intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Ép buộc tình dục trong hôn nhân từ quan điểm của nam giới - Vũ Hồng Phong

Chia sẻ: Huynh Thi Thuy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

89
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khái niệm ép buộc tình dục trong hôn nhân, hành vi của nam giới và nữ giới đã có gia đình về vấn đề ép buộc tình dục trong hôn nhân là những nội dung chính trong bài viết "Ép buộc tình dục trong hôn nhân từ quan điểm của nam giới - Vũ Hồng Phong". Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết để nắm bắt nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Ép buộc tình dục trong hôn nhân từ quan điểm của nam giới - Vũ Hồng Phong

X· héi häc sè 2 (94), 2006 57<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n<br /> tõ quan ®iÓm cña nam giíi<br /> <br /> vò hång phong<br /> <br /> <br /> Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n ®−îc coi lµ chuyÖn kh¸ phæ biÕn cña c¸c cÆp<br /> vî chång (Population Report, 1999), lµ nguyªn nh©n cña nhiÒu vÊn ®Ò søc kháe cña<br /> phô n÷. Bµi viÕt nµy tËp trung ph©n tÝch vÒ quan niÖm cña ®µn «ng vÒ thÕ nµo lµ Ðp<br /> buéc t×nh dôc, nguyªn nh©n, còng nh− nh÷ng hËu qu¶ cña Ðp buéc t×nh dôc. ¶nh<br /> h−ëng cña nh÷ng chuÈn mùc vÒ vai trß giíi vµ t×nh dôc cã thÓ lµ nguyªn nh©n khiÕn<br /> ®a sè nam giíi ®−îc pháng vÊn kh«ng thõa nhËn sù tån t¹i cña Ðp buéc t×nh dôc<br /> trong h«n nh©n. ViÖc hiÓu ®óng nhËn thøc, quan ®iÓm cña nam giíi vÒ Ðp buéc t×nh<br /> dôc trong h«n nh©n sÏ gãp phÇn hiÓu thùc tr¹ng cña hiÖn t−îng vèn ch−a ®−îc biÕt<br /> ®Õn nhiÒu nµy.<br /> Kh¸i niÖm Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n<br /> Nghiªn cøu vÒ Ðp buéc t×nh dôc ®· xuÊt hiÖn tõ l©u trong c¸c nghiªn cøu vÒ<br /> søc kháe t×nh dôc vµ søc kháe sinh s¶n. Quan ®iÓm ®−îc chÊp nhËn réng r·i gÇn ®©y<br /> nhÊt coi Ðp buéc t×nh dôc nh− lµ “mét chuçi c¸c h×nh thøc g©y ¸p lùc, tõ c−ìng hiÕp<br /> cho tíi c¸c h×nh thøc phi b¹o lùc, nh»m buéc phô n÷ ph¶i chÊp nhËn quan hÖ t×nh<br /> dôc tr¸i víi mong muèn cña hä” (Population Report, 1999). NÕu c¨n cø trªn ®Þnh<br /> nghÜa vÒ søc kháe t×nh dôc cña Tæ chøc Y tÕ thÕ giíi, th× mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn<br /> ®Ó ®¹t ®−îc t×nh tr¹ng søc kháe t×nh dôc tèt lµ kh«ng cã Ðp buéc t×nh dôc:<br /> Søc kháe t×nh dôc lµ tr¹ng th¸i tho¶i m¸i vÒ thÓ chÊt, c¶m xóc, t©m thÇn vµ<br /> x· héi liªn quan ®Õn t×nh dôc; søc kháe t×nh dôc kh«ng chØ cã nghÜa lµ kh«ng bÞ bÖnh<br /> tËt. Søc kháe t×nh dôc ®ßi hái mét c¸ch tiÕp cËn tÝch cùc vµ nghiªm tóc ®èi víi t×nh<br /> dôc vµ c¸c mèi quan hÖ t×nh dôc, nh÷ng thó vui t×nh dôc vµ nh÷ng tr¶i nghiÖm t×nh<br /> dôc an toµn, vµ kh«ng cã Ðp buéc t×nh dôc. (WHO, 2002).<br /> XÐt vÒ mèi quan hÖ gi÷a n¹n nh©n vµ ng−êi Ðp buéc, Ðp buéc t×nh dôc trong<br /> h«n nh©n ®−îc cho lµ phæ biÕn h¬n c¶. N¹n nh©n th−êng lµ ng−êi vî, kÎ Ðp buéc<br /> th−êng lµ ng−êi chång (Population Report, 1999). Kh¸i niÖm trªn vÒ Ðp buéc t×nh dôc<br /> cho r»ng ph¶i cã mét h×nh thøc g©y ¸p lùc nµo ®ã tõ phÝa ng−êi chång (trong sè rÊt Ýt<br /> tr−êng hîp, tõ phÝa ng−êi vî), ®Ó nh»m môc ®Ých quan hÖ t×nh dôc th× ®ã míi ®−îc<br /> xem lµ quan hÖ t×nh dôc mang tÝnh Ðp buéc.<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> 58 Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n tõ quan ®iÓm cña nam giíi<br /> <br /> Bµn luËn vÒ c¸ch hiÓu thÕ nµo lµ Ðp buéc t×nh dôc hiÖn nay, Marston (2005)<br /> cho r»ng rÊt khã cã thÓ ®Þnh nghÜa ®−îc kh¸i niÖm Ðp buéc t×nh dôc mét c¸ch kh¸ch<br /> quan, tõ quan ®iÓm cña "ng−êi ngoµi cuéc". Nãi c¸ch kh¸c, nh÷ng ng−êi trong cuéc cã<br /> thÓ kh«ng coi mét hµnh vi t×nh dôc lµ "Ðp buéc" mÆc dï hµnh vi ®ã tho¶ m·n nh÷ng<br /> yªu cÇu mµ ®Þnh nghÜa trªn ®· nªu:<br /> Thø nhÊt, ®Þnh nghÜa nãi trªn ®· kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng chuÈn mùc x· héi<br /> theo ®ã mét phô n÷ "tèt" nªn lµ ng−êi (bÞ ®éng vµ) bÞ buéc ph¶i quan hÖ t×nh dôc, vµ<br /> ®iÒu nµy ®· kh«ng cho phÐp chóng ta ph©n biÖt ®−îc thÕ nµo lµ chèng cù "thËt sù" vµ<br /> chèng cù "cho ph¶i phÐp"...Thø hai, ®Þnh nghÜa trªn duy chØ nhÊn m¹nh vµo b¶n<br /> th©n hµnh vi t×nh dôc, chø kh«ng ®Ò cËp tíi bèi c¶nh tr−íc vµ sau cña hµnh vi ®ã, do<br /> vËy ®· kh«ng cho thÊy ®−îc nh÷ng ý nghÜa x· héi réng h¬n cña hµnh vi nµy.<br /> (Marston, 2005: 88-89).<br /> Marston còng tin r»ng c¶ phô n÷ vµ nam giíi cã thÓ võa lµ n¹n nh©n, võa lµ<br /> ng−êi g©y ra Ðp buéc t×nh dôc. Ngay trong b¸o c¸o ®· nªu n¨m 1999 cña Héi ®ång<br /> D©n sè còng ®· kh¼ng ®Þnh cã mét sè nam giíi bÞ vî Ðp buéc t×nh dôc, nh−ng con sè<br /> nµy kh«ng nhiÒu. VÊn ®Ò ®¸ng bµn h¬n ë ®©y lµ liÖu cã thÓ coi nh÷ng ng−êi phô n÷<br /> quan hÖ t×nh dôc víi chång mÆc dï trong lßng kh«ng mong muèn, hay cßn gäi lµ<br /> "chiÒu" chång, lµ nh÷ng n¹n nh©n cña Ðp buéc t×nh dôc kh«ng? Marston ph¸t hiÖn<br /> thÊy r»ng c¸ch mµ nam giíi vµ phô n÷ gi¶i thÝch vÒ Ðp buéc t×nh dôc phô thuéc rÊt<br /> nhiÒu vµo nh÷ng chuÈn mùc vÒ vai trß giíi vµ t×nh dôc ë ®Þa ph−¬ng. Khi chuÈn mùc<br /> nµy cµng cã ¶nh h−ëng m¹nh th× ng−êi ta cµng cã xu h−íng gi¶i thÝch mét c¸ch tÝch<br /> cùc vÒ Ðp buéc t×nh dôc. Quan niÖm cña nam giíi vÒ b¶n chÊt cã Ðp buéc hay kh«ng<br /> cña hµnh vi t×nh dôc phô thuéc rÊt nhiÒu vµo nh÷ng chuÈn mùc nµy. Nh÷ng ng−êi<br /> theo thuyÕt n÷ quyÒn cßn ®i xa h¬n víi lËp luËn r»ng trong x· héi gia tr−ëng mµ<br /> ng−êi chång lµ ®¹i diªn, phô n÷ c¶m thÊy hä nªn tu©n thñ theo ý muèn quan hÖ t×nh<br /> dôc cña chång ®Ó tr¸nh nh÷ng bÊt lîi vÒ mÆt kinh tÕ vµ x· héi cã thÓ x¶y ra ®èi víi<br /> chÝnh hä vµ con c¸i hä. §iÓm chung trong c¸c lËp luËn cña nh÷ng ng−êi theo thuyÕt<br /> n÷ quyÒn lµ: "b¹o lùc võa lµ s¶n phÈm, võa lµ c¬ chÕ qua ®ã nam giíi duy tr× sù<br /> thèng trÞ phô n÷" (Elliot, 1996: 177).<br /> NhiÒu häc gi¶ cho r»ng, bªn c¹nh viÖc xem xÐt nh÷ng c©u chuyÖn cña phô<br /> n÷ vÒ viÖc hä bÞ Ðp buéc ra sao, cÇn ph¶i t×m hiÓu quan ®iÓm cña nam giíi ®Ó cã<br /> ®−îc mét hiÓu biÕt ®Çy ®ñ h¬n vÒ Ðp buéc t×nh dôc. Hardon ®· nhËn xÐt mang tÝnh<br /> kh¸i qu¸t r»ng, nh×n chung nh÷ng nghiªn cøu vÒ søc kháe sinh s¶n vµ søc kháe<br /> t×nh dôc ®· "tËp trung qu¸ nhiÒu vµo nh÷ng phô n÷ cã gia ®×nh, vµ bá qua nh÷ng<br /> vÊn ®Ò søc kháe còng nh− quan ®iÓm cña nam giíi" (Hardon, 1995: 122). Hardon<br /> ngô ý r»ng cÇn ph¶i cã nh÷ng nghiªn cøu vÒ søc kháe sinh s¶n vµ t×nh dôc tõ gãc<br /> nh×n cña nam giíi. §iÒu nµy còng t−¬ng ®ång víi ý kiÕn Marston r»ng Ðp buéc t×nh<br /> dôc khã cã thÓ ®−îc hiÓu mét c¸ch ®Çy ®ñ nÕu quan ®iÓm cña nam giíi kh«ng ®−îc<br /> tÝnh ®Õn vµ r»ng quan niÖm vÒ Ðp buéc t×nh dôc bÞ chi phèi bëi nh÷ng chuÈn mùc<br /> vÒ giíi vµ t×nh dôc ë ®Þa ph−¬ng.<br /> XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lËp luËn trªn, bµi viÕt cè g¾ng t×m hiÓu quan ®iÓm cña<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> Vò Hång Phong 59<br /> <br /> nam giíi vÒ Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n nh»m cã ®−îc c¸i nh×n toµn diÖn h¬n vÒ<br /> hiÖn t−îng nµy, tõ ®ã gãp phÇn ng¨n chÆn t×nh tr¹ng Ðp buéc t×nh dôc trong h«n<br /> nh©n. ViÖc x¸c ®Þnh mét ng−êi cã hµnh vi Ðp buéc t×nh dôc víi vî kh«ng dùa trªn<br /> chÝnh c©u tr¶ lêi cña ng−êi ®ã vÒ viÖc anh ta cã nhËn ra m×nh ®ang thùc hiÖn hµnh vi<br /> t×nh dôc mµ vî kh«ng mong muèn hay kh«ng. Nh÷ng tr×nh bµy vµ ph©n tÝch trong<br /> bµi viÕt ®−îc rót ra tõ nh÷ng kÕt qu¶ cña 3 giai ®o¹n cña cuéc nghiªn cøu t¹i ba x·<br /> thuéc ba huyÖn kh¸c nhau cña NghÖ An (Quúnh B¸ ë Quúnh L−u, Xu©n Thµnh ë<br /> Yªn Thµnh, V¨n S¬n ë §« L−¬ng), th¸ng 10/2004 ®Õn th¸ng 6/2005.<br /> Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu<br /> Víi môc ®Ých t×m hiÓu quan niÖm cña nam giíi vÒ sù tån t¹i, nguyªn nh©n vµ<br /> hËu qu¶ cña Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n, nghiªn cøu nµy ®· ®−îc thiÕt kÕ theo<br /> ba giai ®o¹n, lÇn l−ît vµo c¸c th¸ng 11 n¨m 2004, th¸ng 3 n¨m 2005 vµ cuèi cïng<br /> vµo th¸ng 5 n¨m 2005. ë giai ®o¹n thø nhÊt chóng t«i ®· tiÕn hµnh 13 pháng vÊn<br /> s©u (5 nam cã gia ®×nh vµ 8 n÷ cã gia ®×nh). Môc ®Ých cña giai ®o¹n nµy x¸c ®Þnh<br /> nh÷ng mèi liªn hÖ nh©n qu¶ cã thÓ cã cña hiÖn t−îng Ðp buéc t×nh dôc trong h«n<br /> nh©n víi c¸c chuÈn mùc vÒ giíi vµ t×nh dôc ë ®Þa ph−¬ng, vµ víi søc kháe phô n÷.<br /> Trong giai ®o¹n nµy chóng t«i t×m hiÓu th¸i ®é chung cña ng−êi ®−îc pháng vÊn ®èi<br /> víi thuËt ng÷ "Ðp buéc t×nh dôc" mµ nhµ nghiªn cøu sö dông. Bµi häc lín nhÊt ë giai<br /> ®o¹n nµy lµ viÖc sö dông côm tõ "Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n" ®· g©y nh÷ng<br /> ph¶n c¶m ë nh÷ng nam giíi ®−îc pháng vÊn, dÉn tíi viÖc hä cã t©m lý kh«ng muèn<br /> tr¶ lêi hoÆc th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan.<br /> Trong giai ®o¹n thø hai, chóng t«i tiÕp tôc tiÕn hµnh 24 pháng vÊn s©u (10<br /> nam vµ 14 n÷) vµ 3 th¶o luËn nhãm (2 nhãm nam vµ 1 nhãm n÷ cã gia ®×nh), víi côm<br /> tõ "Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n" ®· ®−îc söa thµnh "quan hÖ t×nh dôc kh«ng<br /> mong muèn trong h«n nh©n". Nh÷ng nam giíi tham gia pháng vÊn ®−îc gi¶i thÝch<br /> r»ng quan hÖ t×nh dôc kh«ng mong muèn trong h«n nh©n lµ viÖc mét ng−êi vÉn quan<br /> hÖ t×nh dôc víi vî khi ®· nhËn thÊy vî kh«ng mong muèn viÖc quan hÖ Êy. ViÖc söa<br /> ®æi tªn gäi nh− trªn ®· cho kÕt qu¶ lµ c¸c nam giíi ®· céng t¸c víi nhµ nghiªn cøu<br /> tÝch cùc h¬n nhiÒu.<br /> ë giai ®o¹n ba, sau khi ®· hoµn chØnh b¶ng c©u hái ®· thö nghiÖm trong giai<br /> ®o¹n hai, chóng t«i tiÕn hµnh pháng vÊn 120 nam giíi ®· cã gia ®×nh vµ 120 n÷ giíi,<br /> sinh sèng t¹i ba x· thuéc ba huyÖn kh¸c nhau cña NghÖ An. T¹i mçi x·, cã 40 nam<br /> giíi vµ 40 n÷ giíi ®−îc mêi pháng vÊn, sao cho nh÷ng ng−êi nµy kh«ng ph¶i lµ vî<br /> chång cña nhau. §ång thêi, nh÷ng ng−êi ®−îc chän kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ng−êi ®·<br /> tham gia c¸c pháng vÊn s©u vµ th¶o luËn nhãm. Sù lùa chän nh− vËy nh»m ®¶m b¶o<br /> r»ng ý kiÕn cña nh÷ng ng−êi tham gia pháng vÊn kh«ng bÞ ¶nh h−ëng bëi quan ®iÓm<br /> cña nh÷ng ng−êi kh¸c tr−íc hoÆc gi÷a nh÷ng lÇn pháng vÊn. MÉu nghiªn cøu ®−îc<br /> chän ngÉu nhiªn, víi b−íc nh¶y b»ng 3, theo thø tù ghi trong danh s¸ch c¸c hé gia<br /> ®×nh do c¸c céng t¸c viªn d©n sè cung cÊp. VÝ dô, trong danh s¸ch ®· cho, c¸c hé gia<br /> ®×nh ®−îc chän theo thø tù lµ 1, 4, 7, 10… Trong giai ®o¹n cuèi cïng nµy, cã 15 nam<br /> giíi ®· ®−îc pháng vÊn s©u. Tæng sè nam ®−îc pháng vÊn s©u cña c¶ ba giai ®o¹n lµ<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> 60 Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n tõ quan ®iÓm cña nam giíi<br /> <br /> 30 ng−êi (t−¬ng øng víi sè n÷ lµ 30 ng−êi). Ngoµi ra chóng t«i còng ®· tiÕn hµnh 3<br /> pháng vÊn nhãm kh¸c, gåm 1 nhãm nam vµ 2 nhãm n÷ cã gia ®×nh.<br /> MÆc dï rÊt nhiÒu th«ng tin ®· ®−îc bµn ®Õn trong c¸c pháng vÊn s©u, th¶o<br /> luËn nhãm, vµ pháng vÊn cÊu tróc b»ng b¶ng hái, bµi viÕt nµy tËp trung m« t¶ mèi<br /> quan hÖ gi÷a nh÷ng chuÈn mùc vÒ giíi vµ t×nh dôc vµ quan niÖm cña nam giíi vÒ sù<br /> tån t¹i, nguyªn nh©n, còng nh− hËu qu¶ cña "quan hÖ t×nh dôc kh«ng mong muèn".<br /> Nh− ®· tr×nh bµy ë trªn, kh¸i niÖm nµy ®−îc sö dông thay thÕ cho, nh−ng cã néi<br /> hµm gièng víi, kh¸i niÖm "Ðp buéc t×nh dôc" ®· tr×nh bµy ë phÇn më ®Çu.<br /> C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu<br /> Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi cña nam giíi trong mÉu nghiªn cøu<br /> Nh×n chung 120 nam giíi tham gia nghiªn cøu cã ®é tuæi ph©n bè kh¸ ®Òu ë<br /> c¶ ba nhãm tuæi. Nhãm 1 tõ 25 ®Õn 34 cã 33 ng−êi, nhãm 2 tõ 35 ®Õn 44 cã 40 ng−êi<br /> vµ nhãm 3 tõ 45 ®Õn 57 tuæi cã 47 ng−êi. Ng−êi trÎ nhÊt lµ 25 tuæi, vµ ng−êi lín nhÊt<br /> lµ 57 tuæi.<br /> Tr¶ lêi c©u hái “Ai lµ chñ hé gia ®×nh theo sæ hé khÈu”, cã tíi 118 trªn tæng sè<br /> 120 nam giíi lµ chñ hé. §iÒu nµy còng nhÊt qu¸n víi sè liÖu thu ®−îc tõ phÝa phô n÷<br /> vÒ c©u hái t−¬ng tù, chØ cã h¬n 11% chÞ em tr¶ lêi hä lµ chñ gia ®×nh theo sæ hé khÈu,<br /> ph¶n ¸nh viÖc nam lµ chñ hé lµ phæ biÕn ë ®©y.<br /> TÊt c¶ nam giíi trong mÉu nghiªn cøu vµ vî cña hä lµ ng−êi Kinh. TuyÖt ®¹i<br /> ®a sè c¸c cÆp vî chång lµ nh÷ng ng−êi kÕt h«n lÇn ®Çu. Hä kh«ng theo t«n gi¸o nµo<br /> mµ chØ cã tÝn ng−ìng thê cóng tæ tiªn. §a sè nam giíi sèng trong c¸c gia ®×nh nhá:<br /> kho¶ng 75% sè nam giíi ®−îc hái sèng trong c¸c gia ®×nh tõ 4 ®Õn 5 ng−êi, sè gia<br /> ®×nh cã tõ 6 ng−êi trë lªn chØ chiÕm 9,2%. Sè con trung b×nh trong c¸c gia ®×nh nµy<br /> lµ 2,35.<br /> VÒ mÆt kinh tÕ, cã 97/120 nam giíi nãi hä lµ ng−êi t¹o ra thu nhËp nhiÒu nhÊt<br /> cho gia ®×nh. ChØ cã 12 ng−êi tr¶ lêi lµ vî chø kh«ng ph¶i chÝnh hä lµ ng−êi ®ãng gãp<br /> nhiÒu nhÊt vµo thu nhËp cña gia ®×nh. Trong sè nh÷ng phô n÷ ®−îc hái, chØ cã 22<br /> ng−êi nãi hä lµ ng−êi ®ãng gãp nhiÒu nhÊt, trong khi ®ã cã 88 ng−êi cho r»ng chång<br /> lµ ng−êi ®ãng gãp nhiÒu h¬n vµo thu nhËp gia ®×nh. Nam giíi trong mÉu nghiªn cøu<br /> lµm nghÒ n«ng, vµ cã vai trß lín trong viÖc t¹o ra thu nhËp, duy tr× ®êi sèng gia ®×nh.<br /> Tuy nhiªn møc thu nhËp trung b×nh hµng th¸ng cña c¸c gia ®×nh nµy chØ ë møc<br /> trung b×nh thÊp. Cã kho¶ng mét nöa (59/120) nam giíi nãi gia ®×nh hä chØ kiÕm ®−îc<br /> d−íi 1 triÖu ®ång mét th¸ng. Kho¶ng mét nöa kia (59/120) cã thu nhËp kho¶ng tõ 1<br /> ®Õn 3 triÖu mét th¸ng. ChØ cã 1 hé cã thu nhËp tõ 3 ®Õn 5 triÖu vµ 1 hé kh¸c cã thu<br /> nhËp trªn 5 triÖu. NhiÒu nam giíi ®−îc hái cho biÕt thu nhËp ë møc trung b×nh thÊp<br /> lµ nguyªn nh©n khiÕn hä ph¶i ®i lµm thuª, ngoµi c«ng viÖc n«ng nghiÖp cña gia ®×nh.<br /> Sè liÖu thu ®−îc cho thÊy cã 44/120 nam giíi ®−îc hái ®i lµm thuª chñ yÕu ®i kho¶ng<br /> 1/2 sè ngµy trong mét th¸ng råi vÒ.<br /> VÒ m« h×nh c− tró, mÆc dï rÊt Ýt hé cßn sèng chung víi bè mÑ chång (8/120),<br /> xu h−íng phæ biÕn cña c¸c gia ®×nh nµy lµ vÉn sèng gÇn víi nhµ bè mÑ chång<br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> Vò Hång Phong 61<br /> <br /> (65/120). §iÒu nµy thÓ hiÖn khu«n mÉu c− tró "d©u vÒ nhµ chång" vÉn kh¸ phæ biÕn.<br /> Trong khi ®ã sè gia ®×nh sèng gÇn víi nhµ vî chØ lµ 26/120. Cã 20 gia ®×nh võa kh«ng<br /> sèng gÇn gia ®×nh nhµ chång, võa kh«ng sèng gÇn gia ®×nh nhµ vî.<br /> Nh− vËy cã thÓ thÊy nam giíi gia cuéc nghiªn cøu nµy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm<br /> chÝnh lµ ®ang ë tuæi lao ®éng, ®¹i ®a sè lµ n«ng d©n. Hä cã vai trß lín trong viÖc t¹o<br /> thu nhËp cho gia ®×nh, tuy nhiªn ®a sè nh÷ng gia ®×nh nµy ®Òu cã møc thu nhËp<br /> trung b×nh thÊp. §a sè hä sèng trong c¸c gia ®×nh nhá, gÇn hoÆc ë chung trªn phÇn<br /> ®Êt cña nhµ chång.<br /> ChuÈn mùc vÒ giíi vµ t×nh dôc vµ quan niÖm cña nam giíi vÒ Ðp buéc<br /> t×nh dôc<br /> Ban ®Çu ®¹i ®a sè nam giíi ®−îc pháng vÊn ®Òu kh«ng thÊy tho¶i m¸i khi<br /> nghe côm tõ “Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n”. Víi hä, “Ðp buéc t×nh dôc” d−êng<br /> nh− lµ chuyÖn x¶y ra ë bªn ngoµi gia ®×nh, ngoµi h«n nh©n, chø kh«ng thÓ x¶y ra<br /> gi÷a vî vµ chång. Sau ®©y lµ mét vÝ dô tiªu biÓu cho lo¹i ph¶n øng nµy:<br /> Hái: Anh hiÓu thÕ nµo lµ Ðp buéc t×nh dôc?<br /> §¸p: T«i ®· lµm viÖc ®Êy bao giê ®©u mµ biÕt! (Nam, sinh n¨m 1965).<br /> LËp luËn chung cña nam giíi khi ®−îc hái vÒ Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n<br /> lµ ®· gäi lµ h«n nh©n th× kh«ng cã chuyÖn Ðp buéc bëi v× theo hä, cã yªu nhau th×<br /> ng−êi ta míi lÊy nhau, vµ ë víi nhau. NhiÒu nam giíi sau khi nghe xong c©u hái ®·<br /> lËp tøc tr¶ lêi r»ng kh«ng bao giê cã chuyÖn hä "hiÕp d©m" vî. Nh×n chung c¸c nam<br /> giíi khi ®−îc hái ®Òu muèn chøng tá r»ng gia ®×nh hä lµ mét gia ®×nh h¹nh phóc,<br /> hoÆc chÝ Ýt còng lµ mét gia ®×nh b×nh th−êng. Tiªu chÝ mµ hä hay sö dông ®Ó cho<br /> r»ng gia ®×nh hä lµ gia ®×nh h¹nh phóc ®ã th−êng lµ viÖc hä kh¼ng ®Þnh r»ng ch−a<br /> bao giê chuyÖn néi bé cña gia ®×nh khiÕn hµng xãm ph¶i "x× xµo lêi qua tiÕng l¹i".<br /> NhiÒu ng−êi rÊt tù hµo kÓ vÒ truyÒn thèng gia ®×nh, hoÆc vÒ kh¶ n¨ng nh©n nh−îng<br /> lÉn nhau cña vî chång hä mçi khi cã xung ®ét. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®Òu nh»m<br /> chøng tá r»ng gia ®×nh hä lµ gia ®×nh nÒ nÕp, vµ kh«ng thÓ cã chuyÖn Ðp buéc t×nh<br /> dôc. NhiÒu nam giíi cßn nªu nh÷ng ý kiÕn cho r»ng cÇn ph¶i quan t©m ®Õn ý kiÕn<br /> cña phô n÷ trong quan hÖ t×nh dôc. Nh− ý kiÕn sau ®©y:<br /> "M×nh lµ nam giíi ®õng ®Ó cho phô n÷ tr¸ch mãc vÒ vÊn ®Ò t×nh dôc. Lµm thÕ<br /> nµo sao cho nã hîp lý th«i". (Nam, sinh n¨m 1966).<br /> Tãm l¹i, Ðp buéc t×nh dôc th−êng ®−îc nam giíi NghÖ An cho lµ hµnh vi ngoµi<br /> h«n nh©n, kh«ng tån t¹i trong gia ®×nh hä. Nh÷ng tõ nh− "hiÕp", "c−ìng Ðp", "hiÕp<br /> d©m" ®−îc cho lµ kh«ng thÝch hîp ®Ó nãi vÒ quan hÖ t×nh dôc gi÷a vî vµ chång, ®−îc<br /> coi lµ "ng−îc ®êi", nh− ý kiÕn sau ®©y:<br /> "V©ng. HiÕp th× dïng cho ng−êi ngoµi, ng−êi kh¸c, trong gia ®×nh th× hiÕp lµ<br /> kh«ng ®óng. HiÕp, tøc lµ ng−êi ®µn bµ kh«ng −ng mµ m×nh b¾t ng−êi ta th× gäi lµ<br /> hiÕp, c−ìng Ðp, hiÕp d©m. Cßn vî chång mµ dïng tõ hiÕp th× nã ng−îc ®êi!". (Nam,<br /> sinh n¨m 1960).<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> 62 Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n tõ quan ®iÓm cña nam giíi<br /> <br /> Tuy vËy, khi ®−îc hái vÒ nh÷ng gia ®×nh kh¸c, cã kh«ng Ýt ng−êi l¹i cho r»ng<br /> hä cã nghe nãi ®Õn chuyÖn chång Ðp buéc vî quan hÖ t×nh dôc.<br /> "Cã nh÷ng tr−êng hîp, nh−ng ®ã lµ tr−êng hîp ngoµi, kh«ng ph¶i trong gia<br /> ®×nh t«i..., vÝ dô nh− c¸i anh ®µn «ng kháe, mµ cã khi mét ®ªm mÊy l−ît, nh−ng ®µn<br /> bµ kh«ng chÊp nhËn... vµ chèng l¹i v× nã mÖt qu¸, víi l¹i c−ìng Ðp nã kh«ng −ng. Cã<br /> tr−êng hîp ®ã". (Nam, sinh n¨m 1960).<br /> Hay nh− trong c©u chuyÖn nµy, nh÷ng cuéc c·i v· trong gia ®×nh ®−îc g¸n<br /> cho lµ cã nguyªn nh©n tõ m©u thuÉn trong quan hÖ t×nh dôc:<br /> "Còng cã! B÷a h«m nä «ng ë lµng ®©y chø ®©u! ¤ng Êy to kháe. ¤ng Êy cã hai<br /> ®øa con, mµ vî chång th× c·i nhau suèt. Bän b¹n nã ®ïa, cã thËt hay kh«ng th× kh«ng<br /> thÓ biÕt, nã nãi «ng Êy cø h¾t hñi bµ Êy... v× nhu cÇu cña «ng Êy ®ßi hái nhiÒu vÒ t×nh dôc<br /> mµ bµ Êy kh«ng ®¸p øng ®−îc th× vî chång nã sinh ra c¸u g¾t!". (Nam, sinh n¨m 1970).<br /> Nh− vËy cã thÓ thÊy lµ ë mét møc ®é nµo ®ã, Ðp buéc t×nh dôc - mµ theo<br /> nh÷ng ng−êi ®µn «ng ë ®Þa ph−¬ng lµ mét hiÖn t−îng xÊu - vÉn x¶y ra. §iÒu ®¸ng<br /> quan t©m ë ®©y lµ nhiÒu nam giíi cho r»ng, nÕu chuyÖn ®ã cã x¶y ra, th× phô n÷<br /> kh«ng nªn lµm to chuyÖn, v× nh− vËy sÏ ¶nh h−ëng ®Õn danh dù cña chång vµ gia<br /> ®×nh. Trong trÝch ®o¹n sau ®©y, phô n÷ n«ng th«n ®−îc cho lµ ph¶i chÊp nhËn bÞ Ðp<br /> buéc, vµ bÞ “c¶nh b¸o” kh«ng nªn cã nh÷ng ph¶n øng “tù do” gièng nh− phô n÷ ë<br /> thµnh phè:<br /> "Nãi chung ë quª thÕ nµy th× cã nh÷ng c¸i khi bÞ Ðp buéc thÕ th× ng−êi vî bao<br /> giê còng ph¶i chÊp nhËn. Kh«ng cã c¸i chuyÖn nh− ë thµnh phè Êy lµ kh«ng ®−îc, v×<br /> ng−êi vî (cã thÓ lµm) thÕ nµy thÕ nä. Ng−êi vî (ë n«ng th«n) kh«ng cã nhu cÇu nh−ng<br /> khi ng−êi chång muèn vÉn ph¶i chÊp nhËn. ChuyÖn Êy kh«ng thÓ nãi ra ngoµi, kh«ng<br /> thÓ to tiÕng lµ anh Ðp buéc t«i, kh«ng thÓ nãi ®−îc c©u Êy!". (Nam, sinh n¨m 1964).<br /> Trong trÝch ®o¹n nµy, cã thÓ thÊy r»ng hµnh vi "im lÆng" khi bÞ Ðp buéc t×nh<br /> dôc lµ mét viÖc mµ phô n÷ n«ng th«n ®−îc kú väng nªn lµm. ViÖc ®µn «ng Ðp buéc<br /> phô n÷ ®−îc cho lµ mét hµnh vi nhÊt thêi, kh«ng hÒ nguy h¹i.<br /> "C¸i Ðp buéc ®ã ch¼ng qua lµ lµm cho hay th«i, gäi lµ mét h×nh thøc th«ng<br /> c¶m, xong viÖc (c−êi) røa lµ th«i!". (Nam, sinh n¨m 1965).<br /> Quan hÖ t×nh dôc diÔn ra khi cã sù im lÆng vµ kh«ng ph¶n kh¸ng cña phô n÷<br /> ®−îc gäi lµ "chiÒu". NhiÒu nam giíi ®−îc hái cho r»ng phô n÷ nªn chiÒu chång bëi v×<br /> ®· lµ vî th× kh«ng ®−îc chèng cù, hoÆc bëi v× ®µn «ng ®· ®i lµm c¶ ngµy råi, vî ph¶i<br /> cho hä quan hÖ nh− lµ mét phÇn th−ëng cho c«ng lao cña hä:<br /> "B©y giê con ng−êi phô n÷, khi m« coi nh− ®µn «ng ®· thÝch, ng−êi phô n÷<br /> ph¶i chiÒu, chø cßn chèng cù qu¸ còng kh«ng ®−îc! (c−êi)". (Nam, sinh n¨m 1961).<br /> "Nãi thËt ®Êy! Nh− kiÓu n«ng th«n chóng t«i ®©y nµy, ®i gÆt, ®i lµm, ®i cµy, ®i<br /> cÊy. Tèi vÒ ®i n»m th× ng−êi vî ph¶i biÕt chiÒu chång c¸i chuyÖn ní!". (Nam, sinh<br /> n¨m 1964).<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> Vò Hång Phong 63<br /> <br /> Râ rµng lµ cã nh÷ng chuÈn mùc x· héi g¾n liÒn víi hµnh vi ®−îc kú väng cña<br /> nam vµ n÷ trong quan hÖ t×nh dôc. Cïng víi yªu cÇu ph¶i im lÆng, ph¶i chiÒu chång,<br /> ng−êi phô n÷ ®−îc cho lµ nªn gi÷ thÕ bÞ ®éng, nh−êng thÕ chñ ®éng cho nam giíi<br /> trong quan hÖ t×nh dôc. Tõ nh÷ng pháng vÊn cÊu tróc, cã ba phÇn t− (89/120) nam<br /> giíi ®−îc hái cho r»ng phô n÷ nªn tá ra bÞ ®éng trong quan hÖ t×nh dôc, kh«ng nªn<br /> b¾t ®Çu tr−íc. Nãi c¸ch kh¸c, phô n÷ kh«ng ®−îc khuyÕn khÝch lµ ®ãng vai trß tÝch<br /> cùc trong hµnh ®éng vµ ph¸t ng«n vÒ t×nh dôc. B»ng viÖc cho r»ng phô n÷ nªn im<br /> lÆng, chiÒu chång trong quan hÖ t×nh dôc, nam giíi ®· thªm mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh<br /> ®êi sèng t×nh dôc cña hä lµ b×nh th−êng, vµ kh«ng cã chuyÖn Ðp buéc.<br /> Tr¸i víi nh÷ng chuÈn mùc mµ phô n÷ ph¶i tu©n theo, ®µn «ng cã nhiÒu −u<br /> thÕ h¬n. Ngoµi viÖc ®−îc quyÒn chñ ®éng trong quan hÖ t×nh dôc, quan ®iÓm cho<br /> r»ng viÖc ®µn «ng quan hÖ t×nh dôc víi ng−êi phô n÷ kh¸c kh«ng ph¶i vî lµ 'chÊp<br /> nhËn ®−îc', ®−îc mét phÇn ba sè nam giíi ®−îc hái ®ång t×nh.<br /> Ngoµi viÖc cho thÊy nh÷ng chuÈn mùc x· héi liªn quan ®Õn vai trß cña nam<br /> vµ n÷ trong quan hÖ t×nh dôc, nh÷ng ®iÒu mµ nam giíi vµ phô n÷ nªn lµm, th«ng tin<br /> tõ c¸c pháng vÊn cÊu tróc cßn cho thÊy nh÷ng ®iÒu thó vÞ, ®«i khi tr¸i ng−îc víi<br /> th«ng tin tõ c¸c pháng vÊn s©u, liªn quan ®Õn Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n.<br /> ë phÇn tr−íc chóng ta thÊy r»ng ®a sè nam giíi kh«ng cho r»ng Ðp buéc t×nh<br /> dôc trong h«n nh©n tån t¹i. Tuy nhiªn khi ®−îc hái phô n÷ nªn lµm g× khi chång ®Ò<br /> nghÞ quan hÖ t×nh dôc nh−ng m×nh kh«ng mong muèn, ®· cã nh÷ng ý kiÕn cho thÊy<br /> r»ng Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n cã tån t¹i, vµ phô n÷ kh«ng nªn lµm "to<br /> chuyÖn". Trong nghiªn cøu ®Þnh l−îng, cã tíi h¬n hai phÇn ba sè nam giíi cho r»ng<br /> phô n÷ nªn chiÒu theo ®ßi hái cña chång (63,4%). Khi ®−îc hái "vî anh cã hay chiÒu<br /> chång nh− thÕ kh«ng", cã 8,3% nãi th−êng xuyªn, 51,7% cho r»ng thØnh tho¶ng vµ<br /> 15% cho r»ng hiÕm khi ®iÒu nµy x¶y ra. Nh− vËy cã thÓ thÊy r»ng, ®a sè nam giíi<br /> ®Òu biÕt ®Õn chuyÖn "vî chiÒu chång nh−ng kh«ng muèn", cã ®iÒu hä kh«ng gäi ®ã lµ<br /> "Ðp buéc t×nh dôc".<br /> Khi ®−îc hái vÒ ph¶n øng cña ng−êi vî khi chång yªu cÇu quan hÖ t×nh dôc<br /> nh−ng kh«ng mong muèn, cã 35% nam giíi nãi vî hä th−êng chÊp nhËn mét c¸ch thô<br /> ®éng, 65,8% nãi r»ng vî t×m c¸ch thuyÕt phôc chång ®Ó lÇn kh¸c quan hÖ, vµ chØ cã<br /> 2,5% nãi vî hä cã ph¶n øng gay g¾t tr−íc ®ßi hái t×nh dôc cña chång.<br /> Nh− vËy, mÆc dï nam giíi cho r»ng quan hÖ t×nh dôc gi÷a hä vµ vî lµ ®ång<br /> thuËn, h¹nh phóc, th«ng tin thu ®−îc tõ pháng vÊn cÊu tróc d−êng nh− l¹i cho<br /> chóng ta biÕt mét sù thËt kh¸c, theo ®ã, viÖc ng−êi phô n÷ quan hÖ t×nh dôc khi<br /> kh«ng muèn lµ phæ biÕn. §Ó x¸c ®Þnh râ h¬n tÝnh chÊt “Ðp buéc” cña hµnh vi t×nh dôc<br /> ë nam giíi, mét c©u hái ®−îc ®Æt ra cho tÊt c¶ nam giíi lµ “trung b×nh trong 10 lÇn<br /> quan hÖ t×nh dôc, cã bao nhiªu lÇn anh biÕt r»ng vî anh chØ chiÒu theo chång chø<br /> kh«ng mong muèn". KÕt qu¶ cho thÊy cã 51/120 ng−êi nãi r»ng hä c¶m nhËn ®iÒu<br /> nµy tõ kho¶ng 1 ®Õn 3 lÇn (trong trung b×nh 10 lÇn), 18/120 ng−êi nãi cã tõ 4 ®Õn 7<br /> lÇn trong trung b×nh 10 lÇn vî hä kh«ng mong muèn quan hÖ t×nh dôc mµ chØ chiÒu<br /> chång. Sè ng−êi hÇu nh− c¶m nhËn thÊy hÇu hÕt nh÷ng lÇn quan hÖ t×nh dôc vî chØ<br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> 64 Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n tõ quan ®iÓm cña nam giíi<br /> <br /> chiÒu m×nh lµ 7 ng−êi, chiÕm 5,8% sè nam giíi ®−îc hái. Nh− vËy cã thÓ thÊy r»ng,<br /> ®a sè ®µn «ng c¶m nhËn ®−îc sù “kh«ng mong muèn” cu¶ phô n÷ khi quan hÖ t×nh<br /> dôc, nh−ng vÉn quan hÖ vµ d−êng nh− ®ã lµ viÖc b×nh th−êng, mét hµnh vi cã thÓ<br /> chÊp nhËn ®−îc ®èi víi hä. Nh− vËy nÕu dùa trªn ®Þnh nghÜa vÒ Ðp buéc t×nh dôc nh−<br /> lµ sù c¶m nhËn ®−îc viÖc b¹n t×nh kh«ng mong muèn nh−ng vÉn quan hÖ, th× cã ®Õn<br /> 75/120 nam giíi tham gia pháng vÊn ®· cã hµnh vi Ðp buéc t×nh dôc víi vî Ýt nhÊt 1<br /> lÇn trong trung b×nh 10 lÇn quan hÖ.<br /> §Æc biÖt h¬n, kÕt qu¶ tõ pháng vÊn cÊu tróc cßn cho thÊy r»ng, cø trong<br /> kho¶ng 6 nam giíi th× cã 1 ng−êi kh«ng hÒ quan t©m ®Õn th¸i ®é cña vî (cã ®ång ý<br /> kh«ng) khi b¾t ®Çu quan hÖ t×nh dôc (chÝnh x¸c lµ 22/120 nam giíi, chiÕm 18,3%).<br /> §©y râ rµng lµ mét biÓu hiÖn n÷a cña Ðp buéc t×nh dôc. C¸ biÖt cã 5,8% sè nam giíi<br /> khi ph¸t hiÖn ra vî ph¶n ®èi nh−ng vÉn tiÕp tôc bÊt chÊp sù ph¶n ®èi cña vî, 16,7%<br /> dõng quan hÖ khi ph¸t hiÖn vî kh«ng muèn, nh−ng tá râ sù kh«ng hµi lßng (qua ®ã<br /> g©y ¸p lùc lªn ng−êi vî), còng cã 5,8% nãi hä dõng l¹i, nh−ng bá ra chç kh¸c n»m<br /> nh− mét h×nh thøc thÓ hiÖn sù kh«ng hµi lßng ®èi víi hµnh vi tõ chèi cña vî.<br /> Mét ®iÒu ®¸ng l−u ý n÷a lµ, trong nh÷ng lÇn quan hÖ t×nh dôc, nam giíi nhËn<br /> thÊy vî kh«ng mong muèn, chÝnh hä còng kh«ng thÊy hµi lßng. Trong sè nh÷ng<br /> ng−êi cã Ýt nhÊt mét lÇn quan hÖ khi vî kh«ng muèn, 41,7% nãi hä kh«ng thÊy tho¶<br /> m·n, 25% cho r»ng khi quan hÖ kh«ng thÊy cã c¶m gi¸c. §Æc biÖt mét sè ng−êi cßn<br /> thÊy thÊt väng v× vî ®· kh«ng ®¸p øng tÝch cùc ®ßi hái t×nh dôc cña m×nh (9,2%).<br /> Ngoµi nh÷ng biÓu hiÖu t©m lý ®ã, mét sè nam giíi khi quan hÖ t×nh dôc mµ vî kh«ng<br /> mong muèn cßn cã nh÷ng biÓu hiÖn kh¸c liªn quan ®Õn thÓ chÊt nh− xuÊt tinh sím<br /> h¬n th−êng lÖ (10,8%) vµ c¶m thÊy ®au r¸t khi quan hÖ (5,8%). Mét sè nam giíi l¹i cã<br /> nh÷ng biÓu hiÖn t©m lý kh¸c nh− c¶m thÊy cã lçi víi vî v× ®· thùc hiÖn hµnh vi t×nh<br /> dôc khi vî kh«ng muèn (16,7%), vµ mét sè Ýt lo vÒ kh¶ n¨ng vî sÏ cã thai ngoµi ý<br /> muèn (2 ng−êi).<br /> Khi ®−îc yªu cÇu ph©n tÝch lý do t¹i sao ng−êi vî l¹i kh«ng muèn quan hÖ<br /> t×nh dôc, nh÷ng lý do mµ nam giíi ®−a ra chñ yÕu nh−: ng−êi vî kh«ng thÝch do<br /> ng−êi chång uèng r−îu say råi ®ßi hái quan hÖ t×nh dôc (43,3%), do nhu cÇu t×nh dôc<br /> cña ng−êi chång cao h¬n (31,7%), do ng−êi vî ph¶i lµm nhiÒu viÖc nªn kh«ng cã høng<br /> thó (68,3%), do bÊt ®ång vÒ chuyÖn sinh thªm con (12,5%). Nh− vËy cã thÓ thÊy r»ng<br /> lý do chÝnh, theo c¸ch gi¶i thÝch cña nam giíi, dÉn ®Õn viÖc ng−êi vî kh«ng chÊp<br /> nhËn ®ßi hái t×nh dôc cña chång cã liªn quan ®Õn kinh tÕ vµ c«ng viÖc mµ phô n÷<br /> ph¶i lµm. Lo¹i lý do thø hai liªn quan ®Õn viÖc ®µn «ng uèng r−îu say. Nh− vËy cã<br /> thÓ thÊy r»ng nh÷ng lý do ®−îc cho lµ g©y ra sù kh«ng mong muèn quan hÖ t×nh dôc<br /> ë phô n÷ (vµ c¶ Ðp buéc t×nh dôc sau ®ã) kh«ng kh¸c nhiÒu so víi nh÷ng nghiªn cøu<br /> ®· cã vÒ Ðp buéc t×nh dôc (Phan, 2005; Vò, 2005). G¸nh nÆng c«ng viÖc, theo c¸ch<br /> gi¶i thÝch cña nam giíi, lµ lý do chÝnh dÉn ®Õn viÖc ng−êi vî kh«ng muèn quan hÖ<br /> t×nh dôc. Tuy nhiªn, nh− ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn, viÖc mét ng−êi chång nhËn ra vî<br /> kh«ng mong muèn quan hÖ t×nh dôc kh«ng nhÊt thiÕt dÉn ®Õn viÖc anh ta chÊm døt<br /> ®ßi hái quan hÖ t×nh dôc.<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> Vò Hång Phong 65<br /> <br /> Hµnh vi quan hÖ t×nh dôc nh− trªn ®· ®em l¹i nh÷ng hËu qu¶ nhÊt ®Þnh ®èi<br /> víi phô n÷. MÆc dï sè nam giíi thõa nhËn r»ng hµnh vi cña hä ®· g©y hËu qu¶ lµ<br /> kh¸ thÊp, nh−ng ®ã hoµn toµn lµ nh÷ng con sè ®¸ng suy nghÜ. Trong sè nam giíi cã Ýt<br /> nhÊt mét lÇn quan hÖ t×nh dôc khi vî kh«ng mong muèn trong trung b×nh 10 lÇn, cã<br /> 16,7% nãi hµnh vi cña hä ®· khiÕn vî mang thai kh«ng mong muèn, 11,7% cho biÕt<br /> vî hä ®· ph¶i nghØ lµm viÖc hoÆc häc tËp Ýt nhÊt mét ngµy sau khi quan hÖ t×nh dôc<br /> trong tr¹ng th¸i kh«ng mong muèn víi chång, cã 13,3% nãi vî hä ®· ph¶i ®i kh¸m ®Ó<br /> ®iÒu trÞ vÕt th−¬ng g©y ra do quan hÖ t×nh dôc kh«ng mong muèn, cã 5% nãi vî hä<br /> ph¶i ®i n»m viÖn ®iÒu trÞ Ýt nhÊt mét ngµy. Nh÷ng con sè thèng kª kÓ trªn tù nã ®·<br /> cho thÊy Ðp buéc t×nh dôc ®· ®em l¹i nh÷ng hËu qu¶ thÕ nµo.<br /> Nh÷ng con sè nªu trªn ®©y, tuy nhiªn, cã thÓ ch−a ph¶n ¸nh ®óng t×nh tr¹ng<br /> thùc cña Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n do mét sè nam giíi v× sî bÞ phª ph¸n nªn<br /> ®· kh«ng nãi thËt. Hä cã thÓ chØ ®−a ra sè lÇn quan hÖ t×nh dôc khi vî kh«ng mong<br /> muèn thÊp h¬n, hoÆc kh«ng thõa nhËn hËu qu¶ cña nh÷ng lÇn hä quan hÖ t×nh dôc<br /> khi vî kh«ng muèn.<br /> KÕt luËn vµ bµn luËn<br /> Bµi viÕt nµy lµ mét ph¸c th¶o ban ®Çu vÒ nh÷ng kÕt qu¶ nghiªn cøu tõ cuéc<br /> kh¶o s¸t vÒ nhËn thøc vµ hµnh vi cña nam giíi vµ phô n÷ ®· cã gia ®×nh liªn quan<br /> ®Õn Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n. Nh÷ng ý kiÕn cña nam giíi nªu ra trong bµi<br /> viÕt nµy, tuy nhiªn, kh«ng ®¹i diÖn cho toµn bé nam giíi ë c¸c huyÖn nãi trªn.<br /> C¸c d÷ liÖu ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng ®Òu cho thÊy viÖc nam giíi tiÕp tôc quan<br /> hÖ sau khi nhËn ra vî kh«ng muèn lµ kh¸ phæ biÕn ë trong mÉu nghiªn cøu, bÊt kÓ<br /> nh÷ng nam giíi nµy cã sö dông b¹o lùc hay c¸c h×nh thøc g©y ¸p lùc kh¸c hay kh«ng,<br /> nhiÒu hay Ýt. C¸c d÷ liÖu còng cho thÊy nh÷ng chuÈn mùc t×nh dôc mµ phô n÷ cã gia<br /> ®×nh ph¶i tu©n theo: ®ã lµ sù im lÆng, chÊp nhËn ®ßi hái t×nh dôc cña chång ngay c¶<br /> khi kh«ng muèn vµ nÕu cã hËu qu¶ th× kh«ng nªn lµm to chuyÖn ®Ó b¶o vÖ h¹nh<br /> phóc gia ®×nh vµ danh dù cho chång. XuÊt ph¸t tõ quan niÖm trªn, nhiÒu nam giíi<br /> kh«ng thõa nhËn cã Ðp buéc t×nh dôc trong cuéc h«n nh©n cña hä, hoÆc phñ nhËn<br /> nh÷ng hËu qu¶ do Ðp buéc t×nh dôc g©y ra.<br /> Nghiªn cøu nµy ®· chØ ra mét chuÈn mùc Ýt ®−îc biÕt ®Õn liªn quan ®Õn hµnh<br /> vi t×nh dôc cña phô n÷. Nh÷ng nghiªn cøu chóng ta ®· biÕt hÇu nh− chØ ®Ò cËp ®Õn<br /> viÖc phô n÷ ph¶i gi÷ trinh tiÕt cho ®Õn khi lÊy chång, hay ph¶i chung thuû víi chång<br /> sau khi kÕt h«n, chø ch−a nãi ®Õn viÖc hä ph¶i chÊp nhËn quan hÖ t×nh dôc víi chång<br /> ngay c¶ khi kh«ng muèn nh− mét phÇn cña viÖc lµm vî. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®·<br /> cho thÊy víi nhiÒu nam giíi, h«n nh©n ®−îc xem nh− mét thø giÊy phÐp, cho phÐp hä<br /> quan hÖ t×nh dôc víi vî bÊt cø lóc nµo, kÓ c¶ khi ng−êi vî tá ra kh«ng muèn.<br /> C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu, do vËy, ®· kh¼ng ®Þnh luËn ®iÓm cña Marston (2005)<br /> r»ng nh÷ng khu«n mÉu vÒ giíi vµ t×nh dôc cã ¶nh h−ëng ®Õn c¸ch nam giíi gi¶i<br /> thÝch vÒ Ðp buéc t×nh dôc, lµm cho Ðp buéc t×nh dôc trë nªn Ýt nghiªm träng h¬n. C¸c<br /> kÕt qu¶ nghiªn cøu còng cho thÊy nhËn xÐt cña Marston (2005) r»ng chØ cã thÓ<br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br /> 66 Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n tõ quan ®iÓm cña nam giíi<br /> <br /> nghiªn cøu Ðp buéc t×nh dôc mét c¸ch ®Çy ®ñ khi quan ®iÓm cña ®èi t−îng nghiªn<br /> cøu ®−îc tÝnh ®Õn lµ hoµn toµn ®óng. ChØ khi chóng ta xem xÐt nhËn thøc vµ hµnh vi<br /> cña nam giíi tõ chÝnh quan ®iÓm vµ niÒm tin cña hä, chóng ta míi cã thÓ hiÓu râ h¬n<br /> vÒ thùc tr¹ng Ðp buéc t×nh dôc trong h«n nh©n vµ tõ ®ã ®−a ra ®−îc nh÷ng gi¶i ph¸p<br /> can thiÖp hiÖu qu¶ h¬n.<br /> <br /> Tµi liÖu trÝch dÉn vµ tham kh¶o<br /> <br /> 1. Elliot, F.R,1996: Gender, Family and Society. London: MacMillan Press Ltd.,<br /> 2. Gelles, R.J.,1977: Power, Sex and Violence: The case of Marital Rape. The Family Coordinator.<br /> Vol.6. No.4: 339-347<br /> 3. Hardon, A.,1995: A critical review of sexual and reproducitve health. In: Advancing women’s<br /> status: women and men together? Royal Tropical Institute: Amsterdam.<br /> 4. Marston, C.,2005: What is heterosexual coercion? Interpreting narratives from young people in<br /> Mexico City. Sociology of Health& Illness. Vol. 27. No.2005, pp 68-91.<br /> 5. Phan Thị Thu Hiền: Cưỡng bức tình dục trong hôn nhân tại một vùng nông thôn Quảng Trị. Chuyên<br /> san Giới, Tình dục & Sức khỏe tình dục, số 9. Nxb Thế giới. Hà Nội - 2005.<br /> 6. Population Report, 1999: Sexual Coersion. In Population Report. Volume XXVII. Number 4. Series L.<br /> Number 11. Issues in World Health. Published by the Population Information Program, Center for<br /> Communication Programs, The Johns Hopkins School of Public Health, Maryland.<br /> 7. Vũ Song Hà: Sự im lặng của phụ nữ và sự hoà thuận trong gia đình: Thái độ và hành vi tình dục của phụ nữ<br /> nông thôn có gia đình. Chuyên san Giới, Tình dục & Sức khỏe tình dục, số 8. Nxb Thế giới. Hà Nội - 2005.<br /> 8. Vũ Hồng Phong: Những lo ngại tình dục của nam giới ở một thị trấn nông thôn Việt Nam: Một cách giải<br /> thích nhân học. Chuyên san Giới, Tình dục & Sức khỏe tình dục, số 7. Nxb Thế giới. Hà Nội - 2005.<br /> 9. WHO, 2002: Technical consultation on sexual health. 28-31 January 2002. Retrieved 6 September<br /> 2004 from http://www.who.int/reproductivehealth/gender/sexual_health.htm<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Bản quyền thuộc Viện Xã hội học:www.ios.org.vn<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2