Giải pháp hoàn thiện công tác kế toán các khoản BHXH, BHYT, BHTN tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Thái Thị Thái Nguyên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 103(03): 65 - 72<br /> <br /> GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CÁC KHOẢN BHXH, BHYT,<br /> BHTN TẠI CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA<br /> TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN<br /> Thái Thị Thái Nguyên*<br /> Trường ĐH Kinh tế & Quản trị Kinh doanh - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Theo số liệu thống kê của Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Tỉnh Thái Nguyên tính đến 30/10/2010,<br /> toàn tỉnh có hơn 2000 doanh nghiệp nhỏ và vừa đăng ký kinh doanh và đang hoạt động tích cực<br /> trên các vùng miền của tỉnh, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, xứng đáng với<br /> tiềm năng của tỉnh Thái Nguyên [5]. Việc thực hiện và hoàn thiện công tác kế toán trong doanh<br /> nghiệp đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa,<br /> trong đó hoàn thiện công tác kế toán BHXH, BHYT, BHTN là một trong những nội dung trong<br /> việc hoàn thiện công tác kế toán của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn Tỉnh Thái Nguyên.<br /> Từ khóa: hội doanh nghiệp, Thái Nguyên, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tự nguyện<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Qua khảo sát và điều tra số liệu thực tế tại<br /> một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh về công<br /> tác kế toán BHXH, BHYT, BHTN cho thấy<br /> các doanh nghiệp đang thực hiện còn nhiều<br /> bất cập và gặp nhiều vướng mắc trong việc<br /> thực hiện chế độ bảo hiểm cho người lao<br /> động cũng như trong công tác kế toán BHXH,<br /> BHYT, BHTN. Do vậy, sau khi nghiên cứu<br /> thực trạng công tác kế toán BHXH, BHYT,<br /> BHTN, tác giả sẽ đưa ra các giải pháp nhằm<br /> hoàn thiện công tác kế toán BHXH, BHYT,<br /> BHTN tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên<br /> địa bàn Tỉnh Thái Nguyên.<br /> BHXH là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp<br /> một phần thu nhập của người lao động khi họ<br /> bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai<br /> sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất<br /> nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở<br /> đóng vào quỹ BHXH" (Điều 3 Luật BHXH)<br /> [1]. Mục tiêu của BHXH là nhằm thỏa mãn<br /> những nhu cầu thiết yếu của người lao động<br /> khi người lao động ốm đau, thai sản, tai nạn<br /> lao động, hưu trí, tử tuất...<br /> BHYT là hình thức bảo hiểm được áp dụng<br /> trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, không vì<br /> mục đích lợi nhuận, do Nhà nước tổ chức<br /> thực hiện và các đối tượng có trách nhiệm<br /> tham gia theo quy định của pháp luật [1]. Do<br /> *<br /> <br /> Tel: 0982 059811, Email: Nguyentueba@gmail.com<br /> <br /> vậy BHYT sẽ trang trải, trợ cấp tiền thuốc,<br /> chi phí khám chữa bệnh, viện phí…khi người<br /> lao động ốm đau, thai sản, tai nạn lao động…<br /> Chế độ BHTN: Người thất nghiệp là người<br /> đang đóng BHTN mà bị mất việc làm hoặc<br /> chấm dứt hợp đồng lao động( HĐLĐ), hợp<br /> đồng làm việc nhưng chưa tìm được việc làm.<br /> BHTN bao gồm các chế độ: TCTN( trợ cấp<br /> hằng tháng, trợ cấp một lần); hỗ trợ học nghề;<br /> hỗ trợ tìm việc làm; bảo hiểm y tế.<br /> Tuy nhiên, trong khuôn khổ bài viết này tác<br /> giả chỉ đề cập đến vấn đề thực trạng công tác<br /> kế toán BHXH, BHYT, BHTN của các doanh<br /> nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên để từ đó<br /> đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế<br /> toán đó.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Thực trạng công tác kế toán BHXH, BHYT,<br /> BHTN của các doanh nghiệp Nhỏ và vừa<br /> trên địa bàn Tỉnh Thái Nguyên<br /> Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên hiện<br /> có trên 2.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa đăng<br /> ký hoạt động kinh doanh nhưng trong phạm<br /> vi bài báo tác giả đưa ra số liệu nghiên cứu tại<br /> 30 doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh<br /> Thái Nguyên với nội dung sau:<br /> Theo bảng 1 ta thấy tổng số lao động thực tế<br /> tại doanh nghiệp khác rất nhiều so với tổng số<br /> lao động thực tế tham gia BHXH như doanh<br /> nghiệp tư nhân Trung Thành sử dụng 78 lao<br /> 65<br /> <br /> 68Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Thái Thị Thái Nguyên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> động thường xuyên nhưng số lượng lao động<br /> tham gia BHXH, BHYT, BHTN chỉ có 54 lao<br /> động chiếm 62.93%. Hoặc tại công ty Thương<br /> mại Quang Minh sử dụng lao động thường<br /> xuyên 11 lao động nhưng chỉ có 3 lao động<br /> tham gia đóng BHXH, BHYT, BHTN chiếm<br /> tỷ lệ 27,27%. Tại sao lại có sự khác biệt giữa<br /> số lượng lao động thực tế và số lượng lao<br /> động tham gia đóng Bảo hiểm. Điều này có<br /> rất nhiều nguyên nhân, theo tìm hiểu và thông<br /> tin điều tra thực tế của tác giả cho thấy các<br /> doanh nghiệp hiện nay tương đối nghiêm túc<br /> trong việc thực hiện chế độ bảo hiểm cho<br /> người lao động. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa<br /> <br /> 103(03): 65 - 72<br /> <br /> số lượng lao động tham gia đóng bảo hiểm<br /> với số lượng lao động thực tế đó là những lao<br /> động này chưa hết thời gian thử việc tại đơn<br /> vị hoặc là cán bộ đã nghỉ hưu được ký hợp<br /> động lao động làm thêm các công việc như<br /> bảo vệ, lái xe…hoặc một số trường hợp đặc<br /> biệt số lao động này đang làm việc tại đơn vị<br /> nhưng tham gia đóng Bảo hiểm tại đơn vị<br /> khác…Vì vậy, nếu xét trên phạm vi rộng toàn<br /> bộ các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn<br /> tỉnh Thái Nguyên thì tình trạng né tránh nộp<br /> BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động<br /> cung là một vấn đề được quan tâm xem xét.<br /> <br /> Bảng 1: SỐ LƯỢNG LAO ĐỘNG THAM GIA BHXH, BHYT, BHTN TẠI MỘT SỐ DN NHỎ VÀ VỪA<br /> TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN ( Thời điểm: 31/12/2011)<br /> <br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> 11<br /> 12<br /> 13<br /> 14<br /> 15<br /> 16<br /> 17<br /> 18<br /> 19<br /> 20<br /> 21<br /> 22<br /> 23<br /> 24<br /> 25<br /> 26<br /> 27<br /> 28<br /> 29<br /> 30<br /> <br /> Tên Doanh Nghiệp<br /> <br /> Địa chỉ<br /> <br /> Vốn điều Tổng số Lao động<br /> lệ( trđ)<br /> <br /> Công ty TNHH TM Việt Sơn<br /> Số 225 - PĐP - TP Thái Nguyên<br /> Công ty TNHH Thái Việt<br /> Cao Ngạn - TP Thái Nguyên<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Trung Thành Tổ 19 - Trung Thành - TN<br /> Công ty CP đầu tư& TM Nhật Huyền Tổ 20 - Trung Thành - TN<br /> Công ty TNHH Hiền Sơn<br /> SN60- CMT8 - TP Thái Nguyên<br /> Công ty TB điện Lộc Phát<br /> 369 - Đồng Quang - TN<br /> Công ty TNHH An Giang Thái Nguyên Tổ 27 - Quang Trung - TN<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Linh Thư<br /> Tổ 14 - Phan Đình Phùng - TN<br /> Công ty TNHH Thép Tú Ninh<br /> Tổ 7 - Tân Thành - TN<br /> Doanh nghiệp Phú Biên Phương<br /> Tổ 12 - Túc Duyên - TN<br /> Công ty TM Quang Minh<br /> Tổ 1 - Hoàng Văn Thụ - TN<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Mai Hồng<br /> Tổ 17 - Trưng Vương - TN<br /> Doanh nghiệp Sơn Tình<br /> Tổ 7 - Tân Long - TN<br /> Doanh nghiệp Dũng Thảo<br /> Đường Lương Ngọc Quyến - TN<br /> Công ty TNHH Gia Thuật PPT<br /> Tổ 12 - Tân Lập - TN<br /> Doanh nghiệp Ngọc Tú<br /> Sơm Cẩm - Phú Lương - TN<br /> Doanh nghiệp Thành Lợi<br /> Hùng Sơn - Đại Từ - TN<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Anh Đào<br /> Phan Đình Phùng - TN<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Trần Thắng Quang Trung - Thái Nguyên<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hợp Nhất<br /> Tổ 12 - Trung Thành - TN<br /> Doanh nghiệp Toàn Nghĩa<br /> Tổ 12 - Quang Trung - TN<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hoà Nam<br /> Tổ 12 - Phan Đình Phùng - TN<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hùng Giang Yên Đổ - Phú Lương - TN<br /> Doanh nghiệp TN Xây dựng Hùng TuấnTT Đu - Phú Lương - TN<br /> Doanh nghiệp TN Gia Hưng TN<br /> Phường Tân Lập - Thái Nguyên<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hồng Thuỷ<br /> Thịnh Đán - TP Thái Nguyên<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hồng Quyến An Khánh - Đại Từ - TN<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Bảo Liên<br /> Cam Giá - Tp Thái Nguyên<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Đức Thuận<br /> Trung Thành - Phổ Yên - TN<br /> Doanh nghiệp Tư nhân Truyền Chi<br /> Quang Trung - Thái Nguyên<br /> <br /> 4.500<br /> 10.000<br /> 15.180<br /> 9.500<br /> 1.000<br /> 1.500<br /> 800<br /> 10.800<br /> 1.945<br /> 400<br /> 250<br /> 2.000<br /> 3.000<br /> 5.000<br /> 1.000<br /> 1.500<br /> 1.200<br /> 2.000<br /> 1.800<br /> 3.000<br /> 2.000<br /> 1.500<br /> 3.500<br /> 2.000<br /> 1.500<br /> 500<br /> 500<br /> 2.000<br /> 1.500<br /> <br /> Tổng số<br /> 35<br /> 25<br /> 78<br /> 30<br /> 26<br /> 11<br /> 9<br /> 19<br /> 58<br /> 13<br /> 11<br /> 8<br /> 20<br /> 30<br /> 30<br /> 18<br /> 10<br /> 14<br /> 20<br /> 19<br /> 28<br /> 22<br /> 10<br /> 32<br /> 21<br /> 12<br /> 10<br /> 12<br /> 19<br /> 24<br /> <br /> Nữ<br /> 10<br /> 10<br /> 34<br /> 25<br /> 13<br /> 5<br /> 3<br /> 11<br /> 16<br /> 4<br /> 6<br /> 5<br /> 5<br /> 10<br /> 8<br /> 4<br /> 2<br /> 2<br /> 5<br /> 3<br /> 6<br /> 7<br /> 4<br /> 7<br /> 9<br /> 4<br /> 2<br /> 4<br /> 10<br /> 12<br /> <br /> Số lượng LĐ tham Tỷ lệ tham<br /> gia đóng BHXH, gia BHXH,<br /> BHYT,<br /> BHYT, BHTN<br /> BHTN<br /> Tổng số<br /> Nữ<br /> 28<br /> 18<br /> 54<br /> 9<br /> 26<br /> 5<br /> 3<br /> 12<br /> 37<br /> 13<br /> 3<br /> 4<br /> 18<br /> 16<br /> 25<br /> 12<br /> 8<br /> 10<br /> 15<br /> 14<br /> 20<br /> 15<br /> 5<br /> 20<br /> 20<br /> 10<br /> 4<br /> 5<br /> 15<br /> 18<br /> <br /> 6<br /> 8<br /> 28<br /> 7<br /> 13<br /> 4<br /> 2<br /> 8<br /> 12<br /> 4<br /> 2<br /> 3<br /> 2<br /> 4<br /> 5<br /> 2<br /> 2<br /> 2<br /> 3<br /> 3<br /> 2<br /> 5<br /> 2<br /> 5<br /> 8<br /> 3<br /> 2<br /> 2<br /> 8<br /> 10<br /> <br /> 80,00%<br /> 72,00%<br /> 69,23%<br /> 30,00%<br /> 100,00%<br /> 45,45%<br /> 33,33%<br /> 63,16%<br /> 63,79%<br /> 100,00%<br /> 27,27%<br /> 50,00%<br /> 90,00%<br /> 53,33%<br /> 83,33%<br /> 66,67%<br /> 80,00%<br /> 71,43%<br /> 75,00%<br /> 73,68%<br /> 71,43%<br /> 68,18%<br /> 50,00%<br /> 62,50%<br /> 95,24%<br /> 83,33%<br /> 40,00%<br /> 41,67%<br /> 78,95%<br /> 75,00%<br /> <br /> (Nguồn: Tính toán của tác giả dựa trên số liệu của các Phiếu điều tra DN năm 2011)<br /> <br /> 66<br /> <br /> 69Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Thái Thị Thái Nguyên<br /> <br /> STT<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 103(03): 65 - 72<br /> <br /> Bảng 2: MỨC TIỀN LƯƠNG THỰC TẾ BÌNH QUÂN VÀ LCB ĐÓNG BHXH BÌNH QUÂN<br /> CỦA MỘT SỐ DN NHỎ VÀ VỪA TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THÁI NGUYÊN (Thời điểm: 31/12/2011)<br /> Đvt: 1000đ<br /> Mức lương thực tế Mức lương tham gia<br /> Tên Doanh Nghiệp<br /> Địa chỉ<br /> bình quân<br /> BHXH, BHYT, BHTN<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> <br /> 1<br /> <br /> Công ty TNHH TM Việt Sơn<br /> <br /> Số 225 - PĐP - TP Thái Nguyên<br /> <br /> 2.800<br /> <br /> 1.958<br /> <br /> 69,93%<br /> <br /> 2<br /> <br /> Công ty TNHH Thái Việt<br /> <br /> Cao Ngạn - TP Thái Nguyên<br /> <br /> 2.700<br /> <br /> 2.020<br /> <br /> 74,81%<br /> <br /> 3<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Trung Thành<br /> <br /> Tổ 19 - Trung Thành - TN<br /> <br /> 2.200<br /> <br /> 2.180<br /> <br /> 99,09%<br /> <br /> 4<br /> <br /> Công ty CP đầu tư& TM Nhật Huyền Tổ 20 - Trung Thành - TN<br /> <br /> 2.600<br /> <br /> 2.300<br /> <br /> 88,46%<br /> <br /> 5<br /> <br /> Công ty TNHH Hiền Sơn<br /> <br /> SN60- CMT8 - TP Thái Nguyên<br /> <br /> 2.250<br /> <br /> 2.160<br /> <br /> 96,00%<br /> <br /> 6<br /> <br /> Công ty TB điện Lộc Phát<br /> <br /> 369 - Đồng Quang - TN<br /> <br /> 2.100<br /> <br /> 1.958<br /> <br /> 93,24%<br /> <br /> 7<br /> <br /> Công ty TNHH An Giang Thái Nguyên Tổ 27 - Quang Trung - TN<br /> <br /> 2.200<br /> <br /> 2.010<br /> <br /> 91,36%<br /> <br /> 8<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Linh Thư<br /> <br /> Tổ 14 - Phan Đình Phùng - TN<br /> <br /> 2.500<br /> <br /> 1.958<br /> <br /> 78,32%<br /> <br /> 9<br /> <br /> Công ty TNHH Thép Tú Ninh<br /> <br /> Tổ 7 - Tân Thành - TN<br /> <br /> 2.400<br /> <br /> 2.120<br /> <br /> 88,33%<br /> <br /> 10<br /> <br /> Doanh nghiệp Phú Biên Phương<br /> <br /> Tổ 12 - Túc Duyên - TN<br /> <br /> 2.600<br /> <br /> 1.958<br /> <br /> 75,31%<br /> <br /> 11<br /> <br /> Công ty TM Quang Minh<br /> <br /> Tổ 1 - Hoàng Văn Thụ - TN<br /> <br /> 2.400<br /> <br /> 2.130<br /> <br /> 88,75%<br /> <br /> 12<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Mai Hồng<br /> <br /> Tổ 17 - Trưng Vương - TN<br /> <br /> 2.550<br /> <br /> 1.958<br /> <br /> 76,78%<br /> <br /> 13<br /> <br /> Doanh nghiệp Sơn Tình<br /> <br /> Tổ 7 - Tân Long - TN<br /> <br /> 2.500<br /> <br /> 1.960<br /> <br /> 78,40%<br /> <br /> 14<br /> <br /> Doanh nghiệp Dũng Thảo<br /> <br /> Đường Lương Ngọc Quyến - TN<br /> <br /> 2.500<br /> <br /> 1.980<br /> <br /> 79,20%<br /> <br /> 15<br /> <br /> Công ty TNHH Gia Thuật PPT<br /> <br /> Tổ 12 - Tân Lập - TN<br /> <br /> 2.600<br /> <br /> 2.350<br /> <br /> 90,38%<br /> <br /> 16<br /> <br /> Doanh nghiệp Ngọc Tú<br /> <br /> Sơm Cẩm - Phú Lương - TN<br /> <br /> 2.200<br /> <br /> 1.950<br /> <br /> 88,64%<br /> <br /> 17<br /> <br /> Doanh nghiệp Thành Lợi<br /> <br /> Hùng Sơn - Đại Từ - TN<br /> <br /> 2.500<br /> <br /> 2.250<br /> <br /> 90,00%<br /> <br /> 18<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Anh Đào<br /> <br /> Phan Đình Phùng - TN<br /> <br /> 2.800<br /> <br /> 2.150<br /> <br /> 76,79%<br /> <br /> 19<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Trần Thắng<br /> <br /> Quang Trung - Thái Nguyên<br /> <br /> 2.700<br /> <br /> 1.950<br /> <br /> 72,22%<br /> <br /> 20<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hợp Nhất<br /> <br /> Tổ 12 - Trung Thành - TN<br /> <br /> 2.600<br /> <br /> 1.960<br /> <br /> 75,38%<br /> <br /> 21<br /> <br /> Doanh nghiệp Toàn Nghĩa<br /> <br /> Tổ 12 - Quang Trung - TN<br /> <br /> 2.400<br /> <br /> 2.250<br /> <br /> 93,75%<br /> <br /> 22<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hoà Nam<br /> <br /> Tổ 12 - Phan Đình Phùng - TN<br /> <br /> 2.500<br /> <br /> 2.170<br /> <br /> 86,80%<br /> <br /> 23<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hùng Giang<br /> <br /> Yên Đổ - Phú Lương - TN<br /> <br /> 2.300<br /> <br /> 1.990<br /> <br /> 86,52%<br /> <br /> 24<br /> <br /> Doanh nghiệp TN Xây dựng Hùng Tuấn TT Đu - Phú Lương - TN<br /> <br /> 2.700<br /> <br /> 1.980<br /> <br /> 73,33%<br /> <br /> 25<br /> <br /> Doanh nghiệp TN Gia Hưng TN<br /> <br /> 2.600<br /> <br /> 2.140<br /> <br /> 82,31%<br /> <br /> Phường Tân Lập - Thái Nguyên<br /> <br /> 26<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hồng Thuỷ<br /> <br /> Thịnh Đán - TP Thái Nguyên<br /> <br /> 2.300<br /> <br /> 1.950<br /> <br /> 84,78%<br /> <br /> 27<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Hồng Quyến<br /> <br /> An Khánh - Đại Từ - TN<br /> <br /> 2.800<br /> <br /> 1.980<br /> <br /> 70,71%<br /> <br /> 28<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Bảo Liên<br /> <br /> Cam Giá - Tp Thái Nguyên<br /> <br /> 2.400<br /> <br /> 2.160<br /> <br /> 90,00%<br /> <br /> 29<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Đức Thuận<br /> <br /> Trung Thành - Phổ Yên - TN<br /> <br /> 2.600<br /> <br /> 2.180<br /> <br /> 83,85%<br /> <br /> 30<br /> <br /> Doanh nghiệp Tư nhân Truyền Chi<br /> <br /> Quang Trung - Thái Nguyên<br /> <br /> 2.700<br /> <br /> 1.950<br /> <br /> 72,22%<br /> <br /> (Nguồn: Tính toán của tác giả dựa trên số liệu của các Phiếu điều tra DN năm 2011)<br /> <br /> Theo số liệu điều tra tại bảng 2 sau khi có sự điều chỉnh mức tiền lương tối thiểu của Nhà Nước<br /> kể từ ngày 1/10/2011 đối với các doanh nghiệp nằm trên địa bàn Thành phố Thái Nguyên từ mức<br /> 1.200.000đ/tháng lên mức 1.780.000đ/tháng thì mức tiền lương bình quân tham gia bảo hiểm của<br /> các doanh nghiệp đã đạt gần bằng với mức tiền lương thực tế bình quân trả cho người lao động.<br /> Cụ thể như: Doanh nghiệp tư nhân Trung Thành với mức tiền lương bình quân:<br /> 2.200.000đ/người/tháng và mức tiền lương bình quân tham gia đóng Bảo hiểm:<br /> 2.180.000đ/người/tháng đạt mức 99.09% và hầu như các doanh nghiệp được tác giả điều tra đều<br /> có mức tiền lương tham gia đóng bảo hiểm trên 70% so với mức tiền lương thực tế bình quân trả<br /> cho người lao động.<br /> 67<br /> <br /> 70Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Thái Thị Thái Nguyên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 103(03): 65 - 72<br /> <br /> Bảng 3: HỆ THỐNG THANG THANG LƯƠNG, BẢNG LƯƠNG<br /> ( Đăng ký với Sở lao động Thương binh Xã hội tỉnh Thái Nguyên)<br /> STT<br /> 1<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> STT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> <br /> Doanh nghiệp tư nhân Mai Hồng<br /> Bậc 1<br /> Bậc 2<br /> Bậc 3<br /> Bậc 4<br /> Bậc 5<br /> Bậc 6<br /> Bậc 7<br /> Kế Toán, NV giao hàng…)<br /> 1,2<br /> 1,4<br /> 1,6<br /> 1,8<br /> 2<br /> 2,2<br /> 2,4<br /> Công ty TNHH An Giang Thái Nguyên<br /> Chức vụ<br /> Bậc 1<br /> Bậc 2<br /> Bậc 3<br /> Bậc 4<br /> Bậc 5<br /> …….<br /> Bậc 11<br /> Giám đốc, Phó giám1,3<br /> 1,5<br /> 1,72<br /> 1,98<br /> 2,27 …………<br /> 5,26<br /> Kế Toán, Thủ<br /> 1,1<br /> 1,21<br /> 1,33<br /> 1,46<br /> 1,61 ……..<br /> 2,85<br /> Công nhân xây d 1,08<br /> 1,19<br /> 1,31<br /> 1,44<br /> 1,58 ……..<br /> 2,8<br /> Công ty TNHH Thái Việt<br /> Chức vụ<br /> Bậc 1<br /> Bậc 2<br /> Bậc 3<br /> Bậc 4<br /> Bậc 5<br /> ……<br /> Bậc 11<br /> Giám đốc, Phó giám 2<br /> 2,3<br /> 2,65<br /> 3,04<br /> 3,5 …………<br /> 8,09<br /> Kế Toán, Thủ<br /> 1,3<br /> 1,43<br /> 1,57<br /> 1,73<br /> 1,9 ……..<br /> 3,37<br /> Bảo vệ, lái xe… 1,1<br /> 1,21<br /> 1,33<br /> 1,46<br /> 1,61 ……..<br /> 2,85<br /> Công nhân, c<br /> 1,07<br /> 1,18<br /> 1,3<br /> 1,42<br /> 1,57 ………….<br /> 2,78<br /> Công ty TNHH TM Việt Sơn<br /> Chức vụ<br /> Bậc 1<br /> Bậc 2<br /> Bậc 3<br /> Bậc 4<br /> Bậc 5<br /> ……<br /> Bậc 11<br /> Giám đốc, Phó giám 2<br /> 2,3<br /> 2,65<br /> 3,04<br /> 3,5<br /> 8,09<br /> Kế Toán, Thủ<br /> 1,27<br /> 1,45<br /> 1,67<br /> 1,92<br /> 2,21<br /> 5,12<br /> Thị trường, lái xe…1,1<br /> 1,27<br /> 1,45<br /> 1,67<br /> 1,92<br /> 4,45<br /> Bốc xếp, bả<br /> 1,1<br /> 1,21<br /> 1,33<br /> 1,46<br /> 1,61<br /> 2,85<br /> Chức vụ<br /> <br /> Bậc 8<br /> 2,6<br /> Bậc 12<br /> 6,05<br /> 3,14<br /> 3,08<br /> Bậc 12<br /> 9,3<br /> 3,71<br /> 3,14<br /> 3,05<br /> Bậc 12<br /> 9,3<br /> 5,63<br /> 5,12<br /> 3,14<br /> <br /> (Nguồn: Sở lao động Thương binh và xã hội tỉnh Thái Nguyên)<br /> <br /> Theo số liệu điều tra của tác giả tại bảng 3<br /> cho thấy việc đăng ký thang lương, bảng<br /> lương của các doanh nghiệp có sự khác nhau<br /> về số bậc lương, và hệ số lương của mỗi bậc<br /> lương cho từng vị trí. Tuy nhiên, việc xây<br /> dựng thang lương, bảng lương của các doanh<br /> nghiệp đều đúng quy định của Nhà nước là hệ<br /> số lương bậc 1 đều lớn hơn mức tiền lương<br /> tối thiểu do Nhà nước quy định đồng thời hệ<br /> số lương của bậc sau cao hơn bậc trước 5%.<br /> Ví dụ: Tại doanh nghiệp tư nhân Mai Hồng:<br /> Nếu người lao động giữ chức vụ kế toán: Bậc<br /> lương khởi điểm là bậc 1; hệ số: 1,2 khi đó<br /> mức tiền lương cơ bản đóng BHXH, BHYT,<br /> BHTN của nhân viên đó tại thời điểm<br /> 31/12/2011: 1.2 x 1.780.000đ/tháng (Tính<br /> theo mức tiền lương tối thiểu theo quy định<br /> hiện hành) = 2.136.000đ. Từ đó, ta thấy việc<br /> xây dựng thang bảng lương như trên mặc dù<br /> đã đúng theo quy định của Nhà nước, nhưng<br /> vẫn có một số người lao động không đảm bảo<br /> quyền lợi bởi vì thang lương, bảng lương của<br /> đa số các doanh nghiệp ngoài quốc doanh<br /> hiện nay đều được xây dựng trên cơ sở đó là<br /> vị trí làm việc của người lao động, chưa xét<br /> đến trình độ học vấn của người lao động. Ví<br /> <br /> dụ: Tại doanh nghiệp tư nhân Mai Hồng vẫn<br /> nhân viên kế toán đó nếu có trình độ Trung<br /> cấp, Đại học, trên Đại học… thì khi bắt đầu<br /> làm việc và ký hợp đồng dài hạn tại doanh<br /> nghiệp đó mức lương khởi điểm vẫn là Bậc 1,<br /> với hệ số 1.2. Do vậy, để đảm bảo quyền lợi<br /> cho người lao động, khuyến khích người lao<br /> động gắn bó lâu dài với doanh nghiệp thì<br /> doanh nghiệp cần phải có chính sách cụ thể<br /> hơn đối với những người lao động có học tập,<br /> nâng cao trình độ, làm việc với năng suất lao<br /> động cao…cần khuyến khích nâng bậc lương<br /> sớm cho người lao động.<br /> Quy trình hạch toán liên quan đến các<br /> nghiệp vụ BHXH, BHYT, BHTN tại các<br /> doanh nghiệp nhỏ và vừa<br /> 1. Định kỳ tính BHXH, BHYT, BHTN cho<br /> người lao động: Căn cứ vào hệ số lương đã<br /> đăng ký trên thang bảng lương và mức tiền<br /> lương tối thiểu theo quy định hiện hành, kế<br /> toán xác định được mức tiền lương cơ bản<br /> đóng BHXH của từng bộ phận trong đơn vị.<br /> Từ đó, căn cứ vào tỷ lệ trích BHXH, BHYT,<br /> BHTN theo quy định hiện hành sẽ xác định<br /> được mức đóng BHXH, BHYT, BHTN tính<br /> <br /> 68<br /> <br /> 71Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Thái Thị Thái Nguyên<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> vào chi phí và khấu trừ vào thu nhập của<br /> người lao động kế toán ghi sổ:<br /> 1a. Khoản BHXH, BHYT, BHTN tính vào<br /> chi phí sản xuất kinh doanh:<br /> Nợ TK154; 6421; 6422: Chi phí sản xuất, kinh<br /> doanh<br /> Có TK338(3): Bảo hiểm xã hội<br /> Có TK338(4): Bảo hiểm y tế<br /> Có TK338(9): Bảo hiểm thất nghiệp<br /> 1b. Đối với khoản BHXH, BHYT, BHTN trừ<br /> vào thu nhập của người lao động:<br /> Nợ TK334 – Phải trả công nhân viên<br /> Có TK338(3): Bảo hiểm xã hội<br /> Có TK338(4): Bảo hiểm y tế<br /> Có TK338(9): Bảo hiểm thất nghiệp<br /> 2. Nộp BHXH, BHYT, BHTN lên cơ quan<br /> BHXH có thể nộp bằng tiền mặt hoặc chuyển<br /> khoản, kế toán căn cứ vào phiếu chi, hoặc<br /> giấy báo Nợ của ngân hàng ghi sổ:<br /> Nợ TK338(3): Bảo hiểm xã hội<br /> Nợ TK338(4): Bảo hiểm y tế<br /> Nợ TK338(9): Bảo hiểm thất nghiệp<br /> Có TK111; 112: Tiền mặt hoặc chuyển khoản<br /> 3. Nhận trợ cấp BHXH, BHYT, BHTN do cơ<br /> quan BHXH chuyển về để thanh toán cho<br /> người lao động, căn cứ vào chứng từ ngân hàng<br /> giấy báo Có của ngân hàng kế toán ghi sổ:<br /> Nợ TK112: Tiền gửi ngân hàng<br /> Có TK338(3): Bảo hiểm xã hội<br /> 4. Thanh toán trợ cấp BHXH cho người lao<br /> động qua tiền lương:<br /> Nợ TK334 – Phải trả công nhân viên<br /> Có TK338(3): Bảo hiểm xã hội<br /> Mặc dù vậy, đối với công tác kế toán BHXH,<br /> BHYT, BHTN thực tế hiện nay tại các doanh<br /> nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh còn gặp<br /> phải một số khó khăn như sau:<br /> Thứ nhất: Để thực hiện chế độ BHXH, BHYT,<br /> BHTN cho người lao động doanh nghiệp phải<br /> đăng ký thang bảng lương với Sở Lao động<br /> Thương binh và Xã hội, thời gian nhận hồ sơ và<br /> giải quyết hồ sơ tốn nhiều thời gian.<br /> Thứ hai: Các văn bản, biểu mẫu liên quan<br /> đến thanh toán chế độ ốm đau, thai sản, tai<br /> <br /> 103(03): 65 - 72<br /> <br /> nạn lao động cho người lao động thay đổi,<br /> việc gửi văn bản đến cho các doanh nghiệp<br /> thường trực tiếp nên việc thực hiện theo các<br /> mẫu văn bản mới còn chậm. Do đó, khi kế<br /> toán gửi lên BHXH thanh toán chế độ cho<br /> người lao động bị chậm hoặc sai mẫu. Hơn<br /> nữa, vì hiểu biết về các chế độ ốm đau, thai<br /> sản để tính chế độ cho người lao động còn<br /> hạn chế, nên thường tính sai số tiền được<br /> hưởng do vậy cần có sự hướng dẫn trực tiếp<br /> của cán bộ chính sách của BHXH nên cũng<br /> dẫn đến chậm thanh toán chế độ trợ cấp cho<br /> người lao động.<br /> Thứ ba: Đa số các doanh nghiệp nhỏ và vừa<br /> tình trạng nợ đọng tiền BHXH, BHYT,<br /> BHTN. Điều này trực tiếp ảnh hưởng đến lợi<br /> ích của người lao động, đẩy họ vào cảnh khó<br /> khăn khi không thể giải quyết được các chế<br /> độ BHTN, BHYT, ốm đau, thai sản, tai nạn<br /> lao động…, tác động xấu đến việc đảm bảo an<br /> sinh và an toàn xã hội. Nhiều doanh nghiệp<br /> nợ BHXH từ 6 tháng trở lên. Với việc áp<br /> dụng mức phạt vi phạm chậm nộp khá cao<br /> như hiện nay (14,2%/năm), các đơn vị nên<br /> nộp BHXH, BHTN, BHYT kịp thời để tránh<br /> thiệt hại cho đơn vị. Chính việc nợ đọng tiền<br /> BHXH nên rất nhiều đơn vị không thanh toán<br /> được tiền trợ cấp ốm đau, thai sản và chốt sổ<br /> BHXH để hưởng chế độ BHTN vì BHXH sẽ<br /> không thanh toán hoặc chốt sổ nếu đơn vị<br /> chưa nộp đủ tiền BHXH, BHYT, BHTN.<br /> Thứ tư: Trong công tác kế toán BHXH,<br /> BHYT, BHTN rất nhiều doanh nghiệp nhỏ và<br /> vừa do quan điểm của Chủ doanh nghiệp,<br /> Giám đốc hoặc Hội đồng thành viên có quan<br /> niệm “trốn” nộp BHXH, BHYT, BHTN cho<br /> người lao động nên kế toán cũng gặp nhiều<br /> khó khăn trong công tác cân đối và hạch toán<br /> chi phí sản xuất kinh doanh. Vì các khoản bảo<br /> hiểm này cũng là một phần trong tổng chi phí<br /> sản xuất kinh doanh của đơn vị.<br /> Thứ năm: Do tình trạng nợ đọng BHXH nên<br /> đa số các doanh nghiệp đều bị phạt một khoản<br /> lãi lãi chậm trả. Khoản lãi này một số các<br /> doanh nghiệp hạch toán chưa đúng quy định<br /> đó là tính thẳng khoản lãi đó vào chi phí sản<br /> xuất kinh doanh không loại trừ trước khi<br /> quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.<br /> 69<br /> <br /> 72Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />