GIÁO TRÌNH MÁY ĐIỆN II - PHẦN V MÁY ĐIỆN ĐỒNG BỘ - CHƯƠNG 2

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

262
lượt xem 122
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CHƯƠNG II: CÁC QUAN HỆ ĐIỆN TỪ TRONG MÁY ĐIỆN ĐỒNG BỘ Các quan hệ điện từ chính bao gồm các phương trình cân bằng điện áp và đồ thị vector tương ứng, giản đồ năng lượng, công suất điện từ của máy điện không đồng bộ. Ta sẽ xét các quan hệ điện từ nói trên trong các trường hợp máy làm việc như máy phát điện và động cơ điện. Vì phản ứng phần ứng phụ thuộc rất nhiều vào cấu tạo của máy (cực ẩn hay cực lồi), tính chất phụ tải (điện cảm, điện dung), mức độ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO TRÌNH MÁY ĐIỆN II - PHẦN V MÁY ĐIỆN ĐỒNG BỘ - CHƯƠNG 2

CHÖÔNG II: CAÙC QUAN HEÄ ÑIEÄN TÖØ TRONG MAÙY ÑIEÄN ÑOÀNG BOÄ Caùc quan heä ñieän töø chính bao goàm caùc phöông trình caân baèng ñieän aùp vaø ñoà thò vector töông öùng, giaûn ñoà naêng löôïng, coâng suaát ñieän töø cuûa maùy ñieän khoâng ñoàng boä. Ta seõ xeùt caùc quan heä ñieän töø noùi treân trong caùc tröôøng hôïp maùy laøm vieäc nhö maùy phaùt ñieän vaø ñoäng cô ñieän. Vì phaûn öùng phaàn öùng phuï thuoäc raát nhieàu vaøo caáu taïo cuûa maùy (cöïc aån hay cöïc loài), tính chaát phuï taûi (ñieän caûm, ñieän dung), möùc ñoä ñoái xöùng cuûa phuï taûi (phuï taûi ñoái xöùng hay khoâng ñoái xöùng) neân phaûi xeùt ñeán taát caû caùc yeáu toá naøy. § 2.1. PHAÛN ÖÙNG PHAÀN ÖÙNG TRONG MAÙY ÑIEÄN ÑOÀNG BOÄ 1. Ñaïi cöông Töø tröôøng trong maùy ñieän ñoàng boä laø do doøng ñieän trong caùc daây quaán stator vaø rotor sinh ra. Khi maùy ñieän laøm vieäc khoâng taûi, trong daây quaán xoay chieàu ôû stator khoâng coù doøng ñieän (I = 0) töø tröôøng trong maùy ñieän chæ do doøng ñieän moät chieàu It chaïy trong daây quaán kích töø ñaët treân caùc cöïc töø sinh ra. Neáu rotor quay, töø tröôøng cuûa caùc cöïc töø naøy queùt caùc daây quaán cuûa stator vaø caûm öùng trong ñoù s.ñ.ñ khoâng taûi E0 cuûa maùy. Khi maùy laøm vieäc coù taûi ( I ≠ 0 ) thì ngoaøi töø tröôøng cuûa cöïc töø coøn töø tröôøng cuûa doøng ñieän taûi I sinh ra. Khi coù taûi töø tröôøng trong maùy laø toång cuûa 2 töø tröôøng: + Töø tröôøng do daây quaán kích töø It sinh ra, taïo ra s.ñ.ñ E0. + Töø tröôøng do doøng ñieän phuï taûi I ñi qua daây quaán phaàn öùng gaây neân goïi laø töø tröôøng phaàn öùng taïo ra s.ñ.ñ Eö. Neáu laø maùy ba pha thì töø tröôøng do doøng ñieän taûi ba pha chaïy trong daây quaán ba pha laø töø tröôøng quay. Töø tröôøng naøy coù theå phaân tích thaønh töø tröôøng cô baûn vaø caùc töø tröôøng baäc cao coù chieàu quay vaø toác ñoä khaùc nhau. Trong soá caùc töø tröôøng naøy, töø tröôøng cô baûn laø quan troïng nhaát vì coù toác ñoä vaø chieàu quay gioáng töø tröôøng ôû caùc cöïc töø. Söùc ñieän ñoäng (s.ñ.ñ) do töø tröôøng trong khe hôû sinh ra: . . . Eδ = E0 + Eö Taùc duïng cuûa töø tröôøng cô baûn (töø tröôøng phaàn öùng) vôùi töø tröôøng cöïc töø (töø tröôøng phaàn caûm) goïi laø phaûn öùng phaàn öùng. 2. Phaûn öùng phaàn öùng Khi maùy phaùt ñieän laøm vieäc, töø tröôøng cuûa cöïc töø rotor Φ t caét daây quaán stator caûm öùng ra s.ñ.ñ E0 chaäm pha so vôùi Φ t moät goùc 900. Daây quaán stator noái vôùi taûi taïo neân doøng ñieän I cung caáp cho taûi. Doøng ñieän I trong daây quaán stator taïo neân töø tröôøng quay phaàn öùng. Goùc leäch pha giöõa E0 vaø I do tính chaát cuûa taûi quyeát ñònh, taùc duïng cuûa töø tröôøng phaàn öùng leân cöïc töø goïi laø phaûn öùng phaàn öùng. 106
c) Taûi thuaàn trôû R: Khi taûi laø ñoái xöùng vaø thuaàn trôû thì doøng ñieän ba pha trong daây quaán stator seõ truøng pha vôùi caùc s.ñ.ñ töông öùng ( ψ = 0 ) nhö hình 2.1, ψ laø goùc leäch pha giöõa E vaø I . & & Doøng ñieän sinh ra töø thoâng phaàn öùng cuøng pha vôùi doøng ñieän. Phöông cuûa Fö thaúng goùc vôùi phöông cuûa Ft vaø phaûn öùng phaàn öùng Hình 2.1 Ñoà thò veùc tô söùc ñieän laø ngang truïc (laøm meùo töø tröôøng cuûa cöïc töø), ñoäng ôû taûi thuaàn trôû ψ = 0 Ft : töø tröôøng cöïc töø vöôït tröôùc s.ñ.ñ 1 goùc 900. i. Taûi thuaàn caûm L: S.ñ.ñ E vöôït tröôùc doøng ñieän I moät goùc ψ = + 900 nhö hình 2.2 ta thaáy Fö vaø Ft cuøng phöông nhöng ngöôïc chieàu vaø phaûn öùng phaàn öùng laø doïc truïc khöû töø coù taùc duïng laøm giaûm töø tröôøng toång. Hình 2.2 Ñoà thò veùc tô söùc ñieän ñoäng ôû taûi thuaàn caûm ψ = +900 Taûi thuaàn dung C: ii. S.ñ.ñ E chaäm sau doøng ñieän I moät goùc 900 nghóa laø ψ = −90 0 chieàu cuûa Fö truøng vôùi chieàu Ft, phaûn öùng phaàn öùng laø doïc truïc trôï töø coù taùc duïng laøm taêng töø tröôøng toång. Hình 2.3 Ñoà thò veùc tô söùc ñieän ñoäng ôû taûi thuaàn dung ψ = -900 iii. Taûi hoãn hôïp: Coù theå phaân tích Fö ra laøm hai thaønh phaàn doïc truïc vaø ngang truïc: Föd = Fösin ψ Föq = Föcos ψ Töông töï ta phaân tích doøng ñieän I laøm hai thaønh phaàn: Id = I.sin ψ Hình 2.4 Ñoà thò veùc tô söùc ñieän ñoäng ôû taûi Idq = I.cos ψ hoãn hôïp 0 < ψ < 90 0 107
π phaûn öùng phaàn öùng laø ngang truïc khöû töø. Khi taûi coù tính caûm 0 < ψ < 2 π < ψ < 0 phaûn öùng phaàn öùng ngang truïc trôï töø. Khi taûi coù tính dung − 2 § 2.2. PHÖÔNG TRÌNH CAÂN BAÈNG ÑIEÄN AÙP VAØ ÑOÀ THÒ VECTOR CUÛA MAÙY ÑIEÄN ÑOÀNG BOÄ Ta ñaõ bieát söùc töø ñoäng (s.t.ñ) cöïc töø Ft sinh ra E0, s.t.ñ Ft + Fö = Fδ sinh ra s.ñ.ñ trong khe hôû E δ . ÔÛ taûi ñoái xöùng ta coù theå xeùt rieâng reõ töøng pha vaø phöông trình caân baèng ñieän aùp toång quaùt cuûa moät pha coù daïng sau: Ñoái vôùi maùy phaùt ñieän ñoàng boä: . . . (2-1) U = E δ − I(rö + jx σö ) Ñoái vôùi ñoäng cô ñieän ñoàng boä (hoaëc maùy buø ñoàng boä): . . . (2-2) U = − E δ + I (rö + jxσö ) Trong ñoù: U laø ñieän aùp ôû 2 ñaàu cöïc maùy. rö, x σö : ñieän trôû, ñieän khaùng taûn cuûa daây quaán phaàn öùng. E δ : S.ñ.ñ caûm öùng trong daây quaán do töø tröôøng khe hôû Fδ sinh ra. Khi maïch töø cuûa maùy khoâng baõo hoaø coù theå xem nhö caùc töø tröôøng Ft, Fö ñoäc laäp sinh ra trong daây quaán caùc s.ñ.ñ E0, Eö theo nguyeân lyù xeáp choàng ta coù: . . . (2-3) Eδ = E0 + Eö 1. Tröôøng hôïp maùy phaùt ñieän a) Khi maïch töø khoâng baõo hoaø: Giaû söû maùy phaùt ñieän ñoàng boä cöïc aån laøm vieäc vôùi taûi ñoái xöùng, phuï taûi mang tính ñieän caûm 0 < ψ < 90 0 . S.ñ.ñ E0 ñoùng vai troø nguoàn ñieän coù chieàu truøng vôùi doøng ñieän. Noù caân baèng vôùi ñieän aùp U ôû hai cöïc maùy phaùt vaø caùc ñieän aùp rôi ñieän trôû vaø ñieän khaùng ñoàng boä daây quaán phaàn öùng. Phöông trình caân baèng ñieän aùp: . . . U = E δ − I(rö + jx σö ) . . . . U = E 0 + E ö − I(rö + jx σö ) . . Ta coù: E ö = − j I x ö neân . . . U = E 0 − I[rö + j(x ö + x σö )] . . . (2-4) U = E 0 − I(rö + jx ñb ) Trong ñoù x ñb = x ö + x σö goïi laø ñieän khaùng ñoàng boä. 108
Ñoà thò vector: Hình 2.5 Ñoà thò vector söùc ñieän ñoäng maùy phaùt ñieän cöïc aån a. Taûi coù tính caûm; b. Taûi coù tính dung. Ñaët vector ñieän aùp treân cöïc cuûa maùy phaùt theo chieàu döông cuûa truïc ñöùng (hình 2.5). Doøng ñieän I chaäm sau ñieän aùp U moät goùc ϕ . Veõ vector s.ñ.ñ E0 gaây bôûi töø thoâng kích töø Φ t vöôït tröôùc vctor doøng ñieän I moät goùc ψ . Theo quy taéc chung töø thoâng Φ t vöôït tröôùc s.ñ.ñ E0 moät goùc 900. Soùng cô baûn cuûa s.t.ñ phaûn öùng phaàn öùng Fö quay ñoàng boä vôùi rotor maùy. Ñoái vôùi maùy phaùt cöïc aån boû qua söï khaùc bieät töø daãn doïc truïc vaø ngang truïc vaø coi nhö Fö sinh ra Φ ö . Töø thoâng naøy truøng pha vôùi doøng ñieän I, noù sinh ra trong daây quaán stator s.ñ.ñ Eö chaäm sau I moät goùc 900. Coäng hình hoïc caùc vector töø thoâng Φ ö vaø Φ t , caùc vector s.ñ.ñ E0 vaø Eö ta ñöôïc vector hôïp thaønh Φ δ sinh ra Fδ chaäm sau noù 900. Beân caïnh töø thoâng phaûn öùng phaàn öùng coøn coù töø thoâng taûn Φ σö cuûa daây quaán stator, cuõng . . gioáng nhö Φ ö noù truøng pha vôùi doøng ñieän I, gaây neân s.ñ.ñ E σö = − j I x σö . ÔÛû taûi coù tính caûm, phaûn öùng phaàn öùng laø khöû töø vaø daãn ñeán keát quaû laø E δ > E0. Trong hình 2.5b veõ ñoà thò s.ñ.ñ cho tröôøng hôïp taûi coù tính dung − 90 0 < ψ < 0 . Khi phuï taûi coù tính ñieän dung, phaûn öùng phaàn öùng laø trôï töø vaø daãn ñeán keát quaû laø E δ > E 0 . Trong tröôøng hôïp maùy ñieän cöïc loài ta phaân tích s.t.ñ phaàn öùng Fö thaønh hai thaønh phaàn doïc truïc Föd vaø ngang truïc Föq. Caùc s.t.ñ naøy sinh ra caùc töø thoâng Φ öd . . . . vaø Φ öq . Caùc töø thoâng naøy sinh ra caùc s.ñ.ñ E öd = − j I d x öd vaø E öq = − j I q x öq . . Vector − j I x σö do töø thoâng taûn sinh ra khoâng phuï thuoäc vaøo töø daãn cuûa khe hôû 109
theo caùc höôùng doïc truïc vaø ngang truïc. Tuy nhieân coù theå phaân tích noù thaønh caùc . . . thaønh phaàn theo hai höôùng ñoù: − j I x σö = − j(I x σö cos ψ + I x σö sin ψ ) . . = − j I q x σö − j I d x σö Keát quaû phöông trình caân baèng ñieän aùp coù daïng: . . . . . U = E 0 + E öd + E öq − I(rö + jx σö ) . . . . . = E 0 − j I d x öd − j I q x öq − I rö − j I x σö . . . . = E 0 − j I d ( x öd + x σö ) − j I q ( x öq + x σö ) − I rö . . . . (2-5) = E 0 − j I d x d − j I q x q − I rö Ñoà thò vector töông öùng ñöôïc trình baøy treân hình 2.6 ñöôïc goïi laø ñoà thò Blondel. Hình 2.6 Ñoà thò vector s.ñ.ñ maùy phaùt ñieän cöïc loài a. Taûi coù tính caûm; b. Taûi coù tính dung. Treân hình 2.6a laø ñoà thò vector s.ñ.ñ maùy phaùt ñieän cöïc loài taûi coù tính caûm 0 < ψ < 90 0 . Ñoà thò veõ nhö sau: Phaân tích doøng ñieän I thaønh thaønh phaàn ngang truïc vôùi E0 laø Iq = Icos ψ , cuøng chieàu vôùi s.ñ.ñ E0 vaø thaønh phaàn doïc truïc so vôùi E0 laø Id = Isin ψ , chaäm sau s.ñ.ñ E0 moät goùc 900. Doøng ñieän Iq gaây neân s.t.ñ Föq vaø töø thoâng Φ öq phaûn öùng ngang truïc truøng pha vôùi doøng ñieän Iq. Doøng ñieän Id gaây neân s.t.ñ Föd vaø töø thoâng Φ öd phaûn öùng doïc truïc truøng pha vôùi doøng ñieän Id. Caùc töø thoâng Φ öq vaø Φ öd sinh ra trong daây quaán stator caùc s.ñ.ñ Eöq vaø Eöd coù taàn soá cô baûn vaø chaäm sau caùc töø thoâng naøy 900. Sau khi veõ caùc vector s.ñ.ñ 110
. . . . . . E σö = − j I x σö vaø E r = I rö vaø coäng hình hoïc caùc s.ñ.ñ E0, Eöq, Eöd, E σö = − j I x σö , . . E r = I rö vôùi nhau ta ñöôïc vector ñieän aùp U treân cöïc maùy phaùt, vector naøy vöôït pha tröôùc I moät goùc ϕ . Treân hình 2.6b veõ ñoà thò s.ñ.ñ cho tröôøng hôïp phuï taûi ñieän dung − 90 < ψ < 0 , doøng ñieän vöôït tröôùc s.ñ.ñ. 0 2. Khi maùy laøm vieäc ôû cheá ñoä ñoäng cô Khi maùy laøm vieäc ôû cheá ñoä ñoäng cô ñieän, maùy tieâu thuï coâng suaát ñieän töø löôùi ñeå bieán thaønh cô naêng. S.ñ.ñ E0 ñoùng vai troø söùc phaûn ñieän, coù chieàu ngöôïc vôùi chieàu doøng ñieän. Ñieän aùp U ñaët vaøo ñoäng cô phaûi caân baèng vôùi söùc phaûn . ñieän E 0 vaø caùc ñieän aùp rôi Irö, jIxñb. Ñoäng cô ñieän ñoàng boä thöôøng coù caáu taïo cöïc loài neân ta coù: . . . . . U = − E 0 − E öd − E öq + I(rö + jx σö ) . . . . . = − E 0 + j I d x öd + j I q x öq + I rö + j I x σö . . . . (2-6) = − E 0 + j I d x d + j I q x q + I rö . . trong ñoù: E öd = − jIx öd , E öq = − jIx öq Hình 2.7 Ñoà thò vector söùc ñieän ñoäng cuûa ñoäng cô ñieän cöïc loài a. Khi thieáu kích thích; b. Khi quaù kích thích. § 2.3. QUAÙ TRÌNH CAÂN BAÈNG NAÊNG LÖÔÏNG TRONG MAÙY ÑIEÄN ÑOÀNG BOÄ Giaû söû raèng maùy ñoàng boä coù caáu taïo thoâng thöôøng coù nghóa laø cöïc töø kích thích ñaët treân rotor vaø maùy kích thích ñaët treân cuøng truïc. 111
1. Tröôøng hôïp maùy phaùt ñieän ñoàng boä Coâng suaát ñieän töø Pñt chuyeån töø rotor sang stator baèng coâng suaát cô P1 ñöa vaøo tröø caùc toån hao cô Δp cô , toån hao kích töø Δp t vaø toån hao phuï Δp f do caùc töø tröôøng baäc cao trong loõi saét stator vaø rotor. Pñt = P1 − (Δp cô + Δp t + Δp f ) Coâng suaát ñieän P2 ôû ñaàu ra seõ baèng coâng suaát ñieän töø tröø ñi toån hao ñoàng Δp Cu treân daây quaán phaàn öùng vaø toån hao saét töø Δp Fe : P2 = Pñt − Δp Cu − Δp Fe Hình 2.8 Giaûn ñoà naêng löôïng cuûa ñoäng cô ñieän ñoàng boä (a) vaø maùy phaùt ñieän ñoàng boä (b). 2. Ñoái vôùi ñoäng cô ñieän Giaû thieát P1 laø coâng suaùt ñieän ñöa vaøo ñoäng cô. Moät phaàn ñeå buø vaøo toån hao ñoàng Δp Cu vaø toån hao theùp Δp Fe cuûa stator, phaàn coøn laïi laø coâng suaát ñieän töø chuyeån töø stator sang rotor. Pñt = P1 − Δp Cu − Δp Fe Coâng suaát Pñt tröø ñi toån hao do ma saùt vaø quaït gioù Δp cô vaø toån hao phuï Δp f coøn laïi chuyeån thaønh coâng suaát cô coù ích P2 thì quaù trình bieán ñoåi naêng löôïng tieán haønh ngöôïc laïi. Giaûn ñoà naêng löôïng cuûa maùy phaùt ñieän vaø ñoäng cô ñieän ñoàng boä trình baøy treân hình 2.8. Ta thaáy ôû tröôøng hôïp ñoäng cô ñieän, coâng suaát ñieän töø Pñt truyeàn qua töø tröôøng stator sang rotor, ngoaøi ra toån hao kích töø Δp t laáy töø coâng suaát ñieän cuûa löôùi khaùc ôû tröôøng hôïp maùy phaùt ñieän, laáy töø coâng suaát cô treân truïc. 112
§ 2.4. CAÙC ÑAËC TÍNH GOÙC CUÛA MAÙY ÑIEÄN ÑOÀNG BOÄ 1. Ñaëc tính goùc coâng suaát taùc duïng Ñaëc tính goùc coâng suaát taùc duïng cuûa maùy ñieän ñoàng boä laø quan heä P = f (θ) khi U = const, f = const (coâng suaát cuûa löôùi ñieän voâ cuøng lôùn), E0 = const (kích töø khoâng ñoåi), trong ñoù θ laø goùc taûi giöõa caùc vector s.ñ.ñ E vaø ñieän aùp U. Trong khi nghieân cöùu ñaëc tính goùc ñeå ñôn giaûn ta boû qua trò soá rö vì trò soá cuûa noù raát nhoû so vôùi caùc ñieän khaùng ñoàng boä (xñb, xq, xd). Coâng suaát taùc duïng cuûa maùy phaùt cung caáp cho taûi: P = mUI cos ϕ Trong ñoù: m: soá pha cuûa stator. U, I: ñieän aùp, doøng ñieän pha. Ñoái vôùi maùy ñieän cöïc loài theo ñoà thò vector h2.6a vôùi rö = 0 ta coù: E 0 − U cos θ U sin θ (2-7) Id = Iq = xd xq vaø ϕ = ψ − θ do ñoù: P = mUI cos ϕ = mUI cos(ψ − θ) = mUIcosψcosθ + mUIsinψsinθ = mU(Icosψcosθ + Isinψsinθ) = mU(I q cosθ + I d sinθ) Vì I cos ψ = I q vaø I sin ψ = I d vaø theá bieåu thöùc cuûa Id vaø Iq ta coù: U2 1 E0 1 (2-8) sin θ + m ( − ) sin 2θ P = mU xd 2 xq xd Trong heä ñôn vò töông ñoái ta coù: 2 E*U* U* 1 1 (2-9) sin θ + ( ) sin 2θ P* = − x d* 2 x q* x d* E0 Ta nhaän thaáy coâng suaát ñieän töø goàm 2 thaønh phaàn: Thaønh phaàn Pc = mU sin θ xd laø thaønh phaàn coâng suaát ñieän töø chính cuûa maùy phaùt. Noù phuï thuoäc vaøo ñieän löôùi U vaø söï kích töø hoaëc s.ñ.ñ E0. U2 1 1 Thaønh phaàn thöù 2: Pp = m ( − ) sin 2θ laø thaønh phaàn coâng suaát ñieän töø phuï, 2 xq xd khoâng phuï thuoäc vaøo söï kích töø vaø chæ xuaát hieän khi xd ≠ xq. Ñoái vôùi maùy cöïc aån xd = xq neân thaønh phaàn naøy baèng khoâng. Töø bieåu thöùc (2-9) ta coù: mUE (2-10) sin θ P= xd Treân hình 2.9 veõ caùc quan heä giöõa hai thaønh phaàn Pc vaø Pp cuûa coâng suaát toång P trong tröôøng hôïp maùy phaùt ñieän cöïc loài khi E0 = const vaø U = const. 113
Hình 2.9 Ñaëc tính goùc coâng suaát taùc duïng cuûa maùy phaùt ñieän ñoàng boä cöïc loài. 2. Ñaëc tính goùc coâng suaát phaûn khaùng Coâng suaát phaûn khaùng cuûa maùy ñieän ñoàng boä: Q = mUI sin ϕ = mUI sin(ψ − θ) = mU(I sin ψ cos θ − I cos ψ sin ϕ) = mU(I d cos θ − I q sin θ) Sau khi thay caùc trò soá cuûa Id, Iq ta coù: mU 2 1 mU 2 1 mUE 1 1 cos θ + ( − ) cos 2θ − (+) Q= xd 2 xq xd 2 xd xq Vì khi θ coù trò soá döông hoaëc aâm, trò soá cuûa Q theo coâng thöùc treân vaãn khoâng ñoåi neân ñaëc tính goùc coâng suaát phaûn khaùng cuûa maùy phaùt ñieän vaø ñoäng cô ñieän ñoàng boä gioáng nhau vaø coù daïng nhö hình 2.10. Hình 2.10 Ñaëc tính goùc coâng suaát phaûn khaùng cuûa maùy phaùt ñieän ñoàng boä cöïc loài. 114
Thí duï: Moät maùy phaùt ñieän turbin nöôùc coù caùc tham soá x d ∗ = 0,843 ; x q∗ = 0,554 . Giaû thöû maùy laøm vieäc ôû taûi ñònh möùc vôùi Uñm; Iñm; cos ϕ ñm = 0,8 .Haõy tính söùc ñieän ñoäng (s.ñ.ñ)E0, goùc taûi θ ñm vaø ñoä thay ñoåi ñieän aùp ΔU . Giaûi: Ta coù: U ñm = 1∠0 0 & I ñm = 1∠ − 36 0 9 (vì cos ϕ ñm = 0,8 ; ϕ ñm = 36 0 9 ) & & & U ñm + jI ñm x q∗ = 1∠0 0 + ϕ (1∠ − 36 0 9).0,554 = 1 + j (0,8 − j 0,6).0,554 = 1,332 + j 0,443 0,443 θ ñm = artg = 18 0 5 1,332 Goùc giöõa caùc veùctô E vaø U coù trò soá: & & 0 ψ = ψ ñm + θ ñm = 36 0 9 + 18 0 5 = 55 0 4 & ⇒ E 0∗ = U ∗ cos θ + I d ∗ x d ∗ Trong ñoù: I d ∗ = I ∗ sinψ = 1. sin 55 0 4 = 0,823 & ⇒ E 0∗ = 1. cos18 0 5 + 0,823.0,844 = 1,643 E − U ñm Vaø ñoä thay ñoåi ñieän aùp: ΔU ñm % = 0 100 = 64,3% U ñm Caâu hoûi: 1. Vì sao trong maùy phaùt ñieän ñoàng boä cöïc loài phaûi chia söùc töø ñoäng Fö thaønh 2 thaønh phaàn Föd vaø Föq? 2. Neâu roõ söï khaùc nhau giöõa ñoà thò s.ñ.ñ. vaø ñoà thò söùc töø ñoäng cuûa maùy phaùt ñieän ñoàng boä. 115