intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo trình phân tích hệ ghi đo phóng xạ trong y học theo định luật Hevesy p10

Chia sẻ: Dfsdf Fdsgds | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST
Báo xấu
65
lượt xem 5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đánh giá trước v sau phẫu thuật, các bệnh nhân ung thư tuyến giáp v để theo dõi tác dụng điều trị. - Các trường hợp đau cấp tính TG v các thể viêm TG. - Chẩn đoán phân biệt các u vùng cổ v trung thất, tuyến giáp lạc chỗ. Ghi hình TG có những giá trị to lớn trong chẩn đoán các bệnh TG, tuy nhiên nó vẫn còn những hạn chế nhất định như: nghiệm pháp chỉ giúp ta xác định một cách tương đối về chức năng TG, ghi hình với 131I v với 99mTc có...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích hệ ghi đo phóng xạ trong y học theo định luật Hevesy p10

  1. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - §¸nh gi¸ tr−íc v sau phÉu thuËt, c¸c bÖnh nh©n ung th− tuyÕn gi¸p v ®Ó theo dâi t¸c dông ®iÒu trÞ. - C¸c tr−êng hîp ®au cÊp tÝnh TG v c¸c thÓ viªm TG. - ChÈn ®o¸n ph©n biÖt c¸c u vïng cæ v trung thÊt, tuyÕn gi¸p l¹c chç. Ghi h×nh TG cã nh÷ng gi¸ trÞ to lín trong chÈn ®o¸n c¸c bÖnh TG, tuy nhiªn nã vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nh−: nghiÖm ph¸p chØ gióp ta x¸c ®Þnh mét c¸ch t−¬ng ®èi vÒ chøc n¨ng TG, ghi h×nh víi 131I v víi 99mTc cã thÓ cho nh÷ng kÕt qu¶ kh«ng gièng nhau... 1.3.3. D−îc chÊt phãng x¹ C¸c d−îc chÊt phãng x¹ th−êng dïng trong ghi TG l 131I, 99mTc v 123I. - 131I: ph¸t ®ång thêi tia gamma (n¨ng l−¬ng: 360 kev) v tia beta, T1/2 kho¶ng 8 ng y. D¹ng th−êng dïng l iodua natri (Na131I) ë d¹ng dung dÞch hoÆc viªn nhéng. BÖnh nh©n ®−îc uèng hoÆc tiªm tÜnh m¹ch víi liÒu th«ng th−êng l tõ 30 ÷ 100 µCi. Sau 24 giê tiÕn h nh ghi h×nh TG (cÇn kÕt hîp víi ®o ®é tËp trung 131I). - 123I: l §VPX tèt nhÊt cho ghi h×nh tuyÕn gi¸p, ph¸t tia gamma ®¬n thuÇn, n¨ng l−îng 160 kev T1/2: 13 giê. LiÒu dïng: 200 ÷ 400 µCi, tiªm tÜnh m¹ch hoÆc uèng. - 99mTc: ph¸t tia gamma ®¬n thuÇn, n¨ng l−¬ng: 140 kev, T1/2 = 6 giê, dïng ë d¹ng dung dÞch, tiªm tÜnh m¹ch víi liÒu kho¶ng 2 mCi. TiÕn h nh ghi h×nh sau 30 phót. Ngo i ra cã thÓ ghi h×nh khèi u tuyÕn gi¸p víi mét sè §VPX kh¸c nh−: 67Ga, 201 Tl... 1.3.4. ThiÕt bÞ ghi h×nh: • Ghi h×nh víi m¸y x¹ h×nh v¹ch th¼ng: hiÖn nay Ýt dïng v× ®é ph©n gi¶i thÊp, tèc ®é chËm nh−ng cã −u ®iÓm l cã kÝch th−íc ®óng nh− thËt (tû lÖ 1:1). • Ghi h×nh b»ng m¸y Gamma Camera: th−ßng cho kÕt qu¶ ghi h×nh nhanh, tiÕt kiÖm ®−îc thêi gian, ghi ®−îc to n bé c¬ quan cÇn nghiªn cøu, m kh«ng cÇn di chuyÓn ®Çu dß. c¸c ®Çu dß cã ®é ph©n gi¶i cao, nªn h×nh ¶nh ®Ñp. • Ghi h×nh víi m¸y SPECT (Single Photo Emission Computed Tomography: chôp c¾t líp b»ng ®¬n photon), PET (Positron Emission Tomography: Chôp c¾t líp b»ng positron) H×nh 4.5: T− thÕ bÖnh nh©n, vÞ trÝ v kho¶ng c¸ch cña detector víi bao ®Þnh h−íng song song (Paralle hole collimator - h×nh bªn tr¸i) v víi bao ®Þnh h−¬ng h×nh chãp nãn (Pinhole collimator - h×nh bªn ph¶i) ®Ó ghi h×nh v ®o §TT tuyÕn gi¸p víi Tc-99m.
  2. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k H×nh 4.6: Ghi h×nh tuyÕn gi¸p víi m¸y Gamma Camera. 1.3.5. §¸nh gi¸ kÕt qu¶: - TuyÕn gi¸p b×nh th−êng cã h×nh con b−ím víi 2 c¸nh xoÌ, b¾t ho¹t ®é phãng x¹ ®ång ®Òu. Thuú ph¶i nhØnh h¬n thuú tr¸i. - TuyÕn gi¸p b×nh th−êng cã diÖn tÝch ≤ 20 cm2, trÎ em 10 tuæi: 10cm2, trÎ em 14 tuæi: 14 cm2. - Nh÷ng bÊt th−êng trªn h×nh ghi nhÊp nh¸y ®å (Scintigram) l : + TuyÕn gi¸p ph× ®¹i, biÕn d¹ng 1 hoÆc 2 thuú, eo tuyÕn në réng, kh¶ n¨ng b¾t H§PX cao, d¹ng n y th−êng gÆp ë nh÷ng bÖnh nh©n c−êng gi¸p tr¹ng. + C¸c nh©n "nãng" (hot nodule): l vïng tËp trung DDDPX cao h¬n tæ chøc xung quanh, th−êng l c¸c adenom −u n¨ng. + Nh©n "®éc": trªn h×nh ghi chØ thÊy mét nh©n b¾t HTPX cao bÊt th−êng, v× nh©n ho¹t ®éng qu¸ m¹nh g©y t×nh tr¹ng −u n¨ng tuyÕn gi¸p (nh©n ®éc tù trÞ) øc chÕ tiÒn yªn tiÕt TSH nªn phÇn tæ chøc tuyÕn gi¸p l nh xung quanh kh«ng cßn ho¹t ®éng chøc n¨ng. C¶ tuyÕn gi¸p chØ lªn h×nh sau khi bÖnh nh©n ®−îc tiªm TSH. + Nh©n l¹nh (cold nodule): l vïng tËp trung 131I Ýt h¬n h¼n tæ chøc xung quanh, t¹o ra mét vïng gi¶m hoÆc khuyÕt H§PX trªn h×nh nhÊp nh¸y. Nh©n l¹nh cã thÓ l adenom tho¸i ho¸, nang keo, viªm TG khu tró hay ung th− tuyÕn gi¸p (carcinoma). Nh×n chung: tr−íc mét nh©n l¹nh ®¬n ®éc, kh«ng ®−îc quªn nghÜ tíi “carcinoma” TG. + Trong suy gi¸p hoÆc tuyÕn gi¸p l¹c chç: trªn h×nh ghi thÊy H§PX gi¶m râ rÖt hoÆc tuyÕn gi¸p nhá. + C¸c æ di c¨n cña carcinoma TG: Do c¸c æ di c¨n cña ung th− tuyÕn gi¸p cã thÓ tËp trung ®ñ ièt phãng x¹ v cã thÓ ghi h×nh ®−îc, ngay c¶ khi u nguyªn ph¸t ë TG l mét nh©n l¹nh. H×nh 4.7: TuyÕn gi¸p b×nh th−êng ghi h×nh víi 99mTc (h×nh tr¸i: ghi h×nh b»ng m¸y Gamma Camera) v tuyÕn gi¸p b×nh th−êng ghi h×nh víi 123I (h×nh ph¶i: ghi h×nh b»ng m¸y Scanner v¹ch th¼ng).
  3. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k H×nh 4.8: TuyÕn gi¸p b×nh th−êng (bªn tr¸i); nhiÒu nh©n nãng (bªn ph¶i) ghi h×nh b»ng m¸y Scanner. H×nh 4.9: Nh©n nãng (hot nodule) thuú ph¶i tuyÕn gi¸p (bªn tr¸i – ghi h×nh víi 123I) v nh©n ®éc tù trÞ (bªn ph¶i – ghi h×nh víi 99mTc) H×nh 4.10: TuyÕn gi¸p ph× ®¹i ë bÖnh nh©n Basedow (bªn tr¸i); Nh©n l¹nh thuú ph¶i tuyÕn gi¸p (bªn ph¶i). H×nh 4.11: TuyÕn gi¸p ph× ®¹i ë bÖnh nh©n Basedow (bªn tr¸i); B−íu gi¸p ®a nh©n ph× ®¹i (bªn ph¶i).
  4. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k H×nh 4.12: TuyÕn gi¸p l¹c chç (A: th¼ng; B: nghiªng). H×nh 4.13: H×nh ¶nh x¹ h×nh tuyÕn gi¸p víi 131I liÒu 5 mCi sau 72 giê cña bÖnh nh©n ung th− tuyÕn gi¸p (ghi h×nh b»ng m¸y Scanner). (I) Tr−íc khi ®iÒu trÞ 131I: cßn æ tËp trung Ièt phãng x¹ sau phÉu thuËt c¾t bá tuyÕn gi¸p. (II) Sau ®iÒu trÞ b»ng 131I liÒu 100 mCi: to n bé vïng cæ kh«ng cßn tËp trung Ièt phãng x¹.
  5. h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Y Häc H¹t Nh©n 2005 to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Ch−¬ng 4: Y häc h¹t nh©n chÈn ®o¸n C¸ch ®©y gÇn 60 n¨m, c¸c ®ång vÞ phãng x¹ (§VPX) ® ®−îc sö dông cho môc ®Ých chÈn ®o¸n v ®iÒu trÞ. HiÖn nay c¸c nghiÖm ph¸p chÈn ®o¸n bÖnh b»ng §VPX ®−îc chia th nh 3 nhãm chÝnh: - C¸c nghiÖm ph¸p th¨m dß chøc n¨ng. - Ghi h×nh nhÊp nh¸y c¸c c¬ quan, tæ chøc hoÆc to n c¬ thÓ. - C¸c nghiÖm ph¸p in vitro (kh«ng ph¶i ®−a c¸c §VPX v o c¬ thÓ). Nguyªn t¾c chung cña chÈn ®o¸n bÖnh b»ng ®ång vÞ phãng x¹ nh− sau: §Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng chøc n¨ng cña mét c¬ quan, phñ t¹ng n o ®ã ta cÇn ®−a v o mét lo¹i §VPX hoÆc mét hîp chÊt cã g¾n §VPX thÝch hîp, chóng sÏ tËp trung ®Æc hiÖu t¹i c¬ quan cÇn kh¶o s¸t. Theo dâi qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸, ®−êng ®i cña §VPX n y ta cã thÓ ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng chøc n¨ng cña c¬ quan, phñ t¹ng cÇn nghiªn cøu qua viÖc ®o ho¹t ®é phãng x¹ ë c¸c c¬ quan n y nhê c¸c èng ®Õm ®Æt ngo i c¬ thÓ t−¬ng øng víi c¬ quan cÇn kh¶o s¸t. VÝ dô ng−êi ta cho bÖnh nh©n uèng 131I råi sau nh÷ng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®o ho¹t ®é phãng x¹ ë vïng cæ bÖnh nh©n, tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc t×nh tr¹ng chøc n¨ng cña tuyÕn gi¸p ... §Ó ghi h×nh nhÊp nh¸y (x¹ h×nh) c¸c c¬ quan ng−êi ta ph¶i ®−a c¸c §VPX v o c¬ thÓ ng−êi bÖnh. X¹ h×nh (Scintigraphy) l ph−¬ng ph¸p ghi h×nh ¶nh sù ph©n bè cña phãng x¹ ë bªn trong c¸c phñ t¹ng b»ng c¸ch ®o ho¹t ®é phãng x¹ cña chóng tõ bªn ngo i c¬ thÓ. Ph−¬ng ph¸p x¹ h×nh ®−îc tiÕn h nh qua hai b−íc: - §−a d−îc chÊt phãng x¹ (DCPX) v o c¬ thÓ v DCPX ®ã ph¶i tËp trung ®−îc ë nh÷ng m«, c¬ quan ®Þnh nghiªn cøu v ph¶i ®−îc l−u gi÷ ë ®ã mét thêi gian ®ñ d i. - Sù ph©n bè trong kh«ng gian cña DCPX sÏ ®−îc ghi th nh h×nh ¶nh. H×nh ¶nh n y ®−îc gäi l x¹ h×nh ®å, h×nh ghi nhÊp nh¸y (Scintigram, Scanogram, Scan). X¹ h×nh kh«ng chØ l ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n h×nh ¶nh ®¬n thuÇn vÒ h×nh th¸i m nã cßn gióp ta hiÓu v ®¸nh gi¸ ®−îc chøc n¨ng cña c¬ quan, phñ t¹ng v mét sè biÕn ®æi bÖnh lÝ kh¸c. §Ó ghi h×nh c¸c c¬ quan, cã thÓ sö dông 2 lo¹i m¸y x¹ h×nh: x¹ h×nh víi m¸y cã ®Çu dß (detector) di ®éng (hay cßn gäi l m¸y Scanner) v x¹ h×nh víi m¸y cã ®Çu dß kh«ng di ®éng (Gamma Camera). Víi c¸c m¸y Scanner, ng−êi ta c¨n cø v o ®é mau th−a cña v¹ch ghi v sù kh¸c nhau cña m u s¾c ®Ó cã thÓ nhËn ®Þnh ®−îc c¸c vïng, c¸c vÞ trÝ ph©n bè nhiÒu hoÆc Ýt phãng x¹. §èi víi c¸c m¸y Gamma Camera do cã ®Çu dß lín, bao qu¸t ®−îc mét vïng réng lín cña c¬ thÓ nªn cã thÓ ghi ®ång thêi ho¹t ®é phãng x¹ cña to n phñ t¹ng cÇn nghiªn cøu, kh«ng ph¶i ghi dÇn dÇn tõng ®o¹n nh− víi m¸y Scanner (®Çu dß di ®éng). ViÖc ghi h×nh l¹i ®−îc thùc hiÖn víi c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö nªn nhanh h¬n ghi h×nh b»ng m¸y c¬ cña c¸c m¸y x¹ h×nh (Scanner). HiÖn nay, ngo i Gamma Camera, SPECT, ng−êi ta cßn dïng kü thuËt PET (Positron Emission Tomography) ®Ó ghi h×nh.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2