Giáo trình Hàn tiếp xúc - Hàn điện trở (Nghề: Hàn - CĐLT) - Trường Cao đẳng Cơ giới (2022)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:42

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Hàn tiếp xúc - Hàn điện trở (Nghề: Hàn - CĐLT) cung cấp cho người đọc những kiến thức như: Các kiến thức cơ bản hàn tiếp xúc điểm, đường; Vận hành, sử dụng máy hàn tiếp xúc điểm, đường; Hàn tiếp xúc điểm; Hàn tiếp xúc đường. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Hàn tiếp xúc - Hàn điện trở (Nghề: Hàn - CĐLT) - Trường Cao đẳng Cơ giới (2022)

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN: HÀN TIẾP XÚC (HÀN ĐIỆN TRỞ) NGHỀ: HÀN TRÌNH ĐỘ: LIÊN THÔNG CAO ĐẲNG Ban hành kèm theo Quyết định số: /QĐ-CĐCG-KT&KĐCL ngày tháng năm 2022 của Trường cao đẳng Cơ giới 1
Quảng Ngãi, năm 2022 (Lưu hành nội bộ) TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 2
LỜI GIỚI THIỆU Hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo nghề, nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động kỹ thuật và hội nhập; Bộ Lao Động thương Binh và Xã Hội đã ban hành chương trình khung Cao Đẳng Nghề, Trung Cấp Nghề Hàn. Là một Trường đào tạo nghề đã có bề dày, với quy mô trang thiết bị luôn được đầu tư mới, năng lực đội ngũ giáo viên ngày càng được tăng cường. Việc biên soạn giáo trình phục vụ công tác đào tạo của nhà Trường, đáp ứng yêu cầu mục tiêu của chương trình khung do Bộ LĐTB và XH ban hành cũng nhằm đáp ứng các yêu cầu sau đây: Yêu cầu của người học. Nhu cầu về chất lượng nguồn nhân lực nghề Hàn. Cung cấp lao động kỹ thuật cho Doanh nghiệp và xuất khẩu lao động. Dưới sự chỉ đạo của Ban Giám Hiệu nhà trường trong thời gian qua các giáo viên trong khoa Cơ khí đã dành thời gian tập trung biên soạn giáo trình, cải tiến phương pháp giảng dạy nhằm tạo điều kiện cho học sinh hiểu biết kiến thức và rèn luyện kỹ năng nghề. Nhóm biên soạn đã vận dụng sáng tạo vào việc biên soạn giáo trình các mô đun chuyên môn Hàn. Nội dung giáo trình có thể đáp ứng để đào tạo cho từng cấp trình độ và có tính liên thông cho 3 cấp trình độ ( Sơ cấp nghề, Trung cấp nghề, Cao đẳng nghề). Mặt khác nội dung của mô đun phải đạt được các tiêu chí quan trọng theo mục tiêu, hướng tới đạt chuẩn quốc tế cho ngành Hàn. Vì thế giáo trình mô đun đã bao gồm các nội dung như sau: Trình độ kiến thức Kỹ năng thực hành Tính quy trình trong công nghiệp Năng lực người học và tư duy về mô đun được đào tạo ứng dụng trong thực tiễn. Phẩm chất văn hóa nghề được đào tạo. Trong quá trình biên soạn giáo trình, đã tham khảo ý kiến từ các Doanh nghệp trong nước, giáo trình của các trường Đại học,Cao đẳng, Học viện... Nhóm biên soạn đã hết sức cố gắng để giáo trình đạt được chất lượng tốt nhất. Do trình độ còn nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi thiếu sót, rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ các đồng nghiệp, các bạn đọc để giáo trình được hoàn thiện hơn Quảng Ngãi, ngày tháng năm 2022 Tham gia biên soạn 1. Huỳnh Văn Mà Chủ biên 2. ………….............. 3. ……….............…. 3
MỤC LỤC TT NỘI DUNG TRANG 1. Lời giới thiệu 2 2. Mục lục 3 3. Bài 1: Các kiến thức cơ bản hàn tiếp xúc điểm, đường 10 4. 1. Thực chất đặc điểm và phạm vi ứng dụng. 10 5. 2. Phân loại phương pháp hàn tiếp xúc. 13 6. 3. Hàn tiếp xúc điểm. 15 7. 4. Hàn tiếp xúc đường 17 8. Bài 2: Vận hành, sử dụng máy hàn tiếp xúc điểm, đường 24 9. 1. Cấu tạo và nguyên lý làm việc của máy hàn tiếp xúc điểm 24 10. 2. Lắp ráp thiết bị hàn tiếp xúc điểm 26 11. 3. Chọn chế độ hàn tiếp xúc điểm 27 12. 4. Kiểm tra làm sạch mài sửa đầu điện cực 28 13. Bài 3: Hàn tiếp xúc điểm 29 14. 1. Tính toán chế độ hàn. 30 15. 2. Gá phôi hàn. 31 16. 3. Kỹ thuật hàn tiếp xúc điểm. 32 17. 4. Kiểm tra chất lượng mối hàn. 32 18. Bài 4: Hàn tiếp xúc đường 33 19. 1. Gá phôi hàn. 34 20. 2. Kỹ thuật hàn tiếp xúc đường. 36 21. 3. Kiểm tra chất lượng mối hàn. 37 22. 4. Công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng. 38 23. Tài liệu tham khảo 39 Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 4
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN Tên mô đun: HÀN TIẾP XÚC (HÀN ĐIỆN TRỞ) Mã mô đun: MĐ29 Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun: - Vị trí: Là môn đun được bố trí cho sinh viên sau khi đã học xong các môn học chung theo quy định của Bộ LĐTB-XH và học xong hoặc song song với các môn học bắt buộc của đào tạo chuyên môn nghề từ MH07 đến MĐ23. - Tính chất: Là mô đun chuyên ngành bắt buộc. Mục tiêu của mô đun: - Kiến thức: A1. Làm việc trong các cơ sở sản xuất cơ khí A2. Mô tả đúng cấu tạo và nguyên lý làm việc của các loại thiết bị, dụng cụ hàn tiếp xúc. - Kỹ năng: B1. Vận hành sử dụng các loại dụng cụ, thiết bị hàn tiếp xúc thành thạo B2. Chuẩn bị phôi hàn đúng kích thước bản vẽ, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật B3. Tính chế độ hàn phù hợp với chiều dày, tính chất vật liệu và kiểu liên kết hàn B4. Hàn các mối hàn tiếp xúc điểm, tiếp xúc đường, tiếp xúc giáp mối đảm bảo yêu cầu kỹ thuật, không rỗ khí ngậm xỉ, ít biến dạng. - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: C1. Thực hiện tốt công tác an toàn và vệ sinh phân xưởng. C2. Tuân thủ quy định, quy phạm trong quy trình hàn tiếp xúc. C3. Rèn luyện tính kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỷ, chính xác trung thực của sinh viên 5
1. Chương trình khung nghề hàn MÃ MH, Tên môn Thời gian đào tạo (giờ) MĐ học, mô Trong đó Số tín chỉ Tổng số đun Lý Thực Kiểm thuyết hành/ thí tra nghiệm/ bài tập/ thảo luận I Các môn học chung 18 435 157 255 23 MH 01 Chính trị 3 75 41 29 5 MH 02 Pháp luật 2 30 18 10 2 MH 03 Giáo dục thể chất 2 60 5 51 4 MH 04 Giáo dục quốc phòng - An ninh 3 75 36 35 4 MH 05 Tin học 3 75 15 58 2 MH 06 Ngoại ngữ (Anh văn) 5 120 42 72 6 II Các môn học, mô đun chuyên môn 90 2400 650 1552 198 MH 07 Vẽ kỹ thuật cơ khí 3 60 20 35 5 MH 08 Dung sai lắp ghép và đo lường kỹ thuật 3 45 24 14 7 MH 09 Vật liệu cơ khí 3 45 25 13 7 MH 10 Cơ kỹ thuật 3 60 40 12 8 MH 11 Kỹ thuật điện – Điện tử công nghiệp 3 45 27 11 7 MH 12 Kỹ thuật an toàn và bảo hộ lao động 2 30 13 11 6 MH 13 Tổ chức quản lý sản xuất 2 45 30 12 3 MH 14 Anh văn chuyên ngành 3 90 40 46 4 MĐ 15 Tính toán kết cấu hàn 3 60 48 4 8 MH 16 Quy trình hàn 4 75 30 41 4 Kiểm tra và đánh giá chất lượng mối 3 MĐ 17 hàn theo tiêu chuẩn quốc tế 60 20 36 4 MĐ 18 Chế tạo phôi hàn 4 90 20 62 8 MĐ 19 Gá lắp kết cấu hàn 3 60 15 38 7 MĐ 20 Hàn hồ quang tay cơ bản 10 240 64 162 14 Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 6
MĐ 21 Hàn hồ quang tay nâng cao 7 180 20 151 9 MĐ 22 Hàn khí 4 75 15 52 8 MĐ 23 Hàn gang 3 60 15 38 7 MĐ 24 Hàn MIG/MAG cơ bản 7 180 20 150 10 MĐ 25 Hàn MIG/MAG nâng cao 7 180 18 152 10 MĐ 26 Hàn TIG cơ bản 4 90 18 64 8 MĐ 27 Hàn TIG nâng cao 4 90 4 78 8 MĐ 28 Hàn ống 5 120 19 90 11 MĐ 29 Hàn tiếp xúc (hàn điện trở) 2 30 10 14 6 MĐ 30 Hàn tự động dưới lớp thuốc 2 30 10 14 6 MĐ 31 Hàn hồ quang dây lõi thuốc (FCAW) 4 cơ bản 90 24 58 8 MĐ 32 Hàn hồ quang dây lõi thuốc (FCAW) 4 nâng cao 90 8 76 6 MH 33 Thực tập sản xuất 8 180 53 118 9 Tổng cộng 128 2835 807 1807 221 2. Chương trình chi tiết mô đun Số Thời gian TT Tổng Lý Thực Kiểm Tên các bài số thuyết hành, tra* trong mô thí đun nghiệm , thảo luận, bài tập 1 Bài 1: Các kiến thức cơ bản hàn tiếp xúc 4 3 1 điểm, đường Bài 2: Vận hành, sử dụng máy hàn tiếp 2 2 1 1 xúc điểm, đường 3 Bài 3: Hàn tiếp xúc điểm 10 3 6 1 4 Hàn tiếp xúc đường 10 3 7 7
Số Thời gian TT Tổng Lý Thực Kiểm Tên các bài số thuyết hành, tra* trong mô thí đun nghiệm , thảo luận, bài tập 1 Bài 1: Các kiến thức cơ bản hàn tiếp xúc 4 3 1 điểm, đường 5 Kiểm tra mô đun 4 4 Cộng 30 10 14 6 3. Điều kiện thực hiện môn học: 3.1. Phòng học Lý thuyết/Thực hành: Đáp ứng phòng học chuẩn 3.2. Trang thiết bị dạy học: Projetor, máy vi tính, bảng, phấn, tranh vẽ.... 3.3. Học liệu, dụng cụ, mô hình, phương tiện: Giáo trình, mô hình thực hành, bộ dụng cụ nghề hàn,… 3.4. Các điều kiện khác: Người học tìm hiểu thực tế về các mối hàn. 4. Nội dung và phương pháp đánh giá: 4.1. Nội dung: - Kiến thức: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức - Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kỹ năng. - Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp. + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. 4.2. Phương pháp: Người học được đánh giá tích lũy môn học như sau: 4.2.1. Cách đánh giá Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 8
- Áp dụng quy chế đào tạo Trung cấp hệ chính quy ban hành kèm theo Thông tư số 09/2017/TT-BLĐTBXH, ngày 13/3/2017 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội. - Hướng dẫn thực hiện quy chế đào tạo áp dụng tại Trường Cao đẳng Cơ giới như sau: Điểm đánh giá Trọng số + Điểm kiểm tra thường xuyên (Hệ số 1) 40% + Điểm kiểm tra định kỳ (Hệ số 2) + Điểm thi kết thúc môn học 60% 4.2.2. Phương pháp đánh giá Phương pháp Phương pháp Hình thức Chuẩn đầu ra Số Thời điểm đánh giá tổ chức kiểm tra đánh giá cột kiểm tra Thường xuyên Viết/ Tự luận/ A1, C1, C2 1 Sau 10 giờ. Thuyết trình Trắc nghiệm/ Báo cáo Định kỳ Viết và Tự luận/ A2, B1, C1, C2 3 Sau 20 giờ thực hành Trắc nghiệm/ thực hành Kết thúc môn Vấn đáp và Vấn đáp và A1, A2, A3, B1, B2, 1 Sau 60 giờ học thực hành thực hành C1, C2, trên mô hình 4.2.3. Cách tính điểm - Điểm đánh giá thành phần và điểm thi kết thúc môn học được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn đến một chữ số thập phân. - Điểm môn học là tổng điểm của tất cả điểm đánh giá thành phần của môn học nhân với trọng số tương ứng. Điểm môn học theo thang điểm 10 làm tròn đến một chữ số thập phân, sau đó được quy đổi sang điểm chữ và điểm số theo thang điểm 4 theo quy định của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội về đào tạo theo tín chỉ. 5. Hướng dẫn thực hiện môn học 5.1. Phạm vi, đối tượng áp dụng: Đối tượng cao đẳng hàn 5.2. Phương pháp giảng dạy, học tập môn học 5.2.1. Đối với người dạy 9
* Lý thuyết: Áp dụng phương pháp dạy học tích cực bao gồm: Trình chiếu, thuyết trình ngắn, nêu vấn đề, hướng dẫn đọc tài liệu, bài tập cụ thể, câu hỏi thảo luận nhóm…. * Thực hành: - Phân chia nhóm nhỏ thực hiện bài tập thực hành theo nội dung đề ra. - Khi giải bài tập, làm các bài Thực hành, thí nghiệm, bài tập:... Giáo viên hướng dẫn, thao tác mẫu và sửa sai tại chỗ cho nguời học. - Sử dụng các mô hình, học cụ mô phỏng để minh họa các bài tập ứng dụng các hệ truyền động dùng điện tử công suất, các loại thiết bị điều khiển. * Thảo luận: Phân chia nhóm nhỏ thảo luận theo nội dung đề ra. * Hướng dẫn tự học theo nhóm: Nhóm trưởng phân công các thành viên trong nhóm tìm hiểu, nghiên cứu theo yêu cầu nội dung trong bài học, cả nhóm thảo luận, trình bày nội dung, ghi chép và viết báo cáo nhóm. 5.2.2. Đối với người học: Người học phải thực hiện các nhiệm vụ như sau: - Nghiên cứu kỹ bài học tại nhà trước khi đến lớp. Các tài liệu tham khảo sẽ được cung cấp nguồn trước khi người học vào học môn học này (trang web, thư viện, tài liệu...) - Sinh viên trao đổi với nhau, thực hiện bài thực hành và báo cáo kết quả - Tham dự tối thiểu 70% các giờ giảng tích hợp. Nếu người học vắng >30% số giờ tích hợp phải học lại mô đun mới được tham dự kì thi lần sau. - Tự học và thảo luận nhóm: Là một phương pháp học tập kết hợp giữa làm việc theo nhóm và làm việc cá nhân. Một nhóm gồm 2-3 người học sẽ được cung cấp chủ đề thảo luận trước khi học lý thuyết, thực hành. Mỗi người học sẽ chịu trách nhiệm về 1 hoặc một số nội dung trong chủ đề mà nhóm đã phân công để phát triển và hoàn thiện tốt nhất toàn bộ chủ đề thảo luận của nhóm. - Tham dự đủ các bài kiểm tra thường xuyên, định kỳ. - Tham dự thi kết thúc môn học. - Chủ động tổ chức thực hiện giờ tự học. 6. Tài liệu tham khảo: [1]. Nguyễn Thúc Hà, Bùi Văn Hạnh, Võ Văn Phong – Giáo trìnhcông nghệ hàn- NXBGD- 2002. [2]. Dịch từ tiếng Anh GENERALWELDING - Trường ĐHBK Hà Nội-NXBLĐXH- 2002. [3]. Trung tâm đào tạo và chuyển giao công nghệ Việt – Đức, “Chương trình đào tạo Chuyên gia hàn quốc tế”, 2006. Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 10
[4]. Metal and How to weld them - the James F.Lincoln Arc Welding Foundation (USA) – 1990. [5]. The Procedure Handbook of Arc Welding – the Lincoln Electric Company (USA) by Richart S.Sabo - 1995 [6]. Welding science & Technology – Volume 1 – American Welding Society (AWS) by 2006 [7]. AWS D1.1 – 2008 Structural Welding Code – Steel [8]. Các trang web: www.aws.org www.asme.org www.lincolnelectric.com BÀI 1: CÁC KIẾN THỨC CƠ BẢN HÀN TIẾP XÚC Mã bài: MĐ29-01 Giới thiệu: Bài học này giúp cho người học hiểu được các lý thuyết cấu tạo, nguyên lý làm việc của các loại máy hàn tiếp xúc điểm, chức năng của các bộ phận, các nút chức năng trên máy, quy trình vận hành máy, quy trình hàn, chuẩn bị phôi hàn, chế độ hàn, kỹ thuật hàn điện trở, kiểm tra đánh giá chất lượng mối hàn. Vì vậy bài này cung cấp cho học viên các kiến thức cơ bản trên. Mục tiêu: 11
- Mô tả đúng cấu tạo và trình bày được nguyên lý vận hành làm việc của thiết bị hàn điểm, đưởng của hàn tiếp xúc. - Tính toán chọn được chế độ hàn hợp lý - Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng. - Tuân thủ các quy định về nguyên lý vận hành thiết bị. Phương pháp giảng dạy và học tập bài 1 - Đối với người dạy: Sử dụng phương pháp giảng giảng dạy tích cực (diễn giảng, vấn đáp, dạy học theo vấn đề); yêu cầu người học nhớ các khâu chuẩn bị. - Đối với người học: Chủ động đọc trước giáo trình trước buổi học Điều kiện thực hiện bài học - Phòng học chuyên môn hóa/nhà xưởng: Phòng học chuyên môn - Trang thiết bị máy móc: Máy chiếu và các thiết bị dạy học khác - Học liệu, dụng cụ, nguyên vật liệu: Chương trình môn học, giáo trình, tài liệu tham khảo, giáo án, phim ảnh, và các tài liệu liên quan. - Các điều kiện khác: Không có Kiểm tra và đánh giá bài học - Nội dung:  Kiến thức: Kiểm tra và đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kiến thức  Kỹ năng: Đánh giá tất cả nội dung đã nêu trong mục tiêu kĩ năng.  Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Trong quá trình học tập, người học cần: + Nghiên cứu bài trước khi đến lớp + Chuẩn bị đầy đủ tài liệu học tập. + Tham gia đầy đủ thời lượng môn học. + Nghiêm túc trong quá trình học tập. - Phương pháp:  Điểm kiểm tra thường xuyên: 1 điểm kiểm tra (hình thức: hỏi miệng)  Kiểm tra định kỳ lý thuyết: không có  Kiểm tra định kỳ thực hành: không có Nội dung chính: 1. Thực chất đặc điểm và phạm vi ứng dụng 1.1. Thực chất Cho doøng ñieän coù cöôøng ñoä lôùn chaïy qua chi tieát haøn, choã tieáp xuùc coù ñieän trôû lôùn seõ bò nung noùng kim loaïi vaät haøn ñeán traïng thaùi haøn (chaûy loûng Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 12
hoaëc deûo) vaø nhôø taùc duïng cuûa löïc cô hoïc, caùc vaät haøn seõ dính chaéc laïi vôùi nhau. Theo ñònh luaät Jun – Lenxô thì khi cho doøng ñieän ñi qua moät vaät daãn seõ sinh ra nhieät löôïng Q: Q = 0.24 . I2 .R .t Nhieät löôïng lôùn sinh ra treân beà maët tieáp xuùc seõ nung noùng chuùng ñeán traïng thaùi haøn, sau ñoù duøng löïc eùp ñeå taïo ñieàu kieän cho vieäc khueách taùn nguyeân töû, laøm cho caùc vaät haøn noái chaéc vôùi nhau. 1.2. Đặc điểm: - Chaát löôïng saûn phaåm cao. - Coù theå haøn ñöôïc caùc keát caáu phöùc taïp, caùc moái haøn ôû caùc vò trí khoâng gian khaùc nhau, haøn ñöôïc caùc chi tieát coù tieát dieän nhoû. - Deã daøng cô khí hoùa vaø töï ñoäng hoùa quaù trình coâng ngheä. - Naêng suaát, chaát löôïng haøn cao. - Tieát kieäm nguyeân vaät lieäu vaø naêng löôïng. 1.3. Phạm vi ứng dụng: Vì vaäy haøn ñieän tieáp xuùc ñöôïc söû duïng roäng raõi trong caùc ngaønh cheá taïo maùy, giao thoâng, coâng nghieäp tieâu duøng… 2. Phân loại phương pháp hàn tiếp xúc 13
3. Hàn tiếp xúc điểm 3.1.Thöïc chaát: Haøn ñieåm laø phöông phaùp haøn ñieän tieáp xuùc, caùc moái haøn khoâng thöïc hieän lieân tuïc treân toaøn boä chieàu daøi haøn maø chæ laø töøng ñieåm rieâng bieät goïi laø ñieåm haøn. Haøn ñieåm goàm haøn 1 ñieåm, haøn 2 ñieåm moät laàn, haøn nhieàu ñieåm vaø haøn ñieåm ñieän cöïc giaû. Haøn ñieåm coù theå thöïc hieän töø hai hay moät phía (hình 3).  . Haøn tieáp xuùc ñieåm hai phía (hình – 3a) : Laø hai cöïc ñieän naèm phía treân vaø döôùi cuûa vaät haøn leân moãi laàn eùp chæ laø haøn ñöôïc moät ñieåm haøn (haït nhaân). Phöông phaùp naøy ñöôïc duøng roäng raõi ñeå haøn theùp taám, thaønh phaåm kim loaïi ñen vaø kim loaïi maàu chieàu daøy coù theå hôn 2mm, coù theå haøn hai hoaëc nhieàu taám vôùi nhau.  Haøn tieáp xuùc ñieåm moät phía (hình – 3b): Laø hai cöïc ñieän naèm moät phía cuûa chi tieát haøn, vì theá moãi laàn eùp haøn ñöôïc hai ñieåm. Phöông phaùp naøy duøng haøn caùc taám roäng nhöng moûng (chieàu daøy S
Hình – 4. Sô ñoà haøn ñieåm nhoâ 1. Chi tieát haøn ; 2. Chi tieát haøn ; 3. Phaàn nhoâ ; 4. Phieán theùp coá ñònh ; 5. Phieán theùp di ñoäng ; 6. bieán theá. Chi tieát haøn 1 vaø 2 naèm giöõa phieán eùp coá ñònh 4 vaø phieán eùp di ñoäng 5. Caùc phieán naøy noái vôùi cuaän thöù caáp cuûa bieán theá 6. Caùc phaàn nhoâ 3 laøm nhieäm vuï cöïc ñieän seõ bò nung noùng ñeán traïng thaùi haøn, döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp P seõ dính hai chi tieát laïi vôùi nhau. 3.2. Ñaëc ñieåm:  Haøn ñieåm coù nhöõng ñaëc ñieåm sau:  Cho moái haøn beàn, ñeïp nhöng khoâng baûo ñaûm ñoä kín.  Naêng suaát haøn cao, deã cô khí hoùa vaø töï ñoäng hoùa quaù trình saûn xuaát.  Coù theå haøn treân caùc keát caáu khaùc nhau, ñaëc bieät treân caùc keát caáu phöùc taïp. 3.3.Thieát bò haøn ñieåm:  Maùy haøn ñieåm thöïc hieän eùp baèng khí neùn duøng ñeå haøn theùp C thaáp coù S =(0.2 ÷ 2)mm.  Maùy haøn ñieåm coù coâng suaát 85 KVA, vôùi löïc eùp 16000N ñeå haøn theùp hôïp kim coù S =(0.3 ÷ 2.5 )mm. (Hình) 3.4 Coâng ngheä haøn ñieåm. 15
Vieäc chuaån bò vaø laép gheùp chi tieát tröôùc khi haøn coù aûnh höôûng lôùn ñeán chaát löôïng haøn. Chuaån bò khoâng toát vaø laép gheùp khoâng chính xaùc seõ daãn tôùi sai leäch hình daùng saûn phaåm, giaûm naêng suaát lao ñoäng, giaûm chaát löôïng moái haøn. Beà maët vaät haøn caàn phaûi laøm saïch toaøn boä hoaëc taïi vuøng haøn caû hai phía. Khe hôû giöõa hai chi tieát phaûi nhoû hôn 1,5 ÷ 1,8 mm. Caên cöù vaøo caùc tính chaát nhieät lyù vaø beà daøy cuûa kim loaïi vaät haøn ñeå choïn cheá ñoä haøn thích hôïp. Caùc thoâng soá chuû yeáu cuûa noù laø: Thôøi gian haøn, ñaïi löôïng doøng ñieän, aùp löïc rieâng, ñöôøng kính cuûa beà maët tieáp xuùc caùc cöïc ñieän vaø khoaûng caùch giöõa caùc ñieåm. Khi choïn cheá ñoä haøn ñieåm theùp cacbon thaáp phaûi theo caùc yeâu caàu sau ñaây: Kim loaïi daøy döôùi 5mm coù theå haøn vôùi thôøi gian haøn nhoû (cheá ñoä cöùng), cuõng nhö vôùi thôøi gian haøn lôùn (cheá ñoä meàm) ñeàu coù keát quaû töông ñoái toát. Khi haøn kim loaïi beà daøy lôùn hôn 5mm, neân aùp duïng caùc cheá ñoä meàm. Thôøi gian haøn trong caùc cheá ñoä cöùng dao ñoäng trong giôùi haïn töø 0,2 ÷ 1,5 giaây, tuyø theo ñoä daày cuûa kim loaïi. Thôøi gian haøn trong caùc cheá ñoä meàm coù theå taêng leân töø 2 ÷ 3 giaây. Trò soá trung bình cuûa maät ñoä doøng ñieän trong caùc cheá ñoä cöùng laø 120 ÷ 360A/mm2 cuûa maët caét ñieåm haøn, trong caùc cheá ñoä meàm laø 80 ÷ 160A/mm2. Aùp löïc rieâng trong caùc cheá ñoä cöùng vôùi kim loaïi beà daøy nhoû hôn 1,5mm khoaûng 15 ÷ 50N/mm2, beà daøy lôùn hôn 1,5mm khoaûng 70 ÷ 100N/mm 2; trong caùc cheá ñoä meàm cho beà daøy kim loaïi döôùi 5mm khoaûng 20 ÷ 40 N/mm2. Ñöôøng kính beà maët tieáp xuùc cöïc ñieän dЭ khi chieàu daøy kim loaïi S döôùi 3mm seõ laø 2S + 3mm; Khi S > 3mm, dЭ = 1,5S + 5mm. Khoaûng caùch giöõa caùc ñieåm keà nhau khi haøn 2 chi tieát trong phöông löïc taùc duïng khoâng beù hôn 2dt, coøn khoaûng caùch töø ngoaøi meùp chi tieát khoâng beù hôn 1.5dt 4. Hàn tiếp xúc đường 4. 1.Thöïc chaát: Haøn ñieän tieáp xuùc ñöôøng laø moät daïng haøn tieáp xuùc maø moái haøn taäp trung baèng caùc ñieåm haøn lieân tuïc coù theå thöïc hieän töø moät phía hoaëc hai phía. Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 16
Haøn ñöôøng cuõng nhö haøn ñieåm coù theå thöïc hieän hai hoaëc moät phía. (Hình 5). 4. 2. Phaân loaïi: Caên cöù theo löïc eùp vaø söï dòch chuyeån ñieän cöïc, haøn ñieän tieáp xuùc ñöôøng coù theå chia laøm 3 phöông phaùp:haøn lieân tuïc , haøn giaùn ñoaïn vaø haøn böôùc. Haøn ñöôøng lieân tuïc . Cöïc ñieän quay laøm chi tieát dòch chuyeån lieân tuïc vaø luoân luoân coù doøng ñieän chaïy qua trong quaù trình haøn . Phöông phaùp haøn naøy ñôn giaûn , nhöng beà maët chi tieát bò nung noùng lieân tuïc laøm giaûm chaát löôïng vaät haøn vaø cöïc ñieän noùng moøn . Haøn ñöôøng giaùn ñoaïn . Caùc chi tieát haøn vaãn ñöôïc dòch chuyeån lieân tuïc, nhöng doøng ñieän haøn chaïy qua theo chu kyø ngaén (1/10 ÷ 1/100 giaây). Phöông phaùp naøy hieän ñöôïc duøng roäng raõi nhaát. Haøn böôùc . 17
Chi tieát haøn dòch chuyeån giaùn ñoaïn ; taïi nhöõng choã döøng , chi tieát bò eùp vaø coù doøng ñieän chaïy qua taïo thaønh ñieåm haøn. Coù theå goïi phöông phaùp naøy laø phöông phaùp haøn ñieåm treân maùy haøn ñöôøng. Ñeå thöïc hieän chu kyø ñoùng môû ñieän, duøng heä thoáng chænh löu ñaëc bieät (khi haøn giaùn ñoaïn vaø haøn böôùc). 4.3.Thieát bò haøn ñöôøng: Do tính chaát coâng ngheä vaø daïng caùc keát caáu haøn ña daïng neân maùy haøn ñieän tieáp xuùc ñöôøng coù nhieàu loaïi.  Maùy haøn ñieän cöïc ôû hai phía: truyeàn daãn eùp ñieän cöïc baèng khí neùn duøng ñeå haøn theùp C thaáp coù S =(0.2 ÷ 1.2)mm.  Maùy haøn ñieän cöïc ôû moät phía.  Maùy haøn ñieän tieáp xuùc ñöôøng giaùp moái: duøng ñeå haøn caùc oáng. (Hình) 4.4 . Coâng ngheä haøn ñöôøng. Phaûi laøm saïch toaøn boä beà maët chi tieát tröôùc khi haøn hoaëc toái thieåu laø taïi choã haøn vôùi chieàu roäng 20mm (caû veà hai phía). Phöông phaùp laøm saïch phuï thuoäc vaøo kim loaïi haøn vaø daïng saûn xuaát. Khe hôû giöõa 2 chi tieát phaûi ñoàng ñeàu treân toaøn boä chieàu daøi, phaûi laép gheùp vaø keïp chaët chi tieát caån thaän tröôùc khi haøn. Caùc cheá ñoä haøn ñöôøng lieân tuïc cuûa theùp cacbon thaáp. Baûng 2 Chieàu daøy Beà roäng caùc Aùp löïc giöõa Toác ñoä Doøng ñieän kim loaïi, mm con laên, mm caùc con laên, haøn , m/ph haøn, A N Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 18
0,2 + 0,2 4 800 1 2.500 0,5 + 0,5 5 1.000 1 3.000 1 + 1 5 1.200 1 3.500 0,2 + 0,2 4 800 1,5 3.000 0,5 + 0,5 5 1.000 1,5 3.500 1 + 1 5 1.200 1,5 5.000 0,2 + 0,2 4 800 2 3.500 0,5 + 0,5 5 1.000 2 4.500 1 + 1 5 1.200 2 7.000 Baûng 3 Caùc cheá ñoä haøn ñöôøng giaùn ñoaïn cuûa theùp cacbon thaáp. Chieàu Beà roäng Aùp löïc Chu trình Toác ñoä Doøng ñieän haøn, A daøy kim maët tieáp giöõa laøm haøn, loaïi, mm xuùc caùc caùc vieäc m/ph con laên, ñieän cuûa caùc N cöïc, N boä phaän ngaét Ñoùng Thôøi rian ñieän , s taïm nghæ, s 0,25 + 0,25 5 1.750 0,04 0,02 2 8.000 0,5 + 0,5 5 2.250 0,04 0,04 1,9 11.000 0,75 + 0,75 6 3.000 0,06 0,04 1,8 13.000 1 +1 6 4.000 0,06 0,06 1,75 15.000 1,25 + 1,25 8,5 4.500 0,08 0,06 1,7 16.500 1,5 + 1,5 8,5 5.250 0,08 0,08 1,5 17.500 2 + 2 10 6.500 0,12 0,10 1,4 19.000 5. Hàn tiếp xúc giáp mối 5.1 Thöïc chaát: Haøn ñieän tieáp xuùc giaùp moái laø moät daïng haøn aùp löïc maø moái haøn ñöôïc thöïc hieän treân toaøn boä beà maët tieáp xuùc cuûa chi tieát haøn.  Nguyeân lyù laøm vieäc: Doøng ñieän haøn töø bieán theá haøn qua chi tieát haøn ñaõ ñöôïc keïp chaët treân ñieän cöïc vaø ñöôïc eùp saùt vôùi nhau. Beà maët tieáp xuùc ñöôïc nung noùng lieân 19
tuïc ñeán traïng thaùi chaûy, sau ñoù döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp cô hoïc P thöïc hieän eùp hình thaønh moái haøn. (Hình veõ) Caùc chi tieát haøn 1 ñöôïc keïp trong cöïc cuûa maù tieáp xuùc 2 nhôø löïc keïp P k. caùc cöïc ñöôïc noái vôùi cuoän thöù caáp cuûa bieán theá haøn 1 pha(3). Maïch ñieän haøn ñöôïc ñoùng môû nhôø coâng taéc 4. khi doøng ñieän ñi qua maët tieáp xuùc giöõa caùc chi tieát, kim loaïi ñöôïc nung noùng vaø döôùi taùc duïng cuûa löïc eùp Pk chuùng ñöôïc noái lieàn vôùi nhau. Haøn tieáp xuùc giaùp moái chia ra haøn ñieän trôû vaø haøn chaûy. Haøn ñieän trôû laø daïng haøn maø beà maët tieáp xuùc ñöôïc nung ñeán traïng thaùi deûo, coøn haøn chaûy laø nung ñeán traïng thaùi chaûy. Ñoái vôùi haøn chaûy, tuyø theo coâng suaát cuûa maùy haøn ngöôøi ta coù theå nung noùng lieân tuïc beà maët tieáp xuùc ñeán traïng thaùi chaûy (goïi laø haøn chaûy lieân tuïc) hoaëc nung noùng giaùn ñoaïn theo chu kyø ñeán traïng thaùi chaûy (goïi laø haøn chaûy giaùn ñoaïn). Ñieàu kieän cô baûn ñeå taïo ñöôïc moái haøn toát laø: Laøm saïch beà maët tieáp xuùc tröôùc khi haøn vaø baûo veä beà maët tieáp xuùc khoâng bò oâxy hoaù trong quaù trình haøn. Caùc chi tieát haøn khi keïp chaët phaûi ñoàng taâm. Chương trình mô đun hàn tiếp xúc – MĐ29 TCN-CĐN Page 20