intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Địa lý kinh tế Việt Nam: Phần 2

Chia sẻ: Lê Na | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:57

286
lượt xem
61
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 Giáo trình Địa lý kinh tế Việt Nam trình bày các nội dung: Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp Việt Nam, tổ chức lãnh thổ lâm-ngư nghiệp Việt Nam, tổ chức lãnh thổ giao thông vận tải Việt Nam, tổ chức lãnh thổ ngành thương mại và dịch vụ Việt Nam, các vùng kinh tế lớn ở Việt Nam.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Địa lý kinh tế Việt Nam: Phần 2

  1. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 79 - CHÖÔNG VI . TOÅ CHÖÙC LAÕNH THOÅ NOÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM VI.1 VAI TROØ VAØ CÔ CAÁU NGAØNH NOÂNG NGHIEÄP VI.1.1 Vai troø cuûa noâng nghieäp. Trong neàn kinh teá quoác daân cuûa moãi nöôùc, noâng nghieäp laø moät trong hai ngaønh saûn xuaát vaät chaát quan troïng. Veà maët xaõ hoäi, neáu khoâng coù moät neàn noâng nghieäp hieän ñaïi saûn xuaát ñöôïc nhieàu saûn phaåm noâng nghieäp cung caáp cho xaõ hoäi thì vieäc phaân coâng lao ñoäng trong xaõ hoäi seõ bò haïn cheá, coâng nghieäp chaäm phaùt trieån vaø söï phoàn vinh cuûa neàn kinh teá xaõ hoäi seõ bò aûnh höôûng nghieâm troïng. y Ñoái vôùi phaân boá coâng nghieäp, saûn xuaát noâng nghieäp cuõng coù yù nghóa quan troïng. Caùc ngaønh coâng nghieäp thöïc phaåm, coâng nghieäp nheï coù nhieàu ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaân boá hôïp lyù caùc xí nghieäp saûn xuaát trong nhöõng vuøng vaø khu vöïc maø ôû ñoù saûn xuaát noâng nghieäp ñaõ taäp trung, thaâm canh, chuyeân canh coù tyû troïng haøng hoùa lôùn. y Ñoái vôùi baûn thaân ngaønh noâng nghieäp, neáu saûn xuaát noâng nghieäp phaùt trieån maïnh, nhaát laø ngaønh saûn xuaát löông thöïc seõ taïo thuaän lôïi ñeå phaân boá hôïp lyù caây coâng nghieäp, caây aên traùi, caây thöïc phaåm vaø ngaønh chaên nuoâi. y Noâng nghieäp coøn aûnh höôûng ñeán phaân boá caùc ngaønh laâm nghieäp, ngö nghieäp, giao thoâng vaän taûi vaø caùc ngaønh khaùc. VI.1.2 Cô caáu ngaønh noâng nghieäp Saûn xuaát noâng nghieäp bao goàm hai ngaønh saûn xuaát chính laø ngaønh troàng troït vaø chaên nuoâi. Song trong caùc ngaønh chính naøy söï phaân chia thaønh caùc nhoùm khaùc nhau. † Caên cöù vaøo giaù trò söû duïng kinh teá cuûa saûn phaåm, ngöôøi ta phaân chia caùc loaïi caây troàng thaønh moät soá nhoùm lôùn : * Caây löông thöïc - hoa maøu : luùa gaïo, luùa mì, baép, khoai,... * Caây thöïc phaåm: rau, ñaäu, caây aên traùi,... * Caây coâng nghieäp : y Caây laáy ñöôøng: mía, cuû caûi ñöôøng, thoát noát, coû maät,... y Caây laáy daàu: döøa, laïc, vöøng, ñaäu töông, coï, höôùng döông TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  2. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 80 - y Caây laáy sôïi: boâng, ñay, gai, lanh, döùa sôïi,... y Caây laáy nhöïa: cao su, thoâng,... y Caây laáy chaát kích thích: cheø, caø pheâ, ca cao, thuoác laù, y Caây laáy tinh daàu: baïc haø, xaù xò,... * Caây laøm thöùc aên cho gia suùc: khoai nöôùc, beøo,... * Caây trang trí: hoa, caây caûnh,... * Caây laáy goã. † Döïa vaøo caùc ñaëc ñieåm sinh thaùi cuûa caây, ngöôøi ta phaân chia caùc loaïi caây troàng theo caùc nhoùm : y Caây troàng nhieät ñôùi. y Caây troàng caän nhieät ñôùi. y Caây troàng oân ñôùi. Hay: y Caây öa nhieät. y Caây öa aåm. y Caây chòu haïn... † Döïa vaøo quaù trình sinh tröôûng cuûa caùc loaïi caây troàng, ngöôøi ta cuõng chia caùc caây troàng thaønh caùc nhoùm : y Caùc caây laâu naêm: döøa, cao su, caø pheâ, cheø,.... y Caùc caây haøng naêm: caây löông thöïc, boâng, ñay,, daâu taèm,... Ñoái vôùi ngaønh chaên nuoâi coù 3 nhoùm chính: y Chaên nuoâi gia suùc : traâu, boø, heo,... y Chaên nuoâi gia caàm : gaø, vòt, ngan, ngoãng,... y Nuoâi thuûy, haûi saûn : toâm, cua, caù, baba,... Song noùi chung, cô caáu ngaønh noâng nghieäp coù 3 nhoùm chính : Troàng caây löông thöïc, troàng caây coâng nghieäp, chaên nuoâi. VI.2 CAÙC YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN PHAÙT TRIEÅN, PHAÂN BOÁ NOÂNG NGHIEÄP VI.2.1 Caùc yeáu toá töï nhieân a) Khí haäu : Söï phaùt trieån vaø phaân boá noâng nghieäp chòu aûnh höôûng saâu saéc cuûa yeáu toá khí haäu. Söï khaùc bieät veà khí haäu giöõa caùc nöôùc, caùc vuøng thöôøng theå hieän trong söï phaân boá caùc loaïi caây troàng vaø vaät nuoâi. Moät soá nhaø khoa hoïc ñaõ phat1 TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  3. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 81 - hieän vaø bieåu thò moái quan heä giöõa cöôøng ñoä gia taêng toång sinh khoái (biomas) vôùi nhieät ñoä, ñoä aåm, cöôøng ñoä chieáu saùng cuûa maët trôøi. Thí duï theo chæ soá Paterson öôùc tính sinh khoái thöïc vaät saûn sinh ra ôû caùc ñai khí haäu nhö sau: - Vaønh ñai treân 50 vó ñoä (haøn ñôùi) : 30 taán/ha/naêm - Vaønh ñai 25 ñeán 50 vó ñoä (oân ñôùi) : 50 taán/ha/naêm - Vaønh ñai 10 ñeán 25 vó ñoä (nhieät ñôùi) : 120 taán/ha/naêm - Vaønh ñai döôùi 10 vó ñoä (xích ñôùi) : > 120 taán/ha/naêm b) Yeáu toá thoå nhöôõng : Thoå nhöôõng laø lôùp ñaát coù khaû naêng taùi sinh saûn thöïc vaät. Ñoù laø keát quaû cuûa nhöõng taùc ñoäng giöõa caùc yeáu toá töï nhieân cuûa moät vuøng ñaëc bieät laø khí haäu nham thaïch phong hoùa vaø ñòa hình taïo neân. Treân nhöõng loaïi thoå nhöôõng khaùc nhau thöôøng coù nhöõng lôùp thöïc vaät thích öùng. Do ñoù thoå nhöôõng trôû thaønh moät trong nhöõng yeáu toá töï nhieân quan troïng laøm cô sôû cho söï phaân boá caùc loaïi caây troàng. c) Nguoàn nöôùc : Nguoàn nöôùc trong caùc nôi chöùa: soâng, hoà, nöôùc ngaàm ñoùng vai troø quan troïng ñeán söï phaùt trieån vaø phaân boá caùc loaïi caây troàng vaø vaät nuoâi, ñaëc bieät laø caùc loaïi caây troàng, vaät nuoâi öa nöôùc. Soâng ngoøi coøn coù taùc duïng boài ñaép phuø sa taïo neân caùc vuøng ñaát troàng vaø nôi chaên nuoâi môùi. VI.2.2 Caùc yeáu toá kinh teá - xaõ hoäi Söï phaùt trieån caùc ngaønh saûn xuaát khaùc nhau, ñaëc bieät laø ngaønh coâng nghieäp vaø giao thoâng vaän taûi taïo ñieàu kieän phaùt trieån nhanh vaø maïnh ngaønh noâng nghieäp. Tieán boä khoa hoïc vaø kyõ thuaät nhö tieán boä trong coâng ngheä sinh hoïc taïo ra caùc gioáng gen. gioáng môùi hay phaân boùn sinh hoïc cuõng taïo ñieàu kieän naâng cao naêng suaát vaø chaát löôïng caây troàng - vaät nuoâi. Caûi caùch chính saùch veà ruoäng ñaát, qui hoaïch caùc ñieåm daân cö cuõng taïo ñieàu kieän naâng cao söï phaùt trieån vaø phaân boá saûn xuaát noâng nghieäp. VI.3 NHÖÕNG ÑAËC ÑIEÅM TOÅ CHÖÙC SAÛN XUAÁT NOÂNG NGHIEÄP VI.3.1 Ñaát ñai laø tö lieäu saûn xuaát chính cuûa noâng nghieäp Phaân boá noâng nghieäp phaûi chuù yù heát söùc tôùi vieäc söû duïng hôïp lyù vaø tieát kieäm ñaát ñai: ñaát ñai laø tö lieäu saûn xuaát chuû yeáu nhaát trong noâng nghieäp. Söû duïng hôïp lyù vaø tieát kieäm ñaát ñai trong noâng nghieäp cuï theå laø: vöøa khai thaùc vöøa baûo veä, caûi taïo boài döôõng ñaát ñai baèng caùc bieäp phaùp kyõ thuaät, phaân boá caùc loaïi caây troàng vaø gia suùc thích hôïp nhaát vôùi ñieàu kieän vaø tính chaát ñaát ñai, öu tieân daønh caùc dieän tích maøu TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  4. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 82 - môõ cho caùc xí nghieäp noâng nghieäp vaø boá trí daân cö treân dieän tích ñaát xaáu, ít coù giaù trò noâng nghieäp. Nöôùc ta coù bình quaân dieän tích ñaát canh taùc theo ñaàu ngöôøi vaøo loaïi thaáp treân theá giôùi (0,1 ha/ ngöôøi, trong khi möùc bình quaân cuûa toaøn theá giôùi laø 0,34 ha/ ngöôøi) vì vaäy caøng phaûi coi troïng vieäc söû duïng hôïp lyù vaø tieát kieäm ñaát ñai, nhaát laø nhöõng dieän tích coù giaù trò canh taùc cao. VI.3.2 Saûn xuaát noâng nghieäp coù tính thôøi vuï Trong saûn xuaát noâng nghieäp thôøi gian lao ñoäng luoân ngaén hôn thôøi gian saûn xuaát. Moãi loaïi sinh vaät ñeàu phaùt trieån theo muøa vaø ñoøi hoûi nhöõng thôøi haïn sinh tröôûng nhaát ñònh, trong thôøi gian aáy, sinh vaät coù theå töï phaùt trieån vaø coù nhöõng giai ñoaïn khoâng caàn tôùi söï thao taùc cuûa con ngöôøi, vì vaäy lao ñoäng noâng nghieäp thöôøng coù nhöõng luùc doàn daäp khaån tröông (thôøi vuï) vaø nhöõng luùc roãi raõi (noâng nhaøn). Ñeå giaûm bôùt tính chaát thôøi vuï, söû duïng tieát kieäm vaø trieät ñeå caùc nguoàn lao ñoäng ôû noâng thoân, moãi vuøng noâng nghieäp caàn phaûi xaây döïng moät cô caáu caây troàng vaø gia suùc hôïp lyù, keát hôïp theo thôøi vuï vaø lao ñoäng, keát hôïp taêng vuï, raûi vuï, keát hôïp noâng nghieäp vôùi laâm ngö nghieäp thuû coâng, ngheà phuï, keát hôïp saûn xuaát vôùi xaây döïng, giao thoâng thuyû lôïi. VI.3.3 Saûn xuaát noâng nghieäp gaén lieàn vôùi coâng nghieäp cheá bieán Chính vì vaäy, khi phaân boá noâng nghieäp phaûi chuù yù tôùi vieäc hình thaønh caùc chu trình ñoù vaø xaây döïng caùc lieân keát noâng - coâng nghieäp theo laõnh thoå vuøng. Treân con ñöôøng hieän ñaïi hoùa noâng nghieäp, caùc khu vöïc saûn xuaát noâng nghieäp coù xu höôùng lieân keát vôùi caùc xí nghieäp coâng nghieäp cheá bieán trong caùc chu trình saûn xuaát noâng - coâng nghieäp, do ñoù hình thaønh caùc cuïm xí nghieäp, caùc toå hôïp xí nghieäp noâng - coâng nghieäp ñaït hieäu quaû kinh teá cao, laøm taêng giaù trò caùc saûn xuaát noâng nghieäp, taêng möùc ñoä chuyeân moân hoùa saûn xuaát vuøng, ñöa coâng nghieäp veà vôùi noâng nghieäp giaûm bôùt tính thôøi vuï vaø söû duïng hôïp lyù caùc nguoàn lao ñoäng. VI.4 TÌNH HÌNH PHAÙT TRIEÅN, PHAÂN BOÁ SAÛN XUAÁT NOÂNG NGHIEÄP VIEÄT NAM VI.4.1 Quyõ ñaát cho saûn xuaát noâng nghieäp ngaøy caøng taêng Quyõ ñaát ñai noâng nghieäp ñöôïc môû roäng nhôø khai hoang, phuïc hoùa, thau chua, röû maën, thaùo uùng, laán bieån, keát hôïp vôùi thaâm canh taêng vuï. Naêm 1993, taøi lieäu ñieàu tra ñaát cho bieát treân caû nöôùc coù 9,98 trieäu ha ñaát ñaõ ñöa vaøo saûn xuaát noâng nghieäp, chieám hôn 30% dieän tích caû nöôùc, chuû yeáu laø ñaát troàng caây haøng naêm (89,2% dieän tích ñaõ söû duïng vaøo noâng nghieäp ) caây laâu naêm chæ chieám 10,8% dieän TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  5. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 83 - tích ñaõ ñöôïc söû duïng...Ngoaøi dieän tích ñaõ söû duïng chuùng ta coøn coù 3,6% trieäu ha ñaát coù khaû naêng noâng nghieäp coù theå khai hoang, caûi taïo ñeå ñöa vaøo söû duïng trong noâng nghieäp. VI.4.2 Cô caáu ngaønh coù söï chuyeån höôùng Cô caáu ngaønh noâng nghieäp thay ñoåi theo höôùng phaùt trieån toaøn dieän, xoùa boû ñoäc canh, töøng böôùc xaây döïng caùc vuøng chuyeân canh lôùn laøm cô sôû nguyeân lieäu cho coâng nghieäp cheá bieán. Thöïc hieän phaùt trieån toaøn dieän neàn noâng nghieäp, ngay töø nhöõng naêm 60, ôû mieàn Baéc chuùng ta ñaõ chuù troïng vieäc phaùt trieån chaên nuoâi, nhaèm ñöa chaên nuoâi leân nguoàn saûn xuaát chính. Cô caáu giaù trò toång saûn löôïng noâng nghieäp ñaõ thay ñoåi (theo % ): 1939 1976 1990 1993 Troàng troït 84,4 80,7 75,3 74,0 Chaên nuoâi 15,6 19,3 24,7 26,0 Dieän tích caây coâng nghieäp taêng leân trong cô caáu dieän tích caùc loaïi caây troàng (caây coâng nghieäp tính bao goàm caû dieän tích caây haøng naêm, caây laâu naêm vaø caây aên quaû), theo % : 1976 1980 1990 1993 8,00 10,3 16,4 17,0 Veà cô caáu caây löông thöïc thì tyû troïng caây hoa maøu, tyû troïng luùa trong saûn löôïng vaø dieän tích caây löông thöïc dieãn tieán nhö sau qua caùc giai ñoaïn : 1980 1990 1993 Saûn löôïng luùa (quy thoùc) (% SLLT) 80,8 88,9 87,5 Dieän tích luùa: (% DTLT) 79,5 84,1 84,6 VI.4.3 Caùc vuøng noâng nghieäp chuû yeáu Theo phöông aùn phaân vuøng noâng nghieäp cuûa Vieät Nam, caû nöôùc coù 7 vuøng noâng nghieäp nhö sau : Caùc vuøng kinh teá noâng nghieäp cuûa Vieät Nam (ngaøn ha) Dieän tích DT ñaõ söû duïng DT coù khaû TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  6. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 84 - vaøo noâng naêng noâng nghieäp nghieäp Vuøng Trung du vaø 9.824 1.185 560 Mieàn nuùi Baéc boä Ñoàng baèng soâng Hoàng 1.743 821 83 Khu boán cuõ 5.198 774 415 Duyeân haûi Trung boä 4.507 590 398 Taây Nguyeân 5.527 347 1.120 Ñoâng Nam Boä 2.367 707 427 Ñoàng baèng soâng Cöûa 3.995 2.529 600 Long Toång soá 33.161 6.953 3.603 Saûn phaåm chính cuûa caùc vuøng : y Vuøng 1: cheø, caây laáy daàu, caây aên quaû, rau maøu, luùa, ñaïi gia suùc, gia caàm... y Vuøng 2: luùa, maøu, ñay, coùi, mía, daâu taèm, cheø, caây aên quaû, heo, gaø, traâu, boø... y Vuøng 3: cam, döøa, laïc, traàu, sôû, cheø, ca pheâ, hoà tieâu, caây löông thöïc, traâu boø, lôïn, gia caàm,... y Vuøng 4: boâng, maøu, luùa,, mía, döùa, daâu, caây aên quaû, heo, gia caàm, boø ñaøn,... y Vuøng 5: cao su, luùa, caø pheâ, ca cao, caây aên traùi, daâu taèm, cheø, rau, boø söõa,... y Vuøng 6: luùa, ngoâ, ñaäu töông, saén, mía, cao su, caây aên quaû, rau; boø (thòt, söõa), heo, gia caàm,... y Vuøng 7: luùa, ngoâ, ñoã töông, ñay, coùi, caây aên traùi; heo, gia caàm, caù toâm,... VI.5 NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CUÛA CAÙC NGAØNH SAÛN XUAÁT NOÂNG NGHIEÄP VI.5.1 Ngaønh troàng caây löông thöïc: Caây löông thöïc chuû yeáu cuûa nöôùc ta laø caây luùa nöôùc. Laø caây löông thöïc coù truyeàn thoáng laâu ñôøi vaø chuû löïc hieän nay cuûa Vieät Nam. a) Vai troø cuûa caây löông thöïc : Saûn xuaát löông thöïc laø ngaønh cô baûn, quan troïng nhaát trong noâng nghieäp. y Saûn xuaát löông thöïc tröôùc heát baûo ñaûm nguoàn thöùc aên tinh boät cho toaøn boä daân cö trong nöôùc vaø cung caáp thöùc aên cho gia suùc, ñeå chuyeån hoùa thaønh thòt, tröùng, söõa vaø caùc saûn phaåm cuûa söõa laø nhöõng chaát dinh döôõng toái caàn thieát cho cô theå. y Caây löông thöïc coøn cung caáp nguyeân lieäu cho ngaønh coâng nghieäp cheá bieán röôïu bia, xay xaùt, baùnh keïo vaø aûnh höôûng tôùi söï phaân boá caùc xí nghieäp ñoù. TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  7. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 85 - y Saûn xuaát löông thöïc coøn coù taùc duïng thuùc ñaåy vieäc ñöa chaên nuoâi leân thaønh ngaønh saûn xuaát lôùn, hình thaønh caùc vuøng chuyeân moân canh caây coâng nghieäp treân quy moâ roäng lôùn. Hieän nay löông thöïc vaø thöïc phaåm laø vaán ñeà goùp phaàn quan troïng ñeå oån ñònh vaø phaùt trieån kinh teá, quoác phoøng vaø xuaát khaåu. b) Caùc ñaëc ñieåm phaân boá saûn xuaát caây löông thöïc : Caây löông thöïc coù ñòa baøn phaân boá raát roäng raõi, thöôøng truøng vôùi ñòa baøn phaân boá daân cö vaø chuû yeáu phuïc vuï cho nhu caàu taïi choã. y Luùa laø loaïi caây phaûi phaân boá gaàn nguoàn nöôùc, vaø öu tieân nhöõng dieän tích coù ñoä doác thaáp, taàng maøu daøy. Taïi nöôùc ta hieän nay caùc ñaát coù ñoä doác 15o trôû xuoáng coù taàng maøu daøy töø 0,35cm trôû leân ñöôïc söû duïng öu tieân cho caây luùa ( moät soá caây ngaén ngaøy) y Caây löông thöïc (tröø saén) ñeàu coù thôøi vuï ngaén, khi phaân boá phaûi chuù yù tôùi vieäc xen canh, taêng vuï, ruùt ngaén thôøi vuï, ñoàng thôøi tuyø theo ñieàu kieän khí haäu, ñòa hình, thuûy vaên, thoå nhöôõng cuûa töøng vuøng maø löïa choïn moät cô caáu caây löông thöïc thích hôïp. y Caây löông thöïc coù nhieàu saûn phaåm, phuï phaåm phuïc vuï toát cho chaên nuoâi, do ñoù phaân boá caây löông thöïc phaûi keát hôïp vôùi chaên nuoâi gia suùc, gia caàm. Caây löông thöïc thöôøng khoù baûo quaûn vaø chuyeân chôû, vì vaäy, phaân boá caây löông thöïc cuõng caàn keát hôïp vôùi cheá bieán vaø vaän chuyeån kòp thôøi. b) Tình hình phaùt trieån vaø phaân boá troàng caây löông thöïc : Trong maáy naêm gaàn ñaây do chính saùch ñoåi môùi trong saûn xuaát noâng nghieäp (nhö khoaùn ruoäng ñaát cho töøng hoä), aùp duïng caùc bieän phaùp caûi tieán gieo troàng, neân dieän tích, saûn löôïng vaø naêng suaát caây troàng ngaøy caøng taêng. Dieän tích, naêng suaát, saûn löôïng caây löông thöïc qua moät soá naêm Naêm Dieän tích Naêng suaát Saûn (trieäu ha) (taï/ha) löôïng (trieäu taán) 1930 4,3 12,1 5,2 1940 4,7 12,4 5,8 1960 4,6 19,9 9,1 1970 4,7 21,5 10,2 1980 5,5 21,5 11,7 1985 6,8 27,8 18,6 1990 7,0 31,9 21,5 1993 7,7 33,3 25,4 TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  8. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 86 - Döïa vaøo nhöõng ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá - xaõ hoäi thuaän lôïi nhaát ñoái vôùi caây löông thöïc, ôû nöôùc ta hình thaønh 3 vuøng troàng löông thöïc chuû yeáu - taäp trung cao treân moät qui moâ roäng : * Ñoàng baèng soâng Cöûu Long (ñoàng baèng Nam Boä), vôùi caùc ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá - xaõ hoäi thuaän lôïi, coù tieàm naêng lôùn trôû thaønh vöïa luùa cuûa Vieät Nam. y Dieän tích troàng luùa môùi ñaït 50% dieän tích (dieän tích ñoàng baèng > 5 trieäu ha). y Naêng suaát bình quaân chöa cao treân döôùi 36 taï/ha, nhöng töông ñoái oån ñònh. y Nhôø canh taùc treân dieän tích roäng, neân saûn löôïng luùa trung bình ñaõ leân tôùi gaàn 10 trieäu taán, coù naêm ñöôïc muøa saûn löôïng hôn theá vaø chieám hôn 1/2 toång saûn löôïng luùa cuûa caû nöôùc. Vuøng luùa ñoàng baèng soâng Cöûu Long, nhaát laø Taây Nam Boä ñang trôû thaønh vuøng luùa coù tyû troïng haøng hoùa lôùn nhaát vaø coù yù nghóa quan troïng baäc nhaát veà cô sôû löông thöïc ôû nöôùc ta. * Ñoàng baèng chaâu thoå soâng Hoàng, moät chaâu thoå roäng thöù hai vaø cuõng laø vuøng luùa quan troïng thöù hai trong caû nöôùc. Ñaây laø vuøng ñöôïc khai thaùc sôùm nhaát (coù theå treân 6000 naêm). y Dieän tích troàng luùa chieám gaàn 60% dieän tích töï nhieân cuûa chaâu thoå (1,7 trieäu ha) vaø saûn ra khoaûng 1/4 saûn löôïng luùa cuûa caû nöôùc. y Dieän tích troàng luùa chieám gaàn 60% dieän tích töï nhieân vaø saûn xuaát khoaûng 1/4 saûn löôïng luùa cuûa caû nöôùc. y Naêng suaát trung bình ñaït 40 taï/ ha, moät soá vuøng ñaõ ñaït naêng suaát khaù cao so vôùi bình quaân chung tôùi treân 50 taï/ha. * Caùc ñoàng baèng Duyeân haûi mieàn Trung, laø nhöõng ñoàng baèng bò chia caét bôûi nhöõng nhaùnh nuùi ñaâm ngang ra bieån. y Dieän tích troàng luùa haøng naêm khoaûng treân döôùi 1 trieäu ha. y Saûn löôïng vaøo khoaûng treân 2 trieäu taán, chieám gaàn 10% toång saûn löôïng luùa cuûa caû nöôùc. * Trong soá ñoù ñoàng baèng mieàn Trung, ñoàng baèng Thanh Hoaù vaø Ngheä - Tónh laø quan troïng nhaát, sau ñoù ñeán ñoàng baèng Quaûng Ngaõi, Bình Ñònh , Phuù Yeân. * Ngoaøi 3 vuøng luùa quan troïng treân, chuùng ta coøn coù caùc khu vöïc troàng luùa nöôùc (doïc thung luõng caùc soâng) vaø luùa raãy treân caùc vuøng mieàn nuùi, trung du : y Toång dieän tích gieo troàng gaàn 0,5 trieäu ha, y Saûn löôïng haøng naêm vaøo khoaûng treân 1 trieäu taán, y Naêng suaát thaáp - 20 taï/ha. Do daân soá vaø maät ñoä cuûa caùc ñôn vò haønh chính kinh teá coù khaùc nhau neân bình quaân veà saûn löôïng löông thöïc theo ñaàu ngöôøi coù khaùc ñi, aûnh höôûng ñeán vieäc xuaát khaåu nhaäp löông thöïc giöõa caùc vuøng vaø vai troø chuyeân moân hoùa loaïi saûn phaåm naøy cuõng khoâng hoaøn toaøn tuøy thuoäc ôû dieän tích vaø saûn löôïng löông thöïc thu hoaïch haøng naêm : y Caùc tænh coù saûn löôïng löông thöïc lôùn, bình quaân saûn löôïng löông thöïc theo ñaàu ngöôøi cao treân möùc trung bình cuûa caû nöôùc (300 kg/ngöôøi/ naêm, laø nhöõng tænh coù khaû naêng löông thöïc, laø vuøng chuyeân moân hoùa loaïi saûn phaåm naøy. Caùc tænh ñoù TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  9. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 87 - laø: Haûi Höng, Thaùi Bình vaø 9 tænh ñoàng baèng soâng Cöûu Long (tröø Beán Tre) coù bình quaân saûn löôïng löông thöïc treân 600kg/ngöôøi (trong ñoù 95% laø thoùc). y Moät soá tænh coù saûn löôïng löông thöïc bình quaân treân möùc trung bình cuûa caû nöôùc, nhöng trong ñoù tyû leä thoùc laïi thaáp döôùi möùc trung bình, hoaëc quy moâ saûn löôïng nhoû, cuõng coù vai troø ñaùng keå veà maët xuaát khaåu vaø chuyeân moân hoùa saûn xuaát löông thöïc (Lai Chaâu ñaït bình quaân löông thöïc 350 kg/ngöôøi, nhöng tyû leä maøu cao). y Caùc tænh vaø thaønh phoá nhaäp nhieàu löông thöïc haøng naêm laø: Haø Noäi (1/2 nhu caàu), thaønh phoá HCM (4/5 nhu caàu), Quaûng Ninh (1/2 nhu caàu); caùc tænh phaûi nhaäp 30% nhu caàu löông thöïc laø: Haûi Phoøng, Ngheä An, Haø Tónh, Ñoàng Nai, Quaûng Bình, Quaûng Trò, Thöøa Thieân - Hueá. y Soá tænh coøn laïi nhö laø nhöõng vuøng töï tuùc ñöôïc löông thöïc vaø coù khaû naêng xuaát khaåu loaïi saûn phaåm naøy khoâng coù vai troø gì ñaùng keå ñoái vôùi neàn kinh teá ñòa phöông. VI.5.2 Ngaønh troàng caây coâng nghieäp Caây coâng nghieäp coù hai nhoùm lôùn: * Caây haøng naêm goàm boâng, ñaây, gai, coùi, laïc, mía, ñaäu töông, thuoác laù, rau,... * Caây laâu naêm goàm coù nhieàu loaïi phong phuù nhö cheø, cao su, caây aên quaû, caây laáy daàu vaø döôïc lieäu... a) Vai troø cuûa caây coâng nghieäp : Caây coâng nghieäp laø moät nhoùm caây nhieàu chuûng loaïi, cung caáp nhöõng noâng phaåm coù giaù trò nhö ñöôøng, daàu thöïc vaät, nguyeân lieäu kyõ thuaät (tô sôïi, nhöïa, daàu kyõ thuaät ), caùc chaát höông vò vaø döôïc lieäu. Caây coâng nghieäp ôû nöôùc ta coøn cung caáp nhieàu saûn phaåm xuaát khaåu coù giaù trò cao treân theá giôùi. Caùc vuøng chuyeân canh caây coâng nghieäp lôùn cuõng aûnh höôûng tôùi söï hình thaønh cô caáu caây troàng vaø vaät nuoâi trong vuøng. b) Nhöõng ñaëc ñieåm phaân boá caây coâng nghieäp : Caây coâng nghieäp haøng naêm neân phaân boá ôû caùc vuøng ñaát coù ñoä doác thaáp, ôû caùc vuøng ñoàng baèng coù theå xen canh, goái vuï vôùi caùc caây löông thöïc. y Caây laâu naêm neân phaân boá thaønh nhöõng vuøng chuyeân canh roäng lôùn, treân nhöõng dieän tích coù lôùp thoå nhöôõng thích hôïp vôùi töøng loaïi, vôùi taàng maøu vöøa phaûi (0,30cm) vaø ñoä doác töông ñoái cao hôn ñoä doác cuûa ñaát troàng caây löông thöïc vaø caây coâng nghieäp haøng naêm (töø 15 ñeán 25 ñoä). y Caây coâng nghieäp coù nhieàu loaïi vôùi nhöõng ñaëc ñieåm sinh thaùi khaùc nhau ñoøi hoûi nhöõng ñòa baøn phaân boá khaùc nhau, do ñoù khi phaân boá caàn löïa choïn, caân nhaéc vaø taän duïng moïi ñòa baøn thích hôïp ñeå söû duïng ñaát ñai coù lôïi nhaát nhaèm taïo ra khoái löôïng vaø giaù trò saûn phaåm cao nhaát. y Phaân boá caây coâng nghieäp phaûi chuù yù tôùi nguoàn lao ñoäng vaø truyeàn thoáng ngheà nghieäp cuûa daân cö vì vaäy caây coâng nghieäp caàn nhieàu coâng nhaân thaønh thaïo, coù TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  10. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 88 - kyõ thuaät, coù taäp quaùn vaø kinh nghieäm, hao phí nhieàu lao ñoäng treân moät ñôn vò dieän tích. y Soá ngaøy coâng lao ñoäng treân moät ñôn vò dieän tích troàng caây coâng nghieäp noùi chung gaáp 2-3 laàn soá ngaøy coâng trong troàng caây löông thöïc, ñieàu kieän cô giôùi hoùa khoù khaên hôn, vì vaäy trong vieäc môû roäng dieän phaân boá caây coâng nghieäp phaûi tính ñeán vieäc phaân boá laïi nguoàn lao ñoäng, söû duïng hôïp lyù caùc nguoàn lao ñoäng trong ñoù theo thôøi vuï. y Caây coâng nghieäp laâu naêm ñoøi hoûi nhieàu voán ñaàu tö, laâu thu hoài, neân khi phaân boá caàn ñieàu tra tính toaùn tæ mæ hieäu quaû söû duïng ñaát, voán, lao ñoäng sao cho phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän töï nhieân, kinh teá töông ñoái laâu daøi, oån ñònh thì môùi baûo ñaûm hieäu quaû kinh teá vaø traùnh nhöõng hieäu quaû xaáu. c) Tình hình phaùt trieån, phaân boá caâu coâng nghieäp ôû Vieät Nam : Tröôùc Caùch maïng thaùng Taùm, caây coâng nghieäp ôû nöôùc ta troàng phaân taùn, quy moâ nhoû vaø toång dieän tích khoâng lôùn (döôùi 3% dieän tích canh taùc). Naêm 1993 dieän tích caây coâng nghieäp, caây aên quaû vaø rau ñaäu ôû nöôùc ta ñaõ leân tôùi treân 2,1 trieäu ha vaø phaân taùn nhö sau (% trong toång dieän tích caùc loaïi caây troàng): 1976 1986 1990 1993 Caây coâng nghieäp haøng naêm 4,1 6,9 6,3 6,0 Caây coâng nghieäp laâu naêm 2,6 5,7 6,8 7,6 Caây aên quaû 1,3 3,0 3,1 3,0 Rau ñaäu 3,3 4,7 4,7 4,8 Veà giaù trò saûn löôïng, caùc loaïi caây naøy chieám gaàn 30% giaù trò saûn löôïng ngaønh troàng troït. 1) Caây coâng nghieäp haøng naêm ôû nöôùc ta coù caùc caây chuû yeáu nhö: boâng, ñay, gai, coùi, thaàu daàu, daâu taèm, mía, laïc, ñaäu töông,vöøng, thuoác laù,... Trong soá caùc caây naøy thì laïc, mía vaø ñaäu töông laø nhöõng caây daãn ñaàu veà dieän tích caùc loaïi caây haøng naêm hieän nay, chieám 2/3 toång dieän tích caùc loaïi caây coâng nghieäp haøng naêm. * Laïc laø loaïi caây coù giaù trò ñaëc bieät, cung caáp thöùc aên giaøu ñaïm vaø chaát beùo thöïc vaät, sinh toá vaø coù giaù trò xuaát khaåu, taêng theâm löôïng phaân boùn, caûi taïo ñaát, theâm nguoàn thöùc aên cho gia suùc. Taïi Vieät Nam laïc ñöôïc troàng ôû haàu heát khaép nôi: y Toång dieän tích ñaõ treân 20 vaïn ha vaø naêng suaát trung bình treân 9 taï/ha, saûn löôïng haøng naêm treân 20 vaïn taán. y Nhöõng tænh coù dieän tích laïc lôùn (töø 10 ngaøn ha trôû leân) laø: Thanh Hoùa, Gia Lai, Kontum, Ñaéc laéc, Ngheä An, Soâng Beù, Taây Ninh, Ñoàng Nai, Long An. y Trong soá ñoù: Ngheä An vaø Taây Ninh laø hai tænh daãn ñaàu caû nöôùc (moãi tænh treân 20 ngaøn ha), vôùi naêng suaát 10-11 taï/ha. Caùc tænh ñoàng baèng Nam Boä coù naêng suaát laïc cao hôn nhöng dieän tích daønh cho caây laïc chöa nhieàu : toång dieän tích laïc TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  11. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 89 - cuûa taát caû 10 tænh ñoàng baèng soâng Cöûu Long (keå caû Long An) cuõng chöa baèng dieän tích laïc cuûa Ngheä An hoaëc Taây Ninh. * Mía laø caây coâng nghieäp haøng naêm ñöùng haøng thöù hai veà dieän tích (gaàn 13 vaïn ha). Mía laø nguoàn nguyeân lieäu quan troïng cho caùc ngaønh cheá bieán ñöôøng, giaáy, röôïu, tô sôïi...Mía ôû nöôùc ta coù theå troàng quanh naêm ôû nhieàu nôi : y Caùc tænh coù dieän tích lôùn (treân 8 ngaøn ha) laø: Quaûng Ngaõi, Bình Ñònh, Ñoàng Nai, Taây Ninh, Beán Tre, Haäu Giang (chieán 1/3 dieän tích mía caû nöôùc). y Moät soá tænh ôû Baéc Boä (Vónh Phuù, Haø Taây, Nam Haø), ôû Trung Boä (Ngheä An, Quaûng Nam - Ñaø Naüng, Phuù Yeân), mieàn Ñoâng Nam Boä (Tp Hoà Chí Minh, Soâng Beù) vaø haàu heát caùc tænh ñoàng baèng Nam Boä ñeàu coù troàng nhieàu mía. y Caùc tænh phía Nam chieám 80% dieän tích mía vaø 85% saûn löôïng mía. Rieâng 10 tænh ñoàng baèng soâng Cöûu Long ñaõ chieám gaàn 40% dieän tích vaø 45% saûn löôïng mía caû nöôùc, trong ñoù Beán Tre vaø Haäu Giang laø hai tænh daãn ñaàu veà naêng suaát mía (treân 500 taï/ha). y Saûn löôïng mía naêm 1992 ñaït 6,1 trieäu taán. * Ñaäu töông laø caây ñöùng haøng thöù ba dieän tích caùc caây coâng nghieäp haøng naêm ôû nöôùc ta. Ñaäu töông cung caáp thöùc aên giaøu ñaïm vaø chaát beùo, phuïc vuï chaên nuoâi. Ñaäu töông ñöôïc gieo troàng phoå bieán trong caû nöôùc vôùi dieän tích 10 vaïn ha, naêng suaát trung bình 8 taï/ ha (rieâng caùc tænh ñoàng baèng Nam Boä ñaït tôùi 9-10 taï/ha). y Caây ñaäu töông ôû caùc tænh phía Baéc ñaõ coù theá ñöùng oån ñònh töø hôn 20 naêm nay vôùi toång dieän tích treân 40 ngaøn ha. y Taïi caùc tænh phía Nam, ñaäu töông ñang ñöôïc phaùt trieån maïnh töø sau naêm 1975. Ñoàng Nai laø tænh daãn ñaàu veà dieän tích (1/3 dieän tích ñaäu töông caû nöôùc) vaø veà saûn löôïng (28% saûn löôïng caû nöôùc) roài ñeán Haø Baéc. y Naêng suaát ñaäu töông ôû haàu heát caùc tinh phía baéc döôùi möùc trung bình, vì vaäy neân phaùt trieån theâm dieän tích ñaäu töông ôû caùc tænh phía Nam: naêng suaát ñaäu töông ôû An Giang, Ñoàng Thaùp ñaït xaáp xæ 2 laàn möùc trung bình caû nöôùc. Saûn löôïng: 8,5 vaïn taán/naêm. * Thuoác laù laø caây coâng nghieäp haøng naêm ñaõ ñöôïc phaùt trieån maïnh. Thuoác laù chæ thích hôïp vôùi caùc vuøng ñaát xoáp, pha caùt, cao, aåm ñoä oån ñònh. Dieän tích caây thuoác laù ôû nöôùc ta ñaõ taêng leân nhöng naêng suaát chöa cao. Caùc vuøng thuoác laù chuû yeáu cuûa Vieät Nam laø: y Ngoaïi thaønh Haø Noäi, Haø Baéc, Nam Haø (ñeàu treân 2 ngaøn ha), Laïng Sôn, Quaûng Bình, Thöøa Thieân, Ñoàng Nai, Phuù Yeân, Thuaän Haûi cuõng laø nhöõng tænh coù nhieàu thuoác laù (treân 1 ngaøn ha). y Ngoaïi thaønh thaønh phoá Hoà Chí Minh, Ñoàng Thaùp, Ninh Thuaän, Bình Thuaän laø nhöõng nôi ñaït naêng suaát cao vaø oån ñònh veà thuoác laù (15- 20 taï /ha). y Toång dieän tích thuoác laù cuûa Vieät Nam naêm 1992 laø 32 ngaøn ha vaø saûn löôïng laø 29,7 ngaøn taán. * Boâng, ñay, coùi, daâu taèm laø nhöõng caây haøng naêm cung caáp nguyeân lieäu cho ngaønh sôïi deät. Boâng vaø ñay laø hai loaïi caây ñaõ ñöôïc phaùt trieån nhieàu töø tröôùc. Naêm 1994, dieän tích ñaõ leân tôùi 18 ngaøn ha vaø rieâng ñay, ñoät xuaát taêng voït leân tôùi 17000 ha. TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  12. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 90 - y Naêm 1962-1963 ôû mieàn Baéc chuùng ta ñaõ môû roäng dieän tích boâng leân tôùi 18- 19 ngaøn ha, nhöng naêng suaát khoâng cao (treân döôùi 3 taï/ha), neân dieän tích boâng ngaøy caøng thu heïp laïi, cho ñeán nay chæ coøn hôn 19 ngaøn ha treân caû nöôùc. Caùc tænh Lai Chaâu, Sôn La, Ninh Thuaän, Bình Thuaän chieám 1/ 2 dieän tích vaø saûn löôïng boâng caû nöôùc. y Caây ñay töø tröôùc chæ ñöôïc phaùt trieån ôû caùc tænh ñoàng baèng Baéc Boä vaø Thanh Hoùa laø chuû yeáu: Haûi Höng, Thaùi Bình, Nam Haø chieám 82% dieän tích caû nöôùc vaø 88% saûn löôïng. Caây ñay ñang ñöôïc môû roäng dieän tích treân ñoàng baèng soâng Cöûu Long laøm cho dieän tích ñay caû nöôùc treân 13 ngaøn ha. y Coùi vaø daâu taèm laø hai loaïi caây ñang ñöôïc chuù troïng phaùt trieån. Trong soá 16.900 ha coùi, thí 68,5% laø ñöôïc phaân boá ôû caùc tænh phía Baéc vaø taäp trung ôû Thaùi Bình, Ninh Bình, Thanh Hoùa (gaàn 1/ 2 dieän tích vaø hôn 60% saûn löôïng caû nöôùc). Haûi Phoøng, Haûi Höng vaø Ñoàng Thaùp cuûng laø nhöõng tænh coù nhieàu coùi. Dieän tích daâu taèm ñang ñöôïc môû roäng treân caû hai mieàn vaø ñaït 22 ngaøn ha. 2) Caây coâng nghieäp laâu naêm ôû nöôùc ta coù caùc loaïi chuû yeáu nhö cao su, döøa, cheø, caø pheâ, traåu, sôû, sôn, hoà tieâu. Trong soá caùc caây naøy thì cao su, döøa vaø cheø chieám 85% dieän tích caây coâng nghieäp laâu naêm cuûa caû nöôùc. * Cao su laø loaïi caây cung caáp nguyeân lieäu quan troïng cho caùc ngaønh cô khí, hoùa chaát vaø cheá bieán haøng tieâu duøng xuaát khaåu coù giaù trò cao. y Caây cao su ñaõ ñöôïc phaùt trieån maïnh töø tröôùc, naêm 1944 ñaõ chieám moät dieän tích lôùn nhaát trong caùc loaïi caây coâng nghieäp ôû nöôùc ta vôùi 108 ngaøn ha. y Trong nhöõng naêm 1960 ôû mieàn Baéc nöôùc ta coù phaùt trieån caây cao su nhöng hieäu quaû kinh teá khoâng cao vì ñieàu kieän khí haäu vaø ñaát ñai khoâng thích hôïp vôùi loaïi caây naøy. y Cuõng trong thôøi gian ñoù, ôû mieàn Nam, caây cao su ñaõ ñöôïc môû roäng dieän tích, coù naêm leân tôùi treân 120 ngaøn ha. Nhöng qua nhöõng naêm 1970 thì dieän tích cao su ôû caû hai mieàn coù giaûm ñi, ñeán naêm 1970 thì dieän tích cao su ôû mieàn Baéc laø 4,5 ngaøn ha vaø mieàn Nam 70,5 ngaøn ha. y Hieän nay chuùng ta ñang taêng cöôøng ñaàu tö môû roäng dieän tíchcao su, chuû yeáu laø ôû mieàn Ñoâng Nam Boä. Dieän tích cao su naêm 1990 ñaõ ñaït 215 ngaøn ha, trong ñoù 95% laø taäp trung ôû caùc tænh phía Nam Trung Boâ vaø Ñoâng Nam Boä. * Cheø laø loaïi caây thích hôïp vôùi khí haäu vaø ñaát ñai ôû caùc mieàn ñoài nuùi vaø cao nguyeân ôû nöôùc ta. Cheø laø loaïi caây thöôøng duøng haøng ngaøy trong nhaân daân vaø coù giaù trò xuaát khaåu. y Cheø ñöôïc chuù troïng phaùt trieån maïnh ôû mieàn Baéc nöôùc ta töø nhöõng naêm 70. y Dieän tích cheø naêm 1990 ñaït 59 ngaøn ha. Caùc vuøng cheø taäp trung ôû caùc tænh trung du vaø mieàn nuùi Baéc Boä, Ngheä An vaø Laâm Ñoàng. * Döøa laø moät loaïi caây cung caáp vaø daàu aên coâng nghieäp coù giaù trò cao, cung caáp nguyeân vaät lieäu cho ngaønh thuû coâng myõ ngheä xuaát khaåu. y Döøa ôû nöôùc ta hieän nay laø caây ñöùng thöù hai (sau cao su) veà dieän tích gieo troàng (treân 200 ngaøn ha). y Hôn 90% dieän tích döøa ñöôïc phaân boá ôû caùc tænh phía Nam maø chuû yeáu laø caùc vuøng doïc Duyeân Haûi Nam Trung Boä vaø Taây Nam Boä (Tieàn Giang, Beán Tre). TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  13. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 91 - y Dieän tích vaø saûn löôïng döøa coøn coù theå taêng leân nhieàu neáu coù quy hoaïch vaø caûi taïo gioáng. * Caø pheâ cuõng laø moät loaïi caây ñaëc saûn nhieät ñôùi coù giaù trò xuaát khaåu cao. y Döôùi thôøi Phaùp thuoäc, caø pheâ cuõng ñaõ ñöôïc phaùt trieån vôùi dieän tích khaù lôùn, coù naêm leân tôùi gaàn 10 ngaøn ha. y Taïi mieàn Baéc trong nhöõng naêm 1960 ta ñaõ ñöa dieän tích caây caø pheâ leân treân 10 ngaøn ha, nhöng qua nhöõng naêm 70 thì dieän tích caây naøy giaûm xuoáng chæ coøn döôùi 5 ngaøn ha. y Hieän nay caû nöôùc coù 123,1 ngaøn ha caø pheâ, trong ñoù 80% dieän tích laø ôû mieàn Nam (caùc tænh Taây Nguyeân vaø Ñoâng Nam Boä). * Traåu, sôû, sôn laø nhöõng caây coâng nghieäp laâu naêm coù dieän tích khaù lôùn vaø cung caáp nguyeân lieäu ñaëc bieät cho ngaønh hoùa chaát, 100% dieän tích caùc caây naøy naèm ôû caùc tænh trung du vaø mieàn nuùi phía Baéc. 3) Caây aên traùi chuû yeáu ôû nöôùc ta laø cam, chanh, döùa, chuoái, dieän tích lôùn, troàng töông ñoái taäp trung coù giaù trò cheá bieán vaø xuaát khaåu. y Caùc vuøng hoa quaû lôùn ôû nöôùc ta laø Laøo Cai, Vónh Phuù (doïc soâng Hoàng), Haø Baéc (Boá Haï), Ngheä An, Thanh Hoùa, caùc tænh ñoàng baèng soâng Cöûu Long. y Ngoaøi caùc loaïi quaû treân coøn coù nhaõ, vaûi, xoaøi cuõng laø nhöõng caây coù giaù trò cheá bieán coâng nghieäp vaø xuaát khaåu cao. Trong 15 naêm qua (1976-1990) dieän tích caây aên quaû ñaõ taêng 3 laàn, ñaït 285.000 ha. 4) Rau vaø ñaäu laø nhöõng caây cung caáp thöïc phaåm coù giaù trò dinh döôõng cao, caàn thieát cho caùc khu vöïc taäp trung daân cö, caùc thaønh phoá vaø khu coâng nghieäp lôùn. y Caùc loaïi rau (khoâng keå khoai taây) ñaõ ñöôïc ñaëc bieät phaùt trieån ôû caùc tænh phía Baéc: dieän tích rau khoâng ngöøng taêng leân vôùi toác ñoä nhanh, trong 10 naêm qua (1980-1990) dieän tích rau taêng leân 1,4 laàn. y Söï phaùt trieån cuûa caùc thaønh phoá lôùn vaø caùc khu coâng nghieäp môùi ñaõ keoù theo söï phaùt trieån caùc vaønh ñai xanh roäng lôùn: söï phaân boá caùc loaïi rau gaén lieàn vôùi söï phaân boá caùc vuøng taäp trung ñoâng daân cö, xung quanh caùc thaønh phoá lôùn vì nhu caàu tieâu thuï cuûa thò tröôøng: Haø Noäi, thaønh phoá HCM, Haûi Höng, Ngheä An, Nam Haø laø nhöõng nôi daãn ñaàu veà dieän tích rau (13- 15 ngaøn ha). y Nhöõng nôi coù dieän tích rau 8 - 13 ngaøn ha laø: Vónh Phuù, Haø Baéc, Haø Taây, Thaùi Bình, Thanh Hoùa, Thöøa Thieân - Hueá. y Caùc tænh mieàn nuùi (keå caû Laøo Cai vôùi vuøng rau Sapa vaø Laâm Ñoàng vôùi vuøng rau Dalat), vaø haàu heát caùc tænh phía Nam ñeàu coù ít rau. Söï phaân boá caùc loaïi ñaäu (khoâng keå ñaäu töông ) thì khoâng phuï thuoäc vaøo caùc trung taâm daân cö, maø ñöôïc phaân boá khaù ñoàng ñeàu giöõa hai mieàn Ñoàng Nai vaø Ngheä An laø hai tænh coù dieän tích caùc loaïi ñaäu lôùn nhaát (treân 10.000 ha), coøn Haûi Phoøng, Quaûng Ninh vaø Beán Tre, Kieân Giang laø nhöõng nôi coù ít ñaäu (döôùi 1000 ha). Nhìn chung laïi, veà phaân boá caùc loaïi caây coâng nghieäp, caây aên quaû vaø rau ñaäu ôû nöôùc ta, coù neùt ñaùng chuù yù laø vöøa taäp trung cao, chuyeân canh lôùn, vöøa phaân taùn trong nhaân daân, taän duïng ñaát ñai, bôø baõi nhoû heïp. Ñieàu ñoù aûnh höôûng tôùi söï hình thaønh nhöõng neùt ñaëc thuø veà chuyeân moân hoùa saûn xuaát giöõa caùc vuøng. TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  14. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 92 - VI.5.3 Chaên nuoâi gia suùc vaø gia caàm a) Vai troø cuûa ngaønh chaên nuoâi: Caùc saûn phaåm cuûa ngaønh chaên nuoâi raát caàn thieát ñoái vôùi vieäc nuoâi döôõng cô theå vaø phuïc vuï sinh hoaït (da, loâng thuù) cuûa nhaân daân, cung caáp nguyeân lieäu cho caùc ngaønh coâng nghieäp cheá bieán vaø xuaát khaåu coù giaù trò. y Chaên nuoâi coù nhöõng loaïi phaùt trieån ñoäc laäp vôùi ngaønh troàng troït nhö ngheà nuoâi höôu nai trong röøng, cöøu treân ñoàng coû töï nhieân, toâm, caù, ong ôû vuøng traøm ñöôùc. Nhöng ña soá caùc ngaønh chaên nuoâi coù lieân quan chaët cheõ vôùi ngaønh troàng troït (nguoàn thöùc aên) ñaëc bieät laø caùc ngheà chaên nuoâi laáy thòt, söõa vaø tröùng. y Ñoàng thôøi chaên nuoâi trôû thaønh moät loaïi phaân xöôûng sinh hoùa cuûa ngaønh troàng troït, chuyeån hoùa nhöõng löông thöïc reû tieàn vaø pheá thaûi cuûa ngaønh troàng troït thaønh nhöõng thöùc aên coù giaù trò cho nhaân daân, do ñoù naâng cao hieäu quaû cuûa ngaønh troàng troït, cho pheùp môû roäng caùc dieän tích chaên thaû vaø troàng troït. ôû nöôùc ta, chaên nuoâi coøn ñoùng goùp moät löôïng phaân boùn vaø söùc keùo to lôùn cho ngaønh troàng troït, laøm taêng naêng suaát caây troàng. b) Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa ngaønh chaên nuoâi : Phaân boá caùc cô sôû chaên nuoâi caàn xaùc ñònh nhu caàu vaø boá trí moät löïc löôïng lao ñoäng oån ñònh, töø khaâu gieo troàng, cheá bieán thöùc aên cho gia suùc tôùi khaâu chaên nuoâi, phoøng choáng dòch beänh, nhö vaäy môùi baûo ñaûm saûn xuaát oån ñònh. y Chaên nuoâi coù theå taïo ra nhieàu giaù trò khaùc nhau: söùc keùo, phaân boùn, thòt söõa, tröùng, bô, da, loâng. Tuøy theo nhu caàu vaø muïc ñích maø xaùc ñònh cô caáu, quy moâ caùc vaät nuoâi trong moãi vuøng, phuø hôïp vôùi caùc ñieàu kieän töï nhieân kinh teá cuûa vuøng. y ÔÛ nöôùc ta hieän nay, nhöõng vuøng coøn thieáu nhieàu söùc keùo, phaân boùn höõu cô, laïi coù saün ñoàng coû, caây thöùc aên thieân nhieân vaø ñaát troàng caây thöùc aên, ñoàng coû chaên thaû thì neân phaân boá caùc loaïi gia suùc lôùn. ôû nhöõng taäp trung caây coâng nghieäp vaø caùc thaønh phoá lôùn neân phaân boá caùc cô sôû nuoâi heo vaø gia caàm, boø thòt vaø boø söõa. y Caùc saûn phaåm chaên nuoâi (thòt, tröùng, söõa, da... ) raát caàn ñöôïc cheá bieán vaø vaän chuyeån kòp thôøi, vì vaäy caàn phaân boá caùc cô sôû chaên nuoâi gaàn caùc khu vöïc tieâu thuï, cheá bieán, coù caùc phöông tieän vaän chuyeån thích hôïp. c) Tình hình phaùt trieån vaø phaân boá ngaønh chaên nuoâi ôû nöôùc ta : Ngaønh chaên nuoâi ôû nöôùc ta ñöôïc phaùt trieån vaø phaân boá caân ñoái treân caû hai mieàn. Rieâng veà thuûy saûn thì caùc tænh phía Nam chieám 70% giaù trò saûn löôïng. Caùc vaät nuoâi chuû yeáu ôû nöôùc ta: y Chaên nuoâi gia suùc: traâu, boø, lôïn, ngöïa, deâ, cöøu,... chuû yeáu taïi caùc vuøng ñoàng coû lôùn, hoaëc taïi caùc nhaø daân, nhaèm cung caáp söùc keùo, thòt, söõa vaø da. y Chaên nuoâi gia caàm : gaø, vòt, ngan, ngoãng,... trong khu vöïc nhaø daân hoaëc caùc vuøng ñaàm, phaù, ruoäng luùa nöôùc, cung caáp thòt, tröùng vaø loâng. Giaù trò saûn löôïng ngaønh chaên nuoâi (tyû ñoàng) Toång soá Gia suùc Gia Thuûy laáy thòt caàm Khoâng saûn laáy thòt laáy TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  15. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 93 - thòt 1985 3 060 1 578 513 321 508 1986 3 359 1 785 529 360 534 1987 3 617 1 956 530 416 552 1988 3 496 1 832 555 381 572 1989 3 735 1 989 596 391 606 1990 3 820 2 027 615 418 596 1991 3 847 2 000 618 447 620 1992 4 276 2 261 691 518 635 1993 4 462 2 320 712 575 855 Noùi chung, ñeå phaùt trieån moät neàn noâng nghieäp hieän ñaïi, toaøn dieän vaø ñaùp öùng ñaày ñuû kòp thôøi nhu caàu cuûa nhaân daân veà löông thöïc, thöïc phaåm, nöôùc ta caàn chuù yù hôn nöõa vaán ñeà chaên nuoâi. FGHK FGHK TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  16. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 94 - CHÖÔNG VII . TOÅ CHÖÙC LAÕNH THOÅ LAÂM - NGÖ NGHIEÄP VIEÄT NAM VII.1 NGAØNH LAÂM NGHIEÄP VII.1.1 Vai troø cuûa laâm nghieäp trong vieäc phaùt trieån vaø phaân boá saûn xuaát Khaùc vôùi moû khoaùng saûn, neáu ñöôïc khai thaùc söû duïng hôïp lyù, röøng laø nguoàn taøi nguyeân coù khaû naêng taùi sinh lieân tuïc. ÔÛ nöôùc ta, vai troø quan troïng cuûa laâm nghieäp ñöôïc bieåu hieän cuï theå nhö sau : y Laâm nghieäp cung caáp nguyeân vaät lieäu cho nhieàu ngaønh coâng nghieäp, nhö cung caáp goã cho ngaønh coâng nghieäp vaät lieäu xaây döïng, sôn vaø nhöïa cho coâng nghieäp hoùa chaát, nguyeân lieäu coâng nghieäp giaáy, goã choáng loø cho coâng nghieäp khai khoaùng,... y Laâm nghieäp cung caáp nguyeân lieäu laøm moät soá phöông tieän giao thoâng vaän taûi ñeå ñoùng taøu thuyeàn, toa xe, laøm caàu, ... y Laâm nghieäp cung caáp nhieàu maët haøng xuaát khaåu coù giaù trò nhö goã, maêng, naám höông, moäc nhó,.. taêng nguoàn ngoaïi teä cho nhaø nöôùc cuõng nhö cho nhu caàu cuûa nhaân daân veà thöïc phaåm. y Ñoái vôùi noâng nghieäp, röøng coù taùc duïng phoøng hoä, choáng luõ taäp trung quaù nhanh, nhaên choáng gioù, baõo, luït vaø choáng xoùi moøn. Ngoaøi ra röøng coøn coù taùc duïng ñieàu hoøa khí haäu, laøm cho khoâng khí trong saïch, chöõa beänh, taêng cöôøng söùc khoûe vaø keùo daøi tuoåi thoï cuûa con ngöôøi. Röøng coùn taïo ra nhieàu nôi coù phong caûnh khí haäu toát ñeå laøm nôi phaùt trieån ngaønh du lòch, tham quan nghæ maùt. VII.1.2 Tình hình phaùt trieån laâm nghieäp ôû nöôùc ta Nöôùc ta naèm trong vaønh ñai nhieät ñôùi Baéc baùn caàu thuoäc khu vöïc gioù muøa Ñoâng Nam aù, neân röøng Vieät Nam phoå bieán laø röøng nhieät ñôùi, beân caïnh ñoù, coù pha taïp theâm caùc khu röøng raäm nhieät ñôùi vaø oân ñôùi treân nuùi cao vaø caùc khu röøng ven bieån. Do ñoù, taøi nguyeân röøng cuûa nöôùc ta raát phong phuù vaø ña daïng. a) Tình hình taøi nguyeân röøng nöôùc ta * Dieän tích caùc loaïi röøng vaø ñaát röøng ôû nöôùc ta TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  17. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 95 - Toång dieän tích röøng, ñoài nuùi, ñaát hoang, baõi caùt khoâng coøn röøng laø 20.178.900 ha chieám 61,3 % so vôùi dieän tích töï nhieân cuûa caùc nöôùc, phaân chia nhö sau : Dieän tích coù röøng 9,581 (trieäu ha) 29,1 % Röøng trung bình vaø giaøu 3,317 10,1 Röøng ngheøo 2,057 6,2 Röøng phoøng hoä 1,957 5,9 Röøng troàng 0,092 0,3 Röøng ñaëc saûn 0,027 0,1 Röøng thoâng 0,358 1,1 Röøng ñöôùc 0,245 0,7 Röøng traøm 0,200 0,6 Röøng caây buïi 0,155 0,5 Röøng tre nöùa 1,170 3,6 Dieän tích khoâng coøn röøng 10,596 32,2 Ñaát troáng, ñoài troïc, buïi 0,304 1,0 Baõi laày maën 0,090 0,2 Nhö vaäy, dieän tích ñaát hieän coù röøng cuûa nöôùc ta chæ chieám 29,1% so vôùi dieän tích töï nhieân. Ñieàu naøy noùi leân tyû leä che phuû cuûa röøng nöôùc ta thaáp,phaân boá khoâng ñeàu. Dieän tích ñaát röøng khoâng coøn röøng treân 10 trieäu ha ñoøi hoûi chuùng ta phaûi troàng röøng nhaèm taùi taïo röøng, baûo veä vaø caûi taïo moâi tröôøng, ñoàng thôøi taêng nguoàn laâm saûn cho ñaát nöôùc. * Tröõ löôïng goã ôû nöôùc ta: Toång tröõ löôïng goã 800,0 (trieäu m3) 100,0 % Röøng trung bình vaø giaøu 403,6 50,5 Röøng ngheøo 98,6 12,3 Röøng thoâng 25,9 3,2 Röøng ñöôùc 26,0 3,2 Röøng traøm 20,6 2,6 Röøng phoøng hoä 204,8 25,6 Röøng caây moïc raûi raùc 19,1 2,4 Tröõ löôïng goã treân ñaây phaân boá khaù cheânh leäch giöõa caùc ñòa phöông trong nöôùc : y Nhöõng tænh coù döôùi 10 trieäu m3 tröõ löôïng goã laø Haø Baéc, Quaûng Ninh, Lai Chaâu, y Töø 10 ñeán 20 trieäu m3 laø Haø Giang, Tuyeân Quang, Cao Baèng, Laïng Sôn, Baéc Thaùi, Thanh Hoaù, Ninh Thuaän, Bình Thuaän, Ñoàng Nai, TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  18. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 96 - y Treân 50 trieäu m3 laø : Ngheä An, Quaûng Bình, Quaûng Nam - Ñaø Naüng, Laâm Ñoàng, Ñaéc Laéc, Gia Lai, Kon Tum,... Veà phaân boá caùc loaïi röøng : y Röøng trung bình vaø giaøu phaân boá ôû vuøng cao caùc tænh Laøo Cai, Yeân Baùi, Taây Ngheä An, Quaûng Bình, Taây Nguyeân vaø Ñoâng Nam Boä, y Röøng ñöôùc, traøm phaân boá ôû Ñoàng baèng soâng Cöûu Long, y Röøng phoøng hoä coù tröõ löôïng goå khaù lôùn, haàu heát phaân boá ôû ñaàu nguoàn caùc doøng soâng, nôi coù ñoä doác cao. y Röøng thoâng coù ôû moät vuøng nuùi cao: Dalat, Sapa, Daõy Hoaøng Lieân Sôn, * Tröõ löôïng röøng tre nöùa ôû nöôùc ta Toång dieän tích röøng tre nöùa cuûa nöôùc ta laø 1,2 trieäu ha, vôùi toång tröõ löôïng laø hôn 11 tyû caây, töông ñöông treân 30 trieäu taán. Nöôùc ta coù ñeán treân 60 loaøi tre, nöùa,... Trong dieän tích vaø tröõ löôïng röøng tre ôû nöôùc ta Dieän tích (%) Tröõ löôïng (%) Nöùa 30,0 45,4 Giang 16,6 8,3 Vaøm 16,6 8,3 Tre luoàng 8,4 5,5 Caùc loaïi khaùc 35,0 19,7 Tre nöùa raûi raùc 3,8 Röøng tre nöùa phaân boá nhieàu ôû Ngheä An, Thanh Hoaù, Haø Giang, Tuyeân Quang, Laøo Cai, Yeân Baùi, Vónh Phuù, Baéc Thaùi, Ñoàng Nai. b) Tình hình khai thaùc, troàng röøng vaø baûo veä röøng ôû nöôùc ta : Taøi nguyeân röøng nöôùc ta raát phong phuù. Röøng gaén boù vôùi cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa nhaân daân vaø gaén lieàn vôùi coâng cuoäc kieán thieát ñaát nöôùc. y Veà khai thaùc röøng : naêm 1975 caû nöôùc khai thaùc ñöôïc 1,3 trieäu m3 goã troøn, ñeán naêm 1992 caû nöôùc khai thaùc ñöôïc 1,55 trieäu m3 goã troøn. Tính bình quaân ñaàu ngöôøi naêm 1975 ñaït 0,026 m3, naêm 1992 ñaït 0,022 m3 goã troøn khai thaùc. y Troàng röøng : ñi ñoâi vôùi khai thaùc, chuùng ta coøn tieàn haønh troàng röøng. Töø naêm 1970 ñeán 1990, haøng naêm chuùng ta troàng ñöôïc hôn 65000 ha, trong soá ño coù röøng thoâng, röøng boà ñeà, röøng môõ, röøng phi lao,... + Röøng thoâng, chuû yeáu troàng thoâng laáy nhöïa ôû Ngheä An, Quaûng Ninh. + Röøng boà ñeà troàng chuû yeáu ôû Laøo Cai, Yeân Baùi, Haø Giang, Tuyeân Quang ñeå phuïc vuï nguyeân lieäu cho coâng nghieäp giaáy. + Röøng phi lao troàng chuû yeáu ôû ven bieån töø Thaùi Bình ñeán Bình Thuaän. + ÔÛ Nam Boä, chuùng ta coù troàng röøng ñöôùc, röøng traøm. Caùc khu röøng quoác gia caàn baûo veä : TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  19. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 97 - * Röøng Cuùc Phöông (Ninh Bình), dieän tích 24.000 ha, coù treân 2000 loaøi caây coû, nhieàu thuù quí vaø treân 140 loaøi chim. * Khu ñeàn Huøng (Vónh Phuù) dieän tích gaàn 200 ha. * Khu Phaéc Phoù (Cao Baèng), dieän tích 3000 ha. * Ñaûo Caùt Baø (Quaûng Ninh), dieän tích 1800 ha. * Khu Ba Vì (Haø Taây), dieän tích 2000 ha * Khu Tam Ñaûo (Vónh Phuù), dieän tích 19.000 ha * Khu Sa Pa (Laøo Cai), dieän tích 200 ha * Röøng thoâng Dalat, * Nam Caùt Tieân * Röøng traøm U Minh (Kieân Giang) * Röøng ñöôùc Naêm Caên (Minh Haûi) * Röøng ñaûo Phuù Quoác Höôùng troàng röøng laø nhaèm hình thaønh caùc vuøng röøng caây taäp trung cho nhu caàu coâng nghieäp (goã truï moû, goã laøm giaáy,...), phuû xanh ñoài troïc, khoâi phuïc vaø troàng kín röøng ôû vuøng bôø bieån, khoanh nuoâi vaø gaây troàng caùc khu röøng ñaàu nguoàn. VII.1.3 Phöông höôùng phaùt trieån vaø khai thaùc laâm nghieäp nöôùc ta Ñeå khai thaùc, söû duïng nguoàn taøi nguyeân röøng nöôùc ta coù hieäu quaû, ñoàng thôøi baûo veä, caûi taïo ñöôïc chuùng, moät phöông aùn phaân vuøng kinh teá laâm nghieäp ñaõ ñöôïc hình thaønh. Caû nöôùc chia ra laøm 9 vuøng kinh teá laâm nghieäp nhö sau : 1) Vuøng laâm nghieäp Taây Baéc: bao goàm 2 tænh Lai Chaâu vaø Sôn La, vôùi nhieäm vuï chuû yeáu laø phoøng hoä ñaàu nguoàn soâng Ñaø, soâng Maõ, cung caáp goã, ñaëc saûn röøng, taïo moät nguoàn nguyeân lieäu giaáy, sôïi. Caùc loaïi caây troàng chuû yeáu laø : thoâng ba laù, môõ, sa moäc, thoâng maõ vó, baïch ñaøn, xoan, caùnh kieán, gioåi, tre,... 2) Vuøng laâm nghieäp trung taâm : goàm caùc tænh Laøi Cai, Yeân Baùi, Haø Giang, Tuyeân Quang, Vónh Phuù, Hoaø Bình, Haø Taây. Vuøng naøy coù nhieäm vuï cung caáp goã lôùn, ñaëc saûn röøng, goã vaø tre nöùa laøm nguyeân lieäu giaáy, sôïi vaø phoøng hoä ñaàu nguoàn cuûa soâng Loâ, Soâng Caàu, Soâng Chaûy. Caùc loaïi caây troàng chuû yeáu cuûa vuøng : thoâng ba laù, môõ, boà ñeà, sa moäc, thoâng nhöïa, baïch ñaøn, queá, tre, traåu,... 3) Vuøng laâm nghieäp Ñoâng Baéc: goàm 5 tænh Quaûng Ninh, Baéc Thaùi, Cao Baèng, Laïng Sôn, Haø Baéc. Vuøng naøy coù nhieäm vuï chuû yeáu laø cung caáp goã quí, ñaëc saûn röøng, goã choáng loø cho khu moû than Quaûng Ninh, Moû saét Traïi Cau, moû thieác ôû Cao Baèng. Caùc loaïi caây troàng chính: sa moäc, môõ, baïch ñaøn, queá, hoài,... 4) Vuøng laâm nghieäp ñoàng baèng Baéc Boä: goàm caùc tænh Thaùi Bình, Nam Haø, Ninh Bình, Haûi Höng, Haø Noäi, Haûi Phoøng. Laâm nghieäp vuøng naøy chuû yeáu phoøng choáng gioù baõo, cung caáp moät phaàn goã, cuûi. Caùc loaïi caây troàng chuû yeáu : baïch ñaøn, phi lao, tre,... TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
  20. Ñòa lyù kinh teá Vieät Nam - 98 - 5) Vuøng laâm nghieäp khu 4 : bao goàm caùc tænh Thanh Hoùa, Ngheä An, Haø Tónh, Quaûng Bình, Quaûn Trò, Thöøa Thieân-Hueá. Vuøng naøy chuû yeáu laø saûn xuaát goã ñeå cung caáp nguyeân lieäu cho coâng nghieäp giaáy sôïi, ñaëc saûn röøng, phoøng hoä ñaàu nguoàn vaø choáng caùt bay, baûo veä ñoàng ruoäng ven bieån. Caây troàng chuû yeáu : môõ, gioåi, queá, luoàng, boà ñeà, baïch ñaøn, phi lao, thoâng nhöïa, thoâng ba laù. 6) Vuøng laâm nghieäp duyeân haûi Trung Boä: bao goàm caùc tænh Quaûng Nam - Ñaø Naüng, Quaûng Ngaõi, Bình Ñònh, Phuù Yeân, Khaùnh Hoaø. Nhieäm vuï cung caáp goã lôùn, nguyeân lieäu cho coâng nghieäp giaáy sôïi vaø ñaëc saûn röøng, phoøng hoä ñaàu nguoàn vaø choáng caùt. Caây troàng chuû yeáu: thoâng nhöïa, phi lao, queá,baïch ñaøn, döøa,... 7) Vuøng laâm nghieäp Taây Nguyeân : bao goàm caùc tænh Gia Lai, Kon Tum, Ñaéc Laéc vôùi nhieäm vuï saûn xuaát goã lôùn, goã quí vaø cung caáp nguyeân lieäu cho coâng nghieäp giaáy sôïi, cung caáp ñaëc saûn röøng, baûo veä thuù hoang daïi vaø phoøng hoä ñaàu nguoàn. Caùc caây troàng chuû yeáu : thoâng ba laù, thoâng nhöïa, baïch ñaøn,... 8) Vuøng laâm nghieäp Ñoâng Nam Boä : goàm caùc tænh Ninh Thuaän, Bình Thuaän, Laâm Ñoàng, Soâng Beù, Ñoàng Nai vaø Taây Ninh. Vuøng naøy vôùi nhieäm vuï saûn xuaát goã lôùn vaø quyù, saûn xuaát goã laøm nguyeân lieäu giaáy, sôïi. Troàng cao su, thoâng laáy nhöïa, baûo veä ñoäng vaät hoang daïi, baûo veä ñaàu nguoàn nöôùc, hoà. Caùc loaïi caây troàng chuû yeáu : thoâng ba laù, thoâng laáy nhöïa, baïch ñaøn traéng, teách, sao, goõ, hoaønh ñaøn,... 9) Vuøng laâm nghieäp ñoàng baèng Nam Boä : goàm thaønh phoá Hoà Chí Minh, caùc tænh Taây Nam Boä. Vuøng naøy coù vai troø cung caáp chaát ñoát cho thaønh thò vaø caùc khu coâng nghieäp trong vuøng. Caùc loaïi caây troàng chuû yeáu cuûa vuøng: ñöôùc, suù veït, baïch ñaøn,... Nhö vaäy, caùc vuøng kinh doanh caùc saûn phaåm chính cuûa laâm nghieäp ñöôïc phaân boá nhö sau : y Vuøng kinh doanh goã lôùn phaân boá chuû yeáu ôû caùc tænh Taây Baéc, Thanh Hoaù, Ngheä An, Quaûng Bình, Quaûng Nam - Ñaø Naüng, Taây Nguyeân, Quaûng Ngaõi, Khaùnh Hoaø, Soâng Beù, Ñoàng Nai. y Caùc vuøng kinh doanh goã laøm nguyeân lieäu giaáy, sôïi chuû yeáu taäp trung ôû doïc ac1c soâng lôùn goàm caùc tænh Haø Giang, Tuyeân Quang, Laøo Cai, Yeân Baùi, Vónh Phuù, Lai Chaâu. Hoaø Bình, Thanh Hoaù, Ngheä An, Quaûng Ngaõi, Khaùnh Hoaø, Laâm Ñoàng. y Caùc vuøng kinh doanh goã truï moû chuû yeáu taäp trung ôû caùc tænh Quaûng Ninh, Haø Baéc, Cao Baèng, Laïng Sôn, Baéc Thaùi. y Caùc vuøng kinh doanh nhöïa thoâng taäp trung ôû caùc tænh Quaûng Ninh, Thanh Hoaù, Haø Tónh, Quaûng Bình, Quaûng Trò, Laâm Ñoàng. y Caùc vuøng kinh doanh tre, nöùa chuû yeáu ôû caùc tænh Sôn La, Baéc Thaùi, Haø Giang, Tuyeân Quang, Vónh Phuù, Thanh Hoaù, Ngheä An, Soâng Beù. y Caùc vuøng kinh doanh queá chuû yeáu ôû Laøo Cai, Yeân Baùi, Quaûng Ninh, Thanh Hoaù, Ngheä An, Quaûng Nam-Ñaø Naüng, Quaûng Ngaõi,... y Caùc vuøng kinh doanh hoài taäp trung ôû Cao Baèng, Laïng Sôn, Baéc Thaùi. y Caùc vuøng kinh doanh caùnh kieán ñoû chuû yeáu taäp trung ôû Lai Chaâu, Sôn La, Laøo Cai, Yeân Baùi, Thanh Hoaù, Ngheä An, Taây Nguyeân,... TS.Traàn Duy Lieân Khoa Du lòch
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2