zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Y Tế - Sức Khoẻ

» Y học thường thức

Dinh dưỡng với bệnh táo bón

Chia sẻ: Tu Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

99
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đó là tình trạng phân ít, cứng, khó đại tiện và số lần đại tiện ít hơn 2 lần trong một tuần. Có nhiều nguyên nhân gây táo bón, phổ biến nhất là do chế độ ăn hoặc thói quen đại tiện, hoặc do giảm nhu động ruột. Táo bón thường xuất hiện ở những trẻ đang tuổi bú sữa phải ăn sữa hộp hoặc trẻ lớn hơn nhưng chưa biết ăn rau quả; người cao tuổi răng yếu ăn ít chất xơ. Uống ít nước và lười vận động cũng gây nên tình trạng này. Táo bón cũng xuất hiện...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Dinh dưỡng với bệnh táo bón

DINH DÖÔÕNG VÔÙI BEÄNH TAÙO BOÙN T aùo boùn laø moät tình traïng gaây khoù chòu khaù phoå bieán, nhöng thöôøng gaëp nhaát laø ôû tuoåi giaø, bôûi vì coù ít nhaát laø 25% caùc vò laõo nam vaø 34% caùc vò laõo baø phaûi chòu aûnh höôûng cuûa tình traïng khoù chòu naøy. Taùo boùn coù theå laø daáu hieäu cuûa moät soá beänh, laø taùc duïng phuï cuûa moät vaøi döôïc phaåm, hoaëc haäu quaû cuûa moät neáp soáng ít vaän ñoäng, hoaëc dinh döôõng khoâng caân ñoái. Noù ñaõ laøm nhieàu ngöôøi bò aùm aûnh, maát vui trong cuoäc soáng. Vaø ngöôøi ta khoâng ngaïi boû tieàn ra chöõa chaïy ñeå hy voïng coù ñöôïc söï hanh thoâng ñaïi tieän. Taùo boùn ñaõ ñöôïc oâng toå cuûa neàn y hoïc phöông Taây laø Hipprocrates quan taâm ñeán khi noùi raèng “Muoán coù moät söùc khoûe toát, caàn phaûi ñaïi tieän ñeàu ñaën.” Ñònh nghóa Cô theå moãi ngöôøi coù moät thoùi quen rieâng trong vieäc ñaøo thaûi chaát baõ cuûa söï tieâu hoùa thöïc phaåm. Coù ngöôøi ñaïi tieän ñeàu ñaën moãi ngaøy moät laàn, coù ngöôøi ñeán hai hoaëc ba ngaøy moät laàn. Khi tình traïng tieâu hoùa bình thöôøng, cô theå luoân tuaân theo thoùi quen ñeàu ñaën ñoù, cöù ñeán ñuùng thôøi ñieåm laø seõ coù moät caûm giaùc kích thích nhaéc nhôû ta thöïc hieän “nhieäm vuï”. Khi thoùi quen ñoù khoâng ñöôïc duy trì nhö thöôøng leä thì ñieàu ñoù coù nghóa laø heä tieâu hoùa ñang coù vaán ñeà. Moãi ngöôøi coù theå hieåu veà taùo boùn theo moät caùch khaùc nhau. 132
Dinh döôõng vaø ñieàu trò b. Keá ñeán laø taùo boùn co cöùng ruoät: thay vì thö giaõn sau moãi nhòp boùp thì ñaïi traøng laïi co cöùng, oâm chaët chaát baõ, phaân trôû neân khoâ, keát thaønh töøng cuïc nhoû. Nguyeân nhaân coù theå do khoâng taäp thaønh thoùi quen ñaïi tieän ñeàu ñaën, khoâng aên saùng ñeå kích thích ñaïi tieän, laïm duïng thuoác. c. Loaïi thöù ba laø taùo boùn do maát tröông löïc ruoät: thöôøng thaáy ôû ngöôøi cao tuoåi, ñaëc bieät ngöôøi bò beänh taâm trí. Trong tröôøng hôïp naøy, ruoät khoâng khoâng co boùp ñuû ñeå di chuyeån chaát baõ, khieán cho phaân naèm ñaày trong tröïc traøng maø vaãn khoâng kích thích haäu moân ñeå taïo ra caûm giaùc muoán ñaïi tieän. Thay ñoåi chöùc naêng cuûa ruoät khi tuoåi giaø Sau khi ñöôïc tieâu hoùa, haáp thuï heát chaát boå döôõng ôû daï daøy vaø ruoät non, phaàn baõ cuûa thöùc aên seõ ñöôïc chuyeån xuoáng ñaïi traøng. Nôi ñaây, nöôùc trong chaát baõ ñöôïc ruoät huùt giöõ laïi, phaân ñöôïc thaønh hình vaø ñöôïc ñaøo thaûi ra khoûi cô theå. Trung bình, thôøi gian caàn thieát ñeå moät moùn aên vaøo mieäng cho tôùi luùc ñöôïc ñaøo thaûi laø 8 giôø. Ruoät co boùp ñeàu ñaën, nhaát laø sau böõa aên, vaø vôùi trôï giuùp chuyeån ñoäng nhòp nhaøng leân xuoáng cuûa cô hoaønh ôû buïng, cuøng ñaåy phaân xuoáng tröïc traøng. Phaân kích thích khieán cô voøng haäu moân môû roäng vaø phaân thoaùt ra ngoaøi. Nghieân cöùu cho thaáy laø caùc chöùc naêng cuûa ruoät trong vieäc ñaïi tieän khoâng thay ñoåi maáy ôû ngöôøi cao tuoåi: thôøi gian löu thoâng cuûa phaân trong ñaïi traøng khoâng chaäm, söï ñaåy phaân ra khoûi tröïc traøng khoâng bò trì hoaõn. Nhöng ôû ngöôøi cao nieân bò taùo boùn thì caùc ñoäng taùc naøy 134
Dinh döôõng vaø ñieàu trò Theâm vaøo ñoù, quyù vò cao nieân thöôøng uoáng nhieàu loaïi thuoác cuøng moät luùc neân vieäc ñaøo thaûi chaát baõ tieâu hoùa laïi caøng khoù khaên hôn. 3. Caùc beänh maïn tính Beänh laøm suy nhöôïc thaàn kinh, trì hoaõn chöùc naêng co boùp, ñuøn ñaåy cuûa ñaïi traøng, nhö caùc beänh Parkinson, tieåu ñöôøng, tai bieán maïch maùu naõo... nhaát laø khi bò chaán thöông thaàn kinh coät soáng. Ngoaøi ra, ung böôùu ruoät, giaûm naêng tuyeán giaùp, giaûm kali, taêng calci trong maùu cuõng laø nhöõng nguy cô ñöa tôùi taùo boùn. 4. Beänh taâm thaàn Traàm caûm, sa suùt trí tueä laøm giaûm toáng xuaát phaân ôû haäu moân. Ngöôøi beänh ñoâi khi maát caûm giaùc, khoâng bieát tôùi nhöõng thoâi thuùc ñaïi tieän nhö bình thöôøng. 5. Ít vaän ñoäng Khi cô theå ít vaän ñoäng, ruoät, cô hoaønh ñeàu giaûm co boùp, phaân chaäm di chuyeån, ñöa tôùi tình traïng taùo boùn. Söï vaän ñoäng cô theå laøm taêng chuyeån ñoäng cuûa ruoät. Ñònh beänh Söï ñònh beänh vaø tìm nguyeân nhaân tröôùc heát laø caên cöù vaøo caùc chi tieát do ngöôøi beänh cung caáp. Khi ngöôøi cao tuoåi than phieàn coù söï thay ñoåi ñoät ngoät veà thoùi quen ñaïi tieän, veà kích côõ vaø möùc ñaäm ñaëc cuûa phaân thì hoï caàn ñöôïc löu yù, khaùm nghieäm. Ñaây coù theå laø daáu hieäu cuûa ung thö ñaïi - tröïc traøng hay caùc beänh nghieâm troïng khaùc. Neáu beänh nhaân khoâng töï moâ taû, thaày thuoác caàn hoûi kyõ veà 136
Dinh döôõng vaø ñieàu trò d. Sa tröïc traøng vì ngöôøi taùo boùn phaûi raën ñeå ñaåy phaân ra vaø coù theå ñöa ñeán phaân dính. ñ. Chuyeån sang caùc beänh tró noäi, tró ngoaïi. e. Taùo boùn kinh nieân coù theå laø nguy cô ñöa ñeán ung thö ñaïi traøng vaø tröïc traøng. Ñieàu trò Ngaøy nay coù raát nhieàu thuoác choáng taùo boùn ñöôïc baùn töï do treân thò tröôøng, neân vieäc chöõa theo trieäu chöùng, ñau ñaâu chöõa ñaáy ñöôïc coi laø thuaän tieän hôn caû. Moãi laàn ñaïi tieän khoù khaên chæ caàn mua maáy vieân thuoác nhuaän traøng laø giaûi quyeát ñöôïc ngay, thaät deã daøng! Nhöng thöïc teá cho thaáy nhö vaäy laø khoâng giaûi quyeát ñöôïc taän goác vaán ñeà, neân khoâng phaûi laø giaûi phaùp toát. Vieäc ñieàu trò chöùng taùo boùn caàn phaûi bao quaùt hôn, vôùi vieäc höôùng daãn ngöôøi beänh veà söï baøi tieát chaát baõ cuûa quaù trình tieâu hoùa, söï ñaïi tieän bình thöôøng, taäp thoùi quen ñaïi tieän ñeàu ñaën, cuõng nhö thay ñoåi cheá ñoä dinh döôõng, taêng vaän ñoäng cô theå. Moãi ngöôøi beänh caàn aùp duïng moät caùch ñieàu trò thích hôïp, tuøy theo nguy cô gaây beänh, maø muïc tieâu laø giuùp ngöôøi beänh ñaïi tieän ñeàu ñaën vaø deã daøng, ít nhaát laø ba laàn moät tuaàn vaø traùnh nhöõng bieán chöùng. Coù hai phöông thöùc ñieàu trò hoã trôï cho nhau laø khoâng duøng döôïc phaåm vaø söû duïng döôïc phaåm. 1. Khoâng duøng döôïc phaåm Tröôùc heát, caàn ñieàu chænh moät nhaän thöùc sai laàm raát thöôøng gaëp laø phaûi ñaïi tieän moãi ngaøy môùi toát. Thaät ra, nhö 138
Dinh döôõng vaø ñieàu trò e. Taêng theâm löôïng chaát xô trong thöùc aên haèng ngaøy. Quan saùt ôû chaâu Phi vaøo thaäp nieân 70 cho thaáy ngöôøi daân ôû ñaây aên nhieàu chaát xô vaø ít bò taùo boùn, ñaïi tieän nhieàu hôn so vôùi nhöõng ngöôøi aên ít chaát xô ôû chaâu Myõ vaø chaâu AÂu. Lyù do laø chaát xô khoâng bò tieâu hoùa vaø ñöôïc thaûi nguyeân daïng töø daï daøy xuoáng ruoät non roài vaøo ñaïi traøng. ÔÛ ñaïi traøng, moät soá chaát xô ñöôïc caùc vi sinh vaät laøm leân men, huùt nhieàu nöôùc trong ruoät, laøm phaân trôû neân meàm vaø to hôn khieán ruoät deã daøng ñaåy ra ngoaøi. Do ñoù giaûm nguy cô taùo boùn. f. Vaän ñoäng cô theå ñeàu ñaën vaø vöøa phaûi vôùi ñieàu kieän theå löïc laø raát toát ôû ngöôøi cao tuoåi. Ngöôøi bò baát ñoäng caàn ñöôïc ñöa ra khoûi giöôøng, ñaët ngoài treân gheá nhieàu laàn trong ngaøy, giuùp ñôõ hoï cöû ñoäng chaân tay, trôû mình qua laïi cuõng giuùp ích nhieàu cho vieäc ñaïi tieän, laïi coøn traùnh huûy hoaïi da ôû löng vì naèm laâu quaù. Noùi theâm veà chaát xô Maëc duø chaát xô ñoùng vai troø tích cöïc trong vieäc choáng taùo boùn, nhöng chaát xô cuõng coù moät vaøi öu, nhöôïc ñieåm maø ta caàn löu yù khi söû duïng. Nhöõng öu ñieåm cuûa chaát xô laø: – Chaát xô laøm giaûm nguy cô ung thö ñaïi traøng vì chaát naøy thaûi boû moät vaøi chaát gaây ung thö do vi sinh vaät taïo ra. – Chaát xô laøm giaûm nguy cô beänh vieâm tuùi ruoät. – Chaát xô laøm giaûm nguy cô maéc beänh tró. – Neáu ta bò tieâu chaûy thì chaát xô laïi giuùp huùt bôùt nöôùc, phaân seõ khoâ hôn. – Chaát xô giuùp haï cholesterol trong maùu, giaûm tieåu ñöôøng. 140
Dinh döôõng vaø ñieàu trò duïng trong thôøi gian töø 12 ñeán 24 giôø. Thuoác thöôøng duøng laø boät Citrucel, Konsyl, Fiberall, Metamucil; vieân Fibercon, Fiberall; thuoác haït Serutan, Perdiem Fiber... b. Thuoác laøm phaân meàm. Caùc thuoác naøy laøm beà ngoaøi cuûa phaân aåm trôn, coù taùc duïng sau 2, 3 ngaøy. Thuoác thöôøng duøng laø Docusate natri (Kasof); Docusate Natri (Colace, Corectol, Modane Soft). c. Thuoác taåy (xoå) nhö daàu Mineral, coù taùc duïng sau khi uoáng khoaûng 6 giôø. d. Thuoác taåy muoái nhö magnesium citrate, magnesium hydroxide. ñ. Thuoác ñeå thuït haäu moân baèng nöôùc laõ, nöôùc pha muoái, daàu, Fleet Phosphosoda. e. Thuoác vieân nheùt haäu moân coù Glycerine hoaëc Bisacodyl. Caùc thuoác naøy giuùp ñi caàu deã daøng nhöng cuõng coù nhieàu nhöôïc ñieåm khi ta laïm duïng chuùng. Chaúng haïn nhö: – Khi duøng quaù thöôøng xuyeân, quaù lieàu, thuoác nhuaän traøng seõ ñöa ra khoûi cô theå nhöõng chaát boå döôõng, vitamin tröôùc khi caùc chaát naøy ñöôïc ruoät haáp thuï. – Thuoác laøm taêng söï baøi tieát nöôùc, natri, kali trong cô theå. – Duøng laâu seõ thaønh quen, khieán cô ôû ruoät yeáu, khoâng hoaït ñoäng höõu hieäu. Khi ngöng thuoác, taùo boùn trôû neân traàm troïng hôn. 142

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.