GIÁO TRÌNH CAD/CAM - PHẦN 5 CÔNG NGHỆ NHÓM VÀ KẾ HOẠCH GIA CÔNG - CHƯƠNG 12

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

314
lượt xem 55
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CÔNG NGHỆ NHÓM 12.1. KHÁI NIỆM Công nghệ nhóm là phương pháp công nghệ trong đó các chi tiết giống nhau được phân loại và nhóm lại để tận dụng sự giống nhau của chúng trong gia công và thiết kế. Thí du: một nhà máy sản xuất 10.000 chi tiết khác nhau có thể chi ra làm 50 – 60 họ khác nhau. Mỗi họ có đặc điểm thiết kế và chế tạo giống nhau. Vì thế việc chế tạo mỗi thành viên trong một gia đình đã cho sẽ giống nhau và kết qủa là sản xuất có hiệu...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO TRÌNH CAD/CAM - PHẦN 5 CÔNG NGHỆ NHÓM VÀ KẾ HOẠCH GIA CÔNG - CHƯƠNG 12

Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc Phaàn V COÂNG NGHEÄ NHOÙM VAØ KEÁ HOAÏCH GIA COÂNG Chöông 12 COÂNG NGHEÄ NHOÙM 12.1. 12.1. KHAÙI NIEÄM Coâng ngheä nhoùm laø phöông phaùp coâng ngheä trong ñoù caùc chi tieát gioáng nhau ñöôïc phaân loaïi vaø nhoùm laïi ñeå taän duïng söï gioáng nhau cuûa chuùng trong gia coâng vaø thieát keá. Thí du:ï moät nhaø maùy saûn xuaát 10.000 chi tieát khaùc nhau coù theå chi ra laøm 50 – 60 hoï khaùc nhau. Moãi hoï coù ñaëc ñieåm thieát keá vaø cheá taïo gioáng nhau. Vì theá vieäc cheá taïo moãi thaønh vieân trong moät gia ñình ñaõ cho seõ gioáng nhau vaø keát quûa laø saûn xuaát coù hieäu quûa Hieä hôn. Hieäu quûa cuûa vieäc naøy laø: - Giaûm thôøi gian gaù ñaët - Giaûm duïng cuï chöùa phoâi - Laäp thôøi gian bieåu toát hôn. - Vieäc quaûn lyù duïng cuï ñöôïc caûi thieän. - Söû duïng ñöôïc quy trình coâng ngheä chuaån hoùa. Trong caùc nhaø maùy duøng coâng ngheä nhoùm maùy moùc ñöôïc boá trí thaønh töøng nhoùm hoaëc teá baøo ñeå di chuyeån vaät lieäu vaø quûan lyù chi tieát toát hôn, deã hôn. Trong thieát keá : Coâng ngheä nhoùm coù öu ñieåm laø taêng naêng suaát thieát keá nhôø söûa ñoåi töø baûn veõ gioáng nhau. Muoán vaäy phaûi phaân nhoùm vaø maõ hoùa baûn veõ. Vieäc phaân loaïi vaø maõ hoùa chi tieát lieân quan ñeán vieäc chæ ra söï gioáng nhau giöõa caùc chi tieát vaø ñöa vaøo heä thoáng maõ hoùa. Söï gioáng nhau cuûa caùc chi tieát coù 2 daïng: - Gioáng nhau veà thieát keá (hình daïng vaø kích thöôùc) - Gioáng nhau veà coâng ngheä ( trình töï gia coâng) Moät khi coù heä thoáng phaân loaïi vaø maõ hoùa caàn cho thieát keá thì coù theå duøng chuùng trong vieäc laäp trình quy trình gia coâng nhôø maùy tính (CAPP) (Computer Aided pard Planning). Vôùi CAPP quy trình coâng ngheä ñöôïc xuaát ra töï ñoäng (tôø quy trình coâng ngheä) ñeå saûn xuaát chi tieát. Coâng ngheä nhoùm vaø söï phaân loaïi chi tieát vaø maõ hoùa döïa treân khaùi nieäm veà hoï chi tieát. 12.2. 12.2. HOÏ CHI TIEÁT Hoï chi tieát laø taäp hôïp nhöõng chi tieát gioáng nhau hoaëc veà hình daïng vaø kích thöôùc hoaëc gioáng nhau veà caùc böôùc coâng ngheä caàn thieát ñeå cheá taïo chuùng. Caùc chi tieát trong moät hoï coù theå khaùc nhau nhöng söï gioáng nhau cuûa chuùng gaàn ñeán noãi chuùng coù theå xöùng ñaùng cho vaøo moät hoï ñöôïc. Treân hình 12.1 vaø 12.2 laø 2 hoï chi tieát. ÔÛ hình 12.1 hai chi tieát raát gioáng nhau veà hình daïng vaø kích thöôùc nhöng laïi raát khaùc nhau veà quy trình coâng ngheä gia coâng. CAD/CAM 158
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc Hình 12.1. Hai chi tieát coù hình daïng vaø kích thöôùc gioáng nhau nhöng yeâu caàu gia coâng khaùc nhau. Hình 12.2. Möôøi ba chi tieát coù yeâu caàu gia coâng gioáng nhau nhöng hình daïng khaùc nhau Khaùi nieäm hoï chi tieát raát quan troïng trong heä thoáng truy tìm thieát keá vaø phaàn lôùn caùc hoï sô ñoà thieát keá quy trình coâng ngheä nhôø maùy tính. Moät öu ñieåm khaùc cuûa vieäc phaân loaïi chi CAD/CAM 159
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc tieát laø trong quy trình coâng ngheä laø söï boá trí maùy hôïp lyù trong saûn xuaát, hoaëc maùy boá trí theo nhoùm, maùy boá trí daây chuyeàn coâng ngheä. Khi Khi maùy boá trí theo nhoùm (hình 12.3), chi tieát di chuyeån giöõa caùc nhoùm maùy vaø trong moãi nhoùm maùy coù theå phaûi qua hai laàn. Keát quûa laø toán nhieàu khoâng gian ñeå chöùa vaät lieäu. - Nhieàu ñoà chöùa - Gaù ñaët nhieàu hôn - Thôøi gian gia coâng daøi hôn - Gía thaønh cao hôn. Vôùi vieäc boá trí maùy theo daây chuyeàn (hình12.4), vieäc saûn xuaát ñöôïc thöïc hieän Vôù trí cho 1 loaït hoï chi tieát rieâng bieät. Hình 12.3. Boá trí theo nhoùm maùy Hình 12.4. Boá trí theo daây chuyeàn Öu ñieåm: Öu ♦ Ít thôøi gian di chuyeån vaät lieäu ♦ Gaù ñaët ít hôn ♦ Ñoà ñöïng ít hôn CAD/CAM 160
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc ♦ Khoâng gian caàn ít hôn ♦ Thôøi gian gia coâng ít hôn. Moät soá teá baøo coù theå ñöôïc thieát keá theo kieåu daây chuyeàn vôùi baêng taûi ñeå vaän chuyeån phoâi giöõa caùc maùy. Caûn trôû lôùn nhaát trong vieäc chuyeån sang gia coâng nhoùm töø gia coâng coå ñieån laø vaán ñeà nhoùm hoùa chi tieát thaønh hoï. Coù 3 phöông phaùp phaân loaïi. 1/ 1/ Kieåm tra baèng maét: PL theo maét nhìn laø khoâng chính xaùc nhaát. 2/ 2/ Phaân tích sô ñoà saûn xuaát 3/ 3/ Phaân loaïi vaø maõ hoùa. Phöông Phöông phaùp phaân tích sô ñoà saûn xuaát ñöôïc phaùt trieån bôûi Burbidge. Theo phöông phaùp naøy caùc chi tieát ñöôïc nhoùm thaønh hoï theo söï gioáng nhau veà quy caù trình coâng ngheä vaø thieát bò maùy moùc. Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø phaûi chaáp nhaän baûng keâ quy trình Nhöôï phaû coâng ngheä heän taïi khoâng caàn bieát laø quy trình coù ñuùng hay khoâng Phöông Phöông phaùp thöù 3 maát thôøi giôø nhaát vaø phöùc taïp nhaát nhöng noù laïi ñöôïc öùng duïng thöôøng xuyeân nhaát vaø ñöôïc coâng nhaän laø maïnh nhaát trong 3 phöông phaùp treân. 12.3. 12.3. PHAÂN LOAÏI CHI TIEÁT VAØ MAÕ HOÙA. Coù 3 loaïi heä thoáng. 1/ Heä thoáng döïa treân ñaëc ñieåm thieát keá 2/ Heä thoáng döïa treân ñaëc ñieåm cheá taïo: laäp quy trình coâng ngheä nhôø maùy tính 3/ Heä thoáng döïa treân ñaëc ñieåm thieát keá vaø cheá taïo Baûng 12.1. Caùc ñaëc ñieåm thieát keá vaø cheá taïo ñieån hình trong heä thoáng phaân loaïi ñeå gia coâng nhoùm. Ñaëc ñieåm thieát keá: Ñaë Beà ngoaøi gioáng nhau Kích thöôùc cô baûn Beà trong gioáng nhau Kích thöôùc phuï Tyû leä chieàu daøi ñöôøng kính Dung sai Vaät lieäu Ñoä nhaün beà maët Chöùc naêng cuûa chi tieát Ñaë Ñaëc ñieåm coâng ngheä - Quy trình gia coâng chính - Trình töï coâng ngheä - Caùc nguyeân coâng phuï - Thôøi gia gia coâng - Kích thöôùc chính - Loaït - Tyû leä l/d - Soá löôïng haøng naêm - Ñoä nhaùm beà maët - Ñoà gaù caàn thieát - Maùy coâng cuï -Duïng cuï gia coâng Caá Caáu truùc heä thoáng maõ hoùa: CAD/CAM 161
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc Sô ñoà maõ hoùa bao goàm moät daõy caùc kyù hieäu chöõ hoaëc soá, hoaëc chöõ soá laãn loän, xaùc ñònh ñaëc ñieåm thieát keá hoaëc (vaø) cheá taïo. Heä thoáng kyù hieäu baèng soá laø ñöôïc öùng duïng roäng raõi hôn caû. Coù 3 loaïi caáu truùc maõ hoùa. 1/ Caáu truùc nhaùnh caây (monocode) 2/ Caáu truùc kieåu xích (polycode) 3/ Caáu truùc lai ( hoãn hôïp giöõa caây vaø xích) Trong Trong caáu truùc nhaùnh caây: Chöõ soá ñi sau phuï thuoäc vaøo chöõ soá ñöùng tröôùc. Öu Öu ñieåm: goïn, chöùa nhieàu thoâng tin veà chi tieát maø soá chöõ soá ít. Trong Trong caáu truùc xích, chöõ soá ñoäc laäp vôùi nhau. Heä thoáng naøy coøn coù teân goïi laø Polycode. Nhöôïc ñieåm cuûa heä thoáng naøy laø kyù hieäu daøi, tuy nhieân raát deã phaân loaïi theo ñaëc ñieåm. Phöông phaùp naøy giuùp nhaän daïng chi tieát deã daøng theo yeâu caàu coâng ngheä. Thí duï: Soá 15 vaø 25 Theo y: Theo heä thoáng caây: 1 – troøn xoay 2 – phaúng 5 phuï thuoäc vaøo 1 vaø 2 ♦ Neáu chöõ soá ñaàu laø 1 thì chöõ soá 5 laø tæ leä l/d ♦ Neáu chöõ soá ñaàu laø 2 thì chöõ soá 5 laø chieàu daøi chi tieát. Theo Theo caáu truùc xích: Soá 5 coù giaù trò nhö nhau, baát chaáp soá ñaàu laø 1 hay 2. Thí duï noù chæ kích thöôùc daøi nhaát cuûa chi tieát. Nhieàu heä thoáng maõ hoùa thöông maïi ñöôïc duøng trong coâng ngheä laø phoái hôïp cuûa hai heä Heä caáu truùc phaân loaïi treân vaø ñöôïc goïi laø heä thoáng lai. Heä thoáng lai nhaèm lôïi duïng caû hai Monocode Polycode öu ñieåm cuûa heä thoáng Monocode vaø Polycode. Code lai ñieån hình ñöôïc xaây döïng töø 1 loaït caùc Polycode ngaén. Trong moãi Polycode, caùc kyù hieäu laø ñoäc laäp, coøn moät hoaëc nhieàu kyù hieäu chöùa trong moãi polycode thì ñöôïc duøng ñeå phaân loaïi daân soá chi tieát thaønh töøng nhoùm, gioáng nhö laø caáu truùc caây. Heä thoáng lai coù veû laø thích hôïp cho caû thieát keá laãn cheá taïo. 12.4. 12.4. BA HEÄ THOÁNG PHAÂN LOAÏI VAØ MAÕ HOÙA. Khi öùng duïng vieäc phaân loaïi vaø heä thoáng maõ hoaù nhieàu coâng ty thích choïn mua heä thoáng thöông maïi hôn laø töï xaây döïng laáy. Inyong Ham ñeà nghò laø nhöõng yeáu toá sau ñaây caàn phaûi ñöôïc tính ñeán khi choïn heä thoáng phaân loaïi vaø maõ hoùa: Muï - Muïc tieâu: Thieát keá hay cheá taïo Phaï Phaïm vi vaø öùng duïng: - + Phoøng naøo duøng heä thoáng phaân loaïi? + Phoøng coù nhöõng yeâu caàu gì? + Caùc thoâng tin naøo caàn ñöôïc maõ hoùa + Phaïm vi caùc saûn phaåm ñöôïc maõ hoùa coù roäng khoâng? + Söï phöùc taïp cuûa phoâi, hình daïng, quy trình coâng ngheä, duïng cuï, vv.. CAD/CAM 162
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc Giaù - Giaù caû vaø thôøi gian: Coâng ty phaûi xem xeùt giaù caû caøi ñaët, huaán luyeän, baûo trì cho heä thoáng phaân loaïi vaø maõ hoùa heä thoáng maùy tính vaø CSDL cuûa coâng ty. Khaû vôù - Khaû naêng thích nghi ñoái vôùi nhöõng heä thoáng khaùc. Heä thoáng coù theå saün saøng tích hôïp vôùi caùc thuû tuïc hieän taïi cuûa coâng ty nhö laäp quy trình coâng ngheä, laäp trình NC vaø keá hoaïch saûn xuaát hay khoâng - Vaán ñeà quaûn lyù: Ñieàu quan troïng laø toaøn boä caùn boä nhaân vieân quaûn lyù lieân quan phaûi ñöôïc thoâng tin vaø uûng hoä heä thoáng, vaø xem söï thoáng nhaát coù gì traéc trôû khoâng? Söï hôïp taùc vaø hoã trôï heä thoáng töø caùc phoøng ban khaùc coù caàn khoâng ? ba Trong muïc döôùi ñaây chuùng ta seõ xem xeùt ba heä thoáng phaân loaïi vaø maõ hoùa ñöôïc duøng roäng raõi trong gia coâng nhoùm. 1. Heä thoáng OPTiZ 2. Heä thoáng MICLASS 3. Heä thoáng CODE Heä Heä thoáng phaân loaïi OPTIZ Heä thoáng do H.OPTIZ ôû Ñaïi hoïc Aachen – TAÂY ÑÖÙC xaây döïng. Ñaây laø moät trong nhöõng coá gaéng trong lónh vöïc coâng ngheä nhoùm vaø coù leõ laø moät sô ñoà phaân loaïi vaø maõ hoùa noåi tieáng nhaát. Heä thoáng maõ hoùa duøng traät töï caùc chöõ soá nhö sau 12345 6789 ABCD Coät cô sôû goàm 9 soá: Noù coù theå môû roäng baèng caùch theâm 4 chöõ soá nöõa. Chín chöõ soá ñaàu laø coù yù bieåu dieãn döõ lieäu thieát keá vaø coâng ngheä. Hình 12.5 laø dieãn giaûi 9 chöõ soá. chöõ 5 chöõ soá ñaàu, 12345 ñöôïc goïi laø code hình daïng, dieãn taû ñaëc ñieåm thieát keá ñaàu tieân cuûa chi tieát, chöõ 4 chöõ soá sau, 6789 laø phuï – chæ ra moät soá ñaëc ñieåm coù theå duøng ñeå cheá taïo (kích thöôùc, vaät lieäu, hình daùng phoâi ban ñaàu vaø ñoä chính xaùc). Boá Boán chöõ cuoái cuøng, ABCD, laø coát thöù caáp coù yù chæ daïng vaø trình töï nguyeân coâng. Code thöù caáp coù theå ñöôïc thieát keá bôûi coâng ty ñeå phuïc vuï cho muïc ñích naøy. Toaøn boä heä thoáng maõ hoaù raát phöùc taïp, ôû ñaây khoù coù theå dieãn taû cho heát ñöôïc. OPTiZ vieát caû moät cuoán saùch veà heä thoáng cuûa oâng. Tuy nhieân ñeå hieåu ñöôïc heä thoáng OPTiZ laøm vieäc nhö theá naøo ta haõy xem 5 chöõ soá ñaàu tieân cuûa maõ hình daùng (hình 12-6). CAD/CAM 163
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc Hình 12.5. Caáu truùc cô baûn cuûa heä thoáng OPTiZ CAD/CAM 164
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc Hình12- Hình12 Hình12-6 Code hình daïng (soá 1-5) cho chi tieát troøn xoay trong heä thoáng OPTIZ Heä Heä thoáng MiCLASS: Metal MICLASS laø do chöõ Metal Institute Classification System ñöôïc phaùt trieån bôûi Neitherland Organization for Applied Scientific Research: Heä thoáng naøy ñöôïc baét ñaàu ôû Chaâu Aâu 5 naêm tröôùc khi xaâm nhaäp vaøo Myõ vaøo naêm 1974. Hieän nay, Heä thoáng naøy ñöôïc baùn ôû Myõ bôûi toå chöùc Organization for Industial Research in Waltham, Massachussets. Heä thoáng MICLASS ñöôïc phaùt trieån ñeå giuùp töï ñoäng hoùa vaø tieâu chuaån hoùa nhieàu chöùc naêng thieát keá, saûn xuaát vaø quaûn lyù. Chuùng goàm: - Tieâu chuaån hoùa caùc baûn veõ kyõ thuaät - Truy tìm baûn veõ theo soá phaân loaïi - Tieâu chuaån hoùa chöông trình gia coâng. - TÑH thieát keá QTCN CAD/CAM 165
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc - Choïn chi tieát ñeå cheá taïo treân moät nhoùm maùy coâng cuï rieâng. - Phaân tích ñaàu tö maùy coâng cuï. Soá phaân loaïi cuûa MICLAS coù theå daøi töø 12 ñeán 30 soá. 12 chöõ soá ñaàu laø coát vaïn naêng coù theå duøng cho baát cöù chi tieát naøo. Coù ñeán 18 soá theâm ñeå maõ hoùa döõ lieäu ñaëc thuø cho coâng ty rieâng bieät hoaëc moät ngaønh coâng nghieäp. Thí duï, loaït saûn xuaát, döõ lieäu giaù thaønh, trình töï nguyeân coâng coù theå naèm trong 18 soá theâm. Möôø Möôøi hai chöõ soá ñaàu cuûa MICLASS goàm: - Chöõ soá ñaàu: Hình daïng chính - Chöõ soá 2 vaø 3: Hình daïng phaàn töû - Chöõ soá 4. Ví trí hình daïng phaàn töû - Chöõ soá 5 vaø 6: Kích thöôùc chính - Chöõ soá 7: Tæ leä kích thöôùc - Chöõ soá 8: Kích thöôùc phuï - Chöõ soá 9 vaø 10: Coát dung sai - Chöõ soá 11 vaø 12 – Code vaät lieäu. Moät trong nhöõng ñaëc ñieåm duy nhaát cuûa heä thoáng MICLASS laø caùc chi tieát coù theå ñöôïc maõ hoùa nhôø maùy tính. Ñeå phaân loaïi moät baûn thieát keá chi tieát cho tröôùc, ngöôøi duøng traû lôøi moät loaït caâu hoûi do maùy tính hoûi. Soá löôïng caâu hoûi phuï thuoäc vaøo ñoä phöùc taïp cuûa chi tieát. Ñoái vôùi chi teát ñôn giaûn, chæ caàn 7 caâu hoûi ñeå phaân loaïi chi tieát. Ñoái vôùi chi tieát trung bình, soá caâu hoûi coù theå töø 10 ñeán 20. Treân cô sôû traû lôøi caùc caâu hoûi , maùy tính gaùn moät maõ cho chi tieát. Vì toå chöùc phaùt trieån heä thoáng laø moät toå chöùc quoác teá TNO neân noù ñöôïc vieát vaø hoaùn chuyeån baèng moät trong 4 thöù tieáng: Anh, Phaùp, Ñöùc hoaëc Ñan Maïch. Heä thoáng coù theå duøng heä inch hoaëc meùt. Thí duï söû duïng Heä thoáng maùy tính MICLASS ñeå phaân loaïi chi tieát. Heä Heä thoáng CODE: Ñöôïc phaùt trieån bôûi Manufacturing Data System, Inc. ( MDSI) ôû AnnArbor, Michigan, Myõ. ÖÙng duïng vaïn naêng nhaát cuûa noù laø trong thieát keá kyõ thuaät ñeå truy tìm döõ lieäu thieát keá, nhöng cuõng ñöôïc duøng ñeå thieát keá quy trình gia coâng, thieát keá duïng cuï caét vaø ñieåu khieån toàn kho. Maõ soá cuûa heä thoáng CODE coù 8 chöõ soá. Moãi chöõ soá coù tôùi 16 giaù trò. ( 0 – 9 vaø A – F) ñeå moâ taû thieát keá vaø ñaëc ñieåm cheá taïo. Vò trí con soá ñaàu tieân laø daïïng hình hoïc cô sôû cuûa phoâi vaø ñöôïc goïi laø nhoùm CODE Vò cô baûn cuûa heä thoáng CODE. Chöõ soá naøy coù theå duøng ñeå chæ hình daùng cuûa chi tieát nhö truï, phaúng, khoái, v.v. Vieäc bieân dòch 7 chöõ soá coøn laïi phuï thuoäc vaøo gía trò cuûa chöõ soá ñaàu tieân, nhöng caùc soá coøn laïi naøy coù caáu truùc xích. Vì vaäy heä thoáng CODE coù caáu truùc lai. Chöõ Chöõ soá thöù 2 vaø thöù 3 cho thoâng tin theâm lieân quan ñeán hình hoïc cô sôû vaø quùa trình coâng ngheä chính ñoái vôùi chi tieát. Chöõ Chöõ soá 4, 5, 6 chæ quy trình coâng ngheä thöù caáp nhö laøm ren, tieän loã, Phay loã, v.v. Chöõ Chöõ soá thöù 7 , 8 chæ kích thöôùc bao cuûa chi tieát (ñöôøng kính hoaëc chieàu daøi ñoái vôùi chi tieát truï). Hình 12.7 laø moät phaàn cuûa vieäc xaùc ñònh chöõ soá 2 – 8 cho tröôùc vôù chöõ soá ñaàu ñöôïc khai laø chi tieát truï (nhoùm phaân loaïi chính laø 1 duøng chæ chi tieát troøn xoay). Thí duï sau ñaây CAD/CAM 166
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc minh hoïa caùch thöùc duøng heä thoáng CODE ñeå maõ hoùa cho tröôøng hôïp thoâng duïng (hình 12.8). Hình 12-7. Moät maûng cuûa heä thoáng phaân loaïi CODE cuûa haõng MDSI Hình 12.8 Chi tieát ñöôïc phaân loaïi theo heä thoáng CODE CAD/CAM 167
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc Chieáu theo heä thoáng phaân loaïi CODE chi tieát naøy coù lyù hieäu laø 13188D75 12.5 12.5 CAÙC TEÁ BAØO MAÙY TRONG COÂNG NGHEÄ NHOÙM Coù 3 phöông phaùp boá trí maùy : 1. Teá baøo maùy ñôn 2. Teá baøo boá trí maùy theo nhoùm 3. Teá baøo boá trí maùy theo daây chuyeàn Phöông phaùp teá baøo maùy ñôn: thí duï tieän, phay, coù theå ñöôïc duøng ñeå cheá taïo caùc chi Phöông tieát coù ñaëc ñieåm cho pheùp thöïc hieän chuùng chuû yeáu treân 1 loaïi maùy. Thí duï chi tieát toång hôïp treân hình 12.9 coù theå ñöôïc saûn xuaát treân maùy tieän revonve truyeàn thoáng tröø nguyeân coâng maøi. Ngay caû nguyeân coâng maøi cuõng coù theå thöïc hieän treân maùy tieän khoâng khoù khaên gì maáy. Hình 12.9 Chi tieát toång hôïp Phöông phaùp boá trí maùy theo nhoùm laø phöông phaùp trong ñoù moät soá maùy ñöôïc söû duïng vôùi nhau, khoâng coù baêng taûi giöõa caùc maùy. Teá baøo chöùa caùc maùy caàn cho vieäc gia coâng moät hoï caùc chi tieát. Maùy moùc ñöôïc toå chöùc vôùi ñoà gaù, duïng cuï vaø ngöôøi vaän haønh ñeå saûn xuaát hoï chi tieát moät caùch coù hieäu quaû. Phöông phaùp boá trí maùy theo daây chuyeàn hay phöông phaùp teá baøo doøng chaûy laø kieåu toå chöùc trong ñoù caùc maùy ñöôïc noái vôùi nhau bôûi moät baêng taûi. Maëc duø kieåu maùy naøy thích hôïp cho saûn xuaát töï ñoäng vaø coù haïn cheá laø taát caû caùc chi tieát trong hoï phaûi ñöôïc qua caùc maùy theo cuøng moät trình töï gia coâng. Moät soá nguyeân coâng coù theå boû qua nhöng doøng di chuyeån thì vaãn theo moät höôùng. Vieäc ñaûo loän doøng chaûy thích hôïp trong kieåu boá trí maùy theo nhoùm vì meàn deûo hôn, chöù khoâng thíchhôïp trong caáu hình doøng chaûy. Hình 12.13. minh hoïa sô ñoà moät daây chuyeàn saûn xuaát ñeå gia coâng 1 hoï chi tieát. CAD/CAM 168
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc PHAY TIEÄN Baêng taûi MAØI TIEÄN Hình 12.13 Flow line cell design 12.6 12.6 LÔÏI ÍCH CUÛA COÂNG NGHEÄ NHOÙM Maëc duø coâng ngheä nhoùm ñöôïc xem laø nguyeân taéc quan troïng trong nhaø maùy saûn xuaát töông lai, noù vaãn chöa nhaän ñöôïc söï öùng duïng roäng raõi vôùi nhieàu lyù do: 1. Phaûi boá trí laïi maùy trong 1 nhaø maùy thaønh teá baøo. Nhieàu xí nghieäp bò caám öùng duïng coâng ngheä nhoùm do phí toån saûn xuaát vaø ñoå vôõ lieân quan ñeán vieäc chuyeån sang coâng ngheä nhoùm. 2. Naûy sinh vaán ñeà trong vieäc phaân loaïi hoï chi tieát trong soá nhieàu thaønh phaàn saûn xuaát trong nhaø maùy. Vaán ñeà naøy thöôøng laø do toán keùm trong vieäc phaân loaïi vaø maõ hoùa. Khoâng chæ toán keùm veà thuû tuïc maø coøn caàn phaûi coù ñaàu tö ñaùng keå veà thôøi gian vaø nhaân löïc. Caùc nhaø quaûn lyù caûm thaáy laø nguoàn nhaân löïc ít oûi cuûa minh ñöôïc boá trí ñeå thöïc hieän caùc döï aùn khaùc thì toát hôn laø cho coâng ngheä nhoùm vôùi lôïi ích khoâng xaùc ñònh trong töông lai. 3. Thoâng thöôøng thì vieäc ñöa caùi môùi vaøo bao giôø cuõng gaëp phaûi söï choáng ñoái. Khi nhöõng vaán ñeà treân ñöôïc giaûi quyeát vaø coâng ngheä nhoùm ñöôïc öùng duïng thì coâng ty seõ nhaän ra lôïi íchcuûa noù, ñieån hình laø trong caùc lónh vöïc sau: - Thieát keá saûn phaåm - Thieát keá duïng cuï vaø caøi ñaët maùy - Xöû lyù vaät lieäu - Ñieàu khieån saûn xuaát vaø kieåm keâ - Thoaû maõn ngöôøi laøm - Thuû tuïc hoaïch ñònh saûn xuaát Lôïi ích trong thieát keá saûn phaåm: Lôï CAD/CAM 169
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc • Do söû duïng heä thoáng phaân loaïi vaø maõ hoùa keát hôïp vôùi heä thoáng thieát keá truy tìm, khi caàn thieát keá 1 saûn phaåm môùi, ngöôøi kyõ sö chæ duøng moät thôøi gian ngaén keâ khai maõ soá saûn phaåm, seõ tìm ñöôïc caùi gaàn ñuùng hoaëc töông töï. Do ñoù chæ caàn söûa ñoåi ñoâi chuùt laø thaønh caùi môùi, traùnh ñöôïc söï laëp laïi maát thôøi gian. • Caûi thieän ñöôïc vieäc xaùc ñònh giaù thaønh vaø thuùc ñaåy vieäc tieâu chuaån hoaù thieát keá. Caùc phaàn töû hình hoïc nhö goùc löôïn, vaùt meùp, dung sai trôû neân deã ñöôïc tieâu chuaån hoaù nhôø aùp duïng coâng ngheä nhoùm. Theo De Vries et al. [5], soá löôïng baûn veõ coù theå giaûm 10% nhôø tieâu chuaån hoaù vôùi coâng ngheä nhoùm. Thieát keá duïng cuï vaø caøi ñaët maùy: Thieá • Thieát keá duïng cuï: Thieát keá ñoà gaù gia coâng nhoùm thích hôïp cho vieäc gia coâng Thieá moïi chi tieát trong nhoùm. • Caøi ñaët maùy: Maùy coâng cuï trong teá baøo coâng ngheä nhoùm khoâng caàn phaûi thay Caø ñoåi nhieàu trong vieäc caøi ñaët vì caùc chi tieát gioáng nhau thì quaù trình gia coâng gaàn gioáng nhau, daãn ñeán tieát kieäm thôøi gian caøi laïi maùy. Theo ñaùnh giaù cuûa moät soá nhaø nghieân cöùu coù ñeán 69% thôøi gian caøi laïi ñöôïc tieát kieäm nhôø GT. • Quaûn lyù vaät tö: Giaûm thôøi gian di chuyeån vaø thôøi gian chôø ñôïi. Maët baèng maùy Quaû trong coâng ngheä nhoùm ñöôïc thieát keá ñeå vaät lieäu di chuyeån coù lôïi nhaát. Neáu so vôùi teá baøo daây chuyeàn vôùi maët baèng maùy truyeàn thoáng thoâng thöôøng thì söï töông phaûn caøng roõ neùt. • Ñieàu khieån saûn xuaát vaø kieåm keâ: Ñieà Sô ñoà saûn xuaát trôû neân ñôn giaûn hôn: - Giaûm ñöôïc caùc trung taâm gia coâng - Vieäc nhoùm hoaù chi tieát giaûm ñoä phöùc taïp vaø quy moâ cuûa vieäc leân sô ñoà. - Chuù yù nhieàu hôn ñoái vôùi nhöõng chi tieát khoâng theå gia coâng treân teá baøo maùy coâng ngheä nhoùm. - Giaûm ñöôïc thôøi gian caøi ñaët vaø xöû lyù vaät lieäu, giaûm thôøi gian saûn xuaát vì thôøi gian xuaát xöôûng sôùm hôn. Theo ñaùnh giaù cuûa De Vries & al thì : thôøi gian saûn xuaát giaûm 70%, thôøi gain kieåm keâ giaûm 62% vaø ñôn ñaët haøng quaù haïn giaûm 82%. • Thoaû maõn ngöôøi laøm: Thoaû - Coâng nhaân coù theå thaáy roõ söï ñoùng goùp cho coâng ty, daãn ñeán vieäc naøy coù xu höôùng caûi thieän quan heä cuûa coâng nhaân vì thoaû maõn vôùi coâng vieäc hôn. - Chuù yù cho chaát löôïng nhieàu hôn. Chaát löôïng saûn phaåm deã tìm ra daáu veát hôn hôn trong teá baøo gia coâng nhoùm. Vì vaäy coâng nhaân phaûi coù traùch nhieäm hôn ñoái vôùi chaát löôïng coâng vieäc maø hoï thöïc hieän. Trong saûn xuaát truyeàn thoáng, daáu veát veà pheá phaåm raát khoù phaùt hieän vaø keát quaû laø ñieàu khieån chaát löôïng saûn phaåm bò aûnh höôûng. • Thuû tuïc keá hoaïch saûn xuaát: Thuû Thôøi gian vaø giaù thaønh cuûa vieäc thieát keá quaù trình coâng ngheä coù theå giaûm nhôø tieâu chuaån hoaù lieân quan ñeán coâng ngheä nhoùm. Baûn thieát keá môùi ñöôïc nhaän bieát nhôø maõ soá. Maõ soá naøy laïi thuoäc moät hoï chi tieát vôùi qui trình coâng ngheä ñieån hình ñaõ bieát. Söï loâ-gích heä cuûa thuû tuïc coù theå ñöôïc vieát bôûi phaàn meàm maùy tính ôû daïng heä thoáng töï ñoäng thieát keá CAD/CAM 170
Chöông 12. COÂNG NGHEÄ NHOÙM Leâ Trung Thöïc qui trình coâng ngheä nhôø maùy tính. Chuùng ta seõ baøn ñeán vaán ñeà naøy trong chöông sau. Caâu hoûi oân taäp 1. Coâng ngheä nhoùm laø gì? Vì sao caàn thieát phaûi nghieân cöùu coâng ngheä nhoùm? 2. Hoï chi tieát laø gì? Coù nhöõng phöông phaùp phaân loaïi hoï chi tieât naøo? Phöông phaùp naøo laø cô baûn? Taïi sao? 3. Coù nhöõng heä thoáng naøo phaân loaïi hoï chi tieát döïa treân ñaëc ñieåm thieát keá vaø cheá taïo? Nhö theá naøo laø maõ hoùa theo caáu truùc nhaùnh caây, caáu truùc xích, caáu truùc lai? 4. Cho bieát ñaëc ñieåm cuûa 3 heä thoáng phaân loaïi vaø maõ hoùa OPTIZ, MICLASS, CODE. 5. Cho bieát ñaëc ñieåm cuûa 3 phöông phaùp boá trí maùy trong coâng ngheä nhoùm. 6. Vieäc chuyeån sang coâng ngheä nhoùm coù phaûi bao giôø cuõng toát ñeïp khoâng? Taïi sao? Coâng ngheä nhoùm cho nhaø saûn xuaát lôïi ích gì? HEÁT CHÖÔNG 12 HEÁ CAD/CAM 171