Giáo án Vật lý 9 HK2 năm 2014-2015

Chia sẻ: Thanh Pham | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:135

Thêm vào BST

Báo xấu

159
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Giáo án Vật lý 9 HK2 năm 2014-2015" là tài liệu giúp quý thầy cô soạn giáo án giảng dạy tốt hơn. Giáo án do GV. Phạm Huy Thành trường THCS số 2 Khoen On biên soạn. Tham khảo giáo án giúp học sinh nắm chắc bài học một cách nhanh chóng, hiệu quả nhất. Chúc các bạn học tốt!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án Vật lý 9 HK2 năm 2014-2015

Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ngày soạn: 03/01/2015 Ngày giảng : 05/01/2015 Tiết 37. Bài 31. HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ A. Môc Tiªu: * HS TB - YÕu: 1. KiÕn thøc: Biêt́ được hiên t ̣ ượng cam ̉ ưng điên t ́ ̣ ừ la gi. ̀ ̀ - Sö dông ®ược hai thuËt ng÷ dßng ®iÖn c¶m øng, hiÖn tượng c¶m øng ®iÖn tõ. 2. Kü n¨ng: - Quan s¸t m« t¶ và x¸c ®Þnh hiÖn tượng. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Khá – Giỏi : 1. KiÕn thøc: ̉ ược hiên t Hiêu đ ̣ ượng cam ̉ ưng điên t ́ ̣ ừ la gi. ̀ ̀ 2. Kü n¨ng: - M« t¶ ®ược c¸ch lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn b»ng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: Cuén d©y cã g¾n bãng ®Ìn led, 1 thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, 1 nam ch©m ®iÖn, 1 bé nguån. 2. Häc sinh: - §äc trưíc Bài 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ * Mçi nhãm: Cuén d©y cã g¾n bãng ®Ìn led, 1 thanh nam ch©m cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, 1 nam ch©m ®iÖn, 1 bé nguån. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (4’) ? Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i? ? Ph¸t biÓu quy t¾c n¾m tay ph¶i? 3. Bµi míi : Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1 . Tìm hiểu cấu tạo của đinamô xe đạp và hoạt động của đinamô. (8‘) Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 1 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 HS quan sát H.1.1 (SGK) * Yêu cầu HS quan sát H.1.1 (SGK) và một bình đinamô đã tháo vỏ đặt trên bàn GV chỉ ra các bộ phận chính của đinamô. HS trả lời: Khi quay nóm cña ®i na - Bộ phận nào của đinamô khi hoạt m« th× nam ch©m quay vµ ®Ìn động gây ra dòng điện? s¸ng. Ho¹t ®éng 2 . Tìm hiểu cách dùng nam ch©m vĩnh cửu để tạo ra dòng điện. Trường hợp nào thì nam ch©m vĩnh cửu tạo ra được dòng điện? (10‘) Các nhóm HS bố trí TN 1 (SGK). Y/c các nhóm HS bố trí TN 1 (SGK). Nhận xét và trả lời C1: Khi di chuyển Nhận xét và trả lời C1. N.C thì xuất hiện dòng điện trong cuộn dây dẫn kín. + Mỗi nhóm cử một đại diện trả lời + Mỗi nhóm cử một đại diện trả lời trong trường hợp nào N.C vĩnh cửu trong trường hợp nào N.C vĩnh cửu tạo tạo ra dòng điện. ra dòng điện. HS làm tiếp TN 1 (SGK) nhưng bây giờ cho ống dây di chuyển N.C đứng Yêu cầu HS làm tiếp TN 1 (SGK) yên và yêu cầu HS tự nhận xét trả lời nhưng bây giờ cho ống dây di chuyển C2: Khi di chuyển thì xuất hiện dòng N.C đứng yên và yêu cầu HS tự nhận điện trong cuộn dây dẫn kín. xét trả lời câu C2. HS rút ra nhận xét: Dòng điện chỉ Qua các TN các em hãy rút ra nhận xét xuất hiện trong ống dây dẫn kín khi ta chung dòng điện phát sinh trong ống đưa một cực NC lại gần hay ra xa một dây dẫn kín khi nào? đầu cuộn dây đó và ngược lại. Ho¹t ®éng 3 . Tìm hiểu cách dùng nam ch©m điện để tạo ra dòng điện cảm ứng. Trong trường hợp nào thì nam ch©m điện có thể tạo ra dòng điện? (10‘) Từng nhóm HS bố trí TN 2 (SGK) Yêu cầu từng nhóm HS bố trí TN 2 H.31.3. Sau khi TN → HS trả lời C 3 (SGK) H.31.3. Sau khi TN → HS trả lời C3: Khi đóng hoặc ngắt mạch điện C 3. liên tục thì có dòng điện trong ống dây Y/c HS rút ra nhận xét trong trường dẫn kín. hợp nào thì N.C điện có thể tạo ra dòng HS nhận xét: Dòng điện xuất hiện điện? khi trong thời gian đóng và ngắt mạch của N.C điện hay là trong thời gian dòng điện của N.C điện biến thiên. Ho¹t ®éng 4. Tìm hiểu thuật ngữ mới VËn dông. ( 10’) Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 2 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 HS ®äc bµi. Y/c từng HS tự đọc SGK. - HS l¾ng nghe ghi nhí. Giáo viên giới thiệu hai thuật ngữ mới: dòng điện cảm ứng và hiện tượng C4. trong cuén d©y cã dßng ®iÖn cảm ứng điện từ. c¶m øng xuÊt hiÖn. GV làm TN hình 31.4, Y/c HS quan sát C5. Nhê nam ch©m cã thÓ t¹o ra để trả lời C4. dßng ®iÖn. Y/c từng HS làm C5. Ho¹t ®éng 5: Híng dÉn häc ë nhµ. (2') - Häc thäc ghi nhí SGK. - §äc phÇn cã thÓ em chưa biÕt. - Lµm bµi tËp 31.1 ®Õn 31.4 SBT. ̣ ươc Đoc tr ́ Bài 32: Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 3 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ngày soạn: 04/01/2015 Ngày giảng : 06/01/2015 TiÕt 38. Bµi 32. ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng A. Môc Tiªu: * HS Tb YÕu: 1. Kiến thức: Xác định được có sự biến đổi (tăng hay giảm ) của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín khi làm thí ghiệm với nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện. Phát biểu được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng quan sát. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, chính xác, hợp tác trong hoạt động nhóm. * HS Khá – Giỏi: 1. Kiến thức: Dựa trên quan sát thí nghiệm xác định được mối quan hệ giữa xuất hiện dòng điện và sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín. 2. Kỹ năng: Quan sát phân tích tổng hợp kiến thức,mô tả xác định hiện tượng xảy ra. Vận dụng được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trường hợp cụ thể trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng. 3. Thái độ: Trung thực, cẩn thận, chính xác, hợp tác trong hoạt động nhóm. B. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: Bảng phụ, bút dạ, phấn màu. Mô hình cuộn dây dẫn và đường sức từ hoặc tranh phóng to h32.1. 2. Học sinh: Đọc trước Bài 32. Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. C. Tiến trình lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: (1’) 2. Kiểm tra bài cũ: (3’) ? Thế nào là dong đi ̀ ện cảm ứng, hiện tượng cảm ứng điện từ? 3. Bài mới: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1 . Khảo sát sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín khi một cực nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây dẫn kín. (10‘) HS đọc thông báo trong SGK và nghe - GV Y/c HS đọc thông báo trong Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 4 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 GV giải thích lại. SGK. GV giải thích lại. HS quan sát hình 32.1. Y/c HS quan sát hình 32.1. Các nhóm thảo luận câu C1 và thảo Y/c các nhóm thảo luận câu C1 và luận chung cả lớp để đưa ra câu trả lời thảo luận chung cả lớp để đưa ra câu đúng nhất. trả lời đúng nhất. HS đưa ra nhận xét. Y/c HS đưa ra nhận xét về hình 32.1. Ho¹t ®éng 2 . Tìm mối quan hệ giữa sự tăng hay giảm của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây với sự xuất hiện dòng điện cảm ứng. (20‘) HS làm C2. Y/ c HS làm C2. Dựa vào bảng 1, HS đối chiếu tìm điều Dựa vào bảng 1 GV hướng dẫn HS kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng khi đối chiếu, tìm điều kiện xuất hiện dùng NC vĩnh cửu. dòng điện cảm ứng khi dùng NC vĩnh HS làm C3. cửu. HS đưa ra nhận xét về điều kiện xuất Y/c HS làm C3. hiện dòng điện cảm ứng khi dùng NC Y/c HS đưa ra nhận xét về điều vĩnh cửu. kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng HS làm C4: khi dùng NC vĩnh cửu. + Khi ®ãng m¹ch : I t¨ng tõ 0 ®Õn cã * Hướng dẫn HS làm C4: → tõ trường cña nam ch©m m¹nh → sè Khi đóng ngắt mạch điện thì dòng ®ường søc tõ t¨ng→ sè ®ường søc tõ điện qua NC điện tăng hay giảm? Số xuyªn qua tiÕt diÖn S t¨ng → xuÊt đường sức từ xuyên qua tiết diện S hÖn dßng ®iÖn c¶m øng. của cuộn dây dẫn tăng hay giảm? + Khi ng¾t m¹ch: I gi¶m vÒ 0 → tõ Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm trường yÕu ®i → sè ®ường søc tõ ứng khi dùng NC điện? gi¶m → sè ®ường søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S gi¶m → xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. HS đưa ra KL chung về điều kiện xuất * Y/c HS đưa ra KL chung về điều hiện dòng điện cảm ứng. kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng . Ho¹t ®éng 3 . VËn dông. (10‘) HS làm C5. Y/c HS làm C5. C5: Quay nóm cña ®inam«, nam + Khi quay núm của đinamô thì số ch©m quay theo. mét cùc cña nam đường sức từ xuyên qua tiết diện S ch©m l¹i gÇn cuén d©y dÉn ®Õn sè của cuộn dây như thế nào? ®ường søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y t¨ng lªn dÉn ®Õn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. Y/c HS làm C6. - Khi cùc ®ã cña nam ch©m ra xa + Khi cho NC quay thì số đường sức cuén d©y th× sè ®ường søc tõ S từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 5 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 xuyªn qua cuén d©y gi¶m xuÊt hiÖn như thế nào? dßng ®iÖn c¶m øng. HS làm C6. Ho¹t ®éng 4: Híng dÉn häc ë nhµ. (1') - Häc thäc ghi nhí SGK - §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm bµi tËp 32.1 ®Õn 32.4 SBT ̣ ươc Đoc tr ́ Bµi 33. Dßng ®iÖn xoay chiÒu ̉ bi:̣ (Mçi nhãm) * Chuân - 1 cuén d©y dÉn kÝn , 2 bãng ®Ìn LED m¾c song song ngược chiÒu. - Nam ch©m vÜnh cöu cã thÓ quay quanh trôc th¼ng ®øng. Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 6 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ngày soạn: 10/01/2015 Ngày giảng : 12/01/2015 TiÕt 39. Bµi 33. Dßng ®iÖn xoay chiÒu A. Môc Tiªu: * HS Tb – Yếu: 1. KiÕn thøc: - Ph¸t biÓu ®îc ®Æc ®iÓm cña dßng ®iÖn xoay chiÒu lµ dßng ®iÖn c¶m øng cã chiÒu lu©n phiªn thay ®«Ø. 2. Kü n¨ng: - Quan s¸t bè trÝ ®îc thÝ nghiÖm t¹o ra dßng ®iÖn xoay chiÒu trong cuén d©y dÉn kÝn theo 2 c¸ch : cho nam ch©m quay hoÆc cho cuén d©y quay, dïng ®Ìn LED ®Ó ph¸t hiÖn sù ®æi chiÒu cña dßng ®iÖn. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Khá – Giỏi: 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc sù phô thuéc cña chiÒu dßng ®iÖn c¶m øng vµ sù biÕn ®æi cña sè ®êng søc tõ qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y. 2. Kü n¨ng: - Quan s¸t thÝ nghiÖm rót ra ®iÒu kiÖn chung lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng xoay chiÒu. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, chÝnh x¸c, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Bé thÝ nghiÖm ph¸t hiÖn dßng ®iÖn xoay chiÒu gåm mét d©y dÉn kÝn 2 bãng ®Ìn LED m¨c song song ngîc chiÒu cã thÓ quay trong tõ trêng cña mét nam ch©m. ̣ ươc 2. Häc sinh: Đoc tr ́ Bµi 33. Dßng ®iÖn xoay chiÒu * Mçi nhãm: - 1 cuén d©y dÉn kÝn , 2 bãng ®Ìn LED m¾c song song ngîc chiÒu. - Nam ch©m vÜnh cöu cã thÓ quay quanh trôc th¼ng ®øng. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1 . Phát hiện dòng điện cảm ứng có thể đổi chiều và tìm hiểu trong trường hợp nào thì dòng điện cảm ứng đổi chiều: (12‘) - HS lµm th× nghiÖm. * Hướng dẫn HS làm TN, động tác đưa nam châm vào ống dây, rút nam châm ra Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 7 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 nhanh và dứt khoát + Làm việc theo nhóm: làm TN như + Nêu câu hỏi: Có phải cứ mắc đèn hình 33.1 SGK LED vào nguồn điện là nó phát sáng hay + Thảo luận nhóm, rút ra kết luận, không? chỉ rõ khi nào dòng điện cảm ứng Vì sao dùng hai đèn LED mắc song song đổi chiều (Khi số đường sức từ qua ngược chiều? tiết diện S của cuộn dây dẫn đang + Yêu cầu HS trình bày lập luận, kết hợp tăng mà chuyển sang giảm hoặc 2 nhận xét về sự tăng giảm của số đường ngược lại.) sức từ qua tiết diện S của cuộn dây và sự + Cử đại diện nhóm trình bày kết luân phiên bật sáng của 2 đèn để rút ra luận các nhóm khác khác bổ sung. kết luận.Có thể lập bảng đổi chiếu. Ho¹t ®éng 2 . Tìm hiểu khái niệm mới: Dòng điện xoay chiều. (4‘) + Cá nhân tự đọc mục 3 trong SGK. ? Dòng điện xoay chiều có chiều biến đổi + Trả lời câu hỏi của GV như thế nào Hoạt động 3: Tìm hiểu 2 cách tạo ra dòng điện xoay chiều. (20’) Yêu cầu HS phân tích xem, khi cho nam châm quay thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S biến đổi như thế nào? Từ đó a) Tiến hành TN như hình 33.2 SGK suy ra chiều của dòng điện cảm ứng có Nhóm HS thảo luận và nêu dự đoán đặc điểm gì. Sau đó mới phát dụng cụ Tiến hành TN kiểm tra dự đoán. cho HS làm TN kiểm tra. b) Quan sát TN hình 33.3 + Gọi 1 HS trình bày lập luận rút ra dự GV biểu diễn TN kiểm tra như đoán. Các HS khác nhận xét bổ sung hình 33.4 SGK chỉnh lại lập luận cho chắt chẽ Từng HS phân tích kết quả quan sát * GV biểu diễn TN: Gọi HS trình bày xem có phù hợp với dự đoán không? điều quan sát được.(2 đèn vạch ra 2 nửa c) Rút ra kết luận chung vòng sáng khi cuộn dây quay) Hiện tượng trên chứng tỏ điều gì (Dòng điện trong cuộn dây luân phiên thay đổi) TN có phù hợp với dự đoán không * Hướng dẫn HS thao tác, cầm nam châm quay quanh những trục khác nhau xem có trường hợp nào số đường sức từ qua S không luân phiên tăng giảm không. Ho¹t ®éng 4 . VËn dông. (7‘) Cá nhân chuẩn bị. ̉ ̣ ̀ ̀ Gv treo bang phu đê bai 33.1, 33.2 SBT Thảo luận chung ở lớp Yêu câu HS th ̀ ực hiên. ̣ Bai 33.1. SBT. C ̀ Bai 33.2. SBT. D ̀ ̣ HS nhân xet ́ ̣ Gv nhân xet. ́ Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 8 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ho¹t ®éng 5 . Híng dÉn häc ë nhµ. (1') - Häc thuéc ghi nhí SGK. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. - Lµm bµi tËp 33.3 ®Õn 33.6 SBT. - §äc tríc bµi 34. m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 9 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ngày soạn: 10/01/2015 Ngày giảng : 13/01/2015 TiÕt 40. Bài 34 . MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU A. Môc Tiªu: * HS Tb – Yếu: 1. KiÕn thøc: - NhËn biÕt ®îc 2 bé phËn chÝnh cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu , chØ râ ®îc r« to vµ Stato cña mçi lo¹i m¸y. - Tr×nh bµy ®îc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. 2. Kü n¨ng: - Quan s¸t m« h×nh vµ kªnh h×nh SGK. 3. Thái độ : trung thực, cẩn thận, có ý thưc họ ́ c tập bộ môn. * HS Khá – Giỏi: 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc c¸ch lµm cho m¸y ph¸t ®iÖn cã thÓ ph¸t ®iÖn liªn tôc. 2. Kü n¨ng: - Quan s¸t m« h×nh vµ kªnh h×nh SGK. 3. Thái độ : trung thực, cẩn thận, có ý thưc họ ́ c tập bộ môn. B. ChuÈn bÞ: 1. Giao viên: ́ M« h×nh m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu h×nh 34.1, 34.2SGK. 2. Häc sinh: - §äc tríc bµi 34. m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (4’) ? Như thế nào gọi là dòng điện xoay chiều? Có mấy cách tạo ra dòng điện xoay chiều? 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1. Tìm hiểu các bộ phận chính của các máy phát điện xoay chiều và hoạt động của chúng khi phát điện. (19‘) + Làm việc theo nhóm. + Yêu cầu quan sát hình 34.1 va ̀34.2 Quan sát mô hình máy phát điện xoay + Cho HS quan sát mô hình máy phát chiều và các hình 34.1 và 34.2 SGK và điện xoay chiều thật và y/c thảo luận thảo luận chung ở nhóm nhóm trả lời C1, C2. C1: Bộ phận chính là cuộn dây và nam châm. Khác nhau: Một loại có nam châm Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 10 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 quay, cuộn dây đứng yên ; loại thứ 2 có cuộn dây quay còn nam châm đứng yên, còn có bộ góp điện gồm vành khuyên và thanh quét. C2: Khi cho cuén d©y hoÆc nam ch©m quay sè ®êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y lu©n phiªn t¨ng gi¶m → thu ®îc dßng ®iÖn xoay chiÒu khi nèi 2 cùc cña m¸y víi c¸c Gv hỏi thêm: dông cô tiªu thô ®iÖn. ? Vì sao các cuộn dây của máy phát HS trả lời điện lại được quấn quanh lõi sắt? Hai loại máy phát điện xoay chiều có Rút ra kết luận về cấu tạo và nguyên cấu tạo khác nhau nhưng nguyên tắc tắc hoạt động chung cho cả 2 loại máy. hoạt động có khác nhau không? Ho¹t ®éng 2 . Tìm hiểu một số đặc điểm của máy phát điện trong kỹ thuật và trong sản xuất (8‘) Làm việc cá nhân. Trả lời câu hỏi. Sau khi HS tự nghiên cứu mục II. Tự đọc SGK để tìm hiểu một số đặc Máy phát điện xoay chiều trong kỹ điểm kỹ thuật: thuật. Cường độ dòng điện, hiệu điện thế, Yêu cầu một vài HS nêu lên những tần số, kích thước, cách làm quay rôto đặc điểm kỹ thuật của máy, cách làm của máy phát điện. quay máy phát điện. Hoạt động 3. Tìm hiểu bộ góp điện trong máy phát điện có cuộn dây quay. (5’) HS trả lời Trong máy phát điện loại nào cần phải có bộ góp điện? Thảo luận chung ở lớp. Bộ góp điện có tác dụng? Ho¹t ®éng 4 . VËn dông. (7‘) Thảo luận chung ở lớp C3: + Yêu cầu HS đối chiếu từng bộ phận - Gièng: §Òu cã nam ch©m vµ cuén của Đinamô xe đạp với các bộ phận d©y dÉn khi mét trong 2 bé phËn tương ứng của máy phát điện trong kỹ quay th× xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m thuật, các thông số kỹ thuật tương øng. ứng. - Kh¸c: §i na m« xe ®¹p cã kÝch thíc nhá h¬n c«ng suÊt ph¸t ®iÖn nhá hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn nhá. Ho¹t ®éng 5 . Híng dÉn häc ë nhµ. (1') - Häc thäc ghi nhí SGK. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 11 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 - Lµm bµi tËp 34.1 ®Õn 34.4 SBT. §äc tríc Bµi 35. * ChuÈn bÞ: (Mçi nhãm): - 1 nam ch©m ®iÖn, 1 nam ch©m vÜnh cöu, mét bé nguån. Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 12 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ngày soạn: 16/01/2015 Ngày giảng : 19/01/2015 TiÕt 41. Bài 35. CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU ĐO CƯỜNG ĐỘ VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀU A. Môc Tiªu: * HS Tb – Yếu: 1. KiÕn thøc: Nhận biết được các tác dụng nhiệt, quang, từ của dòng điện xoay chiều . - NhËn biÕt ®îc v«n kÕ, am pe kÕ xoay chiÒu. 2. Kü n¨ng: - BiÕt c¸ch sö dông v«n kÕ, am pe kÕ xoay chiÒu ®Ó ®o cêng ®é vµ hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. 3. Thái độ: trung thực, cẩn thận, có ý thưc họ ́ c tập bộ môn. * HS Khá – Giỏi: 1. KiÕn thøc: - Bè trÝ ®îc thÝ nghiÖm chøng tá lùc tõ ®æi chiÒu khi cã dßng ®iÖn ®æi chiÒu. 2. Kü n¨ng: - Sö dông ®îc v«n kÕ, am pe kÕ xoay chiÒu ®Ó ®o cêng ®é vµ hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm, an toµn ®iÖn. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: 1 ampe kÕ xoay chiÒu, 1 v«n kÕ xoay chiÒu 1 bót thö ®iÖn, bảng phụ . 2. Häc sinh: (Mçi nhãm): - 1 nam ch©m ®iÖn, 1 nam ch©m vÜnh cöu, mét bé nguån. C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (4’) a) Nêu cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều? b) Máy phát điện xoay chiều trong kỹ thuật có những đặc tính kỹ thuật nào? 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1 . Phát hiện dòng điện xoay chiều có cả tác dụng giống và tác dụng khác với dòng điện một chiều (5‘) + Cá nhân suy nghĩ,trả lời câu hỏi của Nêu câu hỏi đặt vấn đề: Trong các bài GV trước ta đã biết 1 số tính chất của dòng +Nhắc lại nhữngt tác dụng của dòng điện 1 chiều và dòng điện xoay chiều. điện 1 chiều và nêu tác dụng của dòng Hãu nêu lên những tác dụng giống nhau Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 13 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 điện xoay chiều đã biết. và khác nhau của 2 dòng điện đó? + Không thảo luận Gợi ý: Dòng điện xoay chiều luôn đổi chiều. Vậy liệu có tác dụng nào phụ thuộc vào chiều dòng điện không? Khi dòng điện đổi chiều thì các tác dụng đó có gì thay đổi? Ho¹t ®éng 2 . Tìm hiểu những tác dụng của dòng điện xoay chiều (7‘) a) Quan sát GV làm 3 TN ở hình 35.1 +Lần lượt biểu diễn 3 TN ở hình 35.1 SGK. Trả lời câu hỏi của GV và câu SGK Yêu cầu HS quan sát những TN đó C1: và nêu rõ mỗi TN chứng tỏ dòng điện Bóng đèn nóng sáng: Tác dụng nhiệt xoay chiều có tác dụng gì? Bút thử điện sáng: Tác dụng quang. GV nói thêm: Ngoài 3 tác dụng trên, ta Đinh sắt bị hút: Tác dụng từ đã biết dòng điện 1 chiều còn có tác dụng sinh lý. Vậy dòng điện xoay chiều Thông báo: Dòng điện xoay chiều có tác dụng sinh lý không? Tại sao em cũng có tác dụng sinh lý. Vì dòng điện biết? xoay chiều sử dụng U = 220V Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều Phát hiện lực từ đổi chiều khi dòng điện dổi chiều (12’) Việc đổi chiều của dòng điện liệu có ảnh hưởng gì đến lực từ không? Em thử cho dự đoán? + Bố trí được TNchứng tỏ dòng điện + Nếu HS không dự đoán được. GV gợi xoay chiều có tần số lớn cũng có lực ý: Hãy nhó lại TN ở hình 24.4 SGK. Khi từ luôn đổi chiều. ta đổi chiều dòng điện vào ống dây thì a) Làm việc theo nhóm kim nam châm sẽ có chiều thế nào? Vì Căn cứ vào hiểu biết đã có nêu ra dự sao? đoán + Hãy bố trí TN để chứng tỏ khi dòng Khi đổi chiều dòng điện thì lực từ điện đổi chiều thì lực từ cũng đổi của dòng điện tác dụng lên 1 cực của chiều. Nếu HS không làm được thì gợi nam châm có thay đổi không? ý HS xem hình 35.2 SGK và nêu lên cách b) Tự đề xuất phương án TN hoặc làm. làm theo gợi ý của GV. Rút ra kết ? Ta vừa thấy khi dòng điện đổi chiều luận về sự phụ thuộc của lực từ vào thì lực từ tác dụng lên 1 cực của nam chiều dòng điện châm cũng đổi chiều. c) Làm việc theo nhóm Vậy hiện tượng gì xảy ra với nam châm Nêu dự đoán và làm TN kiểm tra như khi cho dòng điện xoay chiều chạy vào ở hình 35.3 SGK. Cần nêu rõ đã nghe cuộn dây như hình 35.3 SGK. Hãy dự thấy gì, nhìn thấy gì và giải thích đoán và làm TN kiểm tra. Hoạt động 4: Tìm hiểu các dụng cụ đo cường độ và hiệu điện thế của Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 14 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 dòng điện xoay chiều (10’) a) Làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi + Biểu diễn TN, mắc vôn kế 1 chiều của GV. vào chốt lấy điện 1 chiều. Yêu cầu HS Nêu dự đoán: Khi dòng điện đổi quan sát xem hiện tượng có phù hợp với chiều quay thì kim của điện kế sẽ thế dự đoán không? nào + GV giới thiệu 1 loại vôn kế khác có ký hiệu AC. Trên vôn kế không có chốt + và – . Kim của vôn kế chỉ bao nhiêu khi mắc vôn kế vào 2 chốt lấy điện xoay chiều 6V? Sau đó đổi chiều 2 chốt lấy điện thì b) Xem GV giíi thiệu đặc điểm của kim điện kế có quay ngược không? Số vôn kế xoay chiều và cách mắc vào chỉ là bao nhiêu? mạch điện (không phân biệt hai chốt ? Cách mắc ampe kế và vôn kế xoay + và - ) chiều vào mạch điện có gì khác với c) Rút ra kết luận về cách nhận biết cách mắc vào 1 chiều? vôn kế và ampe kế xoay chiều và cách +Thông báo về ý nghĩa của cường độ mắc chúng vào mạch điện dòng điện và hiệu điện thế hiệu dụng d) Ghi nhận thông báo của GV về giá trong SGK. trị hiệu dụng của cường độ dòng điện Ho¹t ®éng 5 . VËn dông. (5‘) Làm việc cá nhân trả lời: Yêu cầu HS tr¶ lêi C3. C3: §Ìn s¸ng như nhau : v× hiÖu ®iÖn thÕ hiÖu dông cña dßng ®iÖn xoay chiÒu tư¬ng ®ư¬ng víi hiÖu ®iÖn thÕ cña dßng ®iÖn mét chiÒu cã cïng gi¸ trÞ. - Gv treo b¶ng phô h×nh 35.6 yªu C4: Cã : v× dßng ®iÖn xoay chiÒu cÇu HS tr¶ lêi C4. ch¹y vµo cuén d©ycña nam ch©m ®iÖn t¹o ra mét tõ trường biÕn ®æi. C¸c ®ường søc tõ cña tõ trường xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y B biÕn ®æi. Do ®ã trong cuén d©y B xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. Ho¹t ®éng 6 . Híng dÉn häc ë nhµ. (1') Häc thäc ghi nhí SGK. §äc phÇn cã thÓ em cha biÕt. Lµm bµi tËp 35.1 ®Õn 34.5 SBT. §äc tríc bµi 36. TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa. - ¤n lại công thức về công suất của dòng điện và công suất tỏa nhiệt của dòng điện Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 15 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 16 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ngày soạn: 18/01/2015 Ngày giảng : 20/01/2015 TiÕt 42 . bµi 36. TruyÒn t¶i ®iÖn n¨ng ®i xa A. Môc Tiªu: * HS Tb – Yếu: 1. KiÕn thøc: - LËp ®îc c«ng thøc tÝnh ®iÖn n¨ng hao phÝ trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn. - Nªu ®îc 2 c¸ch lµm gi¶m hao phÝ ®iÖn n¨ng trªn ®êng d©y t¶i ®iÖn. 2. Kü n¨ng: - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. * HS Khá – Giỏi: 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc lÝ do t¹i sao chän c¸ch t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ ë 2 ®Çu ®êng d©y. 2. Kü n¨ng: - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, hîp t¸c trong ho¹t ®éng nhãm. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - PhÊn mµu, hÖ thèng c«ng thøc. 2. Häc sinh: - ¤n lại công thức về công suất của dòng điện và công suất tỏa nhiệt của dòng điện C. TiÕn tr×nh lªn líp: 1. æn ®Þnh tæ chøc: (1’) 2. KiÓm tra bµi cò: (5’) ? Dòng điện xoay chiều có những tác dụng nào? Trong các tác dụng đó, tác dụng nào phụ thuộc vào chiều dòng điện? ? Vôn kế và ampe kế xoay chiều có ký hiệu thế nào? Mắc vào mạch điện như thế nào? 3. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña häc sinh Trî gióp cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng 1 . Nhận biết sự cần thiết phải có máy biến thế để truyền tải điện năng, đặt trong trạm biến thế của khu dân cư. (8‘) + Cá nhân tự suy nghĩ trả lời câu hỏi ? Để vận chuyển điện năng từ nhà máy của GV. điện đến nơi tiêu thụ. Người ta dùng phương tiện gì? (Đường dây dẫn điện). Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 17 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ngoài đường dây dẫn điện ra, ở mỗi + Dự đoán được là chắc chắn phải có khu phố, xã đều có một trạm phân phối lợi ích to lớn mới làm trạm biến thế điện gọi là Trạm biến thế . Các em nhưng chưa chỉ rõ lợi ích như thế nào. thường thấy ở trạm biến thế có vẽ dấu hiệu gì để cảnh báo nguy hiểm chết người? (Nguy hiểm chết người vì dòng điện đưa vào trạm biến thế có U hàng chục ngàn Vôn. Vì sao điện dùng trong nhà chỉ cần 220V mà điện truyền đến trạm biến thế lại cao đến hàng chục nghìn vôn? Làm như thế vừa tốn kém vừa nguy hiểm chết người. Vậy có được lợi gì không? Ho¹t ®éng 2 . Phát hiện sự hao phí điện năng, vì tỏa nhiệt trên đường dây tải điện. Lập công thức tính công suất hao phí Php khi truyuền tải một công suất điện P bằng một đường dây có điện trở R và đặt vào 2 đầu đường dây một hiệu điện thế U. (13‘) ? Truyền tải điện năng đi xa bằng dây a) Làm việc cá nhân kết hợp với thảo dẫn có thuận tiện gì so với vận chuyển luận nhóm để tìm công thức liên hệ các nhiên liệu dự trữ năng lượng khác giữa công suất hao phí và như: Than đá, dầu lửa P, U. R Liệu tải điện năng bằng đường dây C«ng suÊt cña dßng ®iÖn : dẫnnhư có hao hụt, mất mát gì dọc P = U.I→ I = P/ U đường không? C«ng suÊt to¶ nhiÖt hao phÝ : + Yêu cầu HS tự đọc mục 1trong SGK Php = I R 2 Cho HS làm việc theo nhóm. b) Thảo luận chung ở lớp về quá trình Gọi 1 HS lên bảng trình bày quá trình biến đổi các công thức lập luận để tìm công thức tính công suất C«ng suÊt hao phÝ do to¶ nhiÖt: hao phí. 2 R .P Cho HS thảo luận chung ở lớp để xây Php = 2 U dựng được công thức cần có. Hoạt động 3: Căn cứ vào công thức tính công suất hao phí do tỏa nhiệt đề xuất các biện pháp làm giảm hao phí và lựa chọn cách nào có lợi nhất. (10’) a) Làm việc theo nhóm trả lời C1, C2, Y/c HS làm việc theo nhóm trả lời C1, C3. C2, C3. C1. + GV gợi ý thêm: Hãy dựa vào công b) Đại diện nhóm trả lời các câu hỏi thức tính điện trở để tìm xem muốn trước lớp giảm R của dây dẫn thì phải làm gì? và C2: Biết R = l làm như thế có khó khăn gì? S So sánh 2 cách làm giảm hao phí điện Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 18 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Chất để làm dây dẫn, chiều dài l năng xem cách nào có thể làm giảm không đổi. được nhiều hơn? Tăng S: tức là dùng dây dẫn có tiết Muốn tăng U ở 2 đầu đường dây tải diện lớn, có khối lượng lớn, nặng, điện thì ta phải giải quyết tiếp vấn đề đắt tiền, hệ thống cột điện lớn tổn gì? phí để tăng S của dây dẫn còn lớn hơn giá trị điện năng hao phí. C3. Tăng U công suất hao phí sẽ giảm rất nhiều ( tỷ lệ nghịch với U2 ). Phải chế tạo máy tăng hiệu điện thế. c) Thảo luận chung ở lớp d) Rút ra kết luận: Để giảm hao phí điện năng do tỏa nhiệt trên đường dây tải điện thì tốt nhất là tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây. Làm máy tăng hiệu điện thế. Gv nhận xét, sửa sai nếu cần. Ho¹t ®éng 4 . VËn dông. (7‘) Làm việc cá nhân trả lời. + Lần lượt tổ chức cho HS trả lời từng C4: Hiệu điện thế tăng 5 lần. Vậy câu hỏi C4 và C5 . công suất hao phí giảm 52 = 25 lần. C5: Bắt buộc phải dùngmáy biến thế để giảm công suất hao phí tiết kiệm, bớt khó khăn vì dây dẫn quá to, nặng Ho¹t ®éng 5 . Híng dÉn häc ë nhµ. (1') - Häc phÇn ghi nhí. §äc “cã thÓ em cha biÕt”. Làm các bài tập từ 36.1 đến 36.4 SBT. Xem trước Bµi 37. M¸y biÕn thÕ. * ChuÈn bÞ: Sưu tầm tranh ảnh máy biến thế. Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 19 N¨m häc: 2014 - 2015
Trêng THCS Sè 2 Khoen On. Gi¸o ¸n: VËt lý 9 Ngày soạn: 24/01/2015 Ngày giảng : 26/01/2015 TiÕt 43. Bµi 37. M¸y biÕn thÕ A. Môc Tiªu: * HS Tb – Yếu: 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc c¸c bé phËn cña m¸y biÕn thÕ gåm 2 cuén d©y dÉn cã sè vßng kh¸c nhau ®îc cuèn quanh mét lâi s¾t chung. 2. Kü n¨ng: - VÏ ®îc s¬ ®å l¾p ®Æt m¸y biÕn thÕ ë 2 ®Çu d©y t¶i ®iÖn. 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, có ý thức học tập bộ môn. * HS Khá – Giỏi: 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc c«ng dông chung cña m¸y biÕn thÕ lµ lµm t¨ng hay gi¶m hiÖu ®iÖn U1 n1 thÕ theo c«ng thøc U n2 . 2 2. Kü n¨ng: -Gi¶i thÝch ®îc m¸y biÕn thÕ ho¹t ®éng ®îc díi hiÖu ®iÖn thÕ xoay chiÒu mµ kh«ng ho¹t ®éng ®îc víi hiÖu ®iÖn thÕ mét chiÒu . 3. Th¸i ®é: - Trung thùc, cÈn thËn, có ý thức học tập bộ môn. B. ChuÈn bÞ: 1. Gi¸o viªn: - Mét m¸y biÕn thÕ nhá , cuén s¬ cÊp 750 vßng, cuén thø cÊp 1500 vßng, nguån xoay chiÒu 0 – 12V, v«n kÕ xoay chiÒu 0 -15V, 1 bóng đèn 12V, 2 dây nối. 2. Häc sinh: Gv: Ph¹m Huy Thµnh. 20 N¨m häc: 2014 - 2015