Giáo án tập huấn khuyến ngư "Kỹ thuật nuôi ốc hương trong ao đất"

Chia sẻ: Trần Kim | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

Thêm vào BST

Báo xấu

331
lượt xem 108
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tìm hiểu địa bàn tập huấn khuyến ngư: địa bàn tập huấn là khóm Phú Thịnh, phương Cam Phú, Thị xã Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa. Tại đây, nguồn nước biển dồi dào, nước được dẫn qua các con kênh vào các ao nuôi của nông dân. Nước thải ra cũng qua các kênh này rồi trở lại biển. Nông dân ở khu vực này đã có truyền thống nuôi thủy sản nhiều năm nên cũng đã có nhiều kinh nghiêm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án tập huấn khuyến ngư "Kỹ thuật nuôi ốc hương trong ao đất"

F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k TR NG I H C NÔNG LÂM THÀNH PH H CHÍ MINH KHOA TH Y S N GIÁO ÁN T P HU N KHUY N NG Ch : “K THU T NUÔI CH NG TH NG PH M TRONG AO T” Cán b t p hu n: Tr n Kim p: DH08NT. MSSV: 08116… Tp. H Chí Minh Tháng 10 n m 2011
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k I. Tìm hi u a bàn t p hu n khuy n ng : a bàn t p hu n khuy n ng là khóm Phú Th nh, ph ng Cam Phú, th xã Cam Ranh, t nh Khánh Hòa. i ây, ngu n n c bi n d i dào, n c c d n qua các con kênh vào các ao nuôi c a nông dân. N c th i ra c ng qua các kênh này r i tr l i bi n. Nông dân khu c này ã có truy n th ng nuôi th y s n nhi u n m nên c ng ã có nhi u kinh nghi m. t s h nuôi có thuê k thu t viên ã qua ào t o chuyên ngành chính quy. V nuôi chính là các tháng mùa m a. a s các h trong khu v c ang nuôi tôm th chân tr ng, cá ch m, cá mú. M t s h có nuôi c h ng th ng ph m và ts nl ng khá cao. Hi n, nông dân v n tr ng tâm nuôi các loài h i s n quen thu c, m t s ã chuy n ng sang các it ng nuôi m i là c h ng hay tu hài do nhu c u th tr ng. Vì v y, n t ng b ch ng d n cho nông dân bi t, hi u và n m v ng c k thu t nuôi c ng. II. Các b c chu n b cho bu i t p hu n khuy n ng : 2.1. Chu n b ban u: - Ngày 11/11/2011, báo v i Trung tâm khuy n nông – khuy n ng khu v c ph ng Cam Phú v chuy n t p hu n khuy n ng Trung tâm thông báo n nông dân tr c 1 tu n và nông dân có th chu n b th i gian và ki n th c c n thi t cho bu i p hu n. - Ch c a bu i t p hu n là “K thu t nuôi c h ng th ng ph m trong ao t”. - nh: l p t p hu n s di n ra vào 2 bu i: sáng 9 gi n 11 gi và chi u 14 gi n 16 gi , ch nh t ngày 18/11/2011. a m: do Trung tâm s p t và chu n . L p t p hu n nhi u nh t 100 ng i. - Ng ih ng d n: Tr n Th Kim Anh, hi n là sinh viên n m cu i Khoa Th y s n, tr ng i h c Nông Lâm thành ph H Chí Minh. - Khách m i: Ông A – Giám c Trung tâm khuy n nông – khuy n ng ph ng Cam Phú, ông B – Ch t ch ph ng Cam Phú, ông C – Khóm tr ng khóm Phú Th nh, ph ng Cam Phú và các khuy n nông viên ph ng Cam Phú.
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Kinh phí: kho ng 1 tri u ng. N u có chi phí phát sinh thì t thanh toán, sau ó báo v l i Tr ng. 2.2. c tiêu d y h c: - c tiêu ki n th c: giúp h c viên n m c nh ng k thu t c b n trong nuôi c ng th ng ph m. - c tiêu k n ng: gi ng gi i và a ra n i dung m t cách t m , c th , d hi u c viên có th n m b t, nh và th c hi n c nh ng thông tin mà ng i gi ng y mu n truy n t. Ngoài ra còn rèn luy n cho h c viên k n ng t ánh giá và gi i quy t nh ng s c g p ph i trong quá trình nuôi c h ng. - c tiêu thái : nh n m nh h c viên chú ý n vi c không hay h n ch làm ô nhi m ngu n n c b ng cách x lý n c tr c khi th i ra ngoài bi n b o v môi tr ng. Quan tr ng h n là làm cho h c viên tin t ng vào bài gi ng qua k n ng a gi ng viên. 2.3. Ph ng ti n d y h c: 2.3.1. chu n b c a gi ng viên: - Nh a ph ng chu n b : 1 b ng l n, ph n, lau b ng, micro (n u có), bàn, gh , c u ng (chu n b tr c 1 ngày). - chu n b : m t s hình nh v ch ng: c gi ng, c kích c th ng ph m, ao nuôi c h ng; in kho ng 50 b n tóm t t k thu t nuôi th ng ph m c h ng và 50 phi u ánh giá phát cho nông dân (chu n b tr c khi xu ng a ph ng). - i dung bu i t p hu n: bao g m: +M u: gi i thi u (ch bu i t p hu n, khách m i, b n thân), làm quen v i nông dân và phát b n tóm t t k thu t nuôi th ng ph m c h ng. + Ph n chính: i m t s nông dân ang nuôi c h ng: d nuôi hay không?, thu l i cu i bao nhiêu?, trong quá trình nuôi, c d m c b nh không?, … nh ng kinh nghi m c a nông dân, rút ra nh ng u, nh c m c a nuôi ch ng. Cu i cùng a ra n i dung c th và chi ti t v k thu t nuôi.
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Nh c nh : trong quá trình trình bày bài gi ng, c n chú ý thái c a nông dân. N u th y m i ng i có v không hi u thì yêu c u h h i l i li n. Liên c a ra nh ng câu h i th m dò s th u hi u c a nông dân. Truy n tay i ng i nh ng hình nh ã chu n b tr c vào t ng n i dung bài gi ng. + K t thúc: yêu c u bà con nh c l i nh ng gì mà bà con n m c qua bài gi ng. t câu h i bà con tr l i và tr l i nh ng th c m c c a bà con nông dân. Phát phi u ánh giá (* M u phi u ánh giá ính kèm giáo án) m c ti p thu và kh ng th c hi n quy trình nuôi cho nông dân. L i c m n chân thành và l i chào. 2.3.2. chu n b c a h c viên: - Nh ng ki n th c mà h c viên bi t c v k thu t nuôi c h ng tr c khi tham gia buôi t p hu n. - c viên có th chu n b gi y bút. - Nh ng câu h i mà h c viên th c m c v k thu t hay v giá tr kinh t c a c ng. III. Ti n hành bu i t p hu n: - n n i lúc 8 gi sáng. - Xem xét, ki m tra l i tr hu n c . - úng 9 gi , ti n hành bu i t p hu n. “Kính chào bà con! R t hoan nghênh ã dành ít th i gian n bu i t p hu n khuy n ng ngày hôm nay!” - Gi i thi u khách m i: Ông A, ông B, ông C, … - Gi i thi u b n thân: “Tôi là Tr n Th Kim Anh, hi n là sinh viên n m cu i Khoa Th y s n tr ng i h c Nông Lâm tp.HCM.”. - c ích c a bu i t p hu n: gi i thi u v k thu t nuôi m t it ng h i s n m i t n ng su t cao và thu l i nhu n cao. ó là c h ng. - Tóm t t n i dung t p hu n: g m 5 ph n (1. Chu n b ao nuôi; 2. Ch n gi ng và th gi ng; 3. Th c n; 4. Ch m sóc, qu n lý; 5. Thu ho ch). - Phát b n tóm t t K thu t nuôi th ng ph m c h ng cho bà con nông dân.
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Làm quen v i nông dân a ph ng ( t ra tình hu ng m u): Khuy n nông viên (KNV): “Trong ph ng ta có bác nào ã t ng nuôi c h ng i?” Nông dân (ND): “Có tôi”. KNV: “Bác cho bi t tên c không ?” ND: “Tên tôi là Nguy n V n D.” KNV: “Bác nuôi c h ng lâu ch a ?”. ND: “Tôi nuôi c 2 v r i, v u thì ch a quen l m! Nuôi c ng th y khó, nh ng may c m y anh trên Trung tâm có ch cho m y chiêu nên c ng n. n th 2 thì quen h n. Nói chung là c ng có c a n c a r i! (c i)”. KNV: “Chúc m ng bác và mong nh ng v sau bác s thu c nhi u thành công n. V y qua 2 v nuôi tr c bác th y nuôi c h ng d nh t là khâu gì?” ND: “Th c n cho chúng nó d . C cá t p mà cho n thôi! Xay nhuy n nhuy n tí là c. Lâu lâu cho thêm ít men này men kia mà m y anh ti p th gi i thi u cho. Th y c ng dùng c.” KNV: “Có u gì mà bác th y có nh ng cái gì khó khi nuôi không ?” ND: “Có cái b nh mà nghe m y chú nói là s ng vòi ó, nó hành ghê quá! N m nào ng có mà không bi t làm sao c . R i ph i h t h t th c n th a d i áy ao lên a, ngày nào c ng làm, m t l m!”. KNV: “Vâng. C m n bác D vì nh ng kinh nghi m mà bác v a chia s .” * H i thêm m t vài ng i v i n i dung t ng t . * Rút ra nh ng u, nh c m c a nuôi c h ng. i dung chính: “K thu t nuôi th ng ph m c h ng” 1. Chu n b ao nuôi: - sâu m c n c ao trung bình 70 – 80 cm. - Trong ao ti n hành gi ng l i ch n c không bò ra ngoài. L i ch n c m xu ng áy kho ng 20 cm. (hình1). L i c gi ng g n b ao, cách b kho ng 0,5 – 1,0 m.
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Hình 1. Ao nuôi c h ng - l p cát dày 1 – 2 cm u xu ng áy ao. - Ngu n n c l y vào nên c x lý qua Iodine. - Không c n gây màu n c cho ao. i 2.000 m2 b trì 2 qu t n - n b trí qu t n c trong ao. 1 ao di n tích d c là . * H i: 1. Iodine là gì? Mua âu? H ng d n s d ng Iodine. 2. L i ch n có m t l i là bao nhiêu? * Tr l i: 1. Iodine là m t lo i thu c sát trùng. Nông dân có th mua các c a hàng thu c thú ý th y s n t i a ph ng. Cách s d ng: - lý n c:
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k c ích Cách s d ng ng PVP - Iodine 30% (mg/L) lý ngu n n c c p và Pha loãng r i t t xu ng ao 0,3 – 0,5 c th i 2 tu n/l n lý n c khi x y ra b nh Pha loãng r i t t xu ng ao 0,5 – 1,0 3 ngày/l n - Tr b nh, di t t o: tr các lo i b nh do n m, nguyên sinh ng v t hay vi khu n tác ng bên ngoài c th ng v t nuôi, pha loãng r i t t xu ng ao v i ng PVP-Iodine 30% là 1,0 mg/L, 3 ngày/l n cho t i khi h t b nh. Dùng PVP-Iodine n ng 0,5 mg/L t t xu ng ao m t l n duy nh t c ch s phát tri n c a t o. - Chú ý: không s d ng khi nhi t n c cao, t t nh t là t t vào bu i chi u. 2. M t l ic al i ch n c 2a = 2 mm. 2. Ch n gi ng và th gi ng: - nuôi chính: tháng 12 n tháng 4 âm l ch. - Ngu n gi ng có th mua t các c a hàng bán c gi ng t i a ph ng hay n Trung tâm Nghiên c u Gi ng Qu c gia V n Ninh, hay t các n i ngoài t nh nh Ninh Thu n. - gi ng tùy thu c vào n i bán: t i Trung tâm V n Ninh: 15.000 con/kg giá 5 – 6 /con (hình 2), Ninh Thu n kho ng 30.000 con/kg giá 14 /con, t i các c a hàng c 10.000 – 12.000 con/kg. th : 200 - 500 con/m2, có th th v i m t - t cao h n nh ng s g p khó kh n trong công tác ch m sóc, qu n lý và th ng t l s ng sau v nuôi t không cao.
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Hình 2. c gi ng c 15.000 con/kg. * H i: Th i m th gi ng lúc nào trong ngày là t t nh t? Cách th nh th nào c không b s c môi tr ng? * Tr l i: Th lúc tr i râm mát, bu i sáng hay bu i chi u, lúc n c y oxy. Tr c khi th c, c n ngâm bao c gi ng trong ao kho ng 15 – 20 phút. Sau ó, th cd nd n ra ao. R i u c xu ng kh p ao. 3. Th c n: - d ng cá t p b m hay xay nhuy n. - 50 kg c gi ng cho n 15 kg cá t p. Th c n c b o qu n l nh. - Tr c khi cho n ph i ki m tra áy ao, ch nào m t c dày thì cho n nhi u. Sau khi cho n 1 – 2 gi , ki m tra th c n d i áy ao (hình 3) và sau ó b t l i qu t n c. - ng th c n t 5 – 10% tr ng l ng c trong ao 1 ngày. M i ngày cho n 1 – 2 l n. * H i: 1. Ngoài cá t p ra còn s d ng c th c n nào khác n a hay không? 2. Th c n không b o qu n l nh c không?
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 3. Ki m tra th c n sau khi cho n làm gì? Hình 3. L n ki m tra th c n d th a sau khi cho n * Tr l i: 1. Tùy vào t ng n i mà ngu n cá t p cung c p là khác nhau. Có th s d ng gh , cua, don, trai n c ng t, ... 2. Th c n ch c n t i, do tính th t th ng c a ngu n cung cá t p nên th c n c n b o qu n l nh gi không b h . 3. Ki m tra th c n d i áy ao sau khi cho c n v t b th c n d th a ra kh i ao tránh làm ao ô nhi m s d n n c d b b nh. 4. Ch m sóc, qu n lý: - nh k 5 – 7 ngày v sinh l i ch n 1 l n. - Thay n c 1/3 ao, tùy thu c th y tri u. - Chú ý y u t oxy trong n c. - nh c h ng: + B nh s ng vòi: nguyên nhân là b nhi m urea t cá t p. Tri u ch ng: c gi m n, n i lên m t n c và nhanh chóng d n n ch t hàng lo t. Hi n không có thu c ch a.
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k + Th i ti t l nh: c d b nhi m virus, không có thu c ch a. + Th i ti t m: c b nhi m n m và vi khu n. + B nh ng ru t: ph bi n. Nguyên nhân do nhi m khu n Vibrio. B nh x y ra vì môi tr ng nuôi ô nhi m (m t nuôi cao; th c n d th a nhi u, ...) - l s ng: 90%. * H i: 1. Y u t oxy ki m tra nh th nào? Cách x lý ra sao khi g p v n v oxy? 2. N u không có thu c ch a b nh s ng vòi thì làm cách nào phòng b nh hay n ch b nh lây lan nhanh d n n ch t hàng lo t? * Tr l i: 1. Y u t oxy có th ki m tra b ng cách s d ng máy o n ng oxy trong n c có bán trên th tr ng. Kho ng 5 - 10 h nuôi góp l i mua 1 máy o oxy s d ng khi c n thi t. Cách x lý khi oxy trong ao th p: t ng qu t n c, thay n c 1 ph n trong ao n u n c tri u ang lên, không nên s d ng hóa ch t làm t ng oxy trong n c vì nó s nh h ng n ao nuôi v sau. 2. Th ng xuyên thay n c và s d ng Iodine t t xu ng ao, t ng qu t n c, ki m tra và t th c n d th a sau khi cho n, ki m soát l ng n sau m i l n cho n, th c n cá t p n c ch n l c tr c khi thu mua. Khi th y c b nh xu t hi n trong ao, v t c ra kh i ao ngay, sau ó ti n hành thay n c, gi m l ng n. 5. Thu ho ch: - Kích c thu ho ch: 150 con/kg (hình 6). - Sau 5,5 tháng nuôi thì thu ho ch. - Thu ho ch lúc tr i mát. - Giá c h ng dao ng kho ng 200.000 /kg. - Cách thu ho ch: có 2 cách:
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Thu ho ch th công (hình 4) Thu ho ch b ng máy (hình 5) - Thuê ng i l n xu ng b t b ng tay. - S d ng máy thu ho ch do Th c s Hoàng V n Du t (Vi n III) ch t o. - C 1 êm, 10 – 12 ng i thu c - C n 2 – 3 ng i u khi n, c 1 300 – 400 kg c. ngày thu 2 t n c. - Tháo b t n c trong ao. - Không ph i tháo b t n c. - Không t n chi phí mua máy. - T n chi phí mua máy 30 tri u ng/cái nh ng h nuôi g n nhau góp ti n mua 1 máy dùng chung. - C n có ng i bi t l n. - C n ph i h c cách s d ng máy. - Thu ho ch lâu. - Thu ho ch nhanh. - T n nhi u nhân công. - T n ít nhân công. - Thu không h t c d i ao. - Thu h t 100% c. - Ph thu c vào th i ti t. - Không ph thu c vào th i ti t. - Ch t l ng c th p do b d m p - Ch t l ng c cao. nhi u. Hình 4. Thu ho ch th công Hình 5. Thu ho ch b ng máy
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Hình 6. Kích c c thu ho ch * H i: Ai s thu mua c sau khi h nuôi thu ho ch? * Tr l i: Chính quy n a ph ng s h tr bà con v v n u ra c a c h ng. Vì nhu c u trên th tr ng ang r t l n nên ch c ch n r ng c s không th nào không có ng i thu mua. IV. ng k t, ánh giá bu i t p hu n: - i bà con ánh giá quy trình nuôi c h ng nh th nào, th y m nào ch a rõ thì h i l i. - nhà, nông dân có th t làm c không? - Yêu c u m t vài bác nông dân ng d y trình bày l i 1 trong nh ng ph n trên. - i m t vài ng iv u ki n ao nuôi c a h và ánh giá xem h có th nuôi ch ng không? - Phát phi u ánh giá. Sau 20 phút thu l i phi u. - Tóm t t l i n i dung chính m t l n n a. - i l i c m n nông dân vì s l ng nghe, óng góp ý ki n và chia s kinh nghi m. G i l i chào n toàn th bà con nông dân. Cho s n tho i liên h t n khi bà con c n.
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Sau khi k t thúc bu i t p hu n, ki m tra phi u ánh giá và a ra k t qu v : + S tham gia c a nông dân trong quá trình t p hu n: Tích c c : ...% Trung bình: …% Kém : …% +M c hi u bài: t : …% Trung bình: …% Không hi u: …% + Kh n ng áp d ng vào th c ti n sau bu i t p hu n: …%
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k PHI U ÁNH GIÁ c viên c k câu h i, l a ch n áp án theo suy ngh r i ánh d u X vào các ô vuông. Tr l i m t vài câu h i khác b ng cách vi t vào ch tr ng. H c viên có ki n ngh thì vi t vào ch tr ng câu 15 “Ki n ngh khác”. 1. Nh n xét v cán b t p hu n: Tt Tm c Kém 2. Nh n xét v ch t p hu n: Hay Tm c Không hay 3. Nh n xét v n i dung hình nh minh h a: Hi u Hi u s s Khó hi u Không hi u 4. Khi v , bác có mu n th nuôi c h ng vào v sau không? Có Suy ngh thêm Không 5. Bác th y nuôi c h ng d hay khó? Khó T ng i khó Bình th ng D 6. Bác th y ph n trình bày k thu t nuôi c h ng dài hay ng n? Dài T ng i Ng n 7. Bác có hi u h t nh ng gì mà cán b t p hu n nói không? Hi u rõ h t Hi u s s Khó hi u Không hi u gì c 8. Nh ng khâu nào bác th y d làm nh t? Chu n b ao Ch n gi ng và th gi ng Th c n Ch m sóc, qu n lý Thu ho ch 9. Vì sao bác th y nh ng khâu ó d ? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ 10. Nh ng khâu nào bác th y khó làm nh t? Chu n b ao Ch n gi ng và th gi ng Th c n Ch m sóc, qu n lý Thu ho ch
F -X C h a n ge F -X C h a n ge PD PD ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k 11. Vì sao bác th y nh ng khâu ó khó? ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ 12. Khi bác ang nuôi, có g p r c r i ( không bi t ph i làm sao, không hi u vì sao l i nh y, ...), bác h i ai? Hàng xóm có kinh nghi m G i cho cán b t p hu n B qua 13. Bác th y chi phí u t cho nuôi c h ng nh th nào so v i các it ng nuôi c ? L nh n B ng nhau Th p h n 14. N u nuôi thành công v u, bác có mu n m r ng di n tích nuôi cho v sau không? Có Ch thêm vài v n a Không 15. Ki n ngh khác: ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................ ________________ ________________ m n s h p tác và s l ng nghe c a các bác! Chúc các bác s c kh e và thành công. i th c m c xin liên h Tr n Th Kim Anh – Xin h n g p l i!