Đồ án: "Điều chỉnh tốc độ động cơ điện không đồng bộ 3 pha "

Chia sẻ: Tran Duy Cuong | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:0

Thêm vào BST

Báo xấu

297
lượt xem 101
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Và một trong những công cụ đắc lực nhất giúp đạt được những gỡ như ngày hôm nay đó chính là máy móc. Kể từ khi máy móc được phát minh ra thỡ ngay lập tức nú đó được ứng dụng trong hầu hết mọi lĩnh vực của đời sống từ những cỗ máy công suất nhỏ chỉ vài mmW tới hàng nghỡn W,đặc biệt là trong công nghiệp thỡ nú là tất cả.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đồ án: "Điều chỉnh tốc độ động cơ điện không đồng bộ 3 pha "

§å ¸n tù ®éng hãa Trêng §¹i häc SPKT Nam §Þnh khoa ®iÖn - ®iÖn tö bé m«n kü thuËt ®iÒu khiÓn Sinh viªn thùc hiÖn: Trần Duy Cường Líp : CK§T§ 11 Nghµnh ®µo t¹o : C«ng nghÖ tù ®éng Tªn ®Ò tµi : §iÒu chØnh tèc ®é ®éng c¬ ®iÖn kh«ng ®ång bé 3 pha Ngµy nhËn ®Ò : 7102010 Ngµy nép ®å ¸n : 27112010 NhiÖm vô cña ®Ò tµi: C¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh tèc ®é Lùa chän ph¬ng ¸n m¹ch lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn TÝnh c¸c phÇn tö m¹ch lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn. KÕt qu¶ cÇn ®¹t ®îc: B¶n thuyÕt minh ®å ¸n m«n häc Ngµy.....th¸ng.....n¨m 2010 Khoa ®iÖn ®iÖn Bé m«n kt ®iÒu Gi¸o viªn híng dÉn tö khiÓn ThS.Ph¹m ThÞ Hoa Ph¹m V¨n ChÝnh NguyÔn §øc Hç 1
Lêi nãi ®Çu Việc tìm ra và phát triển nguồn năng lượng điện có thể nói là một sự kiện vĩ đại nhất của con người, mà cũng chính nhờ sự kiện vĩ đại đó mà đã khiến cho thế giới thay đổi hoàn toàn: thế giới chuyển từ hình thức lao động giản đơn lên thời kỳ đại công nghiệp, sức lao động được giải phóng, năng suất lao đông tăng cao… con người dần làm chủ thế giới. Và một trong những công cụ đắc lực nhất giúp đạt được những gì như ngày hôm nay đó chính là máy móc. Kể từ khi máy móc được phát minh ra thì ngay lập tức nó đã được ứng dụng trong hầu hết mọi lĩnh vực của đời sống từ những cỗ máy công suất nhỏ chỉ vài mmW tới hàng nghìn W,đặc biệt là trong công nghiệp thì nó là tất cả. Nền công nghiệp càng phát triển thì kèm theo đó điều kiện cần là máy công nghiệp cũng phải hiên đại hơn. Và những đặc điểm về các mặt như tốc độ quay, độ tổn hao, công suất… của các máy này cũng ngày càng được quan tâm hơn theo hướng điều chỉnh sao cho phù hợp với yêu cầu sản xuất và mang tính đồng bộ hóa cao. Trong cuốn đồ án này em đã tập trung đi sâu vào lĩnh vực điều chỉnh tốc độ động cơ điện xoay chiều 3 pha với các nội dung chủ yếu sau: các phương pháp điều chỉnh tốc độ động cơ, và từ đó sẽ chọn ra một phương án hiệu quả nhất cho việc điều chỉnh tốc độ của động cơ điện xoay chiều 3 pha ro to lồng sóc. Nam Định, ngày…, thang11, năm 2010 Sinh Viên Trần Duy Cường 2
Ch¬ng I C¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh tèc ®é I CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña §éng c¬ kh«ng ®ång bé I.1 CÊu t¹o: gåm 2 phÇn a) Stato: lµ phÇn tÜnh cña ®éng c¬ bao gåm lâi thÐp (ghÐp tõ c¸c l¸ thÐp kÜ thuËt ®iÖn) cã r¨ng ®Ó chøa d©y quÊn. Stato ®îc g¾n vµo bÖ ®éng c¬ víi n¾p cã æ trôc ®Þnh vÞ cho r«to (h×nh 1). b) Rotor: gåm lâi thÐp (m¹ch tõ) h×nh trô c¸c r∙nh ®Æt d©y quÊn. Lâi thÐp cã trôc quay ®Þnh t©m ®Ó g¾n vµo æ trôc trªn stato. Rotor lång sãc (rotor ng¾n m¹ch) cã d©y quÊn d¹ng lång sãc lµ c¸c thanh dÉn b»ng ®ång hoÆc nh«m ®Æt trong c¸c r∙nh rotor, hai ®Çu c¸c thanh dÉn nèi t¾t víi nhau b»ng vßng ng¾n m¹ch. Rotor d©y quÊn (rotor pha) cã ba ®Çu d©y ra cña d©y quÊn ®îc nèi víi ba vßng ®ång ë ®Çu rotor, tiÕp xóc víi ba chæi than ë stato ®Ó dÉn ra ngoµi. D©y quÊn Stato Rotor stato 3
H × nh 1. : C Êu t¹o ® éng c¬ ® i n kh«ng 1 Ö ® ång bé I.2 Nguyªn lý lµm viÖc Khi nèi d©y quÊn Stato vµo líi ®iÖn xoay chiÒu ba pha, trong ®éng c¬ sÏ sinh ra mét tõ trêng quay. Tõ trêng nµy quÐt qua c¸c thanh dÉn roto, lµm c¶m øng trªn d©y quÊn roto mét søc ®iÖn ®éng E 2 sÏ sinh ra dßng ®iÖn I 2 ch¹y trong d©y quÊn. ChiÒu cña søc ®iÖn ®éng vµ chiÒu dßng điện ®îc x¸c ®Þnh theo qui t¾c bµn tay ph¶i. n1 M H×nh 1.2 S¬ ®å nguyªn lý ho¹t ®éng ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ChiÒu dßng ®iÖn cña c¸c thanh dÉn ë nöa phÝa trªn r«to híng tõ trong ra ngoµi, cßn dßng ®iÖn cña c¸c thanh dÉn ë nöa phÝa díi r«to híng tõ ngoµi vµo trong. Dßng ®iÖn I 2 t¸c ®éng t¬ng hç víi tõ trêng stato t¹o ra lùc ®iÖn tõ trªn d©y dÉn r«to vµ m«men quay lµm cho r«to quay víi tèc ®é n theo chiÒu quay cña tõ trêng. Tèc ®é quay cña r«to n lu«n nhá h¬n tèc ®é cña tõ trêng quay stato n 1 . Cã sù chuyÓn ®éng t¬ng ®èi 4
g i÷a r« to vµ tõ t r êng quay stato duy t r× ®c dßng î ®iÖn I 2 vµ mm M. V tèc ® cña r«to kh¸c v í i tèc « en × é ® cña tõ t r êng quay stato nªn gäi lµ ® é éng c¬ kh«ng ® ång bé. §Æc t r ng cho ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha lµ hÖ sè t r î t : n1 − n ( 1 .1) S= n1 Trong ® n tèc ® quay cña roto ã: é f 1 tÇn sè dßng ®iÖn l í i P sè ® cùc «i n1 t èc ® quay cña tõ t r êng quay ( tèc ® é é ®ång bé cña ® éng c¬) 60 f 1 (1 .2) n1 = P Khi tÇn sè cña m¹ng ®iÖn thay ® th× n1 t hay æi ® lµm cho n thay ® æi æi. Khi m m¸y th× n = 0 vµ S = 1 gäi lµ ® t r î t cña ë é m¸y. Dßng ®iÖn t rong d©y cuèn vµ tõ t r êng quay t¸c dông t ¬ng hç nªn nhau nªn khi r«to chÞu t¸c dông cña mm M th× tõ t r êng quay còng chÞu t¸c dông « en cña mm M theo ch iÒu ngî c l ¹ i . M « en uèn cho tõ t r êng quay v í i tèc ® n1 t h× nã ph¶i nhËn m c«ng suÊt é ét ® vµo gäi lµ c«ng suÊt ®iÖn tõ . a 2πn1 (1 .3) Pđt = Mω1 = M 60 Khi ® c«ng suÊt ®iÖn ® vµo: ã a ( 1 .4) P1 = 3UI cos ϕ Ngoµi thµnh phÇn c«ng suÊt ®iÖn tõ cßn cã tæn hao t r ªn d©y quÊn ®iÖn t rë stato. (1 .5) ∆Pd 1 = 3r12 I 12 Tæn hao s¾t: (1 .6) ∆Pst = ∆P Pđt = P1 − ∆Pđt − ∆Pst C«ng suÊt c¬ ë t rôc lµ : 5
2πn P2' = Mω = M (1.7) 60 C«ng suÊt c¬ nhá h¬n c«ng suÊt ®iÖn tõ v× cßn tæn hao trªn d©y quÊn r«to: P2 = Pđt − ∆Pd 2 (1.8) Trong ®ã: ∆Pd 2 = m2 I 2 r2 (1.9) m 2 sè pha cña d©y cuèn r«to V× P2' < Pđt do ®ã n
60 f 1 n1 = (1.14) p n = n1 (1 − s ) (1.15) II.2 Søc ®iÖn ®éng cña m¹ch r«to lóc ®øng yªn E 20 = 4,44 K 2 f 20W2 Φ m (1.16) Trong ®ã: φ m trÞ sè cùc ®¹i cña tõ th«ng trong m¹ch tõ K 2 lµ hÖ sè d©y quÊn r«to cña ®éng c¬ f 20 tÇn sè x¸c ®Þnh ë tèc ®é biÕn ®æi cña tõ th«ng quay qua cuén d©y, v× r«to ®øng yªn nªn: Pn1 f 20 = (1.17) 60 f 20 b»ng víi tÇn sè dßng ®iÖn ®a vµo f 1 II.3 Søc ®iÖn ®éng khi roto quay: TÇn sè trong d©y quÊn r«to lµ: ( n1 −n) p n1 −n n1 p (118) = = f 2s X 60 n1 60 (119) VËy f 2 s = sf1 Søc ®iÖn ®éng trªn d©y quÊn r«to lóc ®ã lµ: E 2 s = 4,44 f 2 sW 2 K 2Φm (120) Víi f 2 s = s. f1 thÕ vµo (1.19), ta ®îc: E 2 s = 4,44 f 1W 2 K 2Φ S (121) m II.4 §Æc tÝnh c¬ cña ®éng c¬ ®iÖn kh«ng ®ång bé: Ph¬ng tr×nh ®Æc tÝnh c¬: 7
3U1.r2' M= (1)   ( ) r w 1  r + 2  + x1 + x '2   s  BiÓu thøc (1) lµ ph¬ng tr×nh ®Æc tÝnh c¬, biÓu diÔn quan hÖ m = f(n). LÊy ®¹o hµm cña m«men theo hÖ sè trît vµ cho dm/ds= 0. Ta cã hÖ sè trît t¬ng øng víi m«men tíi h¹n mt gäi lµ hÖ sè trît tíi h¹n: r2 ' Sth = (2) r2 2 + ( x1 + x2 ' ) 2 Do ®ã ta cã biÓu thøc m«men tíi h¹n: 3 p.U12 ) ( Mth = (3) 2 w1. r1 + r12 + xn 2 Ta cã d¹ng ®¬n gi¶n cña ph¬ng tr×nh ®Æc tÝnh c¬ nh sau: Tõ (1)(2)&(3) cã: r2 ' ε = (4) r12 + xn 2 2M th ( 1 + ε ) M = s sth (5) + + 2ε sth s §èi víi ®éng c¬ r«to lång sãc cã c«ng suÊt lín th× r1
H×nh 1.2: §Æc tÝnh c¬ cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé II.5 ¦u nhîc ®iÓm cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé a ¦u ®iÓm Trong c«ng nghiÖp hiÖn nay phÇn lín ®Òu sö dông ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha. V× nã tiÖn lîi h¬n, víi cÊu t¹o mÉu m∙ ®¬n gi¶n, gi¸ thµnh h¹ so víi ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu. Ngoµi ra ®éng c¬ ®iÖn kh«ng ®ång bé ba pha dïng trùc tiÕp víi líi ®iÖn xoay chiÒu ba pha, kh«ng ph¶i tèn kÐm thªm c¸c thiÕt bÞ biÕn ®æi . VËn hµnh tin cËy, gi¶m chi phÝ vËn hµnh b¶o tr× söa ch÷a. Theo cÊu t¹o ngêi ta chia ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha lµm hai lo¹i: §éng c¬ r«to d©y quÊn vµ ®éng c¬ r«to lång sãc. b Nhîc ®iÓm Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha còng cã c¸c nhîc ®iÓm sau: DÔ ph¸t nãng ®èi víi stato, nhÊt lµ khi ®iÖn ¸p líi t¨ng vµ ®èi víi r«to khi ®iÖn ¸p líi gi¶m. Lµm gi¶m bít ®é tin cËy v× khe hë kh«ng khÝ nhá. Khi ®iÖn ¸p sôt xuèng th× m«men khëi ®éng vµ m«men cùc ®¹i gi¶m rÊt nhiÒu v× m«men tØ lÖ víi b×nh ph¬ng ®iÖn ¸p. 9
III C¸c ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh ®éng c¬ kh«ng ®ång bé: III.1 §iÒu chØnh tèc ®é b»ng thay ®æi tÇn sè ViÖc thay ®æi tÇn sè f cña dßng ®iÖn stato thùc hiÖn b»ng bé biÕn ®æi tÇn sè. Ta cã: Ph¬ng tr×nh ®iÖn ¸p d©y quÊn stato . . U 1 = I 1 Z 1 E1 Trong ®ã: Z 1 = R 1 + JX 1 lµ tæng trë d©y quÊn stato R 1 Lµ ®iÖn trë d©y quÊn stato X 1 = 2 π fL 1 lµ ®iÖn kh¸ng t¶n d©y quÊn stato ®Æc trng cho tõ th«ng t¶n stato f. TÇn sè dßng ®iÖn stato L 1 . §iÖn c¶m t¶n stato E 1 Søc ®iÖn ®éng pha stato do tõ th«ng cña tõ trêng quay sinh ra cã trÞ sè lµ: E 1 = 4,44 fw 1 kdq 1 φ max (1) w 1 , kdq 1 Thø tù lµ sè vßng d©y quÊn vµ hÖ sè d©y quÊn cña mét pha stato HÖ sè d©y quÊn kdq 1
Hä ®Æc tÝnh cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé Tõ ph¬ng tr×nh: (1) U1 Ta cã φ max tØ lÖ thuËn víi tØ sè . Khi thay ®æi f tÇn sè ngêi ta mong muèn gi÷ cho φ max kh«ng ®æi ®Ó m¹ch tõ m¸y ë t×nh tr¹ng ®Þnh møc. Muèn vËy ph¶i ®iÒu chØnh ®ång thêi tÇn sè vµ ®iÖn ¸p, gi÷ cho tØ sè ®iÖn ¸p U 1 vµ ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng thay ®æi f, tÇn sè f kh«ng ®æi. ViÖc ®iÒu chØnh tèc ®é quay b»ng thay ®æi tÇn sè thÝch hîp khi ®iÒu chØnh c¶ nhãm ®éng c¬ lång sãc. §iÒu chØnh tèc ®é b»ng thay ®æi tÇn sè cho phÐp ®iÒu chØnh tèc ®é mét c¸ch b»ng ph¼ng trong ph¹m vi réng. III.2 §iÒu chØnh tèc ®é b»ng c¸ch thay ®èi sè ®«i cùc Trong nhiÒu trêng hîp c¸c c¬ cÊu s¶n xuÊt kh«ng yªu cÇu ph¶i ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng ph¼ng mµ chØ cÇn ®iÒu chØnh cã cÊp. 11
§Ó thay ®æi sè ®«i cùc P ta thay ®æi c¸ch ®Êu d©y vµ còng lµ c¸ch thay ®æi chiÒu dßng ®iÖn ®i trong c¸c cuén d©y mçi pha stato cña ®éng c¬. Khi thay ®æi sè ®«i cùc ta chó ý r»ng sè ®«i cùc ë stato vµ r«to lµ nh nhau. NghÜa lµ khi thay ®æi sè ®«i cùc ë stato th× ë r«to còng ph¶i thay ®æi theo. Do ®ã rÊt khã thùc hiÖn cho ®éng c¬ r«to d©y quÊn, nªn ph¬ng ph¸p nµy chñ yÕu dïng cho ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to lång sãc vµ lo¹i ®éng c¬ nµy cã kh¶ n¨ng tù biÕn ®æi sè ®«i cùc ë r«to ®Ó phï hîp víi sè ®«i cùc ë stato. §èi víi ®éng c¬ cã nhiÒu cÊp tèc ®é, mçi pha stato ph¶i cã Ýt nhÊt lµ hai nhãm bèi d©y trë nªn hoµn toµn gièng nhau. Do ®ã cµng nhiÒu cÊp tèc ®é th× kÝch thíc, träng lîng, gi¸ thµnh cµng cao v× vËy trong thùc tÕ thêng dïng tèi ®a lµ 4 cÊp tèc ®é. Sè ®«i cùc cña tõ trõ¬ng quay phô thuéc vµo cÊu t¹o d©y quÊn, theo quan hÖ: Thay ®æi sè ®«i cùc p sÏ ®iÒu chØnh ®îc tèc ®é ®éng c¬. §Ó cã thÓ thay ®æi ®îc sè ®«i cùc p ngêi ta ph¶i chÕ t¹o nh÷ng ®éng c¬ ®iÒu khiÓn ®Æc biÖt, cã c¸c tæ d©y quÊn stato kh¸c nhau ®Ó t¹o ra ®îc p kh¸c nhau, gäi lµ m¸y ®a tèc. Ta có công thức tính tốc độ của từ trường quay như sau: n= và n= n(1-S) 12
Theo như công thức trên ta thấy rõ ràng một điều rằng khi số đôi cực (p)thay đổi thì kéo theo đó thì tốc độ động cơ (n) cũng thay đổi theo. Và từ đây ta cũng có được các phương pháp điều chỉnh tốc độ động cơ không đồng bộ dựa vào số đôi cực sau: a. Phương pháp đổi nối Y/YY Ta có: =2 Nghĩa là tốc độ của động cơ khi đấu YY lớn hơn gấp 2 lần so với khi đấu Y. để xây dựng được đặc tính điều chỉnh ta cần xác định được M ,và S .khi thực hiện đấu Y thì 2 cuộn stato đấu nối tiếp nên: R = 2R , X = 2X R = 2R , X = 2X , X = 2X R ,R ,X ,X là điện trở và điện kháng của các cuộn dây stato và roto Sơ đồ nguyên lý đấu YY Như vậy điện áp trên mỗi cuộn dây là: 13
U= Khi đấu Y thì: S= Moomen tới hạn khi đấu Y sẽ được tính bằng: M = 3U Khi nối YY thì 2 cuộn dây nối song song nên: R= , x= R= , X= lúc đó M = 3U So sánh giữa các biểu thức trên ta thấy = =2 Vậy M = 2M Và S = S Như vậy khi đổi nối từ đấu Y sang cách đấu YY thì momen tới hạn tăng gấp đôi còn độ trượt tới hạn thì như nhau. Tương tự như cách tính trên thì ta cũng có: Vậy P = 2P 14
Ngoài phương pháp đổi nối trên ta còn có một số phương pháp đổi nối khác như: ∆ /YY, từ Y/Y ngược… Nhận xét và ứng dụng + Nhận xét: Ưu điểm: Thiết bị đơn giản, giá thành hạ Các đường đặc tính đều cứng và tổn thất phụ không đáng kể Động cơ làm viêc chắc chắn Việc điều chỉnh khá đơn giản +Nhược điểm: kích thước động cơ lớn Dải điều chỉnh không rộng Giá thanh cao Hiệu suất sử dụng dây quấn thấp + Ứng dụng: phương pháp này thường được dùng trong các máy như máy mài vạn năng, thang máy nhiều tầng, máy nâng trong hầm mỏ, bơm ly tâm, quạt thông gió… 15
III.3 Điều chỉnh tốc độ bằng cách thay đổi điện áp cung cấp cho Xtato Phương pháp này chỉ thực hiện việc giảm điện áp. Khi giảm điện áp đường đặc tính M = f(s) sẽ thay đổi do đó hệ số trượt thay đổi, tốc độ động cơ thay đổi. Hệ số trượt S 1 , S 2 , S 3 ứng với điện áp U 1 đm, 0.85U 1 đm, 0,7U đm 1 MC Nhược điểm của phương pháp điều chỉnh tốc độ quay bằng điện áp là giảm khả năng quá tải của động cơ, dải điều chỉnh tốc độ hẹp, tăng tổn hao ở dây quấn rôto: ∆Pđt = sPđt = sMw1 Việc điều chỉnh tốc độ bằng thay đổi điện áp được dùng chủ yếu với các động cơ công suất nhỏ có hệ số trượt S th lớn. I I I . 4 § i Ò chØ u nh t èc ® b»ng c¸ch t hay ® i đi Ö é æ n t r ë m ch r «t o ¹ Thay ® ®iÖn trë m¹ch r«to, b»ng c¸ch m biÕn æi ¾c t rë ba pha vµo m¹ch r«to. BiÕn trë ®iÒu chØnh tèc ®é ph¶i lµm viÖc l©u dµi nªn cã kÝch th íc l ín h¬n so ví i biÕn trë më m¸y. Hä ® tÝnh c¬ cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to d©y quÊn Æc khi cã biÕn trë ®iÒu chØnh tèc ®é. Ta thÊy r»ng khi t ¨ng ®iÖn trë, tèc ®é quay cña ®éng c¬ gi¶m. 16
17
NÕu m« men c¶n kh«ng ®æi, dßng r«to kh«ng ® ,æi khi t¨ng ®iÖn trë ®Ó gi¶m tèc ®é, sÏ t¨ng tæn hao c«ng suÊt trong biÕn trë, do ®ã ph¬ng ph¸p nµy kh«ng kinh tÕ. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p ®¬n gi¶n, ®iÒu chØnh tr¬n vµ kho¶ng ®iÒu chØnh t ¬ng ®èi réng, ®îc sö dông ®iÒu chØnh tèc ®é quay cña ®éng c¬ c«ng suÊt cì trung b×nh. Tõ nh÷ng ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh trªn ta thÊy ph- ¬ng ph¸p ®iÒu chØnh b»ng c¸ch thay ® tÇn sè cã æi nh÷ng u ®iÓmh¬n c¶. õ nh÷ng ®iÓm ®ã ë ®å ¸n nµy em ng ph ng T u dï ¬ ph¸p ®iÒu chØnh tèc ®é b»ng thay ®æi tÇn sè lµm ph ¬ng ¸n ®Ó ®iÒu ®iÒu khiÓn tèc ®é ®éng c¬ kh«ng ®ång bé ba pha. 18
Ch¬ng II Lùa chän ph¬ng ¸n m¹ch lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn I. Ph¬ng ¸n m¹ch lùc S¬ ®å m¹ch lùc: ChØn Läc NghÞc §C h h lu I.1. Bé chØnh lu Bé chØnh l u cã chøc n¨ng biÕn ® nguån xoay æi chiÒu thµnh nguån mét chiÒu, ë ® ta dïng m¹ch ©y chØnh l u h×nh cÇu kh«ng ®iÒu khiÓn, bé chØnh l u bao gåm c¸c nhãm van ®iÒu chØnh l u vµ m¸y biÕn ¸p. 19
Van cã t¸c dông ®ãng më t¹o thµnh dßng mét chiÒu M¸y biÕn ¸p cã t¸c dông biÕn ®æi ®iÖn ¸p nguån phï hîp víi yªu cÇu cÇn thiÕt cña phô t¶i, c¸ch ly phô t¶i líi ®iÖn ®Ó vËn hµnh an toµn, c¶i thiÖn ®îc d¹ng sãng nguån ®iÖn líi. Ngoµi ra cßn cã t¸c dông h¹n chÕ tèc ®é t¨ng cña dßng anod. So víi chØnh lu kh«ng ®iÒu chØnh h×nh tia th× chØnh lu h×nh cÇu cã ®Æc ®iÓm sau: + Cã ®iÖn ¸p ®Æt nªn van nhá h¬n 2 lÇn so víi h×nh tia + §iÖn ¸p ®Çu ra phÝa chØnh lu cã ®é nhÊp nh« thÊp chÊt lîng ®iÒu chØnh tèt h¬n + Cã ®iÖn ¸p nguån nhá h¬n so víi h×nh tia, m¸y biÕn ¸p tËn dông triÖt ®Ó h¬n, lâi thÐp kh«ng bÞ tõ hãa. Nhng ë s¬ ®å h×nh cÇu cã Dioed nhiÒu h¬n 3 van nªn gi¸ thµnh ®¾t h¬n. S¬ ®å chØnh lu cÇu ba pha 20