Giáo trình phân tích nguyên lý ứng dụng hệ số nhiệt của điện trở kim loại nguyên chất p8

Chia sẻ: Sdfasf Fasf | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

57
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong trạng thái cân bằng (nung nóng hay làm nguội vô cùng chậm, tốc độ nung nóng hay làm nguội 0). Trong thực tế tốc độ nung nóng hay làm nguội thường có giá trị xác định nên không phù hợp. Tương tự như hiện tượng quá nguội (khi kết tinh) hay quá nung (khi nóng chảy) các điểm tới hạn này cũng thấp hơn hay cao hơn khi làm nguội hay nung nóng, sự khác biệt này càng lớn khi tốc độ càng cao. Để phân biệt cùng một điểm tới hạn cho hai trường hợp khi làm nguội...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình phân tích nguyên lý ứng dụng hệ số nhiệt của điện trở kim loại nguyên chất p8

I II A 1 B L 1’ 1’ 1 L+ L+ E 2 D C 2 2’ 3 + II + II (+) II II +( + ) +( + ) + + 100%A 100%B F 4 C’ 3 E’ D’ G %B Hinh 1.29-Giaín âäö pha loaûi 3 daûng täøng quaït (a), hãû Pb-Sn (b) - Taûi nhiãût âäü æïng våïi 0 : håüp kim åí traûng thaïi loíng - Laìm nguäüi tæì nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 0 âãún 1, quaï trçnh nguäüi cuía håüp kim loíng. - Taûi nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 1, tæì håüp kim loíng kãút tinh ra dung dëch ràõn , coï thaình pháön xaïc âënh taûi âiãøm 1'. - Laìm nguäüi tæì nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 1 âãún âiãøm 2, dung dëch ràõn sinh ra ngaìy caìng nhiãöu, thaình pháön cuía noï biãún âäøi theo âæåìng tæì 1' - 2, håüp kim loíng ngaìy caìng êt âi, thaình pháöm cuía noï biãún âäøi theo âæåìng tæì 2 - 2'. - Taûi nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 2 håüp kim loíng hãút. - Laìm nguäüi tæì 2 âãún 3 laì quaï trçnh nguäüi cuía dung dëch ràõn . - Taûi nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 3 do læåüng hoìa tan cuía B vaìo A laì quaï baîo hoìa nãn B thæìa âæåüc tiãút ra dæåïi daûng dung dëch ràõn II ( II) - Taûi nhiãût âäü thæåìng saín pháøm nháûn âæåüc laì + II c - Nhoïm chæïa mäüt læåüng låïn cáúu tæí thæï hai (coï thaình pháön nàòm trong khoaíng C' D') ban âáöu kãút tinh ra dung dëch ràõn ( hay ), pha loíng coìn laûi biãún âäøi thaình pháön theo âæåìng loíng âãún âiãøm E vaì kãút tinh ra täø chæïc cuìng tinh. Khi nhiãût âäü haû xuäúng tháúp hån âæåìng CF vaì DG cuîng coï quaï trçnh tiãút ra cáúu tæí hoìa tan thæìa dæåïi daûng II vaì II. 36
Quaï trçnh kãút tinh cuía nhoïm naìy giäúng giaín âäö loaûi 1. Xeït quaï trçnh kãút tinh cuía håüp kim II. - Taûi nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 0 håüp kim åí traûng thaïi loíng - Laìm nguäüi tæì nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 0 âãún diãøm 1, laì quaï trçnh nguäüi cuía håüp kim loíng. - Taûi nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 1 tæì håüp kim loíng kãút tinh ra dug dëch ràõn coï thaình pháön taûi 1'. - Laìm nguäüi tæì nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 1 âãún âiãøm 2 dung dëch ràõn sinh ra ngaìy caìng nhiãöu, thaình pháön cuía noï thay âäøi theo âæåìng tæì 1' - C. Håüp kim loíng ngaìy caìng êt âi, thaình pháön cuía noï thay âäøi tæì 1 - E. - Taûi nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 2, håüp kim loíng coìn laûi coï thaình pháön taûi E seî kãút tinh âäöng thåìi ra hai dung dëch ràõn C vaì D cuìng mäüt luïc. Quaï trçnh naìy diãùn ra taûi nhiãût âäü khäng âäøi. LE ( + ) C D - Laìm nguäüi tæì nhiãût âäü æïng våïi âiãøm 2 âãún 3 do læåüng cáúu tæí hoìa tan laì quaï baîo hoìa nãn coï quaï trçnh tiãút ra II tæì vaì II. tæì . Tuy nhiãn II. âæåüc tiãút ra tæì trong cuìng tinh, nàòm láùn läün våïi C nãn khäng nhçn tháúy âæåüc. Do váûy täø chæïc nháûn âæåüc åí nhiãût âäü thæåìng laì + II + ( + ). 4-Giaín âäö pha hai cáúu tæí hoaìn toaìn khäng hoìa tan vaìo nhau, taûo thaình håüp cháút hoïa hoüc äøn âënh (giaín âäö loaûi 4) : Caïc cáúu tæí : A vaì B (C = 2) Caïc pha coï thãø taûo thaình : håüp kim loíng, cáúu tæí A, B vaì håüp cháút hoïa hoüc cuía chuïng laì AmBn (kyï hiãûu laì H). Håüp cháút hoïa hoüc H coï nhiãût âäü noïng chaíy riãng, thaình pháön xaïc âënh vaì khäng thãø hoìa tan thãm cáúu tæí A, B. Hãû håüp kim Mg - Si thuäüc loaûi naìy. Nghiãn cæïu quaï trçnh kãút tinh cuía håüp kim coï giaín âäö loaûi naìy ta âæa vãö nghiãn cæïu hai giaín âäö pha loaûi 1 laì A-H vaì H-B (H âæåüc xem laì mäüt cáúu tæí âäüc láûp) Hçnh1.30 -Giaín âäö pha loaûi 4, daûng täøng quaït (a), hãû Mg-Cu (b) 5-Quan hãû giæîa daûng giaín âäö pha vaì tênh cháút cuía håüp kim : Caïc loaûi giaín âäö pha khaïc nhau coï mäúi quan hãû giæîa daûng cuía giaín âäö vaì tênh cháút cuía håüp kim hoaìn toaìn khaïc nhau. Ta biãút ràòng pha thaình pháön laì pha taûo nãn täø chæïc 37
cuía håüp kim. Khi håüp kim coï täø chæïc mäüt pha thç pha thaình pháön duy nháút âoï âäöng nháút våïi håüp kim, tæïc laì tênh cháút cuía noï chênh laì tênh cháút cuía håüp kim. Træåìng håüp coï täø chæïc gäöm nhiãöu pha thç tênh cháút cuía cuía håüp kim laì sæû täøng håüp tênh cháút cuía caïc pha thaình pháön. Ta seî xem xeït cuû thãø mäúi quan hãû giæîa daûng cuía giaín âäö pha våïi tênh cháút cuía håüp kim nhæ thãú naìo. a - Giaín âäö loaûi 1 : - Cå lyï tênh : Tênh cháút cuía håüp kim laì trung gian giæîa tênh cháút cuía tinh thãø A vaì tinh thãø B, tæïc laì tinh thãø naìo coï tyí lãû caìng låïn thç seî aính hæåíng caìng nhiãöu âãún tinh cháút cuía noï. Cuû thãø nhæ sau : Tênh cháút håüp kim = %A X t/c A + %B X t/c B Tênh cháút cuía håüp kim phuû thuäüc vaìo thaình pháön theo quy luáût báûc nháút. -Tênh cäng nghãû : * Tênh âuïc cuía håüp kim noïi chung täút vç âäü chaíy loaîng cao, nhiãût âäü noïng chaíy tháúp, kãút tinh trong mäüt khoaíng nhiãût âäü êt gáy co ngoït. * Tênh cháút gia cäng aïp læûc khäng cao. * Tênh gia cäng càõt goüt täút, phoi dãù gaîy. b - Giaín âäö loaûi 2 : - Cå lyï tênh : Mäúi quan hãû giæîa tênh cháút vaì thaình pháön theo quy luáût báûc hai. Âæåìng cong biãøu diãùn coï cæûc âaûi taûi 50% thaình pháön, âäü bãön vaì âäü cæïng âãöu cao hån cáúu tæí thaình pháön. Âiãûn tråí tàng maûnh theo thaình pháön cháút hoìa tan. - Tênh cäng nghãû : * Tênh âuïc xáúu vç khaí nàng âiãön âáöy khuän khäng cao, khoaíng âäng thæåìng låïn. * Tênh gia cäng aïp læûc täút vç khaï deío dai. * Tênh gia cäng càõt goüt xáúu vç âäü bãön, âäü cæïng cao, deío phoi khoï gaîy ... c - Giaín âäö loaûi 3 : Mäúi quan hãû naìy laì täøng håüp cuía hai loaûi trãn. d - Giaín âäö loaûi 4 : Mäúi quan hãû giæîa tênh cháút vaì thaình pháön coï daûng âæåìng thàóng vaì âiãøm cæûc âaûi æïng våïi thaình pháön cuía håüp cháút hoïa hoüc H. 1.4.4.Giaín âäö pha Fe - C (Fe - Fe3C) : Theïp vaì gang laì caïc váût liãûu chuí yãúu sæí duûng trong ngaình cå khê. Cåí såí âãø nghiãn cæïu vaì nhiãût luyãûn chuïng laì giaín âäö pha Fe -C. Vç váûy ta cáön phaíi nghiãn cæïu kyî caìng giaín âäö naìy. 1-Cáúu tæí sàõt : Sàõt laì nguyãn täú coï khaï nhiãöu trong tæû nhiãn. Hiãûn taûi ngæåìi ta âaî luyãûn âæåüc sàõt våïi âäü saûch 99,99999% Fe. Trong thæûc tãú saín xuáút ngæåìi ta thæåìng nghiãn cæïu våïi sàõt coï læåüng chæïa 99,8 - 99,9%. Sàõt naìy goüi laì sàõt nguyãn cháút kyî thuáût (sàõt am kä) a- Cå tênh : Sàõt laì nguyãn täú coï cå tênh khaï cao, cuû thãø nhæ sau : -Giåïi haûn bãön keïo : b = 250 MN/m2 (MPa) - Giåïi haûn chaíy quy æåïc : 0,2 = 120MN/m2 - Âäü giaîn daìi tæång âäúi : % = 50 38
Hçnh 1.31-Tênh cháút cuía váût liãûu vaì giaín âäö pha. - Âäü thàõt tyí âäúi : % = 85 - Âäü dai va âáûp : ak = 3000 Kj/m2 - Âäü cæïng HB = 80 b - Tênh âa hçnh cuía sàõt : Sàõt laì kim loaûi coï tênh âa hçnh, noï coï hai kiãøu maûng tinh thãø åí caïc khoaíng nhiãût âäü khaïc nhau : - Maûng láûp phæång tám khäúi täön taûi åí nhiãût âäü : 39
+ Nhoí hån 911oC goüi laì sàõt an pha coï a = 2,68 Kx. Dæåïi 768oC coï tæì tênh, cao hån nhiãût âäü naìy máút tæì tênh. Taûi nhiãût âäü cao hån 768oC goüi laì sàõt bã ta, coï a = 2,90Kx. + Tæì 1392oC âãún 1539oC goüi laì sàõt âen ta coï a = 2,93Kx. -Maûng láûp phæång tám màût täön taûi åí nhiãût âäü : 911oC < to < 1392oC goüi laì sàõt gamma, coï a = 3,56 Kx. c-Khaí nàng hoìa tan caïc bon cuía sàõt : Hai loaûi maûng tinh thãø cuía sàõt coï khaí nàng hoìa tan caïc bon dæåïi daûng xen keî khaïc nhau. Âæåìng kênh nguyãn tæí caïc bon laì 1,54Kx. Trong khi âoï läù häøng låïn nháút trong maûng tám khäúi coï d = 0,64Kx. Maûng láûp phæång tám màût coï säú läù häøng êt hån nhæng kêch thæåïc laûi låïn hån, d = 1,02Kx. Vãö nguyãn tàõc thç sàõt khäng thãø hoìa tan caïc bon âæåüc. Tuy nhiãn trong thæûc tãú sàõt an pha hoìa tan âæåüc 0,02%C åí 727oC, sàõt âen ta hoìa tan 0,10%C åí 1499oC. Sàõt gama hoìa tan 2,14%C åí 1147OC. Ngæåìi ta cho ràòng caïc bon chui vaìo nåi coï nhiãöu sai lãûch maûng nháút. Våïi sàõt gama coï thãø hoìa tan täúi âa khoaíng 10% nguyãn tæí sàõt. 2-Cáúu tæí caïc bon : a- Caïc daûng täön taûi cuía caïc bon : Trong tæû nhiãn caïc bon täön taûi dæåïi ba daûng : than âaï (vä âënh hçnh), kim cæång vaì graphêt (coï cáúu taûo maûng tinh thãø). Trong håüp kim Fe - C caïc bon chè täön taûi tæû do åí daûng graphêt (trong caïc loaûi gang coï graphêt). b - Tæång taïc hoïa hoüc giæîa sàõt vaì caïc bon : Khi læåüng hoìa tan cuía caïc bon vaìo sàõt væåüt quaï giåïi haûn cuía dung dëch ràõn thç seî taûo nãn caïc håüp cháút hoïa hoüc : Fe3C (6,67%C), Fe2C (9,67%C) vaì FeC (17,67%C). Tuy nhiãn trong håüp kim sàõt caïc bon do chè sæí duûng åí giåïi haûn khoaíng 5%C nãn chè coï Fe3C vaì håüp cháút naìy coï tãn laì xãmentit. Xãmentit laì pha xen keî coï kiãøu maûng phæïc taûp, nhiãût âäü noïng chaíy khoaíng 1250oC vaì coï âäü cæïng cao khoaíng 800HB. ÅÍ nhiãût âäü nhoí hån 217oC coï tæì tênh. Låïn hån nhiãût âäü naìy máút tæì tênh. Khi hoìa tan thãm caïc nguyãn täú håüp kim (Cr, Mn, W...) dæåïi daûng thay thãú ta coï xãmentit håüp kim (nguyãn täú håüp kim thay vaìo vë trê cuía sàõt). 3-Giaín âäö pha Fe - C (Fe - Fe3C) : a - Daûng täøng quaït cuía giaín âäö pha Fe - C : Chuïng ta chè nghiãn cæïu giaín âäö pha chæïa 6,67%C nãn coìn goüi laì giaín âäö pha Fe - Fe3C. Daûng cuía giaín âäö pha naìy thoaût nhçn khaï phæïc taûp, tuy nhiãn nãúu phán têch ra thç noï laì täøng håüp cuía bäún loaûi giaín âäö pha âaî nghiãn cæïu træåïc âáy. Kyï hiãûu caïc âiãøm vaì toüa âäü cuía chuïng âaî âæåüc quäúc tãú hoïa. Cuû thãø nhæ sau : Caïc âæåìng trãn giaín âäö pha : -ABCD laì âæåìng loíng. -AÛHECF laì âæåìng âàûc. - ECF laì âæåìng cuìng tinh, taûi nhiãût âäü naìy xaíy ra phaín æïng cuìng tinh (eutectie) - PSK laì âæåìng cuìng têch, taûi âáy xaíy ra phaín æïng cuìng têch (eutectoid). - SE laì giåïi haûn hoìa tan cuía caïc bon trong sàõt gamma. - PQ laì giåïi haûn hoìa tan cuía caïc bon trong sàõt an pha. 40