Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Bài: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

169
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu bài dạy. Sau khi học xong bài học sinh: - Giải thích được sự hoá đen của loài bướm sâu đo bạch dương (Biton betularia) ở vùng công nghiệp nước anh và sự tăng cường sức đề kháng của sâu bọ và vi khuẩn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Bài: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI

Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Bài: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ĐẶC ĐIỂM THÍCH NGHI I. Mục tiêu bài dạy. Sau khi học xong bài học sinh: - Giải thích được sự hoá đen của loài bướm sâu đo bạch dương (Biton betularia) ở vùng công nghiệp nước anh và sự tăng cường sức đề kháng của sâu bọ và vi khuẩn. - Nêu được vai trò của quá trình đột biến, giao phối và chọn lọc tự nhiên đối với sự hình thành đặc điểm thích nghi. - Nêu được các ví dụ minh hoạ cho các hình thức chọn lọc . - Nêu và giải thích được hiện tượng đa hình cân bằng di tryền.
- Giải thích được vì sao các đặc điểm thích nghi chỉ hợp lí tương đối, tìm ví dụ minh hoạ. - Phát triển được năng lực tư duy lí thuyết ( phân tích tổng hợp, so sánh khái quát) II. Phương tiện dạy học. - sơ đồ giải thích sự tăng cường sức đề kháng đối với DDT của quần thể rận. - Tranh phóng to bọ que, bọ lá………… III. Tiến trình tổ chức dạy học. 1. Ổn định lớp. Kiểm tra sỹ số 2. Kiểm tra bài cũ. Trình bày tác động của chọn lọc tự nhiên đối với sự tiến hóa của sinh vật? 3. Giảng bài mới.
Hoạt động thầy & Nội dung trò Kể tên các nhân tố I.Giải thích sự hình thành tiến hoá và cho biết đặc điểm thích nghi. vai trò của từng nhân 1. Sự hoá đen của các loài tố trong tiến hoá? bướm ở vùng công nghiệp. Có 4 nhân tố tiến hoá: a.Thực nghiệm quan sát ĐB, GP, CLTN, Các sự thích nghi của bướm cơ chế cách li. Biston betularia: (SGK) Vai trò từng nhân tố b. giải thích: tiến hoá…… Hiện tượng xuất hiện màu Trong tự nhiên, sâu đen ở bướm là kết quả của ăn lá thường có màu quá trình chọn lọc tự nhiên gì? cào cào đất có những biến dị có lợi đã màu gì? phát sinh ngẩu nhiên trong Màu sắc đó giúp ích quần thể chứ không phải là
sự biến đổi của cơ thể gì cho nó? Sâu ăn lá có màu bướm để thích nghi với môi trường. xanh. Cào cào đất có màu xám. Giúp nó thích nghi với môi trường Đặc điểm thích nghi được hình thành như thế nào? Cho học sinh đọc ví dụ về sự biến đổi màu sắc của bướm Biston betunia trong (SGK). Tại sao ở gần khu công nghiệp thì bướm Tóm lại: sự hình thành đặc này đa số có màu điểm thích nghi là kết quả
đen, còn ở vùng nông một quá trình lịch sử chịu thôn đa số lại có màu sự chi phối của 3 nhân tố: trắng? quá trình độ biến, giao Tham khảo nội dung phối, CLTN. sách giáo khoa và trả lời câu hỏi: Vì ở gần khu công 2. Sự tăng cường sức đề nghiệp có nhiều bụi kháng : (sơ đồ) than nên thân cây a. Thực nghiệm quan sát sự bạch dương => màu tăng cường sức đề kháng đen bướm đậu trên của rận đối với DDT thân cây chim sâu khó (SGK). phát hiện hơn bướm trắng. Còn ở vùng nông thôn thìd ngược lại. Ban đầu quần thể bướm chỉ có một loại b. Giải thích
kiểu hình là bướm Giả sử tính kháng D DT trắng về sau xuất hiện do 4 gen lặn a, b, c, d tác thêm loại bướm đen động bổ sung thì kiểu gen vậy màu đen do đâu aaBBCCDD có sức đề kháng kém hơn kiểu gen mà có ? Do sự xuất hiện một aabbCCDD, aabbccDD cách ngẩu nhiên trong sức đề kháng tốt nhất thuộc và ngẩu về kiểu gen aabbccdd. quần thể nhiên nó giúp sinh vật Tính đa hình về kiểu gen thích nghi hơn với trong quần thể giao phối môi trường nên nó giải thích vì sao khi dùng được giữ lại được di một loại thuốc trừ sauu mới truyền và ngày càng dù với liều cao cũng không phổ biến. hi vọng tiêu diệt được hết Sự hình thành đặc toàn bộ sâu bọ cùng một điểm thích nghi chịu lúc. => phải biết sử dụng sự tác động của các liều thuốc thích hợp. nhân tố nào?
Quá trình chọn lọc tự nhiên chịu sự tác động của 3 nhân tố: quá trình đột biến, qú trình giao phối và quá chọn lọc tự trình nhiên. Vi khuẩn gây bệnh thường có hiện tượng kháng thuốc. Tại sao? Do vi khuẩn có gen II. Hiện tượng đa hình kháng thuốc = khả cân bằng di truyền : năng thích nghi. Trong sự đa hình cân bằng Hãy cho biết hiệu quả không có sự thay thế hoàn sử dung thuốc DDT toàn một alen này bằng một những năm: alen khác là sự ưu tiên di trong 1994, 1948, 1954, trì các thể dị hợp về một 1957?
Tham khảo sách giáo gen hoặc một nhóm gen. khoa => liệt kê kết III.Sự hợp lí tương đối: quả. Nêu câu hỏi cho học sinh thảo luận. 1. giải thích sự tăng cường sức đề kháng của vi khuẩn bằng cơ chế di truyền? 2. hãy cho biết biện pháp khác phục đối Mỗi đặc điểm thích nghi hiện tượng kháng chỉ có tính hợp lí tương đối: thuốc của vi khuẩn? nghĩa là 1 đặc điểm vốn có Tìm thêm một số ví dụ lợi trong hoàn cảnh cũ nhưng trở thành bất lợi minh hoạ. trong hoàn cảnh mới. Và Thời gian thoả luận: 5 dạnh cũ được thay thế bằng phút. dạng mới thích nghi hơn.
Ngồi lại theo nhóm để Ngay trong hoàn cảnh phù thảo luận hợp đặc điểm thích nghi chỉ Tham khảo SGK để hợp lí tưong đối. tìm nội dung trả lời. Giả sử tính kháng D DT do 4 gen lặn a, b, c, d tác động bổ sung kiểu gen thì có sức aaBBCCDD đề kháng kém hơn kiểu gen aabbCCDD, sức đề aabbccDD kháng tốt nhất thuộc về kiểu gen aabbccdd. -phải biết sử dụng liều thuốc thích hợp
Đột biến và các biến dị tổ hợp xuất hiện một cách ngẩu nhiên trong quần thể. Tồn tại song với các dạng bình thường => tạo nên sự đa dạng về kiểu gen trong quần thể. Đối tượng của chọn lọc tự nhiên là gì? Nếu là đột biến trung tính thì nó sẽ tồn lại như thế nào trong quần thể? Quần thể có nhiều kiểu gen cùng song song tồ tại gọi là quần
thể có sự cần bằng về mặt di truyền. Ơ vịt đặc điểm nào giúp nó thích nghi với môi trường nước? Nhưng khi lên môi trường cạn thì đặc điểm thích nghi đó lại trở nên bất lợi gì cho nó? Chân vịt có màng Di chuyển chậm Qua những điều đó ta rút ra kết luận gì?
Tuy nhiên trong hoàn cảnh cũ đặc điểm thích 4. Củng cố. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM: Câu 1. Đa số bướm Biston betularia ở vùng công nghiệp xuất hiện màu đen là do:
A. Ô nhiễm môi trường B. Thân cây bạch dương bị bụi tan bám vào. C. Xuất hiện một đột biến trội đa hiệu vừa chi phối màu đen ở thân và cánh bướm vừa tăng sức sống của bướm D. Chim sâu khó phát hiện Câu 2. Đa số bướm Biston betularia ở vùng nông thôn không bị ô nhiễm lại có: Dạng trắng cao hơn dạng đen A. B. Dạng đen nhiều hơn dang trắng. C. Dạng đen và dạng trắng như nhau. D. Chỉ có dạng trắng. Câu 3. Người ta không hi vọng tiêu diệt toàn bộ quần thể sâu cùng một lúc là vì: A. Quần thể sâu có tính đa hình về kiểu gen. B. Quần thể sâu có ính đa dạng về kiểu hình. C. Quần thể sâu có số lượng quá nhiều
D. Quần thể sâu có khr năng di chuyển. Câu 4. Trong môi trường không có D DT thì quần thể kháng D DT có sức sống: A.Sức sống hơn hẳn. B. Sinh trưởng, phát triển chậm hơn bình thường. C. Có sức sống như dạng bình thường. D. thích nghi hơn dạng bình thường. Câu 5 sự thích nghi trên cơ thể sinh vật chịu sự chi phố các nhân tố: A. đột biến, di truyền, chọn lọc tự nhiên, các cơ chế cách li. B. Di truyền, đột biến, chọn lọc tự nhiên. Phân li tính trạng. C. Đột biến, di truyền, chọn lọc tự nhiên, các cơ chế cách li. D. Chọn lọc tự nhiên, phân li tính trạng, đồng qui tính trạng.
5. Dặn dò – bài tập về nhà. Qua bài hs cần nám các nội dung sau: - Học bài và trả lời các câu hỏi sgk. - Đọc phần ghi nhớ sgk. - Giải thích được sự hình thành đặc điểm thích nghi. - Nêu được vai trò của đột biến, giao phối, CLTN với sự hình thành đặc điểm thích nghi. - Hiện tượng đa hình cân bằng di truyền, và sự hợp lí tương đối của đặc điểm thích nghi. - Đọc trước bài 42 sgk “ LOÀI SINH HỌC VÀ CÁC CƠ CHẾ CACHS LI” 6. Rút kinh nghiệm.