intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình sinh học đại cương part 3

Chia sẻ: Ashdkajd Daksdjk | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

417
lượt xem
177
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự ra đời của sinh học bắt đầu từ thế kỉ 19, khi các nhà khoa học tìm thấy được các đặc điểm chung cơ bản giữa các loài. Ngày nay, sinh học trở thành một môn học chuẩn và bắt buộc tại các trường học và Đại học trên khắp thế giới, và rất nhiều bài báo được công bố hằng năm ở trên khắp các tạp chí chuyên ngành về y và sinh.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình sinh học đại cương part 3

  1. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 25 Nh ng ch t trao ñ i gi a t bào và môi trư ng thư ng hòa tan trong nư c. Do s chênh l ch v n ng ñ mà nư c có th và các ch t hòa tan có th th m qua màng t bào. Hi n tư ng này x y ra nh áp xu t th m th u. ð hi u rõ hơn ta xét ví d sau ñây: 1,- Phân bi t các lo i màng • Màng th m: Màng có h th ng l mà b t kỳ ch t nào cũng qua ñư c. • Màng không th m: Không cho b t kỳ ch t nào ñi qua. • Màng bán th m: Ch cho m t s ch t ch không ph i t t c . Màng t bào thu c vào lo i màng bán th m. 2,- Chu n b thí nghi m L y m t cái túi colodion (có các l màng không quá nh ñ phân t ñư ng và nư c có th ñi qua ñư c) ñ ng ñ y dung d ch ñư ng 5% và ñ vào c c nư c, sau m t th i gian ñư ng trong nư c bao quanh túi s b ng n ng ñ ñư ng trong túi. ði u ñó ch ng t ñư ng trong túi ñi qua màng túi vào c c và nư c t c c ñi vào trong túi. N u l y m t túi khác có kích thư c l nh ch cho nư c ñi qua mà không cho phân t ñư ng qua ñư c sau ñó ta cũng ñ dung d ch ñư ng 5% vào và c t mi ng túi vào m t ng th y tinh và cho vào c c nư c. Sau m t th i gian ta th y nư c dâng lên c t th y tinh (Hình 2-8). S khuy ch tán như v y c a các phân t nư c hay c a dung môi nào khác qua màng g i là th m th u. M c nư c trong ng th y tinh s dâng lên cao ñ sao cho áp su t do c t nư c trong ng gây ra b ng v i l c b t nư c ñi vào trong túi. Áp xu t c a c t nư c ñư c dùng làm m c ño áp su t th m th u. S th m th u x y ra khi có s chênh l ch v n ng ñ gi a dung d ch trong và ngoài màng. S khu ch tán c a các phân t ch t hòa tan qua màng bán th m còn g i là s th m tích; còn s khu ch tán c a các phân t dung môi qua màng bán th m g i là th m th u. Màng t bào ho t ñ ng như m t màng bán th m. Khi cho t bào vào ch t l ng có cùng áp su t th m th u như trong t bào thì nư c không ñi vào và ñi ra kh i t bào vì v y t bào không b ph ng lên mà cũng không b co l i, ch t l ng như v y g i là ch t l ng ñ ng trương. Dung d ch mu i ăn 0,85% là ñ ng trương so v i t bào c a ngư i và m t s ñ ng v t (dung d ch sinh lý). 3,- Thí nghi m bi u di n áp su t th m th u A - ð dung d ch ñư ng 5% vào túi làm b ng màng bán th m (xenlofan) treo trong nư c. Các ph n t nư c khuy ch tán vào túi làm cho c t nư c trong
  2. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 26 ng th y tinh dâng lên cao. Các ph n t ñư ng l n hơn, và vì v y, không th ñi qua màng xenlofan. B - Khi ñ t cân b ng, áp su t c a c t nư c trong ng b ng ñúng v i áp su t th m th u c a dung d ch ñư ng và dùng làm m c ño áp su t y. Hình 2-8: Mô hình bi u di n áp su t th m th u 4,- S khu ch tán Chúng ta ñ u bi t các phân t ch t l ng, r n, khí ñ u luôn chuy n ñ ng. S sai khác nhau gi a ba tr ng thái r n, l ng, khí ñư c xác ñ nh b i b c t do chuy n ñ ng gi a các phân t . Các phân t ch t l ng và khí chuy n ñ ng m nh hơn so v i ch t r n, do s chuy n ñ ng như v y mà s phân b c a các ch t trong ch t l ng và ch t khí sau m t th i gian s ñ t tr ng thái cân b ng. S khu ch tán có nghĩa là s chuy n d ch c a các phân t theo t t c các hư ng, n u dung d ch có s chênh l ch n ng ñ thì sau m t th i gian s ñư c phân b ñ u. Có th hi u nôm na s khu ch tán là s phân b các phân t t nơi có n ng ñ cao ñ n nơi có n ng ñ th p hơn, do chuy n ñ ng nhi t c a chúng gây ra. Các ch t khác nhau cùng trong m t dung d ch khu ch tán không ph thu c vào nhau. Th m tích và th m th u ch là hai d ng ñ c bi t c a khu ch tán. S v n chuy n có ch n l c c a các phân t 2.2.5. 2.2.5.1. S khu ch tán có ch n l c Như chúng ta ñã ñ c p ph n trên ñây r ng t bào có kh năng ti p nh n và ñào th i m t cách có ch n l c các ch t. ð c tính ch n l c này chính
  3. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 27 là c a màng t bào, vì t t c s trao ñ i ñ u qua màng. Ngày nay ngư i ta cho r ng s ch n l c này là do: 1,- Kích thư c ñư ng kính l c a màng Nh ng ch t ñi qua màng ñư c là nh ng ch t có ñư ng kính các phân t tương quan v i ñư ng kính l c a màng. Ví d t bào qu n c u th n c a các loài thú có ñư ng kính l t 18÷50Å nên nó không ñ l t t máu vào nư c ti u các phân t protein có kh i lư ng quá 40.000 Dalton. Nhưng l màng c a qu n c u th n c a chu t ñ ng là 60÷70Å nên nó cho qua các phân t protein có kh i lư ng 60.000 Dalton. 2,- Ch t v n chuy n Trên màng có ch a các ch t làm nhi m v v n chuy n. Các ch t này có kh năng ti p nh n m t cách có ch n l c. 3,- S v n chuy n tích c c S khuy ch tán lý h c, các ch t hòa tan ñi t nơi có n ng ñ cao ñ n nơi có n ng ñ th p. ð i v i các t bào s ng s h p th và th i m t s ch t có th ngư c l i v i d c n ng ñ , t c là các ch t có th ñi t nơi có n ng ñ cao sang nơi có n ng ñ th p ví d th n n ng ñ urê trong nư c ti u ñ m ñ c g p 65 l n trong máu, n ng ñ phosphat g p 16 l n trong máu, nhưng các ch t y v n th m t máu vào qua màng t bào vào nư c ti u; còn t i ng th n tuy n ng ñ glucose th p hơn máu, nhưng glucose v n ñư c thu h i l i, t c là th m qua màng t bào ñ vào máu. Như v y màng t bào s ng có th ch ñ ng v n chuy n m t s ch t ngư c chi u v i s khu ch tán lý h c. ðó là kh năng ho t t i c a màng t bào. Màng t bào còn có th th c hi n s trao ñ i ch t nh s bi n d ng tích c c c a nó. ð i v i m t s ch t (th c ăn) có kích thư c l n không l t qua các l màng ñư c thì t i nơi ti p xúc v i chúng thì màng t bào lõm vào t o thành túi b c l y chúng và sau ñó khép l i t o thành không bào ch a ch t l y vào. T bào s ti t enzyme ñ phân h y ch t l y vào thành ph n nh và h p th qua màng. S ti p nh n thông tin qua màng t bào 2.2.6. Nh ng sinh v t ñơn bào như vi khu n, n m men, ... thì t bào liên h tr c ti p v i môi trư ng, m i thông tin ñư c ti p nh n qua màng t bào, nhưng s ph n ng c a chúng ñ i v i nh ng bi n ñ i y u t, th ñ ng vì chưa có s phân hóa v ch c năng như nh ng sinh v t ña bào. sinh v t ña bào s liên h gi a t bào v i môi trư ng xung quanh và v i nh ng t bào
  4. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 28 khác trong cơ th c n thi t có nh ng mô chuyên hóa ñ ti p nh n và d n truy n các tín hi u thông tin (mô th n kinh). Nh ng kích thích ñư c các t bào th n kinh ti p nh n và truy n v h th n kinh trung ương, ñ ng th i t bào th n kinh cũng d n truy n nh ng tín hi u ph n x c a h th n kinh trung ương. Quá trình ti p nh n và d n truy n các tín hi u thông tin ñ u có s tham gia tr c ti p c a màng sinh ch t c a t bào th n kinh. Màng t bào th n kinh có tính th m ch n l c ñ i v i ion K+ và Na+ (màng t bào d cho ion kali ñi qua hơn Na). Khi có s chênh l ch v n ng ñ ion gi a trong và ngoài màng thì s có m t th năng ñi n hóa. (Cơ ch c a quá trình ti p nh n và d n truy n các xung ñ ng dư i d ng sóng c a m t chu i quá trình c c hóa c a màng). PROTEIN VÀ VAI TRÒ C A PROTEIN ð I V I S S NG 2.3. - Protein là nh ng ch t có trong cơ th s ng, có tr ng lư ng phân t l n, chúng ñư c t o thành t axit amin và không hòa tan trong dung d ch axit Tricloaxetic 10%. - Là v t ch t cơ b n nh t c a t bào. - Làm nhi m v xúc tác ñ c bi t cho cơ th s ng. - Protein là nh ng c u t quan tr ng nh t v m t s lư ng c a t t c các cơ th s ng, ñ c bi t là cơ th có t ch c cao. Trong các mô c a ñ ng v t có vú, Protein chi m 10÷20% còn Gluxit và Lipit ch chi m 1÷5%. Protein có nhi u ñ c tính không có b t kỳ h p ch t h u cơ nào như tính ña d ng v m t c u trúc, tính ñ c hi u lo i r t cao, kh năng ph n ng l n, kh năng thích ng ñ i v i tác d ng c a môi trư ng ngoài và tái l p tr ng thái ban ñ u khi ng ng tác d ng → Chính nh ng ñ c tính này ñ m b o ch c năng '' cơ s s s ng '' c a Protein. - Protein r t khác nhau v c u trúc, tính ch t và ñ c bi t là vai trò sinh lý, trong cơ th Protein là: 1- ch t t o hình ñ t o thành các mô, 2- là ch t xúc tác (enzyme), 3- là kháng th , tham gia t o thành các hocmôn, ñi u hòa qúa trình s ng. - Trong t t c các Protein ñ u có ch a 4 nguyên t C, H, O, N ngoài ra còn m t s lư ng r t ít S, Fe, Cu, .... 2.3.1. C u t o c a phân t Protein
  5. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 29 Khi th y phân Protein - ví d như ñun sôi chúng v i axit ho c ki m ho c cho th y phân b ng các Enzyme - ch y u là 20 axit amin (có 80 axit amin trong t nhiên) và 2 amit. Th y phân b ng axit, ví d : HCl 6N, H2S04 ... s làm phân h y m t s axit amin, ch y u là Triprophan. ð c bi t, khi th y phân các Protein có ch a Gluxit s t o thành s n ph m ph có màu nâu ñ m g i là Humin là ch t có th liên k t 1 ph n v i các axit amin. Th y phân b ng ki m, gi ñư c Triprophan nhưng nhi u axit amin b racemic hóa t c là s chuy n t d ng L sang d ng D, vì v y, th y phân b ng Enzymin là ưu vi t nh t. Axit amin là d n xu t c a axit caboxylic trong ñó 1 ho c 2 nguyên t hydro c a g c Alcyl ñư c thay th m i nhóm amin- Công th c t ng quát: R CH COOH NH2 Trong phân t c a m t s axit amin, ngoài nhóm −NH2 và −COOH còn có ch a các g c Hydroxil (−OH), g c Phenil (C6 H5 ), g c Thiol (−SH). Trong 20 axit amin và 2 amit thư ng g p trong thành ph n c a Protein có 10 axit amin không thay th : Leucine (Leu.); Izoleucine (Ileu.); Methionine (Met.); Valin (Val.); Lysine (Lys); Threonine (Thr.); Phenylalanine (Phe.); Tryptophan (Try.), • Các axit amin này trong cơ th ngư i và ñ ng v t không t t ng h p ñư c mà ph i thu nh n qua ñư ng th c ăn - ñ i v i các cơ th tr ñang phát tri n còn có Arginine (Arg) và Histidine (His), • S còn l i là các axit amin có th thay th ; t c là cơ th ngư i và ñ ng v t có th t t ng h p ñư c: Glycine (Gly.); Alanine (Ala.); Serine (Ser.); Cysteine (Cys.); Glutamine (Glu.) - Aspactic (Asp.); Tyrosine (Tyr.); Proline (Pro.); Cystine; Hydroxy proline; Asparagin (Asp−NH2 hay Asn.); Glutamine (Glu−NH2 hay Gln.). C u trúc phân t Protein 2.3.2. Hi n nay ngư i ta phân bi t 4 b c c u trúc c a phân t Protein khác nhau b i m c ñ ph c t p và d ng liên k t trong n i t i phân t c a chúng. 2.3.2.1. C u trúc b c 1 Nh ng công trình nghiên c u cho th y r ng, m t Protein nh t ñ nh c a cùng m t lo i th s ng ñư c t o nên t nh ng axit amin như nhau và trong phân t c a Protein, ñó trình t k t h p c a các axit amin là hoàn toàn xác ñ nh.
  6. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 30 - Các phân t Protein ñ u là các Polypeptit do hàng ch c, có khi hàng trăm phân t axit amin k t h p v i nhau b ng liên k t Peptit. - Liên k t Peptit ñư c t o thành do k t qu tác d ng c a nhóm cacboxyl c a axit amin này v i nhóm amin c a axit amin khác. Ví d : CH3 O H CH3 H3o C NH2 Ch2 NH2 COOH N COOH NH2 Ch2 Ch COOH CH Alamin Glyxin Glyxilalamin Dipeptit này có th tác d ng v i 1 axit amin th 3 n a t o thành m t Tripeptit, sau ñó v i axit amin th 4, th 5, ... ñ t o thành các Peptit tương ng: Tetrapeptit pentapeptit, ... - g i là Polypeptit. - V nguyên t c g i tên như sau: Tên các axit amin có nhóm Cacboxyl tham gia ph n ng v n cu i ñ u ñư c ñ i thành " il ", còn axit amin có nhóm Cacboxyl không tham gia ph n ng gi nguyên tên g i: Glyxin + Alamin → Glyxil alamin Alamin + Glyxin → Alamil glyxin - Ta th y axit amin có th k t h p theo nhi u cách ñ t o thành các peptit. - Trên nguyên t c: n u có n− axit amin s có n− cách k t h p và d n ñ n ta có n− ñ ng phân. M ch polypeptit là d ng c u trúc ñ u tiên và ñư c g i là c u trúc b c I c a phân t protein. - Qua k t qu c a nhi u nghiên c u cho th y r ng: nh ng axit amin có 2 nhóm NH2 → thì ch có nhóm NH2 trong liên k t peptit là nhóm α- amin. - Thành ph n c a protein và trình t các axit amin k t h p v i nhau b ng liên k t peptit trong nó ñư c g i là c u trúc b c I. - ð xác ñ nh c u trúc b c I c a m t protein, ngư i ta dùng tripxin ñ th y phân (vì nó phân gi i các liên k t peptit nh t ñ nh) sau ñó → s c ký và ñi n di ñ có ñư c các v t phân b m t cách ñ c trưng cho m t protein (fingerprint). - Vì liên k t peptit luôn luôn ñư c t o nên gi a nhóm α−amin và nhóm cacboxil ñ ng c nh nên trong m i chu i polypeptit có tr c c t như nhau trong protein.
  7. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 31 - Các chu i polypeptit c a nh ng protein khác nhau ch khác nhau tính ch t c a g c R g n v i tr c c t c a chu i polypeptit. - Khi nghiên c u c u trúc, tinh th c a các axit amin và peptit cho th y kích thư c c a nhóm peptit ch a m t s α−amin như nhau thì g n như b ng nhau - không k là nó ñư c t o thành b i các axit amin nào. K t qu xác ñ nh kho ng cách gi a các g c hóa tr gi a các nguyên t C, H, O, N như sau: R2 {H} H O H R2 N N N N CH 1,47 Å 1,47 Å 114°C 123°C C C C C C C 1,53 Å 1,47 Å 1,53 Å 1,32 Å 1,24 Å 1,24 Å O R 1 {H } O H R1 → l n hơn bình thư ng ( 1,21 Å ) C O - ð dài 1,24 Å gi a O → nh hơn bình thư ng ( 1,47 Å ) N C - ð dài 1,32 Å gi a - ðó là k t qu c a hi n tư ng h bi n d n t i thành d ng enol (kho ng 40%) c a liên k t peptit: C C N N O OH H - Nhóm peptit có th t n t i dư i 2 d ng ñ ng phân "cis" và "trans": O O O H C N C N C H C C cis trans - Vì v y, trong protein thư ng ch t n t i d ng " trans " ( b n ). 2.3.2.2. C u trúc b c II - H u như t t c các axit amin ñ u ch a nguyên t cacbon b t ñ i - nên các g c axit amin có kh năng quay t do quanh m i liên k t v trí α. K t qu làm cho m ch polypeptit có khuynh hư ng hình thành c u trúc xo n. - Trong vi c hình thành c u t o xo n c a m ch polypeptit thì liên k t hydro gi m t vai trò quan tr ng gi a hai nhóm:
  8. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 32 O H và H • •• • • O C C N N - T nh ng nghiên c u trên, Pauling và Kory (1955) ñã ñ xu t ra m t mô hình c u t o xo n α c a các m ch polypeptit. Lý thuy t này ñư c ch ng minh tr c ti p và ñư c th a nh n r ng rãi. 5 Theo thuy t ñó thì: • M i vòng xo n g m 3,6 g c axit amin; 4 • 5 vòng xo n bao g m 18 g c axit 27 Å amin; 18 gèc 3 • Kho ng cách gi a 2 vòng xo n là 5,4Å (1,5Å cho m i axit amin); 2 • ðư ng kính trong là: 10,1Å; Các g c bên c a các axit amin không 5,4 Å 1 3,6 gèc tham gia tr c ti p và vi c t o thành m ch polypeptit ñ u hư ng ra ngoài. 10,1 Å Ch ng minh cho s t n t i c a liên k t hydro: ðun nh → d n ñ n m t nh ng tính ch t sinh h c ban ñ u - m c dù nh ng tác ñ ng này không gây nh ng bi n ñ i trong liên k t peptit hay trong c u disulfit (do làm ñ t liên k t hydro). S t n t i c a liên k t hydro ñư c xác nh n nh ngư i ta phát hi n ñư c r ng: protein có th b bi n tính b ng nh ng ch t mà b n thân chúng r t ñ dàng t o nên liên k t hydro. Ngay nhi t ñ r t th p ñã có th làm bi n tính nhi u protein mà không gây nh ng bi n ñ i trong các liên k t ñ ng hóa tr . 1,- Tương tác k nư c trong Protein Trong th i gian g n ñây ngư i ta cho r ng các l c liên k t trong lòng protein xu t hi n không nh ng ñư c hình thành b ng liên k t hydro mà còn nh s tương tác c a các nhóm k nư c. Ngư i ta tìm th t r ng các axit amin c a phân t hemoglobin có các g c k nư c như valine, leucine, phenylalanine ñư c phân b trong lòng
  9. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 33 phân t còn các axit amin phân c c ñư c phân b trên b m t, vì v y các tương tác k nư c chính có vai trò quan tr ng trong vi c duy trì c u trúc không gian c a phân t protein. 2,- C u trúc b c 3 Khi nghiên c u c u trúc phân t c a m t s protein d ng hình c u như albumin c a huy t thanh, Hemoglobin, ... ngư i ta th y n u ch d a vào thuy t c u t o xo n thôi thì chưa gi i thích ñư c. Ví d : Phân t albumin → ðư c t o nên b i 600 g c axit amin, n u d a theo lý thuy t c u t o xo n thì ñ dài m i axit amin là 1,5Å → 1,5Å x 600 = 900Å, ñư ng kính trong c a c u t o xo n là 10,1Å, → Như v y, s li u tính theo lý thuy t - t l tr c l n trên tr c nh s là: 900/ 10,1 = 90 → nhưng trên th c t ch có 4, ñi u ñó cho th y phân t có c u trúc d ng c u Như v y: S s p x p không gian c a nh ng ph n xo n và vô ñ nh hình c a m ch polypeptin theo m t tr t t nh t ñ nh ñ t o thành d ng c u ñư c g i là c u trúc b c III c a phân t protein. Các phân t có c u trúc b c III: Albumin, Mioglobin, Kimotrip- xinogen, Ribonucleaza. 3,- C u trúc b c 4 K t q a nghiên c u c a nh ng năm g n ñây cho th y, ngoài c u trúc b c 3, nhi u Protein còn có c c u trúc b c 4. - C u trúc b c 4 c a phân t Protein là do hai hay nhi u ti u ñơn v có c u trúc b c 3 k t h p t o thành. - Ví d : Hemoglobin, phân t c a nó ñư c hình thành t 4 ti u ñơn v , 2 m ch α và 2 m ch β hay insulin (2 ti u ñơn v ), pepxin, aminlaza (12 ti u ñơn v ). - C u trúc b c 4 ñư c hình thành và n ñ nh nh các l c tương tác gi a các nhóm bên phân b trên b m t c a các ti u ñơn v protein hình c u, như các liên k t hydro, liên k t "Van-der-walls", tĩnh ñi n, .... C u trúc b c cao là m t trong nh ng ñ c ñi m phân bi t protein v i các h u ch t h u cơ khác.
  10. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 34 2.3.2. M t s tính ch t ñ c trưng c a axit amin 2.3.2.1. Tính ch t nhi t ñ 20÷25ºC. 1,- Khi k t tinh cho tinh th màu tr ng, b n 2,- Tính tan trong nư c c a chúng r t khác nhau, tan t t nh t là Proline kém nh t là Tyrosine và Cysteine. S có m t c a mu i nh hư ng ñ n tính tan c a axit amin trong nư c. Nhi u axit amin tan t t hơn khi thêm 1 lư ng nh mu i, nhưng k t t a khi tăng m nh l c ion c a d ng dung d ch. 3,- ða s các axit amin b n trong dung d ch axit m nh - tr Triptophan b phân h y hoàn toàn và các axit amin có ch a lưu huỳnh như Cysteine Cystin và ch a nhóm −OH như Serine,Threonine s b oxy hóa t 10÷30%. - Trong dung d ch ki m m nh (NaOH : 4 - 8N) thì các axit amin ch a nhóm OH (Serine, Treomine) b deamin hóa, các axit amin ch a nhóm lưu huỳnh như Cysteine, Cistin b phá h ng, Arginine b phân h y và ña s các axit amin b Raxemic hóa, nghĩa là chuy n t d ng L sang d ng D. - Dư i tác d ng c a ki m x y ra s chuy n bi n thu n ngh ch c a nhóm Caboxyl thành d ng enol d n t i làm m t tính b t ñ i c a nguyên t Cabon−α qúa trình ñi có th bi u di n như sau: N H2 N H2 OH H R C COOH R C C R C COOH H H OH N H2 4,- Tính ho t quang: Tr Glycine, còn t t c các axit amin khác ñ u là ch t ho t quang, có th t n t i dư i 2 d ng ho t ñ ng quang h c - d ng D và d ng L. Ch t chính dùng ñ xác ñ nh d ng c a các phân t là L−serine, có c u trúc không gian gi ng c u trúc không gian c a L−aldehyt glyxerinic, d ng D và d ng L ñư c bi u di n như sau: D ng D D ng L M t s các axit amin có 2 nguyên t Cacbon b t ñ i, chúng có 4 ñ ng phân quang h c, trong trư ng h p này ký hi u L và D ñư c dùng ch các d ng ñ ng phân g p trong thành ph n c a protein, 2 d ng ñ ng phân còn l i
  11. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 35 ch thu ñư c b ng phương pháp t ng h p hóa h c, ñư c ký hi u là D−allo và L−allo axit amin - Ví d như Isoleucin: COOH COOH C OOH COOH N H2 N H2 C H H C N H2 C H H C N H2 H C C H3 C H3 C H C H H C C H3 C H3 C2 H5 C2 H5 C 2H 5 C 2H 5 Isoleucin Allo isoleucin - T t c các axit amin có trong thành ph n c a Protein ñ u thu c d ng L; ñ ng và th c v t không có kh năng h p thu axit amin d ng D; không nh ng th , ñôi khi còn có nh hư ng x u ñ n qúa trình trao ñ i ch t. 5,- Tính ñi n ly lư ng tính - Axít amin có tính ñi n ly lư ng tính vì do trong phân t có ch a ñ ng th i nhóm −COOH (cacboxyl ) và nhóm −NH2 . - Trong dung d ch nư c nó có th t n t i ñ ng th i dư i hai d ng: d ng phân t và ch y u dư i d ng ion lư ng c c. – R C C OOH NH3+ - S phân ly trong môi trư ng axit và ki m x y ra như sau: N H2 C H2 C OOH – + C H2 COO H3 OH – H+ + – H3 N C H2 COOH H3 N C H2 COO Như v y trong các dung d ch axit m nh c a axit amin t n t i d ng ion dương và ngư c l i trong ki m m nh thì d ng ion âm, t i mi n trung tính, phân t không có ñi n tích nhưng t t nhiên nó v n phân c c m nh. pI - g i là ñi m ñ ng ñi n c a phân t axit amin, v y: Giá tr pH, t i ñó phân t trung hòa ñi n, ñư c g i là ñi m ñ ng ñi n pI. Ta th y gía tr pI c a các axit amin khác nhau thì không gi ng nhau, vì v y m t gía tr pH thích h p, các axit amin s chuy n v c c âm hay c c dương v i nh ng v n t c khác nhau → phương pháp ñi n di → dùng ñ phân tích h n h p axit amin. 2.3.2.2. Các ph n ng ñ c trưng quan tr ng 1,- Ph n ng v i axit nitrơ
  12. SINH H C ð I CƯƠNG 2007 TRANG 36 - Các axit amin (tr Prolin và Oxyprolin) ñ u ph n ng v i axit nitrơ ñ gi i phóng khí nitơ và t o thành Oxyaxit tương ng: OH NH2 COOH COOH R CH R CH N2 HNO 2 H2 O - Ph n ng này ñư c Van-Slyke dùng ñ ñ nh lư ng axit amin b ng cách xác ñ nh lư ng N2 t o thành. 2,- Ph n ng v i formalin (Ph n ng Sorensen ) - Khi thêm m t lư ng dư formalin trung tính vào dung d ch axit amin, focmalin s tác d ng v i nhóm −NH2 c a axit amin: R CH COOH H CHO R CH COOH N H2 CH2 OH NH ðây là cơ s c a phương pháp ñ nh lư ng Sorensen cho các α-amin. ð nh lư ng b ng phương pháp chu n ñ nhóm −COOH b ng NaOH-0,1N 3,- Ph n ng v i ninhydrin - Khi ñun nóng, ña s axit amin tác d ng v i Ninhydrin ñ t o thành CO2, NH3 và andehyt tương ng: O O OH OH CH H2 N COOH H2N RCHO CO2 OH OH R O O Ninhydrin Hydrindantin O O O O OH OH NH3 N 3 H2 O OH H O O OH O Màu xanh tím - Ta có th ñ nh lư ng amin tham gia ph n ng thông qua xác ñ nh lư ng khí CO2 NH3 ho c Aldehyl t o thành. - Khi PH c a môi trư ng ph n ng l n hơn 4 s x y ra ph n ng ngưng t ti p theo v i NH3 m i t o thành, ñ t o thành m t h p ch t có màu tím xanh - ph n ng này ñư c dùng nhi u trong ph n ng ñ nh tính và ñ nh lư ng axit amin trong các phương pháp s c ký và ñi n di trên gi y - tr 3 axit amin: • Axit aspactic + Ninhydrin cho 2 phân t CO2 ,
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2