Giáo trình Mô đun xây dựng ao nuôi cá (Mã số: MĐ 01) Nghề: Nuôi cá rô đồng - Phần 1

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN<br /> <br /> GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN<br /> <br /> XÂY DỰNG AO NUÔI CÁ<br /> MÃ SỐ: MĐ 01<br /> NGHỀ: NUÔI CÁ RÔ ĐỒNG<br /> Trình độ: Sơ cấp nghề<br /> <br /> 1<br /> <br /> TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN:<br /> Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể<br /> được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và<br /> tham khảo<br /> Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh<br /> doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.<br /> MÃ TÀI LIỆU: 01<br /> <br /> 2<br /> <br /> LỜI GIỚI THIỆU<br /> Cá rô đồng là loài cá sống trong môi trường nước ngọt ở vùng nhiệt đới.<br /> Cá hiện diện trong các thủy vực như ao đìa, đầm lầy, mương vườn và ruộng<br /> lúa ở Thái Lan, Campuchia, Lào và Việt Nam. Khả năng thích nghi với<br /> môi trường sống đối với cá rô đồng rất tốt, đặc biệt cá có thể hô hấp bằng khí<br /> trời nhờ cơ quan hô hấp phụ, nên có thể tồn tại và phát triển trong điều kiện<br /> môi trường bất lợi ở ngoài tự nhiên. Cá rô đồng dể nuôi, có chất lượng thịt<br /> thơm ngon, không có xương dăm và có giá trị thương phẩm cao. Hiện nay cá rô<br /> đồng là một trong những đối tượng thủy sản quan trọng đã và đang được<br /> nuôi phổ biến ở các tỉnh vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long, gần đây đang<br /> phát triển nhiều ở vùng Miền Đông Nam Bộ và các tỉnh phía Bắc.<br /> Tuy nhiên, nhiều bà con chưa được tiếp nhận đầy đủ, có hệ thống các<br /> hiểu biết và cách thực hiện thao tác của nghề nên hiệu quả nuôi không cao.<br /> Xây dựng chương trình, biên soạn giáo trình dạy nghề Nuôi cá rô đồng<br /> được xây dựng trên cơ sở phân tích nghề. Phần kỹ thuật nghề được kết cấu theo<br /> các mô đun. Tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở dạy nghề trong quá trình<br /> thực hiện, việc xây dựng chương trình, biên soạn giáo trình đào tạo nghề Nuôi<br /> cá rô đồng là cấp thiết hiện nay để đào tạo cho người làm nghề nuôi cá rô đồng<br /> và bà con lao động nông thôn, giảm bớt rủi ro, hướng tới hoạt động nuôi cá rô<br /> đồng phát triển bền vững.<br /> Chương trình, giáo trình dạy nghề Nuôi cá rô đồng trình độ sơ cấp nghề<br /> do trường Cao đẳng Thủy sản chủ trì xây dựng và biên soạn theo hướng dẫn tại<br /> Thông tư số 31/2010/TT-BLĐTBXH ngày 08/10/2010 của Bộ trưởng Bộ Lao<br /> động - Thương binh và Xã hội.<br /> Chương trình dạy nghề Nuôi cá rô đồng trình độ sơ cấp gồm 06 mô đun:<br /> 1) Mô đun 01. Xây dựng ao nuôi cá<br /> 2) Mô đun 02. Chuẩn bị ao nuôi cá<br /> 3) Mô đun 03. Chọn và thả cá giống<br /> 4) Mô đun 04. Cho ăn và quản lý ao nuôi cá<br /> 5) Mô đun 05. Phòng và trị một số bệnh cá<br /> 6) Mô đun 06. Thu hoạch và tiêu thụ cá<br /> Giáo trình Xây dựng ao nuôi cá được biên soạn theo chương trình đã<br /> được thẩm định là một mô đun chuyên môn nghề, có thể dùng để dạy độc lập<br /> hoặc cùng một số mô đun khác cho các khóa tập huấn hoặc dạy nghề dưới 3<br /> <br /> 3<br /> <br /> tháng (dạy nghề thường xuyên). Sau khi học mô đun này học viên có thể hành<br /> nghề Xây dựng ao nuôi cá. Mô đun này được học đầu tiên.<br /> Giáo trình Xây dựng ao nuôi cá giới thiệu về chọn địa điểm xây dựng ao<br /> nuôi, vẽ sơ đồ ao nuôi, cắm tiêu ngoài thực địa và giám sát thi công ao nuôi để<br /> phục vụ nuôi cá rô đồng thương phẩm; nội dung được phân bổ giảng dạy trong<br /> thời gian 76 giờ, gồm 5 bài.<br /> Nội dung giảng dạy gồm các bài:<br /> Bài 1. Đặc điểm sinh học của cá rô đồng<br /> Bài 2. Chọn địa điểm xây dựng ao<br /> Bài 3. Vẽ sơ đồ ao nuôi<br /> Bài 4. Cắm tiêu ngoài thực địa<br /> Bài 5. Giám sát thi công ao<br /> Trong quá trình biên soạn, chúng tôi có sử dụng, tham khảo nhiều tư<br /> liệu, hình ảnh của các tác giả trong và ngoài nước, cập nhật những tiến bộ khoa<br /> học kỹ thuật, sự góp ý của các chuyên gia, đồng nghiệp, đặc biệt là mô hình ao<br /> nuôi thực tế tại các địa phương …. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn.<br /> Nhóm biên soạn xin được cảm ơn Vụ Tổ chức cán bộ - Bộ NN&PTNT,<br /> lãnh đạo và giảng viên trường Cao đẳng Thủy sản, các chuyên gia và các nhà<br /> quản lý tại địa phương đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu và tạo điều kiện thuận<br /> lợi để chúng tôi hoàn thành cuốn giáo trình này.<br /> Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng không thể tránh khỏi thiếu sót, rất<br /> mong nhận được sự đóng góp ý kiến của đọc giả để giáo trình được hoàn thiện<br /> hơn.<br /> Tham gia biên soạn:<br /> 1. Chủ biên: Th.S Lê Văn Thắng<br /> 2. Th.S Đỗ Văn Sơn<br /> <br /> 4<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> ĐỀ MỤC<br /> <br /> TRANG<br /> <br /> LỜI GIỚI THIỆU ................................................................................................ 2<br /> CÁC THUẬT NGỮ CHUYÊN MÔN, CHỮ VIẾT TẮT ................................... 6<br /> MÔ ĐUN XÂY DỰNG AO NUÔI CÁ .............................................................. 7<br /> Bài 1: Đặc điểm sinh học của cá rô đồng ............................................................ 9<br /> 1. Đặc điểm phân loại của cá rô đồng .............................................................. 9<br /> 2. Đặc điểm hình thái cấu tạo của cá rô đồng .................................................. 9<br /> 3. Đặc điểm dinh dưỡng của cá rô đồng ........................................................ 11<br /> 4. Đặc điểm sinh trưởng của cá rô đồng ........................................................ 12<br /> 5. Đặc điểm sinh sản của cá rô đồng .............................................................. 13<br /> 5.1. Tuổi thành thục .................................................................................... 13<br /> 5.2. Mùa vụ sinh sản: .................................................................................. 13<br /> 5.3. Đặc điểm và tập tính sinh sản: ............................................................. 14<br /> 5.4. Sức sinh sản:............................................................................................ 14<br /> Bài 2: Chọn địa điểm xây dựng ao .................................................................... 15<br /> 1. Tiêu chuẩn về đất, chất nước ..................................................................... 15<br /> 1.1. Tiêu chuẩn chất đất .............................................................................. 15<br /> 1.2. Tiêu chuẩn pH đất ................................................................................ 16<br /> 1.3. Tiêu chuẩn chất nước ........................................................................... 17<br /> 2. Kiểm tra chất đất: ....................................................................................... 18<br /> 2.1. Thu mẫu: .............................................................................................. 18<br /> 2.2. Xác định loại đất: ................................................................................. 21<br /> 3. Xác định pH đất ......................................................................................... 25<br /> 3.1. Đo bằng máy ........................................................................................ 25<br /> 3.2. Xác định bằng bộ kiểm tra nhanh ........................................................ 27<br /> 3.3. Đánh giá kết quả: ................................................................................. 30<br /> 4. Kiểm tra nguồn nước: ................................................................................ 30<br /> 4.1. Khảo sát nguồn nước: .......................................................................... 30<br /> 4.2. Kiểm tra chất nước: ............................................................................. 31<br /> 4.3. Đánh giá kết quả: ................................................................................. 45<br /> 5. Xác định điều kiện giao thông: .................................................................. 46<br /> 6. Tìm hiểu điều kiện tự nhiên ....................................................................... 46<br /> 6.1. Tìm hiểu vị trí địa lý, địa hình ............................................................. 46<br /> 6.2. Tìm hiểu khí hậu .................................................................................. 46<br /> 7. Tìm hiểu điều kiện kinh tế - xã hội ............................................................ 48<br /> 7.1. Điều kiện kinh tế .................................................................................. 48<br /> 7.2. Điều kiện xã hội ................................................................................... 48<br /> Bài 3: Vẽ sơ đồ ao nuôi ..................................................................................... 53<br /> 1. Tiêu chuẩn ao nuôi: .................................................................................... 53<br /> 1.1. Hình dạng ao: ....................................................................................... 53<br /> 1.2. Diện tích ao, độ sâu nước ao: .............................................................. 53<br /> 1.3. Kích thước bờ ao.................................................................................. 54<br /> <br />