intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình kỹ thuật sửa chữa moto xe máy - Chương 3

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

281
lượt xem
131
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CÁC CHI TIẾT CỦA ĐỘNG CƠ A. CÁC CHI TIẾT CỐ ĐỊNH I. NẮP MÁY (nắp quylát, dàn đầu): 1. Công dụng và cấu tạo: Nắp máy là một chi tiết đậy kín phía trên khối xylanh nhờ một cái đệm (joint) bằng kim loại hoặc bằng amiăng bọc kim loại. Nó được siết ép cứng vào xylanh nhờ các con gurông lắp ở catte và đai ốc. Mặt tiếp xúc với xylanh được bào rất phẳng, phía trong trũng xuống cùng với đầu pít - tông tạo thành buồng đốt trong, nơi đây có khoan lỗ ven răng...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình kỹ thuật sửa chữa moto xe máy - Chương 3

  1. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn CHÖÔNG III CAÙC CHI TIEÁT CUÛA ÑOÄNG CÔ A. CAÙC CHI TIEÁT COÁ ÑÒNH I. NAÉP MAÙY (naép quylaùt, daøn ñaàu): 1. Coâng duïng vaø caáu taïo: Naép maùy laø moät chi tieát ñaäy kín phía treân khoái xylanh nhôø moät caùi ñeäm (joint) baèng kim loaïi hoaëc baèng amiaêng boïc kim loaïi. Noù ñöôïc sieát eùp cöùng vaøo xylanh nhôø caùc con guroâng laép ôû catte vaø ñai oác. Maët tieáp xuùc vôùi xylanh ñöôïc baøo raát phaúng, phía trong truõng xuoáng cuøng vôùi ñaàu pít - toâng taïo thaønh buoàng ñoát trong, nôi ñaây coù khoan loã ven raêng ñeå laép bugi. Xung quanh naép maùy coù ñuùc caùc caùnh taûn nhieät ñeå gia taêng dieän tích laøm maùt. Naép maùy ñoäng cô hai thì chæ coù moät loã ñeå vaën bugi, ñoâi luùc coù gaén theâm xu - paùp HCM ñeå xaû hôi neùn cho nheï khi phaùt haønh hay taét maùy. Naép maùy cuûa ñoäng cô boán thì ngoaøi TP. huat loã vaën bugi coøn coù loã ñeå gaén xu - paùp xaû, xu - paùp huùt vaø caùc cô caáu cuûa heä thoáng phaân Ky t am phoái khí nhö coát cam, coø moå, seân cam. . . u ph H Schia ra thaønh hai loaïi: gD Xeùt veà phöông dieän caáu taïo kimnloaïi ta Truo n© Naép maùy baèng an quyeNaép maùy naøy tieän lôïi laø ít bieán daïng nhöng gang truyeàn gang: B nhieät keùm neân khoâng duøng cho caùc ñoäng cô coù tæ soá neùn cao. Noù chæ duøng cho caùc ñoä ng cô coù tæ soá neùn khoaûng 6,5 :1. Naép maùy baèng nhoâm: Truyeàn nhieät nhanh, mau nguoäi, neân coù theå aùp duïng cho caùc ñoäng cô coù tæ soá neùn cao, laøm taêng hieäu suaát ñoäng cô, nhöng nhoâm hay bieán daïng vaø deã cong, veânh. 2. Phöông phaùp thaùo raùp naép maùy: – Khoâng neân thaùo naép maùy trong luùc ñoäng cô coøn noùng vì laøm nhö theá deã bò cong, veânh. – Khi thaùo naép maùy ñaàu tieân nôùi loûn g 4 ñai oác ñoái xöùng nhau, xong roài môùi môû heát ñai oác ra. – Neáu ñeäm naép maùy laø loaïi toát khoâng neân boâi keo (hermatic) leân ñeäm maø chæ caàn boâi moät lôùp môõ moûng. Neáu boâi keo khi thaùo ra seõ hö khoâng söû duïng laïi ñöôïc. – Khi laép naép maùy phaûi xieát ñoái xöùng nhau, laøm nhieàu laàn vaø ñuùng söùc sieát aán ñònh. II. XYLANH: 1. Coâng duïng, caáu taïo: Xylanh laø moät chi tieát ñeå pít - toâng di chuyeån trong ñoù. Noù hôïp vôùi pít - toân g naép maùy ñeå huùt, eùp hoaø khí. -18- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  2. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Ñoái vôùi caùc ñoäng cô xöa xylanh ñuùc lieàn moät khoái, phía ngoaøi coù caùc caùnh toaû nhieät ñeå taêng dieän tích laøm maùt, coù khoan 4 loã ñeå xoû guroâng laép vôùi catte, naép maùy. Phía trong ñöôïc tieän troøn goïi laø noøng maøi thaät laùng ñeå pít - toâng di chuyeån trong ñoù. Ñeå cho vieäc thay theá ñôõ toán keùm khi xylanh moøn khuyeát, ngaøy nay ña soá xylanh ñeàu laøm noøng rôøi vaø eù p cöùng vaøo xylanh maø ta goïi laø sômi. HÌNH 3-1 XYLANH VAØ QUYLAÙT XE HONDA M P. HC uat T y th K pham H Su ng D ruo n©T quye an B 1. Xylanh 12. OÁng noái loïc gioù 2. Ñeäm xylanh 13. Loø xo giöõ oáng noái 3. Quylaùt 14. OÁng noái boä cheá hoaø khí 4. Ñeäm quylaùt 17.25.26.27. Vít 5. Naép ñaäy 4 loã 18.19.22. Loâ ng ñeàn 6. Naép caùnh böôùm 21. Ñeäm cao su 7. Naép troøn 24. Choát ñònh vò 8. Ñai oác ñaäy loã chænh xu - paùp 28.29. Ñai oác 9.10.11.15.20. Ñeäm kín 16. Keï p giöõ daây -19- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  3. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Xylanh ñoäng cô 4 thì noøng chæ laø moät oáng truï . Vôùi ñoäng cô 2 thì noøng xylanh coù khoeùt loã thoaùt, loã naïp, loã huùt. Rieâng ñoäng cô 2 thì xe Yamaha, Vespa, ñoäng cô 2 thì ñôøi môùi noøng xylanh chæ coù 2 loã thoaùt vaø naïp coøn loã huùt boá trí ôû catte. Phía treân xylanh ñöôïc baøo phaúng ñeå laép naép maùy, phía döôùi cuõng baøo phaúng raùp vôùi catte ôû giöõa coù mieá ng ñeäm baèng amiaêng hoaëc giaáy bìa, goïi laø joint chaân xylanh. Beân hoâng xylanh ñoäng cô 4 thì coù döï truø choã ñeå chöùa seân cam, baùnh loàng. 2. Söï moøn khuyeát cuûa noøng xylanh: – Sau moät thôøi gian vaän chuyeån, do söï coï saùt giöõa xeùc - maêng vaø pít - toâng, xylanh seõ bò moøn khuyeát ôû caùc daïng sau: – Seõ bò moøn khuyeát theo hình baàu duïc vì söï ñeø vaøo loøng xylanh khi pít - toâ ng chaïy leân vaø chaïy xuoáng. – Seõ bò moøn khuyeát theo hình coân phía treân moøn nhieàu hôn phía döôùi vì chòu tröïc tieáp aùp suaát vaø nhieät ñoä cao lieân tuïc. – Phaàn treân cuøng vaø döôùi cuøn g khoâng bò moøn vì xeùc - maêng khoâng di chuyeån HCM TP. ñeán huat Ky t Khi xylanh moøn, pít - toâng khoân g coøn kín ham xylanh nöõa neân söùc neùn ñoäng cô p trong H Su nD seõ giaûm, maùy leân daàu, buoàng noå ñoùngg muoäi than, maùy tieâu thuï nhieàu xaêng, coâng suaát Truo i traéng. © uyen ñoäng cô giaûm, ñoän g cô 4 thì seõ thoaùt khoù an q III. CATTE: B Catte thöôøng ñuùc baèng hoäp kim nhoâm, goàm nhieàu phaàn gheùp laïi vôùi nhau baèng ñinh vít, ôû giöõa hai maët tieáp xuùc coù ñeäm amiaêng hay giaáy bìa. Tuyø theo xe maø catte goàm hai phaàn, ba phaàn , boá n phaàn (Honda, Suzuki…). Phaàn ngoaøi cuøng beân phaûi laø catte ly hôïp, ngoaøi cuøng beân traùi laø catte ñaäy maâm löûa (coøn goïi laø catte ñuoâi caù). ÔÛ giöõa laø hai catte soá. Giöõa hai catte coù choát ñònh vò. HNÌH 3-2 CATTE HOÄP SOÁ XE HODA 1. Catte soá beân phaûi 2.Ñeäm catte soá 3. Catte soá beân traùi 4. Loïc nhôùt 5.6 Gu – roâng 7.8. Loâng ñeàn vaø oác xaû nhôùt 9.10. Choát ñònh vò 11.12.13. Vít raùp catte -20- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  4. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Catte laø nôi chöùa coát maùy, thanh truyeàn, boä ly hôïp, hoäp soá, cô caáu khôûi ñoäng. Ñoái vôùi xe 2 thì catte chöùa coát maùy, thanh truyeàn ñoäc laäp vôùi catte chöùa ly hôïp vaø hoäp soá vì catte naøy duøng ñeå eùp hoaø khí. Ñoái vôùi xe 4 thì caùc catte thoâng vôùi nhau ñeå nhôùt laøm trôn chung cho ñoäng cô, ly hôïp , hoäp soá. Phía ngoaøi catte nôi baét xylanh ñöôïc baøo phaúng vaø coù ven raêng ñeå gaén 4 guroâng raùp xylanh naép maùy laïi thaønh moät khoái. ÔÛ xe Honda saùt loã tay phaûi phía döôùi coù khoan moät loã nhoû ñeå daãn nhôùt boâi trôn leân daøn ñaàu, thôï söõa chöõa goïi laø loã gheøn. Giöõa hai maët tieáp xuùc coù ñeäm baèn g amiaêng. Ngoaøi ra catte coøn phaûi döï truø choã ñeå laép baïc ñaïn, baïc thau cho caùc truïc maùy sô caáp, thöù caáp vaø caùc truïc phuï khaùc. Ñoái vôùi ñoäng cô 4 thì daøn ñaàu coøn coù catte (naép) 4 loã, naép troøn, naép caùnh böôùm. M P. HC uat T y th K pham H Su ng D ruo n©T quye an B HÌNH 3-3 CATTE ÑUOÂI CAÙ 1.Catte 2. Baøn ñaïp ñoåi soá 3. Cao su boïc 4. Vít sieát baøn ñaïp 5. Phoát chaän daàu coát sang soá 6.7. Vít catte B. CAÙC CHI TIEÁT DI ÑOÄNG I. Pít - toâng: Pít - toâng laø chi tieát di ñoäng trong xylanh. Noù nhaän naên g löïc cuûa thì noå vaø truyeàn cho coát maùy trung gian cuûa thanh truyeàn. Noù coøn duøng ñeå huùt, eùp hoaø khí, ñaåy khí chaùy vaø truyeàn nhieät cho xylanh. Pít - toâng thöôøng ñaùnh baèng hoäp kim nhoâm thaønh moät khoái hình truï , phaàn treân kín, phaàn döôùi roãng vaø phía trong coù gaân ñeå taêng ñoä beàn. Moät pít - toân g thöôø ng ñöôïc chia ra thaønh 3 phaàn: -21- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  5. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Ñaàu pít - toâng: Thöôøng baèng phaúng, mo leân hay coù böôùu, ñeå chòu aùp löïc lôùn tuyø theo moãi nhaø cheá taïo. Treân ñaàu thöôøng coù ghi côõ (code) pít - toâng ñang duøng vaø daáu muõi teân hoaëc chöõ IN ñònh vò laép raùp. Ví duï: ñoái vôùi xe Nhaät thöôøng coù 5 côõ (code): standard (STD), côõ 1,2,3,4 vaø moãi côõ caùch nhau 0.25mm (STD; 0,25; 0.50; 0.75; 1,00). Ví duï: treân ñaàu pít - toâng coù ghi 0.75 coù nghóa laø pít - toân g côõ 3, ñöôøng kính noù lôùn hôn ñöôøn g kính nguyeân thuyû laø 0mm75. Daáu muõi teân thöôøng höôù ng veà phía tröôùc (phía oáng thoaùt) hay chöõ IN ôû veà phía xu - paùp huùt. Thaân treân pít - toâng: Coù moùc raõnh xung quanh ñeå laép caùc voøng xeùc - maêng. Soá raõnh tuyø theo nhaø cheá taïo. Thöôøng ôû xe gaén maùy loaïi 2 thì coù 2 raõnh, 4 thì coù 3 raõnh. Treân raõnh pít - toâ ng ñoäng cô 2 thì coù gaén choát ñònh vò (aïc goâ) ñeå xeùc - maêng khoâ ng quay troøn. Döôùi caùc raõnh coù khoan moät loã ñeå gaén truïc (axe) pít - toâng. Thaân döôùi pít - toâng: Duøng ñeå keàm pít - toâng vaø truyeàn nhieät cho xylanh, thaân döôùi thöôøng coù hình baàu duïc, pít - toâng ñoäng cô 2 thì thaân döôùi thöôøng khoeùt troáng moät loã ñeå hoaø khí theo ñoù vaøo catte. Vì ñaàu vaø thaân treân tröïc tieáp vôùP.khí Mp vaø nhieät ñoä cao i HCeù aT ugttieän ñöôøng kính thaân treân y th neân bao giôø cuõng noùng hôn thaân döôùi neân ngöôøi ta thöôøn am K nhoû hôn thaân döôùi töø 0.03 – 0.05% ñöôøng kính. ph H Su ng D Tn o Truïc pít - toâng (axe pít -© toârug): Duøng ñeå noái pít - toâng vaø chaân thanh truyeàn. Coù yc n pít - toâng qua thanh truyeàn laøm quay coát maùy. Truïc pít - e u nhieäm vuï nhaän vaø truyeà nqlöï töø Ban toâng thöôøng laøm baèng theùp truïi cöùng gaén vöøa vaën qua khaâu thau ôû chaân thanh truyeàn vaø hai loã khoan ôû pít - toân g. Ñeå giöõ cho truïc pít - toâng khoâng chaïy ra ngoaøi laøm traày loøng xylanh, ngöôøi ta gaén hai voøng khoaù (cirlip) ôû hai ñaàu truïc treân loã pít - toâng. 1.00 0.75 HÌNH 3-4 KÍ HIỆU TREÂ N PÍT - TOÂNG KÍCH THÖÔÙC VAØI LOAÏI PÍT - TOÂNG THOÂNG DUÏ NG Hieäu xe Standard Code 1 Code 2 Code 3 Code 4 Honda 70 47 mm 47.25 47.50 47,75 47.80 Future, Dream 50 mm 50.25 50.50 50.75 50.80 Wave 52.5mm 52.75 53 53.25 53.50 Max 53 mm 53.25 53.50 53.75 53.80 -22- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  6. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn Viva 53.5mm 53.75 54 54.25 54.50 Sirius 49 mm 49.25 49.50 49.75 49.80 Jupiter 52.5mm 52.75 53 53.25 53.50 z M P. HC uat T y th K pham H Su ng D ruo n©T quye an B HÌNH 3-5 CAÙC CHI TIEÁT DI ÑOÄNG 1. Xeùc - maêng 9.Truïc tay quay (aéc deân) 2. Píttoâng 10. Baùnh xe raêng coát maùy 3. Truïc píttoâng (baùnh xe raên g chia thì) 4. Voøng khoaù 11. Voø ng cheâm 5. Thanh truyeàn 12. Choát Claveùt 6. Baïc ñaïn ñuõa 14. Baïc ñaïn coát maùy 7.8. Tay quay coát maùy 15. Ñaïn ñuõa rôøi -23- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  7. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn II. XEÙC - MAÊNG: Xeùc - maêng laø nhöõng voøng ñaøn hoài baèng gang xaùm hay haït theù p mòn laép vaøo nhöõng raõn h ôû pít - toâng coù nhöõng coâ ng duïng sau: – Laøm kín giöõa pít - toâng vaø xylanh – Keàm pít - toâng trong xylanh – Truyeàn nhieät cho xylanh – Gôùt daàu dính vaøo loøng xylanh Treân pít - toâng ñoäng cô 4 thì coù 3 loaïi xeùc - maêng: – Caùi treân cuøng tieáp xuùc truïc tieáp vôùi khí chaùy goïi laø xeùc - maêng löûa maët ngoaøi xeùc - maêng naøy coù maï Chrome ñeå taêng ñoä beàn neâ n coù maøu traéng xung quanh. – Caùi thöù nhì goïi laø xeùc - maêng eùp (xeùc - maêng laøm kín), hình daùn g gioáng nhö xeùc - maêng treân, khoâng maï, thöôøng coù maøu xaùm ñaäm. HCM – Caùi cuoái cuøng laø xeùc - maêng gôùt daàu coù nhieäm vuï gaït daà.u treân loøng xylanh ñöa TP huat Ky t veà catte, hình daïng xeùc - maêng naøy thöôøng coù loã ôû xung quanh. p am Cub 81 veà sau xeùc - maêng gôït daàu goàmu3 h ng, hai voøng theùp hai beân keïp giöõa H S mieá gD moät loø xo. Do ñoù thôï thöôøng goïi laørboänbaïc 5 laù. T uo © uyen an q taïo cuøng côõ vôùi pít - toâ ng neâ n treân xeùc - maêng thöôøng coù ghi B Xeùc - maêng ñöôïc cheá côõ (code) gioán g nhö pít - toâng, luùc raùp vaøo nhôù ñeå maët coù chöõ höôùng leân ñaàu pít - toâng. Ñoäng cô 2 thì coù 2 loaïi xeùc - maêng laø löûa vaø laøm kín khoâng coù xeùc - maêng daàu vì daàu laøm trôn hoaø troän vôùi xaêng chaùy thaûi ra ngoaøi cuøng khí thoaùt. Do söï vaän chuyeån cuûa pít - toâng neân pít - toâng vaø xeùc - maêng di chuyeå n ñoái vôùi xylanh, coøn pít - toâng thì di chuyeån ñoái vôùi xeùc - maêng. Vì vaäy sau moät thôøi gian vaän chuyeån xung quanh xeùc - maêng, raõn h pít - toâng vaø caïnh xeùc - maên g bò moøn, hoaø khí, khí chaùy loït xuoáng catte söùc eùp yeáu ñi vaø nhôùt ñöôïc ñöa leân phoøng noå laøm cheát bugi mau ñoùng chaáu, phoøng noå mau ñoùng muoäi than. 1 2 3 HÌNH 3-6 XEÙC - MAÊ NG 3 LAÙ , 5 LAÙ -24- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  8. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn III. THANH TRUYEÀN (tay deân): 1. Coâng duïng: Thanh truyeàn laø moät chi tieát noái lieàn giöõa pít - toâng vaø coát maùy. Nhôø thanh truyeàn vaø tay quay maø söï chuyeån ñoäng thaúng cuûa pít - toân g ñöôïc taïo neân töø söï chuyeån ñoäng xoay troøn cuûa coát maùy. Khi laøm vieäc thanh truyeàn nhaän löïc giaõn nôû cuûa khí chaùy vaø löïc quaùn tính cuûa coát maùy baùnh ñaø neân thanh truyeàn ñöôïc cheá taïo baèng theùp ñaëc bieät coù pha Chrome vaø Niken hay Vanadium ñeå taêng söùc chòu ñöïng. Caáu taïo: Goàm coù 3 phaàn: Chaân (ñaàu nhoû thanh truyeàn): Laø moät oáng theùp troøn reøn dính vaøo mình, noái lieàn vôùi pít - toâng nhôø truïc pít - toân g. Giöõa chaân vaø truïc thöôøng coù gaén moät khaâu thau, hoaëc traùng moät lôùp hôïp kim ñôõ coï xaùt HCM hoaëc moät voøng bi ñuõa kim (Yamaha), phía ngoaøi khoan loã ñeå daàP. vaøo laøm trôn. Tu huat Ky t pham Thaân thanh truyeàn: H Su Noái lieàn giöõa ñaàu lôùn vaø ñaàuuong ,D nhoû mình thöôøng coù tieát dieän troøn roãng ruoät hoaëc r n © T tieát dieän hình chöõ I vì nheï maø vaãn cöùng. uye tieát dieän hình chöõ I. Hieänqnay ña soá Ban Ñaàu (ñaàu to thanh truyeàn): Laø moät oáng theùp hình troøn reøn dính vaøo mình. Ñaàu to ñöôïc raùp vaøo coát maùy nhôø truïc tay quay (aéc deân), giöõa ñaàu to vaø truïc tay quay laø moät voøng bi ñuõa. ÔÛ ngoaøi coù khoan loã ñeå nhôùt vaøo laøm trôn. Ñoái vôùi xe 4 thì laøm trôn baèng caùch taùt nhôùt, cuoái ñaàu lôùn coù ñuùc theâm muoãng taùt nhôùt. Ñoái vôùi moät soá xe moâtoâ lôùn ñaàu lôùn thanh truyeàn goàm 2 phaàn, moät nöõa dính lieàn vaøo mình, moät nöõa goïi laø noùn ñöôïc baét vaøo phaàn kia nhôø 2 caây bulong. Trong tröôø ng hôïp naøy voø ng bi ñuõa ñöôc thay baèng hai mieáng baïc loùt. Chaân Thaân Ñaàu HÌNH 3-7 THANH TRUYEÀ N -25- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  9. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn 2. Hö hoûng cuûa thanh truyeà n: Sau moät thôøi gian söû duïng, do söï taùc duïng cuûa nhieàu löïc thanh truyeàn thöôøng gaëp caùc hö hoûng sau: Deân ñaâm: Laø taâm giöõa ñaàu lôùn vaø ñaàu nhoû khoâng song song nhau hoaëc mình thanh truyeàn khoâng phaúng. Neáu ñaâm ít thì ñoäng cô noùng maùy, pít - toâng, xylanh bò traày moät beân, ñaâm nhieàu thì pít - toân g keït trong xylanh, khoâng di chuyeån ñöôïc. Deân khua: Khe hôû giöõa truïc tay quay vaø voøng bi ñuõa lôùn hôn giôùi haïn cho pheùp. AÉc pít - toâng khua: Khe hôû giöõa ñaàu nhoû vaø truïc pít - toâ ng lôùn hôn giôùi haïn cho pheùp. Loät deân: Daàu laøm trôn khoâng ñeán ñöôïc voøng bi hoaëc maát tính chaát laøm trôn, laøm “chaùy” voøng bi, truïc hay ñaàu lôù n. HCM TP. chöõa hay thay theá goïi Taát caû caùc hö hoûng treân ñeàu ñem ñeán tieäm chuyeân moâat söûa hu n Ky t pham laø eùp deân. H Su IV. Truïc khuyûu- baùnh ñaø: ruong D ©T Truïc tay quay yen qu Ban quay Baùnh ñaø Coát HÌNH 3-8 TRUÏC KHUYÛ U – BAÙNH ÑAØ ÑAØ 1. Truïc khuyûu (coát maùy): Coát maùy laø chi tieát chính cuûa ñoäng cô, noù nhaän naêng löïc cuûa thì giaûn nôû vaø chuyeån ñoäng thaúng cuûa pít - toâng ra chuyeån ñoäng quay troøn qua trung gian cuûa thanh truyeà n Coát maùy cuûa xe gaén maùy thuoäc coát chaáp nghóa laø goàm caùc thaønh phaàn cuûa coát maùy cheá taïo rôøi roài sau ñoù eùp chaët laïi vôùi nhau thaønh coát maùy. Caùc thaønh phaàn aáy goàm: -26- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  10. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn – Moät khuùc tieän troøn maø nôi ñoù ta gaén ñaàu to thanh truyeàn goïi laø truïc tay quay (aéc deân). – Hai khuùc tieän troøn laép treân hai baïc ñaïn ôû catte goïi laø truïc coát maùy. M P. HC uat T y th K pham H Su ng D ruo n©T quye an B -27- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  11. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn – Truïc tay quay noái lieàn vôùi coát maùy baèng hai caùnh tay quay coát maùy. – Hai ñaàu truïc coát maùy, moät ñaàu thöôøng coù daïng coân coù moùc raõnh choát cla- vet ñeå laép baùnh ñaø töø (volant), ñaàu kia ñeå raùp baùn h xe raêng ñieàu khieån boä ly hôïp (nhoâ ng huù) hay boä ly hôïp Ñoái vôùi coát maùy xe 4 thì coøn coù baùnh xe raên g coát maùy (nhoâng chia thì) laép eùp cöùng ôû moät ñaàu truïc ñeå ñieàu khieån heä thoáng phaân phoái khí. Giöõa truïc phía raùp ly hôïp coù khoan loã daàu ñeå laøm trôn baïc thau ly hôïp vaø aéc deân. 2. Baùnh ñaø (volant)ø: Baùnh ñaø coù coâng duïng tích tröõ naêng löôïng sinh ra trong quaù trình giaûn nôû vaø truyeàn naêng löôïng aáy trong quaù trình tieâu hao nhö huùt, eùp, thaûi. Nhôø coù baùnh ñaø maø ñoäng cô quay ñeàu voøng hôn giuù p quaù trình khôûi ñoän g maùy deã daøn g (ôû xe gaén maùy vì tay quay coát maùy coù khoái löôïng cuûa noù chieám 80% khoái löôïng chi tieát chuyeån ñoäng cuûa ñoäng cô cho neân cuõng coù coâng duïng tích tröõ naêng löôïng nhö baùnh ñaø). Tuyø theo loaïi xe gaén maùy maø baùnh ñaø coøn coù coâng duïng khaùc nhö: gaén caùc phím nam chaâm ñeå gaây töø tính cho heä thoáng ñieän, gaén quaït gioù ñeå laøm maùt ñoäng cô, gaén camCM t ñieän duøng cho P. H ngaé uat T heä thoáng ñaùn h löûa. Vaønh ngoaøi baùnh ñaø coù ghi caùc daáuy th : am K h – Muõi teân (): chæ chieàu quay volant.u p DH S uong – Daáu T (Top Death en © Tr ñieåm cheát treân. Center): quy Banpoint): ñieåm phaùt löûa. – Daáu F (Firing – Daáu ll: goùc ñaùnh löûa sôùm töï ñoäng khi daáu naøy ngang vôùi daáu khuyeát coá ñòng ôû catte. KÍCH THÖÔÙC BAÏC ÑAÏN VAØI COÁT MAÙY THOÂNG DUÏNG Honda C50: 6304 Yamaha nöõ : 6204 Kawasaki : 6203 Yamaha nam: 6304 Suzuki nöõ : 6003- 6203 Suzuki nam : 6303 C. HÖ HOÛNG SÖÕA CHÖÕA CAÙC CHI TIEÁT ÑOÄNG CÔ 1. Kieåm tra maët phaúng quylaùt, xylanh: Neáu maët phaúng tieáp xuùc cuûa xylanh, quylaùt bò cong, veânh söùc neùn seõ xì ñoäng cô seõ khoâng hoaït ñoäng ñöôïc hoaëc ñöôïc nhöng coâng suaát keùm, maùy noùng, hao xaêng. Ta kieåm tra baèng caùch: -28- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  12. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn – Duøng moät thöôùc chuaån thaät thaúng ñeå treân maët phaúng, di chuyeån theo moïi chieàu, ñeå tröôùc aùnh saùng neáu coù aùnh saùng roïi qua thì quylat bò veânh. Kieåm tra ôû caùc vò trí nhö hình veõ . Thước lá HÌNH 3-9 KIEÅM TRA MAËT PHAÚ NG QUYLAÙT CM QUYLAÙT – Raûi boät maøu ñeàu leâ n maët baøn raø hay taám kieáng daøy P.pHmaët phaúng xuoáng di Tuù at chuyeån theo hình soá 8,xong giô leân xem boät maøu Ky thu ñeàu hay khoâ ng neáu khoâ ng coù aên pham H Su chöùng toû bò veânh. ng D Truo catte: © uyen 2. Raø maët phaúng xylanh, quylat, an qnh trong giôùi haïn ta raø laïi nhö sau: Khi maët phaúng B veâ bò – Chuøi thaät saïch maët phaúng. – Chuøi thaät saïch maët baøn raø, boâi leân moät lôùp caùt xoaùy moûng. Neáu khoâng coù baøn raø thì duøng moät tôø giaáy nhaùm nhuyeãn ñeå treân moät taám kieáng daøy côõ 5 ly. – UÙp maët phaúng raø xuoáng baøn raø hay giaáy nhaùm di chuyeån theo soá 8 ñeán khi naøo maët phaúng aên ñeàu heát laø phaúng. Ngoaøi ra sau moät thôøi gian vaän chuyeån do pít - toân g, xylanh moøn, do tính chaát nhieân lieäu phoøn g ñoát ñoùng muoäi than laøm thay ñoåi tæ soá neùn, ñoäng cô chaùy töï ñoäng vì vaäy ta phaûi caïo muoäi than ôû phoø ng ñoát. Neáu raø quylat quaù nhieà u phoøng noå nhoû laïi cuõng sinh ra hieän töôïng chaùy töï ñoän g nhö treân. 3. Kieåm tra pít - toâng, xylanh: a. Kieåm tra pít - toâng: Moät pít - toâng cuõ muoán söû duïng laïi phaûi hoäi ñuû caùc ñieàu kieän sau: – Xung quanh thaân khoâng bò traày, söôùt, khoâng coù veát raø laïi baèng giaáy nhaùm. – Raõnh xeùc - maêng phaûi vöøa vaën vôùi xeùc - maêng, neáu ñoäng cô 2 thì phaûi coù choát ñònh vò. – Loã aéc pít - toâng khoâng lôùn so vôùi truïc tay quay – Khi thöû vôùi xylanh khoâng quaù loûng -29- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  13. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn b. Kieåm tra xylanh: Moät xylanh coù theå tieáp tuïc duøng ñöôïc neáu caùc khe hôû coøn trong giôùi haïn vaø khoâng bò traày söôùt. – Kieåm tra söï traày söôùt coù theå nhìn baèng maét thöôøng neáu coù traày söôùt laø do hoaëc thieáu daàu boâi trôn, hoaëc deân ñaâm, hoaëc khe hôû pít - toân g xylanh quaù ít. – Kieåm tra söï moø n khuyeát. Laáy tay sôø vaøo loøng xylanh ôû vuøng ÑCT neáu thaáy coù dôïn soùng hay coù chôùn laø ñaõ quaù moøn. Thöôøng khi xylanh moøn ñeán noåi coù chôùn thì ta phaûi xoaùy nhaûy code, töùc laø code 0 leân code 2, code 1 leân code 3. – Ta cuõngat(ù theå kieåm tra ñoä moøn cuûa xylanh baèng caùch ñeå xeùc - maêng vaøo loø ng xylanh. Duøng ñaàu pít - toâng ñaåy xeùc - maêng xuoáng vuøng ÑCD roài leân vuøng saùt ÑCT neáu khe hôû xeùc - maêng giöõa 2 vuøng khaùc nhau chöùng toû xylanh bò coân. M P. HC uat T y th am K h Su p – Ño ñöôøn g kính loøng xylanhoôû g DH trí. Neáu coù vò trí naøo vöôït quaù giôùi haïn, tieán ru n 6 vò n©T haønh leân coát thay theá boä píttoâng phuø hôï p hay thay môùi xylanh quye Ban 4 thì 2 thì Ñænh Giöõa Ñaùy HÌNH 3-10 KIEÅM TRA XYLANH XYLANH c. Kieåm tra khe hôû giöõa pít - toâng vaø xylanh: – Thaùo xeùc - maêng ra khoûi xylanh, chuøi saïch pít - toâng loøng xylanh. – Ñeå pít - toâng vaøo loø ng xylanh, ñaàu pít - toâng quay xuoáng döôùi. – Duøng laù côõ ño khe hôû giöõa xylanh vaø thaân döôùi khe hôû naøy phaûi naèm trong tieâu chuaån nhaø cheá tao. Thöôøng khe hôû naøy töø 0.001  0 .005 mm”cho 1” ñöôøng kính. Nhöng treân thöïc teá ít ai ño theo caùch naøy maø laøm nhö sau: – Ñeå pít - toâng vaøo loøng xylanh, xoay chuyeån nhieàu vò trí ñöa ra tröôùc aùnh saùng. Neáu aùnh saùng loït quaù nhieàu thì khe hôû quaù lôùn. -30- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  14. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn – Hoaëc ñeå pít - toâng vaøo xylanh thaû tay nheï neáu pít - toâng rôi töø töø laø toát, neáu rôi töï do laø khe hôû quaù lôùn, neáu ñaåy maïnh môùi xuoáng laø khe hôû quaù ít deã bò keït maùy. Khi khe hôû quaù lôùn neáu tình traïng xylanh coøn toát thì ta thay pít - toâng, nhöng thöïc teá thöôøng thì ta thay pít - toâng môùi vaø xoaùy xylanh theo code môùi cuûa pít - toâng. 4. Kieåm tra khe hôû xeùc - maêng: a. Kieåm tra khe hôû mieä ng:  Thaùo xeùc - maê ng ra khoûi pít - toâng, chuøi saïch xeùc - maêng, xylanh, pít - toâng. – Ñaët xeùc - maêng vaøo loøng xylanh. – Duøng ñaàu pít - toâng ñaåy xeùc - maêng xuoán g ½ khoaûng chaïy. – Laáy thöôùc ño khoaûng hôû ñeå giöõa 2 mieä ng cuûa xeùc - maên g, khe hôû naøy vaøo khoaûng 0.15 mm. Neáu ít hôn phaûi duøng giuõa mòn hay giaáy nhaùm raø laïi, neáu lôùn 0.50 mm thì phaûi thay xeùc - maêng môùi. – Treân thöïc teá ít ai duøng thöôùc ño khe hôû maø ñöa xylanh leânM nh saùng vaø xem aù P. HC uat T khe hôû côõ sôïi toùc laø ñöôïc. y th Thöôùc m K laù ha Su p g DH ruon n©T quye Ban Xeùc - maêng maêng HÌNH 3-11 KIEÅM TRA KHE HÔÛ MIEÄ NG XEÙC - MAÊNG MAÊNG b. Kieåm tra khe hôû giöõa xeùc - maê ng vaø raõnh xeùc - maêng: – Thaùo xeùc - maêng ra khoûi pít - toân g chuøi saïch seõ. – Laáy xeùc - maêng ñeå löng xeùc - maêng vaøo raõnh töông öù ng. – Xoay xeùc - maêng xung quanh raõnh xeùc - maêng. – Vöøa xoay vöøa quan saùt moïi vò trí xeùc - maêng ñeàu naèm loït döôùi raõnh vaø thaáp hôn khoaûn g 0.25mm. – Cuõng ôû moïi vò trí xeùc - maêng xoay töï do vöøa vaën trong raõnh. Khe hôû naøy theo tieâu chuaån töø 0.01 mm – 0.045 mm. – Neáu khe hôû quaù ít thì xeùc - maêng seõ bò keït (dính) trong raõn h, neáu lôùn quaù ñoä ng cô seõ leân daàu. -31- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  15. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn – Neáu pít - toâng cuõ muoá n duø ng laïi ta phaûi duøng moät xeùc - maêng gaõy ñeå naïo raõnh cho saïch muoäi than tröôùc khi kieåm tra. Khoâng neân duøng ñaàu vaën vít hay löôõi cöa ñeå naïo raõnh vì laøm nhö theá khoâ ng nhöõng khoâng ñeàu maø coøn hö raõnh. Xeùc - maêng maêng Xeùc - maêng maêng Píttoâng Thöôùc laù Píttoâng g g Sai HÌNH 3-12 KIEÅM TRA KHE HÔÛ GIÖÕA XEÙC –M AÊ NG M P. HC VAØ RAÕNH XEÙC - MAÊNt T G ua y th K 5. Kieåm tra thanh truyeàn coát maùy: u pham S DH a. Kieåm tra baïc ñaïn coát maùuongr y: ©T uyen qtrong ñoän g cô thì ta phaûi thaùo catte ñuoâi caù ra. Naém volant laéc Khi baïc ñaïn coøn Ban naèm qua laéc laïi, leân, xuoáng. Neáu laéc ñöôïc, coù ñoä rô thì baïc ñaïn ñaõ moøn. Khi coát maùy ñaõ thaùo ra ngoaøi thì moät tay giöõ coát maùy, moät tay naém ngoaøi voøng baïc ñaïn laéc qua laïi xem thöû rô nhieàu hay ít. Neá u baïc ñaïn bò moøn ñoäng cô chaïy khoâng ñeàu coù tieáng keâu, löûa luùc coù luùc khoâng, caùc chi tieát khaùc mau moøn. Thöôøng khi thaùo coát maùy ra khoûi catte. ÔÛ xe 2 thì baïc ñaïn coøn naèm trong catte, neáu ra theo laø baïc ñaïn rô, noài baïc ñaïn quaù roäng. ÔÛ xe 4 thì baïc ñaïn ra theo vaø dính lieàn vôùi coát maùy, neáu naèm laïi thì baïc ñaïn rô, coát maùy moøn. b. Kieåm tra phoát daàu: Treân ñoäng cô 4 thì phoát daàu gaén nôi coát maùy phía maâm löûa coù nhieäm vuï khoâ ng cho daàu vaøo trong catte theo coát maùy ra ngoaøi laøm öôùt caùc chi tieát treân maâm löûa gaây pan löûa. Treân ñoäng cô 2 thì hai phoát daàu hai beân coát maùy raát quan troïng, ngoaøi vieäc khoâng cho nhôùt maùy loït töø catte ly hôïp qua coøn coù nhieäm vuï ñeå giöõ pít - toâng thaät kín ñeå luùc pít - toâng chaïy xuoá ng thì eùp hoaø khí ñöa leân xylanh. Neáu phoát hö ñoäng cô chaïy yeáu, hao xaêng ñoâi luùc khoâng hoïat ñoäng ñöôïc. Ta kieåm tra phoát phaûi ôû trong tình traïng sau: – Phoát khoâ ng ñöôïc raïn nöùt hay chai cöùng, phoát aên kín ngoaøi coát maùy, voøng ngoaøi khít vôùi noài baïc ñaïn. Neáu phoát cuõ cao su coøn meàm toát, nhöng oâm khoân g khít coù theå laø do loø xo phía trong bò giaõn thì ta thaùo ra caét bôùt laø xo noái laïi. Khoâng ñöôïc duøng vaät nhoïn, saét ñeå thaùo raùp phoát. Neáu ñoäng cô ñang hoaït ñoäng, thaùo volant ra neáu thaáy coù daàu ôû maâm löûa chöùng toû phoát daàu coát maùy bò hö, hôû. -32- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  16. Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn c. Kieåm tra baïc thau, chaân deân: Neáu truïc pít - toâng (aéc) vôùi pít - toâng khe hôû coø n naèm trong phaïm vi cho pheùp (döôùi 0.12mm) thì ta môùi kieåm tra tieáp khe hôû giöõa chaân deâ n va truïc pít - toâng. Ñoái vôùi xe Honda phía trong chaân deân traùng moät lôùp hôïp kim. Xe Yamaha duøng baïc ñaïn kim. Caùc xe coøn laïi thöôøng duøng baïc ñaïn thau. Thöôøng ñoä rô giöõa chaân deân vaø truïc pít - toâng laø 0.08  0.10 mm neáu vöôït quaù phaûi thay theá ñeå khoûi coù tieáng keâu truïc pít - toâng. Thay theá thöôøng coù hai caùch hoaëc laø thay truïc pít - toâng môùi hoaëc laø ñoùng baïc thau môùi ôû chaân deân tuyø theo tình traïng cuï theå. d. Kieåm tra khe hôû giöõa truïc tay quay vaø ñaàu lôùn deân: Ñaåy ñaàu lôù n thanh truyeà n qua moät beân vaø ño khe hôû beân baèng thöôùc laù hoaëc ñoà ng hoà so nhö hình veõ. M P. HC uat T y th K pham H Su ng D ruo n©T quye an B HNÌH 3-13 KIEÅM TRA KHE HÔÛ GIÖÕA TRUÏC TAY QUAY VAØ ÑAÀ U LÔÙN DEÂN Neáu khe hôû naøy quaù giôùi haïn ñoäng cô seõ coù tieáng khua trong luùc vaän chuyeån , ta goïi laø deân khua. Thöôøng khe hôû naøy thöû theo kinh nghieäm nhö sau: – Thaùo rôøi caùc chi tieát coøn laïi deân vaø coát maùy. – Tay traùi naém thaân deân giô leân ñeå coát maùy treo döôùi ñaàu deân. – Duøng mu baøn tay phaûi goõ maïnh leân ñaàu nhoû deân. – Neáu coù tieán g keâu kim khí phaùt ra thì phaûi ñem ñi eù p deân, neáu khoâng coù tieáng keâu laø coøn toát. Ñoâi luùc gaëp deân quaù rô, ta laéc leân xuoáng, qua laïi cuõng bieát ñöôïc. – Khi ñem ñeán tieäm eùp deân ta chôø xem thöû reá ñöïng ñaïn, truïc tay quay coø n duø ng ñöôïc hay phaûi thay luoân tuyø theo tình traïng cuï theå. Vì caùc chi tieát naøy phaûi duøng maùy eùp eùp rôøi laáy deân ra môùi bieát ñöôïc. Ngoaøi ra ta coøn kieåm tra loã gaén choát clavet, raõnh ven raêng ôû ñaàu coát maùy, truïc coát maùy nôi gaén 2 baïc ñaïn vaø ñeà nghò söõa chöõa luoân trong khi eùp deân. -33- Thu vien DH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2