Giáo trình hướng dẫn ứng dụng cơ cấu kinh tế nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trang trại p5

Chia sẻ: Fwet Ret | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

61
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'giáo trình hướng dẫn ứng dụng cơ cấu kinh tế nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trang trại p5', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình hướng dẫn ứng dụng cơ cấu kinh tế nhằm thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế trang trại p5

nh©n bÞ thu hÑp tuy vËy hiÖu qu¶ kinh tÕ cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trong thêi kú nµy rÊt thÊp kÐm. - ë m iÒn nam trong thêi kú 1954 - 1975 c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt ë vïng t¹m chiÕn chñ yÕu lµ c¸c ®ån ®iÒn, dinh ®iÒn, c¸c HTX kinh tÕ hé gia ®×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. - Thêi kú 1975 l¹i ®©y. Tõ cuèi nh÷ng n¨m 1970 hiÖu qu¶ s¶n xuÊt thÊp kÐm trong c¸c HTX ë miÒn b¾c dÉn ®Õn sù khñng ho¶ng cña m « h×nh tËp thÓ ho¸ n«ng nghiÖp. Trong thËp niªn 80, ®Æc biÖt lµ ®¹i héi VI cña §¶ng 12/1986 ®· ®Ò ra c¸c chñ tr¬ng ®æi míi nÒn kinh tÕ níc ta tiÕp ®ã Bé ChÝnh TrÞ cã nghÞ quyÕt 10 (4/1988) vÒ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý n«ng nghiÖp vµ kh¼ng ®Þnh hé x· viªn lµ ®¬n vÞ k inh tÕ tù chñ. Víi môc tiªu gi¶i phãng s¶n xuÊt ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, chuyÓn nÒn n«ng nghiÖp níc ta sang s¶n xuÊt hµng ho¸, nghÞ quyÕt 10 ®· ®Ò ra chñ tr¬ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hé. Sau nghÞ quyÕt 10, ®¶ng v µ nhµ níc ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n , nghÞ quyÕt, luËt ®Êt ®ai, luËt d©n sù, luËt 37
doanh nghiÖp, luËt ®Çu t vµ c¸c nghÞ ®Þnh nh»m thÓ chÕ ho¸ chÝnh s¸ch ®èi víi kinh tÕ t nh©n trong n«ng nghiÖp. NghÞ quyÕt héi nghÞ Trung ¬ng lÇn thø V khãa VII n¨m 1993 ®· chñ tr¬ng khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c n«ng l©m ng nghiÖp trang tr¹i víi quy m« thÝch hîp, luËt ®Êt ®ai n¨m 1983 vµ nghÞ quyÕt 64/KP ngµy 27/9/1993 còng ®· thÓ chÕ ho¸ chÝnh s¸ch ®Êt ®ai ®èi víi c¸c hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n trong viÖc kinh doanh n«ng nghiÖp. §¹i héi ®¶ng toµn quèc lÇn thø VII n¨m 1996 vµ sau ®ã, nghÞ quyÕt h«Þ nghÞ trung ¬ng lÇn thø 4 (kho¸ VIII) tiÕp tôc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i. ë hÇu hÕt c¸c ®Þa ph¬ng, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kinh tÕ trang tr¹i ®· ph¸t triÓn rÊt nhanh chãng, nhiÒu ®Þa ph¬ng ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch cô thÓ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn lo¹i h×nh kinh tÕ nµy. Theo sè liÖu ®iÒu tra kh¶o s¸t cña c¸c ®Þa ph¬ng dùa vµo híng dÉn s¬ bé vÒ khaÝ niÖm vµ tiªu chÝ nhËn d¹ng trang tr¹i cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t t riÓn n«ng th«n . HiÖn nay níc ta cã kho¶ng trªn 113.000 trang tr¹i tËp trung chñ yÕu ë ®ång b»ng S«ng Cöu Long, ®ång b»ng S«ng hång, §«ng Nam Bé, T©y Nguyªn vµ trung du miÒn nói phÝa b¾c. 38
a. VÒ quy m« ®Êt canh t¸c cña mçi trang tr¹i. - Víi c¸c tØnh phÝa b ¾c, b×nhb qu©n ®Êt s¶n xuÊt cña m çi trang tr¹i trªn 4ha, 2 ha chiÕm 56%, 10 ha chiÕm 38.3%, 10 - 30 ha chiÕm 0,6 %, cha cã trang tr¹i nµo ®Õn vµi tr¨m ha. - Víi c¸c tØnh phÝa nam, ®Êt s¶n xuÊt b×nh qu©n cña m ét trang tr¹i ë Gia Lai lµ 4,29 ha, §¾c L¾c 6,3 ha, B×nh D¬ng 10ha, B×nh §Þnh 8 ha, Qu¶ng Nam 2 ha, B×nh thuËn 7 - 8 ha, Thµnh phè HCM 2ha, íc tÝnh ®Êt b×nh qu©n cña mét trang tr¹i ViÖt Nam lµ 8 - 10 ha. Nh vËy ®Êt canh t¸c s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp cña c¸c tØnh miÒn b¾c lµ thÊp h¬n c¸c tØnh phÝa na m. Nãi chung th× theo ®iÒu tra kinh tÕ trang tr¹i ®ang ph¸t triÓn m ¹nh ë c¸c vïng trung du, miÒn nói, ven biÓn ®ã lµ nh÷ng n¬i cã tiÒm n¨ng ®Êt ®ai lín. b. VÒ lao ®éng cña mçi trang tr¹i. - Víi c¸c tØnh phÝa b¾c, víi trang tr¹i trång c©y l©u n¨m nh c©y ¨ n qu¶, diÖn tÝch 2 ha ®Êt canh t¸c th× ngoµi 2 - 3 l ao ®éng gia ®×nh còng chØ cÇn thuª mín 1 lao ®éng thêng xuyªn, tõ 2 - 5 ha thuª 2 - 3 lao ®éng tõ 5 - 10 ha thuª 3 - 5 l ao ®éng tõ 10 - 20 ha thuª 6 - 10 lao ®éng nh 39
vËy lao ®éng thuª b×nh qu©n trang tr¹i phÝa b¾c chØ 2 - 40 lao ®éng thêi vô 3 - 40 lao ®éng víi møc l¬ng kho¶ng 250000 – 300000 ®ång / th¸ng. - C¸c tØnh phÝa nam së Lao ®éng cÇn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña mçi trang tr¹i thêng lín h¬n c¸c tØnh phÝa b¾c, do quy m« ®Êt canh t¸c, tÝnh chÊ t tËp trung hµng ho¸ cao h¬n. TÝnh b×nh qu©n mét trang tr¹i phÝa nam thuª lao ®éng thêng xuyªn tronh n¨m lµ 8 - 10 lao ®éng tiÒn l¬ng ®îc tr¶ 500.000 hoÆc 600.000 ®ång / th¸ng. c. Vèn ®Çu t cña trang tr¹i. Theo c¸c tµi liÖu nghiªn cøu ®iÒu tra, b¸o c ¸o cña Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n viÖn kinh tÕ n«ng nghiÖp cña c¸c Së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n c¸c tØnh, th× vèn ®Çu t cho trang tr¹i cña c¸c tØnh phÝa b¾c lµ kho¶ng tõ 50 - 80 triÖu ®ång. ë c¸c tØnh phÝa nam vèn ®Çu t lín h¬n Ýt nhÊt kho¶ng 50triÖu ®ång cao nhÊt lµ 4tû ®ång. B×nh D¬ng b×nh qu©n mét trang tr¹i lµ 250triÖu ®ång. §¸ng chó ý lµ nguån vèn tù cã trªn 81%, vèn vay ng©n hµng tõ 3 - 5% vèn vay cña ch¬ng tr×nh (ngoµi ch¬ng tr×nh 327 nÕu cã) kh«ng ®¸ng kÓ cßn l¹i vay c¸c nguån kh¸c. 40
2. C¸c chØ tiªu ph©n tÝch. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ t×nh h×nh kinh tÕ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt Nam. Em xin ®îc ®a ra mét sè chØ tiªu ®Ó ph¶n ¸nh vµ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng cña kinh tÕ trang tr¹i trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu. a. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. - §Êt ®ai b×nh qu©n mét trang. - Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n mét trang tr¹i. - Lao ®éng b×nh qu©n mét trang tr¹i. C¬ cÊu lao ®éng theo lo¹i lao ®éng (lao ®éng gia ®×nh vµ lao ®éng thuª ngoµi). b. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶, chi phÝ, hiÖu qu¶ vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸. * ChØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña trang tr¹i . - Tæng ®Çu t cña trang tr¹i lµ tæng gi¸ trÞ tÝnh b»ng tiÒn cña c¸c lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ë trang tr¹i bao gåm phÇn gi¸ trÞ ®Ó l¹i tiªu dïng (bao gåm tiªu dïng cho 41
sinh ho¹t vµ tiªu dïng cho t¸i s¶n xuÊt) + (s¶n phÈm b¸n ra trªn thÞ trêng). - Tæng chi phÝ lµ toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ vËt chÊt bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Gièng, Ph©n bãn, thuèc trõ s©u, lao ®éng thuª vµ c¸c kho ¶n dÞch vô thuª ngoµi: b¶o vÖ thùc vËt dÞch vô thuû lîi. - Thu nhËp: lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt chÊt vµ dÞch vô cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt t¹o ra trong mét n¨m hay mét chu kú trong s¶n xuÊt kinh doanh. Lîi nhuËn ®îc tÝnh theo c«ng thøc: TN = TR -TC. Trong ®ã: TN : Thu nhËp. TR : tæng doanh thu. TC : Tæng chi phÝ. * C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh tÕ: - Doanh thu/ tæng chi phÝ = Tæng doanh thu/Tæng chi phÝ. 42
ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 ®ång chi phÝ bá ra cho s¶n xuÊt kinh doanh th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång doanh thu. - Lîi nhuËn/Tæng chi phÝ = Tæng lîi nhuËn/Tæng chi phÝ. ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 ®ång chi phÝ bá ra cho s¶n xuÊt kinh doanh th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. - Doanh thu/lao ®éng = Tæng doanh thu/Tæng lao ®éng. ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 lao ®éng tham gia s¶n xuÊt th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång thu nhËp. - Doanh thu/DiÖn tÝch = Tæng doanh thu / tæng DiÖn tÝch canh t¸c . ChØ tiªu nµy cho biÕt cø 1 trang tr¹i canh t¸c th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång th u nhËp. - Thu nhËp / DiÖn tÝch = Tæng thu nhËp / Tæng diÖn tÝch canh t¸c. 43
ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®¬n vÞ diÖn tÝch canh t¸c th× trang tr¹i thu ®îc bao nhiªu ®ång thu nhËp. 3. T×nh h×nh chung vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam. MÆc dï ®· xuÊt hiÖn tõ rÊt l©u, nhng kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam chØ ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cã thÓ xem thùc hiÖn chØ thÞ 100 Ban bÝ th TW kho¸ IV, NQ10 cña Bé chÝnh trÞ vÒ ph¸t huy vai trß tù chñ cña kinh tÕ hé n«ng d©n vµ ®Æc biÖt sau khi luËt ®Êt ®ai ra ®êi n¨m 1993 th× kinh tÕ trang tr¹i thùc sù cã bíc ph¸t triÓn kh¸ nhanh vµ ®a d¹ng. NÕu theo quy ®Þnh cña tæng côc thèng kª vÒ tiªu chuÈn trang tr¹i ( QuyÕt ®Þnh sè 359/1998/Q§ - TCTK ngµy 01/07/1998 ) th× c¶ níc cã 45.372 trang tr¹i. Trong ®ã chia theo híng s¶n xuÊt cã 37.949 trang tr¹i trång c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m vµ c©y hµng n¨m, chiÕm 83,6%; 1306 trang tr¹i nu«i trång thuû s¶n, chiÕm 3,8%; 2559 trang tr¹i kinh doanh tæng hîp ®a nghµnh, chiÕm 5,6%. Chia theo vïng kinh tÕ: Vïng §«ng B¾c cã 3.491 trang tr¹i, chiÕm 7,7%; Vïng T©y B¾c cã 238 trang tr¹i chiÕm 0,5%; Vïng §ång B»ng S«ng Hång cã 1394 trang tr¹i chiÕm 44
9,2%; Vïng Duyªn H¶i MiÒn Trung cã 2.706 trang tr¹i, chiÕm 4,6%; Vïng T©y Nguyªn cã 6.333 t, chiÕm 4,6%; Vïng T©y Nguyªn cã 6.333 trang tr¹i, chiÕm 13,6%; Vïng §«ng Nam Bé cã 8402 trang tr¹i, chiÕm 18,5%; Vïng §ång B»ng S«ng Cöu Long cã 19259 trang tr¹i, chiÕm 42,4%. Sè L§ b×nh qu©n/ trang tr¹i lµ 2,8 ngêi, lao ®éng thuª ngoµi theo thêi vô 11,5 ngêi. B×nh qu©n 1 trang tr¹i trång trät cã 5,3 ha ®Êt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp cã 26,8ha nu«i trång thuû s¶n cã 10,7ha. ch¨n nu«i cã 528 con tr©u,bß; 530 con gia cÇm. Vèn s¶n xuÊt b×nh qu©n cña 1 trang tr¹i lµ 60,2 triÖu ®ång; thu nhËp b×nh qu©n 1 trang tr¹i lµ 22,6 triÖu ®ång (thu nhËp ®· trõ chi phÝ ). VÒ quy m« diÖn tÝch cña mçi trang tr¹i ë níc ta theo ®iÒu tra cña côc thèng kª cho thÊy: trang tr¹i < 1ha chiÕm 15%; tõ 1 - 5 ha chiÕm 28%; tõ 5- 10 ha chiÕm 34%; tõ 10- 20 ha chiÕm 16%; tõ 20 - 50 ha chiÕm 4% vµ trªn 50 ha chiÕm 3%. Ngoµi viÖc gãp phÇn lµm giµu cho c¸c chñ trang tr¹i, ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i ë ViÖt nam trong nh÷ng n¨m qua ®· gi¶i quyÕt viÖc lµm t¹i chç cho h¬n 50.000 lao ®éng lµm thuª thêng xuyªn vµ 520.000 lao ®éng lµm thuª theo thêi vô t¹m thêi ë n«ng th«n. Tæng sè vèn huy ®éng ®©u t ph¸t 45