Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Tân Tiến (1960-2018)

Chia sẻ: Hoangnhanduc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:103

Thêm vào BST

Báo xấu

3
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung cuốn sách "Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Tân Tiến (1960-2018)" ghi lại những thành quả mà Đảng bộ và nhân dân xã Tân Tiến đã đạt được kể từ khi nước ta giành được chính quyền (tháng 8/1945), đặc biệt là từ năm 1960 - thời điểm Chi bộ Đảng xã Tân Tiến được thành lập đến năm 2018.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Tân Tiến (1960-2018)

ĐẢNG BỘ HUYỆN HOÀNG SU PHÌ BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ TÂN TIẾN TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN XÃ TÂN TIẾN 1960 - 2018 Xuất bản năm 2020 1
MỤC LỤC Lời giới thiệu Chƣơng I: KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - XÃ HỘI VÀ TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG CỦA NHÂN DÂN CÁC DÂN TỘC XÃ TÂN TIẾN 1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và con người 2. Đời sống nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến trước năm 1960 dưới sự lãnh đạo của Đảng Chƣơng II: CHI BỘ XÃ TÂN TIẾN ĐƢỢC THÀNH LẬP, LÃNH ĐẠO NHÂN DÂN ĐẨY MẠNH SẢN XUẤT, TÍCH CỰC GÓP PHẦN CHI VIỆN CHO TIỀN TUYẾN ĐÁNH MỸ, GIẢI PHÓNG MIỀN NAM, THỐNG NHẤT ĐẤT NƢỚC (1960 - 1975) 1. Chi bộ xã Tân Tiến được thành lập, trực tiếp lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong xã thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, góp phần chống chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ nhất của đế quốc Mỹ (1960 - 1969) 2. Chi bộ xã Tân Tiến lãnh đạo nhân dân tích cực sản xuất, phát triển kinh tế, góp phần chi viện sức người, sức của chống chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ hai và tiền tuyến miền Nam đánh Mỹ, thống nhất đất nước (1969 – 1975) Chƣơng III: ĐẢNG BỘ XÃ TÂN TIẾN LÃNH ĐẠO NHÂN DÂN TRONG XÃ ĐẨY MẠNH SẢN XUẤT, PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI, GÓP PHẦN XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC (1975 - 1985) 1. Chi bộ xã Tân Tiến lãnh đạo nhân dân trong xã thực hiện sản xuất nông - lâm nghiệp theo hướng sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa (1975 - 1980) 2. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến đẩy mạnh sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, góp phần xây dựng và bảo vệ biên cương của Tổ quốc (1981 - 1985) Chƣơng IV: ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN XÃ TÂN TIẾN TRONG THỜI KỲ THỰC HIỆN ĐƢỜNG LỐI ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG (1986 - 2018) 1. Đảng bộ xã Tân Tiến lãnh đạo nhân dân trong xã phát triển kinh tế - xã hội trong những năm đầu thực hiện đường lối đổi mới của Đảng (1986 – 2000) 2. Đảng bộ và nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn, xóa đói giảm nghèo trên địa bàn xã (2000 - 2018) KẾT LUẬN PHỤ LỤC 2
Lời giới thiệu Tân Tiến là xã vùng núi cao của huyện Hoàng Su Phì, nằm cách trung tâm huyện lỵ 12 km về phía Đông. Là địa bàn sinh sống lâu đời của các dân tộc Kinh, Tày, Nùng, Mông. Trải qua quá trình lịch sử hàng ngàn năm sinh sống, lao động, sản xuất và đấu tranh chống giặc ngoại xâm, khắc phục những khó khăn bất lợi và sự khắc nghiệt của thời tiết khí hậu để tồn tại và phát triển, cộng đồng các dân tộc xã Tân Tiến đã hình thành và tạo dựng lên nét văn hóa phong phú, đặc sắc, hun đúc nên truyền thống cách mạng, dũng cảm, kiên cường, thông minh, sáng tạo, giàu lòng yêu nước, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ quê hương của nhân dân dân các dân tộc huyện Hoàng Su Phì cũng như tỉnh Hà Giang nói chung. Sau khi nước ta giành được chính quyền (tháng 8/1945), dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, trực tiếp là Huyện ủy Hoàng Su Phì, nhất là từ khi Chi bộ Đảng xã Tân Tiến được thành lập (năm 1960), nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến đã tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, ý thức tự lực tự cường, tích cực lao động sản xuất, trực tiếp tham gia vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược và công cuộc tiễu phỉ; huy động sức người, sức của để chi viện cho các chiến trường, đi đầu trong công cuộc xây dựng hợp tác xã của huyện trong những năm đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở miền Nam, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (1945-1985). Trong thời kỳ thực hiện đường lối đổi mới của Đảng (1986-2018), nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến luôn năng động sáng tạo trong lao động sản xuất, học tập, công tác, từng bước xây dựng xã vững mạnh về kinh tế, phát triển về văn hóa giáo dục, củng cố và giữ vững an ninh, quốc phòng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, từng bước tạo dựng và làm thay đổi bộ mặt nông thôn của xã Tân Tiến như ngày nay. Nhằm tìm hiểu, khai thác và phát huy truyền thống cách mạng, tinh thần đoàn kết của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã và tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, đảng viên, nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ trong xã hiểu được sự hy sinh cao cả của các thế hệ cha, anh đã cống hiến sức người, sức của để bảo vệ Tổ quốc, xây dựng quê hương, Ban Thường vụ Đảng ủy xã Tân Tiến đã chỉ đạo biên soạn và xuất bản cuốn “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Tân Tiến (1960 - 2018)”. Nội dung cuốn sách ghi lại những thành quả mà Đảng bộ và nhân dân xã Tân Tiến đã đạt được kể từ khi nước ta giành được chính quyền (tháng 8/1945), đặc biệt là từ năm 1960 - thời điểm Chi bộ Đảng xã Tân Tiến được thành lập đến năm 3
2018. Đây là một tài liệu quý, góp phần tích cực cho công tác tuyên truyền, giáo dục lịch sử, truyền thống cách mạng; qua đó, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, củng cố niềm tin cho thế hệ trẻ phát huy truyền thống cách mạng, tích cực nêu cao tinh thần đoàn kết, quyết tâm thực hiện nghị quyết đại hội đảng các cấp, góp phần xây dựng quê hương ngày càng phát triển. Trong quá trình nghiên cứu và biên soạn, Ban Thường vụ Đảng ủy xã Tân Tiến đã nhận được sự giúp đỡ của Ban Tuyên giáo huyện ủy Hoàng Su Phì, phòng Lý luận chính trị và Lịch sử Đảng - Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, lãnh đạo các phòng, ban chuyên môn của huyện Hoàng Su Phì và các nhân chứng lịch sử, các đồng chí cán bộ, lãnh đạo của huyện Hoàng Su Phì và xã Tân Tiến qua các thời kỳ. Ban Thường vụ Đảng ủy xã xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ quý báu đó. Mặc dù bộ phận nghiên cứu, biên soạn đã có nhiều cố gắng, nhưng trong công tác sưu tầm tư liệu còn gặp nhiều khó khăn, do nhiều nguyên nhân nên bị thất lạc nhiều và phần lớn các nhân chứng lịch sử hoặc đã qua đời, hoặc còn sống nhưng đã quá già yếu, trí nhớ có phần suy giảm... Vì vậy, nội dung cuốn sách chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Ban Thường vụ Đảng ủy xã rất mong nhận được sự đóng góp của đông đảo cán bộ, đảng viên, quần chúng nhân dân trên địa bàn xã để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong những lần tái bản. Trân trọng giới thiệu cuốn sách “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân xã Tân Tiến (1945- 2018)” đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Tân Tiến cùng bạn đọc! T/M BAN THƢỜNG VỤ BÍ THƯ Lê Công Chƣơng 4
Chƣơng I KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN - XÃ HỘI VÀ CON NGƢỜI XÃ TÂN TIẾN 1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và con ngƣời Xã Tân Tiến là xã thuộc khu vực nội huyện của huyện Hoàng Su Phì, cách trung tâm huyện lỵ 12 km về phía Đông. Phía Đông giáp xã Túng Sán, phía Tây giáp xã Tụ Nhân, thị trấn Vinh Quang; phía Nam giáp các xã Bản Nhùng, Ngàm Đăng Vài; phía Bắc giáp các xã Đản Ván, xã Túng Sán. Độ cao trung bình so với mặt biển là 1.000 m. Xã Tân Tiến có tổng diện tích tự nhiên có 1.789,27 ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp 703,79 ha, đất lâm nghiệp 710,81 ha, đất phi nông nghiệp 92,41 ha, đất chưa sử dụng 282,08 ha. Toàn xã được chia thành 12 thôn bản nằm trên sườn núi có nguồn nước tưới dồi dào nên thuận tiện cho việc khai hoang trồng cấy lúa nước trên những thửa ruộng bậc thang, được người dân canh tác tôn tạo hàng năm và không ngừng mở rộng về diện tích. Toàn bộ địa hình của xã Tân Tiến nằm trên khối núi phía tây nam của dãy Tây Côn Lĩnh nên có địa hình phức tạp, có nhiều đỉnh núi cao, độ dốc lớn, bị chia cắt mạnh bởi nhiều khe suối đầu nguồn sông Chảy bắt nguồn từ dãy núi Tây Côn Lĩnh với lưu lượng nước khá lớn, là nguồn tưới tiêu quan trọng phục vụ nhu cầu sản xuất nông nghiệp của xã. Xã Tân Tiến thuộc khu vực có khí hậu á nhiệt đới và được chia thành 2 mùa rõ rệt: Mùa mưa kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm, lượng mưa bình quân từ 1.000 - 1.400 mm. Mùa khô thường bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Hàng năm, vào mùa mưa thường xảy ra lũ ống, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất, sinh hoạt và đi lại của nhân dân. Đặc điểm về khí hậu và thổ nhưỡng của xã Tân Tiến rất phù hợp với các loại cây nông nghiệp như cây lúa nước, ngô, đậu đỗ... Đặc biệt, xã Tân Tiến là một trong những xã trọng điểm của huyện về trồng đậu tương với năng suất chất lượng cao, cùng với cây lúa là nguồn thu nhập chính của cộng đồng nhân dân các dân tộc trong xã. Do nằm trên khu vực phòng hộ đầu nguồn sông Chảy nên có diện tích rừng khá lớn, trong đó chủ yếu là rừng thông 3 lá được trồng theo Dự án 661. Nhiều năm về trước, do tập quán du canh, phát nương, làm rẫy từ lâu đời và do ý thức bảo vệ và phát triển rừng chưa cao, tình trạng khai thác, chặt phá rừng bừa bãi xảy ra trong một thời gian dài đã làm cho vốn rừng, quỹ động, thực vật ngày càng cạn kiệt. Những năm gần đây Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương đã triển khai nhiều chủ trương, đường lối, chính sách về phát triển rừng, hỗ trợ nhân dân trong 5
xã trong việc trồng rừng, khoanh nuôi bảo vệ rừng thực hiện giao đất, giao rừng đến hộ gia đình nên diện tích rừng của xã ngày một được mở rộng, nâng độ che phủ của rừng của xã lên 35% vào năm 2018. Mặc dù là xã có vị trí gần với trung tâm huyện lỵ nhưng trước đây hệ thống giao thông trên địa bàn xã chưa phát triển, các tuyến đường chủ yếu là đường mòn đi bộ cho người và ngựa nên việc đi lại trên địa bàn xã tương đối khó khăn. Từ năm 1986, xã đã được mở tuyến đường ô tô từ km 55 tỉnh lộ 177 đến trung tâm xã, năm 2000 tiếp tục mở tuyến đường từ km 55 qua thôn Pắc Và đi xã Bản Nhùng. Tháng 3/2008 tuyến đường ô tô 4D nối liền xã Tân Tiến với xã Túng Sán được khởi công đến năm 2012 thì tạm dừng thi công theo Nghị quyết số 11 của Chính phủ về cắt giảm đầu tư công. Hiện nay hầu hết các tuyến đường trong xã đều là đường đất, thường xuyên bị sạt lở vào mùa mưa nên gây nhiều khó khăn trong việc đi lại và vận chuyển của nhân dân. Thời phong kiến, vùng đất Tân Tiến thuộc xã Tụ Nhân, đến năm 1945, một số thôn của xã Tụ Nhân được tách ra để thành lập xã Tân Tiến. Ngày 15/12/1962, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết định số 211-CP về chia tách và sáp nhập các đơn vị hành chính thuộc tỉnh Hà Giang, theo đó xã Tân Tiến tiếp tục được tách thành 5 xã gồm Túng Sán, Ngàm Đăng Vài, Tả Sử Choóng, Bản Nhùng, Tân Tiến, trong đó xã Tân Tiến gồm các thôn Pắc Và, Cốc Lầy, Thu Lùng, Đông Căm, Lùng Mỡ, Nậm Giàng. Qua nhiều lần chia tách, thành lập các thôn, đến tháng 12 năm 2018 xã Tân Tiến có 12 thôn gồm: Tân Tiến 1, Tân Tiến 2, Bản Chè 1, Bản Chè 2, Bản Qua 1, Bản Qua 2, Pắc Ngàm, Thinh Rầy, Nậm Than, Thu Lùng, Cốc Lầy, Cốc Cái. Những năm trước đây xã Tân Tiến đất rộng nhưng dân số ít, chủ yếu là đồng bào dân tộc Tày và dân tộc Nùng sinh sống bằng nghề nông nghiệp và nghề rừng, các gia đình sống thưa thớt trên những sườn đồi và gần với ruộng nương để thuận tiện cho việc canh tác. Tuy nhiên, họ luôn đề cao tinh thần cố kết cộng đồng qua vai trò của các trưởng tộc, trưởng họ hoặc già làng trưởng bản. Đến cuối năm 2018, toàn xã có tổng số 825 hộ với 3.995 nhân khẩu của 5 dân tộc cùng chung sống, trong đó dân tộc Mông có 104 người chiếm 32,32%, dân tộc Nùng có 1.291 người chiếm 32,32%, dân tộc Tày có 2.491 người chiếm 62,35%, dân tộc Kinh có 43 người chiếm 1,08%, dân tộc La Chí có 52 người, chiếm 1,3%, dân tộc Dao có 8 người, chiếm 0,2%, còn lại là các dân tộc khác có 6 người, chiếm tỷ lệ 0,15%. Địa hình của xã Tân Tiến tương đối phức tạp, chủ yếu là đồi núi dốc, đời sống kinh tế của cư dân chủ yếu là làm nông nghiệp trồng lúa nước và các loại hoa màu, trong đó cây lúa chiếm thế độc canh với hình thức tự cấp tự túc. Từ khi hòa bình lập lại ở miền Bắc (năm 1954), thực hiện chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, các gia đình đã định cư trên các sườn núi, tích cực khai hoang phục hóa, 6
làm ruộng bậc thang để phát triển sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, phát triển sản xuất, dịch vụ, chăn nuôi, phát triển hệ thống dịch vụ, buôn bán lưu thông hàng hóa nên đời sống của nhân dân đã được nâng cao hơn so với trước. Thực hiện công cuộc đổi mới, được sự quan tâm đầu tư của Đảng và Nhà nước trong việc đầu tư hỗ trợ nhân dân phát triển kinh tế - xã hội, nhất là việc triển khai xây dựng các công trình phúc lợi xã hội như điện lưới quốc gia, hệ thống đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà trụ sở thôn, cùng với sự cố gắng, nỗ lực không ngừng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến đã được nâng lên, xuất hiện nhiều gương điển hình làm ăn kinh tế giỏi, số hộ nghèo giảm rõ rệt so với trước đây. Cư dân sinh sống trên địa bàn xã Tân Tiến chủ yếu dựa vào canh tác nông nghiệp. Trải qua một quá trình dài sinh sống hài hòa với thiên nhiên, nhân dân các dân tộc trong xã đã có nét văn hóa truyền thống rất đa dạng, phong phú và riêng có, phản ánh đậm nét những tri thức, phong tục tập quán của nền văn minh lúa nước, được nhiều thế hệ bảo tồn gìn giữ và gắn liền với sự phát triển của xã hội. Tiêu biểu là lễ hội Lồng Tồng, lễ cúng cơm mới của dân tộc Tày, lễ hội cúng Thần rừng (còn gọi là Mo Đống Trư) của dân tộc Nùng và nhiều làn điệu dân ca, dân vũ cũng như cách diễn xướng độc đáo, các câu truyện cổ tích, truyền thuyết đầy tính nhân văn, lý giải nguồn gốc loài người, tổ tiên dòng tộc, chu kỳ mùa vụ cùng với hệ thống kiến trúc nhà ở, trang phục thể hiện cách ứng xử hài hòa giữa người với người, giữa con người với thiên nhiên. Mặc dù mỗi dân tộc có những bản sắc văn hóa riêng rẽ nhưng đều thể hiện sự hòa đồng và có sự giao thoa, tiếp biến văn hóa giữa các dân tộc với nhau ở một chừng mực nào đó. Điều đó đã tạo cho xã Tân Tiến có điều kiện được bảo tồn và duy trì các bản sắc văn hóa để nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân. 2. Đời sống nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến trƣớc năm 1960 dƣới sự lãnh đạo của Đảng Trước đây, dưới chế độ phong kiến nửa thuộc địa của thực dân Pháp, nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến phải sống cuộc sống vô cùng khổ cực bởi chính sách khai thác thuộc địa của thực dân, phong kiến. Hầu hết người dân không có tài sản, phải đi đi làm thuê hoặc bỏ công việc ruộng nương để đi phu, đi lính và phục vụ không công cho bộ máy cai trị của chúng. Thâm độc hơn chúng đẩy mạnh chính sách ngu dân, khuyến khích người dân trồng, buôn bán và hút thuốc phiện, uống rượu, đánh bạc, khơi dậy các hủ tục lạc hậu và các tệ nạn xã hội nhằm đầu độc, tha hóa cộng đồng cư dân bản địa. Chính vì vậy người dân trên địa bàn xã Tân Tiến khi đó đắm chìm trong nghèo đói bệnh tật. Mặt khác do thực dân Pháp thi hành chính sách hết sức hà khắc với các loại thuế như thuế thân, thuế điền, thuế nuôi ngựa, thuế môn bài, thuế lâm sản, thuế rượu, trong khi đường xá đi lại khó khăn, 7
thiếu muối ăn cùng các loại lương thực thực phẩm thiết yếu đã làm cho nhân dân thêm bần cùng khổ cực. Với tinh thần bất khuất, không chịu khuất phục, trong 10 năm (1908 - 1918), nhân dân các dân tộc trong xã dưới sự chỉ huy của Hoàng Văn Đăng người thôn Bản Qua, xã Tân Tiến là Chánh tổng của Hoàng Su Phì cùng anh trai là Hoàng Văn Quang đã đứng lên khởi nghĩa chống lại ách thống trị của thực dân phong kiến. Ngày 03/02/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, đây là một sự kiện quan trọng đánh dấu sự trưởng thành của cách mạng Việt Nam. Song do điều kiện là địa phương vùng cao nên ánh sáng cách mạng khi đó chưa đến được với cộng đồng các dân tộc tỉnh Hà Giang cũng như xã Tân Tiến nói riêng. Mặc dù vậy, cộng đồng các dân tộc xã Tân Tiến đã cùng với nhân dân các dân tộc huyện Hoàng Su Phì luôn nêu cao truyền thống cách mạng, kiên cường đấu tranh chống lại giai cấp thực dân phong kiến, không cam chịu cuộc sống nô lệ. Mặc dù chưa phát triển thành phong trào và chưa đạt được nhiều kết quả nhưng đã thể hiện tinh thần đấu tranh cách mạng bất khuất của nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã. Tháng 8/1945 tình hình thế giới cũng như trong nước có nhiều thay đổi sâu sắc. Ngày 10/8/1945, phát xít Nhật đầu hàng Liên Xô và đồng minh. Trước tình hình đó, ngày 13/8/1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào nhận định tình hình đã chín muồi và chủ trương lãnh đạo toàn dân tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Ngày 19/8/1945 cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội và nhanh chóng lan ra khắp cả nước. Ngày 02/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, đưa đất nước ta bước sang một kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên độc lập dân tộc, dân chủ và đi lên chủ nghĩa xã hội. Là địa bàn vùng sâu, vùng xa của tỉnh Hà Giang, địa bàn cách biệt, chung đường biên giới với Trung Quốc nên việc giải phóng huyện Hoàng Su Phì chậm hơn so với các địa phương khác trong tỉnh. Tháng 11/1945 lực lượng vũ trang của tỉnh do đồng chí Hồng Quân - là người của Xứ ủy Bắc Kỳ trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng của tỉnh Hà Giang đã từ Bắc Quang tiến vào Hoàng Su Phì truy kích quân Tưởng, ngày 13/11/1945 ta đã giải phóng hoàn toàn huyện Hoàng Su Phì, trong đó có vùng đất Tân Tiến (xã Tụ Nhân). Đến ngày 18/11/1945, Ủy ban hành chính của huyện được thành lập do Vương Văn Đường làm Chủ tịch. Xuất phát từ tình hình thực tiễn sau Cách mạng Tháng Tám của xã Tụ Nhân có địa bàn rộng, đường xá đi lại khó khăn, để đảm bảo yêu cầu lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ cách mạng của địa phương, cuối tháng 11/1945, một số thôn bản thuộc khu vực phía Đông của xã Tụ Nhân đã được tách để thành lập xã mới là xã Tân Tiến (gồm toàn bộ vùng đất thuộc các xã Tả Sử Choóng, Bản Nhùng, Ngàm Đăng 8
Vài và Túng Sán ngày nay), trụ sở xã Tân Tiến được đóng tại hộ gia đình ông Hoàng Minh An, thôn Bản Chè. Tháng 12/1945, nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã Tân Tiến vui mừng tham dự lễ mít tinh chào mừng sự kiện thành lập xã. Tại buổi lễ, Ủy ban hành chính lâm thời xã Tân Tiến đã ra mắt do ông Vương Văn Xương làm Chủ tịch. Cùng với việc thành lập chính quyền cách mạng, các tổ chức đoàn thể như Thanh niên Cứu quốc, Nông dân Cứu quốc, Phụ nữ cứu quốc của xã Tân Tiến được thành lập để vận động nhân dân tích cực tham gia phong trào cách mạng, góp phần xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân của địa phương thêm vững mạnh. Trong những ngày đầu mới giành được chính quyền, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa vừa mới ra đời còn non trẻ phải đối mặt với vô vàn khó khăn cả về kinh tế, văn hóa, chính trị và quốc phòng - an ninh. Trước sự quay trở lại xâm lược nước ta của thực dân Pháp, thực hiện Chỉ thị “Kháng chiến kiến quốc” ngày 25/11/1945 của Trung ương Đảng; Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến ngày 19/12/1946 của Chủ tịch Hồ Chí Minh; mặc dù khi đó tình hình đời sống kinh tế - xã hội của xã Tân Tiến còn rất nhiều khó khăn, nhưng với truyền thống cách mạng, nhân dân xã đã tích cực hưởng ứng lời kêu gọi “Diệt giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm” của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, hăng hái lao động sản xuất để chống đói và ủng hộ lương thực, thực phẩm cho cách mạng, cho bộ đội đánh giặc. Là một trong những xã chịu sự hoành hành của thổ phỉ và bọn thổ ty, quan lại cũ. Với truyền thống cách mạng, nhân dân và lực lượng dân quân du kích xã Tân Tiến đã cùng với các lực lượng vũ trang của huyện tham gia nhiều trận đánh, tiêu biểu là trận Bản Qua diễn ra trong đầu tháng 6 năm 1948, góp phần tạo lên sức mạnh mới cho phong trào cách mạng của huyện. Năm 1952, Vương Văn Xương là Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính xã Tân Tiến đã bỏ cách mạng theo Pháp - Phỉ, thực hiện sự chỉ đạo của Huyện ủy, Ủy ban kháng chiến hành chính huyện Hoàng Su Phì, bộ máy chính quyền xã Tân Tiến đã được kiện toàn, ông Lù Kháy Sò được chỉ định làm Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính xã. Từ năm 1952 thực hiện chủ trương của tỉnh và huyện, nhân dân trong xã đã tích cực tham gia vào các tổ đổi công để phát huy tinh thần tương trợ, kịp thời hỗ trợ nhau trong các dịp mùa vụ để cấy hết ruộng và đúng vụ, góp phần đưa sản xuất nông nghiệp của xã phát triển thêm một bước mới. Phong trào xây dựng tổ đổi công trên địa bàn xã đã được phát triển mạnh với tổng số 9 tổ thu hút hầu hết các hộ gia đình tham gia. Đến năm 1953 toàn xã đã tăng lên 13 tổ, mỗi tổ có từ 18 - 20 hộ, trong đó có 8 tổ hoạt động thường xuyên, 5 tổ còn lại chủ yếu hoạt động theo vụ việc, hỗ trợ nhau trong các dịp cấy hoặc thu hoạch mùa vụ gia đình. Để thiết thực giúp đỡ động viên các gia đình tham gia vào tổ đổi công, thực hiện chủ trương 9
của Huyện ủy, chính quyền xã đã chuyển một số trâu mậu dịch từ nhà giàu sang nhà nghèo để có thêm trâu làm ruộng, khiến cho nhiều hộ gia đình thêm tin tưởng và hăng hái tham gia vào các tổ đổi công. Thành tích đó đã đóng góp một phần để xã Tân Tiến đã trở thành một trong 6 xã đi đầu trong phong trào này của huyện1, tạo tiền để xã Tân Tiến xây dựng thành công hợp tác xã điểm của huyện Hoàng Su Phì trong giai đoạn sau này. Nhìn chung, các hộ trong tổ đổi công đều gieo cấy hết ruộng và kịp thời vụ, năng suất sản lượng cao hơn các hộ chưa vào tổ đổi công. Vì vậy có thể nói đây là một thành công không nhỏ, bước đầu đưa một số hộ nông dân quen dần với cách thức làm ăn tập thể, góp phần thúc đẩy xã hoàn thành nhiệm vụ khôi phục kinh tế, ổn định đời sống nhân dân sau hòa bình được lập lại. Nó cũng cho thấy đó là một hướng đi đúng, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh cũng như phong tục tập quán của nhân dân trên địa bàn xã trong giai đoạn này. Bên cạnh kết quả đạt được, việc xây dựng các tổ đổi công trên địa bàn xã còn nhiều hạn chế như: Chưa biết cách bố trí sắp xếp công việc, chưa có kế hoạch hoạt động cụ thể, một số tổ có ít thành viên tham gia và hoạt động không thường xuyên. Song mô hình này đã phát huy được tinh thần đoàn kết, tương trợ trong cộng đồng, những khó khăn về nhân lực, sức kéo, nông cụ, lương thực, thực phẩm được mọi người chia sẻ, tự giúp nhau khắc phục. Nhằm góp phần chi viện sức người, sức của phục vụ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và công cuộc tiễu phỉ, nhân dân xã đã đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, khai phá thêm ruộng để cấy lúa và trồng hoa màu ổn định cuộc sống và làm nghĩa vụ với Nhà nước. Một số hộ không có ruộng hoặc ruộng quá ít đã được chính quyền xã cấp ruộng và cấp trâu để sản xuất. Nhiều hộ gia đình nghèo trong xã được giảm tô, giảm tức theo chính sách của Đảng và chính phủ. Cuối năm 1953, chính quyền cách mạng đã thực hiện giảm tô cho 32 tá điền trị giá 5.833 kg thóc, xóa 65 món nợ trị giá 25.339 kg thóc và 40 đồng bạc già, hoàn 11 món nợ từ 1 đến 3 năm cho những gia đình bị thiên tai2. Vì vậy đã tạo thành một phong trào sâu rộng trong nhân dân về lao động sản xuất và phát triển kinh tế. Năm 1953, căn cứ vào tình hình và âm mưu của địch, Trung ương Đảng đã đề ra chủ trương mở chiến dịch Đông Xuân 1953-1954. Ngày 7/5/1954, chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng. Chiến thắng Điện Biên Phủ là thắng lợi lớn nhất của cuộc đọ sức toàn diện và quyết liệt của quân dân Việt Nam với quân đội xâm lược Pháp. Chiến công đó được ghi vào lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới như một chiến công hiển hách, báo hiệu sự thắng lợi của nhân dân các dân tộc bị áp bức, sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân. Ngày 20/7/1954 thực dân Pháp buộc phải ký vào Hiệp định Giơnevơ về chấm dứt chiến tranh, lập lại hoà bình trên toàn cõi Đông Dương. 1 Lịch sử Đảng bộ huyện Hoàng Su Phì (1947 - 2007) trang 62. 2 Lịch sử Đảng bộ huyện Hoàng Su Phì, SĐD trang 61. 10
Từ đây, miền Bắc được hoàn toàn giải phóng bắt tay vào xây dựng chủ nghĩa xã hội. Với thắng lợi đã đạt được, nhân dân xã Tân Tiến càng thêm tin tưởng, phấn khởi vào sự lãnh đạo của Đảng, vào con đường cách mạng mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn. Trải qua 9 năm góp phần chi viện sức người, sức của phục vụ cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và tiễu phỉ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp là Huyện ủy Hoàng Su Phì, nhân dân xã đã nêu cao tinh thần ngoan cường, bất khuất trong đấu tranh; hăng hái tham gia công cuộc kháng chiến, kiến quốc, góp phần cùng nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện, tỉnh và cả nước đánh thắng hoàn toàn thực dân Pháp xâm lược. Trong thời kỳ này, nhân dân xã đã ủng hộ cách mạng được hơn 7 tấn thóc, hơn 2 tấn thực phẩm các loại cho bộ đội đánh giặc. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đã có hàng chục dân công là con em trong xã tình nguyện tham gia vận tải tiếp tế lương thực cho bộ đội, góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng của dân tộc, làm sụp đổ hoàn toàn âm mưu xâm lược nước ta của thực dân Pháp. Năm 1954, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, cách mạng Việt Nam bước vào giai đoạn mới. Đặc điểm nổi bật của tình hình lúc này là đất nước tạm thời bị chia cắt thành hai miền: Ở miền Bắc, ngay sau khi hòa bình lập lại, nhân dân miền Bắc đã khẩn trương khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh và tiến hành thực hiện các nhiệm vụ còn lại của cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhằm tạo tiền đề đưa miền Bắc từng bước quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Ở miền Nam, lợi dụng sự thất bại và khó khăn của thực dân Pháp, đế quốc Mỹ đã nhảy vào để thay chân Pháp, nhằm biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự của Mỹ. Quán triệt Nghị quyết 7 (khóa II) ngày 18/7/1955 của Trung ương Đảng và Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Hà Giang về công tác khôi phục kinh tế. Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng bộ huyện Hoàng Su Phì, nhân dân xã Tân Tiến đã phát huy tinh thần tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau để giải quyết nạn đói và phục hồi kinh tế; tập trung vào việc khai hoang, phục hóa để mở rộng diện tích. Chỉ trong 2 năm 1956 – 1957, toàn xã đã khai hoang diện tích ruộng cấy được 370 kg thóc giống, tương đương với 7,2 ha, phục hóa diện tích đất nương trước đây bị bọn phỉ chiếm đóng trồng được trên 240 kg ngô giống tương đương 11 ha để trồng ngô. Cùng với đó, nhân dân trong xã còn tích cực cải tạo hệ thống mương máng dẫn nước để cấy hết diện tích lúa, trồng ngô, sắn, dong riềng, khoai sọ, cao lương trên các diện tích nương rẫy và trồng luân canh trên các chân ruộng một vụ, cải tiến nông cụ, đẩy mạnh chăn nuôi gia súc, gia cầm, tu sửa mương phai dẫn nước chống hạn, trừ sâu hại lúa, ngô, làm cỏ, bón phân. Đồng thời từ bỏ dần những tập quán làm ăn lạc hậu, đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Nhờ vậy đã cải thiện được vấn đề lương thực cho nhân dân. 11
Công tác xây dựng chính quyền cũng được nhân dân xã tích cực hưởng ứng. Trong cuộc bầu cử hội đồng nhân dân các cấp năm 1959, tại các thôn bản của xã đã có trên 90% cử tri tham gia bỏ phiếu bầu cử, kết quả đã bầu được 7 đại biểu tham gia Hội đồng nhân dân xã. Sau cuộc bầu cử, Hội đồng nhân dân xã đã bầu đồng chí Lục Đình Lâm được bầu giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban hành chính xã, đồng chí Tẩn Pồ Thuận giữ chức vụ Phó chủ tịch. Đây là nguồn động viên to lớn, thể hiện tinh thần dân chủ của Đảng, là cầu nối giữa nhân dân các dân tộc trên địa bàn xã với các cấp Ủy Đảng và chính quyền các cấp trong quá trình xây dựng phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Đến năm 1959, nhằm tiếp tục phát huy những kết đạt được trong phong trào xây dựng tổ đổi công trên địa bàn xã, Đảng bộ huyện Hoàng Su Phì đã chọn xã Tân Tiến để triển khai xây dựng thí điểm mô hình hợp tác xã trên địa bàn huyện. Tháng 11/1959, hợp tác xã nông nghiệp Tân Tiến được thành lập. Đây là hợp tác xã nông nghiệp đầu tiên của huyện ra đời trong cuộc vận động cải cách dân chủ, phát triển sản xuất kết hợp với phong trào xây dựng hợp tác hóa nông nghiệp. Từ mô hình của hợp tác xã nông nghiệp Tân Tiến đã được huyện nhân rộng, trở thành phong trào hợp tác hóa nông nghiệp rộng khắp tới các xã trong huyện3. Đến cuối năm 1961, xã Tân Tiến đã căn bản hoàn thành việc đưa nông dân cá thể vào con đường làm ăn tập thể xã hội chủ nghĩa. Thắng lợi của phong trào thành lập hợp tác xã trên địa bàn xã Tân Tiến trong những năm đầu xây dựng Chủ nghĩa xã hội là một minh chứng cho việc phát huy tinh thần đoàn kết tương trợ xóm làng và giúp cho cộng đồng nhân dân các dân tộc trong xã nêu cao ý thức giác ngộ cách mạng, sẵn sàng đi theo Đảng, theo cách mạng để xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc. Đây chính là điều kiện thuận lợi, là sức mạnh to lớn để nhân dân các dân tộc Tân Tiến tiếp tục góp phần viết nên những trang sử vẻ vang trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của dân tộc. Chƣơng II CHI BỘ XÃ TÂN TIẾN ĐƢỢC THÀNH LẬP, LÃNH ĐẠO NHÂN DÂN ĐẨY MẠNH SẢN XUẤT, TÍCH CỰC GÓP PHẦN CHI VIỆN CHO TIỀN TUYẾN ĐÁNH MỸ, GIẢI PHÓNG MIỀN NAM, THỐNG NHẤT ĐẤT NƢỚC (1960 - 1975) 1. Chi bộ xã Tân Tiến đƣợc thành lập, trực tiếp lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong xã thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, góp phần chống chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ nhất của đế quốc Mỹ (1960 - 1969) 3 Lịch sử Đảng bộ huyện Hoàng Su Phì. SĐD, trang 77. 12
Là một trong những xã giàu truyền thống cách mạng của huyện Hoàng Su Phì, sau những năm đầu miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, nhiều người con ưu tú của xã Tân Tiến tham gia cách mạng đã được phát hiện, bồi dưỡng và kết nạp vào hàng ngũ của Đảng. Đến năm 1960, toàn xã Tân Tiến đã có 03 đảng viên. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới, đầu năm 1960, Ban Thường vụ Huyện ủy Hoàng Su Phì đã cử đồng chí Lần Cắm Sáng - Cán bộ phụ trách cụm về xã công tác để chuẩn bị cho việc thành lập Chi bộ. Tháng 4/1960, Chi bộ xã Tân Tiến được thành lập với 04 đảng viên gồm các đồng chí Lần Cắm Sáng, Hoàng Chính Lâm, Lù Seo Tăng, Vàng Pồ Yêm. Đồng chí Lần Cắm Sáng được Huyện ủy chỉ định giữ chức vụ Bí thư Chi bộ. Sự kiện này đã đánh dấu bước phát triển phong trào cách mạng trên địa bàn xã. Kể từ đây sự nghiệp cách mạng của xã Tân Tiến đã có tổ chức đảng lãnh đạo thực hiện các nhiệm vụ chính trị cụ thể tại địa phương. Ngay sau khi được thành lập, Chi bộ đã xác định nhiệm vụ chính trị đầu tiên là tập trung phát triển đảng viên, củng cố, kiện toàn các tổ chức đoàn thể quần chúng để lãnh đạo nhân dân các dân tộc trong xã xây dựng phát triển kinh tế - xã hội. Tập trung cải tạo xã hội chủ nghĩa, phát triển nông nghiệp toàn diện, trong đó lấy việc phát triển lương thực làm trọng tâm để giải quyết vấn đề lương thực và ổn định đời sống nhân dân. Dưới sự lãnh đạo của Chi bộ, nhân dân xã Tân Tiến đã đoàn kết thành một khối vững chắc trong sự nghiệp xây dựng và phát triển của xã trong giai đoạn tới. Thực hiện nhiệm vụ sản xuất nông nghiệp, Chi bộ lãnh đạo nhân dân xã tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua lao động sản xuất và học tập do huyện phát động, tiêu biểu là chiến dịch tiến quân vào 4 mặt trong lĩnh vực nông nghiệp: Làm phân bón, thuỷ lợi, làm công cụ cải tiến và làm đất kỹ nhằm đẩy mạnh tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, Chi bộ cũng vận động nhân dân làm tốt công tác quân sự địa phương, động viên con em sẵn sàng lên đường bảo vệ Tổ quốc, giữ vững an ninh chính trị. Tuy nhiên thời gian này các phong trào của xã vẫn còn có những khó khăn nhất định do nhận thức của một bộ phận nhân dân còn hạn chế, sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi tuy phát triển nhưng năng suất chưa cao, hiện tượng phát nương làm rẫy vẫn còn xảy ra. Năng lực điều hành, tổ chức của đội ngũ cán bộ hợp tác xã chưa đạt yêu cầu. Cơ sở vật chất kỹ thuật của các hợp tác xã hạn chế, đã ảnh hưởng đến sản suất nông nghiệp và thu nhập của người dân. Để khắc phục những hạn chế trên và tiếp tục hoàn thiện cải tạo hợp tác hoá nông nghiệp, Chi bộ đã tập trung lãnh đạo củng cố và thành lập các hợp tác xã nhằm phát triển sản xuất nông nghiệp, nâng cao đời sống nhân dân, tạo niềm tin đối với quần chúng về các chủ trương, chính sách của Đảng và tiếp tục đi theo con đường làm ăn tập thể. Mặt khác, tăng cường công tác tuyên truyền các chính sách của Đảng về tác dụng của việc tham gia vào hợp tác xã, kết hợp với phát động các phong trào thi đua đấu tranh chống Mỹ - Diệm, ủng hộ Lâm Đồng kết nghĩa “Tuần 13
lễ làm phân bón chống Mỹ”. Đồng thời phát động các phong trào thực hành tiết kiệm, chống lãng phí nhằm giúp nhân dân có ý thức, trách nhiệm trong cuộc sống, tích cực tăng gia sản xuất, thực hành tiết kiệm, xây dựng tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc, giúp đỡ lẫn nhau trong sản xuất và đời sống. Trong những năm 1961 - 1962, Chi bộ đã chỉ đạo và vận động nhân dân tiếp tục củng cố xây dựng hợp tác xã, đồng thời phát động phong trào “Ngày hội giao lương bán nông sản, thực phẩm” cho Nhà nước đã được sự đồng tình hưởng ứng của nhân dân. Kết quả của phong trào, toàn xã đã bán cho Nhà nước được 1.240 kg thóc và 467 kg thực phẩm. Sau 2 năm kể từ khi thành lập, đến năm 1962, Chi bộ xã Tân Tiến đã phát triển được 08 đảng viên mới. Tháng 7/1962, đồng chí Lục Đình Lâm - Chủ tịch Ủy ban hành chính xã được huyện trưng tập đi làm công tác cải cách dân chủ tại xã Thèn Phàng, đồng chí Vàng Pồ Yêm giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban hành chính thay đồng chí Lục Đình Lâm. Tháng 11/1962, Chi bộ xã Tân Tiến tổ chức Đại hội lần thứ nhất, nhiệm kỳ 1962 - 1964 với sự tham dự của 12 đảng viên. Đại hội đã bầu đồng chí Lần Cắm Sáng giữ chức vụ Bí thư Chi bộ. Đại hội đã xây dựng phương hướng, nhiệm vụ chủ yếu trong các năm 1962 - 1964: Tập trung phát triển các cây lương thực, bảo đảm hoàn thành cấy 100% diện tích lúa đúng thời vụ, phấn đấu khai hoang ruộng mỗi năm tăng diện tích gieo cấy được từ 120 - 150 kg thóc giống. Tích cực vận động con em lên đường tham gia chống Mỹ và bè lũ tay sai, tăng cường công tác huấn luyện dân quân tự vệ để sẵn sàng chiến đấu. Củng cố nâng cao chất lượng hoạt động của Chi bộ, chính quyền và các đoàn thể; phấn đấu bồi dưỡng kết nạp từ 5 - 8 quần chúng ưu tú vào Đảng. Trước sự phát triển về dân cư, đồng thời để tạo thuận lợi cho sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, chính quyền và các tổ chức đoàn thể hoạt động có hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương và nhằm phát huy được thế mạnh của mỗi vùng. Ngày 15/12/1962, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 211-CP về việc chia và sáp nhập các đơn vị hành chính huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang. Theo đó, xã Tân Tiến được chia thành 5 xã gồm: Tả Sử Choóng, Bản Nhùng, Túng Sán, Ngàm Đăng Vài và Tân Tiến. Sau khi chia tách, xã Tân Tiến gồm có các xóm Pắc Và, Cốc Lầy, Thu Lùng, Đông Căm, Lùng Mỡ và Nậm Ràng. Cùng với việc chia tách về địa giới hành chính, Chi bộ cũng làm thủ tục chuyển sinh hoạt cho 08 đồng chí đảng viên chuyển về sinh hoạt tại các xã mới, trở thành những hạt nhân nòng cốt trong phong trào cách mạng ở những xã này. Sau chia tách, Chi bộ xã Tân Tiến có 04 đảng viên do đồng chí Lần Cắm Sáng làm Bí thư Chi bộ. 14
Nhằm đẩy mạnh công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế, dưới ánh sáng Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Hoàng Su Phì lần thứ nhất4, Chi bộ đã lãnh đạo chính quyền, các đoàn thể và nhân dân trong xã tập trung mọi cố gắng và nguồn lực cho việc triển khai thực hiện phong trào hợp tác hóa nông nghiệp. Thực hiện chỉ đạo của Huyện ủy cuối năm 1963 Chi bộ xã triển khai đợt sinh hoạt, học tập, quán triệt Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5, lần thứ 7 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá III) và Nghị quyết số 79 của Hội đồng Chính phủ về cuộc vận động “Cải tiến quản lý hợp tác xã, cải tiến kỹ thuật nhằm phát triển sản xuất nông nghiệp toàn diện, mạnh mẽ và vững chắc”. Sau khi tổ chức học tập quán triệt, Chi bộ và chính quyền xã đã cụ thể hóa việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 79 của Hội đồng Chính phủ vào thực tiễn và phát động phong trào “Làm mùa đạt năng suất cao” theo kế hoạch của huyện. Cùng với việc duy trì và củng cố quan hệ sản xuất mới trong hợp tác xã nông nghiệp, Chi bộ, Chính quyền, các đoàn thể đã tăng cường vận động, lãnh đạo nhân dân trong xã cương quyết đấu tranh với các tập tục lạc hậu, đưa tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất gieo trồng. Các hợp tác xã đã tích cực và chủ động cải tiến nông cụ, sử dụng một số nông cụ tiên tiến hơn như thay lưỡi cày bằng sắt cho cày gỗ đã được triển khai rộng rãi làm tăng đáng kể năng suất chất lượng ngày công lao động, một số giống lúa mới như Bao thai, Nam Ninh đã được trồng thử nghiệm, sau đó nhân rộng. Trước đây, các thửa ruộng chỉ cấy lúa một vụ, khi có nước mưa là cày bừa một lượt rồi cấy luôn, không chăm sóc bón phân nên năng suất rất thấp. Để khắc phục tình trạng này, Chi bộ và chính quyền xã đã vận động, hướng dẫn nhân dân thực hiện cày ải, cày bừa nhiều lần, tận dụng các nguồn phân bón như phân xanh, phân chuồng để bón ruộng, xử lý giống “3 sôi, 2 lạnh” trước khi ngâm mạ. Trong quá trình thực hiện, Chi bộ đã phân công các gia đình cán bộ chủ chủ chốt, các đoàn thể của xã gương mẫu thực hiện trước để bà con xã viên làm theo. Vì vậy, xã đã được đông đảo nhân dân đồng tình hưởng ứng. Năm 1962, hợp tác xã mua bán của xã được thành lập đã tạo điều kiện tốt cho việc cung ứng vật tư, dụng cụ sản xuất và các mặt hàng nhu yếu phẩm như dầu hỏa, muối ăn, vải may mặc, đồ gia dụng, dao, liềm, cuốc xẻng... để phục vụ lao động sản xuất và sinh hoạt của nhân dân. Chi bộ đặc biệt chú trọng công tác thủy lợi, coi đó là điều kiện hàng đầu để phát triển nông nghiệp. Trong 2 năm 1963 - 1964, xã đã huy động được 1.750 ngày công để đào đắp hàng ngàn mét khối đất đá xây dựng các tuyến mương thuộc các thôn Cốc Lầy, Bản Qua, đảm bảo tưới nước cấy kịp thời vụ cho hơn 50 ha lúa. 4 Đại hội Đảng bộ huyện Hoàng Su Phì lần thứ nhất được tổ chức vào tháng 5/1960, dự Đại hội có hơn 50 đại biểu, đồng chí Nguyễn Bình Địch được bầu giữ chức vụ Bí thư Huyện ủy. 15
Công tác khai hoang phục hóa và làm thủy lợi được Chi bộ và chính quyền xã quan tâm chỉ đạo thực hiện nhằm tận dụng triệt để lợi thế về đất đai, nhất là những diện tích ruộng nương thuộc các thôn Thu Lùng, Bản Qua trước đây bị phỉ chiếm đóng và bỏ hoang hóa. Năm 1963, tổng diện tích ruộng của toàn xã cấy được 4.850 kg giống. Các tuyến mương nước cũng được nhân dân đào đắp và tận dụng tối đa các nguồn nước, dùng hệ thống máng dẫn nước bằng tre, vầu để cung cấp nước tưới đảm bảo cấy đúng thời vụ. Sau 3 năm thử nghiệm đưa cây ngô xuống trồng dưới chân ruộng 1 vụ, trong vụ đông - xuân năm 1964 Chi bộ xã đã mạnh dạn trồng được 160 kg giống tại các thôn Bản Qua và Thu Lùng. Nhờ việc đảm bảo nguồn nước tưới cấy đúng thời vụ kết hợp tận dụng các nguồn phân để bón ruộng nên năng suất cây trồng đã tăng đáng kể; bình quân mỗi kg thóc giống đã thu về được 37 kg thóc thành phẩm, tăng 5 kg so với năm 1960, đối với cây ngô năng suất bình quân đạt 34 kg ngô hạt/01kg giống, tăng 03 kg so với năm 1960. Vụ mùa năm 1964 tổng sản lượng lương thực quy ra thóc của toàn xã đạt 192 tấn, tăng 63 tấn so với năm 1960. Lĩnh vực chăn nuôi cũng có nhiều kết quả, năm 1964 tổng đàn trâu của xã có 380 con, ngoài số trâu của hợp tác xã, bình quân mỗi nhà có ít nhất 01 con; đàn lợn có 550 con, đàn dê có 286 con, đàn gia cầm có trên 1.500 con. Bên cạnh đó, Chi bộ cũng vận động các hộ gia đình bán lương thực thực phẩm cho Nhà nước và được nhân dân tích cực hưởng ứng. Kết quả đến cuối năm 1964 toàn xã đã bán cho nhà nước được 2.360 kg thóc và trên 1 tấn thực phẩm các loại. Đi đôi với việc phát triển kinh tế, sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội cũng đạt được nhiều thành tích. Từ năm 1960 Trường cấp 1 của xã được mở với 2 lớp vỡ lòng 19 học sinh theo học cùng 2 giáo viên tham gia giảng dạy. Mặc dù các lớp học chỉ là tranh tre nứa lá nhưng các thầy giáo đã khắc phục khó khăn để dạy chữ cho con em trong xã. Đến năm 1964 đã tăng thêm 1 lớp, trong đó có 2 lớp vỡ lòng và 1 lớp 1 với tổng số 26 học sinh theo học, các lớp bình dân học vụ tiếp tục được duy trì với hơn 10 học viên. Phong trào vệ sinh, làm chuồng trại, đưa gia súc ra khỏi gầm sàn, thực hiện ăn chín uống sôi, ăn ở hợp vệ sinh đã được Chi bộ chỉ đạo thực hiện và được đa số người dân đồng tình hưởng ứng. Nhờ vậy một số bệnh hiểm nghèo như sốt rét, thương hàn, tả lỵ đã giảm hẳn so với trước, người dân trong xã khi ốm đau đã đưa xuống khám và điều trị ở bệnh xá thuộc trung tâm huyện lỵ, qua đó giúp nâng cao sức khỏe cho người dân. Mặc dù còn một số hạn chế của những ngày đầu mới thành lập hợp tác xã nhưng kết quả của phong trào đã mang lại kết quả to lớn, từng bước đưa người nông dân vào con đường làm ăn tập thể xã hội chủ nghĩa. Cũng từ đó, mối đoàn kết cộng đồng được củng cố và duy trì, các xã viên ngày càng tin tưởng vào hợp tác xã, đoàn kết thực hiện tốt các mục tiêu nhiệm vụ xây dựng phát triển kinh tế. Cũng 16
từ quá trình xây dựng và thực hiện phong trào hợp tác hóa nông nghiệp, các đồng chí Đảng viên trong Chi bộ cũng như đội ngũ cán bộ chủ chốt của xã và các hợp tác xã đã được tôi luyện và trưởng thành hơn, đúc rút thêm nhiều kinh nghiệm trong công tác lãnh đạo, quản lý và điều hành, nhiều quần chúng ưu tú được phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu cho Đảng, đến năm 1964 Chi bộ đã phát triển được thêm 05 đảng viên, nâng tổng số đảng viên trong Chi bộ lên 09 đồng chí. Ngày 12/7/1964 Chi bộ Đảng xã Tân Tiến tổ chức Đại hội lần thứ II, nhiệm kỳ 1964 - 1966 với 09 đảng viên tham dự. Đại hội bầu đồng chí Hồng Kim Sấn giữ chức vụ Bí thư Chi bộ, đồng chí Hoàng Xìn Lù - Chủ tịch Ủy ban hành chính xã giữ chức vụ Phó Bí thư Chi bộ. Sau đại hội, đồng chí Lần Cắm Sáng chuyển vùng công tác về địa phương khác. Đại hội đã đánh giá kết quả công tác chỉ đạo cũng như những hạn chế tồn tại của Chi bộ trong quá trình lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ, trên cơ sở đó đề ra phương hướng, nhiệm vụ nhiệm kỳ 1964 - 1966, trong đó tập trung công tác lãnh đạo củng cố và phát triển phong trào hợp tác hóa nông nghiệp, đẩy mạnh sản xuất lương thực, thực phẩm để ổn định đời sống cho nhân dân. Để đưa nghị quyết Đại hội chi bộ xã lần thứ nhất đi vào cuộc sống, Chi bộ đã chỉ đạo các hợp tác xã học tập, quán triệt và xây dựng kế hoạch thực hiện trong từng lĩnh vực, phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương. Dưới sự lãnh đạo của Chi bộ, hoạt động của Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể được quan tâm đẩy mạnh, góp phần tích cực trong việc vận động, giáo dục các tầng lớp nhân dân trong xã thực hiện tốt mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các phong trào thi đua xây dựng phát triển kinh tế của cấp ủy chính quyền địa phương như tham gia lao động sản xuất, tham gia hợp tác xã, động viên thanh niên lên đường nhập ngũ. Các tầng lớp thanh niên, phụ nữ qua học tập và rèn luyện thực tiễn đã có nhận thức sâu sắc hơn về tình hình, nhiệm vụ cách mạng trong cả nước, nhất là nhiệm vụ giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tạo ra một khí thế mới trong các phong trào thi đua “Ba quyết tâm”, “Ba sẵn sàng”, "3 đảm đang”, tích cực tham gia sản xuất, học bổ túc văn hóa, vận động con em tòng quân vào miền Nam chiến đấu bảo vệ tổ quốc. Năm 1965 là năm cuối của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất. Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Huyện ủy Hoàng Su Phì, Chi bộ và Chính quyền xã tập trung công tác lãnh đạo, chỉ đạo nhân dân trong xã tập trung cao độ cho sản xuất kinh tế, đã giành được những kết quả to lớn và tương đối toàn diện. Lĩnh vực sản xuất nông nghiệp của xã đã có những chuyển biến tích cực. Chi bộ, Chính quyền xã đẩy mạnh công tác vận động nhân dân tham gia đào mới ruộng bậc thang, nâng tổng diện tích cấy lúa của toàn xã từ 4.850 kg giống năm 1963 lên 5.110 kg trong vụ mùa năm 1965. Việc vận động nhân dân làm thủy lợi và cấy lúa 17
trên những thửa ruộng bậc thang không những đem lại hiệu quả cao trong canh tác mà còn góp phần ổn định dân cư, từng bước chấm dứt tình trạng du canh du cư, phá rừng làm nương rẫy vốn xảy ra từ hàng trăm năm về trước. Ngoài việc tăng cường khai hoang phục hóa, làm thủy lợi, tận dụng các nguồn nước tưới để cấy hết diện tích ruộng, đưa giống lúa mới nam ninh có năng suất cao vào gieo cấy, nhân dân các dân tộc trong xã đã cải tạo và mở rộng diện tích đất nương trồng ngô, đậu tương và các loại cây hoa màu khác để tạo thêm nguồn lương thực, thực phẩm cho cuộc sống nhân dân. Chi bộ đã lãnh đạo nhân dân hưởng ứng tích cực phong trào "Sạch nhà tốt ruộng" do huyện phát động để tận thu nguồn phân chuồng để bón ruộng, kết quả đã tận dụng được hơn 100 tấn phân chuồng, hơn 50 tấn phân xanh để bón ruộng, kết quả của phong trào đã khiến năng suất cây trồng tăng đáng kể, từ đó mở ra hướng đi mới trong nông nghiệp và được đông đảo nhân dân đồng tình hưởng ứng, trong đó lực lượng thanh niên với vai trò xung kích đã đi đầu trong phong trào này. Việc áp dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đặc biệt là sử dụng phân chuồng và phân xanh đã tạo ra năng suất lao động cao hơn, đời sống của nhân dân từng bước được cải thiện. Bên cạnh đó, các tổ chức đoàn thể như Mặt trận tổ quốc, Hội phụ nữ, Hội nông dân tập thể cũng đẩy mạnh công tác vận động các hội viên và đông đảo quần chúng nhân dân tham gia các phong trào thi đua lao động sản xuất và củng cố nâng cao chất lượng hoạt động của Hợp tác xã. Trong những năm 1962 - 1965 là giai đoạn tỉnh Hà Giang cũng như huyện Hoàng Su Phì phát động và triển khai mạnh mẽ phong trào làm đường giao thông. Hưởng ứng kế hoạch của huyện, Chi bộ đã lãnh đạo nhân dân trong xã tích cực tham gia hưởng ứng các đợt làm đường giao thông với các khẩu hiệu “Vì Miền Nam ruột thịt”, “Vì Lâm Đồng thân yêu”, tạo thành phong trào sâu rộng từ huyện đến khắp các thôn bản với sự tham gia của nhiều tầng lớp, thế hệ. Với tinh thần tự lực cánh sinh, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, Chi bộ và nhân dân xã Tân Tiến đã góp hàng ngàn ngày công để làm tuyến đường Bắc Quang - Hoàng Su Phì dài 64 km mang tên tỉnh Lâm Đồng kết nghĩa nối liền các huyện phía tây với các địa phương khác của tỉnh Hà Giang, tạo thành mạng lưới giao thông đồng bộ, kết nối giữa các vùng miền, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Hoàng Su Phì nói chung và xã Tân Tiến nói riêng. Ngoài ra, Chi bộ còn lãnh đạo nhân dân mở các tuyến đường giao thông liên thôn, liên xã và đường ngựa thồ từ trung tâm xã đi trung tâm huyện lỵ và các xã lân cận. Với thành tích này, năm 1965 Đảng bộ và nhân dân huyện Hoàng Su Phì đã vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh trao tặng Huân chương lao động hạng ba, trong đó có đóng góp không nhỏ của Chi bộ và nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến. Đi đôi với việc phát triển kinh tế, dưới sự lãnh đạo của Chi bộ, sự nghiệp giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội cũng đạt được nhiều thành tích. Công tác dạy và học tiếp 18
tục được duy trì và ngày càng mở rộng về quy mô và chất lượng với 3 lớp học 39 học sinh và hơn 20 người tham gia các lớp xóa mù chữ. Phong trào vệ sinh, làm chuồng trại gia súc, thực hiện ăn chín uống sôi, ăn ở hợp vệ sinh được đông đảo người dân đồng tình hưởng ứng. Các hoạt động văn hóa, thông tin tuyên truyền mặc dù còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, thiếu thốn trang thiết bị nhưng Chi bộ, Chính quyền và các đoàn thể xã đã quyết tâm khắc phục, thông qua các buổi họp của thôn và các hợp tác xã, các đồng chí cán bộ chủ chốt của xã, các đảng viên trong Chi bộ đã tuyên truyền giải thích, đưa các chủ trương, chính sách của Đảng đến với nhân dân, vận động các hộ gia đình tham gia vào hợp tác xã, tích cực tham gia công cuộc xây dựng phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Hàng năm xã huy động dân công tham gia vận chuyển máy móc thiết bị cho đội chiếu bóng lưu động số 124 của tỉnh vào chiếu phim phục vụ đồng bào mỗi năm một lần để nâng cao mức hưởng thụ văn hóa tinh thần cho nhân dân trong xã. Từ nhận thức sâu sắc về đặc điểm tình hình của địa phương là xã có địa hình hiểm trở, phức tạp và hẻo lánh, một số phần tử phản động trực ngóc đầu dậy để thực hiện những hành động gây chia rẽ giữa các dân tộc, phá hoại tổ chức Đảng, chính quyền và tổ chức quần chúng của ta, nhất là ở các thôn có dân tộc Mông sinh sống. Chi bộ Đảng xã đã quán triệt và tích cực triển khai công tác quân sự địa phương. Thực hiện Chỉ thị 20-CT/TW của Ban Bí thư và Nghị quyết 34-NQ/TW của Bộ chính trị về chống hoạt động biệt kích, gián điệp, Chi bộ đã phát động phong trào bảo vệ trị an trong xã, đề cao cảnh giác và tiến hành đấu tranh với phản động. Đồng thời thường xuyên thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho cán bộ, đảng viên và dân quân nên tinh thần cảnh giác cách mạng và ý thức bảo vệ trị an, sẵn sàng chiến đấu được nâng cao thêm một bước. Lực lượng dân quân tự vệ được tích cực củng cố và xây dựng, luôn trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Chi bộ tích cực vận động nhân dân tham gia khám tuyển nghĩa vụ quân sự, động viên thanh niên sẵn sàng lên đường nhập ngũ, vào các chiến trường tham gia chiến đấu. Xã đã mở nhiều đợt chỉnh huấn, giáo dục đoàn viên, thanh niên, giúp họ nhận thức rõ vai trò của mình trong tình hình cả nước có chiến tranh là sẵn sàng tham gia quân đội, chiến đấu bảo vệ đất nước, quê hương. Song song với việc lãnh đạo xây dựng và phát triển kinh tế xã hội, công tác xây dựng Đảng và các đoàn thể quần chúng cũng có bước tiến mới. Được sự quan tâm chỉ đạo, giúp đỡ của huyện, các tổ chức đoàn thể quần chúng của xã và các hợp tác xã đã kịp thời được củng cố, hoạt động có hiệu quả. Chi bộ xã tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III và các nghị quyết lần thứ 5, 6, 7 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Chi bộ ngày càng 19
trưởng thành, có thêm kinh nghiệm lãnh đạo các mặt công tác. Sau 02 năm Chi bộ đã kết nạp được 04 quần chúng ưu tú vào Đảng, nâng tổng số đảng viên trong Chi bộ lên 12 đồng chí. Dưới sự lãnh đạo của Chi bộ, hoạt động của Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể được quan tâm đẩy mạnh, góp phần tích cực trong việc vận động, giáo dục các tầng lớp nhân dân trong xã thực hiện tốt mọi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tham gia xây dựng củng cố hợp tác xã và các phong trào thi đua xây dựng phát triển kinh tế của địa phương. Các tầng lớp thanh niên, phụ nữ qua học tập và rèn luyện thực tiễn đã có nhận thức sâu sắc hơn về tình hình, nhiệm vụ cách mạng trong cả nước, nhất là nhiệm vụ giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tạo ra một khí thế mới trong các phong trào thi đua yêu nước. Các tổ chức đoàn thể còn tích cực cử hội viên tham gia sản xuất, học bổ túc văn hóa, vận động con em tòng quân bảo vệ tổ quốc. Có thể thấy chỉ trong thời gian ngắn sau 5 năm được thành lập, trong điều kiện còn nhiều khó khăn (1960 - 1965), chi bộ Đảng và nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến đã có nhiều cố gắng, nỗ lực, từng bước ổn định các mặt tổ chức chính quyền và các đoàn thể quần chúng, phát triển đời sống kinh tế - xã hội. Thể hiện sự quyết tâm và linh hoạt thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của tổ chức Đảng và chính quyền cấp trên giao, đảm bảo vừa xây dựng Đảng, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, vừa chi viện đắc lực cho tiền tuyến đánh Mỹ. Những thắng lợi đó, vừa là nguồn động viên, vừa là cơ sở vững chắc để chi bộ Đảng và nhân dân các dân tộc xã Tân Tiến tiếp tục khắc phục khó khăn, cùng với cả nước thi đua, giành nhiều thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Đế quốc Mỹ, giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước. Năm 1965, cuộc kháng chiến chống Mỹ của quân và dân ta tại chiến trường Miền Nam có nhiều chuyển biến lớn. Sau khi thất bại liên tiếp tất cả các mặt trận, đế quốc Mỹ chuyển sang chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, điên cuồng đẩy mạnh chiến tranh, từng bước đưa quân Mỹ và chư hầu vào miền Nam, đồng thời leo thang chiến tranh đánh phá miền Bắc. Ngày 10/8/1965, máy bay Mỹ bắn phá cầu Vĩnh Tuy, giết hại và làm bị thương một số dân thường. Như vậy, sự kiện này đã đánh dấu việc quân dân Hà Giang trực tiếp đương đầu với chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ. Thực hiện chủ trương của Ban chấp hành Trung ương Đảng, miền Bắc chuyển sang thời kỳ mới, vừa tiếp tục xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa chiến đấu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, đồng thời tăng cường chi viện cho tiền tuyến miền Nam tiến tới thống nhất đất nước. Đối với xã Tân Tiến tuy không bị đế quốc Mỹ trực tiếp đánh phá, song Chi bộ đã kịp thời lãnh đạo chuyển hướng mọi hoạt động kinh tế - xã hội sang thời chiến, nêu cao cảnh giác, sẵn sàng chiến 20