Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng cấu tạo đẳng lợi eps đến giá trị cổ phiếu p2', tài chính - ngân hàng, đầu tư chứng khoán phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành hệ thống ứng dụng cấu tạo đẳng lợi EPS đến giá trị cổ phiếu p2
- Ch−¬ng 7: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
Chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th−êng bao gåm: chi phÝ nh−îng b¸n thanh lý
TSC§, gi¸ trÞ tæn thÊt sau khi ®· gi¶m trõ vµ chi phÝ bÊt th−êng kh¸c.
7.2. Doanh thu tiªu thô s¶n phÈm vµ thu nhËp cña doanh
nghiÖp
7.2.1. Tiªu thô s¶n phÈm vµ doanh thu tiªu thô s¶n phÈm cña doanh
nghiÖp
Tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®−îc coi lµ ho¹t ®éng xuÊt b¸n
s¶n phÈm cho ®¬n vÞ mua ®Ó nhËn ®−îc sè tiÒn vÒ s¶n phÈm ®ã. Nh− vËy,
viÖc chän thêi ®iÓm ®Ó x¸c ®Þnh qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm hoµn thµnh lµ
mét trong nh÷ng kh©u quan träng liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c trong
ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp nh−: c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ,
qu¶n lý tiÒn mÆt, qu¶n lý kho¶n ph¶i thu v.v...
Qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®−îc coi lµ hoµn thµnh
khi doanh nghiÖp nhËn ®−îc chÊp nhËn tr¶ tiÒn cña bªn mua hµng.
ViÖc chän thêi ®iÓm nµy, mét mÆt, gióp c«ng t¸c qu¶n lý thu thuÕ cña
c¬ quan thuÕ ®−îc dÔ dµng, tiÖn lîi vµ mÆt kh¸c, còng thóc ®Èy c¸c doanh
nghiÖp nhanh chãng hoµn thµnh viÖc thu tiÒn ®¶m b¶o vèn cho chu kú kinh
doanh tiÕp theo.
Khi hoµn thµnh viÖc tiªu thô s¶n phÈm còng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp
cã doanh thu tiªu thô s¶n phÈm. Doanh thu cña doanh nghiÖp lµ sè tiÒn mµ
kh¸ch hµng chÊp nhËn tr¶. §©y lµ bé phËn th−êng chiÕm tû träng lín trong
tæng doanh thu cña doanh nghiÖp. Nh− vËy, viÖc tiªu thô s¶n phÈm cña
doanh nghiÖp lu«n g¾n chÆt víi t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ tr−êng. §iÒu ®ã
cho thÊy: viÖc lùa chän s¶n phÈm kinh doanh, chän thÞ tr−êng tiªu thô, viÖc
chän thêi ®iÓm tiªu thô còng nh− c¸c quyÕt vÒ gi¸ c¶ cña doanh nghiÖp liªn
quan chÆt chÏ ®Õn doanh thu tiªu thô s¶n phÈm vµ thu nhËp cña doanh
nghiÖp.
7.2.2. Doanh thu cña doanh nghiÖp
C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh, doanh thu cña doanh nghiÖp bao gåm:
- Doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh
- Doanh thu tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 157
- .
Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp
- Doanh thu tõ ho¹t ®éng bÊt th−êng.
Doanh thu cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi toµn bé ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp, nã lµ nguån ®Ó doanh nghiÖp trang tr¶i c¸c chi phÝ,
thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n suÊt më réng, thùc hiÖn nghÜa vô
®èi víi Nhµ n−íc.
§èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau,
doanh thu còng kh¸c nhau.
§èi víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt, khai th¸c, chÕ biÕn v.v.... Doanh thu lµ toµn
bé tiÒn b¸n s¶n phÈm, nöa thµnh phÈm, bao b×, nguyªn vËt liÖu.
§èi víi ngµnh x©y dùng: Doanh thu lµ gi¸ trÞ c«ng tr×nh hoµn thµnh
bµn giao.
§èi víi ngµnh vËn t¶i: Doanh thu lµ tiÒn c−íc phÝ.
§èi víi ngµnh th−¬ng nghiÖp, ¨n uèng: Doanh thu lµ tiÒn b¸n hµng.
§èi víi ho¹t ®éng ®¹i lý, uû th¸c: Doanh thu lµ tiÒn hoa hång.
§èi víi ngµnh kinh doanh dÞch vô: Doanh thu lµ tiÒn b¸n dÞch vô.
§èi víi ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ: Doanh thu lµ tiÒn l·i.
§èi víi ho¹t ®éng b¶o hiÓm: Doanh thu lµ phÝ b¶o hiÓm.
§èi víi ho¹t ®éng cho thuª: Doanh thu lµ tiÒn thuª.
§èi víi ho¹t ®éng biÓu diÔn v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thÓ dôc thÓ thao:
Doanh thu lµ tiÒn b¸n vÐ.
7.3. Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp (thu nhËp cña doanh
nghiÖp)
7.3.1. Kh¸i niÖm lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
7.3.1.1. Lîi nhuËn tr−íc thuÕ cña doanh nghiÖp
Lîi nhuËn tr−íc thuÕ hay thu nhËp tr−íc thuÕ cña doanh nghiÖp ®−îc
hiÓu lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ bá ra ®Ó ®¹t ®−îc doanh
thu ®ã.
Lîi nhuËn tr−íc thuÕ cña doanh nghiÖp bao gåm lîi nhuËn tõ ho¹t
®éng kinh doanh, lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng
bÊt th−êng.
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
158
- Ch−¬ng 7: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
Lîi nhuËn tr−íc thuÕ tõ ho¹t ®éng kinh doanh lµ kho¶n chªnh lÖch
gi÷a tæng doanh thu tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô vµ chi phÝ ho¹t
®éng kinh doanh.
Lîi nhuËn tr−íc thuÕ tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ chªnh lÖch gi÷a doanh
thu ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Lîi nhuËn tr−íc thuÕ tõ ho¹t ®éng bÊt th−êng lµ chªnh lÖch gi÷a
doanh thu ho¹t ®éng bÊt th−êng vµ chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th−êng.
Lîi nhuËn tr−íc thuÕ tõ c¸c ho¹t ®éng lµ tæng lîi nhuËn tr−íc thuÕ
cña doanh nghiÖp. Lîi nhuËn tr−íc thuÕ lµ c¬ së ®Ó tÝnh thuÕ thu nhËp doanh
nghiÖp.
7.3.1.2. Lîi nhuËn sau thuÕ (thu nhËp sau thuÕ) cña doanh nghiÖp
Lîi nhuËn sau thuÕ lµ chªnh lÖch gi÷a lîi nhuËn tr−íc thuÕ vµ thuÕ thu
nhËp doanh nghiÖp.
ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp = Lîi nhuËn tr−íc thuÕ x ThuÕ suÊt thuÕ
TNDN
Lîi nhuËn sau thuÕ = Lîi nhuËn tr−íc thuÕ - ThuÕ thu nhËp DN
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, doanh nghiÖp cã tån t¹i vµ ph¸t triÓn
®−îc hay kh«ng phô thuéc rÊt lín vµo viÖc doanh nghiÖp cã t¹o ra ®−îc lîi
nhuËn hay kh«ng. Lîi nhuËn lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp, lµ nguån quan träng ®Ó doanh nghiÖp t¸i ®Çu t− më réng s¶n
xuÊt. Trªn ph¹m vi x· héi, lîi nhuËn lµ nguån ®Ó thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt x·
héi. Tuy vËy, lîi nhuËn kh«ng ph¶i lµ chØ tiªu duy nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt
l−îng ho¹t ®éng cña mét doanh nghiÖp. Bëi v× lîi nhuËn lµ chØ tiªu tµi chÝnh
cuèi cïng nªn nã chÞu ¶nh h−ëng cña nhiÒu nh©n tè chñ quan, kh¸ch quan.
Do vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, ng−êi ta
ph¶i kÕt hîp chØ tiªu lîi nhuËn víi c¸c chØ tiªu vÒ tØ suÊt lîi nhuËn nh− tû
suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu, tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn chñ së h÷u, tû suÊt
lîi nhuËn trªn tµi s¶n v.v...
7.3.2. Ph©n phèi lîi nhuËn
Ph©n phèi lîi nhuËn nh»m môc ®Ých chñ yÕu t¸i ®Çu t− më réng n¨ng
lùc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, khuyÕn khÝch ng−êi
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 159
- .
Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp
lao ®éng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp.
VÒ nguyªn t¾c, lîi nhuËn sau thuÕ cña doanh nghiÖp ®−îc sö dông mét
phÇn ®Ó chia l·i cæ phÇn, phÇn cßn l¹i lµ lîi nhuËn kh«ng chia. Tû lÖ phÇn lîi
nhuËn chia l·i vµ lîi nhuËn kh«ng chia tuú thuéc vµo chÝnh s¸ch cña Nhµ
n−íc (®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n−íc) hay chÝnh s¸ch cæ tøc cæ phÇn cña ®¹i
héi cæ ®«ng (®èi víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c) ë mçi doanh nghiÖp trong tõng
thêi kú nhÊt ®Þnh.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n−íc ViÖt Nam, lîi nhuËn sau thuÕ, sau
khi nép ph¹t vµ c¸c kho¶n kh¸c nÕu cã, ®−îc trÝch lËp c¸c quü cña doanh
nghiÖp nh− quü ®Çu t− ph¸t triÓn, quü dù phßng tµi chÝnh, quü dù phßng trî
cÊp mÊt viÖc lµm, quü khen th−ëng vµ phóc lîi.
- C¸c quü doanh nghiÖp.
+ Quü ®Çu t− ph¸t triÓn: Quü nµy ®−îc sö dông vµo c¸c môc ®Ých sau:
- §Çu t− më réng vµ ph¸t triÓn kinh doanh.
- §æi míi, thay thÕ m¸y mãc, thiÕt bÞ d©y chuyÒn c«ng nghÖ,
nghiªn cøu ¸p dông c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt.
- §æi míi trang thiÕt bÞ vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc trong doanh nghiÖp.
- Nghiªn cøu khoa häc, ®µo t¹o, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, kü
thuËt, nghiÖp vô cho c¸n bé nh©n viªn cña doanh nghiÖp.
- Bæ sung vèn l−u ®éng.
- Tham gia liªn doanh, mua cæ phiÕu.
- TrÝch nép cÊp trªn (nÕu cã).
+ Quü dù phßng tµi chÝnh: Dïng ®Ó bï ®¾p kho¶n chªnh lÖch tõ nh÷ng
tæn thÊt, thiÖt h¹i vÒ tµi s¶n do thiªn tai, ®Þch ho¹, ho¶ ho¹n, nh÷ng rñi ro
trong kinh doanh kh«ng ®−îc tÝnh trong gi¸ thµnh vµ ®Òn bï cña c¬ quan b¶o
hiÓm.
TrÝch nép ®Ó h×nh thµnh quü dù phßng tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty (nÕu
lµ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty) theo tû lÖ do Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng
ty quyÕt ®Þnh hµng n¨m vµ ®−îc sö dông ®Ó hç trî c¸c tæn thÊt, thiÖt h¹i
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
160
- Ch−¬ng 7: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn theo c¬
chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty.
+ Quü dù phßng vÒ trî cÊp mÊt viÖc lµm: Dïng ®Ó trî cÊp cho ng−êi
lao ®éng cã thêi gian lµm viÖc t¹i doanh nghiÖp ®ñ mét n¨m trë lªn bÞ mÊt
viÖc lµm vµ chi cho viÖc ®µo t¹o l¹i chuyªn m«n, kü thuËt cho ng−êi lao
®éng do thay ®æi c«ng nghÖ hoÆc chuyÓn sang viÖc míi, ®Æc biÖt lµ ®µo t¹o
nghÒ dù phßng cho lao ®éng n÷ cña doanh nghiÖp.
Trî cÊp cho ng−êi lao ®éng mÊt viÖc lµm do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch
quan nh−: lao ®éng d«i ra v× thay ®æi c«ng nghÖ, do liªn doanh, do thay ®æi
tæ chøc trong khi ch−a bè trÝ c«ng viÖc kh¸c, hoÆc ch−a kÞp gi¶i quyÕt cho
th«i viÖc.
Møc trî cÊp cho thêi gian mÊt viÖc lµm do Gi¸m ®èc vµ Chñ tÞch c«ng
®oµn doanh nghiÖp xÐt cô thÓ theo ph¸p luËt hiÖn hµnh.
Doanh nghiÖp ph¶i trÝch nép ®Ó h×nh thµnh Quü dù phßng trî cÊp mÊt
viÖc lµm cña Tæng C«ng ty (nÕu lµ thµnh viªn Tæng C«ng ty) theo tû lÖ do
Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng C«ng ty quyÕt ®Þnh.
+ Quü phóc lîi dïng ®Ó:
§Çu t− x©y dùng hoÆc söa ch÷a, bæ sung vèn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh
phóc lîi c«ng céng cña doanh nghiÖp, gãp vèn ®Çu t− x©y dùng c¸c c«ng
tr×nh phóc lîi chung trong ngµnh, hoÆc víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c theo hîp ®ång
tho¶ thuËn; chi cho c¸c ho¹t ®éng phóc lîi x· héi, thÓ thao, v¨n ho¸, phóc lîi
c«ng céng cña tËp thÓ c«ng nh©n viªn doanh nghiÖp; ®ãng gãp cho quü phóc
lîi x· héi (c¸c ho¹t ®éng tõ thiÖn, phóc lîi x· héi c«ng céng); trî cÊp khã
kh¨n th−êng xuyªn, ®ét xuÊt cho c¸n bé c«ng nh©n viªn doanh nghiÖp.
Ngoµi ra, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông quü nµy ®Ó chi trî cÊp khã
kh¨n cho ng−êi lao ®éng cña doanh nghiÖp ®· vÒ h−u, mÊt søc hay l©m vµo
hoµn c¶nh khã kh¨n, kh«ng n¬i n−¬ng tùa vµ chi cho c«ng t¸c tõ thiÖn x·
héi. Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ, Gi¸m ®èc (nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã Héi
®ång qu¶n trÞ) quyÕt ®Þnh sö dông sau khi cã ý kiÕn tho¶ thuËn cña C«ng
®oµn doanh nghiÖp.
Doanh nghiÖp ph¶i trÝch nép ®Ó h×nh thµnh quü phóc lîi tËp trung cña
Tæng c«ng ty (nÕu lµ thµnh viªn Tæng c«ng ty) theo tû lÖ do Héi ®ång qu¶n
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 161
- .
Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp
trÞ Tæng c«ng ty quyÕt ®Þnh vµ ®−îc sö dông cho c¸c môc tiªu theo quy chÕ
tµi chÝnh Tæng c«ng ty.
+ Quü khen th−ëng dïng ®Ó:
Th−ëng cuèi n¨m hoÆc th−ëng th−êng kú cho c¸n bé c«ng nh©n viªn
trong doanh nghiÖp, møc th−ëng do Héi ®ång qu¶n trÞ, Gi¸m ®èc (nÕu doanh
nghiÖp kh«ng cã Héi ®ång qu¶n trÞ) quyÕt ®Þnh sau khi cã ý kiÕn tham gia
cña C«ng ®oµn doanh nghiÖp trªn c¬ së n¨ng suÊt lao ®éng, thµnh tÝch c«ng
t¸c vµ møc l−¬ng c¬ b¶n cña mçi c¸n bé, c«ng nh©n viªn trong doanh
nghiÖp.
Th−ëng ®ét xuÊt cho nh÷ng c¸ nh©n, tËp thÓ trong doanh nghiÖp cã
s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt mang l¹i hiÖu qu¶ kinh doanh, møc th−ëng do
Héi ®ång qu¶n trÞ, gi¸m ®èc( nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã Héi ®ång qu¶n trÞ)
quyÕt ®Þnh.
Th−ëng cho c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ ngoµi doanh nghiÖp cã quan hÖ hîp
®ång kinh tÕ ®· hoµn thµnh tèt nh÷ng ®iÒu kiÖn cña hîp ®ång, mang l¹i lîi
Ých chi doanh nghiÖp. Møc th−ëng do Héi ®ång qu¶n trÞ hay Gi¸m ®èc quyÕt
®Þnh.
TrÝch nép ®Ó h×nh thµnh quü khen th−ëng tËp trung cña Tæng C«ng ty
(nÕu lµ thµnh viªn Tæng c«ng ty) theo tû lÖ do Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng
ty quyÕt ®Þnh vµ sö dông ®Ó khen th−ëng cho c¸c ®èi t−îng theo quy chÕ tµi
chÝnh Tæng C«ng ty.
7.4. Mét sè lo¹i thuÕ chñ yÕu ®èi víi doanh nghiÖp
§èi víi doanh nghiÖp, phÇn lín c¸c kho¶n thuÕ ph¶i nép lµ nh÷ng
kho¶n chi cña doanh nghiÖp. V× vËy, khi quyÕt ®Þnh ph−¬ng ¸n kinh doanh,
doanh nghiÖp ph¶i tÝnh tíi t¸c ®éng cña thuÕ vµ sè tiÒn thuÕ ph¶i nép cho
tõng mÆt hµng vµ tõng ngµnh nghÒ kinh doanh.
Trong mçi doanh nghiÖp, thuÕ ®−îc tÝnh b¾t ®Çu tõ khi doanh nghiÖp
cã doanh thu vµ thu nhËp. Cã thÓ kÓ ®Õn mét sè lo¹i thuÕ chñ yÕu: thuÕ Gi¸
trÞ gia t¨ng, thuÕ Tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ Thu nhËp doanh nghiÖp.
7.4.1. ThuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng (VAT)
VAT lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu, thu trªn phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸
dÞch vô qua c¸c giai ®o¹n tõ s¶n xuÊt l−u th«ng ®Õn tiªu dïng. ThuÕ suÊt
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
162
- Ch−¬ng 7: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
®−îc quy ®Þnh theo thuÕ suÊt cè ®Þnh, c¨n cø vµo dÞch vô vµ mÆt hµng kinh
doanh.
Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh:
* Ph−¬ng ph¸p khÊu trõ:
VAT
= VAT thu hé - VAT tr¶ hé
ph¶i nép
VAT thu hé ®−îc tÝnh theo thuÕ suÊt VAT trªn doanh thu ch−a cã thuÕ
(doanh thu ngoµi thuÕ).
VAT tr¶ hé ®−îc tÝnh theo thuÕ suÊt VAT trªn chi phÝ mua hµng ngoµi
thuÕ.
* Ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp: VAT ph¶i nép ®−îc tÝnh trùc tiÕp trªn phÇn
gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô:
VAT = VA x ThuÕ suÊt VAT
VA = Doanh thu ngoµi thuÕ – Chi phÝ trung gian ngoµi thuÕ
VÝ dô: Mét s¶n phÈm ®−îc s¶n xuÊt ra ph¶i tr¶i qua c¸c c«ng ®o¹n sau
®©y.
B«ng Sîi V¶i ¸o
Gi¸ trÞ 30®v Gi¸ trÞ 60®v Gi¸ trÞ 70®v Gi¸ trÞ 80®v
Cho biÕt gi¸ trÞ trªn ch−a cã VAT. VAT thuÕ suÊt 10% cho c¶ mua vµ
b¸n. Ng−êi ta tÝnh VAT nh− sau:
C¬ së s¶n xuÊt b«ng nép thuÕ 30 x10% = 3®v
C¬ së s¶n xuÊt sîi nép thuÕ 60 x 10% - 3®v = 3®v
C¬ së s¶n xuÊt v¶i nép thuÕ 70 x 10% - 6 = 1®v
C¬ së s¶n xuÊt ¸o nép thuÕ 80 x 10% - 7 = 1®v
VËy tæng VAT ph¶i nép lµ 3 + 3 + 1 + 1= 80 510% = 8®v
Cã nghÜa ng−êi tiªu dïng ¸o ph¶i chÞu thuÕ lµ 8®v vµ 4®v c¬ së trªn
ph¶i nép thuÕ còng lµ 8 ®v.
Theo LuËt VAT ë ViÖt Nam: VAT ®−îc tÝnh theo 2 c¸ch, hoÆc tÝnh
theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ hoÆc theo ph−¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp trªn
gi¸ trÞ gia t¨ng.
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 163
- . Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp
Theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ: Sè thuÕ ph¶i nép b»ng thuÕ gi¸ trÞ
gia t¨ng ®Çu ra trõ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo.
ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra b»ng gi¸ tÝnh thuÕ cña hµng ho¸, dÞch vô
b¸n ra nh©n víi thuÕ suÊt.
Gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ b¸n ch−a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.
ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo b»ng tæng sè thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®·
thanh to¸n ®−îc ghi trªn ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng mua hµng ho¸ dÞch vô hoÆc
b»ng chi phÝ mua hµng ho¸, dÞch vô ch−a cã VAT nh©n víi thuÕ suÊt VAT.
Ph−¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ®−îc ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã
ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gi¸ t¨ng.
- Theo ph−¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp:
Sè thuÕ ph¶i nép b»ng gi¸ trÞ gia t¨ng cña hµng ho¸, dÞch vô nh©n víi
thuÕ suÊt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.
Gi¸ trÞ gia t¨ng b»ng gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸ dÞch vô b¸n ra trõ
gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô mua vµo t−¬ng øng.
7.4.2. ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt
ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®−îc tÝnh b»ng c«ng
thøc:
ThuÕ Sè l−îng Gi¸ tÝnh thuÕ ThuÕ ThuÕ TT§B
TT§B hµng ho¸ ®/vÞ hµng ho¸ suÊt ®−îc khÊu trõ
5 5
= -
tiªu thô ®Çu vµo
ph¶i nép
VÒ b¶n chÊt, thuÕ Tiªu thô ®Æc biÖt gièng thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng, nh−ng
kh¸c víi VAT ë c¸c khÝa c¹nh sau:
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt chØ ®−îc tÝnh ®èi víi mét sè mÆt hµng thuéc
diÖn h¹n chÕ s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc nhËp khÈu.
- ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt chØ thu mét lÇn ë kh©u s¶n xuÊt trong n−íc
hoÆc nhËp khÈu.
- Gi¸ tÝnh thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt lµ gi¸ ch−a cã thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt.
7.4.3 ThuÕ Thu nhËp doanh nghiÖp
ThuÕ thu nhËp doanh nghiªp lµ thuÕ tÝnh trªn lîi nhuËn tr−íc thuÕ (thu
nhËp tr−íc thuÕ) cña doanh nghiÖp, thuÕ suÊt ®−îc quy ®Þnh theo thuÕ suÊt tû
lÖ cè ®Þnh c¨n cø vµo ngµnh nghÒ kinh doanh.
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
164
- Ch−¬ng 7: Doanh thu, chi phÝ vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh:
Møc thuÕ nép Thu nhËp ThuÕ suÊt thuÕ
5
trong kú tr−íc thuÕ TNDN
=
Thu nhËp = Doanh thu - Chi phÝ
tr−íc thuÕ
7.4.4. Mét sè lo¹i thuÕ kh¸c
Tuú theo c¸c ho¹t ®éng cô thÓ cña doanh nghiÖp mµ doanh nghiÖp cã
thÓ ph¶i nép mét sè lo¹i thuÕ kh¸c. VÝ dô: khi doanh nghiÖp sö dông ®Êt,
doanh nghiÖp ph¶i nép thuÕ sö dông ®Êt; nÕu doanh nghiÖp nhËp khÈu vËt t−
hµng ho¸ th× ph¶i nép thuÕ nhËp khÈu ®èi víi lo¹i vËt t−, hµng ho¸ ®ã; doanh
nghiÖp khai th¸c sö dông tµi nguyªn ph¶i nép thuÕ sö dông tµi nguyªn v.v...
C©u hái «n tËp
1. Doanh thu vµ thu nhËp cña doanh nghiÖp? C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi
doanh thu vµ thu nhËp cña doanh nghiÖp?
2. Chi phÝ cña doanh nghiÖp vµ c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi chi phÝ cña
doanh nghiÖp?
3. ThuÕ lµ chi phÝ cña doanh nghiÖp. H·y b×nh luËn.
4. Lîi nhuËn vµ ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh lîi nhuËn cña doanh nghiÖp?
5. NhËn xÐt c¸c ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh lîi nhuËn doanh nghiÖp ë ViÖt Nam
hiÖn nay?
6. NhËn xÐt vÒ chÕ ®é ph©n phèi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ViÖt Nam
hiÖn nay?
7. C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp?
8. Môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn tèi ®a. H·y b×nh luËn.
9. Môc tiªu nghiªn cøu ng©n quü cña doanh nghiÖp?
10. Ph©n biÖt doanh thu - chi phÝ víi thu - chi cña doanh nghiÖp?
11. Sö dông chØ tiªu doanh thu c¶ thuÕ ®Ó tÝnh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña
doanh nghiÖp. H·y b×nh luËn.
12. Mét doanh nghiÖp cã lîi nhuËn cao th× ch¾c ch¾n doanh nghiÖp ®¶m b¶o
tèt viÖc chi tr¶. H·y b×nh luËn.
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n 165
- . Gi¸o tr×nh Tµi chÝnh doanh nghiÖp
Ch−¬ng 8
qu¶n lý tµi s¶n trong doanh nghiÖp
Vèn lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu cña mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - kinh doanh.
Do vËy, qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n trë thµnh mét trong nh÷ng néi dung quan
träng cña qu¶n trÞ tµi chÝnh. Môc tiªu quan träng nhÊt cña qu¶n lý vèn vµ tµi
s¶n lµ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt - kinh doanh tiÕn hµnh b×nh th−êng
víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. Trong ch−¬ng nµy, chóng ta sÏ nghiªn cøu
nh÷ng néi dung c¬ b¶n nhÊt vÒ qu¶n lý tµi s¶n cè ®Þnh, qu¶n lý quü khÊu hao
vµ qu¶n lý tµi s¶n l−u ®éng trong c¸c doanh nghiÖp.
8.1. Qu¶n lý tµi s¶n l−u ®éng
8.1.1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i tµi s¶n l−u ®éng cña doanh nghiÖp
8.1.1.1. Kh¸i niÖm
Kh¸c víi t− liÖu lao ®éng, ®èi t−îng lao ®éng chØ tham gia vµo mét
chu kú s¶n xuÊt, ®Õn chu kú s¶n xuÊt sau l¹i ph¶i sö dông c¸c ®èi t−îng lao
®éng kh¸c. PhÇn lín c¸c ®èi t−îng lao ®éng th«ng qua qu¸ tr×nh chÕ biÕn ®Ó
hîp thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm nh− b«ng thµnh sîi, c¸t thµnh thuû tinh,
mét sè kh¸c bÞ mÊt ®i nh− c¸c lo¹i nhiªn liÖu. BÊt kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt -
kinh doanh nµo còng cÇn ph¶i cã c¸c ®èi t−îng lao ®éng. L−îng tiÒn øng
tr−íc ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu vÒ c¸c ®èi t−îng lao ®éng gäi lµ vèn l−u ®éng
cña doanh nghiÖp. Tµi s¶n l−u ®éng lµ nh÷ng tµi s¶n ng¾n h¹n vµ th−êng
xuyªn lu©n chuyÓn trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n
cña doanh nghiÖp, tµi s¶n l−u ®éng ®−îc thÓ hiÖn ë c¸c bé phËn tiÒn mÆt, c¸c
chøng kho¸n thanh kho¶n cao, ph¶i thu vµ dù tr÷ tån kho. Gi¸ trÞ c¸c lo¹i tµi
s¶n l−u ®éng cña doanh nghiÖp kinh doanh, s¶n xuÊt th−êng chiÕm tû träng
lín trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña chóng. Qu¶n lý sö dông hîp lý c¸c lo¹i tµi
s¶n l−u ®éng cã ¶nh h−ëng rÊt quan träng ®èi víi viÖc hoµn thµnh nhiÖm vô
chung cña doanh nghiÖp. MÆc dï hÇu hÕt c¸c vô ph¸ s¶n trong kinh doanh lµ
hÖ qu¶ cña nhiÒu yÕu tè, chø kh«ng ph¶i chØ do qu¶n trÞ vèn l−u ®éng tåi.
Nh−ng còng cÇn thÊy r»ng sù bÊt lùc cña mét sè c«ng ty trong viÖc ho¹ch
Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
166
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
