Giáo trình môn Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP

Chia sẻ: Vũ Tấn Phát | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:35

Thêm vào BST

Báo xấu

261
lượt xem 57
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP trình bày về: tổng quan lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP, ngôn ngữ PHP, PHP và Webserver APACHE, lập trình PHP, điều khiển Session, điều khiển Cookie, truy vấn dữ liệu file trong PHP.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình môn Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP

MỤC LỤC I. TỔNG QUAN............................................................................................................................................3 1. Web Server............................................................................................................................................3 II. Ngôn ngữ PHP..........................................................................................................................................3 1. Kiến trúc họat động cơ bản của DYNAMIC WEB............................................................................4 a. Client .................................................................................................................................................4 b. Server.................................................................................................................................................5 c. MIDDLE WARE...............................................................................................................................5 III. PHP và Webserver APACHE.................................................................................................................5 1. Cài đặt PHP và Apache.........................................................................................................................5 2. Cấu hình web server APACHE......................................................................................................... 10 IV. Nhập môn lập trình php....................................................................................................................... 10 1. Code PHP trong HTML.......................................................................................................................10 a. Nhúng code PHP vào trong web......................................................................................................10 b. Thẻ PHP..........................................................................................................................................10 c. Sử dụng dấu ;..................................................................................................................................11 d. Ghi chú trong php............................................................................................................................11 2. Sử dụng Biến......................................................................................................................................11 a. Biến Form....................................................................................................................................... 11 b. Khai báo biến..................................................................................................................................11 c. Kiểu dữ liệu của biến....................................................................................................................12 d. Bíên dạng biến thiên.......................................................................................................................12 e. Biến hằng trong PHP......................................................................................................................12 f. Tầm họat động của biến................................................................................................................ 12 g. Biến mảng...................................................................................................................................... 12 h. Chuyển đổi biến.............................................................................................................................15 i. Kiểm tra kiểu dữ liệu biến.............................................................................................................15 3. Tóan tử trong PHP.............................................................................................................................. 15 a. Tóan tử số học................................................................................................................................ 15 b. Tóan tử ghép chuỗi.........................................................................................................................15 c. Tóan tử kết hợp.............................................................................................................................. 15 d. Tóan tử So sánh...............................................................................................................................16 e. Tóan tử logic....................................................................................................................................16 f. Toán tử ?..........................................................................................................................................16 g. Tóan tử error................................................................................................................................... 16 4. Cấu trúc ngôn ngữ.............................................................................................................................. 17 a. Phát biểu if...................................................................................................................................... 17 b. Phát biểu else.................................................................................................................................. 17 c. Phát biểu elseif................................................................................................................................18 d. Phát biểu switch..............................................................................................................................18 e. Phát biểu vòng lặp While............................................................................................................... 18 f. Phát biểu vòng lặp do….while........................................................................................................19 g. Phát biểu vòng lặp for....................................................................................................................19 h. Thoát khỏi cấu trúc.........................................................................................................................19 5. Tạo hàm trong PHP.............................................................................................................................20 a. Khai báo hàm...................................................................................................................................20 b. Gọi hàm...........................................................................................................................................20 c. Truyền tham số...............................................................................................................................20 d. Hàm có giá trị trả về.......................................................................................................................21 e. Tham biến....................................................................................................................................... 22 6. Hàm thư viện ..................................................................................................................................... 22 a. Hàm sử lý số .................................................................................................................................. 22 b. Hàm sử lý chuỗi..............................................................................................................................23 c. Hàm xử lý thời gian........................................................................................................................ 26 d. Các hàm thư viện khác................................................................................................................... 27
V. Lập trình PHP với cở sở dữ liệu.......................................................................................................... 28 1. Kết nối cơ sở dữ liệu.........................................................................................................................28 2. đóng kết nối cơ sở dữ liệu.................................................................................................................28 3. Truy vấn cơ sở dữ liệu...................................................................................................................... 28 a. Mở 1 recordset.................................................................................................................................28 b. Đếm số lượng records....................................................................................................................28 c. Đọc từng record từ recordset..........................................................................................................29 VI. Điều khiển session............................................................................................................................... 31 VII. Điều khiển Cookie..............................................................................................................................31 VIII. Truy vấn dữ liệu file trong PHP........................................................................................................32 1. Mở file ................................................................................................................................................32 2. Đọc nội dung trên file.........................................................................................................................33 3. Ghi dữ liệu vào file.............................................................................................................................33 4. Đóng file..............................................................................................................................................34 5. Kiểm tra file........................................................................................................................................34 6. Kiểm tra dung lượng của file.............................................................................................................35 7. Xóa file................................................................................................................................................ 35 Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 2
I. TỔNG QUAN 1. Web Server Chức năng của Web Server có vẻ không phức tạp mấy. Nó chỉ ở tại ch ỗ, ch ạy trên n ền c ủa HĐH, lắng nghe các yêu cầu ai đó trên Web gởi đến, sau đó tr ả l ời nh ững yêu c ầu này, và c ấp phát nh ững trang Web thích ứng. Thực tế thì nó không quá đơn giản như vậy, b ởi vì nhi ệm v ụ c ủa Web Server là phải cung cấp tính ổn định cho môi trường Web cho nên đòi hỏi này phải đ ược đáp ứng m ột cách r ất nghiêm túc. Có nhiều loại Web Server khác nhau, nhưng chủ yếu trên thị trường ch ỉ th ường sử d ụng Apache và IIS (Internet Information Server của Microsoft). INTERNET INFORMATION SERVER (IIS) đ ược g ắn liền với môi trường Windows và nó là thành phần không th ể thi ếu c ủa Active Server Pages (ASP). Nếu bạn chọn con đường của Microsoft thì có lẽ bạn đã hiểu rõ về IIS. Có một sự tích hợp nhất định giữa một ngôn ngữ lập trình và m ột Web Server. Cũng v ậy, PHP đ ược tích hợp rất tối đối với IIS. Trước đây, có m ột số vấn đ ề cần ph ải bàn về tính ổn đ ịnh c ủa PHP/IIS với việc truyền tải lớn, nhưng PHP và IIS cũng đã được cải thiện liên t ục nên vi ệc này không còn đáng phải bận tâm. APACHE là một kiểu mẫu Web Server rất phổ biến. Giống như Linux, PHP, MySQL nó là m ột d ự án nguồn mở. Không có gì ngạc nhiên khi người ta thấy Apache đ ược h ỗ tr ợ r ất t ốt trên môi tr ường Unix, nhưng chỉ khá tốt trong Windows. Apache tận dụng được tính năng c ủa third-party. B ởi vì đây là nguồn mở nên bất kỳ ai có khả năng đều có thể viết chương trình m ở r ộng tính năng c ủa Apache. PHP hoạt động với tư cách là một phần m ở rộng c ủa Apache, và ng ười ta g ọi là m ột module c ủa Apache. Apache có tính ổn định và tốc độ đáng phải nói. Tuy nhiên, cũng có m ột s ố s ự phàn nàn v ề nó là không hỗ trợ công cụ đồ hoạ trực quan, điều có thể giúp người ta làm việc m ột cách d ễ dàng h ơn. Bạn phải thực hiện các thay đổi đối với Apache bằng cách sử dụng dòng l ệnh, ho ặc s ử các tập tin text trong folder chương trình Apache. Nếu lần đầu đến với Apache thì bạn s ẽ g ặp m ột chút l ạ l ẫm. Mặc dù Apache chỉ làm việc tốt trên Unix, nhưng cũng có những phiên bản chạy t ốt trên h ệ Windows. Không một ai, kể cả các nhà phát tri ển Apache đề ngh ị r ằng Apache nên đ ược ch ạy trên m ột server Windows bận rộn. Nếu bạn quyết định chọn HĐH Windows cho server thì bạn nên sử d ụng IIS. N ếu bạn thử nghiệm ứng dụng trên Windows và sau đó đem upload và chạy trên Unix/Apache của nhà cung cấp host thì cũng không hề hấn gì, ứng dụng của bạn vẫn chạy ngon lành. II. Ngôn ngữ PHP PHP tốc độ nhanh, dễ sử dụng vì 3 lý do sau khi so ánh tốc đ ộ gi ữa các ngôn ng ữ l ập trình Web. Th ứ nhất, ứng dụng viết bằng C chạy nhanh nhất. Thứ hai, công vi ệc lập trình C khá là ph ức t ạp, và s ẽ ngốn nhiều thời gian hơn. Thứ ba, việc so sánh gi ữa các ngôn ngữ là m ột đi ều khó khăn. Có th ể nói rằng PHP cũng nhanh như các ngôn ngữ khác. Chắn chắn bạn sẽ chọn loại tiện dụng nhất? Bạn sẽ c ảm thấy r ằng PHP có đầy đ ủ các đ ặc tính nh ư khả năng, cấu trúc và dễ sử dụng. Xin nói thêm cú pháp PHP tuyệt h ơn ASP hay JSP. PHP cung c ấp các tính năng mạnh mẽ để thực hiện ứng dụng Web một cách nhanh chóng. PHP cho phép chạy trên nhiều hệ điều hành. Như đã trình bày ở phần ki ến trúc web, PHP có th ể ch ạy trên WindowsNT/2000/2003 và Unix với sự hỗ trợ của IIS và Apache. Nhưng ngoài ra nó có th ể ch ạy trên một số các platform khác như Netscape, Roxen, hay m ột vài thứ khác. Nh ư chúng ta bi ết ASP có thể chạy trên Unix, ColdFusion có thể chạy trên Solaris và Linux, JSP có th ể ch ạy trên khá nhi ều lo ại platform. Đối với PHP, nó có thể chạy tốt trên những platform hỗ trợ các chủng loại trên. PHP cho phép truy cập bất kỳ loại CSDL nào. Ứng dụng của b ạn d ự đ ịnh s ẽ truy c ập nh ững lo ại d ữ liệu dịch vụ nào? LDAP, IMAP mail server, DB2, hay XML parser hay WDDX.. B ất k ể b ạn c ần đ ến Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 3
thứ gì thì PHP cũng sẵn sàng hỗ trợ thông qua các hàm được xây d ựng s ẵn nó s ẽ làm công vi ệc c ủa bạn trở nên rất dễ dàng và tiện lợi. sẽ rõ. PHP Luôn được cải tiến & cập nhật. Nếu như bạn c ảm th ấy b ỡ ngỡ đ ối v ới vi ệc phát tri ển ngu ồn mở, bạn có lẽ sẽ ngạc nhiên đối với chất lượng của loại phần mềm này. Có hàng ngàn những chuyên gia lập trình xuất sắc đợi sẵn và họ sẵn sàng bỏ thời gian ra để tạo hững phần m ềm tuyệt v ời và hầu như miễn phí. Đối với ngôn ngữ thịnh hành như PHP thì ắt hẳn là các r ất nhi ều các nhà l ập trình đang thực hiện phát triển nó hằng ngày. Sự thật có một việc rất ấn tượng là nếu như bạn có m ột sự cố kỹ thuật, bạn có thể gởi email đến một nhà phát triển PHP các chi tiết sự cố đó. Chỉ trong vòng vài giờ bạn sẽ nhận được sự trả lời thoả đáng. Khi PHP được phổ biến, nó đã trở thành m ột hi ện t ượng của ngôn ngữ lập trình. Nó giúp cho việc bổ sung số lượng lớn các hàm chức năng m ột cách d ễ dàng. Nếu như ngôn ngữ đã có sẵn nhiều hàm đặc thù cho công vi ệc thì b ạn s ẽ đ ỡ t ốn công h ơn cho vi ệc lập trình của mình. PHP được hướng dẫn kỹ thuật bất cứ lúc nào. Hầu hết các ngôn ngữ đều h ỗ tr ợ active mailing list (hiểu nôm na là danh sách mail những thành viên tr ực chi ến h ỗ tr ợ k ỹ thu ật) và các development site (trang web hỗ trợ giải quyết kỹ thuật). PHP cũng không ngo ại l ệ. N ếu bạn g ặp ph ải s ự c ố - g ặp những lỗi trong chương trình và không tìm ra cách khắc phục - sẽ có hàng trăm ng ười có tên trong danh sách mail luôn sẵn lòng kiểm tra và khắc phục sự c ố cho b ạn. B ộ ngu ồn m ở PHP th ật s ự đã t ạo ra một tình cảm của cả cộng đồng. Khi bạn gặp phải khó khăn đ ối v ới nó thì lúc nào cũng có nh ững đồng môn chia sẻ nỗi lòng đó và giúp bạn khắc phục nhằm đem lại niềm vui cho bạn. PHP hoàn toàn miễn phí. Bạn không ngại gì về vấn đề bản quyền khi b ạn sắm m ột máy vi tính và cài lên đó những phần mềm như Linux, Apache, PHP vì tất cả đều miễn phí. 1. Kiến trúc họat động cơ bản của DYNAMIC WEB Kiến trúc căn bản nhất để trang Dynamic Web hoạt động được là nó phải làm vi ệc trên mô hình client/server. Nôm na là mỗi thứ client hay server đều đảm đương một ch ức năng riêng đ ể hoàn thành công việc chung đó là cho ra một trang Web động. Các bạn có lẽ đã quen thuộc với chương trình WinWord đ ể so ạn văn b ản, nó có th ể ho ạt đ ộng đ ộc lập trên bất kỳ máy tính nào chẳng cần quan tâm tới cái gì là client hay cái gì là server. Ứng d ụng Web thì khác hẳn, phải có một mô hình server có th ể là m ột máy tính làm server thôi, nh ằm t ập trung hoá việc xử lý dữ liệu. Còn các client, còn được hiểu nôm na là máy tính c ủa ng ười s ử d ụng ph ải đ ược nối mạng với server, giả sử các máy này truy cập vào một Website ch ẳng hạn, thì có nghĩa h ọ đã truy cập vào server, sau đó lấy dữ liệu từ server về thể hi ện lên máy mình. Cùng m ột lúc có th ể có hàng trăm người (client) truy cập vào cùng một Website được xử lý tập trung trên server, t ương t ự nh ư m ột đám trẻ xúm nhau giành phần của mình từ một cái bánh. a. Client Các ứng dụng mà bạn phát triểân trên nền MySQL và PHP sử dụng tính năng single client đó là trình duyệt Web. Tuy nhiên, không phải đây chỉ là ngôn ngữ duy nhất để phát triển ứng d ụng Web. Đ ối v ới những ứng dụng phức tạp đòi hỏi multi-client hoặc c ần các tính năng b ảo trì (chúng ta s ẽ bàn tính năng này sau), thì ứng dụng Java applet sẽ hữu dụng cho việc này. Ch ỉ tr ừ tr ường h ợp b ạn c ần s ử dụng ứng dụng thời gian thực như ứng dụng chat chẳng hạn, thì b ạn Java Applet m ới c ần thi ết. Ở đây chúng ta không bàn tới lập ứng dụng cho chuyện tán gẫu mà ch ỉ t ập trung vào ứng d ụng duy ệt Web nên không đụng chạm gì tới Java Applet cả. Như bạn đã biết ngôn ngữ khởi thuỷ cho việc duyệt Web là HTML. HTML cung c ấp hàng tá nh ững thẻ lệnh (Tag) cho phép thể hiện trang Web theo nhiều ki ểu cách khác nhau. N ếu b ạn ch ưa có ki ến thức cơ sở về HTML thì có thể chạy ra ngoài mua ngay m ột quyển sách ho ặc download trên internet xuống các bài học hướng dẫn. Bạn không nên b ỏ ra quá nhi ều th ời gian đ ể h ọc v ề HTML. Ngoài HTML ra các trình duyệt Web còn cho phép các add-in h ỗ tr ợ nhi ều th ứ khác nh ư RealPlayer, Flash, Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 4
Shockwave, hoặc hỗ trợ về Javascript hoặc XML. Nhưng ở đây chúng tôi chỉ tập trung trên nh ững gì cần thiết cho sự hội nhập của bạn – đó là HTML. b. Server Hầu hết các ứng dựng Web đều hoạt động tập trung trên Server. M ột ứng d ụng đ ặc tr ưng g ọi là Web Server sẽ đảm trách việc giao tiếp với các trình duyệt. Một Cơ sở dữ liệu (CSDL) trên Server s ẽ l ưu trữ tất cả những thông tin đáp ứng yêu cầu cho công vi ệc c ủa ứng d ụng Web. K ế ti ếp, b ạn c ần ph ải có một ngôn ngữ làm vai trò "chú bé liên lạc" gi ữa Web Server và CSDL trên server. Ngôn ng ữ này cũng thực hiện các công việc xử lý thông tin đến và đi từ Web Server. c. MIDDLE WARE Ngôn ngữ lập trình Web (PHP, ASP, JSP). DATABASE SERVER (MySQL, SQLserver..). WEB SERVER (Apache, IIS) INTERNET WEB BROWSER(Internet Explorer, Netscape) Và dĩ nhiên là các thứ này sẽ chẳng hoạt động được nếu như không chạy trên m ột H ệ Đi ều Hành (HĐH). Các thứ như Web Server, Ngôn ngữ lập trình, CSDL phải hoạt động tốt trên một HĐH nào đó. III. PHP và Webserver APACHE 1. Cài đặt PHP và Apache Bạn Dbl click vào file easyphp1-8_setup.exe để tiến hành cài đặt PHP và Webserver Apache, cửa sổ đầu tiên xuất hiện như hình dưới : Bạn chọn English, click OK, cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 5
Click phím next , cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Đánh dấu check vào mục I Accept the agreement, click phím next cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 6
Click phím next, cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Click phím next cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 7
Chọn YES, click phím next cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Click phím next cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Click chọn nút Install, click phím next cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 8
Đợi chương trỉnh cài đặt xong, cửa sổ kế tiếp xuất hiện như hình dưới : Chọn Finish để hòan tất chuơng trình cài đặt. Để khởi động chương trình ban vào click nút Start – Program – EasyPHP – EasePHP, cửa sổ sau xuất hiện như hình dưới : Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 9
Bạn click vào nút Apache chọn Start. 2. Cấu hình web server APACHE Sau khi bạn start Webserver , bạn kiểm tra trên thư mục cài đặt có 1 thư mục WWW , đây là thư mục mà sau này sẽ chứa tòan bộ ứng dụng web của bạn. Trên taskbar bạn sẽ thấy 1 hình chữ E màu đen. Click chuột fải vào chữ E này chọn Configuration - Apache. Bạn sẽ thấy 1 file có tên httpd.conf xuất hiện. Bạn tìm đến mục Listen và thêm vào dòng lệnh sau : Listen [địa chỉ ip của webserver]:80 rồi lưu file này lại. Lệnh này dùng để cho phép các client trong mạng có thể truy xuất vào webserver để duyệt trang web. Bạn tạo thử 1 trang index.php có nội dung bất kỳ và lưu vào trong thư mục WWW. Client có thể xem trang này thông qua đị chỉ internet sau : http://[địa chỉ ip WebServer]/index,php. Nếu trên máy Webserver thì bạn có thể truy xuất qua địa chỉ http://localhost/index.php. IV.Nhập môn lập trình php 1. Code PHP trong HTML a. Nhúng code PHP vào trong web Code PHP trong HTML nằm trong cú pháp sau : Vi du trang PHP
• Thẻ định dạng XML : là thẻ có thể sử dụng với văn bản XML : • Thẻ Script : Trong trừong hợp sử dụng PHP như 1 script như javascript hay vbscript ta dùng cú pháp sau : echo “Hello World”; • Thẻ ASP : trong trường hợp khai báo PHP như 1 phần trong trang ASP thì dùng cú pháp : Để sử dụng thẻ này bạn phải khai báo trong file PHP.INI lệnh sau : asp_tags=On c. Sử dụng dấu ; Sau 1 dòng lệnh PHP luôn kết thúc bằng dấu ; vì vậy các lệnh sau đều hợp lệ : echo “ Hello!”; echo “Goodbye”; Hay echo “ Hello!”; echo “Goodbye”; d. Ghi chú trong php • Để ghi chú 1 nhóm lệnh ta dùng cú pháp /*…..*/ /* echo “hello world”; echo “GoodBye”; */ • Để ghi chú 1 dòng lệnh thì dùng dấu // hay # // echo “hello world”; echo “GoodBye”; # đây là chú thích 2. Sử dụng Biến a. Biến Form Khi 1 form gửi ra trị từ dưới client về sever ta có thể lấy ra giá trị của các biến này theo cách gửi tương ứng • Gửi bằng phưong thức POST : echo “UserName là : “ . $HTTP_POST_VARS[“txtUser”]; echo “Password là : “ . $HTTP_POST_VARS[“txtPass”]; • Gửi bằng phưong thức GET : echo “UserName là : “ . $HTTP_GET_VARS[“txtUser”]; echo “Password là : “ . $HTTP_GET_VARS[“txtPass”]; Bạn có thể viết tắt 2 trường hợp trên như sau với điều kiện khai báo thông số : register_globals=On trong PHP.INI echo “UserName là : “ . $txtUser; echo “Password là : “ . $txtPass; Dấu . chính là tóan tử ghép chuỗi bạn có thể viết lại theo cách sau PHP vẫn cho kết quả tương tự vì PHP luôn hiểu sau dấu $ là 1 biến cho dù trong chuỗi: echo “UserName là : $txtUser”; echo “UserName là : $txtPass”; b. Khai báo biến 1 biến khi khai sinh bạn đặt cho biến 1 tên. Tên biến không khỏang trắng, chỉ dùng các ký tự a-z, 0-9 và dấu _. PHP phân biệt chữ thường và chữ hoa. PHP không yêu cầu bạn khai báo biến trước khi sử dụng chúng. Ta nên khai báo biến và gán chó chúng 1 giá trị bạn đầu
$dongia=200; $tongtien=$soluong*$dongia; echo “Thành tiền : $tongtien”; ?> c. Kiểu dữ liệu của biến PHP hỗ trợ 5 kiểu dữ liệu sau : • Integer : Sử dụng hầu hết cho giá trị dữ liệu kiểu số . • Double : Sử dụng hầu hết cho giá trị dữ liệu kiểu số thực • String : Sử dụng hầu hết cho giá trị dữ liệu kiểu chuỗi • Array: Sử dụng hầu hết cho giá trị dữ liệu là mảng có phần tử cùng kiểu dữ liệu • Object : Sử dụng hầu hết cho giá trị dữ liệu là đối tượng của lớp Bạn có thể chuyển đổi kiểu dữ liệu như ví dụ sau : d. Bíên dạng biến thiên Biến dạng biến thiên là 1 loại biến đặc biệt, loại biến này cung cấp cho bạn cách tự động thay đổi tên của biến. Kết quả là biến soluong = 40 e. Biến hằng trong PHP Biến hằng trong PHP phải đượ khai báo bằng chữ hoa bằng từ khóa define f. Tầm họat động của biến PHP cung cấp 2 loại vùng họat động cho biến : • Biến cấp cục bộ là biến khai báo bên trong 1 function biến được khai sinh khi function được gọi và chết đi khi function kết thúc, biến trong function nào thì chì được sử dụng trong function đó mà thôi • Biến cấp script hay biến tòan cục là biến khai báo trong 1 script php bên ngoài các function, nó có thể được sử dụng trong tất cả các function của PHP trên trang web tương ứng. g. Biến mảng Biến mảng là biến dữ liệu lưu trự tập hợp gồm nhiều biến , mỗi biến được xem như là 1 phần tử trong mảng chứa 1 giá trị bất kỳ. Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 12
• Khai báo và gán giá trị có 1 mảng • Sử dụng vòng lặp for để truy cấp biến mảng: bạn sử dụng vòng lặp này khi biết trước được số phần tử của mảng. • Sử dụng vòng lặp while để truy cấp biến mảng: bạn sử dụng vòng lặp này khi không biết trước được số phần tử của mảng là bao nhiêu . Ta dùng hàm each kết hợp với vòng lặp while Trong đó khóa key là vị trí của phần tử mảng, value là giá trị của phần tử mảng tương ứng với phưuơng thức thứ key. Ngòai ra ta cũng có thể dùng hàm list để tách phần tử mảng vào biến.. Trong trường hợp biến mảng items có 2 cột dữ liệu là key và value, ta có thể đọc từng phần tử vào 2 biến tương ứng như sau : Trong đó biến $k lấy giá trị ví trí của phần tử, biến $v là giá trị của phần tử thứ $k. • Mảng 2 chiều : khai bao và duyệt các phần tử của mảng 2 chiều
$products=array(array("TIR","Tires", 100),array("COR","Concord", 1000),array("BOE","Boeing", 5000)); for ($row=0;$row • Sắp xếp dữ liệu 2 cột : trong trường hợp mảng lưu trữ 2 cột ta dùng hàm asort() để sắp xếp dữ liệu theo cột nhất định nào đó : Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 14
h. Chuyển đổi biến • Hàm gettype(biến) : trả về 1 chuỗi cho biết biến đó thuộc kiểu dữ liệu nào. Nếu không xác định được thì trả về chuỗi “unknown type”. • Hàm settype(biến, kiểu dữ liệu) : ép biến đó trở về kiểu dữ liệu tương ứng i. Kiểm tra kiểu dữ liệu biến • is_array(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu array hay không. • is_double(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu double hay không. • is_float(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu double hay không. • is_real(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu real hay không. • is_long(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu long hay không. • is_int(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu int hay không. • is_integer(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu integer hay không. • is_string(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu string hay không. • is_object(biến) : Kiểm tra biến là kiểu dữ liệu object hay không. 3. Tóan tử trong PHP a. Tóan tử số học Tóan tử Tên Ví dụ + Cộng $a+$b; - Trừ $a-$b; * Nhân $a*$b; / Chia $a/$b; % Modulo $a%$b b. Tóan tử ghép chuỗi Dấu chấm “.” Dùng để làm tóan tử ghép chuỗi hay c. Tóan tử kết hợp Tóan tử Sử dụng Tương tự += $a+ =$b $a=$a+$b; ++ $a+ + $a=$a+1; -= $a- =$b $a=$a-$b; Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 15
-- $a - - $a=$a-1; *= $a* =$b $a=$a*$b; /= $a/ =$b $a=$a/$b; %= $a% =$b $a=$a%$b; .= $a. =$b $a=$a.$b; d. Tóan tử So sánh Tóan tử Sử dụng Ý nghĩa == $a= =$b $a bằng $b === $a= = =$b $a bằng và cùng kiểu dữ liệu $b ! = hay $a! =$b hay $a$b $a khác $b < $a $a>$b $a lớn hơn $b = $a> =$b $a nhỏ hơn hay bằng $b e. Tóan tử logic Tóan tử Sử dụng Ý nghĩa ! !$a Phủ định && hay and $a>5 && $b5 and $b Ta có thể thay thể cấu trúc if else trên bằng tóan tử ? như sau g. Tóan tử error Trong trường hợp biếu thức hay phép tóan phát sinh lỗi trên trang web, nếu bạn muốn không xuất ra thông báo lỗi này thì bạn dùng tóan tử error là dấu @
?> Ví dụ trên sẽ xuất ra lỗi : Warning : Division by zero in …BẠn muốn không hiện lỗi này thì sửa lại như sau : 4. Cấu trúc ngôn ngữ a. Phát biểu if Phát biểu if với 1 điều kiện, nếu điều kiện là true thì khôi lệnh trong phát biểu if được thực thi, điều kiện phải được khai báo trong cặp dấu () như sau : Nếu khối lệnh chỉ có 1 dòng thì bạn áp dụng như ví dụ trên, tuynhiên khối lệnh mà từ 2 dòng trở lên bạn phải đặt trong cặp dấu { } như ví dụ sau b. Phát biểu else Phát biểu else luôn là trường hợp của phát biểu if với 1 điều kiện, nếu điều kiện là true thì khôi lệnh trong phát biểu if được thực thi còn nếu ngược lại thì nếu điều kiện là false thì khối lệnh trong phát biểu else được thực thi. Tương tụ trong trường hợp phát biểu if nếu trong khối lệnh của phát biểu else có nhiều hôn 1 dòng lệnh thì bạn phải đặt khối lệnh này trong cặp dấu {}
else { $a++; echo $a; } ?> c. Phát biểu elseif Trong trường hợp có nhiều hơn 2 điều kiện tùy chọn thì bạn phải chọn phát biểu elseif d. Phát biểu switch Là phát biểu cho phép lựa chọn 1 trong nhiều giá trị cho trước Nếu đúng điều kiện case bạn cần khai báo phát biểu break nhằm thóat khỏi phát biểu switch, trong trường hợp bạn không khai báo break trong mỗi phát biểu case thì PHP vẫn so sánh tiếp các điều kiện trong các case kế tiếp. Nếu các điều kiện case không thỏa thì PHP sẽ thực thi khối lệnh trong phát biểu default. e. Phát biểu vòng lặp While Cú pháp : while(điều kiện) { Khối lệnh; } Phát biểu vòng lặp này cho phép thực thi khối lệnh bên trong cho đến khi điều kiện của while là true.
} ?> f. Phát biểu vòng lặp do….while Cú pháp : do { Khối lệnh; } while(điều kiện) Phát biểu vòng lặp này cho phép thực thi khối lệnh bên trong cho đến khi điều kiện của do…while là true. Phát biểu này sẽ lặp ít nhất 1 lần g. Phát biểu vòng lặp for Cú pháp : for(giá trị đầu,điều kiện,giá trị lặp) { Khối lệnh; } Vòng lặp này cho phép bạn thực thi khối lệnh theo số lần lặp qui định trước. h. Thoát khỏi cấu trúc Để thóat khỏi vòng lặp hay phát biểu điều khiển nào đó bạn dùng từ khóa exit , khi php gặp lệnh này nó sẽ thót ngay ra khỏi phát biểu mà không cần biểu điều kiện vẫn còn thỏa trong vòng lặp hay so sánh. Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 19
5. Tạo hàm trong PHP a. Khai báo hàm Cú pháp : function tên_hàm() { Khối lệnh } Ví dụ : function chao() { echo “Here is my function ” ; echo “Have a good day” ; } Hay function tinhtoan($x) { $a=10; $x=$a**; Return $x; } Chú ý là bạn không được dùng những từ khóa của php để đặt tên cho hàm. Tên hàm đặt giống như đặt tên biến: không khỏang trắng, chỉ dùng ky tự a-z,0-9 và dấu gạch duới. b. Gọi hàm Gọi hàm do người dùng định nghĩa cũng giống như sử dụng hàm có sẵn trong PHP ví dụ như ta gọi 2 hàm trên như sau : Chao() $giatri=tinhtoan(20) c. Truyền tham số Hầu hết các hàm thường sử dụng 1 vài tham số đượ truyền từ bên ngoài vào, tham số truyền cvào không định nghĩa kiểu dữ liệu mà tùy thuộc vào kiểu dữ liệu mà tham số đó nhận : tham số có 2 dạng 1 tham số bắt buộc và tham số tùy chọn. Ví dụ sau sử dụng tham số bắt buộc là tham số mà khi gọi hàm bạn phải truyền vào cho nó nếu không có tham số truyền vào php sẽ báo lỗi User Defined Functions Giáo trình Lập trình ứng dụng Web với ngôn ngữ PHP 20