zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Khoa Học Tự Nhiên

» Môi trường

Giáo trình bảo vệ môi trường - Phần 1 Bảo vệ khí quyển - Chương 4

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Báo xấu

85
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự ô nhiễm khí quyển từ các nguồn thải di động 4.1. Mở đầu Trong những thập niên gần đây, do sự phát triển nhanh của ngành vận tải ô tô và hàng không đã tăng mạnh tỉ phần các chất thải nhập vào khí quyển từ các nguồn di động: ô tô tải và xe hơi, máy kéo, tầu hỏa chạy bằng điêzen và máy bay. Theo các số liệu -ớc l-ợng, tại các thành phố, tỉ phần vận tải ô tô (tùy thuộc sự phát triển công nghiệp và số l-ợng ô tô ở đó) chiếm từ 30 đến...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình bảo vệ môi trường - Phần 1 Bảo vệ khí quyển - Chương 4

Ch−¬ng 4 10 %) vμ tõ bé chÕ hßa khÝ (xÊp xØ 10 %); c¸c t¹p chÊt r¾n nhËp vμo khÝ quyÓn chñ yÕu lμ ®i cïng víi khÝ x¶ (90 %) vμ tõ khoang sù « nhiÔm khÝ quyÓn tõ c¸c nguån th¶i di ®éng m¸y (10 %). L−îng c¸c chÊt « nhiÔm lín nhÊt ®−îc th¶i ra trong khi ch¹y « t«, ®Æc biÖt khi ch¹y nhanh, còng nh− trong khi chuyÓn 4.1. Më ®Çu ®éng víi tèc ®é nhá. TØ phÇn t−¬ng ®èi (so víi tæng khèi l−îng Trong nh÷ng thËp niªn gÇn ®©y, do sù ph¸t triÓn nhanh ph¸t th¶i) cña hy®r« cacbua vμ «xit cacbon cao nhÊt khi phanh vμ khi ch¹y kh«ng t¶i, tØ phÇn c¸c «xit nit¬ − trong khi ch¹y. Tõ cña ngμnh vËn t¶i « t« vμ hμng kh«ng ®· t¨ng m¹nh tØ phÇn c¸c chÊt th¶i nhËp vμo khÝ quyÓn tõ c¸c nguån di ®éng: « t« t¶i vμ nh÷ng d÷ liÖu ®ã, suy ra r»ng c¸c « t« ®Æc biÖt lμm « nhiÔm xe h¬i, m¸y kÐo, tÇu háa ch¹y b»ng ®iªzen vμ m¸y bay. Theo c¸c m¹nh m«i tr−êng kh«ng khÝ khi dõng th−êng xuyªn vμ khi sè liÖu −íc l−îng, t¹i c¸c thμnh phè, tØ phÇn vËn t¶i « t« (tïy chuyÓn ®éng víi vËn tèc nhá. thuéc sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vμ sè l−îng « t« ë ®ã) chiÕm tõ Nh÷ng hÖ thèng giao th«ng ®−îc x©y dùng trong c¸c thμnh 30 ®Õn 70 % tæng khèi l−îng chÊt th¶i. ë Mü, tÝnh trªn toμn phè theo chÕ ®é “kh«ng chÆn” c¾t gi¶m ®¸ng kÓ sè l−îng c¸c ®ît quèc, c¸c chÊt th¶i tõ nguån di ®éng cÊu thμnh Ýt nhÊt 40 % dõng giao th«ng t¹i c¸c ng· t− lμ nh»m môc ®Ých gi¶m thiÓu « tæng khèi l−îng cña n¨m chÊt « nhiÔm chÝnh. nhiÔm kh«ng khÝ khÝ quyÓn ë c¸c thμnh phè. ChÕ ®é vËn hμnh ®éng c¬, thÝ dô t−¬ng quan gi÷a khèi l−îng nhiªn liÖu vμ kh«ng khÝ, thêi ®iÓm ®èt, chÊt l−îng nhiªn liÖu, tØ lÖ bÒ mÆt buång ®èt 4.2. VËn t¶i « t« trªn thÓ tÝch cña nã... cã ¶nh h−ëng lín tíi chÊt l−îng vμ sè l−îng ph¸t th¶i t¹p chÊt. Khi t¨ng tØ lÖ khèi l−îng kh«ng khÝ vμ C¸c xe « ch¹y x¨ng (ë Mü tØ lÖ lo¹i xe nμy gÇn 75 %), sau ®ã nhiªn liÖu ®i vμo buång ®èt, sÏ gi¶m bít l−îng th¶i «xit cacbon lμ c¸c m¸y bay (kho¶ng 5 %), m¸y kÐo vμ c¸c m¸y n«ng nghiÖp vμ hy®r« cacbua, nh−ng t¨ng l−îng th¶i c¸c «xit nit¬. kh¸c (gÇn 4 %), vËn t¶i ®−êng s¾t vμ ®−êng thñy (kho¶ng 2 %) MÆc dï c¸c ®éng c¬ ®iªzen tiÕt kiÖm h¬n, chóng th¶i c¸c chiÕm tØ phÇn chÝnh lμm « nhiÔm khÝ quyÓn. Nh÷ng chÊt chÝnh chÊt nh− CO, HnCm, NOx kh«ng nhiÒu h¬n so víi ®éng c¬ x¨ng, g©y « nhiÔm khÝ quyÓn do c¸c nguån di ®éng th¶i ra (tæng sè c¸c nh−ng chóng th¶i nhiÒu khãi h¬n (chñ yÕu lμ cacbon ch−a chÊt ®ã lμ trªn 40) gåm «xit cacbon (ë Mü tØ phÇn trong tæng ch¸y), h¬n n÷a, chóng cã mïi khã chÞu (do mét sè hy®r« cacbua khèi l−îng b»ng gÇn 70 %), hy®r« cacbua (kho¶ng 19 %) vμ c¸c ch−a ch¸y). KÕt hîp víi tiÕng ån t¹o ra, c¸c ®éng c¬ ®iªzen «xit nit¬ (gÇn 9 %). ¤xit cacbon (CO) vμ c¸c «xit nit¬ (NOx) ®i kh«ng nh÷ng lμm « nhiÔm m«i tr−êng m¹nh h¬n, mμ cßn ¶nh vμo khÝ quyÓn chØ cïng víi c¸c khÝ x¶ ®éng c¬ ®èt trong, cßn c¸c h−ëng tíi søc kháe con ng−êi nhiÒu h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c hy®r« cacbua ch¸y kh«ng hoμn toμn (HnCm) ®i vμo khÝ quyÓn ®éng c¬ ch¹y x¨ng. cïng víi c¸c khÝ x¶ (kho¶ng 60 % tæng l−îng c¸c hy®r« cacbua th¶i) còng nh− tõ khoang m¸y (gÇn 20 %), b×nh nhiªn liÖu (gÇn 85 86
4.3. M¸y bay (c¸c m¸y bay siªu ©m), còng nh− c¸c h¹t «xit nh«m (c¸c tÇu vò trô vËn t¶i). V× nh÷ng chÊt « nhiÔm nμy ph¸ hñy «z«n, nªn MÆc dï tæng l−îng th¶i c¸c chÊt « nhiÔm bëi c¸c ®éng c¬ tho¹t ®Çu t¹o ra ý kiÕn (c¸c tÝnh to¸n m« h×nh còng kh¼ng m¸y bay t−¬ng ®èi kh«ng lín (®èi víi thμnh phè, mét n−íc), ®Þnh) r»ng kÕ ho¹ch t¨ng sè chuyÕn m¸y bay siªu ©m vμ tÇu vò nh−ng ë vïng s©n bay, nh÷ng l−îng th¶i nμy gãp phÇn nhÊt trô vËn t¶i sÏ dÉn tíi lμm gi¶m ®¸ng kÓ hμm l−îng «z«n víi tÊt ®Þnh vμo sù « nhiÔm m«i tr−êng. H¬n n÷a, c¸c ®éng c¬ tuabin c¶ nh÷ng t¸c ®éng hñy diÖt sinh quyÓn Tr¸i §Êt cña bøc x¹ cùc ph¶n lùc (còng nh− c¸c ®éng c¬ ®iªzen) trong khi h¹ vμ cÊt c¸nh tÝm kÌm theo. Tuy nhiªn, tiÕp cËn s©u s¾c h¬n tíi vÊn ®Ò nμy ®· th¶i ra vÖt khãi nhËn thÊy râ. Mét l−îng ®¸ng kÓ t¹p chÊt ë s©n cho phÐp rót ra kÕt luËn vÒ ¶nh h−ëng yÕu cña ph¸t th¶i do c¸c bay cßn do c¸c ph−¬ng tiÖn di chuyÓn mÆt ®Êt, c¸c xe h¬i lui tíi m¸y bay siªu ©m tíi tr¹ng th¸i líp b×nh l−u. ThËt vËy, víi sè th¶i ra. ë s©n bay Los−Angeles, n¨m 1970, ph¸t th¶i tõ m¸y l−îng m¸y bay siªu ©m hiÖn t¹i vμ l−îng ph¸t th¶i c¸c chÊt « bay vμ c¸c ph−¬ng tiÖn mÆt ®Êt nh− sau: nhiÔm trªn ®é cao gÇn 16 km, th× gi¶m l−îng t−¬ng ®èi vÒ hμm l−îng O3 cã thÓ b»ng xÊp xØ 0,60 %; nÕu sè m¸y bay t¨ng lªn 200 HnCm NOx ChÊt CO S«n khÝ vμ ®é cao bay sÏ gÇn tíi 20 km, th× gi¶m l−îng t−¬ng ®èi vÒ hμm Ph¸t th¶i (tÊn) l−îng O3 cã thÓ n©ng lªn tíi 17 %. NhiÖt ®é kh«ng khÝ mÆt ®Êt M¸y bay 10 260 18 000 2 500 3 820 toμn cÇu do hiÖu øng nhμ kÝnh g©y bëi ph¸t th¶i cña c¸c m¸y bay siªu ©m cã thÓ t¨ng lªn kh«ng qu¸ 0,1 oC. Ph−¬ng tiÖn mÆt ®Êt 8 980 1 235 750 80 C¸c chÊt clo−flo−mªtan (CFM): phreon−11 vμ phreon−12, lμ Theo c¸c −íc l−îng nhËn ®−îc, vÒ trung b×nh gÇn 42 % tæng c¸c khÝ sinh ra, thÝ dô trong khi bay h¬i c¸c thø thuèc s«n khÝ chi phÝ nhiªn liÖu tiªu phÝ cho viÖc di chuyÓn m¸y bay tíi ®−êng dïng ®Ó lμm ®Ñp tãc (chñ yÕu cho phô n÷) cã thÓ cã ¶nh h−ëng b¨ng tr−íc cÊt c¸nh vμ dÉn m¸y bay khái ®−êng b¨ng sau h¹ m¹nh h¬n tíi líp «z«n vμ nhiÖt ®é kh«ng khÝ toμn cÇu. V× c¸c c¸nh (trung b×nh thêi gian kho¶ng 22 phót). ë ®©y tØ phÇn chÊt CFM rÊt bÒn, nªn chóng lan truyÒn vμ sèng l©u kh«ng chØ nhiªn liÖu ch−a ch¸y vμ ph¸t th¶i vμo khÝ quyÓn lín h¬n nhiÒu trong líp ®èi l−u, mμ c¶ trong líp b×nh l−u. V× cã nh÷ng kho¶ng so víi thêi gian bay. Bªn c¹nh viÖc c¶i tiÕn ho¹t ®éng cña ®éng hÊp thô kh¸ m¹nh trong cöa sæ trong suèt cña khÝ quyÓn (8−12 c¬ (hãa khÝ nhiªn liÖu, lμm giμu hçn hîp trong buång ®èt, sö μm), c¸c chÊt phreon lμm t¨ng hiÖu øng nhμ kÝnh. NhÞp ®é t¨ng dông phô gia nhiªn liÖu...), cã thÓ gi¶m thiÓu ph¸t th¶i mét tr−ëng s¶n xuÊt c¸c chÊt phreon nhËn thÊy trong nh÷ng thËp c¸ch ®¸ng kÓ b»ng c¸ch c¾t gi¶m thêi gian ho¹t ®éng cña ®éng niªn gÇn ®©y cã thÓ dÉn tíi t¨ng hμm l−îng phreon−11 vμ c¬ trªn mÆt ®Êt vμ sè ®éng c¬ vËn hμnh trªn ®−êng dÉn (chØ nhê phreon−12 vμo n¨m 2030 tíi 0,8 vμ 2,3 phÇn tØ (c¸c trÞ sè hiÖn biÖn ph¸p sau cïng cã thÓ gi¶m ph¸t th¶i 3−8 lÇn). t¹i lμ 0,1 vμ 0,2 phÇn tØ). D−íi ¶nh h−ëng cña l−îng c¸c chÊt Trong 10−15 n¨m gÇn ®©y, ng−êi ta ®· chó ý nghiªn cøu phreon nh− vËy, tæng hμm l−îng «z«n trong khÝ quyÓn sÏ gi¶m nh÷ng hiÖu øng cã thÓ xuÊt hiÖn liªn quan tíi c¸c chuyÕn bay 18 %, vμ ë líp b×nh l−u h¹ thËm chÝ 40 %, nhiÖt ®é mÆt ®Êt toμn cña m¸y bay siªu ©m vμ tÇu vò trô. Nh÷ng chuyÕn bay nμy kÌm cÇu t¨ng lªn 0,12−0,21 oC. theo sù « nhiÔm líp b×nh l−u bëi c¸c «xit nit¬ vμ axit sunphua 87 88
cña ®éi bay. TiÕng ån cña m¸y bay g©y suy yÕu thÝnh gi¸c vμ c¸c §Ó kÕt luËn, cã thÓ nhËn xÐt r»ng tÊt c¶ nh÷ng hiÖu øng hiÖn t−îng bÖnh lý kh¸c ë nh÷ng nh©n viªn phôc vô mÆt ®Êt nh©n sinh nμy ®ang bÞ che phñ ë qui m« toμn cÇu bëi c¸c nh©n trong s©n bay, còng nh− ë nh÷ng ng−êi sèng t¹i c¸c ®iÓm d©n c− tè tù nhiªn, vÝ dô sù « nhiÔm khÝ quyÓn bëi c¸c vô phun nói löa. cã tuyÕn bay ®i qua. T¸c ®éng xÊu tíi ng−êi phô thuéc kh«ng nh÷ng vμo møc tiÕng ån cùc ®¹i do m¸y bay g©y ra khi bay qua, 4.4. TiÕng ån mμ c¶ vμo thêi gian kÐo dμi t¸c ®éng, tæng sè chuyÕn bay trong ngμy vμ møc ån nÒn. C¸c ®iÒu kiÖn khÝ t−îng: tèc ®é giã, ph©n TiÕng ån thuéc lo¹i « nhiÔm khÝ quyÓn cã h¹i ®èi víi con bè giã vμ nhiÖt ®é kh«ng khÝ theo ®é cao, m©y vμ gi¸ng thñy, cã ng−êi. T¸c ®éng g©y nãng giËn cña ©m thanh (tiÕng ån) tíi con ¶nh h−ëng ®¸ng kÓ tíi c−êng ®é tiÕng ån vμ diÖn tÝch vïng lan ng−êi phô thuéc vμo c−êng ®é, thμnh phÇn phæ vμ thêi gian t¸c truyÒn cña nã. ®éng cña nã. Nh÷ng tiÕng ån víi phæ liªn tôc Ýt g©y nãng giËn so VÊn ®Ò tiÕng ån cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt g©y cÊn liªn quan tíi víi nh÷ng tiÕng ån víi kho¶ng tÇn hÑp. TiÕng ån g©y c¸u giËn c«ng t¸c khai th¸c c¸c m¸y bay siªu ©m. G¾n liÒn víi chóng lμ m¹nh nhÊt trong d¶i tÇn 3 000−5 000 Hz. tiÕng ån, va ®Ëp sãng ©m vμ chÊn rung nhμ cöa gÇn c¸c s©n bay. Lμm viÖc trong ®iÒu kiÖn tiÕng ån cao, nh÷ng lóc ®Çu lμm Nh÷ng m¸y bay siªu ©m hiÖn ®¹i ph¸t sinh tiÕng ån víi c−êng cho chãng mÖt mái, lμm c¨ng thÝnh gi¸c t¹i c¸c tÇn sè cao. Sau ®é v−ît xa c¸c chuÈn cho phÐp tíi h¹n. ®ã con ng−êi d−êng nh− quen víi tiÕng ån, tÝnh nh¹y bÐn víi c¸c tÇn sè cao gi¶m nhanh, b¾t ®Çu suy gi¶m thÝnh gi¸c, dÇn dÇn ph¸t triÓn thμnh khiÕm thÝnh vμ ®iÕc. Víi c−êng ®é tiÕng ån 145−140 dB, xuÊt hiÖn nh÷ng rung chÊn trong m« mÒm cña mòi vμ häng còng nh− trong x−¬ng hμm vμ r¨ng, nÕu c−êng ®é v−ît qu¸ 140 dB, th× b¾t ®Çu chÊn rung khoang ngùc, c¬ tay vμ ch©n, xuÊt hiÖn ®au nhøc ë tai vμ ®Çu, mÖt mái cïng kiÖt vμ c¸u giËn; víi møc ån cao h¬n 160 dB cã thÓ x¶y ra ®øt mμng nhÜ. Tuy nhiªn, tiÕng ån t¸c ®éng tai h¹i kh«ng chØ tíi c¬ quan thÝnh gi¸c, mμ cßn tíi hÖ thÇn kinh trung −¬ng vμ hÖ thÇn kinh thùc vËt cña ng−êi, ho¹t ®éng tim, lμ nguyªn nh©n nhiÒu bÖnh tËt kh¸c. Mét trong nh÷ng nguån tiÕng ån m¹nh nhÊt lμ m¸y bay lªn th¼ng vμ m¸y bay, ®Æc biÖt c¸c m¸y bay siªu ©m. Víi nh÷ng ®ßi hái cao vÒ ®é chÝnh x¸c vμ ®é tin cËy ®iÒu khiÓn m¸y bay hiÖn ®¹i ®èi víi ®éi bay, nh÷ng møc ån cao cã t¸c ®éng xÊu tíi kh¶ n¨ng lμm viÖc vμ thu nhËn th«ng tin nhanh 89 90

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.