Giáo án Vật lý 12 - CỘNG HƯỞNG ÂM, HIỆU ỨNG ĐÔPPLE

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

357
lượt xem 16
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhận biết được hiện tượng cộng hưởng âm trong ống khí, điều kiện để có cộng hưởng âm. Hiểu tác dụng của hộp cộng hưởng Nhận biết được hiệu ứng Đốpple Giải thích nguyên nhân của hiệu ứng Đốpple Nêu được một số ứng dụng của hiện tượng cộng hưởng âm và hiệu ứng Đốpple II / CHUẨN BỊ :  Thiết bị tạo sóng dừng trong ống chứa không khí.  Âm thoa có hộp cộng hưởng.  Nguồn phát âm có thể buộc vào đầu một sợi dây dài 1m quay tròn được. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Vật lý 12 - CỘNG HƯỞNG ÂM, HIỆU ỨNG ĐÔPPLE

CỘNG HƯỞNG ÂM  HIỆU ỨNG ĐÔPPLE I / MỤC TIÊU : Nhận biết được hiện tượng cộng hưởng âm trong ống khí, điều kiện để có cộng hưởng âm. Hiểu tác dụng của hộp cộng hưởng Nhận biết được hiệu ứng Đốpple Giải thích nguyên nhân của hiệu ứng Đốpple Nêu được một số ứng dụng của hiện tượng cộng hưởng âm và hiệu ứng Đốpple II / CHUẨN BỊ :  Thiết bị tạo sóng dừng trong ống chứa không khí.  Âm thoa có hộp cộng hưởng.  Nguồn phát âm có thể buộc vào đầu một sợi dây dài 1m quay tròn được. III / GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY  HỌC : Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 :
HS : Quan sát hình 26.1a GV : GV biểu diễn TN cộng hưởng của cột khí. HS : Quan sát hình 26.1b GV : Đặt một âm thoa ở gần miệng của một ống hình học, đầu kia của HS : Học sinh nghe âm thanh phát ra ống được nhúng trong một bình từ ống chứa không khí. nước. dùng dùi cao su gõ nhẹ cho âm thoa phát ra âm, nâng dần ống tre HS : Độ to lớn nhất, độ to nhỏ nhất. lên, ta nghe thấy độ to của âm thay đổi. HS : Hiện tượng sóng dừng của cột GV : Có vị trí của ống mà độ to của khí trong ống giống hiện tượng gì ? âm lớn nhất, có vị trí mà âm hầu như tắt hẳn. GV : Rút ra nhận xét khi có sóng Hoạt động 2 : dừng thì chiều dài cột khí thỏa mãn HS : Đàn ghi ta và đàn măngđôlin có công thức : hộp cộng hưởng khác nhau. l=n  Với n = 1, 4 3, 5… HS : Học sinh nhận xét cùng là đàn GV : GV phân tích tác dụng của hộp ghita nhưng hộp cộng hưởng khác cộng hưởng của các nhạc cụ tạo ra nhau thì âm tổng hợp khác nhau.
âm sắc riêng của mỗi nhạc cụ. Hai HS : Xem SGK trang 128 và 129 nhạc cụ cùng phát ra một âm cơ bản nhưng hộp cộng hưởng lại chỉ Hoạt động 3 : khuếch đại một số họa âm cho nên HS : Quan sát thí nghiệm. âm tổng hợp khác nhau. GV : Nhắc HS đọc bài đọc thêm để HS : Âm từ nguồn phát ra có độ cao biết thêm về ứng dụng của hộp cộng không đổi. hưởng trong sách khoa. HS : Âm từ nguồn phát ra có độ cao thay đổi. GV : Giáo viên hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm 26.3 HS : Khi nguồn âm chuyển động lại GV : Người điều khiển quay nguồn gần người quan sát thì người này âm tròn đều nghe thấy âm như thế nghe thấy âm cao hơn, còn khi nào ? nguồn đi ra xa lại nghe thấy một âm GV : Ngưới quan sát thứ hai đứng thấp hơn. bên ngoài vòng quay của nguồn âm nghe thấy âm như thế nào ? GV : Nguồn phát ra âm có độ cao thay đổi như thế nào ?
v v HS : f =  . fs  v  vs GV : Giáo viên hướng dẫn học sinh chứng minh công thức tần số của âm v v HS : f =  . fs  v  vs khi nguôn âm dịch chuyển ? GV : Tần số của âm mà người quan Hoạt động 4 : sát cảm nhận được khi nguồn âm tiến HS : Sóng âm, sóng siêu âm, sóng lại gần người đó được xác định như vô tuyến điện, sóng ánh sáng. thế nào ? HS : Súng bắn tốc độ của cảnh sát GV : Tần số của âm mà người quan giao thông, đo vận tốc tàu ngầm sát cảm nhận được khi nguồn âm tiến bằng sóng siêu âm, phát hiện vận tốc ra xa người đó được xác định như di chuyển của các thiên hà… thế nào ? GV : Hiệu ứng Đốpple xảy ra với những sóng nào ? GV : GV giới thiệu một số ứng dụng quan trọng của hiệu ứng Đốpple.
IV / NỘI DUNG : 1. Cộng hưởng âm. a. Cộng hưởng của cột khí : đặt một âm thoa ở gần miệng của một ống hình học, đầu kia của ống được nhúng trong một bình nước. dùng dùi cao su gõ nhẹ cho âm thoa phát ra âm, nâng dần ống tre lên, ta nghe thấy độ to của âm thay đổi. Có vị trí của ống mà độ to của âm lớn nhất, có vị trí mà âm hầu như tắt hẳn. Đó là hiện tượng sóng dừng của cột khí trong ống. Khi có sóng dừng, biên độ dao động của sóng âm được tăng lên nhiều lần, ta gọi là có cộng hưởng âm. b. Hợp cộng hưởng : là bầu đàn, thân kèn, sáo, là một hộp rỗng, tùy thuộc vào hình dạng, kích thước và chất liệu mà hộp cộng hưởng có khả năng cộng hưởng với một số họa âm nhất định, khuếch đại những âm đó và tạo ra một âm tổng hợp có âm sách riêng đặc trưng cho mỗi loại nhạc cụ. 2. Hiệu ứng Đốp – ple. Hiệu ứng Đốp – ple là sự thay đổi tần số của âm thanh do một máy thu thu được khi máy thu hoặc nguồn âm hoặc cả hai chuyển động đối với nhau. Khi nguồn âm tiến lại gần người quan sát thì người này nhận biết được sóng âm có tần số lớn hơn so với tần số của nguồn âm : f = v v  .f  v  vs s
Khi nguồn âm chuyển động ra xa người quan sát thì người này nghe v v được âm có tần số nhỏ hơn tần số của nguồn âm : f =  .f  v  vs s 3. Ứng dụng : Cảnh sát dùng hiệu ứng Đốp – ple để xác định vận tốc của xe. V / CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ : Trả lời câu hỏi 1, 2 và làm bài tập 1, 2 Xem bài 27 và 28