Giáo án bài 38: Sự chuyển thể của các chất - Vật lý 10 - GV.D.Dương

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

Hoạt động 1: Thí nghiệm về sự nóng chảy.

GV: Giúp học sinh nhớ lại các khái niệm về nóng chảy và đông đặc.

HS: Trả lời câu hỏi C1.

C1: T/g đầu nhiệt độ tăng dần theo t/g.Khi t=232⁰C thiếc nóng chảy,trong t/g nóng chảy t⁰ không thay đổi.

GV:Giải thích về sự thay đổi của nhiệt độ nóng chảy của chất rắn phụ thuộc áp suất bên ngoài như thế nào?

Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm và công thức tính nhiệt nóng chảy.

GV: giới thiệu bảng 38.2 sgk về nhiệt nóng chảy riêng l của một số chất rắn kết tinh.

GV:Giáo viên giới thiệu cho học sinh biết một số ứng dụng trong đời sống kỹ thuật.

Các kim loại được nấu chảy và giữ ở nhiệt độ cao hơn nhiệt độ nóng chảy t⁰C của chúng để đúc các chi tiết máy, đúc tượng và chuông để tạo thành gang thép và các hợp kim khác nhau.

Hoạt động 3: Thí nghiệm về sự bay hơi.

GV: Nhắc lại KN về sự bay hơi và ngưng tụ. Quá trình chuyển thể từ thể lỏng sang thể khí (hơi) ở bề mặt chất lỏng gọi là sự bay hơi. Quá trình chuyển ngược lại từ thể khí (hơi) sang thể lỏng gọi là sự ngưng tụ.

GV: Hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm đổ một lớp nước nóng lên mặt đĩa nhôm rồi hơ trên ngọn lửa. Quan sát sự bay hơi của lớp nước?

GV: Cho học sinh quan sát hiện tượng hơi nước ngưng tụ?

HS: Trả lời câu hỏi C2.

Nhiệt độ của khối chất lỏng khi bay hơi giảm vì lúc bay hơi động năng giảm,nội năng giảm,nhiệt độ giảm theo.

I. Sự nóng chảy:

Quá trình chuyển từ thể rắn sang thể lỏng của các chất gọi là sự nóng chảy. Quá trình chuyển ngược lại từ thể lỏng sang thể rắn của các chất gọi là sự đông đặc.

1) Thí nghiệm

a) Đun nóng chảy thiếc vẽ đường biểu diễn sự biến thiên nhiệt độ của thiếc theo t/g trong quá trình chuyển thể.

b) Làm thí nghiệm với các chất rắn kết tinh khác ta có:

KL: SGK.

c) Chú ý:

+ Với đa số các chất rắn thể tích của chúng sẽ tăng khi nóng chảy và sẽ giảm khi đông đặc (Riêng nước đá lại có khối lượng riêng nhỏ hơn nước nên nước đá nổi trên mặt nước).

+ Nhiệt độ nóng chảy của chất rắn thay đổi phụ thuộc áp suất bên ngoài.

2) Nhiệt độ nóng chảy

KN: SGK.

- Biểu thức Q = l.m

Trong đó: m: Khối lượng

l: Nhiệt nóng chảy riêng đv (J/kg)

Nhiệt nóng chảy riêng của một chất rắn (Bảng 38.2).

3) Ứng dụng

II. Sự bay hơi:

1.Thí nghiệm:

a)Đổ một lớp nước mỏng lên trên bề mặt đĩa nhôm, thổi nhẹ lên mặt lớp nước này hay hơ nóng đĩa nhôm.Lớp nước dần dần biến mất.

- Nếu đặt bản thuỷ tinh gần miệng cốc nước nóng ta thấy trên mặt bản thuỷ tinh xuất hiện các giọt nước. Hơi nước từ cốc đó bay lờn đọng lại thành nước.

b) Giải thích : SGK.

c) Kết luận: Sự ngưng tụ luôn xảy ra kèm theo sự bay hơi.Sau mỗi đơn vị thời gian, nếu số phân tử chất lỏng thoát ra khỏi bề mặt chất lỏng nhiều hơn số phân tử hơi bị hút vào trong chất lỏng thì ta nói chất lỏng bị “bay hơi”. Còn nếu số phân tử hơi bị hút vào trong chất lỏng nhiều hơn số phân tử lỏng thoát ra khỏi bề mặt chất lỏng thì ta nói chất lỏng bị “ngưng tụ”.