuyeån daïng Angiotensin’ (ta kyù hieäu goïn UCMC). UCMC öùc cheá ñöôïc MC thì coù nghóa raèng noù öùc cheá KEÙP caû 1) vaø 2) vöøa neâu (sô ñoà 1), vaäy coù 2 hieäu quaû: a) Moät maët laø giaûm söï hình thaønh AII. töùc giaûm co maïch (giaõn ñoäng+tónh maïch) b) Maët khaùc laø duy trì daøi hôn (neân cuõng laø gia taêng) chaát giaõn maïch (Bradykinin). Xeùt ra 2 hieäu quûa naøy chung moät höôùng, coäng vaøo nhau.  Ñeå hieåu theâm UCMC, ta xeùt theâm noù giaûm AII thì coøn ñaït lôïi ích gì khaùc ngoaøi giaûm co maïch (sô ñoà 2): Choáng taùc ñoâïng sinh hoïc cuûa AII, UCMC coù taùc duïng: a) Giaûm söï tieát Aldosteron, do ñoù: + giaûm söï giöõ nöôùc-muoái (lôïi cho bn ST, THA) + taêng kali maùu (lôïi cho bn ST, THA) 111
b) Giaûm hoaït tính caû 3 taàng giao caûm (trung öông, haïch, vaø ngoaïi bieân), giaûm löôïng catecolamin löu thoâng, do ñoù: + giaûm tieâu thuï oxy ôû cô tim (lôïi cho bn BTTMCB, ST) + giaûm co thaét ñoäng maïch (lôïi cho bn BTTMCB) (+) A II Taùi ñònh daïng cô tim, thaønh (tuy baùn huûy chæ 1’) ñm (+) Yeáu toá taêng tröôûng (cô tim, thaønh ñm) (+) Keânh Ca++ vaøo : Tieát Aldosteron : Hoaït tính giao  Giöõ Na+ & H 2 O caûm caû 3 taàng :  Co sôïi cô thaønh maïch  Thaûi K+ (qua thaän)  Co maïch... raát maïnh & raát keùo daøi Sô ñoà 2: Taùc ñoäng sinh hoïc cuûa AII c) Giaûm hormon khaùng baøi nieäu (ADH), do ñoù: + giaûm bôùt söï giöõ nöôùc (lôïi cho bn ST, THA) d) Choáng taùi ñònh daïng cô tim taâm thaát vaø trung maïc thaønh maïch maùu; choáng yeáu toá taêng tröôûng cô tim gaây phì ñaïi thaát sau nhoài maùu cô tim... 112
(lôïi cho chöõa vaø ngöøa ST, DTT/do THA…)  Ñeå hieåu theâm UCMC, ta xeùt theâm noù taêng Bradykinin thì coøn ñaït lôïi ích gì khaùc ngoaøi taêng giaõn maïch: a) Bradykinin caûi thieän chöùc naêng noäi maïc maïch maùu (lôïi cho bn ÑTN, cho vieäc choáng bieán chöùng maûng xô vöõa, vieäc ngöøa huyeát khoái); Coøn laøm thaän taêng baøi tieát Natri (lôïi cho bn ST, THA) b) Bradykinin (laïi xem sô ñoà 1) xuùc tieán söï toång hôïp töø acid arachidonic ra caùc chaát PGE2 vaø PGI2 laø nhöõng Prostaglandin cuõng laïi giaõn maïch raát maïnh. [Söï toång hôïp naøy coù bò öùc cheá moät phaàn bôûi thuoác khaùng vieâm khoâng Steroid (Indometacin, Sulindac...) maø ta neân traùnh neáu muoán hieäu quaû UCMC khoâng bò keùm ñi chuùt naøo] A. TAÙC DUÏNG HÖÕU ÍCH CHÍNH CUÛA UCMC TRONG LAÂM SAØNG 1) Haï huyeát aùp ñoäng maïch, 2) Giaûm haäu taûi (vaø caû tieàn taûi) maøkhoâng gaây ra nhòp tim nhanh theo phaûn xaï. 3) Choáng yeáu toá taêng tröôûng ngaên phì ñaïi taâm thaát; choáng taùi ñònh daïng ngöøa tieán trieån suy tim 4) Taêng cung löôïng huyeát thanh qua thaän, taêng baøi nieäu, nhöng aùp suaát noäi vi caàu thaän khoâng thay ñoåi, thaäm chí coøn giaûm nheï vì UCMC laøm giaõn caùc maïch maùu ñi ra neân giaûm ñöôïc vi albumin nieäu (lôïi cho ñaïi ña soá beänh nhaân tieåu ñöôøng) 5) Caûi thieän caùc chöùc naêng noäi maïc ñoäng maïch 6) Khoâng gaây roái loaïn lipit maùu duø phaûi duøng daøi (ví duï trong beänh THA) B. CHÆ ÑÒNH 1) Suy thaát traùi Taát caû caùc theå STT töø naëng,vöøa,nheïï, vaø caû khi caàn ngöøa tröôùc STT.   Chæ ñònh ñaëc bieät toát ñoái vôùi Suy tim: trong BTTMCB, trong caùc chöùng hôû van tim, ôû ngöôøi bò tieåu ñöôøng, vi albumin nieäu, ñoái vôùi suy tim traùi ‘khaùng trò’ maø taàn soá tim khoâng cao.  Giaûi quyeát roõ caùc trieäu chöùng daáu hieäu nhö phuø, taêng Na maùu, thöøa theå tích löu 113
 Quy taéc cô baûn laø veà lieàu löôïng : . Khôûi ñaàu ñieàu trò STT baèng lieàu löôïng UCMC raát nhoû vaø kieåm tra HA moãi 1/2giôø, moãi giôø roài moãi 2giôø . Taêng daàn lieàu löôïng, noùi chung chæ tôùi < 1/2 lieàu löôïng ñoái vôùi beänh THA: 25- 75mg captopril, 10-20mg enalapril, 2-4mg perindopril… . Ñang duøng thuoác, neáu thaáy HA haï hoaëc Creatinin maùu taêng thì giaûm lieàu löôïng  Coù taùc duïng hieäp ñoàng vôùi digoxin vaø laøm taêng digoxin maùu  Hieäu quaû toát ñoái vôùi gaéng söùc thì phaûi vaøi tuaàn môùi nhaän thaáy 2) THA Chæ ñònh UCMC cho taát caû caùc theå, caùc giai ñoaïn THA,  + keå caû THA ñaõ keøm daøy thaát traùi, hoaëc THA laâu naêm ñaõ giaûm giaõn naêng (compliance) ñoäng maïch + hoaëc THA ñaõ keøm vi albumin nieäu hoaëc ñaõ keøm beänh tieåu ñöôøng; + vaø coù theå chæ ñònh caû khi khôûi ñaàu baäc ñieàu trò moät. + UCMC nhö captopril daïng vieân 25mg coù theå ngaäm döôùi löôõi ñeå xöû trí nhanh moät côn THA). + UCMC coøn ngöøa tai bieán nhoài maùu naõo (ôû beänh nhaân THA + Xô vöõa ñoäng maïch naõo) nhôø caûi thieän chöùc naêng noäi maïc ñoäng maïch naõo (choáng bieán chöùng maûng xô vöõa, choáng sinh huyeát khoái, taêng kieåu giaõn maïch phuï thuoäc noäi maïc…)  Choáng chæ ñònh: THA ôû: a/ Phuï nöõ mang thai, b/ Heïp khít van ñoäng maïch chuû, c/ Suy thaïän vôùi Creatinin > 3.4mg%, d/ Heïp caùc ñoäng maïch thaän caû 2 beân (hoaëc 1 beân ôû ngöôøi coøn 1 thaän duy nhaát). Coù moät quy taéc laø khi duøng UCMC ñaày ñuû maø chaúng ñaït hieäu quaû, chöùc naêng thaän laïi xaáu theâm, thì phaûi taàm soaùt heïp ñoäng maïch thaän  Keát hôïp vôùi thuoác khaùc noùi chung raát thuaän tieän: a) neáu UCMC ñaõ duøng lieàu löôïng ñaày ñuû x 2 laàn moãi ngaøy maø khoâng ñaït möùc 114