intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo trình an toàn lao động trên tàu thủy

Chia sẻ: Vo Danh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST
Báo xấu
674
lượt xem 44
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bảo đảm an toàn lao động và bảo đảm sức khỏe của người lao động là yêu cầu quan trọng không những cần thiết đối với người lao động. Thực hiện pháp lênh bảo hộ lao động của hội đồng nhà nước ban hành, bộ môn đã được triển khai trong tất cả các trường kỹ thuật để đảm bảo an toàn lao động.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình an toàn lao động trên tàu thủy

  1. http://kimcokynhan.wordpress.com PhÇn I C¬ së kü thuËt b¶o hé lao ®éng B¶o ®¶m an toµn lao ®éng vµ b¶o ®¶m søc kháe cña ng−êi lao ®éng lµ yªu cÇu quan träng kh«ng nh÷ng cÇn thiÕt ®èi víi ng−êi lao ®«ng. Thùc hiÖn ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng cña héi ®ång Nhµ n−íc ban hµnh, bé m«n Kü thuËt an toµn lao ®éng ®· ®−íc triÓn khai trong tÊt c¶ c¸c tr−êng kü thuËt. Tuy nhiªn kü thuËt an toµn chØ mét phÇn ®Ó ®¶m b¶o an toµn lao ®éng. Muèn an toµn lao ®éng trong s¶n xuÊt, ng−êi lao ®éng còng nh− ng−êi sö dông lao ®éng cÇn n¾m ®−îc nh÷ng kiÕn thøc chung vÒ b¶o hé lao ®éng. Trong phÇn nµy chóng t«i sÏ giíi thiÖu víi b¹n ®äc nh÷ng kiÕn thøc chung nhÊt cña kü thuËt b¶o hé lao ®éng cÇn thiÕt cho ng−êi lao ®éng (thuyÒn viªn ngµnh m¸y) mµ kü thuËt an toµn ch−a giíi thiÖu hÕt. Trªn c¬ së ph©n tÝch, nghiªn cøu ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng, kü thuËt b¶o hé lao ®éng d−íi tµu vµ ngµnh m¸y tµu thñy nãi riªng, phÇn kiÕn thøc nµy kÕ hîp víi kü thuËt an toµn sÏ gióp cho b¹n ®äc thùc hiÖn tèt ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng, tù b¶o vÖ ®−îc chÝnh m×nh, tr¸nh nh÷ng tai n¹n ®¸ng tiÕc x¶y ra trong qóa tr×nh lao ®éng s¶n xuÊt. Ch−¬ng 1 Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ b¶o hé lao ®éng vμ b¶o hé lao ®éng trªn tμu thñy môc tiªu: Trang bÞ cho häc sinh ngµnh m¸y tµu biÓn hiÓu ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ viÖc ph©n c«ng, tæ chøc lao ®éng còng nh− viÖc trang bÞ b¶o hé lao ®éng trªn tµu thñy. H×nh thµnh nh÷ng t¸c phong c«ng nghiÖp, an toµn trong lao ®éng vµ s¶n xuÊt. T¹o nh÷ng ®øc tÝnh cÈn thËn, tõng b−íc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng ®¶m b¶o søc kháe l©u dµi cho ng−êi s¶n xuÊt. Néi dung chÝnh: Giíi thiÖu vÒ nh÷ng ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng, néi dung cña ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng, tæ chøc còng nh− ph©n c«ng lao ®éng, ph©n c«ng chøc n¨ng quyÒn h¹n cña thuyÒn viªn trªn tµu. H×nh thøc häc tËp: Häc lý thuyÕt trªn líp Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: - Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: KiÓm tra tù luËn, kiÓm tra miÖng, ®µm tho¹i trong bµi gi¶ng. - C©u hái «n tËp: Tr×nh bµy c¸c néi dung c¬ b¶n cña c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng? Ph©n c«ng lao ®éng vµ tr¸ch nhiÖn b¶o hé lao ®éng ngµnh m¸y tµu? http://kimcokynhan.wordpress.com
  2. http://kimcokynhan.wordpress.com 1.1 Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ b¶o hé lao ®éng 1.1.1 S¬ l−îc vÊn ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng XuÊt ph¸p tõ quan ®iÓm “Ng−êi lµ vèn quý cña x· héi”, §¶ng vµ Nhµ n−íc ta lu«n quan t©m ®Õn an toµn lao ®éng. NhiÒu v¨n b¶n chØ thÞ, chÝnh s¸ch quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ h−íng dÉn c¸c cÊp, c¸c ngµnh ®Èy m¹nh c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng ®· ®−îc ban hµnh vµ kh«ng ngõng ®−îc bæ sung ®Ó thÝch hîp víi tõng thêi kú. Ngµy 10/9/1991 Chñ tÞch héi ®ång Nhµ n−íc ®· chÝnh thøc c«ng bè “Ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng” nh»m b¶o vÖ an toµn vµ ch¨m lo h¬n n÷a ®Õn søc kháe cña ng−êi lao ®éng. Ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng bao gåm 46 ®iÒu thuéc 10 ch−¬ng. Ph¸p lÖnh quy ®Þnh râ vÒ yªu cÇu an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh lao ®éng, qui ®Þnh vÒ tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp, quyÒn vµ nghÜa vô cña ng−êi sö dông lao ®éng. Ph¸p lÖnh ®· chØ râ: “mäi tæ chøc, c¸ nh©n sö dông lao ®éng, gäi chung lµ ng−êi sö dông lao ®éng vµ mäi ng−êi lao ®éng, kÓ c¶ tæ chøc, c¸ nh©n n−íc ngoµi sö dông lao ®éng hoÆc lao ®éng trªn l·nh thæ ViÖt Nam ®Òu ph¶i thùc hiÖn viÖc b¶o hé lao ®éng theo quy ®Þnh cña ph¸p lÖnh nµy” (§iÒu 1). §iÒu 43 vµ 44 cña ph¸p lÖnh còng chØ ra: Mäi ng−êi kh«ng thùc hiÖn ph¸p lÖnh, vi ph¹m vÒ b¶o hé lao ®éng ®Ó x¶y ra tai n¹n lao ®éng, g©y « nhiÔm m«i tr−êng th× tïy theo møc ®é mµ bÞ xö lý kû luËt, xö ph¹t hµnh chÝnh hoÆc bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, nÕu g©y thiÖt h¹i ph¶i båi th−êng. Ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng ®−îc ban hµnh ®Ó ®¶m b¶o cho ng−êi lao ®éng cã quyÒn lµm viÖc trong ®iÒu kiÖm an toµn vÖ sinh, n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña ng−êi sö dông lao ®éng vµ ng−êi lao ®éng, t¨ng c−êng hiÖu lùc nhµ n−íc vÒ b¶o hé lao ®éng nh»m phßng ngõa tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp vµ tõng b−íc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng. Nh− vËy b¶o hé lao ®éng lµ yªu cÇu b¾t buéc ®· ®−îc ph¸p lÖnh quy ®Þnh. 1.1.2 B¶o hé lao ®éng vµ c¸c néi dung c¬ b¶n cña c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng B¶o hé lµ mét m«n kinh doanh häc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý thuyÕt vµ thùc nghiÖm nh»m c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng vµ ®¶m b¶o an toµn lao ®éng. Trong bÊt cø mét x· héi nµo, lao ®éng cña con ng−êi còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt, n¨ng ®éng nhÊt trong s¶n xuÊt. ViÖc gi¶i phãng vµ b¶o vÖ søc lao ®éng lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Khoa häc kü thuËt cµng ph¸t triÓn, c¬ giíi hãa vµ tù ®éng hãa qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngµy cµng më réng, ®ßi hái ng−êi lao ®éng cµng ph¶i cã tr×nh ®é cao h¬n. N¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc vÒ b¶o hé lao ®éng gióp cho ng−êi lao ®éng còng nh− ng−êi sö dông lao ®éng tr¸nh ®−íc nh÷ng tai n¹n lao ®éng ®¸ng tiÕc x¶y ra trong s¶n xuÊt, tù b¶o vÖ ®−îc m×nh, gi¶m ®−îc nh÷ng tæn thÊt cña c¶i vËt chÊt do tai n¹n lao ®éng g©y ra. C«ng t¸c b¶o hé bao gåm 5 néi dung sau: - Kü thuËt an toµn - VÖ sinh lao ®éng - Trang thiÕt bÞ phßng bé - Båi d−ìng ca ba, ®éc h¹i - Tuyªn truyÒn huÊn luyÖn http://kimcokynhan.wordpress.com
  3. http://kimcokynhan.wordpress.com Kü thuËt an toµn: lµ mét m«n khoa häc nghiªn cøu nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n lao ®éng trong s¶n xuÊt, nghiªn cøu nh÷ng biÖn ph¸p tæ chøc, kü thuËt h¹n chÕ vµ lo¹i trõ tai n¹n lao ®éng. VÖ sinh c«ng nghiÖp: lµ mét m«n khoa häc nghiªn cøu c¸c ¶nh h−ëng cña qu¸ tr×nh lao ®éng, m«i tr−êng lao ®éng ®Õn søc kháe con ng−êi, nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p vÒ tæ chøc, kü thuËt vµ vÖ sinh cho phÐp ®èi víi c¸c m«i tr−êng lao ®éng, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®¶m b¶o søc kháe l©u dµi cho ng−êi lao ®éng. Trang bÞ phßng hé: lµ nh÷ng ph−¬ng tiÖn cÇn thiÕt lµm t¨ng thªm ®iÒu kiÖn an toµn, b¶o vÖ søc kháe ng−êi lao ®éng trong nh÷ng tr−êng hîp mµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt yªu cÇu. Trong hoµn c¶nh kinh tÕ cña ta hiÖn nay viÖc trang bÞ phßng hé lao ®éng cßn rÊt cÇn thiÕt, tuy nhiªn cßn ph¶i c¨n cø vµo kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña Nhµ n−íc mµ gi¶i quyÕt dÇn dÇn tõ thÊp ®Õn cao theo ®µ ph¸t triÓn kinh tÕ. Båi d−ìng ca ba, ®éc h¹i: Thêi gian lµm viÖc hµng ngµy cña c«ng nh©n viªn chøc qui ®Þnh chung lµ 8 giê (quy ®Þnh ë ViÖt Nam). ë c¸c bé phËn s¶n xuÊt qu¸ nÆng nhäc, ®éc h¹i, giê lµm viÖc hµng ngµy cã thÓ rót bít. Ng−îc l¹i nh÷ng c«ng viÖc s¶n xuÊt cã nh÷ng lóc kh«ng lµm viÖc thùc sù vµ liªn tôc th× cã thÓ t¨ng thªm. Tr−êng hîp cÇn thiÕt lµm ngoµi giê c«ng nh©n ph¶i ®−îc h−ëng phô cÊp thªm. §Ó kÞp thêi phôc håi søc kháe cho c«ng nh©n viªn chøc trong c¸c ngµnh nghÒ ®Æc biÖt, cã h¹i, ë nh÷ng n¬i cã h¬i ®éc v−ît qu¸ tiªu chuÈn nhµ n−íc quy ®Þnh hoÆc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt lÝ kh«ng b×nh th−êng nh−: qu¸ nãng, qu¸ l¹nh, chÞu søc Ðp ¸p suÊt, n¬i dÔ bÞ nhiÔm trïng…cÇn cã chÕ ®é båi d−ìng cô thÓ. Møc ®é båi d−ìng phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn ®éc h¹i kh¸c nhau trong c¸c ngµnh nghÒ vµ c¨n cø vµo t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña tõng thêi kú. ChÕ ®é båi d−ìng nµy gäi lµ båi d−ìng ca ba, ®éc h¹i. Tuyªn truyÒn huÊn luyÖn: lµ mét mÆt kh«ng thÓ thiÕu ®−îc cña c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng. Tæ chøc ®Þnh kú huÊn luyÖn cho c«ng nh©n vÒ kü thuËt an toµn, vÖ sinh c«ng nghiÖp ®Ó c«ng nh©n n¾m b¾t ®−îc ®Çy ®ñ kiÕn thøc vÒ b¶o hé lao ®éng vµ vai trß quan träng cña nã trong viÖc tæ chøc thùc hiÖn b¶o hé lao ®éng còng nh− ph¸p lÖnh b¶o hé lao ®éng. Tuyªn truyÒn huÊn luyÖn tèt sÏ gi¶m ®−îc c¸c tai n¹n, bÖnh tËt ®¸ng tiÕc x¶y ra, viÖc thùc hiÖn an toµn lao ®éng sÏ ®¹t hiÖu qu¶ cao. Thùc hiÖn ®Çy ®ñ 5 néi dung trªn sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ph¸p triÓn kinh tÕ, ®ång thêi b¶o vÖ ®−îc søc kháe l©u dµi cho ng−êi lao ®éng, lo¹i trõ bít tai n¹n nghÒ nghiÖp. 1.2 Tæ chøc lao ®éng vµ b¶o hé lao ®éng trªn tµu thñy 1.2.1 §Æc ®iÓm lao ®éng trªn tµu thñy Lao ®éng tµu thñy lµ mét lao ®éng ®Æc biÖt. Qu¸ tr×nh lao ®éng trªn tµu t¸ch rêi víi ho¹t ®éng trªn bëi toµn bé tµu ho¹t ®éng ®éc lËp. Mäi vÊn ®Ó vÒ an toµn lao ®éng, xö lý kÞp thêi an toµn lao ®éng, tai n¹n tµu phô thuéc vµo sù nhanh nh¹y cña thuyÒn viªn trªn tµu còng nh− ban chØ huy tµu. §iÒu kiÖn lµm viÖc trªn tµu mang tÝnh ®Æc tr−ng riªng. Khi ho¹t ®éng, tµu cã thÓ ch¹y tõ vïng nhiÖt ®íi, «n ®íi sang hµn ®íi hoÆc ng−îc l¹i. Thêi tiÕt còng nh− khÝ hËu http://kimcokynhan.wordpress.com
  4. http://kimcokynhan.wordpress.com lu«n thay ®æi, nhiÖt ®é kh«ng æn ®Þnh, cã thÓ chªnh lÖch nhiÖt ®é ngµy vµ ®ªm ®Õn 30o C. Tµu lu«n chÞu ¶nh h−ëng cña sãng giã lóc to lóc nhá, lóc ng−îc lóc xu«i, cã lóc chÞu nghiªng ®Õn 15o, chÞu chói ®Õn 5o, do ®ã c«ng nh©n, thñy thñ trªn tµu lu«n lu«n lµm viÖc ë tr¹ng th¸i kh«ng c©n b»ng. Thñy thñ lµm viÖc trong m«i tr−êng vi khÝ hËu, th−êng xuyªn tiÕp xóc víi h¬i vµ khÝ ®éc nh− h¬i dÇu, khÝ CO, khÝ H2S, khÝ NH3. §èi víi thî m¸y cßn th−êng xuyªn tiÕp xóc víi nhiÖt ®é tõ 38oC ®Õn 42oC, cã khi lªn tíi 50oC, ®iÒu kiÖn v« cïng nãng, ®é Èm cao, nhiÒu h¬i dÇu, h¬i ®éc, tiÕng ån, chÊn ®éng lín. MÆt kh¸c trong qu¸ tr×nh lµm viÖc thñy thñ, thî m¸y ph¶i ®iÒu khiÓn mét hÖ thèng ®éng lùc kh¸ phøc t¹p víi nhiÒu lo¹i m¸y mãc cña nhiÒu n−íc, nhiÒu h·ng chÕ t¹o vµ ®ái hái sù chÝnh x¸c cao. §Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc, viÖc tæ chøc chÕ ®é lµm viÖc trªn tµu còng cã tÝnh chÊt riªng biÖt. ChÕ ®é lµm viÖc ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng vµ tu©n thñ mét quy ®Þnh chung rÊt chÆt chÏ, cã c¸c tr−ëng ca vµ ng−êi gióp viÖc. §èi víi ngµnh m¸y tµu thñy, viÖc ph©n ca ®−îc quy ®Þnh nh− sau: Ca 0-4 vµ 12-16 do M¸y II lµm tr−ëng ca. Ca 4-8 vµ 16-20 do M¸y I lµm tr−ëng ca. Ca 8-12 vµ 20-24 do M¸y III lµm tr−ëng ca. Trong ca cña m¸y nhÊt lµ thêi ®iÓm tranh tèi, tranh s¸ng, ca nµy dÔ x¶y ra sù cè vµ m¸y nhÊt ph©n c«ng lao ®éng, kiÓm tra lao ®éng, chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc m¸y tr−ëng. Ca cña M¸y II lµ ca mÖt mái nhÊt do b¾t ®Çu ca vµo lóc nöa ®ªm. 1.2.2 Tæ chøc b¶o hé lao ®éng trªn tµu BÊt kú lao ®éng ë ngµnh nµo, ë ®©u ®Òu ph¶i ®¶m b¶o an toµn lao ®éng. §Ó ®¶m b¶o an toµn lao ®éng tèt, ë ®©u còng ph¶i tæ chøc lao ®éng mét c¸ch chÆt chÏ. Th«ng th−êng mçi ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®Òu cã mét ban l·nh ®¹o b¶o hé lao ®éng. Ban l·nh ®¹o b¶o hé lao ®éng bao gåm: - Tr−ëng hoÆc phã ®¬n vÞ lµm tr−ëng ban. - Mét ®¹i diÖn c«ng nh©n (chñ tÞch c«ng ®oµn hoÆc c«ng nh©n cã kinh nghiÖm). - Mét kü thuËt viªn ®−îc huÊn luyÖn nghiÖp vô b¶o hé lao ®éng, kü thuËt viªn nµy ph¶i hiÓu biÕt c¸c kiÕn thøc tèi thiÓu vÒ luËt b¶o lao ®éng, ph−¬ng ph¸p ®iÒu tra, thèng kª, b¸o c¸o c¸c tai n¹n lao ®éng. Ngoµi ra cßn ®ßi hái mçi c«ng nh©n, bªn c¹nh nghiÖp vô chuyªn m«m ph¶i n¾m ®−îc kü thuËt an toµn, sö dông ®−îc c¸c thiÕt bÞ an toµn, n¾m b¾t ®−îc ph−¬ng ph¸p s¬ vµ cÊp cøu khi x¶y ra tai n¹n. §èi víi ngµnh tµu bÌ, do ®Æc ®iÓm cña ngµnh, viÖc n¾m b¾t kiÕn thøc chuyªn m«n vÒ kü thuËt an toµn hÕt søc quan träng, cã khi cßn liªn quan trùc tiÕp ®Õn tÝnh m¹ng cña c¶ con tµu. §ång thêi do ®Æc ®iÓm cña ngµnh m¸y tµu biÓn mµ mçi tµu còng cã mét ban l·nh ®¹o b¶o hé lao ®éng. Ban l·nh ®¹o b¶o hé lao ®éng trªn tµu gåm: - ThuyÒn tr−ëng lµ tr−ëng ban. - C«ng ®oµn tµu (®¹i diÖn c«ng nh©n) lµm phã ban. - Kü thuËt viªn an toµn, th−êng lµ M¸y tr−ëng hoÆc ®¹i phã. http://kimcokynhan.wordpress.com
  5. http://kimcokynhan.wordpress.com 1.2.3 Ph©n c«ng lao ®éng vµ tr¸ch nhiÖn b¶o hé lao ®éng ngµnh m¸y tµu ë trªn tµu, thuyÒn viªn ®−îc ph©n ra lµm 4 ngµnh: Ngµnh boong, ngµnh m¸y, ngµnh v« tuyÕn ®iÖn vµ ngµnh phôc vô. Mçi ngµnh chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mét mÆt ho¹t ®éng, ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm an toµn tíi tõng ca trùc, tõng c¸ nh©n ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho toµn bé con tµu vµ thuyÒn viªn trªn tµu. ViÖc ph©n c«ng lao ®éng vµ tr¸ch nhiÖm an toµn, b¶o hé lao ®éng cña ngµnh m¸y nh− sau: M¸y tr−ëng: Lµ nguêi chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé c¸c thiÖt bÞ cña hÖ thèng ®éng lùc, theo dâi viÖc chÊp hµnh quy t¾c vËn hµnh cña sÜ quan vµ huÊn luyÖn nh÷ng kiÕn thøc chuyªn m«n vÒ an toµn lao ®éng, tæ chøc söa ch÷a, lµm viÖc, nghØ ng¬i cho thuyÒn viªn, huÊn luyÖn sÜ quan vµ häc sinh thùc tËp. M¸y nhÊt: ChÞu tr¸ch nhiÖm hÖ trôc ch©n vÞt, qu¶n lý vµ ®¶m b¶o an toµn m¸y chÝnh, c¸c thiÕt bÞ hÖ trôc ch©n vÞt, qu¶n lý vµ ®¶m b¶o an toµn kho x−ëng, theo dâi kü thuËt khai th¸c, ®iÒu hµnh nh©n lùc, ph©n phèi thêi gian lµm viÖc, vui ch¬i gi¶i trÝ, nghØ bï, nghØ phÐp cho sÜ quan vµ thî m¸y. M¸y hai: Phô tr¸ch nåi h¬i chÝnh (nÕu ®éng c¬ chÝnh lµ m¸y h¬i n−íc), phô tr¸ch ®éng c¬ lai m¸y ph¸t ®iÖn, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ an toµn kü thuËt vµ an toµn lao ®éng víi hÖ thèng dÇu ®èt, kÓ c¶ khi tiÕp nhËn vµ b¶o qu¶n sö dông. NÕu trªn tµu kh«ng cã thî ®iÖn th× m¸y hai phô tr¸ch c¶ m¹ng ®iÖn vµ tr¹m ph¸t cña tµu. M¸y ba: chÞu tr¸ch nhiÖm khai th¸c vµ an toµn lao ®éng cho nåi h¬i phô, nåi h¬i x¶ khÝ, c¸c hÖ thèng b¬m, èng, hÖ thèng ballast, hÖ thèng la canh, c¸c thiÕt bÞ têi, neo vµ cÈu hµng. §iÖn tr−ëng: ChÞu tr¸ch nhiÖm khai th¸c vµ an toµn lao ®éng toµn bé m¹ng ®iÖn trªn tµu. L¹nh tr−ëng: cã tr¸ch nhiÖm phô tr¸ch c¸c thî l¹nh, ®¶m b¶o kü thuËt vµ an toµn lao ®éng toµn bé hÖ thèng l¹nh cña tµu (®èi víi tµu chuyªn chë hµng l¹nh). B¬m tr−ëng: (®èi víi tµu vËn t¶i hµng láng th× ph¶i cã tæ b¬m gåm 2-3 ng−êi). B¬m tr−ëng phô tr¸ch khai th¸c vµ an toµn lao ®éng cho toµn bé hÖ thèng lµm hµng. Thî c¶: lµ ng−êi gióp viÖc cho m¸y nhÊt qu¶n lý kho x−ëng, lµ ng−êi phô tr¸ch thî b¶o qu¶n vµ tiÕn hµnh c«ng viÖc hµng ngµy theo sù ph©n c«ng cña m¸y nhÊt. Trùc ca: mçi ca trùc th−êng cã sÜ quan phô tr¸ch vµ mét vµi ng−êi gióp viÖc. SÜ quan trùc ca chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé hÖ thèng ®éng lùc tr−íc m¸y tr−ëng khi tµu neo ®Ëu còng nh− tµu hµnh tr×nh. Tr−ëng ca (sÜ quan trùc ca) cïng nh÷ng ng−êi gióp viÖc cña m×nh, ngoµi viÖc ch¨m sãc ®¶m b¶o cho m¸y mãc ho¹t ®éng b×nh th−êng cßn ph¶i theo dâi ®Ó chÊp hµnh mÖnh lÖnh tõ m¸y tr−ëng vµ buång l¸i. Khi cã lÖnh ph¶i thùc hiÖn ngay vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn ghi nhËt ký m¸y. Trùc ca cã quyÒn tõ chèi nh÷ng ng−êi kh«ng cã nhiÖm vô trong buång m¸y ng¨n c¶n nh÷ng ng−êi lµm thÊt tho¸t vËt t− tµi s¶n vµ dông cô ®· ®−îc ghi nhËn lµ tµi s¶n cña buång m¸y. http://kimcokynhan.wordpress.com
  6. http://kimcokynhan.wordpress.com Thî m¸y: bao gåm thî m¸y trùc ca vµ thî m¸y b¶o qu¶n. Thî m¸y trùc ca lµm viÖc theo sù ph©n c«ng cña sÜ quan trùc ca. Thî m¸y lµm viÖc theo sù chØ dÉn cña thî c¶. C¸c thî m¸y chØ lµm nh÷ng c«ng viÖc theo bËc thî cña m×nh. ViÖc ph©n c«ng lao ®éng vµ tr¸ch nhiÖm b¶o hé lao ®éng nµy dùa trªn c¬ së ®iÒu lÖ, chøc danh thuyÒn viªn, phï hîp víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc trªn tµu, gióp cho thñy thñ thuyÒn viÖn thùc hiÖn tèt c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng ®¶m b¶o an toµn kü thuËt, an toµn lao ®éng h¹n chÕ thÊp nhÊt tai n¹n x¶y ra trong qu¸ tr×nh lao ®éng trªn tµu. 1.3 Quy ®Þnh trang bÞ phßng hé cho thuyÒn viªn lµm viÖc trªn tµu thñy Nh− ®· nãi ë trªn, trong ®iÒu kiÖn lao ®éng s¶n xuÊt cña n−íc ta hiÖn nay, ®Ó ®¶m b¶o an toµn trong lao ®éng, viÖc trang bÞ dông cô phßng hé lao ®éng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. MÆt kh¸c, víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc t−¬ng ®èi ®Æc biÖt cña ngµnh giao th«ng vËn t¶i thñy, c¸c thiÕt bÞ an toµn vÖ sinh ch−a ®¸p øng ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn an toµn lao ®éng. Theo tiªu chuÈn trang bÞ b¶o hé lao ®éng (tËp tiªu chuÈn hÖ thèng hãa chÝnh thøc cña bé lao ®éng ban hµnh), Liªn hiÖp Hµng H¶i ViÖt Nam (nay lµ Côc Hµng H¶i ViÖt Nam) ®· ®−a ra môc quy ®Þnh trang bÞ phßng hé c¸ nh©n thñy thñ thuyÒn viªn nh− sau: A. ®èi víi khèi tµu lín. 1. ThuyÒn tr−ëng Thêi gian sö dông - QuÇn ¸o lao ®éng 24 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - ¸o m−a b¹t 36 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 36 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - Mò l«ng 36 th¸ng - Xµ phßng 100g/th¸ng 2. Sü quan boong - QuÇn ¸o lao ®éng 18 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - ¸o m−a b¹t 24 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 24 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - Mò l«ng 36 th¸ng - GiÇy l«ng 36 th¸ng - Gang tay b¹t 1/2 th¸ng - Xµ phßng 250g/th¸ng 3. Thñy thñ - QuÇn ¸o lao ®éng 18 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - ¸o m−a b¹t 24 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 24 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng http://kimcokynhan.wordpress.com
  7. http://kimcokynhan.wordpress.com - Mò l«ng 36 th¸ng - GiÇy l«ng 36 th¸ng - Xµ phßng 400g /th¸ng - G¨ng tay b¹t 1/3 th¸ng - KhÈu trang 2 - KÝnh b¶o hé lao ®éng háng ®æi - ñng cao su háng ®æi - D©y an toµn háng ®æi 4. Phôc vô viÖn - QuÇn ¸o lao ®éng 24 th¸ng - GiÇy l«ng 48 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 36 th¸ng - Mò bäc tãc 24 th¸ng - ñng cao su 36 th¸ng - KhÈu trang 2 - Mò nhùa 60 - G¨ng tay b¹t 2 - Xµ phßng 300g/th¸ng 5. M¸y tr−ëng, sü quan m¸y - QuÇn ¸o lao ®éng 12 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - GiÇy l«ng 48 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 12 th¸ng - G¨ng tay sîi 1/2 th¸ng - Xµ phßng 800g/th¸ng - BÞt tai chèng ån háng ®æi 6. Thî m¸y - QuÇn ¸o lao ®éng 12 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - GiÇy l«ng 48 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 12 th¸ng - G¨ng tay sîi 1/2 th¸ng - Xµ phßng 800g/th¸ng - BÞt tai chèng ån háng ®æi - KÝnh b¶o hé háng ®æi 7.§iÖn tr−ëng, thî ®iÖn - QuÇn ¸o lao ®éng 12 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng http://kimcokynhan.wordpress.com
  8. http://kimcokynhan.wordpress.com - GiÇy l«ng 48 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 12 th¸ng - ñng c¸ch ®iÖn háng ®æi - Bót thö ®iÖn háng ®æi - ¸o m−a b¹t 36 th¸ng - G¨ng tay ®iÖn mçi tµu mét ®«i - Xµ phßng 400g/th¸ng b. Khèi tµu phôc vô 1. ThuyÒn tr−ëng, thuyÒn phã, thñy thñ tµu kÐo phôc vô (®−a ®ãn thuyÒn viªn) - QuÇn ¸o lao ®éng 12 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - Mò l«ng 48 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - ¸o b¹t 24 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 24 th¸ng - G¨ng tay b¹t 1/2 th¸ng - Xµ phßng 300g/th¸ng 2. M¸y nhÊt tµu kÐo phôc vô - QuÇn ¸o lao ®éng 12 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - Mò l«ng 48 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - ¸o b¹t 24 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 24 th¸ng - G¨ng tay sîi 1/2 th¸ng - Xµ phßng 400g/th¸ng 3. Thuû thñ, thî m¸y xµ lan dÇu - QuÇn ¸o lao ®éng 12 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - Mò l«ng 48 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - ¸o b¹t 24 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 24 th¸ng - G¨ng tay b¹t 1/3 th¸ng - Xµ phßng: + dÇu FO 500g/th¸ng + dÇu DO 400g/th¸ng 4. Thñy thñ, thî m¸y xµ lan n−íc http://kimcokynhan.wordpress.com
  9. http://kimcokynhan.wordpress.com - QuÇn ¸o lao ®éng 18 th¸ng - ¸o l«ng 48 th¸ng - Mò l«ng 48 th¸ng - Mò nhùa cøng 48 th¸ng - ¸o b¹t 24 th¸ng - GiÇy da chÞu dÇu 24 th¸ng - G¨ng tay sîi 1/2 th¸ng - Xµ phßng 250g/th¸ng http://kimcokynhan.wordpress.com
  10. http://kimcokynhan.wordpress.com Ch−¬ng 2 Tai n¹n lao ®éng môc tiªu: Trang bÞ cho häc sinh ngµnh m¸y tµu biÓn hiÓu ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ viÖc ph©n c«ng, tæ chøc lao ®éng còng nh− viÖc trang bÞ b¶o hé lao ®éng trªn tµu thñy. H×nh thµnh nh÷ng t¸c phong c«ng nghiÖp, an toµn trong lao ®éng vµ s¶n xuÊt. T¹o nh÷ng ®øc tÝnh cÈn thËn, tõng b−íc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng ®¶m b¶o søc kháe l©u dµi cho ng−êi s¶n xuÊt. Néi dung chÝnh: Giíi thiÖu vÒ mét sè kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ tai n¹n lao ®éng ®èi víi ng−êi lao ®éng. H×nh thøc häc tËp: Häc lý thuyÕt trªn líp Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: - Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: KiÓm tra tù luËn, kiÓm tra miÖng, ®µm tho¹i trong bµi gi¶ng. - C©u hái «n tËp: Tr×nh bµy nguyªn nh©n vµ ph©n lo¹i lao ®éng? 2.1 Nguyªn nh©n vµ ph©n lo¹i tai n¹n lao ®éng 2.1.1 Kh¸i niÖm vÒ tai n¹n lao ®éng Tai n¹n lao ®éng lµ tr−êng hîp kh«ng may x¶y ra trong s¶n xuÊt do kÕt qu¶ t¸c ®éng ®ét ngét tõ bªn ngoµi d−íi d¹ng c¬, ®iÖn, nhiÖt hãa n¨ng hoÆc cña yÕu tè m«i tr−êng bªn ngoµi g©y hñy ho¹i con ng−êi hoÆc ph¸ hñy chøc n¨ng ho¹t ®éng b×nh th−êng cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ ng−êi lao ®éng. Tai n¹n lao ®éng ph©n ra thµnh chÊn th−¬ng, nhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp vµ bÖnh nghÒ nghiÖp. ChÊn th−¬ng lµ tr−êng hîp tai n¹n kÕt qu¶ g©y ra vÕt th−¬ng, dËp th−¬ng hoÆc sù hñy ho¹i kh¸c cña c¬ thÓ con ng−êi. HËu qu¶ cña chÊn th−¬ng cã thÓ lµm t¹m thêi hoÆc vÜnh viÔn mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng cña con ng−êi lao ®éng, cã thÓ lµm chÕt ng−êi. NhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp lµ sù suy yÕu dÇn dÇn søc kháe con ng−êi lµm viÖc, do kÕt qu¶ t¸c dông cña nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt lîi t¹o ra bëi t×nh tr¹ng s¶n xuÊt hoÆc do t¸c dông cã tÝnh chÊt th−êng xuyªn cña c¸c chÊt ®éc h¹i lªn c¬ thÓ con ng−êi trong s¶n xuÊt. ChÊn th−¬ng, nhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp vµ bÖnh nghÒ nghiÖp kh«ng nªn cã lµ nh÷ng hiÖn t−îng kh«ng thÓ tr¸ch ®−îc trong s¶n xuÊt. 2.1.2 Nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n lao ®éng §Ó nghiªn cøu thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o hé lao ®éng, ng¨n ngõa tai n¹n lao ®éng, viÖc t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n cña chóng rÊt quan träng. Nh÷ng nguyªn nh©n ®ã cã thÓ ph¸t sinh ra do ®iÒu kiÖn lao ®éng, ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt hoÆc trong qóa tr×nh c«ng nghÖ. V× ®iÒu kiÖn lao ®éng ë c¸c ngµnh, c¸c n¬i kh«ng gièng nhau nªn c¸c nguyªn nh©n g©y tai n¹n lao ®éng còng kh¸c nhau. Do ®ã viÖc ph©n lo¹i c¸c nguyªn nh©n g©y tai n¹n v« cïng khã kh¨n. Tuy nhiªn, ®Ó chung nhÊt cho c¸c lÜnh vùc s¶n http://kimcokynhan.wordpress.com
  11. http://kimcokynhan.wordpress.com xuÊt th× cã thÓ chia chóng thµnh 3 lo¹i: nh÷ng nguyªn nh©n kü thuËt, nh÷ng nguyªn nh©n tæ chøc vµ nh÷ng nguyªn nh©n vÖ sinh. Nh÷ng nguyªn nh©n kü thuËt: Phô thuéc vµo t×nh tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ, ®−êng èng vµ chç lµm viÖc. Nh÷ng nguyªn nh©n kü thuËt cã thÓ lµ: - Sù h− háng c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc chÝnh. - Sù h− háng cña c¸c dông cô, phô tïng. - Sù h− háng c¸c ®−êng èng. - C¸c kÕt cÊu, thiÕt bÞ, dông cô, phô tïng kh«ng hoµn chØnh, phï hîp. - Kho¶ng c¸ch cÇn thiÕt gi÷a c¸c thiÕt bÞ bè trÝ ch−a ®ñ. - ThiÕu rµo ch¾n, bao che ng¨n c¸ch. Nh÷ng nguyªn nh©n vÖ sinh: Lµ nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n do ®iÒu kiÖn m«i tr−êng lµm viÖc kh«ng ®¶m b¶o tiªu chuÈn vµ mÆt vÖ sinh. Nh÷ng nguyªn nh©n nµy lµ: - M«i tr−êng kh«ng khÝ bÞ « nhiÔm. - §iÒu kiÖn vi khÝ hËu kh«ng thÝch nghi. - ChiÕu s¸ng vµ th«ng giã kh«ng ®Çy ®ñ. - TiÕng ån, chÊn ®éng m¹nh. - Cã tia phãng x¹. - T×nh tr¹ng vÖ sinh ë c¸c phßng phôc vô sinh ho¹t kÐm. - Vi ph¹m ®iÒu lÖ vÖ sinh c¸ nh©n. - ThiÕu hoÆc kiÓm tra vÖ sinh cña y tÕ kh«ng ®Çy ®ñ 2.1.3 Ph©n lo¹i tai n¹n lao ®éng Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i tai n¹n lao ®éng. Nã cã thÓ ®−îc ph©n ra theo c¸ch thøc, tÝnh chÊt t¸c dông vµo c¬ thÓ, theo hËu qu¶ cña tai n¹n hoÆc ph©n lo¹i theo sè l−îng ng−êi bÞ tai n¹n. Theo c¸ch thøc t¸c dông vµo c¬ thÓ, tai n¹n lao ®éng ®−îc chia thµnh chÊn th−¬ng, nhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp vµ bÖnh nghÒ nghiÖp Theo tÝnh chÊt t¸c dông vµo con ng−êi, tai n¹n lao ®éng ®−îc chia thµnh: tai n¹n do c¬ giíi, do ®iÖn, nhiÖt hoÆc do t¸c dông hãa häc. Theo nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n cã tai n¹n do nguyªn nh©n kü thuËt, do nguyªn nh©n tæ chøc vµ do nguyªn nh©n vÖ sinh. Theo hËu qu¶ cña tai n¹n ng−êi ta ph©n chia thµnh tai n¹n nhá, tai n¹n bÞ th−¬ng tËt t¹m thêi, tai n¹n g©y th−¬ng tËt tµn phÕ hoµn toµn hay tai n¹n chÕt nguêi. Theo sè l−îng ng−êi bÞ tai n¹n cã tai n¹n 1 ng−êi, 2 ng−êi hay nhiÒu ng−êi. 2.2 Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu tai n¹n lao ®éng 2.2.1 Môc ®Ých nghiªn cøu tai n¹n lao ®éng Nghiªn cøu tai n¹n lao ®éng nh»m t×m hiÓu c¸c tai n¹n ®· x¶y ra, ®−a ra nh÷ng nhËn xÐt, kÕt luËn chÝnh x¸c vÒ tai n¹n vµ nguyªn nh©n x¶y ra tai n¹n lao ®éng, tõ ®ã t×m ra biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó phßng ngõa tai n¹n x¶y ra tiÕp theo; bæ sung kü thuËt an toµn cho c¸c tr−êng hîp lao ®éng lµ mÆt quan träng cña kü thuËt an toµn ®ång thêi còng lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng. D−íi ®©y lµ mét sè ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu tai n¹n lao ®éng th−êng sö dông hiÖn nay. http://kimcokynhan.wordpress.com
  12. http://kimcokynhan.wordpress.com 2.2.2 Ph−¬ng ph¸p thèng kª tai n¹n Ph−¬ng ph¸p nµy dùa vµo sù nghiªn cøu nh÷ng sè liÖu thèng kª vµ c¸c biªn b¶n tai n¹n lao ®éng. C¬ së cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ sù ph©n nhãm tai n¹n, theo quy −íc nhÊt ®Þnh nh−: theo nghÒ nghiÖp, theo läai c«ng viÖc tiÕn hµnh trong thêi gian xay ra tai n¹n, theo tuæi nghÒ, theo ®Æc tÝnh chÊn th−¬ng, theo nguyªn nh©n x¶y ra tai n¹n. Ph©n tÝch nh÷ng sè liÖu nghiªn cøu thèng kª nh− vËy, cho phÐp x¸c ®Þnh ®−îc nh÷ng nguyªn nh©n vµ h×nh thøc tai n¹n th−êng x¶y ra nhÊt. Tõ ®ã nghiªn cøu cô thÓ ®Ó c¶i thiÖn t×nh tr¹ng kü thuËt an toµn vµ lo¹i trõ c¸c nguyªn nh©n ph¸t sinh tai n¹n. 2.2.3 Ph−¬ng ph¸p ®Þa h×nh, ®Þa lý Ph−¬ng ph¸p nµy nghiªn cøu trªn b¶n ®å x−ëng c¸c khu vùc lao ®éng, ®−a ra nh÷ng dÊu hiÖu thÓ hiÖn trùc quan vÒ nguån gèc tai n¹n cã tÝnh chÊt ®Þa h×nh ë trªn khu vùc riªng biÖt. §iÒu kiÖn b¾t buéc cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ ph¶i ghi, ®¸nh dÊu ngay, kÞp thêi vµ cã hÖ thèng tÊt c¶ c¸c tr−êng hîp x¶y ra tai n¹n. Ph−¬ng ph¸p nµy chñ yÕu thÊy ®−îc sù t¸c ®éng cña ®iÒu kiÖn m«i tr−êng vi khÝ hËu n¬i lµm viÖc tíi ng−êi lao ®éng. 2.2.4 Ph−¬ng ph¸p c¸ biÖt §©y lµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ®Æc ®iÓm cña tõng tai n¹n vÒ trùc tiÕp còng nh− gi¸n tiÕp, ph©n tÝch kü nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n. Ph−¬ng ph¸p nµy chØ kÕt luËn ®−îc nguyªn nh©n cña mét tai n¹n mµ ch−a cã thÓ hoÆc kh«ng cho phÐp rót ra kÕt luËn chung. 2.2.5 Ph−¬ng ph¸p chuyªn kh¶o (phu¬ng ph¸p tæng hîp) §©y lµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu tæng hîp tÊt c¶ c¸c nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tõ ®ã g©y ra tai n¹n bao gåm ®iÒu tra tØ mØ toµn bé t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu c¸c nguyªn nh©n cña c¸c tr−êng hîp tai n¹n x¶y ra trong toµn bé khu vùc s¶n xuÊt. §©y lµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu tæng hîp tÊt c¶ c¸c nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ®· g©y ra tai n¹n, bao gåm ®iÒu tra tû mØ toµn bé t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu trong toµn bé khu vùc s¶n xuÊt. Ph−¬ng ph¸p nµy cho kh¶ n¨ng nghiªn cøu mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa tai n¹n cã thÓ x¶y ra. Khi tiÕn hµnh xem xÐt, ®iÒu tra c¸c mÆt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sÏ v¹ch ra ®−îc tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nguy hiÓm, trong ®ã cã nh÷ng ®iÒu cã thÓ g©y ra tai n¹n. 2.2.6 Chó ý Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ph©n tÝch tai n¹n lao ®éng, ®Ó ®¸ng gi¸ ®óng ®¾n vÒ t×nh tr¹ng tai n¹n, chÊn th−¬ng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp ng−êi ta th−êng sö dông c¸c hÖ sè, tÇn sè kinh tÕ vµ hÖ sè nÆng nhÑ Kn. HÖ sè tÇn sè chÊn th−¬ng (tai n¹n) tû sè gi÷a sè l−îng tai n¹n x¶y ra trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh víi sè ng−êi lµm viÖc b×nh qu©n trung b×nh trong thêi gian ®ã. S K t= N S: sè l−îng tr−êng hîp tai n¹n x¶y ra ph¶i nghØ viÖc trªn 3 ngµy theo thèng kª trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. N: sè ng−êi lµm viÖc trung b×nh trong kho¶ng thêi gian ®ã. http://kimcokynhan.wordpress.com
  13. http://kimcokynhan.wordpress.com HÖ sè tÇn sè cho biÕt tai n¹n ë ®¬n vÞ ®−îc theo dâi nhiÒu hay Ýt. HÖ sè nÆng nhÑ lµ sè ngµy ph¶i nghØ viÖc trung b×nh tÝnh cho mçi tr−êng hîp tai n¹n x¶y ra. D K n= S D: tæng sè ngµy ph¶i nghØ viÖc do c¸c tr−êng hîp tai n¹n x¶y ra trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®ang xÐt. Trong tÝnh to¸n S chØ kÓ c¸c tr−êng hîp lµm mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng t¹m thêi. Nh÷ng tr−êng hîp chÕt ng−êi hoÆc lµm mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng vÜnh viÔn kh«ng kÓ ®Õn trong hÖ sè nÆng nhÑ, ph¶i xÐt riªng. HÖ sè nÆng nhÑ dïng ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng tai n¹n. Trªn c¬ së nghiªn cøu ph©n tÝch tai n¹n lao ®éng cã thÓ ®Ò ra vµ kiÕn nghÞ viÖc hoµn chØnh c¸c kÕt cÊu cña thiÖt bÞ m¸y mãc vµ phô tïng, thay ®æi c¸c qu¸ tr×nh cña c«ng nghÖ, lo¹i bá thao t¸c nguy hiÓm vµ tæ chøc lao ®éng hîp lý. 2.3 Khai b¸o ®iÒu tra thèng kª tai n¹n lao ®éng 2.3.1 Môc ®Ých, ý nghÜa cña c«ng t¸c khai b¸o, ®iÒu tra thèng kª tai n¹n C«ng t¸c khai b¸o, ®iÒu tra vµ thèng kª tai n¹n lµ c«ng viÖc hÕt søc quan träng, nã ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi viÖc nghiªn cøu c¸c tai n¹n vµ ®¶m b¶o an toµn s¶n xuÊt. NÕu viÖc khai b¸o, ®iÒu tra thèng kª nµy thiÕu râ rµng hay thiÕu chÝnh x¸c sÏ dÉn tíi sù nghiªn cøu, xem xÐt c¸c tai n¹n, rót ra c¸c kÕt luËn thiÕu ®óng ®¾n kÐo theo viÖc t×m biÖn ph¸p phßng ngõa, h¹n chÕ, lo¹i trõ tai n¹n, xö lý tai n¹n sai, cã khi kh«ng nh÷ng kh«ng h¹n chÕ ®−îc tai n¹n mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn x¶y ra hµng lo¹t tai n¹n kh¸c. Do vËy kh«ng chØ ban b¶o hé lao ®éng cÇn quan t©m chó ý tíi c«ng t¸c nµy mµ khi tai n¹n x¶y ra, mäi ng−êi lao ®éng xung quanh n¬i x¶y ra tai n¹n cÇn thiÕt ph¶i khai b¸o tØ mØ, chÝnh x¸c gióp cho viÖc ®iÒu tra thèng kª ®−îc chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. 2.3.2 Yªu cÇu cña c«ng t¸c khai b¸o, ®iÒu tra, thèng kª tai n¹n lao ®éng Theo quy ®Þnh cña Nhµ n−íc, tÊt c¶ c¸c tai n¹n cña c«ng nh©n viªn chøc x¶y ra trong giê lµm viÖc ë n¬i lµm viÖc l©u dµi hay t¹m thêi ®Òu ph¶i ®−îc khai b¸o, ®iÒu tra vµ thèng kª. Ban b¶o hé lao ®éng, trùc tiÕp lµ tr−ëng ban ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc khai b¸o, ®iÒu tra, thèng kÕ chÝnh x¸c kÞp thêi c¸c tai n¹n lao ®éng vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa c¸c tai n¹n lao ®éng vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa c¸c tai n¹n t¸i diÔn. TÊt c¶ nh÷ng tr−êng hîp tai n¹n lao ®éng x¶y ra lµm cho c«ng nh©n ph¶i nghØ viÖc 1 ngµy trë lªn, ph¶i ghi sæ theo dâi ®Ó lµm tµi liÖu b¸o c¸o thèng kª göi lªn c¬ quan qu¶n lý cÊp thiÕt. §èi víi c¸c tai n¹n lao ®éng nhÑ lµm cho c«ng nh©n ph¶i nghØ tõ 3 ngµy trë lªn, qu¶n ®èc cã tr¸ch nhiÖm ngoµi viÖc ghi sæ theo dâi vµ b¸o c¸o cho ban b¶o hé lao ®éng cßn ph¶i b¸o ngay cho gi¸m ®èc xÝ nghiÖp biÕt. Trong vßng 24 giê kÓ tõ khi tai n¹n göi lªn gi¸m ®èc xÝ nghiÖp duyÖt. §èi víi tai n¹n lao ®éng nÆng, c«ng nh©n nghØ viÖc trªn 14 ngµy, qu¶n ®èc vµ gi¸m ®èc b¸o ngay cho c¬ quan lao ®éng cÊp trªn còng nh− c«ng ®oµn cÊp trªn biÕt. http://kimcokynhan.wordpress.com
  14. http://kimcokynhan.wordpress.com Trong vßng 24 giê ban b¶o hé lao ®éng tæ chøc ®iÒu tra nguyªn nh©n g©y ra tai n¹n lao ®éng, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm ®Ó x¶y ra tai n¹n lao ®éng, x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm ®Ó x¶y ra tai n¹n. §iÒu tra tai n¹n ph¶i tiÕn hµnh kh¸ch quan, thËn träng vµ toµn diÖn. NÕu cÇn thiÕt sÏ tiÕn hµnh nh÷ng nghiªn cøu thÝ nghiÖm, thùc nghiÖm chôp h×nh, tr×nh bµy b¶n vÏ chç x¶y ra tai n¹n ®Ó minh häa. Trong biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n ph¶i nªu râ hoµn c¶nh vµ tr−êng hîp x¶y ra tai n¹n, kÕt luËn vÒ tr¸ch nhiÖm x¶y ra tai n¹n, ®Ó nghÞ xö lý (nÕu cÇn), ®ång thêi ra c¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa tai n¹n t−¬ng tù, biªn b¶n cã ý kiÕn cña ng−êi bÞ n¹n cµng tèt. Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp ph¶i göi biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n kÌm theo c¸c tµi kiÖu cÇn thiÕt nh− tê khai cña ng−êi lµm chøng, ¶nh hoÆc b¶n vÏ n¬i x¶y ra tai n¹n, tµi liÖu xÐt nghiÖm y tÕ…cho c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn biÕt. Ngoµi ra cßn ph¶i göi mét sè v¨n b¶n kÌm theo nh− b¸o c¸o vÒ tæng thiÖt h¹i do tai n¹n g©y ra, b¸o c¸o vÒ trang thiÕt bÞ, m¸y mãc bæ sung (do thiÖt h¹i hoÆc b¶o hé thªm). Quy ®Þnh c¸c v¨n b¶n ®¸nh m¸y víi khæ giÊy 27x19cm vµ ®−îc göi tíi: c«ng ®oµn cÊp trªn, thñ tr−ëng cÊp trªn, ®¬n vÞ qu¶n lý vÒ b¶o hé lao ®éng, l−u mét b¶n, thuyÒn tr−ëng mét b¶n (®èi víi trªn tµu). B¶n viÕt tay gi÷ l¹i ®Ó ®−a ra trong qu¸ tr×nh xÐt xö. 2.4 B¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng §Ó gióp ®ì nh÷ng ng−êi gÆp rñi ro tai n¹n trong khi lao ®éng s¶n xuÊt, B¶o hiÓm hiÖn nay cã lo¹i h×nh b¶o hiÓm gäi lµ B¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng. B¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng ®−îc tr¶ cho tÊt c¶ nh÷ng ng−êi bÞ tai n¹n lao ®éng trong giê lµm viÖc ®· mua phÝ b¶o hiÓm hoÆc ng−êi tham gia b¶o hiÓm x· héi theo luËt ®Þnh bÞ tai n¹n. B¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng lµ mét phÇn cña b¶o hiÓm th©n thÓ con ng−êi khi lao ®éng s¶n xuÊt. Khi tham gia b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng, ng−êi lao ®éng hoÆc th©n nh©n cña hä ®−îc nhËn båi th−êng cña B¶o hiÓm víi mäi tai n¹n bÊt ngê x¶y ra trong lao ®éng lµm hä bÞ chÕt hoÆc bÞ th−¬ng. CÇn chó ý lµ ng−êi tham gia b¶o hiÓm kh«ng ®−îc båi th−êng trong tr−êng hîp tai n¹n lao ®éng x¶y ra do ng−êi lao ®éng bÞ ¶nh h−ëng cña bia, r−îu, ma tóy hoÆc c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c. Ng−êi tham gia b¶o hiÓm ph¶i hoµn thµnh c¸c giÊy tê, v¨n b¶n ®ßi hái b¶o hiÓm theo quy ®Þnh vµ göi cho C«ng ty b¶o hiÓm. Tïy theo møc phÝ mua b¶o hiÓm, ng−êi gÆp tai n¹n lao ®éng sÏ ®−îc båi th−êng theo quy ®Þnh cña C«ng ty b¶o hiÓm. HiÖn nay do nh÷ng h¹n chÕ cña C«ng ty b¶o hiÓm nªn viÖc tham gia b¶o hiÓm nãi chung vµ b¶o hiÓm tai n¹n lao ®éng nãi riªng cßn rÊt Ýt. MÆt kh¸c mét sè ng−êi tham gia B¶o hiÓm cßn ch−a hiÓu râ vÒ b¶o hiÓm nªn khi bÞ tai n¹n, hä kh«ng biÕt c¸ch ®ßi båi th−êng. B»ng c¸c kinh nghiÖm, häc hái tõ c«ng ty b¶o hiÓm thÕ giíi còng nh− sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña khoa häc kü thuËt, tr×nh ®é d©n trÝ vµ nÒn kinh tÕ x· héi, B¶o hiÓm lao ®éng ®ang ®−îc c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ ng−êi lao ®éng quan t©m. http://kimcokynhan.wordpress.com
  15. http://kimcokynhan.wordpress.com Ch−¬ng 3 ¶nh h−ëng cã h¹i cña nghÒ nghiÖp môc tiªu: Trang bÞ cho häc sinh ngµnh m¸y tµu biÓn hiÓu ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ viÖc ph©n c«ng, tæ chøc lao ®éng còng nh− viÖc trang bÞ b¶o hé lao ®éng trªn tµu thñy. H×nh thµnh nh÷ng t¸c phong c«ng nghiÖp, an toµn trong lao ®éng vµ s¶n xuÊt. T¹o nh÷ng ®øc tÝnh cÈn thËn, tõng b−íc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng ®¶m b¶o søc kháe l©u dµi cho ng−êi s¶n xuÊt. Néi dung chÝnh: Ch−¬ng nµy nh»m giíi thiÖu t¸c h¹i nghÒ nghiÖp cña thuyÒn viªn lµm viÖc trªn tµu, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ngµnh m¸y tµu biÓn. H×nh thøc häc tËp: Häc lý thuyÕt trªn líp Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: - Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸: KiÓm tra tù luËn, kiÓm tra miÖng, ®µm tho¹i trong bµi gi¶ng. - C©u hái «n tËp: Tr×nh bµy c¸c ¶nh h−ëng cã h¹i trong qu¸ tr×nh lao ®éng? 3.1 Kh¸i qu¸t chung Ngµnh tµu bÌ nãi chung, ®Æc biÖt lµ thî m¸y tµu thñy lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn v« cïng phï hîp, thÝch nghi, g©y nªn nh÷ng t¸c h¹i lín ®èi víi con ng−êi. C¸c yÕu tè nµy bao gåm ®iÒu kiÖn vi khÝ hËu; sù bø x¹ nhiÖt; c¸c chÊt ®éc h¹i bay h¬i, khuÕch tan; bui; tiÕng ån, chÊn ®éng; ¸nh s¸ng; thËm chÝ c¶ chÊt phãng x¹. Chóng ®ång thêi t¸c ®éng lªn ng−êi thñy thñ t¹o ra t¸c ®éng lªn c¬ thÓ ng−êi, ë mét møc ®é nµo ®ã sÏ gi¸n tiÕp g©y ra tai n¹n lao ®éng. T×m hiÓu sù ¶nh h−ëng cña c¸c yÕu tè nµy nh»m t×m ra ph−¬ng ph¸p vÒ tæ chøc, kü thuËt còng nh− vÖ sinh nh»m h¹n chÕ ®Õn møc cao nhÊt ¶nh h−ëng cña chóng tíi ng−êi lao ®éng. Nghiªn cøu vµ n¾m ch¾c ¶nh h−ëng cña nghÒ nghiÖp chÝnh lµ thùc hiÖn ®−îc mét mÆt quan träng cña c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng: néi dung vÖ sinh c«ng nghiÖp. Sau ®©y ta sÏ lÇn l−ît xem xÐt tõng yÕu tè. 3.2 ¶nh h−ëng cña điều kiÖn vi khÝ hËu 3.2.1 Vi khÝ hËu Vi khÝ hËu lµ tr¹ng th¸i lý häc cña kh«ng khÝ trong kho¶ng kh«ng gian thu hÑp gåm c¸c yÕu t« nhiÖt ®é, ®é Èm vµ tèc ®é chuyÓ ®éng cña kh«ng khÝ. §iÒu kiÖn vi khÝ hËu trong s¶n xuÊt thuéc vµo tÝnh chÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xu¸t vµ khÝ hËu n¬u s¶n xuÊt. VÒ mÆt vÖ sinh, vi khÝ hËu cã thÓ ¶nh h−ëng ®Õn søc kháe bÖnh tËt cña ng−êi lao ®éng. Lµm viÖc l©u trong ®iÒu kiÖn vi khÝ hËu l¹nh vµ Èm cã thÓ m¾c bÖnh thÊp khíp, viªm ®−êng h« hÊp trªn, viªm phæi vµ lµm nÆng bÖnh lao. Vi khÝ hËu l¹nh kh« lµm rèi lo¹n v©n m¹ch thªm trÇm träng, lµm gi¶m tiÕt niªm dÞch ®−êng h« hÊp, g©y kh« niªm http://kimcokynhan.wordpress.com
  16. http://kimcokynhan.wordpress.com m¹c, nøt nÎ da. Vi khÝ hËu nãng Èm lµm gi¶m kh¶ n¨ng bay h¬i må h«i, t¹o ®iÒu kiÖn rèi lo¹n qu¸ tr×nh ®iÌu hßa th©n nhiÖt, lµm ng−êi lao ®äng nhanh mÖt mái, nã cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho vi sinh vËt ph¸t triÓn g©y ra c¸ bÖnh ngoµi da. Nãi chung, ®iÒu kiÖn vi khÝ hËu kh«ng thÝch hîp sÏ lµm gi¶m søc kháe cña con ng−êi. Ngoµi ra cßn lµm gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt l−îng s¶n phÈm vµ gi¶m tuæi thä cña m¸y mãc thiÕt bÞ. chóng ta sÏ t×m hiÓu anhr h−ëng cña tõng yÕu tè mét. 3.2.2 ¶nh h−ëng cña nhiÖt ®é NhiÖt ®é lµ yÕu tè quan träng nhÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt phô thuéc vµo c¸c hiÖn cña qu¸ tr×nh sinh nhiÖt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®o. Trong qu¸ tr×nh s«ng, con ng−êi lu«n ph¶i táa nhiÖt ra m«i tr−êng ®Ó ®iÒu hßa th©n nhiÖt khi lµm nh÷ng c«ng viÖc m«i tr−êng tõ 24oC ®Õn 27oC lµ thÝch hîp nhÊt víi con ng−êi. ë nhiÖt ®é nµy c¬ thÓ ®iÒu hßa th©n nhiÖt dÔ dµng, c¸c qu¸ tr×nh biÕn ®æi sinh lý, chuyÓn hãa n−íc thùc hiÖn tèt, l−îng nhiÖt th¶i ra m«i tr−êng lµ thÝch hîp. Trong giíi h¹n nhiÖt ®é xung quanh tõ 20oC ®Õn 30oC sù ®iÒu tiÕt vµ c¸c qu¸ tr×nh biÕn ®æi sinh lý ch−a ¶nh h−ëng ®Õn con ng−êi; Nh−ng ngoµi giíi h¹n nµy sù ®iÒu tiÕt th©n nhiÖt bÞ ¶nh h−ëng lín cã thÓ dÉn ®Õn rèi lo¹n bÖnh lý. Lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn nãng ®Ó duy tr× th¨ng b»ng nhiÖt, c¬ thÓ ph¶i tiÕt nhiÒu må h«i lµm gi¶m thÓ träng. KÌm víi må h«i, c¬ thÓ cßn mÊt m«yk l−îng ®¸ng kÓ muèi ¨n, muèi kho¸ng vµ mét sè sinh tè n÷a. §iÒu kiÖn lµm viÖc cµng kÕm, sù táa nhiÖt chñ yÕu nhê sù bèc h¬i cña må h«i. Th©n nhiÖt bÞ hun nãng, mÊt n−íc, mÊt muèi kho¸ng, khèi l−îng m¸u, tû träng, ®é nhít cña m¸y thay ®æi, tim ph¶i lµm viÖc nhiÒu h¬n ®Ó cung cÊp n¨ng l−îng vµ th¶i hÕt l−îng nhiÖt thõa cho c¬ thÓ, V× thÕ n−íc th¶i qua thËn gi¶m, lµm chøc phËn thËn bÞ ¶nh h−ëng. MÆt kh¸c do mÊt n−íc ph¶i uèng nhiÒu lµm dÞch vÞ bÞ lo·ng, mÊt c¶m gi¸c muèn ¨n vµ ¨n kh«ng ngon, ®ång th−ßi ch−c n¨ng diÖt trïng cña dÞch vÞ bÞ h¹n chÕ, lµm d¹ dµy, ruét nan dÔ bÞ viªm nhiÔm. Chøc n¨ng chèng ®éc cña gan còng bÞ gi¶m tèc ®é kÝch thÝch vµ tèc ®é ph¶n x¹, kÐo dµi thêi gian ph¶n øng, nªn th−êng dÔ bÞ tai n¹n lao ®éng. VÒ mÆt biÓu hiÖn, khi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn qu¸ nãng, th−êng gÆp lµ chøng sat nãng vµ co giËt do mÊt can b»ng nhiÖt víi triÖu chøng: nãng mÆt, ®au ®Çu, ®au th¾t ngùc, buån n«n, n«n, m¹ch nhanhm thë gÊp, tr¹ng th¸i suy nh−îc râ rÖt. Møc nÆng h¬n cã thÓ cho¸ng nhiÖt, m¹ch nhanh nhá, th©n nhiÖt cao, thë nhanh, n«ng, tÝm t¸i, cã thÓ mÊt mét phÇn tri gi¸c dÕn toµn bé tri gi¸c hoÆc h«n mª. §Ó cÊp cøu n¹n nhËn trong tr−êng hîp nµy cÇn ®−a ngay ra ngoµi n¬i tho¸ng m¸t, tiªm thuèc trî h« hÊp, trî tim m¹ch vµ c¸c thuèc trî lùc kh¸c. §Ó chèng nãng cÇn bè trÝ n¬i nghØ, giõo nghØ thÝch hîp còng nh− chÕ ®é ¨n uèng phïy hîp cho c«ng nh©n. Lµm viÖc ë nhiÖt ®é thÊp: da trë nªn xanh lanh, nhiÖt ®ä da cßn d−íi 33oC. L¹nh cßn lµm gi¶m nhÞp tim vµ nhÞpc thØ− nh−ng møc ®é çy l¹i t¨ng lªn nhiÒu c¬ vµ gan ph¶i lµm viÖc nhiÒu ®Ó chuyÓn hãa sinh nhiÒu nhiÖt. BÞ l¹nh nhiÒu, c¸c c¬ co l¹i theo kiÓu rÐt run, næi da gµ ®Ó sinh nhiÖt chèng rÐt. T¹i chç bÞ l¹nh do bä co th¾t m¹ch, sinh c¶m gi¸c tª cãng, l©m r©m ngøa ë c¸c ®Çu chi lµm ta khã vËn ®éng råi mÊt dÇn c¶m gi¸c, sinh chøng ®au c¬, viªm c¬, viªm b¹i b¹i c¸c d©y thÇn kinh. L¹nh cßn g©y ra bÖnh dÞ http://kimcokynhan.wordpress.com
  17. http://kimcokynhan.wordpress.com øng kiÓu hen phÕ qu¶n, lµm gi¶m søc ®Ò kh¸ng miÔn dÞc , g©y ra c¸c bÖnh ®−êng h« hÊp trªn, bÖnh thÊp khíp… §Ó chèng l¹nh cÇn ph¶i mÆc Êm vµ t¨ng chÕ ®é ¨n uèng cho c«ng nh©n. 3.2.3 ¶nh h−ëng cña ®é Èm §é Èm tuyÖt ®èi lµ l−îng h¬i n−íc cã trong kh«ng khÝ biÓu thÞ b»ng gan trong 1m3 kh«ng khÝ. §é Èm t−¬ng ®èi lµ tØ lÖ phÇn tr¨m gi÷a ®é Èm tuyÖt ®èi ë n¬i s¶n suÊtphï hîp phï hîp víi ng−êi lao ®éng ko¶ng 75% ®Õn 80%. §é Èm t−¬ng ®èi trung b×nh ë ViÖt Nam th−êng tõ 80% ®Õn 90% vµo mïa xu©n, thËm trÝ cã thÓ tíi 98%. Khi ®é Èm cao t¹o nªn m«i tr−êng chi vi khuÈn dÔ ph¸t triÓn vµ g©y bÖnh ngoµi da. §é Èm cao lµm l−îng kh«ng khÝ kh« Ýt ®i, ¶nh h−ëng sù h« hÊp vµ søc kháe con ng−êi. §ång thêi ®é Èm cao cßn lµm cho m¸y mãc thiÕt bÞ han rØ nhanh, tuæi thä gi¶m. M«i tr−êng cã ®é Èm qu¸ thÊp th−êng cã nhiÒu bôi bÈn trong kh«ng khÝ kh«, lµm ¶nh h−ëng ®Õn hÖ h« hÊp, dÔ g©y c¸c bÖnh vÒ häng, phæi, da dÎ nøt nÎ. §é Èm thÊp cßn lµm cho vËt liÖu b×nh th−êng dÔ cong lªn lµm gi¶m chÊt l−îng cña s¶n phÈm. 3.2.4 ¶nh h−ëng cña tèc ®é l−u chuyÓn kh«ng khÝ Sù l−u th«ng kh«ng khÝ ®¶m b¶o cho m«i tr−êng trong s¹ch vµ ®−îc biÓu thÞ b»ng cña kh«ng khÝ tÝnh b»ng m/s. §èi víi kh«ng khÝ b×nh th−êng tû lÖ oxy chiÕm 21%, kh«ng khÝ do con th¶i ra chiÕm 16% oxy. NÕu l−îng oxy trong kh«ng khÝ nhá h¬n 19% cã thÓ g©y ng¹t cho con ng−êi. V× vËy n¬i lµm viÖc, trong khu vùc ®«ng ng−êi, chËt hÑp, muèn kh«ng khÝ kh«ng l−u th«ng giã. Tuy nhiªn cÇn chó ý vËn tèc chuyÓn ®éng kh«ng khÝ kh«ng nªn v−ît qu¸ 3m/s, trªn 5m/s cã thÓ g©y kÝch thÝch bÊt lîi cho c¬ thÓ. Kh«ng khÝ dïng l−u th«ng c−ìng bøc cÇn ®−îc läc s¹ch. Trong buång m¸y tµu thñy, th«ng giã cßn ®Èy bít h¬i dÇu, khÝ ®éc h¹ nhiÖt ®é kh«ng khÝ. Khi th«ng giã cÇn chó ý g¹n läc, ®Æc biÖt ë khu vùc cöa s«ng, cöa biÓn tr¸nh ch©u chÊu, b−ím… 3.3 ¶nh h−ëng cña bøc x¹ nhiÖt Bøc x¹ nhiÖt lµ nh÷ng h¹t n¨ng l−îng truyÒn trong kh«ng gian d−íi d¹ng dao ®éng sãng ®iÖn tö gåm tia hång ngo¹i, tia s¸ng th−êng vµ tia tö ngo¹i. Mäi nguån nhiÖt ®Òu cã bøc x¹ nhiÖt. Sù bøc x¹ nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo nhiÖt ®é cña nguån nhiÖt. C¸c nguån nhiÖt cã nhiÖt ®é d−íi 500oC th× bøc x¹ nhiÖt kh«ng ®¸ng kÓ, nguån nhiÖt ®é tíi 500oC chØ ph¸t ra tia hång ngo¹i, nguån nhiÖt tíi 1800 - 2000oC cßn ph¸t ra tia s¸ng th−êng vµ tia tö ngo¹i, nguån nhiÖt tíi 300oC l−îng tia tö ngo¹i ph¸t ra cµng nhiÒu. Tia hång ngo¹i cã søc räi s©u d−íi 3cm lµm báng da, rép phång da g©y c¶m gi¸c nãng báng. Lµm viÖc ngoµi trêi tia bøc x¹ c¸c biÕn ®æi gäi lµ say n¾ng. Tia hång ngo¹i cßn g©y ®ôc nh©n m¾t (bÖnh thong manh) nghÒ nghiÖp. BÖnh x¶y ra muén sau 20-30 n¨m lµm viÖc, thÞ lùc gi¶m dÇn vµ cã thÓ bÞ mï h¼n. Tia tö ngo¹i cã thÓ lµm háng da ®« I, ®é II, g©y ra viªm mµng tiÕp hîp cÊp tÝnh lµm gi¶m thÞ lùc vµ thu hÑp thÞ tr−êng d−íi d¹ng ®au m¾t ®iÖn, quang ®iÖn. NÕu t¸c dông nhÑ mµ l©u ngµy cã thÓ bÞ mái mÖt, suy nh−îc, m¾t kh«, nhiÒu dö, thÞ lùc gi¶m, ®ai ®Çu, chãng mÆt, kÐm ¨n. http://kimcokynhan.wordpress.com
  18. http://kimcokynhan.wordpress.com 3.4 ¶nh h−ëng cña chÊt ®éc c«ng nghiÖp, chÊt phãng x¹ 3.4.1 ¶nh h−ëng cña chÊt ®éc c«ng nghiÖp 3.4.1.1 Kh¸i niÖm ChÊt ®éc c«ng nghiÖp lµ nh÷ng chÊt dïng trong s¶n xuÊt hoÆc sinh ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, khi th©m nhËp vµo trong c¬ thÓ, dï chØ mét l−îng nhá còng g©y t×nh tr¹ng bÖnh lý. BÖnh g©y ra do chÊt ®éc trong s¶n xuÊt gäi lµ nhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp. ChÊt ®éc cã thÓ vµo c¬ thÓ b»ng ®−êng h« hÊp, tiªu hãa hoÆc qua da. ¶nh h−ëng cña chÊt ®éc víi c¬ thÓ ng−êi lao ®éng do 2 yÕu tè quyÕt ®Þnh: ngo¹i tè chÊt ®éc vµ néi tè c¬ thÓ. Khi ®éc tÝnh chÊt ®éc yÕu, nång ®é vµ néi tè c¬ thÓ. Khi ®éc tÝnh chÊt ®éc yÕu, nång ®é d−íi møc cho phÐp, c¬ thÓ kháe m¹nh, mÆc dï thêi gian tiÕp xóc l©u còng kh«ng g©y ¶nh h−ëng g×. khi c¬ thÓ yÕu míi x¶y rac t¸c dông. NÕu nång ®é v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp, søc dÒ kh¸ng yÕu, ®éc chÊt sÏ g©y nhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp. Khi nång ®é chÊt ®èc cao, tuy thêi gian tiÕp xóc kh«ng l©u vµ c¬ thÓ kháe m¹nh vÉn g©y ra nhiÔm ®éc cÊp tÝnh th¹m trÝ cã thÓ chÊt ng−êi. T¸c dông cña chÊt ®éc lªn c¬ thÓ ®−îc quyÕt ®Þnh bëi 3 yÕu tè: cÊu tróc hãa häc cña chÊt ®éc, nång ®é chÊt ®äc trong kh«ng khÝ vµ thêi gian chÊt ®éc t¸c dông lªn c¬ thÓ. Sau ®©y sÏ xÐt mét sè chÊt ®éc, cô thÓ th−êng gÆp trong s¶n xuÊt . 3.4.1.2 ¤xÝt c¸c bon - CO ¤xÝt c¸c bon lµ mét khÝ kh«ng mµu ,kh«ng mïi ,kh«ng kÝch thÝch ,tû träng lµ 0,967. §−îc t¹o ra do cã sù ch¸y kh«ng hoµn toµn, th−êng gÆp ë má, lß cao, m¸y næ, khÝ ®èt, khÝ x¶…Khi hÝt thë khÝ CO, do cã ¸i lùc víi m¸u gÊp 250 lÇn so víi oxy, nã chuyÓn oxy cña m¸u g©y ra ng¹t. NhiÔm ®éc Co cÊp tÝnh g©y ra ®au ®Çu, ï tai chãng mÆt, buån n«n, mÖt mái, co giËt råi bÞ h«n mª. ThÓ nÆng th× h«n mª ngay, ch©n tay nÒn nhòn, mÆt xanh tÝm vµ bÞ phï phæi cÊp. NhiÔm ®éc m·n tÝnh th−êng bÞ dau ®Çu dai d¼ng, chãng mÆt, mÖt mái, sót c©n. NÕu trong khong khÝ cã 0,3% khÝ CO cã thÓ g©y chÕt ng−êi. C«ng nhan lµm viÖc trong m«i tr−êng nhiÒu CO (thî ®èt nåi h¬i) th−êng g©y, xanh xao vµ m¾t háng nhanh. 3.4.1.3 KhÝ H2S KhÝ H2S lµ s¶n phÈm cña x¸c sinh vËt thèi r÷a, cã mïi h«i (mïi trøng thèi), ®Æc biÖt cã nhiÒu trong c¸c kho chøa dÇu thùc vËt, thÞt sóc vËt kh«ng ®¶m b¶o ®é l¹nh hoÆc ®iÒu kiÖn vÖ sinh kem, trong c¸c hÇm trôc, hÇm la canh l©u ngµy kh«ng vÖ sinh. Khi nhiÔm ®éc H2S nòi vµ häng c¶m gi¸c tr−íc g©y khã chÞu, ch¶y n−íc m¾t, n−¬c mòi. H2S víi nång ®é cao cã thÓ g©y chÕt ng−êi. 3.4.1.4 KhÝ NH3 KhÝ NH3 th−êng ®−îc sñ dông lµm c«ng chÊt cho c¸c m¸y l¹nh, m¸y ®iÒu hßa nhiÖt ®é kh«ng khÝ. §æi víi m¸y l¹nh cÇn s¶n l−îng cao (m¸y l¹nh lín hoÆc cÇn h¹ nhiÖt ®é thÊp) ng−êi ta hay sö dông c«ng chÊt nµy, ®Æc biÖt lµ trªn c¸c tµu cjá hµng ®«ng l¹nh. KhÝ NH3 cã mïi h«i (mïi khai). Nã x©m nhËp vµo c¬ thÓ chñ yÕu qua ®−êng h« hÊp. KhÝ NH3 t¸c dÞng trùc tiÕp ®Õn hÖ thÇn kinh tr−ng −¬ng (kÝch thÝch trùc tiÕp vµo hÖ http://kimcokynhan.wordpress.com
  19. http://kimcokynhan.wordpress.com thÇn kinh). Khi tróng ®éc nÆng h¬n sÏ g©y chué rót, ng¹t thë. Khi trong kh«ng khÝ cã chiÕm 20-25% NH3 th× cã kh¶ n¨ng ch¸y næ nÕu cã ngän löa. 3.4.1.5 Bét mangan (Mn) Bét mangan lµ mét lo¹i hµng hay ®−îc vËn chuyÓn trªn tµi Mangan ®−îc vËn chuyÓn cã thÓ ®ãng vµo bao, hép hoÆc chë rê (®æ th»ng xuèng khoang tµu). Nã x©n nhËp vµo c¬ thÓ qua da, m¾t, miÖng vµ c¶ ®−êng h« hÊp. Chóng dÔ dµng hßa tan l−u th«ng trong m¸u nhê n−íc trong m¸u. Khi tróng ®éc mangan, n¹n nh©n sÏ khã nãi, sau kh«ng nãi ®−îc vµ mÖt mái buån ngñ, víi nång ®é cao Mangan cã thÓ g©y ngÊt vµ lµm chÊt ng−êi. 3.4.1.6 Bét kÏm KÏm ®−îc sñ dông nhiÒu trªn ®Ó chèng ¨n mßn trong c¸c kÐt, c¸c èng vµ sinh hµn…Khi th¸o l¾p söa ch÷a c¸c thiÕt bÞ, kÏm bÞ ph¸ hñy vµ bèc h¬i ®éc, chóng qua ®−êng h« hÊp vµ x©m nhËp vµo c¬ thÓ. Khi hÝt h¬i ®éc cña kÏm, ng−êi mÖt mét sèt nãng cïng víi sèt l¹nh, cã thÓ tíi nhiÖt ®é cao 38-40oC vµ g©y ra chøng co giËt. 3.4.1.7 Tetraetyl-ch×: Pb (C2H5)4 Tetraetyl-ch× lµ chÊt phô gia chèng kÝch næ ®−îc pha vµo nhiªn liÖu x¨ng. Chóng rÊt dÔ bay h¬i vµ ®éc. Tetraetyl-ch× x©m nhËp vµo c¬ thÓ chñ yÕu qua hÖ h« hÊp. Khi hÝt ph¶i h¬i tetraetyl-ch× møc ®é Ýt sÏ cã hiÖn t−îng hay mÖt mái, da vµng. Khi tróng ®éc øc ®é cÊp tÝnh th−êng g©y h−ng phÊn m¹nh (do t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn hÖ thÇn kinh trung −¬ng), g©y rèi lo¹n giÊc ngñ víi ¶o gi¸c ghª sî lµm cho bÖnh nh©n muèn tù s¸t. 3.4.1.8 Benzen-C6H6 Lµ dung m«i hßa tan dÇu mì, s¬n cao su…. cã tõ 5-20% trong x¨ng. Benzen vµo c¬ thÎ chñ yÕu qua ®−êng h«Êp vµ g©y héi chøng thiÕu m¸u nÆng, ch¶y m¸u r¨ng lîi. thËm chÝ g©y suy tû, gi¶m hång cÇu, b¹ch cÇu, cuèi cïng bÞ suy nh−îc, xanh xao vµ chÕt v× nhiÔm trïng m¸u. Trong nhiÔm ®éc g©y t×nh tr¹ng say, kÝch thÝch hÖ thÇn kinh trung −¬ng. 3.4.1.9 H¬i dÇu x¨ng §èi víi ng−êi thî m¸y th−êng xuyªn ph¶i tiÕp xóc víi x¨ng dÇu. Chóng rÊt dÔ bay h¬i lÉn trong kh«ng khÝ. HÝt thë ph¶i dÇu l©u lµm c¬ thÓ khã chÞu, mÖt mái, ¨n kÐm ngon, suy nh−îc. Chóng cßn g©y hiÖn t−îng rông tãc, viªm ch©n l«ng. Nång ®é h¬i dÇu lín h¬n lµm chi bÞ say dÇu: chãng mÆt, buån n«n, ng¹t thËm chÝ g©y chÕt ng−êi. §Ó chèng sù nhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp, m«i tr−êng lµm viÖc cÇn th«ng tho¸ng tèt, thËn träng khi lµm viÖc ë n¬i cã kh¶ n¨ng cã chÊt ®éc. NÕu lµm viÖc thÊy khã chÞu cÇn rêi xa nhanh khái n¬i lµm viÖc. Tr−êng hîp ph¸t hiÖn ng−êi bÞ tróng ®éc ph¶i t×m c¸ch cÊp cøu ngay vµ ®ång thêi b¸o cho ng−êi kh¸c biÕt ®Ó hç trî. Tèt nhÊt khi vµo nh÷ng khu vùc mµ ch−a ch¾c ch¾n nång ®é h¬i ®éc ë møc an toµn cµn sö dông mÆt n¹ phßng ®éc (h×nh 3-1). http://kimcokynhan.wordpress.com
  20. http://kimcokynhan.wordpress.com HiÖn nay ng−êi ta th−êng sö dông 2 lo¹i mÆt hµng n¹ phßng ®éc lµ lo¹i kÝn vµ lo¹i hë. Lo¹i kÝn vµ lo¹i hë. Lo¹i kÝn th× khÝ thë ra ®−îc ®−a vµo bßnh läc lai, lo¹i hØ− th»ng ra m«i tr−êng. H×nh 3-1: MÆt n¹ phßng chèng ®éc lo¹i tù thë (lo¹i kÝn) 1- §ång hå ¸p suÊt; 2- B×nh khÝ tù thë; 3- D©y ®eo; 4- MÆt trïm; 5- èng dÉn khÝ; 6- Van 3.4.2 ¶nh h−ëng cña chÊt phãng x¹ ChÊt phãng x¹ lµ chÊt mµ nguyªn tè cã h¹t nh©n nguyªn tö kh«ng tr«ng thÊy ®−îc ph¸t ra do sù biÕn ®æi bªn trong h¹t nh©n nguyªn tö cña mét sè nguyªn tè vµ cã kh¶ n¨ng ion hãa vËt chÊt. HiÖn nay ng−êi ta ®· biÕt kho¶ng 50 nguyªn tè phãng x¹ tù nhiªn vµ 1000 ®ång vÞ phãng x¹ nh©n t¹o. ViÖc sö dông ®ång vÞ phãng x¹ vµo kü thuËt s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu khoa häc ngµy cµng phæ biÕn. Nã ®· gi¶i quyÕt ®−îc nhiÒu vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn ®ua l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ kinh tÕ râ rÖt. Tuy vËy sö dông vµ vËn chuyÓn, b¶o qu¶n còng nh− chÕ t¹o c¸c ®ång vÞ phãng x¹ hÕt søc nguy hiÓm, chóng ta cÇn hiÓu râ ¶nh h−ëng cña nã tíi c¬ thÓ ®Ó phßng tr¸nh. Tia phãng x¹ cã thÓ chiÕu tõ ngoµi hoÆc tõ bªn trong khi chÊt phãng x¹ x©m nhËp vµo c¬ thÓ, ë møc nhá chóng g©y nhiÔm x¹ m·n yinhd, ë møc cao g©y nhiÔm x¹ m·n tÝnh, ë møc cao g©y nhiÔm x¹ cÊp tÝnh. BÖnh nhiÔm x¹ cÊp tÝnh x¶y ra sau vµi giê hoÆc vµi ngµy khi c¬ thÓ nhiÔm x¹ tiµn th©n trong mét lóc víi nhiÒu phãng x¹ t−¬ng ®èi lín. Khi nhiÔm x¹ cÊp tÝnh, bÖnh nh©n bÞ rèi lo¹n chøc phËn cña hÖ thÇn kinh trung −¬ng, ®Æc biÖt lµ vá n·o. Nhøc ®Çu, chãng mÆt, buån n«n, n«n möa, dÔ håi hép, cua kØnh, khã ngñ, ch¸n ¨n, c¶m gi¸c mÖ mái, da bÞ báng hoÆc tÊy ®á châ tia phãng x¹ chiÕu qua. C¬ quan t¹o m¸u bÞ tæn thu¬ng nÆng nÒ, bÖnh nh©n thiÕu m¸u nÆng, kh¶ n¨ng chèng ®ì c¸c bÖnh nh©n nhiÔm trïng gi¶m, ch¸y m¸u kÐo dµi. G©y, sót c©n dÇn, chÕt trong t×nh tr¹ng suy nh−îc toµn bé c¬ thÓ hoÆc bÖnh nhiÔm trïng nÆng sau thêi gian vµi tuÇn, vµi ngµy. NÆng h¬n cã thÓ chÕt ngay sau vµi giê. http://kimcokynhan.wordpress.com
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2418 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2