Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Yên Định (1945-2005)

Chia sẻ: Hoangnhanduc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:218

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung cuốn sách "Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Yên Định (1945-2005)" đã khái quát những chặng đường lịch sử vẻ vang của Đảng bộ, nhân dân các dân tộc xã Yên Định. Đây là tài liệu có giá trị và có tác dụng tốt trong công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, truyền thống cách mạng cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân, nhất là đối với thế hệ trẻ của huyện Bắc Mê nói chung và xã Yên Định nói riêng. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Ebook Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Yên Định (1945-2005)

ĐẢNG BỘ HUYỆN BẮC MÊ BAN CHẤP HÀNH ĐẢNG BỘ XÃ YÊN ĐỊNH TRUYỀN THỐNG CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG BỘ VÀ NHÂN DÂN XÃ YÊN ĐỊNH (1945 - 2020) Xuất bản năm 2020 1
Lời giới thiệu “Lịch sử Đảng là một pho sử bằng vàng”, năm 2005 sau khi cuốn “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Yên Định (1945 - 2005) xuất bản và phát hành đã nhận được sự đón nhận của đông đảo cán bộ, đảng viên, Nhân dân và bạn đọc trong, ngoài xã. Thông qua đó đã tích cực góp phần vào công tác tuyên truyền, giáo dục lịch sử, truyền thống và bồi dưỡng ý chí, tình cảm cách mạng, lòng tự hào, sự tôn vinh của cán bộ, đảng viên và Nhân dân xã đối với vai trò lãnh đạo của Chi, Đảng bộ xã qua các thời kỳ đồng thời phát huy sức mạnh đoàn kết trong việc quyết tâm thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ chính trị của địa phương, từng bước xây dựng xã Yên Định ngày càng giàu đẹp, phát triển. Yên Định là xã cửa ngõ nằm ở phía Tây của huyện Bắc Mê, tiếp giáp và nằm cách thành phố Hà Giang 20km, cách trung tâm huyện ly Bắc Mê 34km nằm dọc theo Quốc lộ 34 Hà Giang - Cao Bằng. Ngay từ những ngày đầu cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân các dân tộc xã Yên Định đã bền lòng, vững chí, đấu tranh anh dũng góp phần cùng nhân dân các địa phương trong cả nước chống lại sự đô hộ của thực dân Pháp xâm lược; đồng thời tích cực lao động sản xuất chi viện sức người, sức của cho cuộc kháng 2
chiến chống Mỹ cứu nước; chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc; thực hiện đường lối đổi mới của Đảng. Những thành tích trong đấu tranh và lao động sản xuất góp phần xây dựng, bảo vệ Tổ quốc mãi mãi là niềm tự hào của các thế hệ người dân xã Yên Định hôm nay và mai sau. Để tiếp tục tổng kết, khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng bộ xã và ghi nhận những đóng góp to lớn của nhân dân các dân tộc trong xã trong thời kỳ đổi mới, thực hiện Kế hoạch số 355 - KH/TU, ngày 17/4/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 20-CT/TW, ngày 18/01/2018 của Ban Bí thư về tiếp tục tăng cường, nâng cao chất lượng nghiên cứu, biên soạn, tuyên truyền, giáo dục lịch sử Đảng. Ban Thường vụ Đảng ủy xã Yên Định khóa X, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã quyết định chỉ đạo, triển khai tổ chức sưu tầm tư liệu, nghiên cứu, biên soạn và tái bản, bổ sung cuốn “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Yên Định (1945 - 2020)”. Nội dung cuốn sách đã khái quát những chặng đường lịch sử vẻ vang của Đảng bộ, nhân dân các dân tộc xã Yên Định. Đây là tài liệu có giá trị và có tác dụng tốt trong công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, truyền thống cách mạng cho cán bộ, đảng viên và các 3
tầng lớp nhân dân, nhất là đối với thế hệ trẻ của huyện Bắc Mê nói chung và xã Yên Định nói riêng. Trong quá trình nghiên cứu, biên soạn cuốn sách, Ban Biên soạn đã sưu tầm, tiếp thu, chọn lọc được nhiều tư liệu có giá trị, những ý kiến đóng góp chân thành của các đồng chí cán bộ lão thành đã từng hoạt động gắn bó với phong trào cách mạng ở Yên Định qua các thời kỳ. Ban Biên soạn cũng đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban Thường vụ, Thường Trực Huyện ủy Bắc Mê, đặc biệt là sự phối hợp, giúp đỡ tận tình của Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Ban Tuyên giáo Huyện uỷ Bắc Mê. Nhân dịp này, xin được trân thành cảm ơn các cơ quan, đơn vị và các đồng chí lão thành cách mạng, lãnh đạo xã qua các thời kỳ cùng toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân trong xã đã giúp đỡ nhiệt tình để hoàn thành cuốn sách. Mặc dù đã nỗ lực cố gắng song trong quá trình thực hiện còn gặp nhiều khó khăn về thực tiễn, nhân chứng, vật chứng, tư liệu để phục vụ công tác nghiên cứu, biên soạn. Vì vậy, cuốn sách không thể tránh khỏi thiếu sót. Ban Biên soạn rất mong nhận được sự góp ý của cán bộ, đảng viên, nhân dân và bạn đọc để nội dung cuốn sách được hoàn thiện hơn trong lần tái bản sau. Trân trọng giới thiệu cuốn sách “Truyền thống cách mạng của Đảng bộ và Nhân dân xã Yên Định 4
(1945 - 2020)” đến toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân trong xã cùng bạn đọc. T/M BAN THƯỜNG VỤ BÍ THƯ Nguyễn Hữu Thông 5
Chương I KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ KINH TẾ - XÃ HỘI 1. Khái quát về điều kiện tự nhiên Yên Định là một xã cửa ngõ nằm ở phía Tây của huyện Bắc Mê. Dọc theo Quốc lộ 34, cách thành phố Hà Giang 20 km, cách trung tâm huyện Bắc Mê 34 km. Phía Đông tiếp giáp với xã Minh Ngọc, phía Tây giáp với xã Ngọc Đường (thành phố Hà Giang), phía Nam giáp xã Kim Thạch(huyện Vị Xuyên), phía Bắc giáp với xã Tùng Bá (huyện Vị Xuyên). Tổng diện tích đất tự nhiên toàn xã là 7.782,97 ha, trong đó đất sản xuất nông nghiệp là 5.456,67 ha, đất lâm nghiệp 4.862,40 ha, diện tích đất và mặt nước nuôi trồng thủy sản là 21,3 ha, còn lại là rừng nguyên sinh, núi đá vôi và đồi trọc. Yên Định nằm trong tiểu vùng thời tiết khí hậu nhiệt đới gió mùa, độ cao trung bình là 1.350m so với mực nước biển, lượng mưa trung bình hàng năm là 1.600 mm rất thuận tiện cho việc phát triển về nông, lâm nghiệp và chăn nuôi. Đặc biệt xã có quốc lộ 34 từ Hà Giang đi Cao Bằng chạy qua (từ km 10 Tạm Mò đến km 28 Nà Khuổng), do vậy việc giao lưu, trao đổi và lưu thông hàng hóa với các địa phương khác có nhiều thuận lợi hơn so với các xã trong huyện. 6
Trước đây xã Yên Định có nhiều diện tích rừng nguyên sinh với các loại động, thực vật phong phú, đa dạng. Trên địa bàn xã có nhiều loại gỗ quý được xếp hạng như: đinh, lim, lát, nghiến, trai…; nhiều loại dược thảo qúy như: nhân trần, thảo quả, quế, sa nhân... Ngoài ra, còn có nhiều động vật quý hiếm như: hổ, báo, gấu, sơn dương, hươu, nai, khỉ, lợn rừng và voọc mũi hếch (hiện nay đã nằm trong sách đỏ của Nhà nước về bảo tồn). Trong đó, có nhiều loại chim qúy hiếm như: vẹt, yểng, gà lôi, gà rừng và nhiều loài chim thú khác. Trải qua các thời kỳ lịch sử, đặc biệt là sau năm 1975, rừng không được bảo vệ đã bị tàn phá hết sức nghiêm trọng, diện tích rừng nguyên sinh ngày càng bị thu hẹp. Ngày nay với chính sách bảo vệ và phát triển rừng của Chính phủ, rừng và vườn rừng của các hộ gia đình trong xã đã được trồng mới, khoanh nuôi chăm sóc, bảo vệ và khai thác hợp lý đã tạo thêm thu nhập từ rừng cho nhân dân. Yên Định là một xã có địa hình đồi núi, độ dốc lớn, bị chia cắt, do vậy có nhiều khe sâu, suối nhỏ tập trung thành suối to (Nậm Má) chảy qua địa phận xã Minh Ngọc đổ vào sông Gâm. Đây là nguồn nước chính phục vụ sinh hoạt, sản xuất và chăn nuôi của Nhân dân hai xã. Hàng năm con suối này cung cấp và bồi đắp một lượng lớn phù xa mầu mỡ tạo điều kiện thuận lợi cho việc canh tác lúa, ngô và các loại cây hoa màu khác phục vụ đời sống của người dân nơi đây. 7
Mặc dù Yên Định có được một số thuận lợi về điều kiện tự nhiên trong việc phát triển kinh tế - xã hội. Song, Yên Định cũng như các xã khác của huyện Bắc Mê cũng có những khó khăn, thách thức đó là: Địa hình bị chia cắt, có nhiều đồi núi đất, độ dốc lớn, nhiều khe suối, vực sâu. Do vậy, hàng năm khi đến mùa mưa bão rất dễ xảy ra sạt lở, lũ quét gây thiệt hại tới hoa màu, người và tài sản của nhân dân. Yên Định tuy là xã vùng thấp của huyện, song hiện nay có 4/12 thôn vùng cao, giao thông đi lại hết sức khó khăn. Thậm chí vẫn còn có thôn chưa thể tiến hành làm đường giao thông vì địa hình có nhiều núi cao hiểm trở, những thôn này nhân dân vẫn phải sử dụng đường mòn, có chỗ phải men theo những vách đá cheo leo rất nguy hiểm. Những vấn đề đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến nhiệm vụ phát triền kinh tế, văn hóa - xã hội của xã. 2. Kinh tế - xã hội và con người Trước đây,Yên Định thuộc huyện Nguyên Bình của Trấn Tuyên Quang. Đến đời nhà Lê, huyện Nguyên Bình được đổi thành châu Vị Xuyên thuộc phủ Tương Yên, tỉnh Tuyên Quang. Năm 1891, thực dân Pháp đã chia khu quân sự thứ 2 thành 3 tỉnh: Lạng Sơn, Cao Bằng và Hà Giang. Theo đó toàn bộ phủ Tương Yên, trong đó có châu Vị Xuyên nằm trong địa phận của tỉnh Hà Giang. 8
Châu Vị Xuyên gồm có thành phố Hà Giang và 13 xã gồm: Ngọc Đường, Phương Độ, Phương Thiện, Phương Tiến, Phú Linh, Linh Hồ, Đạo Đức, Minh Tân, Thuận Hoà, Tùng Bá, Yên Định, Minh Ngọc và xã Du Già. Châu Vị Xuyên thuộc quyền cai quản của Chu Văn Sáng (Tức Châu Sáng) - Viên quan được thực dân Pháp phái đến làm Tri châu trưởng nắm quyền hành, cai quản, cai trị toàn bộ địa bàn châu Vị Xuyên. (Tri châu của Pháp tương đương với chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện ngày nay). Đến cuối năm 1929, châu Vị Xuyên có 4 tổng (Phương Độ, Phú Linh, Yên Định và tổng Yên Phú), trong đó tổng Yên Định có các xã: Yên Định, Tùng Bá, Du Già, Tiểu Miện (thuộc khu vực Đồng Hà, Lùng Tám, huyện Quản Bạ ngày này), Đại Miện (thuộc khu vực Tùng Vài, Tả Ván, Cao Mã Pờ, huyện Quản Bạ ngày nay), Cán Tỷ và xã Thanh Thủy, với 164 thôn. Trong đó xã Yên Định gồm các thôn: Minh Loan (Bắc Bừu, Bản Bó), Thanh Sá và thôn Trung Mường (Nậm Trì, Nà Cắp, Nà Con). Đứng đầu Tổng Yên Định là Chánh tổng phụ trách chung, đồng thời trực tiếp phụ trách về vấn đề cai quản, cai trị. Phụ trách vấn đề quân sự và giúp việc cho chánh tổng là Tổng đoàn. Dưới Chánh tổng là một đội ngũ quan lại do Pháp chỉ định là lý trưởng, phó lý, xã đoàn và hội đồng kỳ mục. 9
Ngày 16/9/1949, Ủy ban Kháng chiến Hành chính Liên khu 10 ban hành Quyết định số 433- QĐ/HCI về thành lập các xã thuộc huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, theo đó xã Yên Định là một trong 30 xã thuộc huyện Vị Xuyên. Ngày 18/11/1983, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 136-HĐBT về thành lập huyện Bắc Mê, từ đó xã Yên Định thuộc về huyện Bắc Mê cho đến ngày nay. Sau khi chiếm được địa bàn Hà Giang (1887), thực dân Pháp đặt ách thống trị và đô hộ đồng bào các dân tộc Hà Giang hết sức nặng nề. Nhân dân các dân tộc Bắc Mê và Nhân dân xã Yên Định cũng chịu cảnh lầm than cơ cực, sự bóc lột tàn bạo của thực dân Pháp mà trực tiếp là bọn Chánh tổng, Tổng đoàn, Lý trưởng, Phó lý, xã đoàn, kỳ mục. Thêm nữa, người dân còn bị bọn thày mo, thày tạo, địa chủ cường hào lợi dụng thế lực của quan trên ra sức lừa bịp, hà hiếp, bóc lột. Song song với những thủ đoạn thâm độc, xảo quyệt về chính trị và đàn áp thẳng tay bằng quân sự. Thực dân Pháp và bọn địa chủ, lý dịch ra sức vơ vét, bóc lột về kinh tế, chủ yếu là khai thác các sản phẩm nông - lâm nghiệp, nguồn tài nguyên quý giá như các loại song, mây, các lâm, thổ sản, đặc sản đều bị chúng thâu tóm vơ vét. Chúng bắt Nhân dân đi phu làm đường, xây đồn, đắp lũy tại các điểm xung yếu có lợi 10
cho mục đích quân sự. Người đi phu phải lao động trong điều kiện khó khăn, vất vả, Ốm đau không được chữa bệnh, nhiều người đã chết vì tai nạn, sốt rét, bệnh tật. Chúng cai trị, khai thác, bóc lột nhân dân hết sức nặng nề và tàn nhẫn. Về quân sự: Chúng tăng cường bắt lính, xây dựng các đồn binh, đóng chốt tại các vị trí xung yếu, cửa ngõ giao thông. Giai đoạn này từ Vĩnh Tuy - Bắc Quang lên đến tỉnh lỵ, tới các huyện vùng cao Quản Bạ, Cán Tỷ - huyện Yên Minh, Đồng Văn, Hoàng Su Phì nơi nào cũng tiến hành xây dựng đồn bốt. Chúng tăng cường các đội lính dõng tuần tiễu, lùng sục đến tận các thôn bản hẻo lánh. Khu vực Bắc Mê, tại km 10 (dốc Tạm Mò) chúng xây dựng một đồn binh nhằm kiểm tra, kiểm soát những người lạ mặt, ngăn chặn sự giao thương giữa các vùng, ngăn cấm quyền tự do của nhân dân, không cho nhân dân tổ chức hội hè, tụ tập đông người. Trước năm 1945, Yên Định là địa bàn cư trú của nhiều dân tộc, mỗi dân tộc đều có nét văn hóa, văn nghệ truyền thống mang bản sắc riêng. Dưới chế độ thực dân phong kiến, truyền thống văn hóa, văn nghệ ấy không những không được khuyến khích, mà còn bị trà đạp, lợi dụng, xuyên tạc và biến thành của riêng phục vụ cho hàng ngũ quan lại, lý trưởng, tay sai của thực dân Pháp. Nhiều loại hình văn hóa dân tộc bị mai 11
một, không được bảo tồn. Chúng duy trì một số hủ tục lạc hậu nhằm đầu độc tinh thần, tư tưởng của nhân dân, phục vụ cho chế độ thực dân phong kiến. Đời sống của nhân dân Yên Định dưới chế độ cai trị của thực dân phong kiến là một điển hình về cực khổ, lạc hậu. Người dân Yên Định sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng ngô, lúa là hai cây lương thực chính, sản xuất theo kiểu độc canh, tự cấp, tự túc, phân tán nhỏ, lẻ, kỹ thuật canh tác lạc hậu. Hệ thống thuỷ lợi, mương, phai tưới tiêu hầu như không có, việc tưới tiêu hoàn toàn phụ thuộc vào thiên nhiên dẫn đến năng suất thấp, người nông dân bị thiếu đói triền miên phải lên rừng đào củ sắn, củ mài để ăn. Thêm vào đó bọn tay sai, địa chủ, lý trưởng, phó lý thi nhau vơ vét của cải, cướp đoạt ruộng, đất khiến cho đời sống của nhân dân vô cùng khổ cực... Với chính sách “Ngu dân” để dễ bề cai trị của thực dân Pháp. Thời kỳ đó cả Tổng Yên Định chỉ có khoảng hơn 40 người được đi học tại trường học của Châu Vị Xuyên. Những số này chủ yếu là con nhà quan và những gia đình giàu có, còn lại đại bộ phận Nhân dân Yên Định hầu như bị mù chữ. Chúng reo rắc trong Nhân dân tư tưởng mê tín dị đoan, tin vào ma quỷ, thần thánh. Chúng dùng mọi thủ đoạn để lừa bịp Nhân dân, làm nảy sinh sự đố kỵ, ganh ghét, ích kỷ và mâu thuẫn giữa các dòng họ, giữa các dân tộc ngày càng trở nên 12
sâu sắc. Tình hình đời sống xã hội trong làng, xóm ngày càng trở nên phức tạp, không có biện pháp giải quyết. Sau Cách mạng tháng Tám thành công. Dưới sự lãnh đạo của Đảng mà trực tiếp là Đảng bộ huyện Vị Xuyên, Nhân dân các dân tộc Yên định đã tin tưởng và tuyệt đối trung thành, một lòng đi theo Đảng thực hiện nghiêm túc các chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng, chấp hành tốt các chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tích cực xóa bỏ những tàn dư do chế độ cũ để lại, bắt tay vào xây dựng chế độ mới, hăng say lao động sản xuất, xây dựng hợp tác xã, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi xóa đói, giảm nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng. Thực hiện công cuộc đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, trong những năm qua, Đảng bộ xã Yên Định đã không ngừng lớn mạnh về số lượng và chất lượng đảng viên. Tính đến tháng 6 năm 2020, Đảng bộ có 17 Chi bộ trực thuộc với 315 đảng viên, 12/12 thôn bản đều có Chi bộ Đảng lãnh đạo. Đảng bộ đã tích cực lãnh đạo Nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, sử dụng giống mới có năng suất cao vào sản xuất theo hướng phát triển hàng hóa và đã thu được những kết quả rất quan trọng. Yên Định là một trong những Đảng bộ xã đầu tiên của huyện đã quan tâm, tạo điều kiện tốt cho các doanh nghiệp đầu tư, xây dựng nhà máy chế biến giấy Đế xuất khẩu tại địa bàn xã, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho hàng trăm 13
người lao động địa phương. Hiện nay kinh tế chủ yếu của Nhân dân xã Yên Định là sản xuất nông - lâm nghiệp, chăn nuôi xen lẫn một số nghề tiểu, thủ công và buôn bán nhỏ khác. Nhân dân tập trung canh tác 5.456,76 ha đất nông nghiệp, 4.862,40 ha đất lâm nghiệp và 21,3 ha mặt nước ao nuôi cá, kết hợp với phát triển nghề rừng, trồng cây công nghiệp, cây ăn quả và chăn nuôi gia súc, gia cầm... do vậy đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân được nâng lên một bước đáng kể. Trong những năm gần đây, được sự quan tâm đầu tư của Trung ương, của tỉnh và của huyện, diện mạo của Yên Định được thay đổi từng ngày. Xã đã có trụ sở xây hai tầng kiên cố, cơ bản đáp ứng được nhu cầu về cơ sở vật chất, phòng làm việc đảm bảo phục vụ cho việc lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành các mặt hoạt động trên các lĩnh vực. Hiện nay, Yên Định có 12 thôn bản, trong đó có 8 thôn thuộc vùng thấp, tương đối thuận lợi trong việc phát triển kinh tế - xã hội và 3 thôn vùng cao còn nhiều khó khăn là: Khuổi Trông, Phia Dầu và Ngàm Piai. Yên Định là nơi cư trú và sinh sống của 6 dân tộc anh em: Dân tộc Tày, Dao, Mông, Kinh, Nùng, La Chí, trong đó, dân tộc Tày chiếm 63,7%, dân tộc Dao chiếm 29,49%, dân tộc Mông chiếm 0,37%, dân tộc Kinh chiếm 0,64%, còn lại là các dân tộc khác. Trong những năm gần đây, đời sống của Nhân dân trong xã đã được cải thiện, các tệ nạn xã hội giảm, 14
Nhân dân các dân tộc xã Yên Định đều tin tưởng vào chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng, đoàn kết, chấp hành tốt các chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tính đến năm 2020, Yên Định có 781 hộ gia đình với 3.834 nhân khẩu. Bình quân thu nhập đầu người đạt trên 32 triệu đồng/người/năm. Có 27 hộ giàu, chiếm 3.45 %; 516 hộ trung bình, chiếm 66 %; 150 hộ cận nghèo, chiếm 19,20%; 88 hộ nghèo, chiếm 11,26% (theo tiêu chí mới). Nhân dân xã Yên Định đã có truyền thống hiếu học từ rất lâu, là một trong những địa phương của huyện có phong trào và sự nghiệp giáo dục rất phát triển. Từ năm 1962, xã Yên Định đã thành lập trường phổ thông cấp I - II. Trong quá trình phát triển mô hình trường liên cấp I - II này có những thời điểm bao gồm cả ngành học Mầm non. Năm 1998, xã Yên Định được công nhận hoàn thành xóa mù chữ và phổ cập giáo dục tiêu học. Năm 2003, được công nhận đạt chuẩn quốc gia về phổ cập Trung học cơ sở. Năm học 2002 – 2003, trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới công tác giáo dục, Trường phổ thông cấp I - II Yên Định được chia tách thành 2 trường: Trường Tiểu học, trường Trung học cơ sở và thành lập thêm Trường Mầm non. Đây là bước phát triển mới trong sự nghiệp giáo dục của xã. Năm học 2019 – 2020, Yên Định có tổng số 39 lớp với 802 học sinh, trong đó THCS có 7 lớp, 209 học sinh; Tiểu học 18 lớp, 337 học sinh; Mầm non 14 lớp, 256 cháu. 15
Hiện nay 12/12 thôn bản của xã đều có điểm trường. Trường Tiểu học và trường Trung học cơ sở của xã đã được đầu tư xây dựng 2 tầng khang trang, sạch đẹp. Đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị cơ bản đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của công tác giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Công tác y tế, chăm sóc sức khoe nhân dân luôn được Đảng bộ trú trọng. Đảng bộ Yên Định đã tích cực chỉ đạo chính quyền và các đoàn thể tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân ăn, ở hợp vệ sinh, tích cực phòng, chống các dịch bệnh. Hiện nay, Trạm y tế xã đã được xây dựng mới 2 tầng kiên cố. Trang thiết bị, kỹ thuật, dịch vụ y tế cơ bản được trang bị khá đầy đủ. Đội ngũ cán bộ y tế từ Trạm xá xã đến thôn bản luôn được củng cố và phát triển, cơ bản đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Công tác văn hóa, thể dục, thể thao trong những năm gần đây đã phát triển một cách sâu rộng. 100% các thôn, bản trong xã đều có đội bóng đá, bóng chuyền và đội văn nghệ xung kích sẵn sàng tham gia các kỳ cuộc do huyện, tỉnh tổ chức, góp phần đẩy lùi và xóa bỏ các hủ tục lạc hậu trong nhân dân. Điểm Bưu điện văn hóa xã hoạt động có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thông tin liên lạc của nhân dân. Đảng ủy xã Yên Định luôn tăng cường vai trò lãnh đạo đối với công tác an ninh - quốc phòng, trú 16
trọng xây dựng và củng cố nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân. Làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, phẩm chất đạo đức cho lực lượng dân quân tự vệ, dự bị động viên và công an viên. Thường xuyên luyện tập nâng cao cảnh giác đấu tranh chống lại âm mưu hoạt động “Diễn biến hòa bình”, tuyên truyền đạo trái pháp luật và di, dịch cư tự do của các thế lực thù địch, đảm bảo đáp ứng nhiệm vụ trong mọi tình huống. Cũng như phần lớn nhân dân các dân tộc huyện Bắc Mê. Nhân dân các dân tộc xã Yên Định có thói quen, phong tục sống rải rác, xen kẽ lẫn nhau trên địa bàn. Đồng bào Dao, Mông thường cư trú trên các triền núi cao, đồng bào Tày, Kinh và các dân tộc khác thường cư trú ở vùng thấp và tương đối bằng phẳng. Trồng trọt và chăn nuôi là hai ngành nghề chủ yếu, trong đó Lúa, Ngô và hoa màu chiếm vị trí hàng đầu. Do tính chất và đặc điểm của mỗi dân tộc đều có một sắc thái, đặc trưng tâm lý riêng, có tập quán canh tác và phong tục khác nhau được thể hiện trên bộ trang phục cũng như các hình thức canh tác, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ của từng dân tộc như: Người Tày, Nùng thi nấu cơm trong các dịp lễ hội, hát xi, hát lượn, người Dao hát màng; con trai, con gái người Mông thì thổi khèn, đánh pao (đánh quay) trong các ngày hội. Tín ngưỡng chủ yếu của nhân dân các dân tộc Yên Định là tín ngưỡng dân gian, thờ cúng tổ tiên, ông bà, cha mẹ. 17
Ngoài ra nhân dân còn thờ thần mưa, thần lửa... để cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, mọi người ấm no, hạnh phúc. Trải qua quá trình đấu tranh chống giặc ngoại xâm, cải tạo thiên nhiên để bảo vệ và xây dựng quê hương đã hình thành một truyền thống văn hóa, tinh thần quí báu và phong phú. Đó là truyền thống sống gắn bó cộng đồng trong việc làng, việc nước, giúp nhau trong việc ma chay, cưới xin, đến việc làm mương, phai, thuỷ lợi, cấy trồng, thu hoạch... Người Yên Định có đức tính giản dị, khiêm tốn, thật thà, nhân hậu, dũng cảm trong đấu tranh, sáng tạo trong lao động sản xuất. Các dân tộc trong xã sống với nhau đoàn kết, tương thân, tương ái, chăm chỉ, thủy chung, có nghĩa, có tình. Trong những năm tháng đất nước có chiến tranh, Yên Định đã có 410 người con ưu tú tham gia kháng chiến, chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Trong đó: 9 người tham gia bộ đội chống Pháp, 32 người tham gia bộ đội chống Mỹ, 369 thanh niên tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu trong cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc. Trong số đó có 14 người đã anh dũng hy sinh, 6 thương binh, 7 bệnh binh. Trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đã có rất nhiều gia đình có công với cách mạng và gia đình chính sách: Thôn Bản Loan có 92 gia đình, thôn Nà Han có 69 gia đình, thôn Nà Yến có 66, thôn Nà xá có 66, thôn Bắc Bừu - Bản Bó có 99 gia đình và rất nhiều gia đình có 18
con, em tham gia cách mạng và thoát ly công tác trên nhiều lĩnh vực khác nhau, đã góp phần cùng nhân dân cả nước bảo vệ nền độc lập, tự do cho dân tộc. Do có những thành tích to lớn trong chiến đấu và phục vụ chiên đấu, cán bộ, đảng viên và nhân dân xã Yên Định đã được cấp trên tặng nhiều bằng khen, giấy khen và các danh hiệu thi đua cao quí khác. Phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, nhân dân các dân tộc Yên Định luôn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, đi theo con đường của Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Tích cực tham gia phát triển kinh tế, cải tạo thiên nhiên phục vụ đời sống con người. Truyền thống, tinh thần và những đức tính quí báu của nhân dân các dân tộc xã Yên Định đã góp phần tạo nên nét đẹp truyền thống xuyên suốt chiều dài lịch sử được kính trọng và lưu truyền từ thế hệ này đến thế hệ khác. Truyền thống đó đã trở thành những giá trị văn hóa tinh thần vô giá luôn được bảo vệ, vun đắp và tuyên truyền, giáo dục cho các thế hệ hôm nay và mai sau. Đảng bộ và nhân dân các dân tộc Yên Định ngày nay đã tiếp thu, kế thừa và phát huy những truyền thống tốt đẹp của các thế hệ cha anh, đã và đang góp sức thực hiện công cuộc đổi mới, thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo. Đảng bộ xã Yên Định đã và đang tập trung 19