intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Thị trường chứng khoán - Ts. Nguyễn Võ Ngoạn

Chia sẻ: Pham Thanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:154

320
lượt xem
97
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình thị trường chứng khoán do Ts. Nguyễn Võ Ngoạn biên soạn có kết cấu nội dung gồm 3 chương: chương 1 thị trường chứng khoán, chương 2 Chứng khoán và phát hành chứng khoán, chương 3 Phân tích chứng khoán. Mời các bạn cùng tham khảo giáo trình để nắm rõ hơn nội dung kiến thức cụ thể trong từng chương học.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Thị trường chứng khoán - Ts. Nguyễn Võ Ngoạn

  1. Tr­êng §¹i häc Kinh doanh vµ c«ng nghÖ Hµ néi KHoa tµi chÝnh - ng©n hµng ------------------------------ Gi¸o tr×nh: ThÞ tr­êng chøng kho¸n TS. NguyÔn Vâ Ngo¹n Hµ Néi, 2009
  2. Môc lôc Ch­¬ng 1: ThÞ tr­êng chøng kho¸n 7 1.1- kh¸i niÖm 7 1.2. LÞch sö ra ®êi thÞ tr­êng chøng kho¸n 7 1.3. VÞ trÝ thÞ tr­êng chøng kho¸n 8 1.4. chøc n¨ng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n 8 1.5. Ph©n lo¹i thÞ tr­êng chøng kho¸n 9 1.5.1. Ph©n lo¹i theo c«ng cô ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng – hµng hãa 9 trªn thÞ tr­êng 1.5.2. Ph©n lo¹i theo sù vËn ®éng cña vèn 10 1.5.3. Ph©n lo¹i theo h×nh thøc tæ chøc 10 1.5.4. C¸c chñ thÓ tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n 12 1.5.5. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n 13 1.6. Mét sè thÞ tr­êng chøng kho¸n chñ yÕu trªn thÕ giíi 15 1.6.1. ThÞ tr­êng chøng kho¸n New York (The New York Stock 15 Exchange – NYSE) 1.6.2. ThÞ tr­êng OTC Mü (NASDAQ) 16 1.6.3. ThÞ tr­êng chøng kho¸n London (Anh) 16 1.6.4. ThÞ tr­êng chøng kho¸n Tokyo 17 1.6.5. ThÞ tr­êng chøng kho¸n Frankfurt (Céng hoµ Liªn bang §øc) 18 1.6.6. ThÞ tr­êng chøng kho¸n Paris (Bourse De Paris) 18 1.6.7. ThÞ tr­êng chøng kho¸n §µi Loan 19 C©u hái «n tËp ch­¬ng 1 21 Ch­¬ng 2: chøng kho¸n vµ ph¸t hµnh chøng kho¸n 22 2.1. kh¸i niÖm 22 2.2. Ph©n lo¹i chøng kho¸n 22 2.2.1. Ph©n lo¹i theo néi dung kinh tÕ 22 2.2.2. Ph©n lo¹i theo h×nh thøc chøng kho¸n 26 2.2.3. Ph©n lo¹i chøng kho¸n theo thu nhËp 26 2.3. Gi¸ chøng kho¸n 27 2.3.1- MÖnh gi¸ (Face Value) 27 3
  3. 2.3.2. Gi¸ b¸n lÇn ®Çu tr¸i phiÕu chiÕt khÊu khèng 27 2.3.3. Gi¸ b¸n cæ phiÕu ph¸t hµnh lÇn ®Çu 28 2.3.4. Th­ gi¸ (Book value) 29 2.3.5. ThÞ gi¸ 29 2.4. C¸c ph­¬ng thøc ph¸t hµnh chøng kho¸n 30 2.4.1. Ph©n lo¹i theo ®ît ph¸t hµnh 30 2.4..2- Ph©n lo¹i theo lo¹i ®èi t­îng mua, b¸n chøng kho¸n 30 2.5. ph¸t hµnh chøng kho¸n 31 2.5.1. Kh¸i niÖm 31 2.5.2. §iÒu kiÖn ph¸t hµnh vµ chµo b¸n chøng kho¸n lÇn ®Çu 32 2.5.3. Niªm yÕt chøng kho¸n 34 2.6. L­u ký, ®¨ng ký 36 2.6.1. Kh¸i niÖm 36 2.6.2. Tæ chøc l­u ký chøng kho¸n 37 2.6.3. C¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng l­u ký chøng kho¸n 37 2.6.4. C¸c h×nh thøc l­u ký chøng kho¸n 37 2.6.5. Më tµi kho¶n l­u ký chøng kho¸n 39 2.6.6. Quy tr×nh l­u ký chøng kho¸n t¹i thÞ tr­êng giao dÞch chøng 39 kho¸n ë ViÖt Nam. 2.7. Th«ng tin trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n 40 2.7.1. Th«ng tin tõ tæ chøc niªm yÕt (Corporate disclosure), gåm: 40 2.7.2. Th«ng tin tõ Së giao dÞch chøng kho¸n: 40 2.7.3. Th«ng tin tõ c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô chøng kho¸n 40 gåm t×nh h×nh tµi chÝnh vµ c¸c th«ng tin liªn quan. 2.7.4. Th«ng tin vÒ giao dÞch chøng kho¸n gåm: 40 2.8. Rñi ro chøng kho¸n 41 2.8.1 Rñi ro hÖ thèng 41 2.8.3. §¸nh gi¸ rñi ro vµ møc sinh lêi k× väng. 41 2.8.2. Rñi ro kh«ng hÖ thèng 41 C©u hái «n tËp ch­¬ng 2 44 Ch­¬ng 3: Ph©n tÝch chøng kho¸n 45 3.1. môc tiªu ph©n tÝch 45 4
  4. 3.2. Quy tr×nh 45 3.3. Ph©n tÝch c¬ b¶n 45 3.3.1. §Þnh gi¸ tr¸i phiÕu 46 3.3.2. §Þnh gi¸ cæ phiÕu 52 3.3.3. Ph©n tÝch tµi chÝnh c«ng ty 56 3.4. Ph©n tÝch kü thuËt 59 3.4.1. C¬ së lý thuyÕt cña ph©n tÝch kü thuËt 59 3.4.2. Vai trß cña ph©n tÝch kü thuËt 60 3.5. chØ sè gi¸ chøng kho¸n 60 3.5.1. ChØ gi¸ cæ phiÕu 60 3.5.2. C«ng thøc tÝnh chØ sè gi¸ cæ phiÕu ë ViÖt nam – VN 62 Index C©u hái «n tËp ch­¬ng 3 64 Ch­¬ng 4: Giao dÞch chøng kho¸n 65 4.1. Së Giao dÞch chøng kho¸n 65 4.1.1. Kh¸i niÖm 65 4.1.2. Tæ chøc ho¹t ®éng cña Së giao dÞch chøng kho¸n (SGDCK) 65 4.1.3. Thµnh viªn Së Giao dÞch chøng kho¸n 66 4.1.4. NhiÖm vô cña Së Giao dÞch chøng kho¸n 66 4.1.5. H×nh thøc së h÷u 67 4.2. C«ng ty chøng kho¸n, c«ng ty qu¶n lý quü ®Çu t­ chøng kho¸n 67 4.2.1. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña c«ng ty chøng kho¸n 67 4.2.2. §iÒu kiÖn cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng chøng kho¸n 68 4.3. C¸c nghiÖp vô cô thÓ cña c«ng ty chøng kho¸n 69 4.3.1. NhiÖm vô chñ yÕu 69 4.3.2. C¸c nghiÖp vô cô thÓ 69 4.4. c¸c nghiÖp vô cô thÓ cña c«ng ty qu¶n lý quü ®Çu t­ chøng kho¸n 72 4.4.1. NhiÖm vô chñ yÕu 72 4.4.2. NghiÖp vô cô thÓ 72 4.5. giao dÞch chøng kho¸n trªn së giao dÞch 73 4.5.1. C¸c thµnh viªn tham gia 73 5
  5. 4.5.2. Ph­¬ng thøc giao dÞch 73 4.6. Quy tr×nh giao dÞch chøng kho¸n 74 4.6.1. Më tµi kho¶n vµ ký hîp ®ång 76 4.6.2. Ra lÖnh giao dÞch 76 4.6.3. C¸c lÖnh giao dÞch 79 4.7. C¸c lo¹i giao dÞch 81 4.7.1. Giao dÞch th«ng th­êng (Regular transaction) 81 4.7.2. Giao dÞch giao ngay (Cash transaction) 81 4.7.3. Giao dÞch kú h¹n (Forward transaction) 81 4.7.4. Giao dÞch t­¬ng lai (futures transaction) 81 4.7.5. Giao dÞch quyÒn chän (Option Transaction) 81 4.7.6. C¸c giao dÞch ®Æc biÖt (Special transactions) 81 4.8. §¬n vÞ giao dÞch 83 4.9. §¬n vÞ yÕt gi¸ 83 4.10. Biªn ®é dao ®éng gi¸ 83 4.11. Gi¸ tham chiÕu 83 4.12. Quy tr×nh kü thuËt giao dÞch 84 4.12.1. Giao dÞch thñ c«ng 84 4.12.2. Giao dÞch qua m¸y tÝnh ®iÖn tö 85 4.13. Khíp lÖnh, gi¸ khíp lÖnh 85 4.13.1. Nguyªn t¾c khíp lÖnh 85 4.13.3. C¸c ph­¬ng thøc khíp lÖnh 86 4.14. Giao dÞch chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng otc 88 4.15. Thanh to¸n 88 4.15.1. Nguyªn t¾c thanh to¸n 88 4.15.2. Thanh to¸n chøng kho¸n vµ vèn 88 4.16. chuyÓn quyÒn së h÷u 91 C©u hái «n tËp ch­¬ng 4 92 Phô lôc 93 Tµi liÖu tham kh¶o 156 6
  6. Ch­¬ng thÞ tr­êng chøng kho¸n 1 1.1- kh¸i niÖm ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ n¬i giao dÞch mua b¸n, trao ®æi c¸c lo¹i chøng kho¸n. Chøng kho¸n ®­îc hiÓu víi nghÜa lµ c¸c lo¹i giÊy tê cã gi¸ hoÆc c¸c bót to¸n ghi sè x¸c nhËn c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña ng­êi së h÷u chøng kho¸n. ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ s¶n phÈm cao cÊp cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Hµng ho¸ cña thÞ tr­êng nµy rÊt kh¸c víi hµng ho¸ th«ng th­êng mÆc dï chóng còng cã gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông, nh­ng chóng l­u th«ng kh«ng nh­ l­u th«ng tiÒn tÖ. L­u th«ng ë ®©y lµ chuyÓn quyÒn së h÷u t­ b¶n (vèn Capital) chuyÓn tõ t­ b¶n së h÷u sang t­ b¶n kinh doanh. C¸c giao dÞch mua b¸n, trao ®æi chøng kho¸n cã thÓ diÔn ra trªn thÞ tr­êng s¬ cÊp hoÆc thÞ tr­êng thø cÊp; t¹i thÞ tr­êng tËp trung hoÆc phi tËp trung; t¹i thÞ tr­êng giao ngay hoÆc thÞ tr­êng kú h¹n, tuú thuéc vµo tÝnh chÊt sù vËn ®éng cña chóng. 1.2. LÞch sö ra ®êi thÞ tr­êng chøng kho¸n ThÞ tr­êng chøng kho¸n s¬ khai ®· xuÊt hiÖn vµo gi÷a thÕ kû XV. Khi ®ã t¹i nh÷ng thµnh phè th­¬ng m¹i lín cña c¸c n­íc ph­¬ng t©y, t¹i c¸c chî phiªn hoÆc c¸c qu¸n cµ phª c¸c th­¬ng gia th­êng tô tËp ®Ó trao ®æi, bµn b¹c vµ mua b¸n hµng ho¸, ngo¹i tÖ. Nh÷ng cuéc trao ®æi nµy nh»m thèng nhÊt, tho¶ thuËn b»ng miÖng vÒ gi¸ c¶, sè l­îng hµng ho¸ trao ®æi, kÓ c¶ nh÷ng “hîp ®ång t­¬ng lai” thùc hiÖn vµo c¸c th¸ng sau, quý sau. Nh÷ng cuéc trao ®æi ®ã, lóc ®Çu chØ lµ tõng nhãm nhá, vÒ sau sè ng­êi tham gia cµng nhiÒu råi trë thµnh mét khu chî riªng. Phiªn chî riªng ®Çu tiªn ®­îc tô häp t¹i l÷ qu¸n cña gia ®×nh Vanber thµnh phè Bruger (BØ) vµo n¨m 1453. T¹i l÷ qu¸n nµy cã mét b¶ng hiÖu h×nh 3 tói da vµ 1 tõ Ph¸p “Bourse”, nghÜa lµ “ThÞ tr­êng mËu dÞch” tøc lµ “Së Giao dÞch”; 3 tói da t­îng tr­ng cho 3 thÞ tr­êng: thÞ tr­êng hµng ho¸, thÞ tr­êng ngo¹i tÖ vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ®éng s¶n. N¨m 1547, eo biÓn Even bÞ c¸t lÊp c¹n, tµu bÌ kh«ng vµo ®­îc thµnh phè Bruger. Thµnh phè kh«ng cßn phån vinh n÷a, thÞ tr­êng ë ®©y tiªu ®iÒu, v× vËy “thÞ tr­êng mËu dÞch” nµy ®­îc chuyÓn tíi thµnh phè Anvers (BØ). Tõ ®ã thÞ tr­êng nµy ph¸t triÓn rÊt nhanh. 7
  7. Vµo gi÷a thÕ kû XVI mét thÞ tr­êng nh­ vËy còng ®­îc thµnh lËp t¹i Lu«n §«n (V­¬ng quèc Anh). Sau nµy ®­îc gäi lµ Së giao dÞch chøng kho¸n Lu«n §«n. C¸c thÞ tr­êng kh¸c tiÕp ®ã còng ®­îc thµnh lËp ë §øc, Ph¸p, ý vµ c¸c n­íc B¾c ¢u, sau ®ã lµ Mü. Sau mét qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn “thÞ tr­êng mËu dÞch” ®­îc t¸ch riªng thµnh c¸c thÞ tr­êng hµng ho¸, thÞ tr­êng hèi ®o¸i, thÞ tr­êng chøng kho¸n. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· ph¸t triÓn m¹nh mÏ kh«ng ngõng. Thêi kú huy hoµng nhÊt lµ vµo nh÷ng n¨m 1875 – 1913. Tuy nhiªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· tõng tr¶i qua c¸c b­íc th¨ng trÇm ch×m næi. §ã lµ “ngµy thø n¨m ®en tèi” 29/10/1929, chØ trong vµi giê ®· lµm cho thÞ tr­êng chøng kho¸n New York vµ c¸c thÞ tr­êng chøng kho¸n Mü, T©y ¢u, B¾c ¢u, NhËt b¶n gÇn nh­ suy sôp. Råi cuéc khñng kho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ vµo “ngµy thø hai ®en tèi” 19/10/1987 mét lÇn n÷a l¹i lµm chao ®¶o c¸c thÞ tr­êng chøng kho¸n hiÖn ®¹i trong thÕ kû XX. TÊt nhiªn sau ®ã thÞ tr­êng chøng kho¸n l¹i ®­îc phôc håi vµ ph¸t triÓn vµ ®ang trë thµnh mét thÓ chÕ tµi chÝnh kh«ng thÓ thiÕu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i. 1.3. VÞ trÝ thÞ tr­êng chøng kho¸n ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña thÞ tr­êng tµi chÝnh vµ ®­îc coi lµ ®Æc tr­ng c¬ b¶n, lµ biÓu t­îng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i. ThÞ tr­êng chøng kho¸n còng lµ h×nh ¶nh ®Æc tr­ng cña thÞ tr­êng vèn. Tuy nhiªn trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n th­êng sö dông c¶ 2 lo¹i c«ng cô ®Ó giao dÞch, ®ã lµ c«ng cô tµi chÝnh trªn thÞ tr­êng vèn vµ c«ng cô tµi chÝnh trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ. VÞ trÝ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc thÓ hiÖn trong s¬ ®å sau: ThÞ tr­êng Tµi chÝnh ThÞ tr­êng tiÒn tÖ ThÞ tr­êng vèn ThÞ tr­êng chøng kho¸n 1.4. chøc n¨ng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n Lµ s¶n phÈm cao cÊp cña nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, tuy ch­a cã lÞch sö l©u ®êi, nh­ng qua thùc tiÔn ho¹t ®éng, thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña nã trong nÒn kinh tÕ. Vai trß cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c chøc n¨ng sau: 8
  8. - ThÞ tr­êng chøng kho¸n lµm trung gian gi÷a tÝch luü vµ ®Çu t­ thùc hiÖn viÖc tËp trung vµ ph©n phèi vèn trªn c¬ së t¹o ra c¸c c«ng cô tµi chÝnh cã tÝnh thanh kho¶n, tÝnh láng cao chuyÓn ho¸ thêi h¹n nguån vèn phï hîp víi yªu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn. - ThÞ tr­êng chøng kho¸n t¸c ®éng vµo sù thay ®æi c¬ cÊu nguån vèn cña c¸c Doanh nghiÖp, c¸c c«ng ty theo xu h­íng t¨ng nguån vèn chñ së h÷u, gi¶m c¸c kho¶n vay ng©n hµng vµ vay bªn ngoµi kh¸c t¹o ra viÖc gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp. - ThÞ tr­êng chøng kho¸n tù ®éng ®iÒu hoµ c¸c nguèn vèn tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu, gi¶i quyÕt m©u thuÉn cung cÇu vèn gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ; c¸c khu vùc kinh tÕ; ®ång thêi b»ng c¸c c«ng cô ho¹t ®éng cña m×nh gãp phÇn ph©n t¸n sù tËp trung quyÒn lùc cña c¸c tËp ®oµn kinh tÕ lín, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy c¹nh tranh hoµn h¶o trong kinh doanh. - ThÞ tr­êng chøng kho¸n t¹o thu hót nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th«ng qua viÖc quèc tÕ ho¸ thÞ tr­êng, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ. - ThÞ tr­êng chøng kho¸n t¹o ra c«ng cô vµ ®iÒu kiÖn cho ChÝnh phñ huy ®éng c¸c nguån tµi chÝnh mµ kh«ng t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn l­u th«ng tiÒn tÖ. - ThÞ tr­êng chøng kho¸n cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c liªn quan ®Õn t×nh h×nh mua b¸n, kinh doanh chøng kho¸n, t×nh h×nh tµi chÝnh c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi cung cÊp c¸c dù b¸o t­¬ng lai vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ, vÒ chu kú ho¹t ®éng kinh doanh cña nÒn kinh tÕ x· héi. 1.5. Ph©n lo¹i thÞ tr­êng chøng kho¸n Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau, tuú thuéc môc ®Ých nghiªn cøu. 1.5.1. Ph©n lo¹i theo c«ng cô ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng – hµng hãa trªn thÞ tr­êng Theo c¸c ph©n lo¹i nµy, ng­êi ta chia ra thÞ tr­êng tr¸i phiÕu, thÞ tr­êng cæ phiÕu vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸i sinh. - ThÞ tr­êng tr¸i phiÕu (Bond Market) lµ n¬i mua b¸n c¸c lo¹i tr¸i phiÕu, tøc lµ mua b¸n c¸c lo¹i chøng kho¸n nî, c¸c chøng chØ hoÆc c¸c bót to¸n x¸c nhËn quyÒn chñ nî. Tr¸i phiÕu th­êng cã thêi h¹n x¸c ®Þnh ë møc trung h¹n hoÆc dµi h¹n. Trµi phiÕu (theo tõ H¸n ViÖt: Tr¸i lµ nî) lµ c«ng cô mµ ng­êi ®i vay vèn theo h×nh thøc cã hoµn tr¶ gèc vµ l·i. Ng­êi cho vay kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña sè vèn ®· cho vay. - ThÞ tr­êng cæ phiÕu (Stock Market) lµ n¬i mua b¸n c¸c chøng chØ hoÆc bót to¸n ghi sæ x¸c nhËn quyÒn së h÷u cæ phÇn trong c«ng ty cña c¸c cæ ®«ng. Cæ phiÕu cã thêi h¹n kh«ng x¸c ®Þnh, th­êng lµ vÜnh viÔn, hay chÝnh x¸c h¬n lµ cho ®Õn khi c«ng ty ph¸t hµnh ra chóng kh«ng tån t¹i n÷a. 9
  9. - ThÞ tr­êng ph¸i sinh (Derivative Market) lµ n¬i mua b¸n c¸c lo¹i giÊy tê cã nguån gèc chøng kho¸n, nh­ hîp ®ång quyÒn chän (Option Contract), hîp ®ång t­¬ng lai (Future Contract) v.v.. 1.5.2. Ph©n lo¹i theo sù vËn ®éng cña vèn Theo ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i nµy, ng­êi ta chia ra thÞ tr­êng s¬ cÊp (Primary Market) vµ thÞ tr­êng thø cÊp (Secondary Market). - ThÞ tr­êng s¬ cÊp cßn gäi lµ thÞ tr­êng cÊp 1, lµ thÞ tr­êng ph¸t hµnh c¸c chøng kho¸n, tøc lµ n¬i mua b¸n c¸c chøng kho¸n lÇn ®Çu tiªn. T¹i thÞ tr­êng nµy gi¸ c¶ cña chøng kho¸n lµ gi¸ ph¸t hµnh. Th«ng qua viÖc ph¸t hµnh chøng kho¸n, c¸c doanh nghiÖp huy ®éng vèn trªn thÞ tr­êng, ChÝnh phñ cã thªm nguån thu ®Ó tiªu dïng theo môc ®Ých. ThÞ tr­êng s¬ cÊp lµ kªnh huy ®éng vèn quan träng, trong nÒn kinh tÕ. NÕu kh«ng cã thÞ tr­êng s¬ cÊp th× toµn bé vèn cÇn thiÕt vµ vèn bæ sung cho c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i thùc hiÖn trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ, tøc lµ vèn bæ sung cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i thùc hiÖn qua hÖ thèng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. - ThÞ tr­êng thø cÊp cßn gäi lµ thÞ tr­êng cÊp 2 lµ n¬i mua b¸n, giao dÞch nh÷ng chøng kho¸n ®· ®­îc ph¸t hµnh. ViÖc mua b¸n nµy nh»m môc ®Ých kiÕm lêi, di chuyÓn vèn ®Çu t­, di chuyÓn tµi s¶n x· héi. ThÞ tr­êng thø cÊp lµm t¨ng tÝnh thanh kho¶n, tÝnh láng cña c¸c chøng kho¸n ®· ph¸t hµnh, t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi thêi h¹n cña vèn, ®ång thêi gióp c¸c nhµ ®Çu t­ sµng läc, thay ®æi kÕt cÊu danh môc ®Çu t­. - ThÞ tr­êng thø cÊp th«ng qua viÖc khíp lÖnh, ®Êu gi¸ mµ ®Þnh gi¸ ®­îc c¸c lo¹i chøng kho¸n ®· ph¸t hµnh trªn thÞ tr­êng s¬ cÊp. Gi¸ c¶ c¸c lo¹i chøng kho¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn thÞ tr­êng nµy ®­îc coi lµ th­íc ®o quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c c«ng ty. 1.5.3. Ph©n lo¹i theo h×nh thøc tæ chøc Theo c¸ch nµy, thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc chia ra thÞ tr­êng tËp trung vµ thÞ tr­êng phi tËp trung. ThÞ tr­êng tËp trung cã trô së, trung t©m giao dÞch hoÆc së giao dÞch (Stock Exchange). Së giao dÞch chøng kho¸n ®­îc tæ chøc hoµn chØnh, cã Héi ®ång qu¶n trÞ, Ban gi¸m ®èc, cã c¸c phßng chøc n¨ng. Së giao dÞch chøng kho¸n ®­îc Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc qu¶n lý chÆt chÏ d­íi sù ®iÒu tiÕt cña luËt chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n. T¹i Së giao dÞch chøng kho¸n, ng­êi mua vµ ng­êi b¸n th«ng qua m«i giíi hoÆc ®¹i lý ®Ó mua b¸n, trao ®æi c¸c chøng kho¸n cã niªm yÕt tham gia giao dÞch. ViÖc mua b¸n ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c vµ quy ®Þnh vÒ quy tr×nh ho¹t ®éng cña Së giao dÞch. ThÞ tr­êng chøng kho¸n phi tËp trung (OTC – Over – The Counter Market), lµ thÞ tr­êng thø cÊp, kh«ng cã Së giao dÞch, kh«ng tËp trung ë mét n¬i nhÊt ®Þnh, thÞ tr­êng phi tËp trung ®­îc ho¹t ®éng qua ®iÖn tho¹i hoÆc qua m¹ng vi tÝnh. Qua ®ã c¸c nhµ m«i giíi vµ 10
  10. nh÷ng ng­êi kinh doanh chøng kho¸n mua b¸n víi nhau vµ víi c¸c nhµ ®Çu t­; c¸c ho¹t ®éng giao dÞch ®­îc diÔn ra t¹i c¸c quÇy giao dÞch cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i hoÆc c¸c c«ng ty chøng kho¸n. ThÞ tr­êng chøng kho¸n phi tËp trung cã vÞ trÝ quan träng trong hÖ th«ng thÞ tr­êng chøng kho¸n. Cã nh÷ng thÞ tr­êng phi tËp trung tÇm cì quèc tÕ nh­ NASDAQ (National Association Securities Dealers Automatic Quote) cña Mü, hoÆc JASDAQ vµ J-Net cña NhËt lµ nh÷ng thÞ tr­êng cã khèi l­îng mua b¸n chøng kho¸n rÊt lín. Chøng kho¸n giao dÞch trªn thÞ tr­êng OTC chñ yÕu lµ c¸c chøng kho¸n ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt trªn Së giao dÞch chøng kho¸n nh­ng c¸c chøng kho¸n ®Òu ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn vÒ tÝnh thanh kho¶n vµ c¸c yªu cÇu tµi chÝnh cña ThÞ tr­êng chøng kho¸n. TÊt nhiªn ®èi víi nh÷ng lo¹i chøng kho¸n ®· niªm yÕt trªn Së giao dÞch chøng kho¸n vÉn cã thÓ ®­îc mua b¸n trªn thÞ tr­êng OTC. Trong thÞ tr­êng OTC, c¸c nhµ t¹o lËp thÞ tr­êng (c¸c c«ng ty giao dÞch - m«i giíi) n¾m gi÷ mét l­îng chøng kho¸n nhÊt ®Þnh, s½n sµng ®­a ra mua, b¸n. C¸c c«ng ty m«i giíi ph¶i ®¨ng ký ho¹t ®éng víi c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c vÒ tµi chÝnh, kü thuËt vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp. Gi¸ c¶ mua, b¸n chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng OTC ®­îc x¸c ®Þnh chñ yÕu th«ng qua th­¬ng l­îng, tho¶ thuËn gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n. V× vËy gi¸ c¶ cã thÓ nhiÒu lóc kh¸c nhau. Nh­ng do c¸c nhµ t¹o lËp thÞ tr­êng n¾m gi÷ mét l­îng chøng kho¸n nhÊt ®Þnh, hä c«ng bè møc gi¸ cao nhÊt s½n sµng mua vµ møc gi¸ thÊp nhÊt s½n sµng b¸n. Nh­ vËy, sÏ h×nh thµnh mét c¬ chÕ t­¬ng tù ®Êu gi¸. Do ®ã kho¶ng chªnh lÖch gi÷a møc gi¸ còng ®­îc thu hÑp. C¬ chÕ thanh to¸n chøng kho¸n vµ thanh to¸n vèn trªn thÞ tr­êng OTC lµ thanh to¸n song ph­¬ng ®­îc tho¶ thuËn gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n vÒ thêi h¹n còng nh­ ph­¬ng thøc thanh to¸n. H×nh thøc thanh to¸n linh ho¹t, ®a d¹ng, kh«ng thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ nh­ thÞ tr­êng tËp trung. Qu¶n lý thÞ tr­êng OTC: lµ thÞ tr­êng kh«ng tËp trung nh­ng ®­îc c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ chøng kho¸n (Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc) qu¶n lý chÆt chÏ theo luËt chøng kho¸n vµ c¸c luËt cã liªn quan, ®ång thêi thÞ tr­êng OTC chÞu sù qu¶n lý cña HiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n. So s¸nh thÞ tr­êng chøng kho¸n tËp trung vµ thÞ tr­êng phi tËp trung (OTC). - Gièng nhau: + C¶ 2 thÞ tr­êng ®Òu chÞu sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. + Ho¹t ®éng cña c¶ 2 thÞ tr­êng ®Òu chÞu sù chi phèi, ®iÒu chØnh cña luËt ph¸p (luËt chøng kho¸n vµ c¸c luËt kh¸c liªn quan). 11
  11. - Kh¸c nhau: ThÞ tr­êng tËp trung (Së giao dÞch) ThÞ tr­êng OTC - Giao dÞch tËp trung t¹i Së giao dÞch chøng - Giao dÞch ngoµi Së Giao dÞch chøng kho¸n. kho¸n. - Giao dÞch th«ng qua ®Êu gi¸ tËp trung. - Giao dÞch qua th­¬ng l­îng lµ chñ yÕu; khíp lÖnh ®èi víi c¸c lÖnh nhá t¹i c¸c thÞ - ChØ cã 1 møc gi¸ trong cïng thêi ®iÓm cho tr­êng míi h×nh thµnh. 1 chøng kho¸n. - Cïng mét thêi ®iÓm cã nhiÒu møc gi¸. - Giao dÞch c¸c lo¹i chøng kho¸n ®¸p øng yªu cÇu cña Së giao dÞch. - Giao dÞch c¸c lo¹i chøng kho¸n kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt trªn Së giao dÞch chøng kho¸n, nh­ng ®¸p øng yªu cÇu cña c¬ quan qu¶n lý thÞ tr­êng OTC. - Chøng kho¸n giao dÞch cã ®é rñi ro thÊp. - Chøng kho¸n giao dÞch cã ®é rñi ro cao h¬n. - Tæ chøc qu¶n lý trùc tiÕp lµ Së giao dÞch. - Tæ chøc qu¶n lý trùc tiÕp lµ HiÖp héi c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n hoÆc Së giao dÞch chøng kho¸n. - Thanh to¸n theo ph­¬ng thøc bï trõ ®a - H×nh thøc thanh to¸n linh ho¹t. ph­¬ng. 1.5.4. C¸c chñ thÓ tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n Tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n gåm cã c¸c chñ thÓ sau ®©y: - Chñ thÓ ph¸t hµnh chøng kho¸n: §©y lµ chñ thÓ quan träng nhÊt, lµ ng­êi cung cÊp hµng ho¸ - chøng kho¸n cho thÞ tr­êng. C¸c chñ thÓ nµy gåm c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian, c¸c tæ chøc ®Çu t­ ChÝnh phñ. C¸c chñ thÓ nµy ph¸t hµnh c¸c lo¹i cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, c¸c c«ng cô tµi chÝnh kh¸c. Tøc lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ l­u th«ng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. - C¸c nhµ ®Çu t­: Lµ nh÷ng ng­êi thùc hiÖn mua, b¸n chøng kho¸n ®Ó kiÕm lêi. C¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ lµ c¸c c¸ nh©n hay tæ chøc ®Çu t­. - Së giao dÞch chøng kho¸n lµ tæ chøc ®­îc lËp ra theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn viÖc ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. - Tæ chøc l­u ký vµ thanh to¸n bï trõ chøng kho¸n: Lµ bé m¸y ®­îc thµnh lËp ®Ó l­u gi÷ c¸c chøng kho¸n ®· ph¸t hµnh (®ñ tiªu chuÈn tham gia giao dÞch) vµ thùc hiÖn viÖc thanh to¸n bï trõ c¸c giao dÞch chøng kho¸n. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c c«ng ty chøng kho¸n cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh còng ®­îc thùc hiÖn l­u gi÷ chøng kho¸n. 12
  12. - HiÖp héi chøng kho¸n: Lµ tæ chøc nghÒ nghiÖp cña c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n. - C¬ quan qu¶n lý gi¸m s¸t ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n: C¬ quan qu¶n lý vµ gi¸m s¸t ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ tæ chøc do ChÝnh phñ thµnh lËp ®Ó qu¶n lý theo ph¸p luËt c¸c ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n nh»m ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n an toµn, lµnh m¹nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng. 1.5.5. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ tÝnh tù do cao vµ gi¸ c¶ hµng ho¸ lµ kh«ng dÔ dµng nhËn biÕt. Theo luËt ph¸p c¸c n­íc, tæ chøc ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n. - Nguyªn t¾c trung gian: ViÖc mua, b¸n chøng kho¸n kh«ng thùc hiÖn trao ®æi trùc tiÕp gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n theo kiÓu hµng ho¸ trao tay, trao tiÒn, nhËn hµng nh­ mua b¸n c¸c lo¹i hµng ho¸ th«ng th­êng. Mäi viÖc mua b¸n chøng kho¸n ®Òu th«ng qua m«i giíi trung gian. M«i giíi trung gian lµ ng­êi lµm cÇu nèi tiÕp xóc gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n, thùc hiÖn mua, b¸n cho kh¸ch hµng ®Ó h­ëng hoa hång. Ng­êi m«i giíi lµ ng­êi cã kiÕn thøc, rÊt am hiÓu vÒ chøng kho¸n vµ nhiÒu lÜnh vùc kh¸c; cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch kinh tÕ tµi chÝnh vµ dù ®o¸n xu h­íng cña nÒn kinh tÕ, khuynh h­íng cña mçi lo¹i chøng kho¸n. Trong ho¹t ®éng m«i giíi h­ëng hoa hång, ng­êi m«i giíi hoµn toµn thùc hiÖn theo lÖnh cña kh¸ch hµng vµ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi hËu qu¶, Tuy vËy hä lµm viÖc víi tr¸ch nhiÖm nh­ víi chÝnh b¶n th©n chø kh«ng ph¶I víi tr¸ch nhiÖm cè vÊn. §èi víi ®ång nghiÖp, ng­êi m«i giíi t«n träng tÊt c¶ c¸c cam kÕt b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng lêi. NhiÖm vô cña ng­êi m«i giíi kh«ng ®¬n gi¶n lµ ®ãng vai trß trung gian. Hä ph¶i s­u tÇm, thu thËp c¸c tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó chØ dÉn cho kh¸ch hµng; thay thÕ kh¸ch hµng th­¬ng l­îng mua, b¸n víi gi¸ tèt nhÊt vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn quyÒn lîi vµ nghÜa vô kh¸ch hµng. Tuú theo sù uû nhiÖm, hä cã thÓ l­u gi÷ sè chøng kho¸n ®· mua cho kh¸ch hµng vµ lÜnh l·i cho kh¸ch hµng. Ng­êi m«i giíi còng ®­îc nhËn tiÒn cña c¸c kh¸ch hµng ®Æt mua tr­íc khi thùc hiÖn mua hoÆc më tµi kho¶n cho kh¸ch hµng. VÒ t­ c¸ch, ng­êi m«i giíi ph¶i cã t­ c¸ch ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp tèt. Ng­êi m«i giíi còng ph¶i cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó ®¶m b¶o cho sù tin t­ëng vµ göi g¾m cña kh¸ch hµng. Th«ng th­êng nh÷ng ng­êi m«i giíi kh«ng ho¹t ®éng riªng lÎ theo t­ c¸ch c¸ nh©n mµ hä tæ chøc thµnh c«ng ty m«i giíi ho¹t ®éng theo luËt ph¸p. M«i giíi gåm 2 lo¹i: m«i giíi toµn bé dÞch vô vµ m«i giíi b¸n phÇn (mét nöa). 13
  13. + M«i giíi toµn bé dÞch vô lµ ng­êi cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn chøng kho¸n, gåm ®¹i diÖn cho kh¸ch hµng ®Ó th­¬ng l­îng mua b¸n; thay mÆt kh¸ch hµng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chøng kho¸n; thu cæ tøc cho kh¸ch hµng; cã thÓ øng vèn cho kh¸ch hµng mua chøng kho¸n, mua tr­íc b¸n sau khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu b¸n vµ mua; cung cÊp th«ng tin vµ t­ vÊn ®Ó kh¸ch hµng lùa chän mua, b¸n. + M«i giíi b¸n phÇn lµ m«i giíi chØ cung cÊp mét sè dÞch vô tuú theo uû nhiÖm cña kh¸ch hµng. Th«ng th­êng lo¹i m«i giíi nµy chØ thùc hiÖn viÖc th­¬ng l­îng mua, b¸n chøng kho¸n cho kh¸ch hµng. - Nguyªn t¾c ®Êu gi¸ Gi¸ c¶ chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc h×nh thµnh qua ®Êu gi¸ vµ do cung cÇu quyÕt ®Þnh. Cã 2 h×nh thøc ®Êu gi¸: + §Êu gi¸ trùc tiÕp: C¸c nhµ m«i giíi trùc tiÕp gÆp nhau th«ng qua hÖ thèng trung gian lµ hÖ thèng chuyªn gia chøng kho¸n t¹i quÇy trong sµn giao dÞch. C¸c m«i giíi mua vµ m«i giíi b¸n th­¬ng l­îng gi¸ c¶ vµ ®Êu gi¸ ®Ó quyÕt ®Þnh gi¸ mua, b¸n. §iÓn h×nh cña h×nh thøc ®Êu gi¸ nµy lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n New York, Tokyo, Frankfurt. + §Êu gi¸ gi¸n tiÕp: Thùc hiÖn h×nh thøc ®Êu gi¸ nµy, c¸c nhµ m«i giíi kh«ng trùc tiÕp gÆp nhau ®Ó th­¬ng l­îng. Theo h×nh thøc nµy, c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n ®Æt gi¸ cao nhÊt s½n sµng mua vµ gi¸ thÊp nhÊt s½n sµng b¸n theo mçi lo¹i chøng kho¸n. Së giao dÞch c«ng bè c¸c møc gi¸ trªn. Nh÷ng lÖnh ®Æt mua, ®Æt b¸n cña mçi lo¹i chøng kho¸n sÏ ®­îc khíp lÖnh vÒ gi¸. Nh÷ng lo¹i chøng kho¸n khíp lÖnh vÒ gi¸ sÏ ®­îc thùc hiÖn. Ph­¬ng ph¸p ®Êu gi¸ nµy ngµy nay ®· ®­îc tù ®éng ho¸ qua hÖ thèng m¸y tÝnh. - Nguyªn t¾c c«ng khai C¸c lo¹i chøng kho¸n ®­îc ®­a ra b¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Òu ®­îc niªm yÕt c«ng khai; t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c c«ng ty co chøng kho¸n ®¨ng ký yÕt gi¸ trªn thÞ tr­êng; sè l­îng vµ gi¸ c¶ tõng lo¹i chøng kho¸n; kÕt qu¶ giao dÞch tõng phiªn còng ®­îc c«ng bè c«ng khai trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. LuËt chøng khãan cña n­íc Céng hßa XHCN ViÖt Nam quy ®Þnh ho¹t ®éng chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶I tu©n thñ 5 nguyªn t¾c: + T«n träng quyÒn tù do mua b¸n, kinh doanh vµ dÞch vô chøng kho¸n cña tæ chøc, c¸ nh©n. + C«ng b»ng, c«ng khai, minh b¹ch. + B¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña nhµ ®Çu t­. + Tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ rñi ro. + Tu©n thñ quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 14
  14. 1.6. Mét sè thÞ tr­êng chøng kho¸n chñ yÕu trªn thÕ giíi 1.6.1. ThÞ tr­êng chøng kho¸n New York (The New York Stock Exchange – NYSE) N­íc Mü cã 14 thÞ tr­êng chøng kho¸n ph©n bæ trªn kh¾p c¶ n­íc, nh­ng quan träng nhÊt lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n New York, ®­îc gäi lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n Hoa Kú (The American Stock Exchange hay The National Stock Exchange). TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng chøng kho¸n n­íc Mü ®Òu ®­îc tËp trung ë New York. N¨m 1800 ®· cã Së giao dÞch chøng kho¸n ®Çu tiªn ë Mü. N¨m 1817 Héi nh÷ng ng­êi m«i giíi New York thµnh lËp Héi giao dÞch chøng kho¸n New York, ®Õn n¨m 1863 ®æi tªn lµ Së giao dÞch chøng kho¸n New York. N¨m 1830 chØ cã 31 cæ phÇn ®em ra mua, b¸n gåm 5 cæ phÇn cña c«ng ty ng©n hµng (Banking company) vµ 26 cæ phÇn cña ng©n hµng n­íc Mü (The United States Bank). §Õn n¨m 1835, cã thªm nhiÒu cæ phÇn cña 23 c«ng ty ®­êng s¾t vµ sè cæ phÇn ®em ra giao dÞch ngµy mét nhiÒu, ®· t¨ng lªn ®Õn con sè 70.000. Cuéc khñng kho¶ng kinh tÕ 1929 – 1933 ®· lµm cho tæng gi¸ trÞ c¸c cæ phiÕu giao dÞch ë Së giao dÞch chøng kho¸n New York gi¶m m¹nh tõ 89,7 tû USD xuèng cßn 15,6 tû USD. NhiÒu c«ng ty bÞ ph¸ s¶n, c¸c cæ phiÕu cña ng©n hµng kh«ng cßn gi¸ trÞ n÷a. Toµn bé thÞ tr­êng chøng kho¸n tan r·, lµm cho nhiÒu ng©n hµng bÞ ph¸ s¶n vµ ®ãng cöa. Tõ n¨m 1933 ®Õn 1940, Quèc héi Mü liªn tôc th«ng qua luËt chøng kho¸n, luËt giao dÞch chøng kho¸n vµ thµnh lËp nhiÒu c¬ quan qu¶n lý cã liªn quan ®Ó thùc hiÖn qu¶n lý vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c Së giao dÞch chøng kho¸n. ThÞ tr­êng chøng kho¸n tù do, th¶ næi ®· nh­êng ch« cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc Nhµ n­íc qu¶n lý vµ kiÓm so¸t. Nh÷ng hiÖn t­îng ®éc quyÒn ®Çu c¬, lõa ®¶o vµ mäi hµnh ®éng phi ph¸p ®· bÞ h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a. ThÞ tr­êng chøng kho¸n New York kh«ng ph¶i lµ mét c¬ quan Nhµ n­íc, còng kh«ng ph¶i lµ mét c«ng ty chøng kho¸n, mµ lµ mét HiÖp héi cña 1300 héi viªn, chÞu sù qu¶n lý vµ kiÓm so¸t cña Héi ®ång qu¶n trÞ (Board of Governors). Hµng ngµy thÞ tr­êng chøng kho¸n New York më cöa tõ 10 giê ®Õn 16 giê. Gi¸ chøng kho¸n lóc më cöa ë c¸c quÇy, ®Çu tiªn do c¸c chuyªn gia chøng kho¸n cïng nh÷ngng­êi mua, b¸n chøng kho¸n tho¶ thuËn b»ng c¸ch ®Êu gi¸, sau ®ã t¨ng hay gi¶m tuú theo t×nh h×nh cung cÇu cña tõng lo¹i chøng kho¸n quyÕt ®Þnh. Së giao dÞch chøng kho¸n New York sö dông hÖ thèng “®iÒu hµnh khÐp kÝn” (Designed Order Turnarond System – DOT). N¨m 1978 c¸c Së giao dÞch chøng kho¸n New York, Boston, Illinois, Philadelphia… nèi m¹ng th«ng tin ®iÖn tö víi nhau, lµm cho gi¸ c¶ vµ sè l­îng cæ phiÕu ®em ra giao dÞch ë c¸c thÞ tr­êng cã liªn quan hiÖn lªn liªn tiÕp trong mµn h×nh vµ c¸c nhµ ®Çu t­, nh÷ng ng­êi m«i giíi cã thÓ mua, b¸n chøng kho¸n víi nhau trªn bÊt kú thÞ tr­êng nµo. 15
  15. Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 ®Õn nay, thÞ tr­êng chøng kho¸n Mü cã nh÷ng biÕn ®æi míi: “§Ò ¸n söa ®æi luËt chøng kho¸n n¨m 1975” b¾t ®Çu x©y dùng hÖ thèng “ThÞ tr­êng chøng kho¸n toµn quèc” ®· cã t¸c dônghoµn thiÖn thÞ tr­êng chøng kho¸n trªn c¬ së cò, ®ång thêi chuyÓn sang hÖ th«ng thÞ tr­êng chøng kho¸n toµn quèc. 1.6.2. ThÞ tr­êng OTC Mü (NASDAQ) ThÞ tr­êng OTC – NASDAQ (National Assosiation Securities Delers Automatic Quote) ®­îc thµnh lËp n¨m 1971 lµ thÞ tr­êng phi tËp trung. Sè l­îng giao dÞch cña thÞ tr­êng nµy lín h¬n rÊt nhiÒu so víi thÞ tr­êng tËp trung NYSE. Cã kho¶ng h¬n 600 nhµ t¹o lËp thÞ tr­êng ho¹t ®éng trªn NASDAQ. ThÞ tr­êng NASDAQ chÞu sù qu¶n lý cña Uû ban chøng kho¸n Mü vµ HiÖp héi c¸c nhµ giao dÞch chøng kho¸n quèc gia Mü (NASD) qu¶n lý trùc tiÕp thÞ tr­êng NASDAQ nèi m¹ng víi nhiÒu thÞ tr­êng OTC trªn thÕ giíi. 1.6.3. ThÞ tr­êng chøng kho¸n London (Anh) ThÞ tr­êng chøng kho¸n London ra ®êi tõ gi÷a thÕ kû XVI. Tr­íc chiÕn tranh thÕ giíi thø nhÊt, thÞ tr­êng chøng kho¸n London ho¹t ®éng rÊt m¹nh vµ lµ thÞ tr­êng hµng ®Çu thÕ giíi. Sau 2 cuéc chiÕn tranh thÕ giíi, vÞ trÝ quèc tÕ cña Së giao dÞch chøng kho¸n London ngµy cµng sót kÐm, tõ chç ®øng ®Çu tôt xuèng hµng thø ba sau Së giao dÞch chøng kho¸n New York vµ Së giao dÞch chøng kho¸n Tokyo. Suèt thËp kû 70 vµ thËp kû 80, nÒn kinh tÕ Anh dÇn dÇn håi phôc vµ ph¸t triÓn, khèi l­îng ®Çu t­ t¨ng dÇn, c¸c xÝ nghiÖp ph¸t hµnh ngµy nhiÒu cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu. CÊu thµnh chøng kho¸n ë Anh còng cã nhiÒu thay ®æi: tr­íc thËp kû 80, cæ phiÕu th­êng chiÕm tû träng kh¸ lín, sau ®ã h¹ xuèng dÇn: tõ 92,5% n¨m 1978 xuèng cßn 61,9% n¨m 1985. Trong khi ®ã tû träng tr¸i phiÕu c«ng ty l¹i t¨ng lªn, tõ 1,3% n¨m 1978 lªn 32,4% n¨m 1985. Së giao dÞch chøng kho¸n London cã 2 ®Æc ®iÓm næi bËt lµ: - NhiÒu xÝ nghiÖp ®¨ng ký giao dÞch cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, n¨m 1983 cã 2654 xÝ nghiÖp cã cæ phiÕu ®¨ng ký t¹i Së giao dÞch chøng kho¸n, trong ®ã ë thÞ tr­êng chøng kho¸n New York chØ cã 1550 xÝ nghiÖp, vµ Tokyo chØ cã 1452 xÝ nghiÖp. - Giao dÞch tr¸i phiÕu chiÕm tû träng rÊt cao trong tæng sè giao dÞch, ®Æc biÖt lµ c«ng tr¸i quèc gia. N¨m 1984, trong tæng ng¹ch giao dÞch cña thÞ tr­êng chøng kho¸n London lµ 1437 tû 94 triÖu GDP (B¶ng Anh), tû träng cña c¸c giao dÞch tr¸i phiÕu lµ 80,5% tøc 1154 tû 728 triÖu GDP. Trong thêi gian ®ã, tû träng giao dÞch tr¸i phiÕu ë New York lµ 1%, Tokyo lµ 2%. T×nh h×nh trªn cho thÊy, thÞ tr­êng chøng kho¸n London lµ mét thÞ tr­êng phôc vô cho ChÝnh phñ, lµ n¬i tËp trung vµ ph©n phèi tr¸i phiÕu ChÝnh phñ. Ngoµi thÞ tr­êng chøng kho¸n London, níc Anh cßnnhiÒu thÞ tr­êng chøng kho¸n lín kh¸c ho¹t ®éng m¹nh mÏ nh­: Glasgow, Liverpool, Manchester, Birmingham vµ Edingburgh 16
  16. cïng nhiÒu thÞ tr­êng nhá kh¸c nh­ Bristol, Cardiff, Leeds, New Castle, Seffields vµ t¹i 9 tØnh kh¸c. TÊt c¶ 21 thÞ tr­êng nµy cïng 2 thÞ tr­êng cña Céng hoµ AiLen (Irland) lµ Dublin vµ Cork, liªn kÕt l¹i thµnh Liªn bang thÞ tr­êng chøng kho¸n t¹i Anh vµ AiLen (Federation of Stock Exchange in Breat Britain and Irland), vµo th¸ng 7 n¨m 1965, bèn thÞ tr­êng ë Scottland còng liªn kÕt thµnh c¸c thÞ tr­êng ë miÒn B¾c n­íc Anh. 1.6.4. ThÞ tr­êng chøng kho¸n Tokyo NhËt b¶n cã thÞ tr­êng chøng kho¸n tõ n¨m 1875, sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai cã thêi kú gi¶i t¸n Sµn giao dÞch chøng kho¸n. N¨m 1949 më l¹i Së giao dÞch chøng kho¸n. thÞ tr­êng giao dÞch chøng kho¸n ho¹t ®éng trë l¹i vµ ph¸t triÓn kh¸ m¹nh trong thêi kú NhËt b¶n cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao. Tõ n¨m 1955 ®Õn n¨m 1961, kinh tÕ NhËt cã hai lÇn t¨ng tr­ëng m¹nh, sè cæ phiÕu Dow Jons cña Së giao dÞch chøng kho¸n Tokyo tõ 874 t¨ng lªn 1549. Tæng sè gi¸ cæ phiÕu giao dÞch n¨m 1955 lµ 3,8 tû, n¨m 1961 ®· lªn tíi 48,3 tû, t¨ng 14 lÇn. Th¸ng 4 n¨m 1966, tr¸i phiÕu c«ng céng vµ tr¸i phiÕu c«ng ty (®· ngõng giao dÞch sau chiÕn tranh thÕ giíi lÇn thø hai) l¹i ®­îc ®­a ra thÞ tr­êng cña hai Sµn giao dÞch chøng kho¸n §«ng b¾c vµ Osaka, chøng tá thÞ tr­êng chøng kho¸n NhËt b¶n ®· ph¸t triÓn sang thêi kú hoµn toµn míi. Sau thËp kû 60, ChÝnh phñ NhËt ph¸t hµnh nhiÒu cong tr¸i, quy m« thÞ tr­êng tr¸i phiÕu ®­îc më réng. NhËt b¶n cã 8 Së giao dÞch chøng kho¸n, gÇn 200 c«ng ty chøng kho¸n ph©n bæ ë c¸c n¬i nh­ Tokyo, Osaka, Nayoga, Së giao dÞch chøng kho¸n Tokyo lµ thÞ tr­êng cæ phiÕu, tr¸i phiÕu lín nhÊt ë NhËt, chiÕm 85% tæng sè giao dÞch cæ phiÕu ë NhËt,còng lµ thÞ tr­êng giao dÞch cæ phiÕu lín thø hai trªn thÕ giíi, sau Së giao dÞch chøng kho¸n New York. Trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n NhËt b¶n, cã 5 lo¹i cæ phiÕu ®­îc giao dÞch lµ: cæ phiÕu th­êng, cæ phiÕu ­u ®·i, cæ phiÕu kh«ng cã quyÕt nghÞ, cæ phiÕu ®­îc ph©n phèi sau. Tr¸i phiÕu ë NhËt,c¨n cø vµo chñ thÓ ph¸t hµnh, ®­îc chia thµnh 6 lo¹i lµ: tr¸i phiÕu Nhµ n­íc, tr¸i phiÕu ®Þa ph­¬ng, tr¸i phiÕu ®Æc biÖt, tr¸i phiÕu c«ng ty, tr¸i phiÕu tµi chÝnh, tr¸i phiÕu ngoµi n­íc. Tõ n¨m 1970 Së giao dÞch chøng kho¸n Tokyo ®· cho phÐp c¸c c«ng ty ®Çu t­ NhËt b¶n mua cæ phiÕu n­íc ngoµi, vµ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi mua cæ phiÕu NhËt b¶n ®· t¨ng lªn nhanh chãng, trong mét thêi gian ng¾n sè b¸n ra ®· nhiÒu h¬n sè mua vµo, chøng tá ng­êi n­íc ngoµi ®· t¨ng c­êng ®Çu t­ vµo NhËt b¶n. Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh nµy lµ: NÒn kinh tÕ cña NhËt b¶n ph¸t triÓn nhanh, cã nhiÒu hµng xuÊt khÈu ®øng ®Çu thÕ giíi, ChÝnh phñ NhËt b¶n níi réng toµn bé chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i tÖ, c¸c xÝ nghiÖp NhËt b¶n cã søc hÊp dÉn lín do thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn, vèn quèc tÕ ®Çu t­ ph©n t¸n ®· thóc ®Èy vèn n­íc ngoµi ch¶y vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n NhËt b¶n. ThÞ tr­êng chøng kho¸n NhËt b¶n ph¸t triÓn nhanh v×: TiÒm lùc thÞ tr­êng lín, kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, xuÊt siªu liªn tôc; VÞ trÝ ®ång Yªn NhËt trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ thÕ giíi ngµy cµng cao; L·i suÊt tr¸i phiÕu NhËt b¶n qu¸ thÊp, tiÒn vèn NhËt b¶n qu¸ thõa. 17
  17. 1.6.5. ThÞ tr­êng chøng kho¸n Frankfurt (Céng hoµ Liªn bang §øc) ThÞ tr­êng chøng kho¸n Frankfurt lµ thÞ tr­êng ra ®êi vµo lo¹i sím nhÊt trªn thÕ giíi, tõ n¨m 1595. Tõ thêi chiÕn tranh Napoleon ChÝnh phñ §øc ®· ph¸t hµnh rÊt nhiÒu tr¸i phiÕu ®Ó vay vèn trong n­íc vµ ngoµi n­íc nh»m øng phã víi chiÕn tranh. §øc lµ n­íc ph¸t triÓn chËm h¬n Anh, Mü, Ph¸p, cho nªn m·i ®Õn thÕ kû VXIII míi thÊy xuÊt hiÖn c¸c hîp ®ång giao dÞch vay nî. B­íc sang thÕ kû XIX ho¹t ®éng cña ng©n hµng Rosinde ®· lµm cho viÖc mua b¸n chøng kho¸n dÇn dÇn ®­îcmë réng, vµ trªn ®Êt §øc ®· cã nhiÒu thÞ tr­êng chøng kho¸n ra ®êi, trong ®ã ®¸ng kÓ nhÊt lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n Berlin, nh­ng Frankfurt vÉn ®ãng vai trß trung t©m tµi chÝnh quèc tÕ. Tõ n¨m 1873 giíi kinh doanh §øc bÞ ph¸ s¶n, nªn thÞ tr­êng chøng kho¸n Frankfurt còng tµn lôi dÇn cuèi cïng ph¶i ®ãng cöa, m·i ®Õn th¸ng 9 n¨m 1945 míi khai tr­¬ng trë l¹i. Sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai, nÒn kinh tÕ §øc ®­îc phôc håi vµ ph¸t triÓn nhanh chãng, ®ång Mark §øc ngµy cµng cã gi¸ trÞ, ®Õn n¨m 1958 trë thµnh ®ång tiÒn m¹nh cña thÕ giíi, cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi, thÞ tr­êng chøng kho¸n §øc còng ph¸t triÓn vµ më réng, tiªu biÓu lµ c¸c thÞ tr­êng chøng kho¸n Dresden, Leipzig, nh­ng Frankfurt vÉn lµ trung t©m tµi chÝnh quèc tÕ cña n­íc §øc, v× l­îng cæ phÇn vµ chøng kho¸n cña thÞ tr­êng nµy lín nhÊt n­íc §øc. Tõ thËp kû 70, do kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh chãng, ng©n s¸ch Nhµ n­íc liªn tôc béi thu, l­îng c«ng tr¸i ph¸t hµnh gi¶m, l­îng cæ phiÕu l­u th«ng t¨ng, trong ®ã chñ yÕu lµ cæ phiÕu kh«ng ghi tªn (cæ phiÕu trao tay) Ýt khi dïng ®Õn cæ phiÕu ghi tªn vµ cæ phiÕu ®Æc biÖt. Tiªu biÓu cho chøng kho¸n nÆc danh nµy lµ chøng kho¸n Standardwezf cña 21 c«ng ty cæ phÇn lín. N¨m 1975, doanh thu vÒ lo¹i chøng kho¸n nµy chiÕm 72% tæng ng¹ch giao dÞch chøng kho¸n cña n­íc §øc , phÇnlín chøng kho¸n b¸n ra ®Òu thu tiÒn mÆt. N¨m 1975 thµnh viªn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n Frankfurt gåm 92 ng©n hµng, 33 c«ng ty m«i giíi, 25 nhµ m«i giíi ®Þnh gi¸ (kh«ng cã quyÒn mua b¸n chøng kho¸n cho m×nh). N¨m 1989, doanh sè thÞ tr­êng chøng kho¸n Frankfurt ®øng thø t­ thÕ giíi, ngang víi Ph¸p nh­ng còng chØ b»ng 40% cña Anh, 11% cña Mü, 9% cña NhËt. Lîi tøc cæ phÇn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n Frankfurt ®­îc tr¶ mçi n¨m mét lÇn, kh¸c víi thÞ tr­êng chøng kho¸n New York tr¶ 6 th¸ng mét lÇn. 1.6.6. ThÞ tr­êng chøng kho¸n Paris (Bourse De Paris) ThÞ tr­êng chøng kho¸n Paris ra ®êi tõ Trung cæ. N¨m 1138 ®· cã cÇu hèi ®o¸i (Point de change – mét chiÕc cÇu b¾c qua s«ng Seine) n¬i c¸c nhµ bu«n gÆp gì nhau ®Ó ®æi ch¸c kim khÝ quý vµ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô giao dÞch chøng tõ hèi ®o¸i. N¨m 1304, vua Ph¸p ®· ra mét ®¹o dô cho phÐp chÝnh thøc më chî, ®Õn thÕ kû XVI trë thµnh chî bu«n b¸n c¸c tr¸i phiÕu. Tõ n¨m 1826 ®Õn nay, chî ®­îc häp trong l©u ®µi chøng kho¸n (Palais de Bourse). Ra ®êi sím nh­ng thÞ tr­êng chøng kho¸n Ph¸p l¹i l¹c hËu h¬n thÞ tr­êng chøng kho¸n c¸c n­íc kh¸c. §Õn gi÷a thÕ kû 80, so s¸nh tæng gi¸ trÞ cæ phiÕu víi GNP cña c¸c n­íc th×: Mü, NhËt, Anh chiÕm 50%, §øc 31%, Ph¸p chØ cã 20%. So s¸nh tû träng sè chøng kho¸n l­u th«ng trªn c¸c thÞ tr­êng chøng kho¸n lín cña thÕ giíi: New York chiÕm 50%, 18
  18. Tokyo 25%, Frankfurt vµ Paris mçi thÞ tr­êng chØ chiÕm tõ 3 ®Õn 5%. Suèt thËp kû 80 tèc ®é t¨ng tr­ëng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n New York vµ Tokyo lµ 11 lÇn, Amsterdam 8 lÇn, Paris chØ cã 5,5 lÇn. Tõ n¨m 1983, sau c¶i tæ thÞ tr­êng chøng kho¸n Paris ®· thay ®æi c¨n b¶n nªn míi cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao h¬n Anh mét chót. Do chÝnh phñ Ph¸p tiÕn hµnh mét lo¹t c¶i c¸ch vÒ luËt ph¸p, nªn sè l­îng cæ phiÕu, tr¸i phiÕu ®­îc ph¸t hµnh n¨m 1983 ®· t¨ng tõ 4,5 lÇn ®Õn 5,6 lÇn so víi n¨m 1976. Do th¾ng lîi cña c¶i tæ, nÒn kinh tÕ Ph¸p ®· t¨ng nhanh, l¹m ph¸t gi¶m, ®ång Franc æn ®Þnh, thÞ tr­êng chøng kho¸n Paris ph¸t triÓn nhanh, ®øng hµng thø t­ thÕ giíi sau New York, Tokyo vµ London, trë thµnh mét ®èi thñ c¹nh tranh míi cña thÞ tr­êng chøng kho¸n thÕ giíi. 1.6.7. ThÞ tr­êng chøng kho¸n §µi Loan ThÞ tr­êng chøng kho¸n ë §µi Loan b¾t ®Çu h×nh thµnh tõ khi §µi Loan thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh “ruéng ®Êt vÒ tay ng­êi cµy” n¨m 1953. ChÝnh phñ mua l¹i phÇn lín ruéng ®Êt cña ®Þa chñ, b¸n chÞu cho d©n cµy víi gi¸ rÎ. ViÖc thanh to¸n tiÒn mua ruéng kh«ng b»ng tiÒn mÆt mµ b»ng tÝn phiÕu ChÝnh phñ. Nh÷ng tÝn phiÕu vµ cæ phÇn cña 4 c«ng ty Nhµ n­íc ®· ®­îc ph©n bè réng r·i nh»m ®Òn bï cho nh÷ng phÇn ®Êt réng lín mµ ChÝnh phñ ®· mua. Do vËy sù kiÒm chÕ thÞ tr­êng cña c¸c c«ng ty m«i giíi ®­îc cëi bá vµ viÖc bu«n b¸n chøng kho¸n vµ cæ phiÕu ®­îc h×nh thµnh. NÒn kinh tÕ §µi Loan tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh vµo nh÷ng n¨m 50, §µi Loan thÊy cÇn thiÕt ph¶i thµnh lËp mét thÞ tr­êng chøng kho¸n nh»m huy ®éng c¸c nguån tiÕt kiÖm trong n­íc phôc vô cho s¶n xuÊt. Ban giao dÞch chøng kho¸n ®­îc thµnh lËp vµo n¨m 1960 nh»m kiÒm chÕ vµ kiÓm so¸t toµn bé sù ph¸t hµnh vµ giao dÞch chøng kho¸n t¹i §µi Loan. Mét n¨m sau ®ã, ban giao dÞch chøng kho¸n ®­îc thµnh lËp vµ vµo n¨m 1962 b¾t ®Çu ho¹t ®éng kinh doanh. Vµo n¨m 1968 khi bé luËt vÒ trao ®æi chøng kho¸n ®­îc c«ng bè th× nh÷ng quy chÕ c¬ b¶n cho giao dÞch chøng kho¸n ®­îc ®­a ra. CÊu tróc cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ë §µi Loan dùa trªn c¸c c¬ së sau: - Uû ban giao dÞch chøng kho¸n d­íi sù qu¶n lý cña Bé tµi chÝnh. Uû ban giao dÞch chøng kho¸n (SEC) lµ tæ chøc thuéc ChÝnh phñ ®­îc thµnh lËp nh»m gi¸m s¸t vµ kiÓm tra thÞ tr­êng chøng kho¸n. - Së giao dÞch chøng kho¸n §µi Loan. Së giao dÞch chøng kho¸n (TSE) lµ thÞ tr­êng trao ®æi chøng kho¸n duy nhÊt ë §µi Loan, nã ®­îc tæ chøc do sù hîp t¸c vÒ vèn 700 triÖu ®« la §µi Loan (25 triÖu USD) trong ®ã c¸c ng©n hµng vµ xÝ nghiÖp ChÝnh phñ chiÕm 39%, phÇn cßn l¹i 61% thuéc vÒ c¸c tæ chøc tµi chÝnh t­ nh©n vµ xÝ nghiÖp kh¸c. - C¸c c«ng ty b¶o hiÓm chøng kho¸n: Lµ nh÷ng tæ chøc trî gióp vèn §µi Loan cho c¸c c«ng ty. §Õn cuèi n¨m 1990 ®· cã 60 tæ chøc b¶o hiÓm chøng kho¸n. 19
  19. - C¸c nhµ kinh doanh vµ m«i giíi chøng kho¸n: §Õn cuèi n¨m 1990 cã h¬n 370 nhµ m«i giíi vµ 50 nhµ kinh doanh chøng kho¸n. - C¸c tæ chøc tµi chÝnh chøng kho¸n: Hä ho¹t ®éng nh»m cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c nhau vÒ nghiÖp vô chªnh lÖch gi¸. - C¸c c«ng ty tiÒn göi chøng kho¸n. - C¸c c«ng ty t­ vÊn ®Çu t­ chøng kho¸n. §Ó më réng kh¶ n¨ng ®Çu t­ cña c¸c c«ng d©n ra n­íc ngoµi, Uû ban giao dÞch chøng kho¸n ®· khuyÕnh khÝch c¸c tê rít ®Çu t­ chøng kho¸n t¨ng nguån vèn b¶n tÖ ®Ó ®Çu t­ cho c¸c chøng kho¸n quèc tÕ. + Cho phÐp thµnh lËp c¸c chi nh¸nh cña c¸c c«ng ty ®Çu t­ chøng kho¸n quèc tÕ. C¸c chi nh¸nh cña c«ng ty nµy sÏ cung cÊp nh÷ng dÞch vô cho c¸c c«ng d©n §µi Loan muèn ®Çu t­ vµo c¸c chøng kho¸n quèc tÕ. + §Çu t­ n­íc ngoµi vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n §µi Loan. KÕ ho¹ch cña ChÝnh phñ lµ më réng thÞ tr­êng cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­ícngoµi theo tõng b­íc nh­ sau: §Çu t­ kh«ng trùc tiÕp th«ng qua mua c¸c chøng tõ cã gi¸ trÞ sinh lêi ®­îc ph¸t hµnh bíi c¸c quü ®Çu t­ quèc tÕ. N¨m 1983, quü cña §µi Loan ®­îc thµnh lËp víi sù liªn doanh cña 16 tæ chøc tµi chÝnh n­íc ngoµi vµ §µi Loan: Formosa Taipei vµ quü §µi Loan ®­îc phÐp ho¹t ®éng. §Çu t­ trùc tiÕp vµo thÞ tr­êng b»ng c¸ch cho phÐp c¸c tæ chøc ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng. §Çu t­ trùc tiÕp vµo c¸c chøng kho¸n bëi nh÷ng Hoa kiÒu vµ c¸ nh©n ng­êi n­íc ngoµi. ThÞ tr­êng chøng kho¸n ë §µi Loan ®· ®­îc më réng mét c¸ch nhanh chãng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Sù ph©n chia thÞ tr­êng cßn nhá hÑp vµ lÞch sö cßn ng¾n ngñi nªn thÞ tr­êng chøng kho¸n §µi Loan ch­a thÓ lµ mét thÞ tr­êng hoµn h¶o. 20
  20. C©u hái «n tËp: 1. Tr×nh bµy vÞ trÝ, chøc n¨ng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n? 2. Ng­êi ta ph©n lo¹i thÞ tr­êng chøng kho¸n dùa trªn nh÷ng c¨n cø nµo? vµ c¸ch ph©n lo¹i nh­ thÕ nµo? 3. Tr×nh bµy c¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n? 21
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2