Đồ chơi tự tạo và việc phát triển khả năng tưởng tượng sáng tạo của trẻ em

JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE<br /> Educational Sci., 2016, Vol. 61, No. 6B, pp. 129-139<br /> This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn<br /> <br /> DOI: 10.18173/2354-1075.2016-0109<br /> <br /> ĐỒ CHƠI TỰ TẠO VÀ VIỆC PHÁT TRIỂN KHẢ NĂNG<br /> TƯỞNG TƯỢNG SÁNG TẠO CỦA TRẺ EM<br /> Vũ Thanh Vân<br /> <br /> Khoa Giáo dục Mầm non, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội<br /> Tóm tắt. Bài báo chỉ ra tầm quan trọng của tưởng tượng, sáng tạo đối với sự phát triển của<br /> trẻ em. Nội dung chính của bài báo trình bày những điều kiện và các cách thức tổ chức hoạt<br /> động làm đồ chơi thủ công nhằm phát triển tưởng tượng, sáng tạo cho trẻ mầm non và một<br /> số tiêu chí đánh giá những khả năng này trong hoạt động làm đồ chơi.<br /> Từ khóa: Tưởng tượng sáng tạo, Đồ chơi, Đồ chơi tự tạo, Phát triển trí tưởng tượng.<br /> <br /> 1.<br /> <br /> Mở đầu<br /> <br /> Trí tưởng tượng là khả năng tâm lí vô cùng trọng trong cuộc sống của mỗi người và là<br /> phương thức thúc đẩy sự tiến bộ của loài người. Nhờ trí tưởng tượng tạo nên những "bức tranh"<br /> trong đầu mà chúng ta có hiểu và xử lí được các ý tưởng, các vấn đề một cách dễ dàng. Tưởng<br /> tượng dẫn dắt con người đi đến sự khám phá, sáng tạo, hình thành tính linh hoạt trong hoạt động trí<br /> tuệ, tạo nên những phát minh, sáng chế, những thành tựu lớn về nghệ thuật và khoa học, kĩ thuật.<br /> Đối với trẻ mầm non, trí tưởng tượng là yếu tố huy động sự tập trung, chú ý và tư duy, kích<br /> thích xúc cảm và phát triển óc sáng tạo. Trí tưởng tượng giúp trẻ dễ dàng tìm hiểu về thế giới xung<br /> quanh, làm nảy sinh những ý tưởng thú vị cho vui chơi, học tập, nhờ đó mà trẻ được tự do thực<br /> hiện những ý thích của mình và nhận ra mong muốn cũng như những ước mơ của mình. Yêu cầu<br /> về giáo dục, phát triển cho trẻ em các năng lực căn bản của con người thế kỉ 21: Khả năng hợp<br /> tác, Tính sáng tạo, Khả năng giao tiếp và Tư duy phê phán (21st Century Skills: Collaboration;<br /> Creativity; Communication; Critical thinking [3]) đã thúc đẩy nhiều nghiên cứu gần đây hướng tới<br /> tìm kiếm các biện pháp phát triển khả năng sáng tạo cho trẻ em thông qua những hình thức hoạt<br /> động phù hợp với đặc điểm nhận thức và xúc cảm, vận động của lứa tuổi mầm non, đó là các hoạt<br /> động vui chơi và hoạt động nghệ thuật.<br /> Trong bài viết “Nghệ thuật tạo hình truyền thống với trẻ mầm non”, tác giả Lê Thị Thanh<br /> Thủy đã đánh giá cao các loại hình nghệ thuật truyền thống trong đó có Đồ chơi dân gian và hoạt<br /> động tạo hình thủ công làm đồ chơi đối với sự phát triển tưởng tượng của trẻ em, bà khẳng định,<br /> “các hình thức Vẽ, Nặn, Xếp dán tranh, Chắp ghép, Làm đồ chơi,. . . chính là môi trường thuận lợi<br /> để trẻ được tự do bay bổng trong thế giới vô cùng phong phú của những sản phẩm thủ công mang<br /> đậm sắc màu dân gian”, “trẻ có thể tự do tưởng tượng với những khám phá về quá khứ và vận dụng<br /> một cách sáng tạo những kinh nghiệm văn hóa đã học hỏi được vào quá trình phản ánh thế giới<br /> Ngày nhận bài: 15/5/2016. Ngày nhận đăng: 20/7/2016<br /> Liên hệ: Vũ Thanh Vân, e-mail: nova224@gmail.com<br /> <br /> 129<br /> <br /> Vũ Thanh Vân<br /> <br /> hiện tại theo cách riêng’ [8,73]. Từ kết quả nghiên cứu về việc tổ chức trò chơi xây dựng nhằm<br /> phát triển tưởng tượng cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi hòa nhập, tác giả Trần Thị Kim Thành đã cho<br /> rằng “chơi sáng tạo được thể hiện khi trẻ sử dụng những vật liệu khác nhau, những vật liệu chơi<br /> quen thuộc theo một cách mới hoặc khác với bình thường. Không có gì củng cố tâm hồn sáng tạo<br /> và nuôi dưỡng tâm hồn ấy của trẻ hơn việc cho trẻ thời gian để tham gia chơi hàng ngày” [5,115].<br /> Những công trình nghiên cứu đi trước tuy không đi sâu về tổ chức hoạt động nghệ thuật<br /> giúp trẻ sáng tạo đồ chơi, song kết quả nghiên cứu lí luận cũng như thực tiễn mà các tác giả đạt<br /> được đã tạo cơ sở khoa học cho việc triển khai và thực hiện, ứng dụng đề tài nghiên cứu về mối<br /> liên hệ giữa hoạt động nghệ thuật làm đồ chơi tự tạo với sự phát triển tưởng tượng sáng tạo của trẻ<br /> mầm non. Đề tài nghiên cứu của chúng tôi sẽ hướng tới phân tích các điều kiện phát triển trí tưởng<br /> tượng của trẻ để từ đó phân loại được các thể loại đồ chơi tự tạo cùng hình thức làm đồ chơi, đưa<br /> ra những cách phối hợp các tổ chức và đánh giá hoạt động của trẻ theo các mức độ phát triển trí<br /> tưởng tượng, giúp trẻ từng bước đi từ Tái tạo đến Sáng tạo, hình thành tính tích cực, độc lập và khả<br /> năng tự học.<br /> <br /> 2.<br /> 2.1.<br /> <br /> Nội dung nghiên cứu<br /> Những phương thức và điều kiện phát triển tưởng tượng sáng tạo cho trẻ<br /> em<br /> <br /> Từ đầu thế kỉ XX, nhà nghiên cứu giáo dục nghệ thuật Nga A.V. Bacusinsky đã rất quan<br /> tâm đến những cơ sở sinh học và tâm lí cá nhân của trẻ. Theo ông, giáo dục hiện đại phải là một hệ<br /> thống giúp giải phóng được sức sáng tạo chứ không phải là một chương trình dạy trẻ tích lũy, nhồi<br /> nhét các kiến thức và luyện tập kĩ năng một cách máy móc. Ông coi giáo dục nghệ thuật là một<br /> con đường phát triển sáng tạo, trong hoạt động nghệ thuật tạo hình trẻ lĩnh hội được nền tảng văn<br /> hóa vô cùng quý giá của nhân loại, mục đích chính của giáo dục nghệ thuật là hình thành những cá<br /> nhân biết thể hiện bản thân và tương tác xã hội, hình thành nhân cách có văn hóa và có khả năng<br /> sáng tạo. Bacusinsky cho rằng, để tạo đầy đủ sự tự do cho trí tưởng tượng của trẻ, phải bắt đầu từ<br /> thế giới bên trong, từ nhu cầu nội tại, từ sự phát triển tự nhiên của trẻ, cần tránh áp đặt các giá trị<br /> sai lệch từ bên ngoài, tránh đưa ra những yêu cầu quá khắt khe và thô bạo, hạn chế can thiệp vào<br /> ý tưởng cá nhân và hành động của đứa trẻ, không được "Chỉnh sửa" thị hiếu nghệ thuật và các sản<br /> phẩm nghệ thuật của trẻ [2, 133].<br /> Khi phân tích về sự phát triển trí tuệ của trẻ em, nhà tâm lí học J.Piaget đã cho rằng mầm<br /> mống của khả năng tưởng tượng và sáng tạo xuất hiện ở trẻ nhỏ từ khá sớm. Trẻ em tự khám phá<br /> thế giới xung quanh bằng chính hoạt động trực tiếp (hands-on) và bằng các kinh nghiệm sống<br /> (real-life experiences) của chính mình qua các thời kì phát triển: Ở Thời kì giác động (sensory<br /> motor stage - đến 2 tuổi) trẻ bắt đầu thăm dò, tìm kiếm, nhận biết các đặc điểm bên ngoài của vật<br /> thể bằng những vận động của các giác quan và nhờ vậy mà phát hiện nhiều điều mới lạ về bản thân<br /> mình và những sự vật xung quanh. Sang Thời kì tiền thao tác (preoperational stage - 2 đến 7 tuổi),<br /> trẻ bắt đầu tìm kiếm và nắm được cái chưa biết bằng những hình thức hoạt động mới mẻ mang tính<br /> nghệ thuật (vẽ, nặn, xếp hình, lắp ráp,...hình để tạo nên những ký hiệu biểu trưng, các hình ảnh đồ<br /> họa, các mô hình) và nhờ đó chúng đã có thể hình dung và suy nghĩ về các sự vật, các hiện tượng<br /> xung quanh, hình thành một số khái niệm mà không cần những hành động trực tiếp. Đến Thời kì<br /> thao tác cụ thể (Concrete operation stage - khoảng 7 đến 11 tuổi), trẻ có thể dễ dàng tiến hành các<br /> thao tác nhận thức trong nội tâm, trong tưởng tượng thông qua các hoạt động nghệ thuật, vui chơi<br /> và học tập. Như vậy, việc tăng cường các hoạt động mang tính nghệ thuật tạo hình (Visual Art<br /> Activities), nâng cao dần tính tích cực nhận thức, hứng thú nhận thức và khả năng biểu cảm bằng<br /> 130<br /> <br /> Đồ chơi tự tạo và việc phát triển khả năng tưởng tượng sáng tạo của trẻ em<br /> <br /> kí hiệu tạo hình là điều kiện cần thiết cho sự phát triển của tưởng tượng sáng tạo.<br /> Bằng Thuyết “Văn hóa xã hội” (Sociocultural Theory) nhà tâm lí học Nga - L.X.Vygotsky<br /> đã chỉ ra rằng việc học tập thông qua hệ thống kí hiệu xã hội mang tính nghệ thuật (ngôn ngữ<br /> nghệ thuật), tiếp cận các kinh nghiệm văn hóa xã hội sẽ định hướng cho sự phát triển trí tuệ, nhân<br /> cách của trẻ. Vygotsky đã khẳng định rằng các kiến thức, kĩ năng, thái độ không hình thành chỉ<br /> do một mình trẻ mà trong sự phối hợp hoạt động với người lớn và bạn đồng lứa; trẻ em có thể<br /> kiến tạo hiểu biết của mình một cách tích cực, chủ động và có thể tiến tới "Vùng phát triển gần"<br /> (Zone of proximal development) thông qua giao tiếp xã hội, vui chơi và tương tác. Ông đã cho<br /> chúng ta lời khuyên về các phương thức phát triển khả năng sáng tạo, đó là tổ chức Học tập hợp<br /> tác (Cooperative learning) và hoạt động dự án nhóm (Group project) [4;94-95].<br /> Các tác giả E.W.Eisner và E.H.Erikson (Mỹ) với lí thuyết về "Nghệ thuật với sự phát triển<br /> nhận thức" cũng khẳng định rằng đối với trẻ nhỏ, hoạt động nghệ thuật chính là môi trường để trẻ<br /> tích cực học hỏi về bản thân, về những người khác, về thế giới xung quanh. Theo Eisner, những<br /> hình thức hoạt động nghệ thuật tạo hình sẽ giúp trẻ có thể dễ dàng phản ánh những gì trẻ tiếp thu<br /> được từ thế giới xung quanh và chuyển tải những ý tưởng, kinh nghiệm vào sản phẩm nghệ thuật<br /> bằng các hình tượng, bằng ngôn ngữ tạo hình. Các loại hình hoạt động nghệ thuật tạo điều kiện tối<br /> ưu cho sự phát triển các phương thức biểu cảm, giao tiếp cũng như khả năng tư duy, tưởng tượng<br /> sang tạo và giải quyết vấn đề (problem solving).<br /> Là chuyên gia nghiên cứu về tưởng tượng sáng tạo E.Torrance (Mỹ) cũng cho rằng trí tưởng<br /> tượng và tính sáng tạo bắt đầu hình thành từ tuổi ấu nhi, trẻ nhỏ có năng lực tưởng tượng rất dồi<br /> dào. Theo Torance, những hình thức hoạt động sáng tạo nghệ thuật mà trẻ nhỏ rất hăng hái tham<br /> gia chính là điều kiện vô cùng thuận lợi cho sự phát triển tưởng tượng sáng tạo của trẻ bởi nhiều lí<br /> do: Được thả sức vui chơi với những điều tưởng tượng; Được tìm hiểu, khám phá bằng nhiều cách<br /> thức; Được lĩnh hội những kiến thức, kinh nghiệm xã hội mới, cần thiết; Được hợp tác, chung sức,<br /> chia sẻ những ý tưởng độc đáo; Được tự giải quyết các vấn đề mà thường là bằng con đường Thử<br /> và Sai (Trial and Error); Có thể giao tiếp, biểu lộ suy nghĩ, xúc cảm, tình cảm mà không cần sử<br /> dụng lời nói; Có nhiều cơ hội để thay đổi, thử thách và thưởng thức thành quả sáng tạo [4].<br /> Thuyết về "Trí thông minh đa dạng"(Theory of Multiple Intelligences) của H. Gardner cũng<br /> là một điểm tựa vững chắc cho nghiên cứu về việc sử dụng các hình thức nghệ thuật như những<br /> cơ hội giúp trẻ phát huy tiềm năng sáng tạo. Theo Gardner, trẻ nhỏ dường như có bản năng sáng<br /> tạo, chúng rất say mê với những hình thức biểu hiện đơn giản như hát, múa, chơi nhạc, sân khấu,<br /> tạo hình, thơ chuyện,...Gardner chỉ ra tầm quan trọng của Trí thông minh trực quan - không gian<br /> (Visual-spatial Intelligence) và sự phối hợp của nó với nhiều loại hình thông minh khác trong quá<br /> trình hoạt động nghệ thuật để hình thành khả năng sáng tạo [1].<br /> Từ những nghiên cứu của mình về sự phát triển tưởng tượng sáng tạo của trẻ em, tác giả Lê<br /> Thanh Thủy (ĐHSP HN) đã nêu lên một số đặc điểm nổi bật của tưởng tượng ở tuổi mẫu giáo: Sự<br /> xuất hiện của các hình ảnh tưởng tượng phụ thuộc chặt chẽ vào họat động của trẻ với đồ vật xung<br /> quanh; Sức tưởng tượng của trẻ rất dồi dào song hình ảnh mà tưởng tượng tạo nên còn nghèo nàn<br /> do sự thiếu hụt của vốn kinh nghiệm tri giác; Tưởng tượng sáng tạo của trẻ nhỏ chịu sự chi phối<br /> rất mạnh mẽ của xúc cảm, tình cảm [6]. Khi nói về phương pháp giáo dục nghệ thuật, tác giả Lê<br /> Thanh Thủy đã khẳng định rằng nền tảng của trí tưởng tượng sáng tạo có thể bắt đầu hình thành ở<br /> trẻ em từ tuổi mầm non và phát triển với các mức độ tăng dần tùy thuộc những tình huống, hoàn<br /> cảnh nhất định. Sự phát triển tưởng tượng của trẻ đòi hỏi một số điều kiện sau đây:<br /> - Môi trường hoạt động phù hợp để trẻ được tiếp cận, học hỏi về cái đẹp tiềm ẩn trong tự<br /> nhiên, để tích lũy biểu tượng, ấn tượng, hình thành cảm xúc thẩm mĩ.<br /> 131<br /> <br /> Vũ Thanh Vân<br /> <br /> - Các hình thức hoạt động vui chơi và học tập tích cực với hệ thống đồ chơi phong phú và<br /> thích hợp cho sự phát triển khả năng vận động và nhận thức thẩm mĩ và tư duy sáng tạo của trẻ ở<br /> từng độ tuổi.<br /> - Các cơ hội để trẻ được tiếp cận với các tác phẩm nghệ thuật tạo hình phong phú trong<br /> không gian sáng tạo.<br /> - Sự quan tâm, khuyến khích, sự động viên của người lớn đối với những sở thích cá nhân<br /> hay những hoạt động mà trẻ yêu thích.<br /> - Những hình thức hoạt động tạo hình lí thú để trẻ được tìm kiếm, khám phá, biến đổi hình<br /> thái các vật thể, tự mình tạo nên những sản phẩm mang tính nghệ thuật, những đồ chơi từ các vật<br /> liệu tạo hình đa dạng và làm phong phú cho quá trình vui chơi, học tập của chính mình [7].<br /> Từ các công trình nghiên cứu của các tác giả trên, có thể thấy việc tổ chức các hình thức<br /> hoạt động nghệ thuật tạo hình trong đó đặc biệt là hoạt động tự làm đồ chơi và sử dụng đồ chơi<br /> tự tạo chính là một con đường rộng mở cho sự phát triển của xúc cảm, nhận thức thẩm mĩ, tưởng<br /> tượng sáng tạo và "xã hội hóa" trẻ em.<br /> <br /> 2.2.<br /> <br /> Đồ chơi tự tạo trong trường mầm non<br /> <br /> Vui chơi là hoạt động chủ đạo của tuổi mầm non và đồ chơi luôn là bạn đồng hành với các<br /> trò chơi trẻ em. Trong môi trường vui chơi, học tập của trẻ em thường có mặt các loại đồ chơi sau:<br /> - Đồ chơi sản xuất công nghiệp bằng máy móc hiện đại;<br /> - Đồ chơi sản xuất thủ công hàng loạt;<br /> - Đồ chơi được chế tác thủ công độc bản.<br /> Đồ chơi tự tạo ("Handmade toy" hay "Homemade toy") thường là những vật thể được tạo<br /> nên bằng kĩ thuật thủ công nhằm phục vụ cho quá trình vui chơi. Đồ chơi tự tạo có thể là loại được<br /> sản xuất hàng loạt nhưng cũng có loại là sản phẩm nghệ thuật độc bản được tạo nên từ óc sáng tạo<br /> và cảm xúc độc đáo của mỗi người.<br /> Đối với trẻ mầm non - trẻ ở độ tuổi mà việc học tập không dựa trên hệ thống sách giáo khoa<br /> thì sử dụng đồ chơi tự tạo và tham gia tự làm đồ chơi bằng kĩ thuật tạo hình đơn giản để vui học<br /> chính là một quá trình tự học (self-directed learning), một cách học tích cực, độc lập, sáng tạo, học<br /> bằng thực hành, trải nghiệm của chính bản thân (learning by doing).<br /> <br /> 2.2.1. Các loại đồ chơi tự tạo trong trường mầm non<br /> Đồ chơi tự tạo trong trường mầm non thường do giáo viên chế tác và hướng dẫn trẻ cùng tự<br /> làm để đưa vào các trò chơi, các hoạt động học tập và sinh hoạt, chúng có thể được coi là đồ chơi<br /> giáo dục (Educational Toys). Cũng như các loại đồ chơi được sản xuất hàng loạt phục vụ giáo dục<br /> trẻ, đồ chơi tự tạo mà giáo viên chế tác và dạy trẻ cùng làm có thể phân chia làm một số loại phù<br /> hợp với yêu cầu của các lĩnh vực giáo dục, bao gồm các nhóm chính sau:<br /> - Đồ chơi vận động (Activity toys): Là loại đồ chơi phát triển kĩ năng vận động vận động<br /> thô và vận động tinh, nâng cao khả năng phối hợp vận động, tốc độ vận động, khả năng cân bằng,<br /> định hướng trong không gian,...<br /> - Đồ chơi học tập (Learning toys): Loại đồ chơi này đóng vai trò chủ đạo trong việc giúp trẻ<br /> tiếp thu, củng cố kiến thức, rèn luyện các kĩ năng hoạt động trí tuệ và khả năng nhận thức.<br /> - Đồ chơi sáng tạo (Creativity toys): Đây là những loại đồ chơi mang tính "Mở" (“Openended” toys). Là phương tiện kích thích tính ham học hỏi, phát hiện và sự tự thể hiện. Những đồ<br /> chơi loại này có thể chơi được với nhiều cách, và thu hút trẻ với nhiều độ tuổi. Với các bộ "đồ chơi<br /> 132<br /> <br /> Đồ chơi tự tạo và việc phát triển khả năng tưởng tượng sáng tạo của trẻ em<br /> <br /> bán hoàn thiện" và "đồ chơi - vật liệu tạo hình" trẻ có thể sử dụng tích cực các kĩ năng tạo hình,<br /> dựa trên cảm hứng mà "sáng tác".<br /> <br /> 2.2.2. Những loại đồ chơi phổ biến mà trẻ mầm non thường yêu thích và có thể tự tham gia<br /> chế tạo<br /> Trong số các hình thức hoạt động tạo hình như Vẽ (drawing), Nặn (clay making), Xếp dán<br /> tranh (collage) và Chắp ghép (construction) thì hoạt động Làm đồ chơi (toy making) là một thể<br /> loại của hoạt động chắp ghép. Khi tham gia hoạt động này trẻ được tích cực vận dụng linh hoạt các<br /> khả năng tạo hình đã được học để tạo nên một số loại mô hình, vật thể - đồ chơi sau:<br /> - Đồ chơi xếp hình, lắp ráp theo bộ: Dùng các bộ đồ chơi chưa hoàn thiện bao gồm các chi<br /> tiết bằng gỗ, nhựa, kim loại được sản xuất công nghiệp trẻ phải quan sát, theo hướng dẫn bằng<br /> hình ảnh hoặc bằng lời để xác định các quan hệ không gian trong cấu trúc, sắp xếp thành đồ chơi<br /> hoàn chỉnh và có thể thay đổi, bổ sung theo tưởng tượng; Dùng các chi tiết từ các loại phế liệu<br /> (hộp, thùng bìa, lọ, chai,...với các hình khối đa dạng) và các vật liệu tự nhiên, trẻ phải nhìn ngắm,<br /> suy nghĩ và tận dụng các hình dạng sẵn có để tạo dáng đồ chơi, thể hiện đặc điểm đối tượng miêu<br /> tả. Mức độ cao về tưởng tượng có thể đạt được khi trẻ phải sử dụng phối hợp các vật liệu tạo hình<br /> và dùng các kĩ thuật tạo hình khác nhau để tự tạo các hình mảng (shape), hình khối (form) đơn<br /> giản và gắn ghép chúng tạo thành các kết cấu đồ chơi hoàn thiện để trải nghiệm và học hỏi những<br /> kiến thức khoa học, kĩ thuật sơ đẳng (học về ánh sáng-bóng tối, hệ thống màu sắc, vận tốc, sự đàn<br /> hồi, lò xo, chuyển động-vận tốc,...).<br /> - Đồ chơi từ giấy gấp theo phương thức nghệ thuật Origami: Gấp giấy Origami (Nhật Bản)<br /> là một hình thức tạo hình hấp dẫn, đầy thú vị và sáng tạo. Có hàng ngàn các hình dạng mà chúng<br /> ta có thể lựa chọn để dạy cho trẻ ở các độ tuổi. Học các kĩ thuật cơ bản trong gấp origami giúp cho<br /> trẻ phát triển các kĩ năng vận động tinh, khả năng tập trung và khả năng hình dung đối tượng ở<br /> dạng ước lệ, sắp đặt, sắp xếp theo trình tự... Trẻ có thể tích cực suy nghĩ, tưởng tượng và sử dụng<br /> các đồ chơi này vào các hoạt động khác nhau trong trường mầm non.<br /> - Đồ chơi hình tượng mô phỏng: Bên cạnh những đồ chơi hoàn thiện đã được cung ứng từ<br /> nhà sản xuất, trẻ em cùng người lớn có thể sử dụng các vật liệu tạo hình phối hợp với các loại phế<br /> liệu, vật liệu tự nhiên để tự chế tác vô số đồ chơi mô phỏng hình ảnh các sự vật, con người, khung<br /> cảnh xung quanh bằng các chất liệu đa dạng để giúp trẻ vui chơi, học tập theo các chủ đề. Chẳng<br /> hạn, Đồ chơi cho trò chơi Gia đình (mô hình ngôi nhà với các vật dụng, cây cối, búp bê,... và bối<br /> cảnh); Đồ chơi mô phỏng trang phục, công cụ các nghề, phương tiện giao thông; Đồ chơi các nhân<br /> vật (rối que, rối bóng, rối ngón tay, rối bàn, rối dây,...).<br /> - Đồ chơi vận động, đồ chơi âm nhạc: Với sự trợ giúp của giáo viên, trẻ có thể làm nên<br /> những nhạc cụ, đồ chơi đơn giản để phát triển vận động và tương tác theo nhóm (những túi vải<br /> đựng hạt để chơi giữ thăng bằng , những quả bóng ném bằng vải để chơi trong nhà và ngoài trời,<br /> những công trình "kiến trúc" từ các thùng, hộp bìa lớn vừa tầm vận động của trẻ). Thay vì chỉ cho<br /> trẻ ngồi nghe nhạc qua đĩa CD hay xem hình qua các phương tiện kĩ thuật, có thể giúp trẻ cùng tự<br /> làm một số đồ chơi để trẻ tìm hiểu về đặc điểm nhạc cụ, về cách sử dụng một số loại nhạc cụ, một<br /> số đồ chơi sân khấu. Đồ chơi âm nhạc có thể tạo âm thanh và nhịp điệu hoặc có thể chỉ là hình<br /> ảnh mô phỏng nhạc cụ, được sử dụng kết hợp với đồ chơi nhạc cụ thu nhỏ sản xuất công nghiệp<br /> (trống, kèn, sáo hay xúc xắc, guitar, xylophone, piano,. . . ) sẽ tạo nguồn cảm hứng, kích thích cảm<br /> xúc thẩm mĩ, trí tưởng tượng và tình yêu nghệ thuật.<br /> - Đồ chơi - sách hình: Theo các nhà nghiên cứu, từ năm thứ hai trẻ nhỏ đã chú ý tới các loại<br /> sách hình, qua loại "đồ chơi" này, trẻ bắt đầu nhận biết hình ảnh các sự vật, làm quen với các kí<br /> hiệu tạo hình và qua đó "đọc" các thông tin về các sự vật, hiện tượng, sự kiện xung quanh, về nội<br /> 133<br /> <br />