Giáo trình luật khiếu nại và khíếu kiện hành chính

Chia sẻ: Tran Anh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

274
lượt xem 69
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đây là văn bản pháp lý quan trọng liên quan trực tiếp đến việc thực hiện trách nhiệm của các cấp, các ngành. So với Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 và các Luật sửa đổi bổ sung năm 2004, 2005 thì Luật Khiếu nại có khá nhiều điểm mới, cần được nghiên cứu tìm hiểu để thống nhất về nhận thức và triển khai thực hiện.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình luật khiếu nại và khíếu kiện hành chính

TRƯ NG ð I H C C N THƠ KHOA LU T ________________________________________________ TÀI LI U HƯ NG D N H C T P PHÁP LU T V KHI U N I VÀ KHI U KI N HÀNH CHÍNH 1. PH M VI VÀ ð I TƯ NG S D NG Giáo trình có th dùng tham kh o cho ngành: Lu t Có th dùng cho các trư ng: ñ i h c Biên so n: Ths. Di p Thành Nguyên Các t khóa: hành chính, t t ng, xét x , v án, án hành chính, ti n t t ng, C n Thơ, tháng 5 năm 2012
PH N M ð U 1. Gi i thi u khái quát môn h c Khi u n i là vi c công dân, cơ quan, t ch c ho c cán b , công ch c theo th t c do pháp lu t quy ñ nh, ñ ngh cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n xem xét l i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a cơ quan hành chính nhà nư c, c a ngư i có th m quy n trong cơ quan hành chính nhà nư c ho c quy t ñ nh k lu t cán b , công ch c khi có căn c cho r ng quy t ñ nh ho c hành vi ñó là trái pháp lu t, xâm ph m quy n, l i ích h p pháp c a mình. Còn khi u ki n hành chính: Theo nghĩa h p khi u ki n hành chính ñư c hi u là vi c cá nhân, cơ quan, t ch c kh i ki n yêu c u tòa án b o v quy n và l i ích h p pháp c a mình khi b quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính xâm ph m. V i nghĩa này thì khái ni m khi u ki n hành chính ñ ng nh t v i khái ni m kh i ki n hành chính. Theo nghĩa r ng khi u ki n hành chính là vi c cá nhân, cơ quan, t ch c khi u n i ñ n cơ quan hành chính nhà nư c có th m quy n ho c kh i ki n t i Tòa án yêu c u b o v quy n và l i ích h p pháp c a mình khi b quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính xâm ph m. Trong quy n sách này, chúng ta s tìm hi u nh ng quy ñ nh c a pháp lu t hi n hành v khi u n i, khi u hi n hành chính. 2. M c tiêu môn h c Môn h c hư ng t i m c tiêu trang b cho sinh viên nh ng ki n th c cơ b n nh t và thi t th c nh t v pháp lu t khi u n i, pháp lu t khi u hi n hành chính hi n hành. Qua nghiên c u môn h c này, sinh viên s n m v ng trình t th t c khi u n i, trình t th t c gi i quy t khi u n i, th m quy n gi i quy t khi u n i. Bên c nh ñó, sinh viên cũng n m v ng quy ñ nh pháp lu t hi n hành v ñ i tư ng thu c th m quy n xét x c a Tòa hành chính, th m quy n c a Tòa hành chính trong gi i quy t các v án hành chính, các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính v.v. . . 3. Yêu c u môn h c ðây là môn h c chuyên ngành, do ñó yêu c u sinh viên trư c khi h c môn này ph i h c xong và n m v ng ki n th c c a các h c ph n v Lý lu n chung v nhà nư c và pháp lu t, Lu t Hi n pháp. 4. C u trúc môn h c Môn h c có 2 ph n g m 15 chương, c th : Ph n I: Pháp lu t v khi u n i • Chương 1: M t s khái ni m và các nguyên t c khi u n i, gi i quy t khi u n i • Chương 2: Khi u n i • Chương 3: Gi i quy t khi u n i Ph n II: Pháp lu t v khi u ki n hành chính • Chương 4: M t s khái ni m và các nguyên t c c a Lu t t t ng hành chính Vi t Nam • Chương 5: Th m quy n c a Tòa án trong gi i quy t án hành chính 2
• Chương 6: Ngư i ti n hành t t ng và ngư i tham gia t t ng, các bi n pháp kh n c p t m th i • Chương 7: Ch ng c , c p- t ng ñ t- thông báo văn b n t t ng, án phí và l phí tòa án • Chương 8: Kh i ki n, th lý v án hành chính • Chương 9: Chu n b xét x sơ th m v án hành chính • Chương 10: Phiên tòa sơ th m v án hành chính • Chương 11: Th t c gi i quy t khi u ki n v danh sách c tri b u c ñ i bi u Qu c h i, danh sách c tri b u c ñ i bi u h i ñ ng nhân dân • Chương 12: Th t c phúc th m v án hành chính • Chương 13: Th t c xét l i các b n án và quy t ñ nh hành chính ñã có hi u l c pháp lu t • Chương 14: Th t c ñ c bi t xem xét l i quy t ñ nh c a H i ñ ng th m phán Tòa án nhân dân t i cao • Chương 15: Th t c thi hành b n án, quy t ñ nh c a Toà án v v án hành chính. 3
PH N I: PHÁP LU T V KHI U N I -------------- CHƯƠNG 1: M T S KHÁI NI M VÀ CÁC NGUYÊN T C KHI U N I, GI I QUY T KHI U N I I- M T S KHÁI NI M Khi u n i là vi c công dân, cơ quan, t ch c ho c cán b , công ch c theo th t c do pháp lu t quy ñ nh, ñ ngh cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n xem xét l i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a cơ quan hành chính nhà nư c, c a ngư i có th m quy n trong cơ quan hành chính nhà nư c ho c quy t ñ nh k lu t cán b , công ch c khi có căn c cho r ng quy t ñ nh ho c hành vi ñó là trái pháp lu t, xâm ph m quy n, l i ích h p pháp c a mình. Ngư i khi u n i là công dân, cơ quan, t ch c ho c cán b , công ch c th c hi n quy n khi u n i. Rút khi u n i là vi c ngư i khi u n i ñ ngh cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n ch m d t khi u n i c a mình. Cơ quan, t ch c có quy n khi u n i là cơ quan nhà nư c, t ch c chính tr , t ch c chính tr - xã h i, t ch c xã h i, t ch c xã h i - ngh nghi p, t ch c kinh t , ñơn v vũ trang nhân dân. Ngư i b khi u n i là cơ quan hành chính nhà nư c ho c ngư i có th m quy n trong cơ quan hành chính nhà nư c có quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i; cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n có quy t ñ nh k lu t cán b , công ch c b khi u n i. Ngư i gi i quy t khi u n i là cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n gi i quy t khi u n i. Ngư i có quy n, nghĩa v liên quan là cá nhân, cơ quan, t ch c mà không ph i là ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i nhưng vi c gi i quy t khi u n i có liên quan ñ n quy n, nghĩa v c a h . Quy t ñ nh hành chính là văn b n do cơ quan hành chính nhà nư c ho c ngư i có th m quy n trong cơ quan hành chính nhà nư c ban hành ñ quy t ñ nh v m t v n ñ c th trong ho t ñ ng qu n lý hành chính nhà nư c ñư c áp d ng m t l n ñ i v i m t ho c m t s ñ i tư ng c th . Hành vi hành chính là hành vi c a cơ quan hành chính nhà nư c, c a ngư i có th m quy n trong cơ quan hành chính nhà nư c th c hi n ho c không th c hi n nhi m v , công v theo quy ñ nh c a pháp lu t. Quy t ñ nh k lu t là quy t ñ nh b ng văn b n c a ngư i ñ ng ñ u cơ quan, t ch c ñ áp d ng m t trong các hình th c k lu t ñ i v i cán b , công ch c thu c quy n qu n lý c a mình theo quy ñ nh c a pháp lu t v cán b , công ch c. Gi i quy t khi u n i là vi c th lý, xác minh, k t lu n và ra quy t ñ nh gi i quy t khi u n i. II- NGUYÊN T C KHI U N I VÀ GI I QUY T KHI U N I Vi c khi u n i và gi i quy t khi u n i ph i ñư c th c hi n theo quy ñ nh c a pháp lu t; b o ñ m khách quan, công khai, dân ch và k p th i. III- CÁC HÀNH VI B NGHIÊM C M 4
1. C n tr , gây phi n hà cho ngư i th c hi n quy n khi u n i; ñe do , tr thù, trù d p ngư i khi u n i. 2. Thi u trách nhi m trong vi c gi i quy t khi u n i; không gi i quy t khi u n i; làm sai l ch các thông tin, tài li u, h sơ v vi c khi u n i; c ý gi i quy t khi u n i trái pháp lu t. 3. Ra quy t ñ nh gi i quy t khi u n i không b ng hình th c quy t ñ nh. 4. Bao che cho ngư i b khi u n i; can thi p trái pháp lu t vào vi c gi i quy t khi u n i. 5. C tình khi u n i sai s th t; 6. Kích ñ ng, xúi gi c, cư ng ép, d d , mua chu c, lôi kéo ngư i khác t p trung ñông ngư i khi u n i, gây r i an ninh tr t t công c ng. 7. L i d ng vi c khi u n i ñ tuyên truy n ch ng Nhà nư c, xâm ph m l i ích c a Nhà nư c; xuyên t c, vu kh ng, ñe d a, xúc ph m uy tín, danh d c a cơ quan, t ch c, ngư i có trách nhi m gi i quy t khi u n i, ngư i thi hành nhi m v , công v khác. 8. Vi ph m quy ch ti p công dân; 9. Vi ph m các quy ñ nh khác c a pháp lu t v khi u n i và gi i quy t khi u n i. IV- QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRI N PHÁP LU T V KHI U N I NƯ C TA M c dù Nhà nư c sơ khai m i ra ñ i còn trăm công nghìn vi c và ph i lo ch ng thù trong gi c ngoài, nhưng do th m nhu n quan ñi m v quy n con ngư i, quy n dân ch , quy n h nh phúc c a ngư i dân, Nhà nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà ñã quan tâm sâu s c ñ n v n ñ xem xét và gi i quy t khi u n i, t cáo c a công dân. Ngày 23 tháng 11 năm 1945, Ch t ch H Chí Minh ñã ký S c l nh s 64/SL thành l p Ban Thanh tra ñ c bi t. S c l nh s 138b-SL ngày 18/12/1949 cũng v y, cùng v i nhi m v : “Xem xét thi hành ch trương c a Chính ph ” là nhi m v : “thanh tra s khi u n i c a nhân dân”. Nh ng qui ñ nh nói trên nói lên s quan tâm c a H Ch t ch và Chính ph ñ i v i vi c gi i quy t khi u n i, t cáo c a công dân. Ngoài ra, Nhà nư c ta còn ban hành nhi u văn b n nh m t o ra cơ ch ñ m b o quy n khi u n i, t cáo c a công dân và t o ñi u ki n thu n l i ñ gi i quy t t t các khi u n i, t cáo c a công dân. Trong Thông tư s 203 NV/VP ngày 25/5/1946 c a B trư ng B N i v v khi u t nói rõ: “Chính ph và các cơ quan c a Chính ph thi t l p trên n n t ng dân ch , có b n ph n ñ m b o công lý và vì th r t ñ ý ñ n nguy n v ng c a dân chúng và s n lòng xem xét nh ng n i oan khu t trong dân gian”. Thông tư này hư ng d n cho công dân th t c g i ñơn, gi i thi u th m quy n c a các cơ quan, th i h n ñ gi i quy t khi u t . Thông tư s 436/TTg ngày 13/9/1958 c a Th tư ng Chính ph qui ñ nh trách nhi m, quy n h n và t ch c c a cơ quan chính quy n trong vi c gi i quy t các lo i ñơn thư khi u n i, t cáo (g i t t là khi u t ) c a nhân dân. Thông tư xác ñ nh: “Nghiên c u và gi i quy t các vi c khi u n i và t giác c a nhân dân là m t trách nhi m quan tr ng c a t t c các cơ quan nhà nư c trư c nhân dân.” Ngày 1/1/1960, Ch t ch H Chí Minh ñã ký S c l nh công b Hi n pháp m i c a Vi t Nam dân ch c ng hoà. Hi n pháp ñã dành riêng m t ñi u qui ñ nh v quy n khi u n i, t cáo c a công dân và trách nhi m c a cơ quan nhà nư c ph i xem xét gi i quy t k p th i, nhanh chóng các khi u n i, t cáo, b o v quy n l i cho ngư i dân. ði u 29 Hi n pháp năm 1959 qui ñ nh: “Công dân nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà có quy n khi u n i, t cáo b t 5
c cơ quan nhà nư c nào v nh ng hành vi ph m pháp c a nhân viên cơ quan nhà nư c. Nh ng khi u n i và t cáo ph i ñư c xem xét và gi i quy t nhanh chóng. Ngư i b thi t h i vì hành vi ph m pháp c a nhân viên cơ quan nhà nư c có quy n ñư c b i thư ng.” Ti p ñó, Chính ph ñã có nhi u văn b n nh m c th hoá Hi n pháp, b o ñ m cho công dân th c hi n ñư c quy n khi u n i, t cáo mà Hi n pháp ñã ghi nh n, ñ ng th i qui ñ nh trách nhi m c a các cơ quan nhà nư c trong vi c ti p nh n và gi i quy t các khi u n i, t cáo c a công dân. Ngh quy t s 164/CP ngày 31/8/1970 c a H i ñ ng Chính ph v vi c tăng cư ng công tác thanh tra và ch n ch nh h th ng cơ quan Thanh tra c a Nhà nư c. Ngh ñ nh s 165/CP ngày 31/8/1970 c a H i ñ ng Chính ph qui ñ nh nhi m v , quy n h n c a U ban Thanh tra c a Chính ph . Thông tư s 60/UBTT ngày 22/5/1971 c a U ban Thanh tra c a Chính ph hư ng d n trách nhi m c a các ngành, các c p v gi i quy t ñơn thư khi u n i, t cáo c a nhân dân. Sau khi nư c nhà ñư c th ng nh t, Qu c h i ñã ban hành Hi n pháp m i, Hi n pháp năm 1980. M t l n n a, quy n khi u n i, t cáo c a công dân ñư c ghi nh n trong Hi n pháp 1980 và so v i ði u 29 c a Hi n pháp năm 1959 thì qui ñ nh v quy n khi u n i, t cáo c a công dân t i ði u 73 Hi n pháp năm 1980 c th hơn, chi ti t hơn. Sau khi Hi n pháp năm 1980 ñư c ban hành, ngày 27/11/1981, H i ñ ng Nhà nư c ñã ban hành Pháp l nh qui ñ nh vi c xét, gi i quy t khi u n i, t cáo c a công dân. Có th nói, ñây là văn b n pháp lý ñ u tiên qui ñ nh m t cách t p trung, ñ y ñ và chi ti t v vi c ti p nh n và gi i quy t khi u n i, t cáo c a công dân. Pháp l nh năm 1981 g m nh ng qui ñ nh chung v quy n khi u n i, t cáo và th m quy n gi i quy t khi u n i, t cáo (Chương I); vi c ti p nh n các khi u n i, t cáo (Chương II); th m quy n và th i h n xét, gi i quy t khi u n i, t cáo (Chương III); vi c qu n lý ki m tra công tác xét, gi i quy t khi u n i, t cáo (Chương IV); vi c x lý vi ph m (Chương V) và ði u kho n cu i cùng (Chương VI). Ngh ñ nh s 58/HðBT ngày 29/3/1982 c a H i ñ ng B trư ng v vi c thi hành Pháp l nh ñã qui ñ nh c th v th m quy n và trách nhi m c a công dân trong vi c khi u n i, t cáo Qua th c ti n hơn 10 năm thi hành Pháp l nh qui ñ nh v vi c xét, gi i quy t khi u n i, t cáo c a công dân, Nhà nư c ta quy t ñ nh ban hành Pháp l nh khi u n i, t cáo c a công dân năm 1991 thay th cho Pháp l nh năm 1981. Ngày 28/10/1995, Qu c h i nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t nam khoá IX, kỳ h p th X ñã thông qua Lu t s a ñ i, b sung m t s ñi u c a Lu t t ch c Toà án nhân dân trong ñó qui ñ nh v s hình thành t ch c và v ho t ñ ng xét x hành chính. Ngày 21/5/1996, U ban thư ng v Qu c h i thông qua Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính. ðây là nh ng văn b n pháp lý ñ u tiên r t quan tr ng ñánh d u s ra ñ i c a cơ ch tài phán hành chính Vi t Nam. ðây th c s là m t bư c ti n ñáng k trong quá trình xây d ng và hoàn thi n b máy nhà nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa, m t bi u hi n rõ ràng, c th c a s ñ i m i trong nh n th c v quá trình dân ch hoá xã h i và b o v các quy n dân s c a công dân. Tháng 12 năm 1998, Qu c h i ñã thông qua Lu t khi u n i, t cáo thay th cho Pháp l nh khi u n i t cáo c a công dân năm 1991. và như v y cơ ch gi i quy t khi u ki n hành 6
chính ñư c th c hi n theo qui ñ nh c a các văn b n này ñã có nh ng k t qu nh t ñ nh, ñ ng th i cũng b c l nh ng v n ñ khó khăn b t c p. Lu t khi u n i, t cáo năm 1998 ñã qua hai l n s a ñ i, b sung vào các năm 2004 và 2005. Ngày 11/11/2011 Qu c h i ñã thông qua Lu t khi u n i. Lu t này có hi u l c thi hành k t ngày 01 tháng 7 năm 2012. Trư c ñó ngày 24/11/2010 Qu c h i ñã thông qua Lu t t t ng hành chính. Lu t này có hi u l c thi hành k t ngày 01 tháng 7 năm 2011. Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính ngày 21 tháng 5 năm 1996, Pháp l nh s a ñ i, b sung m t s ñi u c a Pháp l nh th t c gi i quy t các v án hành chính s 10/1998/PL-UBTVQH10 và s 29/2006/PL- UBTVQH11 h t hi u l c k t ngày Lu t này có hi u l c. Câu h i 1) Trình bày các khái ni m: Khi u n i, Quy t ñ nh hành chính, Hành vi hành chính? 2) Trình bày nguyên t c khi u n i và gi i quy t khi u n i? Hư ng d n tr l i câu h i câu h i 1) Xem m c I chương này. 2) Xem m c II chương này. Tài li u tham kh o 1) Lu t khi u n i ngày 11/11/2011; 2) Quá trình hình thành và phát tri n pháp lu t v khi u n i, t cáo Vi t Nam - ðinh Văn Minh (Phó Vi n trư ng Vi n Khoa h c Thanh tra) – bài vi t ñăng t i trang ñi n t c a Vi n Khoa h c Thanh tra http://www.giri.ac.vn/?lang=&cateid=65&mod=2&newid=2300&sub=79 (truy c p: ngày 08 tháng 12 năm 2011). 7
CHƯƠNG 2: KHI U N I I- KHI U N I 1. Trình t khi u n i a) Khi có căn c cho r ng quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính là trái pháp lu t, xâm ph m tr c ti p ñ n quy n, l i ích h p pháp c a mình thì ngư i khi u n i khi u n i l n ñ u ñ n ngư i ñã ra quy t ñ nh hành chính ho c cơ quan có ngư i có hành vi hành chính ho c kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. Trư ng h p ngư i khi u n i không ñ ng ý v i quy t ñ nh gi i quy t l n ñ u ho c quá th i h n quy ñ nh mà khi u n i không ñư c gi i quy t thì có quy n khi u n i l n hai ñ n Th trư ng c p trên tr c ti p c a ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i l n ñ u ho c kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. Trư ng h p ngư i khi u n i không ñ ng ý v i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n hai ho c h t th i h n quy ñ nh mà khi u n i không ñư c gi i quy t thì có quy n kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. b) ð i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a B trư ng, Th trư ng cơ quan ngang B , Th trư ng cơ quan thu c Chính ph (sau ñây g i chung là B trư ng) thì ngư i khi u n i khi u n i ñ n B trư ng ho c kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. Trư ng h p ngư i khi u n i không ñ ng ý v i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i c a B trư ng ho c quá th i h n quy ñ nh mà khi u n i không ñư c gi i quy t thì có quy n kh i ki n v án hành chính t i Toà án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. c) ð i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a Ch t ch y ban nhân dân t nh, thành ph tr c thu c Trung ương (sau ñây g i chung là c p t nh) thì ngư i khi u n i khi u n i l n ñ u ñ n Ch t ch y ban nhân dân c p t nh ho c kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. Trư ng h p ngư i khi u n i không ñ ng ý v i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n ñ u c a Ch t ch y ban nhân dân c p t nh ho c h t th i h n quy ñ nh mà khi u n i không ñư c gi i quy t thì có quy n khi u n i l n hai ñ n B trư ng qu n lý ngành, lĩnh v c ho c kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. Trư ng h p ngư i khi u n i không ñ ng ý v i quy t ñ nh gi i quy t l n hai c a B trư ng ho c h t th i h n quy ñ nh mà khi u n i không ñư c gi i quy t thì có quy n kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. 2. Hình th c khi u n i Vi c khi u n i ñư c th c hi n b ng ñơn khi u n i ho c khi u n i tr c ti p. Trư ng h p khi u n i ñư c th c hi n b ng ñơn thì trong ñơn khi u n i ph i ghi rõ ngày, tháng, năm khi u n i; tên, ñ a ch c a ngư i khi u n i; tên, ñ a ch c a cơ quan, t ch c, cá nhân b khi u n i; n i dung, lý do khi u n i, tài li u liên quan ñ n n i dung khi u n i và yêu c u gi i quy t c a ngư i khi u n i. ðơn khi u n i ph i do ngư i khi u n i ký tên ho c ñi m ch . Trư ng h p ngư i khi u n i ñ n khi u n i tr c ti p thì ngư i ti p nh n khi u n i hư ng d n ngư i khi u n i vi t ñơn khi u n i ho c ngư i ti p nh n ghi l i vi c khi u n i b ng văn b n và yêu c u ngư i khi u n i ký ho c ñi m ch xác nh n vào văn b n, trong ñó ghi rõ n i dung như nêu ño n trên. 8
Trư ng h p nhi u ngư i cùng khi u n i v m t n i dung thì th c hi n như sau: a) Trư ng h p nhi u ngư i ñ n khi u n i tr c ti p thì cơ quan có th m quy n t ch c ti p và hư ng d n ngư i khi u n i c ñ i di n ñ trình bày n i dung khi u n i; ngư i ti p nh n khi u n i ghi l i vi c khi u n i b ng văn b n, trong ñó ghi rõ n i dung như nêu ño n trên. b) Trư ng h p nhi u ngư i khi u n i b ng ñơn thì trong ñơn ph i ghi rõ n i dung như nêu ño n trên, có ch ký c a nh ng ngư i khi u n i và ph i c ngư i ñ i di n ñ trình bày khi có yêu c u c a ngư i gi i quy t khi u n i; Trư ng h p khi u n i ñư c th c hi n thông qua ngư i ñ i di n thì ngư i ñ i di n ph i là m t trong nh ng ngư i khi u n i, có gi y t ch ng minh tính h p pháp c a vi c ñ i di n và th c hi n khi u n i theo quy ñ nh c a Lu t khi u n i. 3. Th i hi u khi u n i Th i hi u khi u n i là 90 ngày, k t ngày nh n ñư c quy t ñ nh hành chính ho c bi t ñư c quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính. Trư ng h p ngư i khi u n i không th c hi n ñư c quy n khi u n i theo ñúng th i hi u vì m ñau, thiên tai, ñ ch h a, ñi công tác, h c t p nơi xa ho c vì nh ng tr ng i khách quan khác thì th i gian có tr ng i ñó không tính vào th i hi u khi u n i. 4. Rút khi u n i Ngư i khi u n i có th rút khi u n i t i b t c th i ñi m nào trong quá trình khi u n i và gi i quy t khi u n i; vi c rút khi u n i ph i ñư c th c hi n b ng ñơn có ch ký ho c ñi m ch c a ngư i khi u n i; ñơn xin rút khi u n i ph i g i ñ n ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i. Ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i khi nh n ñư c ñơn xin rút khi u n i thì ñình ch vi c gi i quy t và thông báo b ng văn b n cho ngư i khi u n i v vi c ñình ch gi i quy t khi u n i. 5. Các khi u n i không ñư c th lý gi i quy t1 Khi u n i thu c m t trong các trư ng h p sau ñây không ñư c th lý gi i quy t: 1. Quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính trong n i b cơ quan nhà nư c ñ ch ñ o, t ch c th c hi n nhi m v , công v ; quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính trong ch ñ o ñi u hành c a cơ quan hành chính c p trên v i cơ quan hành chính c p dư i; quy t ñ nh hành chính có ch a ñ ng các quy ph m pháp lu t do cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n ban hành theo trình t , th t c c a pháp lu t v ban hành văn b n quy ph m pháp lu t; quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính thu c ph m vi bí m t nhà nư c trong các lĩnh v c qu c phòng, an ninh, ngo i giao theo danh m c do Chính ph quy ñ nh; 2. Quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i không liên quan tr c ti p ñ n quy n, l i ích h p pháp c a ngư i khi u n i; 3. Ngư i khi u n i không có năng l c hành vi dân s ñ y ñ mà không có ngư i ñ i di n h p pháp; 4. Ngư i ñ i di n không h p pháp th c hi n khi u n i; 5. ðơn khi u n i không có ch ký ho c ñi m ch c a ngư i khi u n i; 6. Th i hi u, th i h n khi u n i ñã h t mà không có lý do chính ñáng; 7. Khi u n i ñã có quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n hai; 1 ði u 11 Lu t khi u n i năm 2011. 9
8. Có văn b n thông báo ñình ch vi c gi i quy t khi u n i mà sau 30 ngày ngư i khi u n i không ti p t c khi u n i; 9. Vi c khi u n i ñã ñư c Tòa án th lý ho c ñã ñư c gi i quy t b ng b n án, quy t ñ nh c a Toà án, tr quy t ñ nh ñình ch gi i quy t v án hành chính c a Tòa án. II- QUY N, NGHĨA V C A NGƯ I KHI U N I, NGƯ I B KHI U N I VÀ C A LU T SƯ, TR GIÚP VIÊN PHÁP LÝ 1. Quy n, nghĩa v c a ngư i khi u n i 1.1. Ngư i khi u n i có các quy n sau ñây: a) T mình khi u n i. Trư ng h p ngư i khi u n i là ngư i chưa thành niên, ngư i m t năng l c hành vi dân s thì ngư i ñ i di n theo pháp lu t c a h th c hi n vi c khi u n i; Trư ng h p ngư i khi u n i m ñau, già y u, có như c ñi m v th ch t ho c vì lý do khách quan khác mà không th t mình khi u n i thì ñư c y quy n cho cha, m , v , ch ng, anh, ch , em ru t, con ñã thành niên ho c ngư i khác có năng l c hành vi dân s ñ y ñ ñ th c hi n vi c khi u n i; b) Nh lu t sư tư v n v pháp lu t ho c y quy n cho lu t sư khi u n i ñ b o v quy n, l i ích h p pháp c a mình. Trư ng h p ngư i khi u n i là ngư i ñư c tr giúp pháp lý theo quy ñ nh c a pháp lu t thì ñư c nh tr giúp viên pháp lý tư v n v pháp lu t ho c y quy n cho tr giúp viên pháp lý khi u n i ñ b o v quy n, l i ích h p pháp c a mình; c) Tham gia ñ i tho i ho c y quy n cho ngư i ñ i di n h p pháp tham gia ñ i tho i; d) ðư c bi t, ñ c, sao ch p, sao chép, tài li u, ch ng c do ngư i gi i quy t khi u n i thu th p ñ gi i quy t khi u n i, tr thông tin, tài li u thu c bí m t nhà nư c; ñ) Yêu c u cá nhân, cơ quan, t ch c có liên quan ñang lưu gi , qu n lý thông tin, tài li u liên quan t i n i dung khi u n i cung c p thông tin, tài li u ñó cho mình trong th i h n 07 ngày, k t ngày có yêu c u ñ giao n p cho ngư i gi i quy t khi u n i, tr thông tin, tài li u thu c bí m t nhà nư c; e) ðư c yêu c u ngư i gi i quy t khi u n i áp d ng các bi n pháp kh n c p ñ ngăn ch n h u qu có th x y ra do vi c thi hành quy t ñ nh hành chính b khi u n i; g) ðưa ra ch ng c v vi c khi u n i và gi i trình ý ki n c a mình v ch ng c ñó; h) Nh n văn b n tr l i v vi c th lý gi i quy t khi u n i, nh n quy t ñ nh gi i quy t khi u n i; i) ðư c khôi ph c quy n, l i ích h p pháp ñã b xâm ph m; ñư c b i thư ng thi t h i theo quy ñ nh c a pháp lu t; k) Khi u n i l n hai ho c kh i ki n v án hành chính t i Toà án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính; l) Rút khi u n i. 1.2. Ngư i khi u n i có các nghĩa v sau ñây: a) Khi u n i ñ n ñúng ngư i có th m quy n gi i quy t; b) Trình bày trung th c s vi c, ñưa ra ch ng c v tính ñúng ñ n, h p lý c a vi c khi u n i; cung c p thông tin, tài li u liên quan cho ngư i gi i quy t khi u n i; ch u trách nhi m trư c pháp lu t v n i dung trình bày và vi c cung c p thông tin, tài li u ñó; 10
c) Ch p hành quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính mà mình khi u n i trong th i gian khi u n i, tr trư ng h p quy t ñ nh, hành vi ñó b t m ñình ch thi hành theo quy ñ nh t i ði u 35 c a Lu t khi u n i;2 d) Ch p hành nghiêm ch nh quy t ñ nh gi i quy t khi u n i ñã có hi u l c pháp lu t. 2. Quy n, nghĩa v c a ngư i b khi u n i 2.1. Ngư i b khi u n i có các quy n sau ñây: a) ðưa ra ch ng c v tính h p pháp c a quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i; b) ðư c bi t, ñ c, sao ch p, sao chép các tài li u, ch ng c do ngư i gi i quy t khi u n i thu th p ñ gi i quy t khi u n i, tr thông tin, tài li u thu c bí m t nhà nư c; c) Yêu c u cá nhân, cơ quan, t ch c có liên quan ñang lưu gi , qu n lý thông tin, tài li u liên quan t i n i dung khi u n i cung c p thông tin, tài li u ñó cho mình trong th i h n 07 ngày, k t ngày có yêu c u ñ giao cho ngư i gi i quy t khi u n i, tr thông tin, tài li u thu c bí m t nhà nư c; d) Nh n quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n hai. 2.2. Ngư i b khi u n i có các nghĩa v sau ñây: a) Tham gia ñ i tho i ho c y quy n cho ngư i ñ i di n h p pháp tham gia ñ i tho i; b) Ch p hành quy t ñ nh xác minh n i dung khi u n i c a cơ quan, ñơn v có th m quy n gi i quy t khi u n i; c) Cung c p thông tin, tài li u liên quan ñ n n i dung khi u n i, gi i trình v tính h p pháp, ñúng ñ n c a quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i khi ngư i gi i quy t khi u n i ho c cơ quan, ñơn v ki m tra, xác minh yêu c u trong th i h n 7 ngày, k t ngày có yêu c u; d) Ch p hành nghiêm ch nh quy t ñ nh gi i quy t khi u n i ñã có hi u l c pháp lu t; ñ) S a ñ i ho c h y b quy t ñ nh hành chính, ch m d t hành vi hành chính b khi u n i; e) B i thư ng, b i hoàn thi t h i do quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính trái pháp lu t c a mình gây ra theo quy ñ nh c a pháp lu t v trách nhi m b i thư ng c a Nhà nư c. 3. Quy n, nghĩa v c a ngư i gi i quy t khi u n i l n ñ u 3.1. Ngư i gi i quy t khi u n i l n ñ u có các quy n sau ñây: a) Yêu c u ngư i khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan cung c p thông tin, tài li u, ch ng c trong th i h n 07 ngày, k t ngày có yêu c u ñ làm cơ s gi i quy t khi u n i; b) Quy t ñ nh áp d ng, h y b bi n pháp kh n c p theo quy ñ nh t i ði u 35 c a Lu t khi u n i; 2 ði u 35 c a Lu t khi u n i: Áp d ng bi n pháp kh n c p: Trong quá trình gi i quy t khi u n i, n u xét th y vi c thi hành quy t ñ nh hành chính b khi u n i s gây h u qu khó kh c ph c, thì ngư i gi i quy t khi u n i ph i ra quy t ñ nh t m ñình ch vi c thi hành quy t ñ nh ñó. Th i h n t m ñình ch không vư t quá th i gian còn l i c a th i h n gi i quy t. Quy t ñ nh t m ñình ch ph i ñư c g i cho ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, ngư i có quy n, nghĩa v liên quan và nh ng ngư i có trách nhi m thi hành khác. Khi xét th y lý do c a vi c t m ñình ch không còn thì ph i h y b ngay quy t ñ nh t m ñình ch ñó. 11
3.2. Ngư i gi i quy t khi u n i l n ñ u có các nghĩa v sau ñây: a) Ti p nh n khi u n i và thông báo b ng văn b n cho ngư i khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n chuy n khi u n i ñ n và cơ quan thanh tra nhà nư c cùng c p v vi c th lý gi i quy t khi u n i ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i; b) Gi i quy t khi u n i ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính khi ngư i khi u n i yêu c u; c) T ch c ñ i tho i v i ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i và cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan; d) G i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i cho ngư i khi u n i và ch u trách nhi m trư c pháp lu t v vi c gi i quy t khi u n i c a mình; trư ng h p khi u n i do cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n chuy n ñ n thì ph i thông báo k t qu gi i quy t cho cơ quan, t ch c, cá nhân ñó theo quy ñ nh c a pháp lu t; ñ) Cung c p thông tin, tài li u, ch ng c liên quan ñ n n i dung khi u n i khi ngư i khi u n i yêu c u; cung c p h sơ gi i quy t khi u n i khi ngư i gi i quy t khi u n i l n hai ho c Tòa án yêu c u. 3.3. Ngư i gi i quy t khi u n i l n ñ u gi i quy t b i thư ng, b i hoàn thi t h i do quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính gây ra theo quy ñ nh c a pháp lu t v trách nhi m b i thư ng c a Nhà nư c. 4. Quy n, nghĩa v c a ngư i gi i quy t khi u n i l n hai 4.1. Ngư i gi i quy t khi u n i l n hai có các quy n sau ñây: a) Yêu c u ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan cung c p thông tin, tài li u, ch ng c trong th i h n 07 ngày, k t ngày có yêu c u ñ làm cơ s gi i quy t khi u n i; b) Quy t ñ nh áp d ng, h y b bi n pháp kh n c p theo quy ñ nh t i ði u 35 c a Lu t khi u n i; c) Tri u t p cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan tham gia ñ i tho i; d) Trưng c u giám ñ nh; ñ) Tham kh o ý ki n c a H i ñ ng tư v n khi xét th y c n thi t. 4.2. Ngư i gi i quy t khi u n i l n hai có các nghĩa v sau ñây: a) Ti p nh n, th lý, l p h sơ v vi c khi u n i thu c th m quy n gi i quy t; b) Ki m tra, xác minh n i dung khi u n i; c) T ch c ñ i tho i v i ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i và cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan; d) Ra quy t ñ nh gi i quy t khi u n i và công b quy t ñ nh gi i quy t khi u n i; ñ) Cung c p thông tin, tài li u liên quan ñ n n i dung khi u n i khi ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i ho c Tòa án yêu c u. 5. Quy n, nghĩa v c a lu t sư, tr giúp viên pháp lý 5.1. Lu t sư, tr giúp viên pháp lý có các quy n sau ñây: a) Tham gia vào quá trình gi i quy t khi u n i theo ñ ngh c a ngư i khi u n i; b) Th c hi n các quy n, nghĩa v c a ngư i khi u n i khi ñư c y quy n; 12
c) Xác minh, thu th p ch ng c có liên quan ñ n n i dung khi u n i theo yêu c u c a ngư i khi u n i và cung c p ch ng c cho ngư i gi i quy t khi u n i; d) Nghiên c u h sơ v vi c, sao ch p, sao chép các tài li u, ch ng c có liên quan ñ n n i dung khi u n i ñ b o v quy n, l i ích h p pháp c a ngư i khi u n i, tr thông tin, tài li u thu c bí m t nhà nư c. 5.2. Lu t sư, tr giúp viên pháp lý tham gia gi i quy t khi u n i có nghĩa v sau ñây: a) Xu t trình th lu t sư, th tr giúp viên pháp lý và quy t ñ nh phân công tr giúp pháp lý, gi y yêu c u giúp ñ v pháp lu t ho c gi y y quy n c a ngư i khi u n i; b) Th c hi n ñúng n i dung, ph m vi mà ngư i khi u n i ñã y quy n. Câu h i 1) Trình t khi u n i ñư c quy ñ nh như th nào? 2) Cho biêt hình th c khi u n i và th i hi u quy t khi u n i? Hư ng d n tr l i câu h i câu h i 1) Xem m c 1 c a I chương này. 2) Xem m c 2 và 3 c a I chương này. Tài li u tham kh o 1) Lu t khi u n i ngày 11/11/2011. 13
CHƯƠNG 3: GI I QUY T KHI U N I I- TH M QUY N GI I QUY T KHI U N I 1. Th m quy n c a Ch t ch y ban nhân dân xã, phư ng, th tr n và Th trư ng cơ quan thu c y ban nhân dân huy n, qu n, th xã, thành ph thu c t nh Ch t ch y ban nhân dân xã, phư ng, th tr n (sau ñây g i chung là c p xã); Th trư ng cơ quan thu c y ban nhân dân huy n, qu n, th xã, thành ph tr c thu c t nh (sau ñây g i chung là c p huy n) có th m quy n gi i quy t khi u n i l n ñ u ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a ngư i có trách nhi m do mình qu n lý tr c ti p. 2. Th m quy n c a Ch t ch y ban nhân dân c p huy n Gi i quy t khi u n i l n ñ u ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a mình. Gi i quy t khi u n i l n hai ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a Ch t ch y ban nhân dân c p xã, Th trư ng cơ quan thu c y ban nhân dân c p huy n ñã gi i quy t l n ñ u nhưng còn khi u n i ho c khi u n i l n ñ u ñã h t th i h n nhưng chưa ñư c gi i quy t. 3. Th m quy n c a Th trư ng cơ quan thu c s và c p tương ñương Th trư ng cơ quan thu c s và c p tương ñương có th m quy n gi i quy t khi u n i l n ñ u ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a cán b , công ch c do mình qu n lý tr c ti p. 4. Th m quy n c a Giám ñ c s và c p tương ñương Gi i quy t khi u n i l n ñ u ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a cán b , công ch c do mình qu n lý tr c ti p; Gi i quy t khi u n i l n hai ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a Th trư ng cơ quan thu c s và c p tương ñương ñã gi i quy t l n ñ u nhưng còn khi u n i ho c khi u n i l n ñ u ñã h t th i h n nhưng chưa ñư c gi i quy t. 5. Th m quy n c a Ch t ch y ban nhân dân c p t nh Gi i quy t khi u n i l n ñ u ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a mình. Gi i quy t khi u n i l n hai ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a Ch t ch y ban nhân dân c p huy n, Giám ñ c s và c p tương ñương ñã gi i quy t l n ñ u nhưng còn khi u n i ho c khi u n i l n ñ u ñã h t th i h n nhưng chưa ñư c gi i quy t. Gi i quy t tranh ch p v th m quy n gi i quy t khi u n i gi a các cơ quan, ñơn v thu c ph m vi qu n lý c a mình. 6. Th m quy n c a Th trư ng cơ quan thu c b , thu c cơ quan ngang b , thu c cơ quan thu c Chính ph Th trư ng cơ quan thu c b , thu c cơ quan ngang b , thu c cơ quan thu c Chính ph (sau ñây g i chung là Th trư ng cơ quan thu c b ) có th m quy n gi i quy t khi u n i ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a cán b , công ch c do mình qu n lý tr c ti p. 7. Th m quy n c a B trư ng Gi i quy t khi u n i l n ñ u ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a cán b , công ch c do mình qu n lý tr c ti p. 14
Gi i quy t khi u n i l n hai ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a Th trư ng cơ quan thu c b ñã gi i quy t l n ñ u nhưng còn khi u n i ho c khi u n i l n ñ u ñã h t th i h n nhưng chưa ñư c gi i quy t. Gi i quy t khi u n i l n hai ñ i v i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a Ch t ch y ban nhân dân c p t nh có n i dung thu c th m quy n qu n lý nhà nư c c a b , ngành ñã gi i quy t l n ñ u nhưng còn khi u n i ho c khi u n i l n ñ u ñã h t th i h n nhưng chưa ñư c gi i quy t. Gi i quy t tranh ch p v th m quy n gi i quy t khi u n i gi a các cơ quan, ñơn v thu c ph m vi qu n lý c a mình. 8. Th m quy n c a T ng thanh tra Chính ph Giúp Th tư ng Chính ph theo dõi, ki m tra, ñôn ñ c các b , cơ quan ngang b , cơ quan thu c Chính ph , y ban nhân dân các c p trong vi c ti p công dân, gi i quy t khi u n i, thi hành quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t. Trư ng h p phát hi n có hành vi vi ph m pháp lu t v khi u n i gây thi t h i ñ n l i ích c a Nhà nư c, quy n, l i ích h p pháp c a công dân, cơ quan, t ch c thì ki n ngh Th tư ng Chính ph ho c ki n ngh ngư i có th m quy n áp d ng bi n pháp c n thi t ñ ch m d t vi ph m, xem xét trách nhi m, x lý ñ i v i ngư i vi ph m. 9. Th m quy n c a Chánh thanh tra các c p Giúp th trư ng cơ quan qu n lý nhà nư c cùng c p ti n hành ki m tra, xác minh, k t lu n, ki n ngh vi c gi i quy t khi u n i thu c th m quy n c a Th trư ng cơ quan qu n lý nhà nư c cùng c p khi ñư c giao. Giúp th trư ng cơ quan qu n lý nhà nư c cùng c p theo dõi, ki m tra, ñôn ñ c các cơ quan thu c quy n qu n lý tr c ti p c a th trư ng trong vi c ti p công dân, gi i quy t khi u n i, thi hành quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t. Trư ng h p phát hi n hành vi vi ph m pháp lu t v khi u n i gây thi t h i ñ n l i ích c a Nhà nư c, quy n, l i ích h p pháp c a công dân, cơ quan, t ch c thì ki n ngh th trư ng cơ quan qu n lý nhà nư c cùng c p ho c ki n ngh ngư i có th m quy n áp d ng bi n pháp c n thi t ñ ch m d t vi ph m, xem xét trách nhi m, x lý ñ i v i ngư i vi ph m. 10. Th m quy n c a Th tư ng Chính ph - Lãnh ñ o công tác gi i quy t khi u n i c a các b , cơ quan ngang b , cơ quan thu c Chính ph , y ban nhân dân các c p. - X lý các ki n ngh c a T ng thanh tra Chính ph . - Ch ñ o, x lý tranh ch p v th m quy n gi i quy t khi u n i gi a các b , cơ quan ngang b , cơ quan thu c Chính ph , y ban nhân dân c p t nh. II- TRÌNH T , TH T C GI I QUY T KHI U N I L N ð U 1. Th lý gi i quy t khi u n i Trong th i h n 10 ngày, k t ngày nh n ñư c khi u n i thu c th m quy n mà không thu c m t trong các trư ng h p ñư c quy ñ nh t i ði u 11 c a Lu t khi u n i (ði u 11. Các khi u n i không ñư c th lý gi i quy t), ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i l n ñ u ph i th lý gi i quy t; thông báo b ng văn b n cho ngư i khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n chuy n khi u n i ñ n và cơ quan thanh tra nhà nư c cùng c p bi t, trư ng h p không th lý gi i quy t thì ph i nêu rõ lý do. 2. Th i h n gi i quy t khi u n i l n ñ u 15
Th i h n gi i quy t khi u n i l n ñ u không quá 30 ngày, k t ngày th lý; ñ i v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t có th kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, k t ngày th lý. vùng sâu, vùng xa ñi l i khó khăn thì th i h n gi i quy t khi u n i không quá 45 ngày, k t ngày th lý; ñ i v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t có th kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày, k t ngày th lý. 3. Xác minh n i dung khi u n i Trong th i h n quy ñ nh, ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i l n ñ u có trách nhi m sau ñây: - Ki m tra l i quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính c a mình, c a ngư i có trách nhi m do mình qu n lý tr c ti p, n u khi u n i ñúng thì ra quy t ñ nh gi i quy t khi u n i ngay; - Trư ng h p chưa có cơ s k t lu n n i dung khi u n i thì t mình ti n hành xác minh, k t lu n n i dung khi u n i ho c giao cơ quan thanh tra nhà nư c cùng c p ho c cơ quan, t ch c, cá nhân có trách nhi m (sau ñây g i chung là ngư i có trách nhi m xác minh) xác minh n i dung khi u n i, ki n ngh gi i quy t khi u n i. Vi c xác minh ph i b o ñ m khách quan, chính xác, k p th i thông qua các hình th c sau ñây: a) Ki m tra, xác minh tr c ti p t i ñ a ñi m phát sinh khi u n i; b) Ki m tra, xác minh thông qua các tài li u, ch ng c mà ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan cung c p; c) Các hình th c khác theo quy ñ nh c a pháp lu t. Ngư i có trách nhi m xác minh có các quy n, nghĩa v sau ñây: a) Yêu c u ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan cung c p thông tin, tài li u và ch ng c v n i dung khi u n i; b) Yêu c u ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan gi i trình b ng văn b n v n i dung liên quan khi u n i; c) Tri u t p ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan; d) Trưng c u giám ñ nh; ñ) Ti n hành các bi n pháp ki m tra, xác minh khác theo quy ñ nh c a pháp lu t; e) Báo cáo k t qu xác minh và ch u trách nhi m trư c pháp lu t v k t qu xác minh. Báo cáo k t qu xác minh g m các n i dung sau ñây: a) ð i tư ng xác minh; b) Th i gian ti n hành xác minh; c) Ngư i ti n hành xác minh; d) N i dung xác minh; ñ) K t qu xác minh; e) K t lu n và ki n ngh n i dung gi i quy t khi u n i. 4. T ch c ñ i tho i Trong quá trình gi i quy t khi u n i l n ñ u, n u yêu c u c a ngư i khi u n i và k t qu xác minh n i dung khi u n i còn khác nhau thì ngư i gi i quy t khi u n i t ch c ñ i tho i v i ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, ngư i có quy n và nghĩa v liên quan, cơ 16
quan, t ch c, cá nhân có liên quan ñ làm rõ n i dung khi u n i, yêu c u c a ngư i khi u n i và hư ng gi i quy t khi u n i; vi c ñ i tho i ph i ti n hành công khai, dân ch . Ngư i gi i quy t khi u n i có trách nhi m thông báo b ng văn b n v i ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, ngư i có quy n và nghĩa v liên quan, cơ quan, t ch c có liên quan bi t th i gian, ñ a ñi m, n i dung vi c ñ i tho i. Khi ñ i tho i, ngư i gi i quy t khi u n i ph i nêu rõ n i dung c n ñ i tho i, k t qu xác minh n i dung khi u n i; ngư i tham gia ñ i tho i có quy n trình bày ý ki n, ñưa ra ch ng c liên quan ñ n khi u n i và yêu c u c a mình. Vi c ñ i tho i ph i ñư c l p thành biên b n; biên b n ph i ghi rõ ý ki n c a nh ng ngư i tham gia, k t qu ñ i tho i, có ch ký ho c ñi m ch c a ngư i tham gia; trư ng h p ngư i tham gia ñ i tho i không ký, ñi m ch xác nh n thì ph i ghi rõ lý do; biên b n này ñư c lưu vào h sơ v vi c khi u n i. K t qu ñ i tho i là m t trong các căn c ñ gi i quy t khi u n i. 5. Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n ñ u Ngư i gi i quy t khi u n i l n ñ u ph i ra quy t ñ nh gi i quy t khi u n i. Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n ñ u ph i có các n i dung sau ñây: a) Ngày, tháng, năm ra quy t ñ nh; b) Tên, ñ a ch ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i; c) N i dung khi u n i; d) K t qu xác minh n i dung khi u n i; ñ) K t qu ñ i tho i (n u có); e) Căn c pháp lu t ñ gi i quy t khi u n i; g) K t lu n n i dung khi u n i; h) Gi nguyên, s a ñ i, b sung ho c h y b m t ph n hay toàn b quy t ñ nh hành chính, ch m d t hành vi hành chính b khi u n i; gi i quy t các v n ñ c th trong n i dung khi u n i; i) Vi c b i thư ng thi t h i cho ngư i b khi u n i (n u có); k) Quy n khi u n i l n hai, quy n kh i ki n v án hành chính t i Tòa án. Trư ng h p nhi u ngư i cùng khi u n i v m t n i dung thì ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i xem xét, k t lu n n i dung khi u n i và căn c vào k t lu n ñó ñ ra quy t ñ nh gi i quy t khi u n i cho t ng ngư i ho c ra quy t ñ nh gi i quy t khi u n i kèm theo danh sách nh ng ngư i khi u n i. 6. G i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n ñ u Trong th i h n 03 ngày làm vi c, k t ngày có quy t ñ nh gi i quy t khi u n i, ngư i gi i quy t khi u n i l n ñ u có trách nhi m g i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i cho ngư i khi u n i, th trư ng c p trên tr c ti p c a ngư i gi i quy t khi u n i ho c ngư i có th m quy n, ngư i có quy n, nghĩa v liên quan, cơ quan, t ch c, cá nhân ñã chuy n khi u n i ñ n và cơ quan thanh tra nhà nư c cùng c p. 7. Khi u n i l n hai ho c kh i ki n v án hành chính a) Trong th i h n 30 ngày, k t ngày h t th i h n gi i quy t khi u n i theo quy ñ nh c a Lu t khi u n i mà khi u n i l n ñ u không ñư c gi i quy t ho c k t ngày nh n ñư c quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n ñ u mà ngư i khi u n i không ñ ng ý thì có quy n khi u n i ñ n ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i l n hai; ñ i v i vùng sâu, vùng xa ñi l i khó khăn thì th i h n có th kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày. 17
Trư ng h p khi u n i l n hai thì ngư i khi u n i ph i g i ñơn kèm theo quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n ñ u, các tài li u có liên quan cho ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i l n hai. b) H t th i h n gi i quy t khi u n i theo quy ñ nh c a Lu t khi u n i mà khi u n i l n ñ u không ñư c gi i quy t ho c ngư i khi u n i không ñ ng ý v i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n ñ u thì có quy n kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. 8. H sơ gi i quy t khi u n i Vi c gi i quy t khi u n i ph i ñư c l p thành h sơ. H sơ gi i quy t khi u n i bao g m: a) ðơn khi u n i ho c b n ghi l i khi u n i; b) Tài li u, ch ng c do các bên cung c p; c) Biên b n ki m tra, xác minh, k t lu n, k t qu giám ñ nh (n u có); d) Biên b n t ch c ñ i tho i (n u có); ñ) Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i; e) Các tài li u khác có liên quan. H sơ gi i quy t khi u n i ph i ñư c ñánh s trang theo th t tài li u và ñư c lưu gi theo quy ñ nh c a pháp lu t. Trư ng h p ngư i khi u n i kh i ki n v án hành chính t i Tòa án thì h sơ ñó ph i ñư c chuy n cho Tòa án có th m quy n gi i quy t khi có yêu c u. 9. Áp d ng bi n pháp kh n c p Trong quá trình gi i quy t khi u n i, n u xét th y vi c thi hành quy t ñ nh hành chính b khi u n i s gây h u qu khó kh c ph c, thì ngư i gi i quy t khi u n i ph i ra quy t ñ nh t m ñình ch vi c thi hành quy t ñ nh ñó. Th i h n t m ñình ch không vư t quá th i gian còn l i c a th i h n gi i quy t. Quy t ñ nh t m ñình ch ph i ñư c g i cho ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, ngư i có quy n, nghĩa v liên quan và nh ng ngư i có trách nhi m thi hành khác. Khi xét th y lý do c a vi c t m ñình ch không còn thì ph i h y b ngay quy t ñ nh t m ñình ch ñó. III- TRÌNH T , TH T C GI I QUY T KHI U N I L N HAI 1. Th lý gi i quy t khi u n i l n hai Trong th i h n 10 ngày, k t ngày nh n ñư c ñơn khi u n i thu c th m quy n gi i quy t c a mình và không thu c m t trong các trư ng h p quy ñ nh t i ði u 11 c a Lu t khi u n i, ngư i gi i quy t khi u n i l n hai ph i th lý gi i quy t và thông báo b ng văn b n cho ngư i khi u n i, cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n ñã chuy n khi u n i ñ n và cơ quan thanh tra nhà nư c cùng c p bi t; trư ng h p không th lý gi i quy t thì ph i nêu rõ lý do. ð i v i v vi c khi u n i ph c t p, n u th y c n thi t, ngư i gi i quy t khi u n i l n hai thành l p H i ñ ng tư v n ñ tham kh o ý ki n gi i quy t khi u n i. 2. Th i h n gi i quy t khi u n i l n hai Th i h n gi i quy t khi u n i l n hai không quá 45 ngày, k t ngày th lý; ñ i v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t khi u n i có th kéo dài hơn nhưng không quá 60 ngày, k t ngày th lý. vùng sâu, vùng xa ñi l i khó khăn thì th i h n gi i quy t khi u n i không quá 60 ngày, k t ngày th lý; ñ i v i v vi c ph c t p thì th i h n gi i quy t khi u n i có th kéo dài hơn, nhưng không quá 70 ngày, k t ngày th lý. 18
3. Xác minh n i dung khi u n i l n hai Ngư i có th m quy n gi i quy t khi u n i l n hai căn c vào n i dung, tính ch t c a vi c khi u n i, t mình ti n hành xác minh, k t lu n n i dung khi u n i ho c giao cho ngư i có trách nhi m xác minh n i dung khi u n i và ki n ngh gi i quy t khi u n i. 4. T ch c ñ i tho i l n hai Trong quá trình gi i quy t khi u n i l n hai, ngư i gi i quy t khi u n i ti n hành ñ i tho i v i ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, ngư i có quy n và nghĩa v liên quan, cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan ñ làm rõ n i dung khi u n i, yêu c u c a ngư i khi u n i, hư ng gi i quy t khi u n i. 5. Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n hai Ngư i gi i quy t khi u n i l n hai ph i ra quy t ñ nh gi i quy t khi u n i. Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n hai ph i có các n i dung sau ñây: a) Ngày, tháng, năm ra quy t ñ nh; b) Tên, ñ a ch c a ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i; c) N i dung khi u n i; d) K t qu gi i quy t khi u n i c a ngư i gi i quy t khi u n i l n ñ u; ñ) K t qu xác minh n i dung khi u n i; e) K t qu ñ i tho i; g) Căn c pháp lu t ñ gi i quy t khi u n i; h) K t lu n n i dung khi u n i là ñúng, ñúng m t ph n ho c sai toàn b . Trư ng h p khi u n i là ñúng ho c ñúng m t ph n thì yêu c u ngư i có quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i s a ñ i, h y b m t ph n hay toàn b quy t ñ nh hành chính, ch m d t hành vi hành chính b khi u n i. Trư ng h p k t lu n n i dung khi u n i là sai toàn b thì yêu c u ngư i khi u n i, ngư i có quy n, nghĩa v liên quan th c hi n nghiêm ch nh quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính; i) Vi c b i thư ng cho ngư i b thi t h i (n u có); k) Quy n kh i ki n v án hành chính t i Toà án. 6. G i, công b quy t ñ nh gi i quy t khi u n i Trong th i h n 07 ngày, k t ngày có quy t ñ nh gi i quy t khi u n i, ngư i gi i quy t khi u n i l n hai ph i g i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i cho ngư i khi u n i, ngư i b khi u n i, ngư i gi i quy t khi u n i l n ñ u, ngư i có quy n, nghĩa v liên quan, cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n chuy n khi u n i ñ n. Ngư i gi i quy t khi u n i l n hai l a ch n m t ho c m t s hình th c công khai sau ñây: a) Công b t i cu c h p cơ quan, t ch c nơi ngư i b khi u n i công tác; b) Niêm y t t i tr s làm vi c ho c nơi ti p công dân c a cơ quan, t ch c ñã gi i quy t khi u n i; c) Thông báo trên phương ti n thông tin ñ i chúng. 7. Kh i ki n v án hành chính H t th i h n gi i quy t khi u n i l n hai mà khi u n i không ñư c gi i quy t ho c ngư i khi u n i không ñ ng ý v i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n hai thì có quy n kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. 8. H sơ gi i quy t khi u n i l n hai 19
Vi c gi i quy t khi u n i l n hai ph i ñư c l p thành h sơ theo quy ñ nh, kèm theo ý ki n b ng văn b n c a H i ñ ng tư v n (n u có). IV- THI HÀNH QUY T ð NH GI I QUY T KHI U N I CÓ HI U L C PHÁP LU T 1. Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n ñ u có hi u l c pháp lu t sau 30 ngày, k t ngày ban hành mà ngư i khi u n i không khi u n i l n hai; ñ i v i vùng sâu, vùng xa ñi l i khó khăn thì th i h n có th kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày. Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i l n hai có hi u l c pháp lu t sau 30 ngày, k t ngày ban hành; ñ i v i vùng sâu, vùng xa ñi l i khó khăn thì th i h n có th k o dài hơn nhưng không quá 45 ngày. Trư ng h p ngư i khi u n i không ñ ng ý v i quy t ñ nh gi i quy t khi u n i thì có quy n kh i ki n v án hành chính t i Tòa án theo quy ñ nh c a Lu t t t ng hành chính. Quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t có hi u l c thi hành ngay. 2. Thi hành quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t Ngư i gi i quy t khi u n i trong ph m vi nhi m v , quy n h n c a mình có trách nhi m ch ñ o cơ quan, t ch c, cá nhân thu c quy n qu n lý t ch c thi hành quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t; trư ng h p c n thi t, yêu c u cơ quan ch c năng có bi n pháp ñ b o ñ m vi c thi hành các quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t; t ch c thi hành ho c ch trì, ph i h p v i t ch c, cơ quan h u quan th c hi n bi n pháp nh m khôi ph c quy n, l i ích h p pháp c a ngư i khi u n i; ki n ngh cơ quan, t ch c khác gi i quy t nh ng v n ñ liên quan ñ n vi c thi hành quy t ñ nh gi i quy t khi u n i (n u có). Khi quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t, ngư i khi u n i, ngư i có quy n, nghĩa v liên quan có trách nhi m sau ñây: a) C ng tác v i cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n trong vi c khôi ph c quy n, l i ích h p pháp c a mình ñã b quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính trái pháp lu t xâm ph m; b) Ch p hành quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính b khi u n i ñã ñư c cơ quan có th m quy n gi i quy t công nh n quy t ñ nh hành chính, hành vi hành chính ñó ñúng pháp lu t; c) Ch p hành quy t ñ nh x lý c a cơ quan có th m quy n ñ thi hành quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t. Trong ph m vi nhi m v , quy n h n c a mình, cơ quan, t ch c, cá nhân có liên quan có trách nhi m ch p hành các quy t ñ nh hành chính c a cơ quan có th m quy n ñ thi hành quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t; ph i h p v i cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n trong vi c t ch c thi hành quy t ñ nh gi i quy t khi u n i có hi u l c pháp lu t khi ñư c yêu c u. V- KHI U N I, GI I QUY T KHI U N I QUY T ð NH K LU T CÁN B , CÔNG CH C 1. Khi u n i quy t ñ nh k lu t Khi u n i quy t ñ nh k lu t là vi c cán b , công ch c theo th t c do pháp lu t quy ñ nh ñ ngh cơ quan, t ch c, cá nhân có th m quy n xem xét l i quy t ñ nh k lu t cán b , 20