intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình khai thác, kiểm định, gia cố, sửa chữa cầu cống Phần 4

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

57
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kết cấu cầu là một lĩnh vực thuộc kết cấu xây dựng. Độ khó trong xây dựng cầu nằm tại kết cấu của nó, nên việc thiết kế cầu vẫn chủ yếu do các kỹ sư xây dựng thực hiện mà ít có đóng góp của kiến trúc sư.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình khai thác, kiểm định, gia cố, sửa chữa cầu cống Phần 4

  1. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng - T i tr ng th c u, cách b trí và trình t x p t i, d t i, th i gian gi t i ñ ng - T ch c cân th t i trư c khi x p lên c u. - Các máy móc, thi t b ño ñ c. - Sơ ñ b trí các ñi m ño. - K ho ch b trí các l c lư ng cán b ño ñ c. - B trí phương ti n ph c v ño d c (ñà giáo, c n c u, canô...). - Xác ñ nh th i gian th ngi m thích h p. Thông báo trên radio, TV. Báo - An toàn lao ñ ng cho ngư i và máy móc. - Phân công trách nhi m gi a các ñơn v tham gia th t i. Sau khi ñ cương th t i ñư c c p có th m quy n duy t, c n l p h sơ thi t k th t i kèm d toán. Trong h sơ ph i c th hoá t t c các n i dung ñã có trong ñ cương th t i và th hi n b ng các b n v , b n tính chi ti t. Trong quá trình th t i c u s ño các bi n d ng chung có ý nghĩa ñ c trưng cho s làm vi c t ng th c a toàn k t c u (các chuy n v góc ho c chuy n v th ng c a k t c u nh p ho c các b ph n c a nó, ho c c a m tr v.v...). Cũng c n ño nh ng bi n d ng c c b ñ t ñó suy ra tr ng thái ng su t c a b ph n k t c u. Khi th t i ñ ng ngư i ta dùng các thi t b ghi l i ñ c trưng ñ ng h c c a toàn c u nói chung ho c c a các b ph n riêng l . Mu n ch n h p lý lo i thi t b ño ñ th t i c u c th nào ñó c n ph i d ki n g n ñúng trư c các tr s và ñ c ñi m c a các bi n d ng s p s a ñư c ño. Mu n v y ph i tính toán trư c ho c tham kh o các k t qu ño ñã có các cu c th t i tương t tr ơc ñây. N u ch n ch n ñúng lo i thi t b c n dùng thì công tác th nghi m c u s làm nhanh g n và chính xác, ti t ki m. Trư c khi th t i c n ph i l p sơ ñ b trí các thi t b ño, ñánh s hi u chúng, làm các m u b ng ghi s li u cho phù h p v i t ng thi t b ño và v i sơ ñ th t i, phân công các nhân viên ño ñ c và hu n luy n l i h cho phù h p n i dung th t i c u c th . Kho ng th i gian th t i c n ñư c d ki n chính xác, ñ c bi t v i các c u ñư ng s t ñang khai thác thì ph i ch n th i ñi m "c a s " c a bi u ñ tàu ch y. Cũng c n lưu ý công tác an toàn trong quá trình th c u ph i theo ñúng các qui ñ nh thông thư ng. Vi c ch huy và thông tin trong quá trình th t i c u là r t quan tr ng, nh t là ñ i v i các c u l n, c u ñư ng s t, c u ñang khai thác trên các tuy n ñư ng nhi u xe c qua l i. C n có các phương ti n loa, máy b ñàm, xe ô-tô con, ñi n tho i. Page 49/152
  2. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng 2.1.3. T I TR NG TH CU 2.1.3.1 - Xe th t i Nguyên t c cơ b n ñ ch n t i tr ng th c u ph i gây ra ñư c n i l c (mà ch y u là mômen u n) b ng 80% tr s kh năng ch u l c cho phép c a k t c u. N u t i tr ng nh quá thì vi c th t i không có ý nghĩa. ð i v i các c u m i ho c c u cũ có h sơ thi t k thì t i tr ng th ph i x p x t i tr ng thi t k là t t nh t (tr trư ng h p c u có các hư h ng nghiêm tr ng). ð i v i các c u cũ ñã m t h sơ và có nhi u hư h ng, ph i qua tính toán sơ b và kh o sát t m ñ d ñoán t i tr ng l n nh t mà c u ch u ñư c, t ñó l a ch n t i tr ng th c u. M t khác lúc th c u cũng ph i tăng t i d n d n và theo dõi. Ph i th c u v i các sơ ñ ñ t t i v i m c ñ tăng d n. Ngoài ra còn ph i tuỳ thu c vào tình hình th c t c a các xe ô-tô trong vùng có th thuê ñư c làm xe th t i. Thông thư ng lúc th t i các c u l n c n nhi u xe l n luôn ph i ñi u ch nh s a l i sơ ñ x p xe cho phù h p v i m c ñích t o ra n i l c trong k t c u tương ñương v i n i l c do các t i tr ng th ñã d ki n lúc ñ u. ð i v i các c u ñư ng s t, ñoàn tàu th t i còn ph thu c kh năng thông xe c a c ño n tuy n mà trên ñó có c u ñang c n ñư c th t i, cũng như ph thu c tình hình ñ u máy toa xe th c có t i ñó. ð th t i tĩnh có th dùng các cách ñ t t i khác mà không dùng xe th t i, ví d ñ t các phao ch a ñ y nư c. Các xe th t i thư ng ñư c ch t t i b ng ñá, cát, v t li u n ng như ximăng, s t thép. Sai s c a t i tr ng th không ñư c quá ± 5% so v i qui ñ nh c a ñ án thi t k th t i. Các xe ph i cân tr ng lư ng c a t ng tr c xe và ñư c ño v kích thư c th c t ñ l y s li u tính n i l c. Trong m t s trư ng h p ñ c bi t (th ñ n phá ho i, th các b ph n, th v i t i tr ng n m ngang... ) có th dùng kích t i và các thi t b khác gây ra tác ñ ng c n thi t. Nhưng ph i có bi n pháp ño ñư c l c tác d ng chính xác (dùng ñ ng h ño l c ch ng h n...). C n d ki n kho ng th i gian b t ñ u và k t thúc ño c a t ng ngày,d phòng cách x lý các tình hu ng b t ng : Mưa bão, tai n n, khi n cho xe th t i ñ n không ñ n ñ ho c sai gi h n. N u c u ñư c d ki n cho t i tr ng thi t k là ñoàn xe ôtô H30, có th dùng các ôtô nhãn hi u Kpaz-256 (24 t n) ho c nhãn hi u Kamaz. N u c n có t i tr ng thi t k H18 ho c H13 thì vi c tìm ch n xe ôtô th t i d dàng hơn. Page 50/152
  3. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng 2.1.3.2. Cách x p th t i tĩnh Tuỳ theo m c ñích c a vi c x p xe t i l c c t l n nh t hay mômen l n nh t ho c m c ñích nào khác mà b trí xe th t i cho phù h p. Nói chung ñ i v i c u ôtô, ng v i m i sơ ñ x p xe theo hư ng d c c u ñ u ph i xét ít nh t 2 trư ng h p x p xe ngang c u là các trư ng h p x p m i xe l ch v thư ng lưu ho c v h lưu. Hình 2.1 X p xe th t i c u DakRông Hình 2.2 X p xe th t i trên c u h p Các xe có th quay ñ u cùng v m t hư ng ñ ti n vi c ra vào c u nhưng cũng có th quay ñuôi vào nhau nh m t o ra n i l c mômen hay l c c t l n nh t m t c t nào ñó c n xét. ð ch n sơ ñ x p xe d c c u c n xét ñư ng nh hư ng ph n l c g i. Khi ñi u xe trên c u ph i c ngư i chuyên trách và ñánh d u b ng sơn t trư c lên c u ng v i t ng sơ ñ xe. N u c u dài, c n nhi u xe ph i qui ñ nh ñánh s th t cho t ng xe ñ d ñi u khi n xe ra vào c u. V i m i c p t i tr ng (m i sơ ñ x p xe) ph i ño 3 l n v y ph i có k ho ch ñi u xe ra vào sao cho nhanh chóng, thu n l i và an toàn. Ngoài ra thư ng có 1 l n x p th ñ u tiên ñ ch nh l i các máy ño. Như v y c n d trù ño l p 4 l n. Khi th t i các c u cũ vi c x p t i ph i theo nguyên t c tăng d n b ng 50% ÷75%÷100% t i tr ng th c u ñ ñ m b o an toàn v i m i c p t i c n ti n hành ño ñ c ñ sơ b ñánh giá năng l c ch u t i th c t c a c u trư c khi x p c p t i l n hơn. Page 51/152
  4. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng Hình 2.4 X p 2 xe th t i l ch sang m t bên Hình 2.3 X p 1 xe th t i trên c u y u trên c u ðò-quan (Nam ñ nh) Page 52/152
  5. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng Hình 2.5 Sơ ñ x p t i ñ th t i ph n c u khung chính c a c u Ph L i Page 53/152
  6. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng Hình 2.6. Sơ ñ x p xe th t i ph n d m h p liên t c 3 × 30 c u Ph L i Page 54/152
  7. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng \ s¬ ®å t¶i 4 : ®o lón mè a1 p1 a1 s¬ ®å t¶i 4' : ®o chuyÓn vÞ ngang ®Ønh mè, trô V s¬ ®å xÕp t¶i lÖch th−îng s¬ ®å xÕp t¶i lÖch h¹ s¬ ®å xÕp t¶i ®óng t©m Hình 2.7. Sơ ñ x p xe th t i ño lún m A1, ño chuy n v ngang ñ nh m , tr c u Ph L i 2.1.3.3. B trí xe ñ th t i ñ ng Theo trình t c n th t i tĩnh v i nhi u xe t i trư c, sau ñó gi i phóng các xe ñó ñi ch gi l i 2 xe ñ th t i ñ ng. N u th y c u y u quá trong lúc th t i tĩnh thì không th t i ñ ng n a. Trên c u ôtô, dù nhi u làn xe, ñư c phép ch c n s d ng m t làn xe chính gi a c u ñ th t i ñ ng. T c ñ xe th ñ ng thư ng b t ñ u t 5 km/h và tăng d n t ng c p tuỳ theo ñ án thi t k qui ñ nh. Nói chung h s xung kích s l n nh t ng v i t c ñ xe t 25 - 35 km/h do ñó c n cho xe th t c ñ ñó. ð th ño xung kích có th ñ t 1 t m ván dày 5 cm trên m t c u t i ñúng m t c t có ñ t máy ño (ví d gi a nh p), khi xe ô-tô ch y nhanh qua s gây ra xung kích l n. Page 55/152
  8. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng C n thi t cho xe th ch y nhanh và hãm phanh ñ t ng t ñ t o ra chuy n v d c l n c a ñ nh m tr g i trên nh p ñang xét. Thông tin liên l c gi a ngư i ch huy ño ñ c và lái xe c n th ng nh t hi u l nh và nên có máy ñi n tho i vô tuy n. C n ñ c bi t chú ý khi th t i ñ ng, m t c u ph i hoàn toàn tr ng v ng. nư c ngoài có nh ng máy ch n ñ ng ñ t trên xe chuyên d ng ñ gây ra ch n ñ ng lúc th nghi m công trình. T i Vi n KHCN GTVT có m t xe như v y do nư c Nga ch t o. 2.1.4. TH T I TĨNH N i dung th t i tĩnh ñã ñ c nêu trong m c 2.1.2. ñây ch nêu thêm các chi ti t. Th i ñi m ñ c s li u là khi các kim ñ ng h c a các thi t b ño ñã n ñ nh và không ít hơn 5 phút k t lúc x p t i lên c u xong. C n có hi u l nh chung khi b t ñ u ñ c máy. N u th y máy ño nào tr c tr c thì ph i có bi n pháp x lý k p th i. V a ño v a theo dõi chung các hư h ng ñ phát hi n k p th i ng ng ti n tri n b t l i nh hư ng ñ n k t qu ño và an toàn công trình. N u phát hi n thêm các hư h ng m i sinh ra c n ñ i chi u các k t qu ño trư c ñó ñ phân tích và nh n xét. 2.1.4.1. ðo ñ võng Máy ño ñ võng nên ñ t các m t c t có ñ võng l n nh t và các m t c t ñ c bi t v c u t o (ví d m i n i) ho c hư h ng. S lư ng ñi m ño xét theo d c c u là tuỳ ñ dài nh p. ð thu n ti n b trí ñà giáo nên ñ t các ñi m ño võng g n các ñi m ño ng su t. N u c u có g i cao su ho c d ñoán m tr có th lún c n ñ t ñi m ño võng c m t c t trên g i ho c lân c n ñó. ð võng c a t t c các d m ch và dàn ch ph i ñư c ño ñ ng th i trong m t m t c t ngang c u. ði m c ñ nh làm g c ñ ño ñ võng thư ng là m t ñ t ñáy sông. Vì v y nơi ñ t c n có th ñóng c c tre, nơi nư c sâu có th bu c dây th v t n ng x p x 10kg xu ng ñáy sông. Trư ng h p sông l n, nư c ch y m nh, có thông thuy n mà không th th dây ñư c thì ño b ng máy cao ñ c có ñ chính xác cao (ví d Ni-004) ho c máy ño dùng ng ch a ch t l ng ñ c bi t. Các s ñ c trong m i l n x p t i ph i bao g m : - S ñ c máy khi xe chưa vào c u. - S ñ c máy khi xe vào và ñã ñ ng yên. - S ñ c máy khi xe ra h t kh i c u. Page 56/152
  9. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng ð phân tích bi n d ng dư c n so sánh k t qu ño c a l n x p t i ñ u tiên và l n x p t i cu i cùng. S li u ño ph i ñư c ghi theo m u th ng nh t ñ ti n phân tích. ðo xong ph i ghi chú nh ng gì b t thư ng. 2.1.5. TH T I ð NG N i dung th t i ñ ng ñã ñư c nói m c 2.1.2, cách b trí ho t t i ñư c nói m c 2.1.3. V trí ñ t máy ño th t i ñ ng ñư c ch n tuỳ theo m c ñích. Thông thư ng các máy ghi bi u ñ ñ võng ñ t m t c t gi a nh p, t i ñáy các dàn ch ho c d m ch ngay bên dư i v t xe th t i ñ ng ch y (thư ng là d m gi a). Thông tin liên l c lúc th t i ñ ng r t quan tr ng vì máy ño ñ ng ph i cho ch y trư c khi xe th t i ch y vào ñ u c u ho c ñ u nh p ñư c ño ñ c. Các máy ño thông d ng Vi t Nam là Taxtograph và Gây-gher. (xem 2.5) ð i v i c u nhi u nh p, không th ño h t m i nh p do ñó nên ch n nh p c u nào ñó có hư h ng n ng nh t, trong ñó ñ c ñi m c u t o ñ i di n cho các nh p mà ti n hành ño ñ c. Các ñi m ñó nên ñ t các b ph n ch u l c chính, nơi có th xu t hi n các ng su t l n nh t (kéo ho c nén) và nơi có hư h ng, khuy t t t. Chú ý nh hư ng c a ng su t c c b , xo n, ng su t t p trung. nơi có nghi ng c n tăng s lư ng ñi m ño. ð ño ng su t c t thép, nh t thi t ph i ñ c b chút ít l p bêtông b o h ñ g n máy ño tr c ti p lên c t thép. Không ñư c suy di n t ng bi n c a bê tông vùng kéo ra ng su t kéo c a c t thép trong nó. Trong nh ng trư ng h p ñ c bi t, có th kích d m lên ñ ño ño ph n l c g i do tĩnh t i r i t ñó tính ra n i l c các c u ki n ho c m t c t c n xét. Khi th t i c u BTCT luôn luôn ph i quan sát v t n t. Ph i v b n v mô t các v t n t và ghi chú s ti n tri n c a chúng trong lúc th t i và ghi chú s ti n tri n c a chúng trong lúc th t i. ði m ño ng bi n bêtông ph i ñ t xa v t n t. 2.2. PHƯƠNG PHÁP DÙNG TEN-XƠ-MET ð ðO NG SU T Có m t s phương pháp ñ ño ng su t như phương pháp quang h c phân c c vv… tuy nhiên ph bi n nh t ñ i v i hi n trư ng là phương pháp ten-xơ-met. Ngư i ta dùng m t thi t b ño chính xác (tên là ten-xơ-met) ñ ño bi n d ng c c b c a m t ño n ng n k t c u. ðo n ng n ñó có chi u dài ño chính xác là S (g i là cơ s c a ∆S = ε chính là ñ bi n d ng tương ten-xơ-met). Tr s bi n d ng ño ñư c là ∆ S. t s S ñ i. Dùng ñ nh lu t Hook ñ tính ra h s trung bình: Page 57/152
  10. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng σ = E *ε . Như v y c n ph i bi t trư c tr s mô ñuyn ñàn h i E c a v t li u. ñ i v i v t li u thép than thư ng có E=2100000 KG/cm 2 . nhưng ñ i v i v t li u bê tông vi c xác ñ nh chính xác môñul ñàn h i E là r t khó th c hi n. Công th c trên là trư ng h p tr ng thái ng su t ñu ng th ng, thư ng g p khi ño ng su t các thanh dàn ch u l c d c tr c kéo hay nén. ð i v i tr ng thái ng su t su t ph ng thì t i m i ñi m ño c n ph i ño bi n d ng theo hai ho c ba hư ng. N u ñã bi t trư c các hư ng c a các ng su t chính σ 1 và σ 2 thì ch c n ñ t hai ten-xơ-met v i các cơ s d c theo hư ng c a σ 1 và σ 2 . Sau khi ño ñư c các bi n d ng ε 1 và ε 2 thì tính các ng su t chính theo công th c : E (ε 1 + µ.ε 2 ) σ1 = 1− µ2 (2-1) E (ε 2 + µ.ε 1 ) σ2 = 1− µ 2 trong ñó: µ - h s Poatson. N u chưa bi t trư c các ng su t chính thì c n ph i ño ñu c tr s bi n d ng theo 3 hư ng. Thư ng ch n 1 hư ng b t kỳ r i hai hư ng còn l i thì ñư c b trí t o thành các c p góc 45 0 và 90 0 ho c 60 0 và 120 0 so v i hư ng th nh t. Các bi n d ng tương ñ i ñư c ký hi u là ε 0 , ε 45 , ε 90 ho c là ε 0 , ε 60 , ε 120 . Sau khi ño ñư c các bi n d ng ñó, dùng các công th c sau ñ tính các ng su t chính. - ð i v i trư ng h p th nh t: ε 0 + ε 90 1 (ε 0 − ε 45 )2 + (ε 90 − ε 45 )2 ε 1, 2 = ± (2-2) 2 2 - ð i v i trư ng h p th hai: 2 2 ε + ε 60 + ε 120   1   1 = .(ε 0 + ε 60 + ε 120 ) ±  ε 0 − 0 .(ε 60 − ε 120 ) ε 1, 2  + (2-3) 3 3   2  góc nghiêng α gi a hư ng c a ng su t chính σ 1 v i hư ng ch n tuỳ ý th nh t ñ ño bi n d ng ñư c tính theo công th c: Page 58/152
  11. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng 2ε 45 − ε 0 − ε 90 tg 2 α = (2-4) ε 0 − ε 90 1 .(ε 0 − ε 120 ) 3 tg 2 α = (2-5) 1 ε 0 − .(ε 0 − ε 60 − ε 120 ) 3 Chi u dương c a góc là theo chi u quay kim ñ ng h . Hình 2-8. Sơ ñ ho t ñ ng c a ten-xơ-met hai ñòn b y. 1. Khung; 2. ðo n n i; 3. ðòn b y làm nhi m v kim ch v ch;4. ðòn b y có mũi tỳ di ñ ng ñư c. ∆ Hình 2-9. Ten-xơ-met hai ñòn b y. Page 59/152
  12. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng 2.2.1. CÁC LO I TEN-XƠ -MÉT CƠ H C 2.2.1.1. Ten-xơ-mét hai ñòn b y (Ten-xơ-mét ñòn) ðây là lo i ten-xơ-mét thông d ng nh t nư c ta hi n nay. Sơ ñ ho t ñ ng ñư c v trên hình 2.1. Khung c ng m t có mũi tỳ nh n c ñ nh, ñ u bên trái có v t c t lõm hình tam giác ñ tỳ l t m t mũi tỳ hình thoi có chi u cao là a. Mũi tỳ ñó g n ch t v i ñòn b y 4. Ph n trên c a ñòn b y 4 có chi u dài tay ñòn là a ñư c liên k t qua ño n n i 2 v i ñòn b y 3. ðòn b y 3 chính là kim ch v ch chia ñ quay ñư c quanh ch t g n vào khung c ng 1. Kho ng cách gi a mũi tỳ c ñ nh và mũi tỳ di ñ ng ñư c g i là cơ s c a ten-xơ-mét. Khi l p ñ t ten-xơ-mét có các b ph n ph ñ gá ch t sao cho các mũi tỳ c ñ nh và mũi tỳ di ñ ng ñư c tỳ ch t vào b m t c u ki n c n ño ng bi n.Khi b m t ñã b dãn ra hay co vào thì mũi tỳ di ñ ng s d ch chuy n theo m t ño n là ∆S . Qua các ñòn b y, k t n qu s làm cho kim ch v ch l ch ñi n v ch trên b ng chia ñ theo milimét. T s =m ∆S ñư c g i là h s khu ch ñ i c a ten-xơ-mét. Tr s m vào kho ng 800 - 2000 tuỳ lo i ten- xơ-mét. Thang chia ñ chia ñ thư ng có 50 v ch chia milimét. Như v y tr s c c ñ i c a 50 ∆S mà có th ñ c ñư c vào kho ng milimét. m Các ten-xơ-mét ñư c ch t o s n tương ng v i cơ s S = 20 ÷100mm. Có th l p các b ph n ph ñ n i dài cơ s ñ n 300mm. ð chính xác c a phép ño b ng ten-xơ-mét ph thu c vào m c ñ chính xác ch t o, chi u dài cơ s S và vi c l p ñ t chính xác nó lên b m t k t c u. Nói chung l c ép gá ten- xơ-mét vào b m t k t c u nên là 2 ÷ 3kg. N u ép quá m nh s làm h ng các mũi tỳ và kim khó quay khi n phép ño không chính xác. Page 60/152
  13. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng Hình 2.10 L p Ten-xơ-mét ñòn ñ ño Hình 2.11 L p Ten-xơ-mét ñòn ñ ño thanh thanh chéo trong dàn c u thép m thư ng trong dàn c u thép 2.2.1.2. Ten-xơ-mét dùng ñ ng h chuy n v . Lo i ten-xơ-mét này ho t ñ ng như sau: Khi c u ki n bi n d ng thì ñòn b y g n v i mũi tỳ b quay ñi và làm cho thanh tr c c a ñ ng h chuy n v d ch chuy n, kim ñ ng h quay ch v ch ño. ð chính xác c a ten-xơ-mét này ph thu c vào ñ chính xác c a ñ ng h chuy n v ( thư ng là 0,01mm )và có th ñư c tăng lên b ng cách thay ñ i t s truy n c a ñòn b y. Vi t Nam hi n có dùng lo i ten-xơ-mét như trên do ð c ch t o, ghép hai cái ñ i x ng nhau ñ ñ ng th i ño ng su t c hai b m t c a c u ki n và d l p ñ t. Khi ño ng su t trong dây cáp c u treo ngư i ta dùng ten-xơ-mét có ñ ng h chuy n v . Nó có hai ñai k p ch t vào s i cáp. M t ñai g n v i v ñ ng h chuy n v . ðai còn l i g n v i thanh n i dài. Cơ s c a lo i ten-xơ-mét này không nên quá l n ñ tránh nh hư ng s xo n dây cáp làm sai k t qu ño. Thư ng l y chi u dài cơ s là 200mm. (C ly gi a các tâm ñai k p). Gi s ñ chính xác c a ñ ng h là 0,01mm thì m i ñ chia c a ñ ng h s tương ng v i ng su t trong dây cáp c u treo là : 0,001 σ= . 1800000 = 90kg/ cm2 20 E caukien Ecaukien = 41 2 ρ .∆ σ day ∆σ = ( W 2 - W1 ) 2 (2-6) 2 E day E day Trên hình v 2-12 là sơ ñ c u t o c a lo i ten-xơ-mét dây thông d ng, dùng ñ ño ng su t trong câú ki n b ng g . Các dây ñư c căng gi a các chân ñó.ðư ng kính dây 0,25-0,30mm, ñ căng c a dây ñư c ñi u ch nh b ng vít 4.Trên khung c a ten-xơ-mét có Page 61/152
  14. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng l p nam châm ñi n 2 n i qua các ch u 1 v i m t dây d n ñi n ngu n. Ten-xơ-mét c n ph i ñư c n i v i m t d ng c ño ñ c bi t, ch ng h n m t d ng c ño có dây căng chu n ño. N u trong nam châm ñi n xu t hi n m t xung ñi n thì dây căng s dao ñ ng.Dao ñ ng c a dây căng gây ra dòng c m ng cu n dây c a nam châm ñi n,dòng này qua b khuy ch ñ i r i ñ n m t loa t o ra m t âm thanh nghe ñư c. Khi ñó dây căng chu n ño ph i ñư c ñi u ch nh sao cho c 2 dây căng ñ u t o ra âm thanh hoà âm. Dây căng chu n ño ñư c căng b ng vít micromet có g n thang ño ñ ñ c ñư c t n s dao ñ ng c a dây căng chu n ño. Nói chung ki u tenxơ-mét này có c u t o chưa hoàn h o nên ñ chính xác không cao. ð ño ng su t trong kim lo i ph i dùng lo i ten-xơ-mét ph c t p hơn có khung c ng và mũi tì di ñ ng.Nhưng vi c l p ñ t lâu hơn so v i l p ñ t các ten-xơ-mét cơ vì v y r t ít khi dùng ten-xơ-mét dây ñ ño k t c u 2.2.2. TEN-XƠ-MÉT DÂY Còn g i là ten-xơ-mét âm thanh, b ph n chính là m t dây căng nh . Ho t ñ ng c a ten-xơ mét d a trên nguyên t c là t n s dao ñ ng riêng W c a dây căng ph thu c vào ng su t trong dây σ theo công th c : lσ W= (2 - 7 ) 2l ρ Trong ñó : W :- T n s dao ñ ng riêng c a dây căng (Hz ) l : - Chi u dài dây căng (mm) σ : - ng su t trong dây căng (kg/ mm2 ) ρ : -H ng s , tuỳ thu c v t li u dây căng, n u là dây thép thì ρ = 0,8.10 −5 KG/mm3 T công th c trên suy ra n u hai ñ u dây căng ñư c liên k t ch t vào 2 ñi m trên c u ki n thì trư c lúc c u ki n bi n d ng, ten-xơ-métcó các ñ c trưng sau : Chi u dài dây 1, ng su t dây σ , t n s dao ñ ng riêng c a dâyW 1 .Còn sau lúc c u ki n bi n d ng s có các ñ c trưng tương ng là ∆1+1, σ 2 và W 2 . N u b qua tr s quá nh c a ∆1 thì s ñư c gia s ng su t là : ∆σ = 41 2 ρ ( W 2 - W 1 ) 2 (2-8 ) 2 Page 62/152
  15. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng B i vì bi n d ng tương ñ i c a dây và c a c u ki n là gi ng nhau khi c u ki n ch u kéo ho c ch u nén và ch khác nhau chút ít khi c u ki n ch u u n nên có th vi t : σ day σ caukien = (2-9) E day E caukien Ecaukien σ caukien = .σ day (2-10) Suy ra: E day ∆ Hình 2-12. Sơ ñ nguyên t c ho t ñ ng c a tenxơmet dây 1.Dây căng; 2 Nam châm ñi n ∆ Hình 2-13. 1.ð a g n ñáy ng b c g m 2 ño n l ng nhau; 2. ng b c dây căng; 3.Nam châm ñi n. Hình 2-14. Sơ ñ các b c m bi n ñi n tr . a) Ki u có các ño n cong; b) Ki u không có ño n cong; 1.Ph n dây có ñi n tr ; 2.lá m ng ñ c bi t làm n n cách ñi n; Page 63/152
  16. GS.TS. Nguy n vi t Trung- Gíao trình Khai thác, Ki m ñ nh, Gia c , S a ch a c u c ng 3.ð u dây d n ñi n; 4.Các v y ñ ng có ñi n tr th p. Do r ti n và khá ñơn gi n nên ten-xơ-mét dây nên dùng ñ ño ng su t trong lòng bê tông ñ c bi t là khi c n theo dõi su t th i gian dài. Mu n v y ngay t lúc ñ u xây d ng c n ph i l p ñ t ten-xơ-mét dây trong lòng kh i bê tông, dây căng c a ten-xơ-mét ñư c ñ t trong ng nh a ñ c bi t không c n tr dao ñ ng c a dây và cách ly không ti p xúc v i bê tông. Dây d n ñi n t nam châm ñư c thò ra kh i b m t kh i bê tông và ñư c b o v ñ tránh r . 2.2.3. TEN-XƠ-MÉT ðI N Các ten-xơ-mét ñi n ñ u g m có hai ph n là b c m bi n (ðattric) t c là b ph n ti p nh n bi n d ng c a c u ki n và ph n máy do các ñ i lư ng ñi n. Sơ ñ c a ðattric ñi n s ñư c v trên hình 2-14 ðó là m t ñi n tr dây ñ c bi t ñư c dán gi a 2 l p gi y m ng. Chi u dài cơ s c a ñattric ñư c tr n tuỳ theo m c ñích và ñi u ki n ño trong kho ng t 3 ÷ 150mm, khi ñó tương ng v i ñI n tr t 30÷ 50Ω ñ n 2000Ω. Thư ng dùng nh t là lo i ñattric có cơ s dài 5÷30mm ng v i ñi n tr 50Ω÷400Ω. Tr ng lư ng c a ñattric r t nh và ñư c ño b ng ph n 10 gram. ð u các ño n dây hình zic - z c c a ñattric ñư c làm to hơn ñ tránh ñ nh y c m c a ñattric ñ i v i các bi n d ng ngang. Tuỳ theo ñ c ñi m c a tr ng thái ng su t c u ki n mà 1 v trí c n ph i dán 1 hay vài ñattric. tr ng thái ng su t 1 tr c ch c n dán 1 ñattric, tr ng thái ng su t hai tr c thì dán nhi u hơn. Vi c ño s thay ñ i ñi n tr c a ñattric ñư c th c hi n theo sơ ñ c u ño dòng ñi n 1 chi u hay dòng ñI n xoay chi u. Trên c u ki n dán ñattric ch ñ ng R Ta . Trên m t c u ki n nh khác có cùng lo i v t li u và ñư c ñ cùng trong m t ñi u ki n nhi t ñ nhưng không có l c tác d ng, ñư c dán 1 ñattric bù R k . Nhi m v c a nó là làm cân b ng ño khi có s thay ñ i nhi t ñ (hình 2-15 ) * ðattric ñi n tr có các ưu ñi m sau : - Kích th ơc và tr ng lư ng nh có th ñ t v trí khó leo trèo ñ n. - Có th ño bi n d ng mà không có các sai s quán tính trong ph m vi t n s r ng t 0 → 30 Hz. - ð chính xác cao, có th ño nhanh và t p chung s li u ño t nhi u ñattric ñư c n i l n lư t nh h p ñ u n i và b chuy n m ch v m t c n ño. Page 64/152
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2