Đồ án tốt nghiệp Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại X í nghiệp chăn nuôi và chế biến thức ăn gia súc An Khánh_Hà Tây

Chia sẻ: Pham Tien Dung | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:56

Thêm vào BST

Báo xấu

307
lượt xem 103
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đồ án tốt nghiệp kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại x í nghiệp chăn nuôi và chế biến thức ăn gia súc an khánh_hà tây', luận văn - báo cáo, tài chính - kế toán - ngân hàng phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đồ án tốt nghiệp Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại X í nghiệp chăn nuôi và chế biến thức ăn gia súc An Khánh_Hà Tây

án t t nghi p K toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i X í nghi p chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An Khánh_Hà Tây
M CL C L IM U CHƯƠNG I:CƠ S Lí LU N v k toán CHI PHÍ S N XU T VÀ TèNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG DOANH NGHI P S N XU T 1. NH NG V N CHUNG V CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M..................................................................................................... ............................................................. 1.1. Kh i ni m và phõn lo i chi ph s n xu t....................................................................1 1.1.1. Kh i ni m chi ph s n xu t.......................................................................... 1 1.1.2. Phõn lo i chi ph s n xu t............................................................................. 1 1.1.3. i tư ng k to n chi ph s n xu t................................................................2 1.2. Kh i ni m và phõn lo i gi thành s n ph m..............................................................3 1.2.1. Kh i ni m gi thành s n ph m......................................................................3 1.2.2. Phõn lo i gi thành s n ph m........................................................................3 1.2.3. i tư ng t nh gi thành s n ph m.........................................................................4
1.3. M i quan h gi a chi ph s n xu t và gi thành s n ph m…………………………… 4 2. K TOÁN CHI PHÍ S N XU T........................................................................... 5 2.1. Phương ph p k to n chi ph s n xu t........................................................................5 2.2. Tr nh t k to n chi ph s n xu t.................................................................................5 2.2.1. K to n chi ph s n xu t theo phương ph p k khai thư ng xuy n................5 2.2.2. K to n chi ph s n xu t theo phương ph p ki m k nh kỳ..........................8 3. KI M K ÁNH GIÁ S N PH M D DANG CU I KỲ................................................................9 3.1. Ki m k nh gi s n ph m d dang cu i kỳ............................................................9 3.1.1. X c nh gi tr s n ph m d dang theo chi ph nguy n v t li u ch nh..........9 3.1.2. X c nh gi tr s n ph m d dang theo s n lư ng ư c t nh tương ương....9 3.1.3. X c nh gi tr s n ph m d dang theo 50% chi ph ch bi n....................10 3.1.4. X c nh gi tr s n ph m d dang theo chi ph nguy n v t li u tr c ti p ho c theo chi ph tr c ti p.......................................................................................10
3.1.5. X c nh gi tr s n ph m d dang theo chi ph nh m c ho c k ho ch...10 3.2. C c phương ph p t nh gi thành s n ph m.............................................................10 3.2.1. Phương ph p t nh gi thành gi n ơn..........................................................10 3.2.2. Phương ph p t ng c ng chi ph ....................................................................11 3.2.3. Phương ph p t nh gi thành theo h s ………………………………………………...11 3.2.4. Phương ph p t nh gi thành theo t l ………………………………………….12 3.2.5. Phương ph p lo i tr s n ph m ph .............................................................13 3.3. V n d ng các phương pháp tính giá thành s n ph m trong m t s lo i hình doanh nghi p ch y u ………………………………………………………………13 3.3.1. Doanh nghi p s n xu t theo ơn t hàng……………………………………...13 3.3.2. Doanh nghi p s n xu t ph c t p theo ki u ch bi n liên t c…………………....13 4. T CH H TH NG CH NG T , S K TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH ................................................................................................................. .............................................14
Chương 2:Th c tr ng k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i xí nghiêp chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An khánh...................................................................................................... ..................................15 1. T NG QUAN V XN CHĂN NU I VÀ CH BI N TH C ĂN GIA SÚC AN KHÁNH.................................................................................................. ......................................15 1.1. S ra i và phát tri n c a XN chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An Khánh: ................................................................................................................. ..15 1.2- Cơ c u t ch c, qu n lí và c i m ho t ng s n xu t kinh doanh c a Xí nghi p chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An Khánh.............................16 1.2.1- Cơ c u t ch c b máy qu n lí t i Xí nghi p:………………………….....16 1.2.2. Quy trình s n xu t và t ch c s n xu t kinh doanh c a Xí nghi p .............18 1.2.2.1 Quy trình s n xu t c a Xí nghi p .............................................................18 1.2.2.2 T ch c s n xu t kinh doanh …………………………………………….19 1.3.T ch c b máy k toán và công tác k toán.................................................19
1.3.1. T ch c b máy k toán…………………………………………………...19 1.3.2. T ch c công tác k toán………………………………………………….20 1.3.2.1. Ch và phương pháp k toán.............................................................20 1.3.2.2.S k toán và trình t ghi s k toá..........................................................21 2. TH C TR NG K TOÁN CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M T I XÍ NGHI P CHĂN NU I VÀ CH BI N TH C ĂN GIA SÚC AN KHÁNH...........................23 2.1. K toán chi phí s n xu t .............................................................................23 2.1.1. c i m chi phí s n xu t và phân lo i chi phí s n xu t.........................23 2.1.2. Phương pháp t p h p chi phí s n xu t.....................................................23 2.1.3 Trình t k toán chi phí s n xu t ............................................................23 2.1.3.1. K toán chi phí NVLTT............................................................................23 2.1.3.1.1 c i m NVL c a Xí nghi p ..............................................................23 2.1.3.1.2 Trình t h ch toán.................................................................................24
2.1.3.2. K toán chi phí nhân công tr c ti p...........................................................29 2.1.3.3. K toán chi phí s n xu t chung.................................................................31 2.1.3.4. K toán t p h p chi phí s n xu t và ành giá s n ph m d dang............32 Chương 3:PHương hư ng và gi i pháp hoàn thi n công tác h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i xí nghi p chăn nuôi & TAGS An Khánh................................................33 1. ÁNH GIÁ QUÁT V TH C TR NG H CH TOÁN T I XÍ NGHI P....................33 1.1. Nh ng ưu i m........................................................................................................ ..33 1.2 Nh ng h n ch ................................................................................................34 2. M T S KI N NGH NH M HOÀN THI N C NG TÁC H CH TOÁN CHO PHÍ VÀTÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TAI XÍ NGHI P CHĂN NU I VÀ CH BI N TH C ĂN GIA SÚC AN KHÁNH............................................................................................35 2.1. i v i vi c t ch c luân chuy n ch ng t ...................................................35 2.2. i v i công tác h ch toán chi phí s n xu t..................................................35 2.2.1 i v i công tác h ch toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p..........................36
2.2.2 . i v i công tác h ch toán ti n lương……………………………………………36 2.2.3. i v i chi phí s n xu t chung……………………………………………………36 K T LU N
L IM U Ngày nay, trong quá trình công nghi p hoá, hi n i hoá t nư c, n n kinh t nư c ta v i chính sách m c a ã thu hút ư c các ngu n v n u tư trong và ngoài nư c t o ra ng l c thúc y s tăng trư ng không ng ng c a n n kinh t . Như v y m t doanh nghi p mu n t n t i và ng v ng ph i t ch trong m i ho t ng s n xu t kinh doanh c a mình t vi c u tư v n, t ch c s n xu t n vi c tiêu th s n ph m. c nh tranh trên th trư ng, các doanh nghi p ph i không ng ng nâng cao ch t lư ng s n ph m, thay i m u mã sao cho phù h p v i th hi u c a ngư i tiêu dùng. M t trong nh ng bi n pháp h u hi u nh t mà các doanh nghi p có th c nh tranh trên th trư ng ó là bi n pháp h giá thành s n ph m. Do ó vi c nghiên c u tìm tòi và t ch c h giá thành s n ph m là r t quan tr ng i v i các doanh nghi p s n xu t. t ư c m c tiêu ó, các doanh nghi p ph i qu n lý ch t ch chi phí s n xu t, ng th i tìm ra các bi n pháp t t nh t gi m chi phí không c n thi t, tránh lãng phí. M t trong nh ng bi n pháp h u hi u qu n lý chi phí, h giá thành s n ph m và nâng cao ch t lư ng s n ph m ó là k toán mà trong ó k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m luôn ư c xác nh là khâu quan tr ng và là tr ng tâm c a toàn b công tác k toán trong các doanh nghi p s n xu t. Vì v y hoàn thi n kÕ to¸n chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m là vi c làm r t c n thi t và có ý nghĩa quan tr ng trong quá trình hoàn thi n k toán c a doanh nghi p. Cũng như nhi u doanh nghi p khác, Xí nghi p chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An Khánh ã không ng ng i m i, hoàn thi n ng v ng, t n t i trên th trư ng. c bi t công tác k toán nói chung, k toán chi phí s n xu t và tính giá thành nói riêng ngày càng ư c coi tr ng. Trong th i gian th c t p t i Xí nghi p chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An Khánh, xu t phát t nh ng lý do trên, em ã i sâu nghiên c u tìm hi u và l a ch n tài: "K toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i X í nghi p chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An Khánh_Hà Tây” N i dung c a lu n văn ngo ài l i m u và k t lu n g m 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong doanh nghi p s n xu t. Chương 2: Th c tr ng công tác kÕ toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Xí nghi p chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An Khánh_Hà Tây Ch-¬ng 3: Hoàn thi n kÕ toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Xí nghi p chăn nuôi và ch bi n th c ăn gia súc An Khánh Trong quá trình nghiên c u, tìm hi u v lý lu n và th c ti n th c hi n luËn v¨n này, m c dù ã nh n ư c s giúp t n tình c a PGS.TS-Hà c Tr và các anh ch phòng Tài
chính - kÕ to¸n, song do kinh nghi m và kh năng còn h n ch nên luËn v¨n c a em không tránh kh i nh ng kh i nh ng khuy t i m thi u sót. Em r t mong nh n ư c nh ng ý ki n óng góp c a các th y cô giáo, các cô chú trong phòng kÕ to¸n c a Xí nghi p luËn v¨n ư c hoàn thi n hơn n a, ng th i giúp em nâng cao ki n th c ph c v t t hơn cho quá trình h c t p và công tác th c t sau này.
CHƯƠNG I CƠ S LÝ LU N vÒ kÕ to¸n CHI PHÍ S N XU T VÀ TÌNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG DOANH NGHI P S N XU T 2. NHŨNG V N CHUNG V CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M 1.1. Khái ni m và phân lo i chi phí s n xu t 1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t CPSX bi u hi n b ng ti n c a toàn b hao phí v lao ng s ng, lao ng v t hoá và các chi phí khác mà doanh nghi p ã chi ra ti n hành các ho t ng s n xu t trong m t th i kỳ nh t nh. Trong ó hao phí v lao ng s ng là các kho n ti n công mà doanh nghi p ph i tr cho cán b công nhân viên. Còn hao phí v lao ng v t hoá là nh ng kho n hao phí v nguyên v t li u, nhiên li u, hao mòn máy móc, thi t b , công c , d ng c ...Các chi phí này phát sinh có tính ch t thư ng xuyên và g n li n v i quá trình s n xu t. 1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t 1.1.2.1.Phân lo i chi phí s n xu t theo y u t chi phí c i m phát sinh c a chi phí, CPSX ư c phân thành các y u t sau: - Y u t chi phí nguyên li u, v t li u: Bao g m toàn b giá tr nguyên, v t li u chính, v t li u ph , ph tùng thay th , công c , d ng c ... s d ng SXKD ( lo i tr giá tr v t li u dùng không h t nh p l i kho và ph li u thu h i). - Y u t chi phí nhiên li u, ng l c s d ng vào quá trình SXKD trong kỳ - Y u t chi phí ti n lương và các kho n ph c p lương: Ph n ánh t ng s ti n lương và ph c p mang tính ch t lương ph i tr cho toàn b công nhân, viên ch c. - Y u t chi phí BHXH, BHYT, KPC : Ph n ánh ph n BHXH, BHYT, KPC trích theo t l quy nh trên t ng s ti n lương và ph c p lương ph i tr công nhân viên. - Y u t chi phí kh u hao TSC : Ph n ánh t ng s kh u hao TSC ph i trích trong kỳ c a t t c TSC s d ng cho s n xu t kinh doanh trong kỳ. - Y u t chi phí d ch v mua ngoài: Ph n ánh toàn b chi phí d ch v mua ngoài dùng cho SXKD. - Y u t chi phí khác b ng ti n: Ph n ánh toàn b chi phí khác b ng ti n chưa ph n ánh các y u t trên dùng vào ho t ng SXKD trong kỳ. 1.1.2.2. Phân lo i CPSX theo kho n m c chi phí trong giá thành s n ph m. Giá thành s n ph m Vi t Nam bao g m 5 kho n m c chi phí: - Chi phí nguyên, v t li u tr c ti p: Ph n ánh toàn b chi phí v nguyên, v t li u chính, ph , nhiên li u... tham gia tr c ti p vào vi c s n xu t, ch t o s n ph m hay th c hi n lao v , d ch v . - Chi phí nhân công tr c ti p: G m ti n lương, ph c p lương và các kho n trích cho các qu BHXH, BHYT, KPC theo t l v i ti n lương phát sinh. - Chi phí s n xu t chung: Là nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi phân xư ng s n xu t.
- Chi phí bán hàng: Bao g m toàn b nh ng chi phí phát sinh liên quan n tiêu th s n ph m, hàng hoá, lao v . - Chi phí qu n lý doanh nghi p: Bao g m nh ng chi phí phát sinh liên quan n qu n tr kinh doanh và qu n lý hành chính trong doanh nghi p. 1.1.2.3. Ph©n lo¹i CPSX theo c¸c tiªu thøc kh¸c nh-: - Phân lo i CPSX theo cách ng x c a chi phí: Chi phí c a doanh nghi p ư c chia thành biÕn phÝ, ®Þnh phÝ vµ chi phÝ hçn hîp. - Phân lo i CPSX theo m i quan h gi a chi phí và i tư ng ch u chi phí: Chi phí ư c chia thành 2 lo i: chi phÝ trùc tiÕp vµ chi phÝ gi¸n tiÕp. - Theo th m quy n c a các nhà qu n tr các c p i v i t ng lo i chi phí: CPSX ư c phân thành chi phí ki m soát ư c và chi phí không ki m soát ư c. - Theo cách t p h p, ph n ánh trên s k toán, chi phí s n xu t có th ư c phân thành chi phí ư c ph n ánh trên s k toán và chi phí không ư c ph n ánh trên s k toán. Tuy nhiên nh ng chi phí này l i r t quan tr ng và các doanh nghi p c n lưu ý, xem xét khi ưa ra nh ng quy t nh kinh doanh- ó là chi phí cơ h i. Chi phí cơ h i là l i nhu n ti m tàng b m t i khi ch n phương án hành ng này thay th m t phương án hành ng khác. Hành ng ây là phương án t i ưu nh t có s n so v i phương án ư c ch n. 1.1.3. i tư ng kÕ toán chi phí s n xu t i tư ng kÕ toán CPSX chính là vi c xác nh gi i h n t p h p chi phí mà th c ch t là xác nh nơi phát sinh chi phí và nơi ch u chi phí. Nơi phát sinh chi phí như: phân xư ng, i s n xu t, b ph n s n xu t, giai o n công ngh , còn nơi gánh ch u chi phí là s n ph m, công v ho c m t lo i lao v nào ó, ho c các b ph n chi ti t c a s n ph m. 1.2. Khái ni m và phân lo i giá thành s n ph m 1.2.1. Khái ni m giá thành s n ph m GTSP là ch tiêu kinh t t ng h p, ph n ánh ch t lư ng ho t ng s n xu t, ph n ánh k t qu s d ng các lo i tài s n, v t tư, lao ng, ti n v n trong quá trình s n xu t cũng như các gi i pháp kinh t k thu t mà doanh nghi p ã th c hi n nh m t ư c nh ng m c ích s n xu t ư c kh i lư ng s n ph m nhi u nh t v i chi phí s n xu t ti t ki m h giá thành s n ph m. GTSP còn là căn c tính toán hi u qu kinh t các ho t ng s n xu t c a doanh nghi p. Ch tiêu GTSP luôn ch a ng hai m t khác nhau v n có bên trong, nó là CPSX ã chi ra và lư ng giá tr s d ng thu ư c c u thành trong kh i lư ng s n ph m, công vi c lao v ã hoàn thành. Như v y b n ch t c a GTSP là s chuy n d ch giá tr các y u t chi phí vào nh ng s n ph m, công vi c, lao v ã hoàn thành. 1.2.2. Phân lo i giá thành s n ph m 1.2.2.1.Theo th i i m tính và ngu n s li u tính giá thành: - Giá thành k ho ch: ư c xác nh trư c khi bư c vào kinh doanh trên cơ s giá thành th c t kỳ trư c và các nh m c, d toán chi phí c a kỳ k ho ch.
- Giá thành nh m c: ư c xác nh trư c khi b t u s n xu t s n ph m vµ ®-îc x©y dùng trªn c¬ së ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®-îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Giá thành th c t : ư c xác nh sau khi k t thúc quá trình s n xu t s n ph m trên cơ s các chi phí phát sinh trong quá trình s n xu t s n ph m. 1.2.2.2 Theo ph m vi phát sinh chi phí: - Giá thành s n xu t ( giá thành công xư ng) là ch tiêu ph n ánh t t c nh ng chi phí phát sinh liên quan n vi c s n xu t, ch t o s n ph m trong ph m vi phân xư ng, b ph n s n xu t, bao g m chi phí v t li u tr c ti p, nhân công tr c ti p và CPSXC - Giá thành tiêu th ( giá thành toàn b ) là ch tiêu ph n ánh toàn b các kho n chi phí phát sinh liên quan n vi c s n xu t, tiêu th s n ph m ( chi phí s n xu t, qu n lý và bán hàng). Do v y, giá thành tiêu th còn g i là giá thành y hay giá thành toàn b và ư c tính theo công th c: Gi¸ thµnh toµn bé Gi¸ thµnh Chi phÝ qu¶n Chi phÝ tiªu cña s¶n phÈm tiªu = s¶n phÈm + lý doanh + thô s¶n thô s¶n xuÊt nghiÖp phÈm 1.2.3. i tư ng tính giá thành s n ph m §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra cÇn ®-îc tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. - NÕu s¶n xuÊt ®¬n gi¶n th× tõng s¶n phÈm, c«ng viÖc lµ mét ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. - NÕu tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t th× mçi lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau lµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo quy tr×nh c«ng nghÖ: - NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh chØ cã thÓ lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh c«ng nghÖ. - NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu chÕ biÕn liªn tôc th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi cïng, cã thÓ lµ c¸c lo¹i nöa thµnh phÈm hoµn thµnh ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt. - NÕu quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt kiÓu song song th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm l¾p r¸p hoµn chØnh còng cã thÓ lµ tõng bé phËn, chi tiÕt cña s¶n phÈm. 1.3. M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m. GTSP và CPSX là hai ch tiêu có m i liên quan ch t ch v i nhau trong quá trình s n xu t t o ra s n ph m. Chi phí bi u hi n hao phí, còn giá thành bi u hi n k t qu . ây là hai m t th ng nh t c a m t quá trình. Vì v y chúng gi ng nhau v ch t. Tuy nhiên, do b ph n chi phí s n xu t gi a các kỳ không ng u nhau nên giá thành và chi phí s n xu t khác nhau v lư ng.
M i quan h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m th hi n qua sơ Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Çu kú A B C D Chi phÝ s¶n xuÊt dë Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm dang cuèi kú Qua sơ ta th y: AC = AB + BD - CD hay: Tæng gi¸ thµnh Chi phÝ s¶n Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh Chi phÝ s¶n s¶n phÈm hoµn = xuÊt dë dang + trong kú (®· trõ c¸c kho¶n - xuÊt dë dang thµnh ®Çu kú thu håi ghi gi¶m chi phÝ) cuèi kú M i m t lo i hình doanh nghi p v i m t lĩnh v c kinh doanh khác nhau thì s l a ch n phương pháp xác nh s n ph m d dang cũng như phương pháp t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành khác nhau. 2. K TOÁN CHI PH Í S N XU T 2.1. Phương pháp kÕ toán chi phí s n xu t - KÕ toán CPSX theo công vi c: i tư ng t p h p CPSX ư c xác nh theo t ng lo i s n ph m, t ng lo i công vi c, t ng ơn t hàng. Trên cơ s ó, k toán m s ho c th k toán CPSX theo t ng i tư ng. CPSX không k phát sinh âu, b ph n nào u ư c phân lo i theo s n ph m, công vi c, ơn t hàng. - KÕ toán CPSX theo quá trình s n xu t: Không xác nh chi phí ho c t ng công vi c c th nào mà thay vào ó, CPSX ư c t p h p theo t ng công o n ho c t ng b ph n, t ng phân xư ng s n xu t khác nhau c a doanh nghi p. -Phương pháp liên h p: i v i doanh nghi p có quy trình công ngh s n xu t ph c t p v a có i u ki n v n d ng phương pháp kÕ toán CPSX theo s n ph m v a có i u ki n v n d ng phương pháp kÕ toán theo công ngh ch bi n thì có th s d ng c hai phương pháp này kÕ toán CPSX s n ph m. 2.2. Trình t kÕ toán chi phí s n xu t 2.2.1. KÕ toán chi phí s n xu t theo phương pháp kê khai thư ng xuyên 2.2.1.1. KÕ toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p CPNVLTT là toàn b chi phí v nguyên v t li u chính, n a thành ph m mua ngoài, v t li u ph , nhiên li u s d ng tr c ti p cho vi c s n xu t ch t o s n ph m ho c th c hi n lao v , d ch v . i v i nh ng v t li u khi xu t dùng có liên quan tr c ti p n t ng i tư ng t p h p chi phí riêng bi t (phân xư ng, b ph n s n xu t ho c s n ph m, lo i s n ph m, lao v ...) thì h ch toán tr c ti p cho i tư ng ó. Trư ng h p v t li u xu t dùng có liên quan n nhi u i tư ng t p h p chi phí, không th t ch c h ch toán riêng ư c thì ph i áp d ng phương pháp phân b gián ti p phân b chi phí cho các i tư ng có liên quan. Tiêu th c phân b thư ng ư c s d ng là phân b theo nh m c tiêu hao, theo h s , theo tr ng lư ng, s lư ng s n ph m... Công th c phân b như sau:
Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cho tõng ®èi t−îng (hoÆc = cña tõng ®èi t−îng Tû lÖ x s¶n phÈm) ( hoÆc s¶n phÈm) ph©n bæ T l T ng chi phí v t li u c n phân b ph©n b = Tiêu th c phân b c a t t c các i tư ng * Tài kho n s d ng: TK 621 - Chi phí nguyên v t li u tr c ti p. K t c u cơ b n c a TK này như sau: Bên N : T p h p chi phí NVL xu t dùng tr c ti p cho ch t o s n ph m hay th c hi n các lao v d ch v . Bên Có: + Giá tr v t li u xu t dùng không h t. + K t chuy n chi phí v t li u tr c ti p. TK 621 cu i kỳ không có s dư. * Trình t kÕ toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p KÕ toán chi phí NVL tr c ti p ư c th hi n qua sơ 1.1_ph l c. 2.2.1.2. KÕ toán chi phí nhân công tr c ti p Chi phí nhân công tr c ti p là nh ng kho n ti n ph i tr cho công nhân tr c ti p s n xu t s n ph m ho c tr c ti p th c hi n các lo i lao v , d ch v g m: ti n lương chính, ti n lương ph , các kho n ph c p, ti n trích BHXH, BHYT, KPC theo s ti n lương c a công nhân s n xu t. * Tài kho n s d ng: TK 622 - Chi phí nhân công tr c ti p. K t c u c a TK: Bên N : +T p h p chi phí nhân công tr c ti p s n xu t s n ph m, +Th c hi n lao v , d ch v . Bên Có: K t chuy n CPNCTT vào tài kho n tính giá thành. TK 622 cu i kỳ không có s dư. * Trình t h ch toán: KÕ toán chi phí nhân công ư c th hi n qua sơ : 1.2_ph l c 2.2.1.3. KÕ toán chi phí s n xu t chung CPSXC là nh ng chi phí c n thi t còn l i s n xu t s n ph m sau CPNVLTT và chi phí nhân công tr c ti p. ây là nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi các phân xư ng, b ph n s n xu t c a doanh nghi p. CPSXC bao g m: Chi phí nhân viên phân xư ng, Chi phí v t li u, Chi phí d ng c s n xu t, Chi phí kh u hao TSC , Chi phí d ch v mua ngoài, Chi phí khác b ng ti n * Tài kho n s d ng: TK 627 - Chi phí s n xu t chung K t c u TK: Bên N : T p h p chi phí s n xu t chung th c t phát sinh Bên Có: +Các kho n ghi gi m chi phí s n xu t chung, +K t chuy n chi phí s n xu t chung TK 627 cu i kỳ không có s dư.
TK 627 ư c chi ti t thành 6 ti u kho n: +TK 6271 (Chi phí nhân viên phân xư ng). +TK 6272 (Chi phí v t li u), +TK 6273 (Chi phí d ng c s n xu t), +TK 6274 (Chi phí kh u hao TSC ), +TK 6277 (Chi phí d ch v mua ngoài), +TK 6278 (Chi phí khác b ng ti n). * Trình t h ch toán Toàn b quy trình kÕ toán chi phí s n xu t chung ư c khái quát qua sơ 1.3_ph l c 2.2.1.4. T ng h p chi phí s n xu t * Tài kho n s d ng: TK 154 - Chi phí s n xu t kinh doanh d dang K t c u c a TK: Bên N : T ng h p các chi phí s n xu t trong kỳ Bên Có: Các kho n ghi gi m chi phí s n ph m, T ng giá thành s n xu t th c t hay chi phí th c t c a s n ph m lao v , d ch v ã hoàn thành. Dư N : Chi phí th c t c a s n ph m, lao v , d ch v d dang, chưa hoàn thành. * Trình t h ch toán: Quy trình t ng h p chi phí s n xu t ư c khái quát qua sơ 1.4_ph l c 2.2.2. KÕ toán chi phí s n xu t theo phương pháp ki m kê nh kỳ 2.2.2.1. KÕ toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p Vi c xác nh chi phí nguyên v t li u xu t dùng trên tài kho n t ng h p theo phương pháp KK K không ph i căn c vào s li u t ng h p t các ch ng t xu t kho mà căn c vào k t qu ki m kê th c t ph n ánh giá tr hàng t n kho cu i kỳ trên s k toán t ng h p, t ó tính ra giá tr v t li u ã xu t dùng trong kỳ ư c xác nh như sau: Gi¸ thùc tÕ NVL Gi¸ thùc tÕ NVL Gi¸ thùc tÕ NVL Gi¸ thùc tÕ NVL = + - xuÊt dïng trong kú tån ®.kú nhËp trong kú tån kho c.kú * Trình t h ch toán: KÕ toán chi phí nguyên v t li u tr c ti p ư c khái quát qua sơ : 1.5_ph l c 2.2.2.2. KÕ toán chi phí nhân công tr c ti p V chi phí nhân công tr c ti p, tài kho n s d ng và cách t p h p chi phí trong kỳ gi ng như phương pháp kê khai thư ng xuyên. Cu i kỳ, tính giá thành s n ph m, lao v , d ch v , k toán ti n hành k t chuy n chi phí nhân công tr c ti p vào TK 631 theo t ng i tư ng: N TK 631 - T ng h p chi phí nhân công tr c ti p theo t ng i tư ng Có TK 622 - K/c chi phí nhân công tr c ti p theo t ng i tư ng 2.2.2.3. KÕ toán chi phí s n xu t chung Toàn b chi phí s n xu t chung ư c t p h p vào TK 627 và ư c chi ti t theo các ti u kho n tương ng và tương t như doanh nghi p áp d ng phương pháp kê khai thư ng xuyên. Sau ó s ư c ph©n b vào TK 631 - Giá thành s n xu t. N TK 631 - T ng h p chi phí s n xu t chung theo t ng i tư ng
Có TK 627 - K t chuy n (ho c phân b ) CPSXC theo t ng i tư ng. 2.2.2.4. T ng h p chi phí s n xu t * Tài kho n s d ng: TK 631 - Giá thành s n xu t K t c u c a TK: Bên N : Ph n ánh giá tr s n ph m d dang u kỳ và các chi phí s n xu t phát sinh trong kỳ liên quan t i ch t o s n ph m hay th c hi n lao v , d ch v . Bên Có: + K t chuy n giá tr s n ph m d dang cu i kỳ. + T ng giá thành s n ph m, lao v , d ch v hoàn thành. TK 631 cu i kỳ không có s dư. * Trình t h ch toán: Quy trình kÕ toán t ng h p chi phí s n xu t theo phương pháp ki m kê nh kỳ ư c khái quát qua sơ 1.6_ph l c 3. KI M KÊ ÁNH GIÁ SP D DANG CU I KỲ VÀ T ÍNH GIÁ THÀNH S N PH M 3.1. Ki m kê ánh giá s n ph m d dang cu i kỳ S n ph m d dang là kh i lư ng s n ph m, công vi c còn ang trong quá trình s n xu t, ch bi n, ang n m trên dây chuy n công ngh ho c ã hoàn thành m t vài quy trình ch bi n nhưng v n ph i gia công ch bi n ti p m i thành s n ph m. Khi ti n hành ánh giá s n ph m d dang, k toán ph i d a vào c i m, tình hình c th v t ch c s n xu t, v quy trình công ngh , v tính ch t c u thành c a chi phí s n xu t và yêu c u qu n lý c a t ng doanh nghi p v n d ng phương pháp ánh giá s n ph m d dang cu i kỳ cho thích h p. 3.1.1. Xác nh giá tr s n ph m d dang theo chi phí nguyên v t li u chính Theo phương pháp này, toàn b chi phí ch bi n ư c tính h t cho thành ph m. Do v y, trong s n ph m dë dang ch bao g m giá tr v t li u chính. Gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh Sè l−îng s¶n phÈm dë dang c.kú Toµn bé gi¸ trÞ n»m trong s¶n phÈm = x vËt liÖu chÝnh dë dang Sè l−îng Sè l−îng sp xuÊt dïng + thµnh phÈm dë dang 3.1.2. Xác nh giá tr s n ph m d dang theo s n lư ng ư c tính tương ương D a theo m c hoàn thành và s lư ng s n ph m d dang quy s n ph m d dang thành s n ph m hoàn thành. Tiêu chu n quy i thư ng d a vào gi công ho c ti n lương nh m c. bo m tính chính xác c a vi c ánh giá, phương pháp này ch nên áp d ng tính các chi phí ch bi n, còn các chi phí nguyên v t li u chính ph i xác nh theo s th c t ã dùng. Gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh Sè l−îng s¶n phÈm dë dang c.kú (kh«ng quy ®æi) Toµn bé gi¸ trÞ n»m trong s¶n phÈm = x vËt liÖu chÝnh dë dang Sè l−îng Sè l−îng sp dd xuÊt dïng + thµnh phÈm kh«ng quy ®æi Chi phÝ chÕ biÕn n»m Sè l−îng s¶n phÈm dë dang c.kú quy ®æi ra thµnh phÈm Tæng chi phÝ trong sp dd ( theo = x chÕ biÕn tõng tõng lo¹i) Sè l−îng Sè l−îng sp dd quy lo¹i +
3.1.3. Xác nh giá tr s n ph m d dang theo 50% chi phí ch bi n ơn gi n vi c tính toán, i v i nh ng lo i s n ph m mà chi phí ch bi n chi m t tr ng th p trong t ng chi phí, k toán thư ng s d ng phương pháp này. Th c ch t ây là m t d ng cña phương pháp ư c tính theo s n lư ng tương ương, trong ó gi nh s n ph m d dang ã hoàn thành m c 50% so v i thành ph m. Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ch−a Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m 50% chi phÝ = + hoµn thµnh trong s¶n phÈm dë dang chÕ biÕn 3.1.4. Xác nh giá tr s n ph m d dang theo chi phí nguyên v t li u tr c ti p ho c theo chi phí tr c ti p Theo phương pháp này, trong giá tr s n ph m d dang ch bao g m chi phí nguyên v t li u tr c ti p ho c chi phí tr c ti p (nguyên v t li u và nhân công tr c ti p) mà không tính n các chi phí khác. 3.1.5. Xác nh giá tr s n ph m d dang theo chi phí nh m c ho c k ho ch i v i các doanh nghi p ã xây d ng ư c h th ng nh m c và d toán chi phí cho t ng lo i s n ph m thì doanh nghi p có th áp d ng phương pháp ánh giá s n ph m d dang theo chi phí s n xu t nh m c. Theo phương pháp này, k toán căn c vào kh i lư ng s n ph m d dang, m c hoàn thành c a s n ph m d dang t ng công o n s n xu t và nh m c t ng kho n m c chi phí t ng công o n s n xu t tính ra giá tr s n ph m d dang theo chi phí nh m c. Ngoài ra trên th c t , ngư i ta còn áp d ng các phương pháp khác xác nh giá tr s n ph m d dang như phương pháp th ng kê kinh nghi m, phương pháp tính theo chi phí v t li u chính và v t li u ph n m trong s n ph m d dang... 3.2. Các phương pháp tính giá thành s n ph m 3.2.1. Phương pháp tính giá thành gi n ơn Theo phương pháp này giá thành s n ph m tính b ng cách căn c tr c ti p vào chi phí s n xu t ã t p h p (theo t ng i tư ng t p h p chi phí) trong kỳ và giá tr s n ph m d dang u kỳ và s n ph m d dang cu i kỳ tính ra giá thành theo công th c:
Tæng gi¸ thµnh Gi¸ trÞ s¶n Chi phÝ ph¸t Gi¸ trÞ s¶n = + s¶n phÈm phÈm dd ®.kú sinh trong kú - phÈm dd c.kú Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm = Khèi l−îng s¶n phÈm hoµn thµnh 3.2.2. Phương pháp t ng c ng chi phí Phương pháp tính giá thành này ư c áp d ng i v i các doanh nghi p mà quá trình s n xu t s n ph m ư c th c hi n nhi u b ph n s n xu t, nhi u giai o n công ngh , i tư ng h ch toán chi phí s n xu t là các b ph n, chi ti t s n ph m ho c giai o n công ngh hay b ph n s n xu t. Giá thành s n ph m ư c xác nh b ng cách c ng chi phí s n xu t c a các b ph n, chi ti t s n ph m hay t ng chi phí s n xu t c a các giai o n, b ph n s n xu t t o nên thành ph m. Giá thành thành ph m = Z1 + Z2 + ... + Zn Phương pháp t ng c ng chi phí ư c áp d ng ph bi n trong các doanh nghi p khai thác, d t, nhu m... 3.2.3. Phương pháp tính giá thành theo h s Phương pháp h s ư c áp d ng trong nh ng doanh nghi p mà trong cùng m t quá trình s n xu t cùng s d ng m t th nguyên li u và m t lư ng lao ng nhưng thu ư c ng th i nhi u s n ph m khác nhau và chi phí không h ch toán riêng cho t ng lo i s n ph m ư c mà ph i h ch toán chung cho c quá trình s n xu t. Theo phương pháp này, trư c h t, k toán căn c vào h s quy i quy các lo i s n ph m v s n ph m tiêu chu n (s n ph m g c). Sè l−îng sp tiªu Sè l−îng sp sx thùc HÖ sè tÝnh gi¸ thµnh = x chuÈn (gèc) tÕ cña tõng lo¹i cña tõng lo¹i T ó, d a vào t ng chi phí liên quan n giá thành các lo i s n ph m ã t p h p tính ra giá thành s n ph m g c và giá thành t ng lo i s n ph m. Gi¸ trÞ sp dd Tæng chi phÝ sx Gi¸ trÞ sp dd ®.kú cña nhãm + ph¸t sinh trong kú - c.kú cña sp cña nhãm sp nhãm sp Gi¸ thµnh ®¬n vÞ sp gèc = Sè l−îng s¶n phÈm gèc Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Gi¸ thµnh ®¬n vÞ HÖ sè tÝnh gi¸ thµnh = x thùc tÕ tõng lo¹i sp sp gèc cña tõng lo¹i Gi¸ thµnh thùc tÕ Gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc Sè l−îng sp sx thùc = x tõng lo¹i sp tÕ cña tõng lo¹i sp tÕ cña tõng lo¹i sp
3.2.4. Phương pháp tính giá thành theo t l Trong các doanh nghi p s n xu t nhi u lo i s n ph m có quy cách, ph m ch t khác nhau như may m c, d t kim, óng gi y, cơ khí ch t o... gi m b t kh i lư ng h ch toán, k toán thư ng ti n hành t p h chi phí s n xu t theo nhóm s n ph m cùng lo i. Căn c vào t l chi phí gi a chi phí s n xu t th c t v i chi phí s n xu t k ho ch (ho c nh m c), k toán s tính ra giá thành ơn v và t ng giá thành s n ph m t ng lo i. Gi¸ thµnh thùc tÕ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Tû lÖ gi÷a chi phÝ thùc tÕ so ®¬n vÞ s¶n phÈm = hoÆc ®Þnh møc ®¬n vÞ x víi chi phÝ kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh tõng lo¹i thùc tÕ sp tõng lo¹i møc cña tÊt c¶ c¸c lo¹i sp Gi¸ trÞ Tæng cp sx Gi¸ trÞ spdd spdd ®.kú + trong kú cña - c.kú cña Tû lÖ gi÷a cp thùc tÕ so nhãm sp nhãm sp nhãm sp víi cp kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh = x 100 møc cña tÊt c¶ c¸c lo¹i sp Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc cña nhãm sp 3.2.5. Phương pháp lo i tr s n ph m ph Phương án này s d ng trong các doanh nghi p mà trong cùng m t quy trình công ngh nhưng k t qu thu ư c g m s n ph m chính và s n ph m ph . Trong ó s n ph m ph không ph i là m c ích kinh doanh c a doanh nghi p, do ó tính giá thành s n ph m chính thì ph i lo i tr giá tr s n ph m ph . Trong doanh nghi p này i tư ng h ch toán chi phí là chi pí s n xu t ư c t p h p theo phân xư ng ho c a i m phát sinh chi phí ho c theo giai o n công ngh , i tư ng tính giá thành là s n ph m chính. Tæng gi¸ Gi¸ trÞ s¶n Tæng chi phÝ Gi¸ trÞ sp Gi¸ trÞ = thµnh s¶n phÈm chÝnh + s¶n xuÊt ph¸t - chÝnh dd - s¶n phÈm phÈm chÝnh dd ®.kú sinh trong kú c.kú phô