Giáo trình Gia công tấm (Nghề: Hàn) - CĐ Nghề Việt Đức, Hà Tĩnh

Chia sẻ: Ermintrudetran Ermintrudetran | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

37
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

(NB) Giáo trình Gia công tấm với mục tiêu giúp các bạn có thể trình bày được phương pháp khai triển các chi tiết hình gò; Tính được kích thước phôi theo bản vẽ thiết kế; Sử dụng đúng kỹ thuật và thành thạo các dụng cụ, thiết bị chế tạo cơ khí; Lấy dấu, cắt phôi, viền mép, ghép mối, uốn tạo hình, khoan lỗ, tán đinh, lắp ghép chi tiết đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật;

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Gia công tấm (Nghề: Hàn) - CĐ Nghề Việt Đức, Hà Tĩnh

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH HÀ TĨNH TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT - ĐỨC HÀ TĨNH GIÁO TRÌNH Mô đun/Môn học: GIA CÔNG TẤM Nghề: HÀN Trình độ: CAO ĐẲNG Biên soạn: Nguyễn Văn trúc Tài liệu lưu hành nội bộ Năm 2017 1
LỜI NÓI ĐẦU Khoa học kỹ thuật và công nghệ ngày càng phát triển trên thế giới, để hòa chung với nhịp độ phát triển đó chúng ta cần cung cấp những kiến thức khoa học kỹ thuật và công nghệ cho đội ngũ lao động, những người mong muốn được học tập và nghiên cứu để tiếp tục phát triển nền công nghiệp Việt Nam cũng như trên thế giới. Để đáp ứng nhu cầu trên cuốn giáo trình “GIA CÔNG TẤM” được biên soạn theo hướng những bài tập tổng hợp (gò, hàn, tán đinh, khoan, khai triển). Nội dung chủ yếu đi sâu vào các phương pháp chế tạo các dạng ống có biên dạng khác nhau trong thực tế. Chúng tôi hy vọng cuốn giáo trình này sẽ được sử dụng hữu ích trong việc phát triển khả năng nghề của người học. Khi biên soạn chúng tôi đã cố gắng chọn lọc, sưu tầm, cập nhật và đưa vào những kiến thức phù hợp với thực tế song không thể tránh khiếm khuyết vì vậy chúng tôi hy vọng nhận được những sự góp ý của các đồng nghiệp và các bạn đọc để cuốn giáo trình được hoàn thiện hơn. Mọi ý kiến xin gửi về tổ Hàn, khoa Cơ khí, hoặc phòng Đào tạo - Trường cao đẳng nghề Việt Đức Hà Tĩnh, số 371, Đường Nguyễn Công Trứ, Phường Nguyễn Du, TP. Hà Tĩnh. Hà tĩnh, ngày 10 tháng 10 năm 2017 2
CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO MODUL: GIA CÔNG TẤM Mã số mô đun: MĐ 30 Thời gian: 75h; (Lý thuyết: 20h; Thùc hành: 55h) I. VỊ TRÍ TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN - Vị trí: Là môn đun được bố trí cho học sinh sau khi đã học xong các môn học chung theo quy định của Bộ LĐTB-XH và học xong các môn học bắt buộc của đào tạo chuyên môn nghề từ MH07 đến MH13 - Tính chất: Là mô đun chuyên ngành tự chọn. II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN: Học xong môđun này sinh viên có khả năng: - Trình bày được phương pháp khai triển các chi tiết hình gò; - Tính được kích thước phôi theo bản vẽ thiết kế; - Sử dụng đúng kỹ thuật và thành thạo các dụng cụ, thiết bị chế tạo cơ khí; - Lấy dấu, cắt phôi, viền mép, ghép mối, uốn tạo hình, khoan lỗ, tán đinh, lắp ghép chi tiết đảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật; - Kích thước sau khi lắp ghép của toàn bộ hệ thống trong phạm vi dung sai cho phép T=  1/ m; - Sử dụng hiệu quả, đầy đủ trang bị bảo hộ lao động và vệ sinh công nghiệp; Bố trí chỗ làm việc khoa học. III. NỘI DUNG MÔ ĐUN: Thời gian (h) Số Tên các bài Kiểm TT trong mô đun Tổng Lý Thực tra số thuyết hành 1 Chế tạo ống dẫn khí thẳng 5 2 3 2 Chế tạo cút 15 3 11 1 3 Chế tạo ống côn 15 2 12 1 4 Chế tạo phễu hút, thổi khí, chụp thoát khí 25 4 19 2 5 Chế tạo ống nhánh 15 4 11 Tổng 75 15 56 4 3
Bài 1: CHẾ TẠO ỐNG DẪN KHÍ THẲNG 1.1Vẽ và khai triển hình gò: 1.1.1. Khai triển ống dẫn khí thẳng tiết diện mặt cắt ngang dạng tròn: a. Khai triểnống tròn không vát miệng: Hình 1.1:Khai triển ống tròn không vát miệng - Dựng hình chiếuđứngH1 có chiều cao h - Dựng hình chiếu bằng H2 cóđường kính trong dt, đường kính ngoài dn. - Dựng hình khai triển H3 có chiều cao h chiều dài L = π.dtb. Vậy hình khai triển là d d ABCD. (dn: đường kính ngoài, dt: đường kính trong, d  n t : đường kính trung tb 2 bình) * Chúý:Đối với những chi tiếtống có chiều dày s≤1mm thìcó thể xem d=dn=dt=dtb.Đối với những chi tiết ống có đường kính dn≤10.s thì ta tính theo đường kính d n  dt trung bình d tb  . Sau đây ta khai triển các chi tiết có chiều dày chi tiết s≤1mm. 2 b. Khai triểnống tròn vát miệng: Khai triển ống tròn đường kính d, vát miệng góc α, có chiều dày s
7’’, 8’’, 9’’, 10’’, 11’’, 12’’. Gióng các điểm đã chia ở hình chiếu H2 lên hình chiếu H1 ta có các điểm 0’≡12’, 1’≡11’, 2’≡10’, 3’≡9’, 4’≡8’,5’≡7’,6’. - Dựng hình khai triển H3 có kích thước chiều cao gióng từ hình chiều H1 và có kích thước chiều dài π.d, chia chiều dài cạnh DC thành 12 phần bằng nhau mỗi phần ứng  .d với kích thước , tiếp đến ta gióng từ các điểm từ hình chi 12 - Dựng hình khai triển H3 có chiều cao h chiều dài L = π.d. Vậy hình khai triển làABCD. Hình 1.2: Khai triển ống tròn vát miệng 1.1.2. Khai triển ống dẫn khí thẳng tiết diện mặt cắt ngang dạng hình chữ nhật: a. Khai triển ống không vát miệng: - Dựng hình chiếuđứng H1 - Dựng hình chiếu bằng H2 - Dựng hình khai triển H3 có kích thước chiều cao (h) gióng từ hình chiều H1 và có chiều dài bằng (2a+2b). 5
Hình 1.3: Khai triển ống chữ nhật không vát miệng b. Khai triển ống vát miệng: - Dựng hình chiếuđứng H1 - Dựng hình chiếu bằng H2 - Dựng hình khai triển H3 có kích thước chiều cao gióng từ hình chiều H1 và có chiều dài bằng (b/2+2a+b+b/2). Hình 1.4: Khai triển ống chữ nhật vát miệng 6
1.2. Cắt phôi và tẩy sữa pa via: - Cắt phôi theo đường khai triển (có thể dùng kéo cầm tay hoặc kéo cắt cần hoặc máy, …), theo đường vạch dấu. - Dùng dũa, máy mài, … để tẩy pa via 1.3. Gập ghép mối móc và tiến hành uốn tạo hình ống: - Gập mối móc đơn tiến hành theo các bước sau: B1: Lấy dấu: với l là chiều rộng mối ghép, e là chiều dày vật liệu Hình 1.5: Lấy dấu B2: Tiến hành gập tấm A theo đường vạch dấu Hình 1.5:Đánh gập tấm A B3: Gập tấm B theo đường vạch dấu 7
Hình 1.6: Đánh gập tấm B - Gập uốn tạo hình: + Gập uốn ống hình chữ nhật và hình vuông: ta đưa lên máy gập theo cac đường khai triển. + Uốn ống dạng trụ: ta đưa lên máy lốc ống. - Ghép mối móc: Lồng chi tấm B vào tấm A và đánh búa như hình vẽ Hình 1.7: Ghép mối móc 8
Bài 2: CHẾ TẠO CÚT CONG 2.1. Vẽ và khai triển hình gò: 2.1.1. Khai triển cút cong tiết diện mặt cắt ngang dạng tròn: a. Khai triển cút cong (khủyu) 900: Hình 2.1: Khai triển cút cong 900 * Ta thực hiện theo các bước sau: B1: Vẽ hình chiếu đứng của khuỷu cong có đường kính d và vẽ mặt cắt của ống d d (H.1). Chia làm 6 phần bằng nhau có đỉnh số 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. Từ các điểm này, dựng 2 các đường chiếu kéo dài lên khúc ống B thì các đường này cắt đờng giao tuyến AB của khúc ống A với khúc ống B lần lượt ở các điểm 1’, 2’, 3’, 4’, 5’, 6’, 7’. Qua các giao điểm này, dựng các đường chiếu vào khúc ống C thì các đường này cắt đường giao tuyến CD của khúc ống B với khúc ống C lần lợt ở các điểm 1’’, 2’’, 3’’, 4’’, 5’’, 6’’, 7’’. B2: Khai triển khúc ống A (H.2). Ta vẽ 1/2 hình khai triển, nửa còn lại sẽ đối xứng d qua đường tâm 77’. Chiều dài của 1/2 hình khai triển bằng . Chia chiều dài này làm 6 2 phần bằng nhau có đánh số 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. Qua các điểm này, dựng các đường song 9
song. Trên H.1, từ các giao điểm 1’, 2’, 3’, 4’, 5’, 6’, 7’, dựng các đường chiếu kéo dài xuống H.2 thì các đường này cắt các đương 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 lần lợt ở các điểm 1’, 2’, 3’, 4’, 5’, 6’, 7’. Nối các giao điểm này bằng một đườờng cong ta được nửa hình khai triển của khúc ống A. B3: Khai triển khúc ống B (H.3). Ta vẽ 1/2 hình khai triển, nửa còn lại sẽ đối xứng d qua đường tâm 7’7”. Chiều dài của nửa hinh khai triển bằng . Chia chiều dài này làm 2 6 phần bằng nhau có đỉnh số 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7. Qua các điểm này, dựng các đường song song. Trên H.1, từ các giao điểm 1’, 2’, 3’, 4’, 5’, 6’, 7’, dựng các đường chiếu kéo dài xuống H.3 thì các đường này cắt các đường song song lần lượt ở các điểm 1’, 2’, 3’, 4’, 5’, 6’, 7’. Nối các giao điểm này bằng một đường cong. Cũng trên H.1, từ các giao điểm 1’’, 2’’, 3’’, 4’’, 5’’, 6’’, 7’’, dựng các đường chiếu kéo dài xuống H.3 thì các đường này cắt các đường 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 lần lợt ở các điểm 1’’, 2’’, 3’’, 4’’, 5’’, 6’’, 7’’. Nối các giao điểm bằng một đường cong ta được 1/2 hình khai triển của khúc ống B. b. Khai triểncút có góc cong nhỏ hơn 900: 60 ° 30° o o 1 , 2 1 , 1 2 4o 3 o 2, 3 3, o 5o o 4, 4 d 3 1o 6 o , 5, 4o 2 ,1 1 2 5 o 2 3, 7o 6, 5 1 1, 6 o 6o , 3 4 7 7 2 2, o 4, o 7 d o 5, 5 1o 3 3, o , 6 6 2 1 , 3 o 2 , 7 7 4 o 4, 4o 3 , 5o , 5o , 6o 5 4 6 o , , 7o 5 7o 6 , 6o , 6o 6 7, 5o , 5o 6 7 , d 4o , 4o 5 ,6 o 3 o , o ,5 3 4 2 4 o , , 2 3 1 o ,3 , 2 o 2 , 1 1 , 1 Hình 2.1: Khai triển cút cong nhỏ hơn 900 2.1.2. Khai triển cút cong có tiết diện mặt cắt ngang dạng hình vuông, hình chữ nhật: 10
Hình 2.3: Khai triển cút cong chữ nhật 2.2. Cắt phôi và tẩy sữa pa via: - Cắt phôi theo đường khai triển (có thể dùng kéo cầm tay hoặc kéo cắt cần hoặc máy, …), theo đường vạch dấu. - Dùng dũa, máy mài, … để tẩy pa via 2.3. Gập ghép mối móc và tiến hành uốn tạo hình cút cong: - Gập mối móc đơn tiến hành theo các bước sau: B1: Lấy dấu: với l là chiều rộng mối ghép, e là chiều dày vật liệu Hình 2.4: Lấy dấu B2: Tiến hành gập tấm A theo đường vạch dấu 11
Hình 2.5: Đánh gập tấm A B3: Gập tấm B theo đường vạch dấu Hình 2.6: Đánh gập tấm B - Gập uốn tạo hình: + Gập uốn ống hình chữ nhật và hình vuông: ta đưa lên máy gập theo cac đường khai triển. + Uốn ống dạng trụ: ta đưa lên máy lốc ống. - Ghép mối móc: Lồng chi tấm B vào tấm A và đánh búa như hình vẽ 12
Hình 2.7: Ghép mối móc 2.4. Kiểm tra và chỉnh sữa ống: Sau khi sản phẩm hoàn thành ta tiến hành kiểm tra kích thước, độ phẳng nhẵn mối ghép và ống. Nếu sản phẩm chưa đạt tiêu chuẩn thì phải tiến hành chỉnh sữa 13
Bài 3: CHẾ TẠO ỐNG CÔN 3.1. Vẽ và khai triển hình gò: 3.1.1. Khai triển hình nón: Khai triển hình nón có đường kính d, chiều cao h Hình 3.1: Khai triển hình nón B1: Trước tiên vẽ hình chiếu đứng H1. ABO có bán kính d R = ( )2  h2 2 B2: Khai triển (H2): Tính góc  theo công thức: 180 0  d = R Bằng compa, lấy điểm O làm tâm và bán kính R, quay cung BmC. Hình giới hạn bởi BmCO là hình cần khai triển, có bán kính R, độ dài cung BmC đươc tính như sau  L  BmC   .d  R. Với α tính theo đơn vị radian (Rad) Hoặc tính dây trương cung BC như sau:  BC  2 R sin 2 3.1.2. Khai triển ống côn 2 đáy hình tròn: Khai triển ống côn đáy 2 hình tròn có d1; d2; và chiều cao h: 14
Hình 3.2: Khai triển ống côn 2 đáy hình tròn B1:Vẽ hình chiếu đứng H1; kéo dài 2 cạnh DA và cạnh CB cắt nhau tại điểm O ta được một hình nón DCO. 2  d1  R     OH 2 (*)  2 Tính OH: -Xét 2 tam giác đồng dạng ODH và OAI ta có tỷ số đồng dạng sau: OH d1 2 OI  h d1 hd 2     OI  OI d2 2 OI d2 d1  d 2 hd 2 hd 1 Vậy OH  OI  h  h  , thay vào (*) ta có: d1  d 2 d1  d 2 2 2  d1   hd1  R       2   d1  d 2  B2: Vẽ hìnhkhai triển (H.2) Tính góc  theo công thức: 180.d1  R Bằng compa, lấy điểm O làm tâm quay, bán kính R=OD và góc α được cung lớn DCC’, quay cung nhỏABB’. Độ dài cung DCC’=L=π.d1=R.α hoặc độ dài dây trương cung DC '  2 R.Sin  2 15
Hình DCC’B’BA chính là hình khai triển hình côn có đáy là 2 hình tròn. 3.1.3. Khai triển ống côn 2 đáy hình chữ nhật: * Cách 1: Sử dụng phương pháp khai triển như ống côn 2 đáy hình tròn. Hình 3.3: Khai triển ống côn 2 đáy hình chữ nhật theo phương pháp 1 * Cách 2: B1: Vẽ hình chiếu đứng H.1 có chiều cao h. B2: Vẽ hình chiếu bằng H.2. Sau khi dựng 4 đường chéo, nối các cạnh, ở H.2, ta có 8 hình tam giác, là các hình: cdD, cCD, cCb, bBC, ..AdD B3: Dựng chiều dài thực của các cạnh H.3. Muốn thế, ta dựng một góc vuông có cạnh dO = h, còn cạnh dD = dD đo ở H.2. Ta có DO là chiều dài thực của cạnh Dd. B4: Dựng chiều dài thực của các đưòng chéo dài H.4.Muốn thế ta dựng một góc vuông có cạnh cO1= h, còn cạnh cD = cD đo ở H.2. Ta có DO1là chiều dài thực của đường chéo dài Dc. 16
H.1 H. 3 H. 4 O O 1 h D d D C A B O2 a b d c h D C H. 2 b C H. 5 d a D b d c A B D C H. 6 Hình 3.4: Khai triển ống côn 2 đáy hình chữ nhật theo phương pháp 2 B5: Dựng chiều dài thực của các đường chéo ngắn H.5. Muốn thế ta dựng một góc vuông có cạnh bO2 = h, còn cạnh bC= bC đo ở H.2. Ta có CO2 là chiều dài thực của đường chéo ngắn Dc. B6: Khai triển (H.6). Trước tiên dựng cạnh dD =DO đo ở H.3. Lấy D làm tâm và lấy Dc = DO1đo ở H.4 làm bán kính, quay một cung; sau lấy d làm tâmvà lấy dc = dc đo ở H.2 làm bán kính, quay một cung. Hai cung này cắt nhau ở C và ta được tam giác cdD. Lấy c làm tâm và lấy cC = OD đo ở H.3 làm bán kính quay một cung, sau lấy D làm tâm, và lấy DC =DC đo ở H.2 làm bán kính quay một cung. Hai cung này cắt nhau ở C, và ta được tam giác cCD. Lấy C làm tâm và lấy bC = CO2 đo ở H.5 làm bán kính, quay một 17
cung; sau lấy c làm tâm và lấy cb = cb đo ở H.2 làm bán kính, quay một cung. Hai cung này cắt nhau tại b, và ta được tam giác cCb. Tiếp tục dựng 5 tam giác nữa là các tam giác bBC, tam giác aBb...,tam giác AdD thì ta được hình khai triển của chóp cụt đứng có hai đáy hình chữ nhật. 3.1.4. Khai triển ống côn 1 đáy hình chữ nhật 1 đáy hình tròn: * Cách 1: Sử dụng phương pháp khai triển ống côn 2 đáy hình tròn. Hình 3.5: Khai triển ống côn 1 đáy hình chữ nhật 1 đáy hình tròn theo phương pháp 1 * Cách 2: B1: Vẽ hình chiếu đứng H.1 có chiều cao h. B2: Vẽ hình chiếu bằng H.2. ở H.2 chia d làm 12 phần bằng nhau và đánh số:0, 1, 2 ,3, 4, 5, 6 ,7, 8, 9, 10, 11. Nối 12 điểm này với 4 góc A, B, C, D, ta có 12 đường sinh. Và H.2. có 4 hình tam giác lớn là AOB, B3C, C6D, D9A và 12 hình gần giống hình tam giác là các hình OB1, 1B2, 2B3, 3C4, 4C5, 5C6,...OA11. B3: Dựng chiều dài thực của các đường sinh ở góc B xem H.3. Muốn thế ta dựng một góc vuông có cạnh OH = h, còn cạnh kia có các đoạn HE, HO’,H1, H2, H3, lần lượt bằng EO, BO, B1,B2,B3,đo ở H.2. ở H.3 ta có chiều dài thực của các đường sinh EO, BO, B1,B2,B3 lần lượt bằng OE, OO’, O1,O2,O3. Chú ý các đường sinh của ba góc C, D, A đều bằng các đường sinh của góc B. B4: Vẽ hình khai triển H4. Ta vẽ nửa hình khai triển; nửa còn lại sẽ đối xứng qua đường tâm F6. 18
Trước tiên ta dựng chiều cao EO = D9 đo ở hình H1. Lấy E làm tâm và lấy EB = EB đo ở H2 làm bán kính quay một cung; sau lấy O làm tâm và lấy BO=OO’ đo ở H3 làm bán kính quay 1 cung. Hai cung này cắt nhau tại B, và ta được nửa tam giác AOB là tam giác EOB. Lấy O làm tâm và lấy O1 bằng dây cung đo ở H2 làm bán kính quay 1 cung; sau lấy B làm tâm và lấy B1 = O1 đơ ở H3 làm bán kính quay 1 cung. Hai cung này cắt nhau tại 1 ta được tam giác OB1. Tiếp tục dựng các tam giác 1B2; 2B3; 3BC; 3C4; 4C5; 5C6 và C6F thì ta được một nửa hình khai triển của chóp lò có 1 đáy tròn và một đáy hình chữ nhật. H1 . H3 . 9 0 3 o h 6 A B 0,3 D E C H 1,2 A B 0 11 1 10 2 H2. 9 3 8 4 7 5 1 1 d©y cung 6 D C F F 0 0 F 1 11 10 2 E 9 H4. 3 8 B 4 5 7 6 A C F D Hình 3.6: Khai triển ống côn 1 đáy hình chữ nhật 1 đáy hình tròn theo phương pháp 2 3.2. Cắt phôi và tẩy sữa pa via: - Cắt phôi theo đường khai triển (có thể dùng kéo cầm tay hoặc kéo cắt cần hoặc máy, …), theo đường vạch dấu. 19
- Dùng dũa, máy mài, … để tẩy pa via 3.3. Gập ghép mối móc và tiến hành uốn tạo hình ống: - Gập mối móc đơn tiến hành theo các bước sau: B1: Lấy dấu: với l là chiều rộng mối ghép, e là chiều dày vật liệu Hình 3.7: Lấy dấu B2: Tiến hành gập tấm A theo đường vạch dấu Hình 3.8: Đánh gập tấm A B3: Gập tấm B theo đường vạch dấu 20