Giáo án Di truyền học

Chia sẻ: Nguyen Linh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:144

Thêm vào BST

Báo xấu

423
lượt xem 198
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo sách 'giáo án: "di truyền học"', tài liệu phổ thông phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Di truyền học

GIÁO ÁN SINH L P 12 Đ TÀI: “DI TRUY N H C” 1
PH N V: DI TRUY N H C CHƯƠNG I: CƠ CH DI TRUY N VÀ BI N D TI T 1: GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ÔI ADN Ngày so n: ……………………. L p Ngày gi ng Ti t gi ng Sĩ s l p 12C1: …………………………………………………………………. 12C2: …………………………………………………………………. 12C3: …………………………………………………………………. 12C4: …………………………………………………………………. 12C5: …………………………………………………………………. I. M C TIÊU BÀI H C Sau khi h c xong bài này, h c sinh ph i: 1. Ki n th c: - Trình bày ư c khái ni m và mô t (v sơ ) c u trúc chung c a gen - Trình bày ư c khái ni m và các c i m chung c a mã di truy n - T mô hình tái b n ADN, mô t các bư c c a quy trình t nhân ôi ADN làm cơ s cho s t nhân ôi c a nhi m s c th 2. Kĩ năng: Rèn luy n và phát tri n tư duy phân tích, khái quát hoá 3. Thái : Có ý th c b o v môi trư ng, b o v các loài quý hi m. II. CHU N B C A TH Y VÀ TRÒ 1. Giáo viên: - Tranh v 1.1; 1.2; b ng 1 trong SGK - Tranh v 1.1; 1.2 SGK nâng cao 12 - Giáo án, SGK và các tài li u tham kh o. 2. H c sinh: c bài m i trư c khi t i l p. III. TI N TRÌNH BÀI GI NG 1. n nh, ki m tra sĩ s : 2. Ki m tra bài cũ: 3. N i dung bài m i: Ho t ng c a th y và trò N i dung bài h c Cho h c sinh c m c I trong SGK I. Gen: GV: Gen là gì? Cho ví d minh ho ? 1. Khái ni m: HS tr l i - Gen là m t o n c a phân t ADN mang thông tin mã hoá m t s n ph m nh t nh (chu i pôlipeptit hay ARN) Ví d : gen Hbα, gen ARN - S a d ng c a gen chính là a d ng di truy n ( a d ng v n gen). C n chú ý b o v ngu n gen, c bi t là ngu n gen quý: b o v , nuôi dư ng, chăm sóc ng th c v t quý hi m. 2. C u trúc c a gen: 2
GV: M i gen c u trúc có m y vùng, là - G m 3 vùng: nh ng vùng nào, v trí và ch c năng c a + Vùng i u hoà: n m u 3' c a m ch m i vùng ó? mã g c, giúp ARN polimeraza nh n bi t HS tr l i và liên k t kh i ng quá trình phiên GV: Vùng nào c a gen quy t nh c u trúc mã. c a phân t prôtêin mà nó quy nh t ng + Vùng mã hoá: n m gi a m ch mã g c, h p? mang thông tin mã hoá các axit amin. HS tr l i sinh v t nhân sơ có vùng mã hoá liên t c, GV: Cung c p thêm thông tin v s khác sinh v t nhân th c có vùng mã hoá nhau gi a c u trúc c a gen sinh v t nhân không liên t c (êxôn - o n mã hoá, intrôn sơ và sinh v t nhân th c. - o n không mã hoá) GV: Gen c u t o t các nuclêôtit, prôtêin + Vùng k t thúc: n m u 5' c a m ch c u t o t các a.a. V y làm th nào mà mã g c, mang tín hi u k t thúc phiên mã. gen quy nh t ng h p prôtêin ư c? II. Mã di truy n: HS tr l i: thông qua mã di truy n 1. Khái ni m: GV: V y, mã di truy n là gì? Là trình t các nuclêôtit trong gen quy HS tr l i nh trình t các axit amin (a.a) trong phân t prôtêin: c 3 nuclêôtit ng k ti p nhau GV: T i sao mã di truy n là mã b 3? trong gen quy nh 1 a.a HS tr l i 2. Mã di truy n là mã b 3: GV: Trong phân t prôtêin có bao nhiêu - Có 64 mã b 3, trong ó có 61 mã b 3 lo i a.a? mã hoá cho hơn 20 lo i a.a, có 3 b 3 làm HS tr l i nhi m v k t thúc (UAA, UAG, UGA) - N u 1 nu xác nh 1 a.a thì ta có 4 = 4 t - Gen lưu gi thông tin di truy n dư i d ng 1 h p (chưa mã hoá hơn 20 lo i a.a) mã di truy n, phiên mã sang mARN, d ch - N u 2 nu xác nh 1 a.a thì ta có 4 = 16 mã thành trình t các a.a trên chu i 2 t h p (chưa mã hoá hơn 20 lo i a.a) polipeptit. - N u 3 nu xác nh 1 a.a thì ta có 43 = 64 t h p (th a mã hoá hơn 20 lo i a.a) ⇒ V y, mã di truy n là mã b 3 GV: Cho h c sinh quan sát b ng 1 SGK và hư ng d n h c sinh cách c mã di truy n GV: Nêu các c i m chung c a mã di 3. c i m chung c a mã di truy n: truy n? - Mã di truy n ư c c t m t i m xác HS tr l i nh và liên t c. - Mã di truy n có tính ph bi n (các loài u dùng chung 1 mã di truy n) - Mã di truy n có tính c hi u (m t b 3 ch mã hoá 1 a.a) GV: Ngo i l : mã m u, mã k t thúc - Mã di truy n mang tính thoái hoá: nhi u b 3 cùng xác nh 1 a.a tr AUG - Cho h c sinh quan sát tranh 1.2 SGK mêtiônin; UGG - Triptôphan GV: Quá trình nhân ôi c a ADN g m III. Quá trình nhân ôi ADN (tái b n ADN) m y bư c chính? Di n bi n chính c a m i 1. Bư c 1: Tháo xo n phân t ADN: bư c? Nh các enzim tháo xo n, 2 m ch ơn c a HS tr l i phân t ADN tách nhau d n t o nên ch c hình ch Y 3
2. Bư c 2: T ng h p các m ch ADN m i: - Enzim ADN-polimeraza s d ng m t GV: Nêu n i dung c a nguyên t c b m ch làm khuôn t ng h p nên m ch m i sung? theo nguyên t c b sung. HS tr l i - Trên m ch khuôn 3'-5' m ch b sung GV: T i sao có hi n tư ng 1 m ch ư c t ng h p liên t c, trên m ch khuôn 5'-3' t ng h p liên t c còn 1 m ch t ng h p m ch m i b sung t ng h p ng t quãng ng t quãng? ( o n ôkazaki) sau n i l i nh enzim n i HS tr l i: m ch m i ch t ng h p theo (ligaza). chi u 5'-3' 3. Bư c 3: Hai phân t ADN con ư c t o thành: - Gi ng nhau, gi ng m - M i ADN con u có 1 m ch m i ư c GV: ý nghĩa gì nguyên t c bán b o t n? t ng h p t nguyên li u c a môi trư ng, HS tr l i: m b o tính n nh v v t li u m ch còn l i c a ADN m (nguyên t c bán di truy n gi a các th h t bào. b o t n) 4. C NG C BÀI H C: Công th c gi i bài t p: N - Tính chi u dài: L = x 3,4 (A0) 2 - Tính s lư ng nuclêôtit c a gen: N = A + T + G + X = 2A + 2G = 2T + 2X - Tính kh i lư ng: M = N x 300 ( vC) N - Tính s nuclêôtit m i lo i: theo NTBS: A = T; G = X ⇒ A + G = T + X = 2 N - Tính s nuclêôtit m i lo i: A1 + T1 + G1 + X1 = A2 + T2 + G2 + X2 = 2 A1 = T2; A2 = T1; G1 = X2; G2 = X1 ⇒ A = T = A1 + A2 = T1 + T2 = …; G = X = G1 + G2 = X1 + X2 = …. N ⇒ A+G= hay 2A + 2G = N 2 - T l % t ng lo i nuclêôtit: %A + %G = 50% N % A1 + % A2 %T1 + %T2 %G1 + %G2 %X1 + %X 2 %A = %T = = ; %G = %X = = 2 2 2 2 L N - S chu kì xo n: = = 34 20 5. BÀI T P V NHÀ 1. M t phân t ADN ch a 650.000 nuclêôtit lo i X, s nuclêôtit lo i T b ng 2 l n s nuclêôtit lo i X. a. Tính chi u dài c a phân t ADN ó? b. Khi phân t ADN này nhân ôi, thì nó c n bao nhiêu nuclêôtit t do trong môi trư ng n i bào? 2. N u 1 phân t ADN có t ng s nuclêôtit là 3000 thì sau 3 l n nhân ôi liên ti p c n cung c p bao nhiêu nuclêôtit t do? 4
3. Hoàn thành phi u h c t p sau: C u trúc Ch c năng mARN tARN rARN 4. Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK 5. §äc bµi míi tr−íc khi tíi líp. Nh n xét sau gi d y ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………./. TI T 2: PHIÊN MÃ VÀ D CH MÃ Ngày so n: ……………………. L p Ngày gi ng Ti t gi ng Sĩ s l p 12C1: …………………………………………………………………. 12C2: …………………………………………………………………. 12C3: …………………………………………………………………. 12C4: …………………………………………………………………. 12C5: …………………………………………………………………. I. M C TIÊU BÀI H C Sau khi h c xong bài này, h c sinh ph i: 1. Ki n th c: - Trình bày ư c cơ ch phiên mã và d ch mã - Gi i thích ư c vì sao thông tin di truy n gi trong nhân mà v n ch o ư c s t ng h p prôtêin ngoài nhân 2. Kĩ năng: Rèn luy n và phát tri n năng l c suy lu n, tư duy phân tích, khái quát hoá h c sinh 3. Thái : Có ý th c khách quan khi gi i thích các hi n tư ng trong th c t . II. CHU N B C A TH Y VÀ TRÒ 1. Giáo viên - Tranh v 2.1; 2.2; 2.3; 2.4 trong SGK - Giáo án, SGK và các tài li u tham kh o. 2. H c sinh: c bài m i trư c khi t i l p. III. TI N TRÌNH BÀI GI NG 1. n nh, ki m tra sĩ s : 2. Ki m tra bài cũ: - Khái ni m gen, mã di truy n, c i m chung c a mã di truy n? - Cơ ch t nhân ôi c a ADN? - Hoàn thành phi u h c t p: 5
C u trúc Ch c năng - Phiên b n c a gen, c u trúc 1 m ch th ng, làm Ch a thông tin quy nh t ng h p 1 khuôn m u cho quá trình d ch mã ribôxôm mARN lo i chu i polipeptit (Sv nhân th c) - u 5', có v trí c hi u g n mã m u ho c nhi u lo i prôtêin (Sv nhân sơ) ribôxôm nh n bi t và g n vào C u trúc 1 m ch, có u cu n tròn. Có liên k t b sung. M i lo i có 1 b 3 i mã c hi u nh n ra và Mang a.a n ribôxôm tham gia d ch tARN b sung v i b 3 tương ng trên mARN. Có 1 u mã g n v i a.a rARN Có c u trúc 1 m ch, có liên k t b sung K t h p v i prôtêin t o nên ribôxôm 3. N i dung bài m i: Ho t ng c a th y và trò N i dung bài h c GV: Th nào là quá trình phiên mã? I. Phiên mã HS tr l i 1. Khái ni m: Là quá trình truy n thông tin di truy n t ADN sang ARN 2. Cơ ch phiên mã: GV: Cho HS hoàn thành phi u h c t p a. C u trúc và ch c năng c a các lo i nhà ARN: GV: Cho h c sinh quan sát hình 2.2 SGK b. Cơ ch phiên mã: GV: Hình v th hi n i u gì? Nh ng thành ph n nào ư c v trên hình? Quá trình ư c chia thành m y giai o n? HS tr l i GV: Mô t di n bi n giai o n m u? * M u: enzim ARN-polimeraza bám HS tr l i vào vùng kh i u làm gen tháo xo n l m ch khuôn 3' - 5' GV: Mô t di n bi n giai o n kéo dài? * Kéo dài: ARN-polimeraza trư t d c theo HS tr l i gen t ng h p m ch ARN b sung v i m ch khuôn (A - U; G - X) theo chi u 5' - GV: Mô t di n bi n giai o n k t thúc? 3' HS tr l i * K t thúc: enzim di chuy n n khi g p GV: i m khác nhau gi a ARN v a m i mã k t thúc thì d ng phiên mã, phân t t ng h p sinh v t nhân sơ và sinh v t ARN ư c gi i phóng. nhân th c? - t bào nhân sơ: mARN sau phiên mã HS tr l i ư c tr c ti p dùng làm khuôn t ng h p prôtêin. - t bào nhân th c: mARN sau phiên mã ph i ư c c t b các intron, n i các êxôn l i thành mARN trư ng thành, qua màng GV: Nêu khái ni m quá trình d ch mã? nhân ra t bào ch t t ng h p prôtêin. HS tr l i II. D ch mã GV: cho h c sinh quan sát hình 2.3 SGK 1. Khái ni m: là quátrình t ng h p prôtêin GV: Quá trình d ch mã ư c chia thành 2. Cơ ch d ch mã: m y giai o n? Có nh ng thành ph n nào tham gia vào quá trình d ch mã? 6
HS tr l i a. Ho t hóa các a.a: nh enzim c hi u GV: Di n bi n giai o n ho t hóa a.a? và năng lư ng ATP, các a.a ư c ho t hóa HS tr l i và g n v i tARN tương ng t o ph c h p GV: N u coi d ch mã là m t công trư ng a.a - tARN. xây d ng thì: - mARN là b n v thi t k - tARN là xe v n t i ch nguyên li u - a.a t do là các lo i nguyên li u - ribôxôm là nh ng ngư i th b. T ng h p chu i polipeptit: GV: Giai o n t ng h p có th ư c chia * M u: ti u ơn v bé c a ribôxôm thành m y bư c chính? Mô t di n bi n (RBX) ti p xúc v i mARN v trí nh n chính c a t ng bư c? bi t c hi u. Ph c h p Met - tARN - HS tr l i UAX liên k t v i mã m u AUG theo nguyên t c b sung mang a.a m u n. Ti u ơn v l n c a RBX k t h p vào t o RBX hoàn ch nh * Kéo dài: RBX d ch chuy n n b 3 s 1, ph c h a.a1 - tARN có b i mã kh p v i b 3 mã sao theo nguyên t c b sung, a.a m u liên k t v i a.a1 b ng liên k t péptit RBX d ch chuy n t ng bư c b 3 (codon) ti p theo cho n cu i mARN GV: Khi nào quá trình gi i mã hoàn t t? * K t thúc: khi RBX ti p xúc v i mã k t HS tr l i thúc (1 trong 3 b 3 k t thúc) thì quá trình d ch mã hoàn t t. - Nh enzim c hi u, a.a m ư c c t kh i chu i t o thành phân t prôtêin GV: S a.a có trong chu i so v i s a.a hoàn ch nh mà môi trư ng cung c p, s phân t nư c - Trong quá trình d ch mã, mARN thư ng ư c gi i phóng so v i s b 3 mã di ng th i g n v i 1 nhóm RBX (pôlixôm) truy n trong gen? giúp tăng hi u su t t ng h p prôtêin HS tr l i 4. C NG C BÀI H C - M i quan h gi a ADN và ARN: A = T = rA + rU; G = X = rG + rX; %rA + %rU % rG + % rX %A = %T = ; %G = %X = 2 2 - Bài t p: Gi s m t ph n o n mARN có trình t các nuclêôtit như sau: ………XAUAAGAAUXUUGX……… Hãy xác nh các tARN l n lư t tham gia v n chuy n a.a và tr t t các a.a ư c d ch mã t i m kh i u c a o n mARN trên? 5. BÀI T P V NHÀ 1. Bài t p: Gi s m t ph n o n mARN có trình t các nuclêôtit như sau: 3' XGA GAA TTT XGA 5' 5' GXT XTT AAA GXT 3' Xác nh trình t các a.a trong chu i polipeptit ư c t ng h p t o n gen nói trên? 7
2. Tr l i các câu h i trong SGK 3. c bài m i trư c khi t i l p. Nh n xét sau gi d y ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………./. TI T 3: I U HOÀ HO T NG GEN Ngày so n: ……………………. L p Ngày gi ng Ti t gi ng Sĩ s l p 12C1: …………………………………………………………………. 12C2: …………………………………………………………………. 12C3: …………………………………………………………………. 12C4: …………………………………………………………………. 12C5: …………………………………………………………………. I. M C TIÊU BÀI H C Sau khi h c xong bài này, h c sinh ph i: 1. Ki n th c: - Trình bày ư c khái ni m và các c p i u hoà ho t ng c a gen - Nêu ư c s i u hoà c a gen sinh v t nhân sơ - Nêu ư c ý nghĩa s i u hoà ho t ng c a gen - Gi i thích ư c t i sao trong t bào l i ch t ng h p prôtêin khi c n thi t 2. Kĩ năng: Rèn luy n và phát tri n năng l c suy lu n, tư duy phân tích, khái quát hoá h c sinh 3. Thái : - Giáo d c quan i m khoa h c, m i quan h gi a ki u gen, môi trư ng - H c sinh có ý th c b o v môi trư ng - Th y ư c thành t u khoa h c c a ngành sinh h c II. CHU N B C A TH Y VÀ TRÒ 1. Giáo viên - Tranh v 3.1; 3.2 trong SGK - Giáo án, SGK và các tài li u tham kh o. 2. H c sinh: c bài m i trư c khi t i l p. III. TI N TRÌNH BÀI GI NG 1. n nh, ki m tra sĩ s : 2. Ki m tra bài cũ: - Hãy trình bày di n bi n c a quá trình phiên mã và k t qu c a nó - Quá trình d ch mã t i ribôxôm di n ra như th nào ? - Ch n phương án tr l i úng ho c úng nh t: a. ADN ư c chuy n i thành các a.a c a prôtêin b. ADN ch a thông tin mã hoá cho vi c g n n i các a.a t o nên prôtêin 8
c. ADN bi n i thành prôttêin d. ADN xác nh a.a c a prôtêin 3. N i dung bài m i: Ho t ng c a th y và trò N i dung bài h c I. Khái quát v i u hoà ho t ng gen 1. Khái ni m v i u hoà ho t ng c a GV: Nêu khái ni m v i u hoà ho t ng gen: c a gen? - Là quá trình i u hoà lư ng s n ph m HS tr l i c a gen ư c t o ra GV: i u hoà c a gen ph thu c vào - Ph thu c vào t ng giai o n phát tri n nh ng y u t nào? c a cơ th hay thích ng v i các i u ki n HS tr l i môi trư ng - T bào ch t ng h p prôtêin c n thi t vào nh ng lúc thích h p v i m t lư ng c n thi t GV: So sánh c p i u hoà ho t ng 2. Các c p i u hoà ho t ng c a gen t bào nhân sơ và t bào nhân th c? gen: T i sao có s khác nhau ó? - T bào nhân sơ: ch y u là c p phiên HS tr l i: TB nhân sơ quá trình phiên mã mã và d ch mã di n ra ng th i. TB nhân - T bào nhân th c: có t t c các c p th c có màng nhân nên 2 quá trình x y ra II. i u hoà ho t ng c a gen sinh v t nhân sơ không ng th i 1. Mô hình i u hoà Ôpêron Lac: - Khái ni m: Operon là m t c m gen c u GV: Th nào là m t ôpêron? trúc có liên quan v ch c năng thư ng HS tr l i ư c phân b thành t ng c m có chung m t cơ ch i u hoà - M t Ôpêron Lac g m 3 vùng: GV: M t ôpêron g m có m y vùng, v trí + Vùng mã hoá: n m li n k nhau ki m và ch c năng c a m i vùng ó? soát s t ng h p các enzim tham gia ph n ng phân gi i ư ng lactôzơ HS tr l i + Vùng v n hành - O(operator) n m k trư c gen c u trúc, là v trí tương tác v i prôtêin c ch làm ngăn c n s phiên mã + vùng kh i ng - P(prômter) n m trư c vùng v n hành, là v trí tương tác c a ARN - polimeraza kh i u s phiên mã + Ngoài ra còn có gen i u hoà (R) làm khuôn s n xu t prôtêin c ch , có kh năng liên k t v i vùng v n hành ngăn c n quá trình phiên mã 2. S i u hoà ho t ng c a operon Lac: GV: Mô t s i u hoà ho t ng c a + Khi môi trư ng không có Lactozơ: operon Lac khi có và không có lactôzơ? Gen i u hoà (R) t ng h p prôtêin c ch . HS tr l i Prôtêin này g n vào O làm cho gen c u 9
trúc không phiên mã. + Khi môi trư ng có Lactozơ: Gen i u hoà (R) t ng h p prôtêin c ch . Lactozơ như m t ch t c m ng làm bi n i c u hình c a prôtêin c ch nó không GV: Sau khi ư c t ng h p, các phân t g n ư c vào O. ARN - polimeraza liên mARN t o ra các enzim phân gi i ư ng k t ư c v i vùng kh i ng ti n hành lactôzơ. Khi ư ng h t, prôtêin c ch l i phiên mã, d ch mã. ho t ng. 4. C NG C BÀI H C Ch n phương án tr l i úng ho c úng nh t: - Trong cơ ch i u hoà ho t ng gen sinh v t nhân sơ, vai trò c a gen i u hoà là: a. nơi ti p xúc v i enzim ARN - polimeraza b. mang thông tin quy nh prôtêin i u hoà c. mang thông tin quy nh enzim ARN - polimeraza d. nơi liên k t v i prôtêin i u hoà - Trình t phù h p v i trình t các nuclêôtit ư c phiên mã t m t gen có o n m ch b sung là AGXTTAGXA: a. AGXUUAGXA b. UXGAAUXGU c. TXGAATXGT d. AGXTTAGXA 5. BÀI T P V NHÀ 1. Tr l i các câu h i trong SGK 2. c bài m i trư c khi t i l p. Nh n xét sau gi d y ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………..……………………………./. TI T 4: T BI N GEN Ngày so n: ……………………. L p Ngày gi ng Ti t gi ng Sĩ s l p 12C1: …………………………………………………………………. 12C2: …………………………………………………………………. 12C3: …………………………………………………………………. 12C4: …………………………………………………………………. 12C5: …………………………………………………………………. I. M C TIÊU BÀI H C Sau khi h c xong bài này, h c sinh ph i: 1. Ki n th c: - H c sinh nêu ư c khái ni m v t bi n gen . 10
- Ch ra ư c nguyên nhân và cơ ch phát sinh t bi n gen. - Các d ng t bi n gen . H u qu c a t bi n gen - Vai trò c a t bi n gen trong ti n hoá và ch n gi ng 2. Kĩ năng: Rèn luy n và phát tri n năng l c suy lu n, tư duy phân tích, khái quát hoá h c sinh 3. Thái : - Giáo d c quan i m khoa h c, gi i thích ư c m t s hi n tư ng di n ra trong t nhiên - H c sinh có ý th c b o v môi trư ng II. CHU N B C A TH Y VÀ TRÒ 1. Giáo viên: Tranh v 4.1; 4.2 trong SGK. Giáo án, SGK và các tài li u tham kh o. 2. H c sinh: c bài m i trư c khi t i l p. III. TI N TRÌNH BÀI GI NG 1. n nh, ki m tra sĩ s : 2. Ki m tra bài cũ: Ch n phương án tr l i úng ho c úng nh t: - Trình t phù h p v i trình t các nuclêôtit ư c phiên mã t m t gen có o n m ch b sung là AGXTTAGXA: a. AGXUUAGXA b. UXGAAUXGU c. TXGAATXGT d. AGXTTAGXA - Phiên mã là quá trình: a. t ng h p chu i polipeptit b. duy trì thông tin di truy n qua các th h c. nhân ôi ADN d. truy n TTDT t trong nhân ra ngoài nhân 3. N i dung bài m i: Ho t ng c a th y và trò N i dung bài h c I. Khái ni m và các d ng t bi n gen 1. Khái ni m: GV: Nêu khái ni m t bi n gen? - t bi n gen là nh ng bi n i trong c u HS tr l i trúc c a gen liên quan n m t c p GV: Khi c u trúc c a gen thay i s d n nuclêôtit ( t bi n i m). n i u gì? - M i t bi n gen d n n thay i trình HS tr l i t nuclêôtit t o ra các alen khác nhau. GV: T n s t bi n gen t nhiên l n hay - as t bi n gen t nhiên là có h i, m t nh , ta có th i u ch nh t n s này ư c s có l i ho c trung tính. hay không? -T ns t bi n c a t ng gen riêng l là HS tr l i r t th p (10 - 10-4), nhưng có th thay i -6 dư i tác ng c a các tác nhân gây t GV: Th nào là t bi n? Có ph i m i t bi n (hoá h c, v t lý, sinh h c) bi n u bi u hi n thành ki u hình không? - Các tác nhân gây bi n i v t ch t di Phân bi t th t bi n và t bi n? truy n g i là t bi n. Khi b ã bi u hi n HS tr l i thành ki u hình ư c g i là th t bi n. GV: Có nh ng d ng t bi n gen nào? 2. Các d ng t bi n gen: Nêu khái ni m và h u qu c a m i d ng a. t bi n thay th m t c p nuclêôtit: t bi n gen ó? - Khái ni m: m t c p nuclêôtit riêng l trên HS tr l i ADN ư c thay th b ng m t c p nuclêôtit GV: T i sao cùng là t bi n thay th m t khác. c p nuclêôtit mà có trư ng h p nh hư ng - H u qu : n c u trúc c a prôtêin, có trư ng h p + Thay th cùng lo i: mã di truy n không 11
không. Y u t quy t nh i u này là gì? thay i, không nh hư ng n phân t HS tr l i: b 3 mã hoá a.a có b thay i prôtêin mà gen i u khi n t ng h p. không. B 3 sau t bi n có quy nh a.a m i không + Thay th khác lo i: làm thay i mã di truy n, có th nh hư ng n prôtêin mà gen i u khi n t ng h p. b. t bi n thêm ho c m t m t c p nuclêôtit: - Khái ni m: ADN b m t i m t c p nuclêôtit ho c thêm vào m t c p nuclêôtit nào ó. GV: Trong các d ng t bi n gen. D ng - H u qu : hàng lo t b 3 b b trí l i k t nào nguy hi m nh t. D ng nào ít nguy i m t bi n nên nh hư ng l n n phân hi m nh t? t prôtêin mà gen quy nh t ng h p. HS tr l i II. Nguyên nhân và cơ ch phát sinh t bi n GV: Hãy li t kê các nguyên nhân gây ra gen t bi n gen mà em bi t? 1. Nguyên nhân: HS tr l i - Do ngo i c nh: tác nhân lý, hoá-sinh h c - Nh ng r i lo n sinh lý, hoá sinh c a t.bào 2. Cơ ch phát sinh t bi n gen: a. S k t c p không úng trong nhân ôi ADN: - Trong ADN có t l nh t nh nh ng GV: Th nào là bazơ thư ng và bazơ bazơ hi m. Các bazơ này có nh ng v trí hi m? Cơ ch phát sinh t bi n gen b i liên k t hy rô b thay i nên d k t c p các bazơ hi m? sai khi tái b n, n u không ư c s a ch a HS tr l i qua l n sao chép ti p theo d gây t bi n. GV: t bi n gen phát sinh sau m y l n ADN tái b n? HS tr l i b. Tác ng c a các tác nhân gây t GV: K tên các nhân t gây t bi n và bi n: ki u t bi n do chúng gây ra? - Tác nhân v t lý: tia t ngo i HS tr l i - Tác nhân hoá h c: 5BU - Tác nhân sinh h c: m t s virut III. H u qu và ý nghĩa c a t bi n gen GV: t bi n gen gây ra nh ng h u qu 1. H u qu c a t bi n gen: gì? Vì sao l i cho r ng h u h t các t Làm r i lo n quá trình sinh t ng h p bi n là có h i? prôtêin nên i a s t bi n gen là có HS tr l i h i. Tuy nhiên m t s t bi n gen là có l i ho c trung tính. 2. Vai trò và ý nghĩa c a t bi n gen: GV: Vì sao t bi n gen ư c xem là a. i v i ti n hoá: ngu n nguyên li u cơ b n cho quá trình - Làm xu t hi n các alen m i ti n hoá? - Cung c p nguyên li u sơ c p cho quá HS tr l i trình ti n hoá GV: Vai trò c a t bi n gen i v i quá b. i v i ch n gi ng: - Cung c p nguyên li u cho quá trình ch n trình ch n gi ng? Cho ví d ? 12
HS tr l i: gi ng + t bi n chân c u ng n Anh làm cho chúng không nh y qua hàng rào ư c, không phá vư n. + t bi n làm tăng kh năng s d ng t ai và t bi n làm m t tính c m ng quang chu kỳ phát sinh gi ng lúa Tám thơm (H i H u) giúp các nhà ch n gi ng t o ra gi ng lúa Tám thơm tr ng ư c hai v trong năm, trên nhi u i u ki n t ai k c vùng trung du mi n núi. 4. C NG C BÀI H C: Ch n phương án tr l i úng ho c úng nh t: - Trong các d ng t bi n gen sau, d ng ch di truy n ư c qua sinh s n vô tính là: a. t bi n giao t và t bi n ti n phôi b. t bi n xôma c. t bi n xôma và t bi n giao t d. t bi n ti n phôi - Trong các d ng bi n i v t ch t di truy n sau, d ng nào là t bi n gen? a. M t m t o n nhi m s c th b. M t m t hay m t s c p nuclêôtit c. Thay th c p nuclêôtit này b ng c p nuclêôtit khác d. C b và c úng. 5. BÀI T P V NHÀ 1. Bài t p: Cho m t o n ADN ch a gen c u trúc có trình t nu chưa y như sau: 5' - AXA TGT XTG GTG AAA GXA XXX…..3' 3' - TGT AXA GAX XAX TTT XGT GGG…..5' a. Vi t trình t ribônu c a s n ph m sao mã c a gen c u trúc trong o n ADN này? b. Vi t trình t a.a c a chu i polipeptit khi s n ph m ã hoàn ch nh? 2. Tr l i các câu h i trong SGK 3. c bài m i trư c khi t i l p. Nh n xét sau gi d y ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………….……………………………………………………… ……………………………………………………………..……………………………./. TI T 5: NHI M S C TH VÀ T BI N C U TRÚC NHI M S C TH Ngày so n: ……………………. L p Ngày gi ng Ti t gi ng Sĩ s l p 12C1: …………………………………………………………………. 12C2: …………………………………………………………………. 12C3: …………………………………………………………………. 12C4: …………………………………………………………………. 12C5: …………………………………………………………………. 13
I. M C TIÊU BÀI H C: Sau khi h c xong bài này, h c sinh ph i: 1. Ki n th c: - Mô t ư c hình thái, c u trúc và ch c năng c a nhi m s c th - Nêu ư c các c i m b nhi m s c th c trưng c a m i loài - Nêu ư c khái ni m và nguyên nhân phát sinh t bi n c u trúc nhi m s c th , mô t ư c các lo i t bi n c u trúc nhi m s c th (NST) và h u qu , ý nghĩa c a d ng t bi n này trong ti n hoá 2. Kĩ năng: Rèn luy n và phát tri n năng l c suy lu n, tư duy phân tích, so sánh và khái quát hoá h c sinh 3. Thái : Giáo d c quan i m khoa h c, gi i thích ư c m t s hi n tư ng di n ra trong t nhiên II. CHU N B C A TH Y VÀ TRÒ 1. Giáo viên - Tranh v 5.1; 5.2 trong SGK - Tranh v các d ng t bi n c u trúc nhi m s c th (NST) - Giáo án, SGK và các tài li u tham kh o. 2. H c sinh: c bài m i trư c khi t i l p. III. TI N TRÌNH BÀI GI NG 1. n nh, ki m tra sĩ s : 2. Ki m tra bài cũ: Ch n phương án tr l i úng ho c úng nh t: - Bài t p: Cho m t o n ADN ch a gen c u trúc có trình t nu chưa y như sau: 5' - AXA TGT XTG GTG AAA GXA XXX…..3' 3' - TGT AXA GAX XAX TTT XGT GGG…..5' a. Vi t trình t ribônu c a s n ph m sao mã gen c u trúc trong o n ADN này? b. Vi t trình t a.a c a chu i polipeptit khi s n ph m ã hoàn ch nh? 3. N i dung bài m i: Ho t ng c a th y và trò N i dung bài h c I. Hình thái và c u trúc NST 1. Hình thái: GV: V t ch t di truy n virut và sinh v t a. sinh v t nhân sơ: nhân sơ là gì? - vi khu n NST là phân t ADN d ng HS tr l i vòng, không liên k t v i prôtêin. GV: Hãy mô t i cương v NST sinh - m t s virút NST là ADN tr n, m t s v t nhân th c? (v t ch t c u t o, tính ch t là ARN c trưng, tr ng thái t n t i trong t bào b. sinh v t nhân th c: xôma) * i cương v NST: HS tr l i - ư c c u t o t ch t nhi m s c g m ADN và prôtêin histon - M i loài có b NST c trưng v s lư ng, hình thái, c u trúc GV: Hãy mô t c u trúc hi n vi c a NST? - Trong t bào xôma NST thư ng t n t i S khác nhau v hình thái NST t bào thành t ng c p tương ng chưa phân chia và khi t bào kì gi a - Có 2 lo i NST: thư ng và gi i tính nguyên phân? * C u trúc hi n vi c a NST: HS tr l i - Quan sát rõ nh t KG c a nguyên phân - Kì gi a nguyên phân có c u trúc kép g m 14
GV: T i sao ADN r t dài l i có th x p 2 crômatit g n v i nhau tâm ng. NST g n trong nhân t bào có kích thư c khá t bào không phân chia có c u trúc ơn, nh c a t bào? tương ng v i m t crômatit c a NST kì HS tr l i gi a GV: Mô t các c p xo n c a NST? 2. C u trúc siêu hi n vi c a NST: HS tr l i Thành ph n: ADN và Histon Các m c c u trúc: - S i cơ b n (m c xo n 1) có ư ng kính 11nm - S i ch t nhi m s c (m c xo n 2) có ư ng kính 30nm - Crômatit (m c xo n 3) có ư ng kính 300nm GV: D a vào c u trúc, hãy nêu ch c năng M i NST có 3 b ph n ch y u: Tâm c a NST? T i sao NST l i có ư c nh ng ng, u mút, trình t kh i u nhân ôi ch c năng ó? ADN HS tr l i 3. Ch c năng c a NST: - Lưu gi , b o qu n và truy n t TTDT - i u hoà ho t ng các gen GV: t bi n c u trúc NST là gì? Ngư i ta - Giúp t bào phân chia u VCDT cho các phát hi n t bi n c u trúc NST b ng cách t bào con trong quá trình phân bào nào? II. t bi n c u trúc NST HS tr l i 1. Khái ni m: - Là nh ng bi n i trong c u trúc NST, có GV: Treo tranh gi i thi u các d ng t th làm thay i hình d ng và c u trúc bi n c u trúc NST. HS quan sát làm vi c NST theo nhóm tr l i các câu h i sau: - Phát hi n t bi n c u trúc NST b ng + M t o n NST có nh ng d ng nào? quan sát t bào h c và nhu m băng. H u qu &ý nghĩa c a t bi n m t o n? 2. Các d ng t bi n c u trúc NST và VD: - ngư i m t o n m t ph n vai dài h u qu c a chúng: NST 22 gây b nh ung thư máu. * Nguyên nhân: do các tác nhân v t lý, - M t o n nh u NST 21 gây hoá h c, sinh h c ung thư máu a. M t o n: - M t o n m t ph n vai ng n c a - Khái ni m: NST b m t m t o n, o n NST s 5 gây nên h i ch ng ti ng mèo kêu b t có th n m u mút ho c gi a mút - Hi n tư ng gi tr i cá th d h p: và tâm ng, làm gi m s lư ng gen trên Aa khi m t A thì gen l n a ư c bi u hi n NST + Tìm hi u nguyên nhân và cơ ch d n - H u qu : n hi n tư ng l p o n? H u qu c a các + Thư ng gây ch t ho c gi m s c s ng d ng l p o n? + Trong m t s trư ng h p th c v t m t VD: ru i gi m: l p o n 2 l n trên NST o n nh có ý nghĩa lo i b nh ng gen X làm cho m t l i thành m t d t, l p o n không mong mu n 3 l n làm cho m t càng d t b. L p o n: - Khái ni m: M t o n NST có th l p l i m t ho c m t s l n, làm tăng s lư ng + t bi n o o n có nh ng trư ng h p gen trên NST nào? T i sao t bi n o o n thư ng - Nguyên nhân: do ti p h p v trao i 15
không gây h u qu nghiêm tr ng? t chéo không u, ho c NST b t ư cn i bi n o o n có ý nghĩa gì? xen vào NST tương ng. GV: t bi n o o n ch làm thay i - H u qu : làm tăng ho c gi m cư ng tr t t phân b c a gen. bi u hi n c a tính tr ng Vì v y thư ng không gây nh ng h u qu c. o o n: nghiêm tr ng mà trong m t s trư ng h p - Khái ni m: m t o n NST b t ra r i 0 t bi n o o n còn góp ph n t o ra s quay ngư c 180 và l i g n vào NST, làm a d ng gi a các nòi trong m t loài. thay i trình t phân b gen trên NST + Th nào là t bi n chuy n o n? t - o o n có th ch a tâm ng ho c bi n chuy n o n d n n h u qu gì? không ch a tâm ng VD: - Dùng chuy n o n t o ra các con - H u qu : có th nh hư ng ho c không c vô sinh hay t o ra i con không có nh hư ng n s c s ng kh năng s ng, nh ng con này ư c th vào trong t nhiên, chúng c nh tranh v i d. Chuy n o n: con c bình thưòng s lư ng cá th - Khái ni m: là d ng trao i o n di n ra gi m ho c m t trong m t NST ho c gi a các NST không - Ngư i có 2n = 46, tinh tinh có 2n = 48. tương ng NST s 2 c a ngư i g m 2 o n gi ng 2 - H u qu : chuy n o n l n thư ng gây NST khác nhau c a tinh tinh ch t ho c m t kh năng sinh s n. ôi khi - H i ch ng ao : b nh nhân có 3 NST s có s h p nh t các NST làm gi m s lư ng 21 nhưng 1 NST 21 chuy n o n sát nh p NST c a loài, là cơ ch quan tr ng hình vào NST s 14 nên b NST = 46 thành loài m i. Chuy n o n nh thư ng * Trong th c nghi m ngư i ta ã chuy n không nh hư ng gì. gen c nh Nitơ c a vi khu n vào h gen c a hư ng dương t o ra gi ng hư ng dương có lư ng Nitơ cao trong d u. + Trong các d ng t bi n c u trúc NST d ng nào thì nguy hi m nh t, d ng nào ít nguy hi m nh t? T i sao? GV: ý nghĩa c a t bi n c u trúc NST i v i ti n hoá, ch n gi ng và nghiên c u di truy n h c? HS tr l i III. ý nghĩa c a t bi n c u trúc NST 1. i v i ti n hoá và ch n gi ng: - Tham gia vào q.trình hình thành loài m i - T h p các gen t t t o gi ng m i 2. i v i nghiên c u di truy n h c: - Xác nh v trí c a gen 4. C NG C BÀI H C: Ch n phương án tr l i úng ho c úng nh t: - H u qu di truy n c a l p o n là: a. tăng cư ng bi u hi n c a tính tr ng b. tăng cư ng s c s ng cho toàn b cơ th sinh v t c. làm gi m cư ng bi u hi n c a tính tr ng d. có th tăng ho c gi m cư ng bi u hi n c a tính tr ng - D ng t bi n nào sau ây thư ng gây ch t ho c làm gi m s c s ng? 16
a. Chuy n o n nh b. M t o n c. L p o n d. o o n 5. BÀI T P V NHÀ 1. Bài t p: Trong m t qu n th ru i gi m, ngư i ta phát hi n NST s III có các gen phân b theo nh ng trình t khác nhau như sau: 1. ABCGFEDHI 2. ABCGFIHDE 3. ABHIFGCDE Cho bi t ây là nh ng t bi n o o n NST. Hãy g ch dư i nh ng o n b o và th xác nh m i liên h trong quá trình phát sinh các d ng b o ó? 2. Tr l i các câu h i trong SGK 3. c bài m i trư c khi t i l p. Nh n xét sau gi d y ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………….……………………………………………………… ……………………………………………………………..……………………………./. TI T 6: T BI N S LƯ NG NHI M S C TH Ngày so n: ……………………. L p Ngày gi ng Ti t gi ng Sĩ s l p 12C1: …………………………………………………………………. 12C2: …………………………………………………………………. 12C3: …………………………………………………………………. 12C4: …………………………………………………………………. 12C5: …………………………………………………………………. I. M C TIÊU BÀI H C: Sau khi h c xong bài này, h c sinh ph i: 1. Ki n th c: - Nêu ư c khái ni m t bi n s lư ng NST - Nêu ư c khái ni m, cơ ch phát sinh, h u qu , ý nghĩa c a t bi n l ch b i và a b i. - Phân bi t ư c t a b i và d a b i. - Trình bày ư c hi n tư ng a b i th trong t nhiên 2. Kĩ năng: - Rèn luy n và phát tri n năng l c suy lu n, tư duy phân tích - Rèn luy n và phát tri n năng l c so sánh và khái quát hoá h c sinh 3. Thái : - Giáo d c quan i m khoa h c, gi i thích ư c m t s hi n tư ng di n ra trong t nhiên - Hs có hi u bi t phòng tránh các b nh t t di truy n, có ý th c b o v m.trư ng s ng II. CHU N B C A TH Y VÀ TRÒ 1. Giáo viên: Tranh v 6.1; 6.2; 6.3 trong SGK. Giáo án, SGK và các tài li u tham kh o. 2. H c sinh: c bài m i trư c khi t i l p. III. TI N TRÌNH BÀI GI NG 1. n nh, ki m tra sĩ s : 17
2. Ki m tra bài cũ: Ch n phương án tr l i úng ho c úng nh t: - Bài t p: Trong m t qu n th ru i gi m, ngư i ta phát hi n NST s III có các gen phân b theo nh ng trình t khác nhau như sau: 1. ABCGFEDHI 2. ABCGFIHDE 3. ABHIFGCDE Cho bi t ây là nh ng t bi n o o n NST. Hãy g ch dư i nh ng o n b o và th xác nh m i liên h trong quá trình phát sinh các d ng b o ó? 3. N i dung bài m i: Ho t ng c a th y và trò N i dung bài h c GV: Nêu khái ni m chung v t bi n s I. Khái ni m chung lư ng NST? Là s thay i v s lư ng NST trong t HS tr l i bào. Bao g m có t bi n l ch b i (d b i) và t bi n a b i. II. t bi n l ch b i GV: Nêu khái ni m và phân lo i các d ng 1. Khái ni m và phân lo i: t bi n l ch b i? - Khái ni m: là nh ng thay i v s lư ng HS tr l i NST ch x y ra m t hay m t s c p NST tương ng. VD: 2n +1, 2n - 1, 2n - 1 - 1, … - Phân lo i: th không, th m t, th m t GV: Trình bày cơ ch phát sinh t bi n kép, th ba, th ba kép, th b n, th b n l ch b i và th vi t sơ cơ ch hình kép… thành th t bi n 2n+1 và 2n -1? 2. Cơ ch phát sinh: HS tr l i VD: Cơ ch hình thành th t bi n 2n+1 - Trong gi m phân: m t ho c m t vài c p và 2n -1 NST không phân ly trong gi m phân t o ra P: 2n x 2n giao t th a ho c thi u m t vài NST. Các giao t này k t h p v i giao t bình GP: n+1, n-1 n thư ng t o ra th l ch b i F: 2n +1, 2n -1 - Trong nguyên phân: m t ph n cơ th mang t bi n l ch b i và t o thành th GV: Hãy vi t sơ t bi n l ch b i x y kh m ra v i c p NST gi i tính? - t bi n l ch b i x y ra c NST HS tr l i thư ng và NST gi i tính GV: t bi n l ch b i gây ra nh ng h u 3. H u qu : qu như th nào? Cho ví d ? Làm m t cân b ng h gen, thư ng làm HS tr l i gi m s c s ng, gi m kh năng sinh s n VD: H i ch ng ao ngư i là do ngư i ho c gây ch t b nh có 3 NST 21 do r i lo n trong phân bào c a m , ngư i m c h i ch ng ao u có ki u hình là gáy r ng d t, m t m t mí, hai m t cách xa nhau, lư i dày và dài, trí tu kém phát tri n, tu i th t 10 - 40. Có liên quan n tu i c a ngư i m . Nh ng bà m tu i ngoài 40 t l con m c b nh là 1%, trên 45 tu i là 2%. GV: ý nghĩa c a t bi n l ch b i trong 18
ch n gi ng và ti n hoá? 4. ý nghĩa HS tr l i - Cung c p nguyên li u cho quá trình ti n hoá - S d ng t bi n l ch b i xác nh v trí gen trên NST ( ưa các NST theo ý mu n vào m t gi ng cây tr ng nào ó) III. t bi n a b i GV: Nêu khái ni m và các d ng t bi n 1. Khái ni m và cơ ch phát sinh th t th t a b i? a b i: HS tr l i a. Khái ni m: - Là d ng t bi n làm tăng m t s nguyên l n b NST ơn b i c a loài (l n hơn 2n) - a b i ch n: 4n, 6n, 8n,… GV: Cơ ch phát sinh th tam b i và th t - a b i l : 3n, 5n, 7n,…. b i? Sơ minh ho ? b. Cơ ch phát sinh: HS tr l i - Th tam b i: s k t h p c a giao t n và GV: S khác nhau gi a th t a b i và giao t 2n trong th tinh. th l ch b i? - Th t b i: s k t h p gi a 2 giao t 2n HS tr l i ho c c b NST không phân li trong l n GV: Nêu khái ni m và cơ ch phát sinh th nguyên phân u tiên c a h p t . d a b i? V sơ minh ho ? HS tr l i 2. Khái ni m và cơ ch phát sinh th d GV: S khác nhau trong cơ ch hình thành a b i: th t a b i và th d a b i? a. Khái ni m: HS tr l i Là hi n tư ng c 2 b NST c a 2 loài cùng + T a b i: b NST ơn b i c a loài ư c t n t i trong m t t bào. tăng lên m t s nguyên l n. b. Cơ ch phát sinh: + D a b i: b NST ơn b i c a 2 loài Cơ th lai xa thư ng b t th (không sinh cùng n m trong 1 t bào ư c tăng lên m t s n h u tính). m t s th c v t các cơ th s nguyên l n nh a b i hoá con lai lai xa b t th t o ư c các giao t lư ng ch a hai b NST lư ng b i c a hai loài b i do s không phân li c a các NST khác nhau (th song nh b i). không tương ng. Giao t này có th k t GV: Vi t cơ ch hình thành th song nh h p v i nhau t o ra th t b i h u th b i (2n) 18AA x (2n) 18 BB (th song nh b i). HS tr l i 3. H u qu và vai trò c a t bi n a b i GV: H u qu và vai trò c a th a b i? - T bào to, cơ quan sinh dư ng l n, phát HS tr l i tri n kho , ch ng ch u t t. GV: T i sao th a b i l h u như không - Các th t a b i l không sinh giao t sinh s n ư c? bình thư ng HS tr l i - Khá ph bi n th c v t, hi m ng v t GV: T i sao a b i th trong t nhiên thư ng ph bi n th c v t ít g p ng - Có vai trò quan tr ng trong quá trình ti n v t? hoá vì nó góp ph n hình thành nên loài HS tr l i m i 4. C NG C BÀI H C: 19
- M t loài có 2n = 10 NST. S có bao nhiêu NST : a. th m t nhi m d. th không nhi m g. th tam nhi m kép b. th ba nhi m e. th t b i h. th m t nhi m kép c. th b n nhi m f. th tam b i 5. BÀI T P V NHÀ 1. Bài t p 1: N u t bào lư ng b i bình thư ng có 2n NST. S NST có trong t bào c a nh ng trư ng h p sau là bao nhiêu? a. Th không b. Th m t c. Th ba d. Th ba kép e. T b i 2. Bài t p 2: B NST lư ng b i m t loài sinh v t có 2n = 24. a. Có bao nhiêu NST ư c d oán th ơn b i, tam b i, t b i? b. Trong các d ng a b i trên, d ng nào là a b i l , d ng nào là a b i ch n? 3. Tr l i các câu h i trong SGK 4. c bài m i trư c khi t i l p. Nh n xét sau gi d y ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………….……………………………………………………… ……………………………………………………………..……………………………./. TI T 7: TH C HÀNH: QUAN SÁT CÁC D NG T BI N S LƯ NG NST TRÊN TIÊU B N C NH VÀ TIÊU B N T M TH I Ngày so n: ……………………. L p Ngày gi ng Ti t gi ng Sĩ s l p 12C1: …………………………………………………………………. 12C2: …………………………………………………………………. 12C3: …………………………………………………………………. 12C4: …………………………………………………………………. 12C5: …………………………………………………………………. I. M C TIÊU BÀI H C: Sau khi h c xong bài này, h c sinh ph i: 1. Ki n th c: - Quan sát ư c b NST dư i kính hi n vi - Xác nh ư c m t s d ng t bi n NST trên các tiêu b n c nh - Xác nh ư c các c p NST tương ng c a ngư i trên nh ch p 2. Kĩ năng: - Rèn luy n và phát tri n năng l c suy lu n, tư duy phân tích - Rèn luy n và phát tri n kĩ năng làm tiêu b n NST và xác nh s lư ng NST dư i kính hi n vi 3. Thái : Giáo d c quan i m khoa h c II. CHU N B C A TH Y VÀ TRÒ 1. Giáo viên - Kính hi n vi quang h c, tiêu b n c nh b NST t bào c a ngư i, Châu ch u c, nư c c t, oocxein axetic 4-5%, lam men, lam, kim phân tích, kéo. - Giáo án, SGK và các tài li u tham kh o. 20