Tham khảo tài liệu 'giáo trình hình thành ứng dụng điều chỉnh quy trình quốc hữu hóa doanh nghiệp tư bản tư nhân p3', tài chính - ngân hàng, kế toán - kiểm toán phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Giáo trình hình thành ứng dụng điều chỉnh quy trình quốc hữu hóa doanh nghiệp tư bản tư nhân p3
- Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN ë
níc ta së dÜ thµnh phÇn KTNN gi÷ vai trß chñ ®¹o bëi v×
nh÷ng lý do chÝnh sau:
Thø nhÊt, chóng ta ®Òu biÕt “chÝnh trÞ lµ biÓu hiÖn tËp
trung cña kinh tÕ ”. NÒn chÝnh trÞ cña ViÖt Nam do §¶ng
Céng s¶n ViÖt Nam l·nh ®¹o víi môc tiªu da níc ta tiÕn
lªn CNXH, thùc hiÖn “d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng
b»ng d©n chñ v¨n minh”. Thµnh phÇn KTNN cña níc ta
mµ tríc hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc còng ph¶i phôc
vô cho nhiÖm vô nµy.
Trong suèt thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë níc ta do h¹n
chÕ cña tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn cßn thÊp, c¸c
quan hÖ së h÷u cßn tån t¹i díi nhiÒu h×nh thøc, do ®ã nÒn
kinh tÕ níc ta ë giai ®o¹n nµy lµ mét nÒn kinh tÕ hçn hîp
nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng. Tuy v©y,
c¬ chÕ thÞ trêng kh«ng ph¶i lµ hiÖn th©n cña sù hoµn h¶o.
Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm to lín cña nã mµ kh«ng ai cã thÓ
phñ nhËn th× nã còng tån t¹i nh÷ng khuyÕt tËt nh: g©y ra
sù ph©n ho¸ giµu nghÌo trong x· héi, khñng ho¶ng kinh tÕ,
c¸c tÖ n¹n x· héi vv ®iÒu ®ã ®ßi hái c¬ chÕ thÞ trêng ph¶i
- cã bµn tay qu¶n lý, ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. Vµ c«ng cô h÷u
hiÖu nhÊt mµ th«ng qua nã nhµ níc thÓ hiÖn vai trß ®iÒu
tiÕt cña m×nh ®ã lµ thµnh ph©n KTNN. ChØ cã KTNN míi
cã thÓ b¶o ®¶m v÷ng ch¾c ®Þnh híng XHCN, ®¶m b¶o cho
lîi Ých cña ngêi lao ®éng, kh¾c phôc nh÷ng tiªu cùc,
khuyÕt tËt vµ h¹n chÕ cña c¬ chÕ thÞ trêng, ph©n phèi l¹i
thu nhËp quèc d©n mét c¸ch c«ng b»ng lµ ®éng lùc thóc ®Èy
ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng kinh tÕ, g¾n liÒn víi c¶i thiÖn ®êi
sèng nh©n d©n, víi tiÕn bé vµ c«ng b¨ng x· héi. Vai trß ®ã
cña KTNN ®· ®îc chøng minh qua thc tiÔn ph¸t triÓn
kinh tÕ vµ æn ®Þnh x· héi ë níc ta sau ®æi míi ®Õn nay:
§Çu nh÷ng n¨m 1990 mÆc dï gÆp ph¶i hoµn c¶nh hÕt
søc khã kh¨n, kh¾c nghiÖt nh: thÓ chÕ x· héi ë Liªn X« vµ
c¸c níc §«ng ¢u sôp ®æ. MÜ thùc hiÖn chÝnh s¸ch bao
v©y, cÊm vËn, khñng ho¶ng kinh tÕ, tµi chÝnh khu vùc 1997
– 1998 t¸c ®éng m¹nh, thiªn tai liªn tiÕp x¶y ra viÖc
chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ tËp trung bao cÊp sang kinh tÕ thÞ
trêng ®Þnh híng XHCN cã nh÷ng thêi c¬ vµ thuËn lîi
míi nhng bao hµm c¶ nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc. Song
chóng ta vÉn ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín vµ rÊt quan
träng GDP n¨m 2000 t¨ng gÊp 2 lÇn n¨m 1990, t×nh h×nh
- chÝnh trÞ x· héi c¬ b¶n æn ®Þnh, ®êi sèng cña c¸c tÇng líp
nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn, quèc phßng an ninh ®îc t¨ng
cêng, søc m¹nh vÒ mäi mÆt cña níc ta ®· lín h¬n nhiÒu
so víi 10 n¨m tríc. KÕt qu¶ trªn cã ®îc lµ do sù l·nh ®¹o
®óng ®¾n cña §¶ng, trong ®ã KTNN gãp phÇn rÊt to lín.
N¨m 2000 DNNN lµm ra 39,5% GDP vµ ®ãng gãp 39,2%
tæng thu ng©n s¸ch, chiÕm 50% kim ng¹ch xuÊt khÈu
DNNN lµ ®èi t¸c chñ yÕu trong hîp t¸c ®Çu t níc ngoµi,
chiÕm 98% sè dù ¸n liªn doanh víi níc ngoµi. DNNN cã
n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh lín, c¬ cÊu ngµy cµng hoµn
thiÖn vµ tõng bíc më réng thÞ trêng trong vµ ngoµi níc.
C¸c tæng c«ng ty cã quy m« lín tuy chØ chiÕm 24,8% tæng
sè DNNN nhng n¾m gi÷ 65% tæng sè vèn vµ 61% sè lao
®éng, tr×nh ®é c«ng nghÖ qu¶ lý cã nhiÒu tiÕn bé. ChÊt
lîng, hiÖu qu¶, søc c¹nh tranh cña DNNN ®îc n©ng lªn,
gãp phÇn chñ yÕu ®Ó KTNN thùc hiÖn ®îc vai trß chñ ®¹o,
®¶m b¶o æn ®Þnh chÝnh trÞ – x· héi. §©y còng lµ lùc lîng
quan träng thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi, kh¾c phôc hËu
qu¶ thiªn tai vµ ®¶m b¶o s¶n xuÊt dÞch vô thiÕt yÕu cho an
ninh quèc phßng. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh KTNN nãi chung vµ
c¸c DNNN nãi riªng ®· gãp phÇn quan träng vµo thµnh tùu
to lín cña sù nghiÖp ®æi míi ®a ®Êt níc tho¸t ra khái
- khñng ho¶ng kinh tÕ – x· héi. §øng v÷ng tríc nh÷ng t¸c
®éng cña khñng ho¶ng kinh tÕ quèc tÕ, khu vùc. T¹o tiÒn ®Ò
cho thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo
®Þnh híng XHCN.
Thø hai lµ KTNN lu«n n¾m gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt,
träng yÕu trong nÒn kinh tÕ quèc d©n do ®ã chØ cã KTNN
míi cã kh¶ n¨ng chi phèi, dÉn d¾t c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
kh¸c, ®¶m b¶o ®îc c¸c môc tiªu ph¸t triÓn KT-XH, thùc
hiÖn CNH-H§H trong ®iÒu kiÖn thÞ trêng vÉn cha hoµn
thiÖn, ngêi d©n cã thu nhËp thÊp, tÝch luü kh«ng ®ñ t¹o
nguån ®Çu t c¬ b¶n, kinh tÕ t nh©n cßn nhá bÐ th× DNNN
cã vai trß huy ®éng vèn ®Çu t x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh
lín, hiÖn ®¹i. MÆt kh¸c víi sù ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña
nÒn kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cã mét c¬ së h¹ tÇng tèt ®Ó b¶o
®¶m cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, m¹nh vµ bÒn v÷ng.
Nhng thêng th× nh÷ng ngµnh nµy ®ßi hái ph¶i cã vèn ®Çu
t lín, thêi gian thu håi vèn chËm hoÆc cã l·i suÊt thÊp nh
c¸c ngµnh: giao th«ng vËn t¶i, gi¸o dôc, y tÕ, n¨ng lîng
vv §Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã ®ßi hái Nhµ níc ph¶i ®Çu
t trùc tiÕp vµo c¸c lÜnh vùc nµy nh»m cñng cè thªm néi lùc
cho thµnh phÇn KTNN ®Ó ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých: dÉn d¾t
- nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh híng XHCN, ®¶m b¶o cho
nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn, v÷ng ch¾c, chèng
khñng ho¶ng kinh tÕ, ng¨n ngõa nh÷ng ®ét biÕn xÊu trong
nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra DNNN lµ lùc lîng vËt chÊt chñ lùc
®Ó nhµ níc can thiÖp, b×nh æn thÞ trêng, h¹n chÕ ¶nh
hëng xÊu cña ngµnh nghÒ ®éc quyÒn tù nhiªn cã t¸c h¹i
lín cho nÒn kinh tÕ.
Thø ba, trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ, chØ cã DNNN lµ nh÷ng ®¬n vÞ tæ chøc kinh tÕ lín
cña quèc gia lµ cã ®ñ kh¶ n¨ng hîp t¸c liªn doanh víi c¸c
c«ng ty lín quèc tÕ ®ång thêi lµm ®èi träng víi hä trªn thÞ
trêng trong níc vµ v¬n ra thÞ trêng quèc tÕ, gãp phÇn
quan träng x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ cña ®Êt
níc.
Kh«ng chØ riªng ViÖt Nam mµ Trung Quèc còng lµ
níc chñ tr¬ng x©y dùng CNXH th«ng qua ph¸t triÓn nÒn
kinh tÕ thÞ trêng mµ KTNN gi÷ vai trß chñ ®¹o, víi tØ träng
trªn70% cña chÕ ®é c«ng h÷u trong toµn bé nÒn kinh tÕ
song Trung Quèc vÉn gi÷ møc t¨ng trëng kinh tÕ vµo lo¹i
cao nhÊt thÕ giíi, ®¹t kho¶ng trªn díi 10% liªn tôc trong
- nhiÒu n¨m vµ ®ang cã dù b¸o cho r»ng trong t¬ng lai
kh«ng xa Trung Quèc sÏ trë thµnh nÒn kinh tÕ sè mét thÕ
giíi, lín h¬n c¶ Mü vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. Ngay chÝnh ë c¸c
níc t b¶n, DNNN còng cßn cã vai trß kh«ng nhá. Theo
®¸nh gi¸ cña UNDP, DNNN trong c¸c níc t b¶n ph¸t
triÓn vÉn cßn chiÕm kho¶ng 10%.
Tõ nh÷ng lý do trªn ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh KTNN cã vai
trß chñ ®¹o vµ sù tån t¹i cña KTNN lµ mét tÊt yÕu kh¸ch
quan vµ chØ cã ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña KTNN th×
chóng ta míi cã mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ. Bëi v×
KTNN n¾m gi÷ phÇn lín tµi s¶n cña nÒn kinh tÕ cho nªn t¹o
ra khèi lîng hµng ho¸ dÞch vô c«ng céng lín chi phèi gi¸
c¶ thÞ trêng, dÉn ®¸t gi¸ c¶ thÞ trêng b»ng chÝnh chÊt
lîng, gi¸ c¶ cña s¶n phÈn dÞch vô do m×nh cung cÊp.
Th«ng qua ®ã Nhµ níc cã thÓ kiÓm so¸t ®îc thÞ trêng,
x©y dùng nÒn kinh tÕ níc ta trë thµnh mét nÒn kinh tÕ
v÷ng m¹nh toµn diÖn lu«n chñ ®éng héi nhËp vµo nÒn kinh
tÕ thÕ giíi vµ cã søc c¹nh tranh cao trªn thÞ trêng quèc tÕ.
1.Vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc
- Nh chóng ta ®· biÕt vai trß chñ ®¹o cña KTNN trong
nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN lµ mét tÊt yÕu
kh¸ch quan vµ trong thêi kú qu¸ ®é hiªn nay vai trß Êy l¹i
®îc thÓ hiªn s©u s¾c vµ cÊp thiÕt h¬n bao giê hÕt. §¹i héi
§¶ng VIII ®· kh¼ng ®Þnh KTNN cã 4 vai trß:
- Lµm ®ßn bÈy ®Èy nhanh t¨ng trëng kinh tÕ vµ gi¶i
quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi.
- Më ®êng, híng dÉn, hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
kh¸c cïng ph¸t triÓn.
- Lµ lùc lîng vËt chÊt ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý
®iÒu tiÕt vÜ m«.
- T¹o nÒn t¶ng cho chÕ ®é x· héi míi.
Víi h×nh thøc tæ chøc ®a d¹ng vµ ph¹m vi réng kh¾p ë c¸c
lÜnh vùc kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ ®Êt níc. TÝnh chÊt chñ
®¹o cña KTNN thÓ hiÖn qua c¸c néi dung chÝnh sau ®©y:
- Néi dung thø nhÊt còng lµ néi dung quan träng nhÊt
cña KTNN ®ã lµ KTNN thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt hÖ
thèng kinh tÕ x· héi th«ng qua c¸c c«ng cô x· héi kh¸c
nhau trong ®ã DNNN lµ c«ng cô thiÕt yÕu.
ë níc ta c¸c DNNN ®îc h×nh thµnh ë c¸c lÜnh vùc s¶n
xuÊt – kinh doanh ®îc coi lµ kh«ng hÊp dÉn bëi kh¶ n¨ng
sinh lêi thÊp. Ch¼ng h¹n lµ khu vùc s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng
céng. Thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt cña DNNN theo híng
nµy t¹o ra tÝnh c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc
d©n. Víi t c¸ch lµ c«ng cô ®iÒu tiÕt, viÖc h×nh thµnh vµ tån
t¹i cña c¸c DNNN trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh nµo
®ã kh«ng cè ®Þnh, lu«n ®îc nhµ níc thùc hiÖn theo
ph¬ng ch©m: ë ®©u, khi nµo nÒn kinh tÕ kinh quèc d©n
dang cÇn më réng s¶n xuÊt kinh doanh mét mÆt hµng cô thÓ
nµo ®ã mµ c¸c doanh nghiÖp d©n doanh hoÆc kh«ng ®ñ søc
kinh doanh hoÆc chèi tõ th× ë ®ã vµ khi ®ã cÇn cã sù cã mÆt
cña DNNN. §Õn mét lóc nµo ®ã khi c¸c doanh nghiÖp d©n
doanh ®· ®ñ søc ®¸p øng nhu cÇu thÞ trêng, DNNN cã thÓ
rót khái thÞ trêng ®ã nhêng chç cho c¸c doanh nghiÖp
d©n doanh, qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra mét c¸ch liªn tôc, lÆp ®i lÆp
- l¹i ë mäi lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ h×nh thµnh vai trß ®iÒu
tiÕt cña DNNN.
Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt cña DNNN cßn thÓ hiÖn ë viÖc
®iÒu tiÕt kinh tÕ trong ph¹m vi tõng vïng. ë tõng vïng còng
diÔn ra hiÖn tîng c¸c doanh nghiÖp d©n doanh chØ ®æ x«
vµo kinh doanh c¸c mÆt hµng dÔ sinh lîi nhuËn nªn dÉn ®Õn
nh÷ng mÊt c©n ®èi trong s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng
vïng. ChÝnh DNNN còng ph¶i xuÊt hiÖn ë c¸c ngµnh mµ
nh÷ng vïng kinh tÕ cña ®Êt níc ®ang ®ßi hái nh»m ®iÒu
tiÕt cung cÇu ë c¸c vïng ®ã. Chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vïng cña
DNNN ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c vïng xa, vïng s©u
vµ vïng n«ng th«n.
Néi dung thø hai. Do KTNN n¾m gi÷ phÇn lín tµi s¶n
cña nÒn kinh tÕ nªn t¹o ra gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ dÞch vô c«ng
céng kh¶ dÜ chi phèi ®îc gi¸ c¶ thÞ trêng, dÉn d¾t gi¸ c¶
thÞ trêng b»ng chÝnh chÊt lîng vµ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm vµ
dÞch vô do m×nh cung cÊp ®ång thêi t¹o ra c¸c s¶n phÈm vµ
dÞch vô cã t¸c dông thóc®Èy c¸c ngµnh vµ c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn.
- Néi dung thø ba. KTNN kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng cña
thÞ trêng vèn vµ thÞ trêng tiÒn tÖ ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng æn
®Þnh kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc. C¸c c«ng cô tµi chÝnh, tiÒn
tÖ, tÝn dông lµ c¸c c«ng cô chÝnh yÕu cña nhµ níc trong
qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«.
Nh vËy, thµnh phÇn KTNN thÓ hiÖn vai trß chñ ®¹o ë
chç: chi phèi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c, lµm biÕn ®æi c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c theo ®Æc tÝnh cña m×nh (dÉn d¾t c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh híng XHCN)
t¹o c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ hµng ho¸, chiÕm gi÷ c¸c
ngµnh kinh tÕ then chèt vµ träng yÕu cña x· héi, lµm ®ßn
bÈy ®Èy nhanh t¨ng trëng kinh tÕ g¾n liÒn víi c«ng b»ng
x· héi. §ãng gãp phÇn lín vµo tæng s¶n phÈm quèc néi
(GDP) cña toµn x· héi. Do ®ã x¸c ®Þnh néi dung chñ ®¹o
cña khu vùc KTNN theo c¸c tÝnh chÊt nªu trªn sÏ gióp
chóng ta trong viÖc ®Þnh híng ®óng viÖc s¾p xÕp l¹i c¸c tæ
chøc kinh tÕ hiÖn cã, ®Þnh híng cho ho¹t ®éng ®Çu t cña
Ng©n Hµng Nhµ Níc vµ thiÕt lËp c¸c ®Þnh chÕ yÓm trî
ph¸t triÓn chung
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
