intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Giáo trình Thực hành máy điện – Trường Trung cấp Kinh tế Kỹ thuật Quận 12

Chia sẻ: Nguyễn Thành Công | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:97

64
lượt xem
12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của "Giáo trình Thực hành máy điện" bao gồm thực hành sửa chữa, quấn dây máy biến áp, quấn dây máy điện, thí nghiệm máy điện và thí nghiệm mô phổng máy điện và dùng phần mềm mô phổng như LVSIM-EMS, LVDAM-EMS.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Thực hành máy điện – Trường Trung cấp Kinh tế Kỹ thuật Quận 12

  1. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 LỜI GIỚI THIỆU Giáo Trình Thực hành máy điện là tài liệu dùng để dạy cho học sinh, sinh viên chuyên ngành điện dân dụng và công nghiệp. nhằm hình thành các kiến thức ứng dụng, kỹ năng thực hành nghề và thái độ nghề nghiệp cơ bản ở trình độ trung cấp, cao đẳng trong phạm vi môn học. Ngoài ra, nó có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho các kỹ thuật viên, học sinh, sinh viên, công nhân trong các lĩnh vực nghề nghiệp có nội dung thực hành liên quan. Nội dung giáo tình bao gồm các phần: Thực hành sửa chữa, quấn dây máy biến áp, quấn dây máy điện, thí nghiệm máy điện và thí nghiệm mô phổng máy điện và dùng phần mềm mô phổng như: LVSIM-EMS, LVDAM-EMS. Tài liệu do các giáo viên bộ môn điện dân dụng và công nghiệp, khoa công nghệ điện- điện lạnh, Trường Trung cấp Kinh Tế Kỹ Thuật Quận 12 thành phố Hồ Chí Minh biên soạn, theo chương trình khung của sở Lao Động Thương Binh Xã Hội. Hy vọng giáo trình này sẽ giúp cho các giáo viên và học sinh, sinh viên trong việc giảng dạy, học tập môn học đạt kết quả tốt, với chất lượng và hiệu quả cao. Với kinh nghiệm và trình độ còn hạn chế, tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, chỉ bảo của các chuyên gia, giáo viên, giảng viên, và các bạn đọc quan tâm, để bổ sung điều chỉnh cho giáo trình luôn được cập nhật và hoàn thiện theo hướng cơ bản, hiện đại phù hợp với điều kiện Việt Nam và nhu cầu xã hội. Mọi ý kiến xin gửi về : Khoa Công Nghệ điện – điện lạnh Trường trung cấp kinh tế kỹ thuật Quận 12 Số 36HT11 – Phường Hiệp Thành – Quận 12 Chúng tôi xin chân thành cám ơn các đồng nghiệp trong khoa công nghệ điện – điện lạnh, trường Trung cấp kinh tế Kỹ Thuật Quận 12 đã có những đóng góp quý báu để cuốn giáo trình được hoàn thành. TP.HỒ CHÍ MINH, ngày…..tháng…. năm 2017 Tham gia biên soạn GV. Nguyễn Thành Công Chủ biên Trang 1
  2. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 MỤC LỤC GIỚI THIỆU1 MỤC LỤC…………………………………………………………………………………… 2 TÊN MÔ ĐUN:......................................................................................................................... 4 THỰC HÀNH MÁY ĐIỆN………………………………………………………………….. 4 I. Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò mô đun........................................................................................ 4 II. Mục tiêu của mô đun........................................................................................................................ 4 III. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian:…………………………………………………….. 4 BÀI 1: CÁC CÔNG VIỆC CHUẨN BỊ QUẤN MÁY BIẾN ÁP............................................ 6 1. Tháo lõi thép và bộ dây cũ ghi số liệu............................................................................................... 6 2. Gia công khuôn gỗ, khuôn giấy, má ốp............................................................................................. 8 BÀI 2: QUẤN MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA HAI DÂY QUẤN.............................................. 12 1. Công việc chuẩn bị....................................................................................................................... 12 2. Quấn dây và lắp lõi thép máy biến áp............................................................................................. 15 3. Hoàn tất, kiểm tra, vận hành........................................................................................................ 20 BÀI 3: XÁC ĐỊNH CỰC TÍNH, ĐẤU DÂY MÁY BIẾN ÁP BA PHA............................... 21 1. Kiểm tra, xác định cực tính các cuộn dây.................................................................................... 21 2. Đấu dây – vận hành......................................................................................................................... 27 BÀI 4: THÁO LẮP ĐỘNG CƠ - KIỂM TRA VÀ XÁC ĐỊNH CỰC TÍNH DÂY QUẤN STATOR ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA........................................................... 32 1. quy trình tháo................................................................................................................................... 32 2. quy trình lắp.................................................................................................................................... 34 3. kiểm tra, vận hành........................................................................................................................... 34 4. kiểm tra dây quấn stator động cơ không đồng bộ ba pha................................................................ 37 5. xác định cực tính bộ dây máy điện.................................................................................................. 37 6. đấu dây vận hành động cơ không đồng bộ ba pha........................................................................... 39 BÀI 5: CÁC CÔNG VIỆC CHUẨN BỊ QUẤN ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ MỘT PHA - BA PHA………………………………………………………………………………………. 41 1. Tháo bộ dây động cơ, làm vệ sinh rãnh…………………………………………………………... 41 2. lót rãnh, đo kích thước khuôn và gia công khuôn………………………………………………… 43 Trang 2
  3. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 BÀI 6: QUẤN BỘ DÂY ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA KIỂU ĐỒNG KHUÔN TẬP TRUNG........................................................................................................................... 47 1. Quấn và lồng dây............................................................................................................................. 47 2. Đấu dây, kiểm tra, đai dây............................................................................................................... 51 3. Lắp ráp, kiểm tra, vận hành..............................................................................................................52 BÀI 7: QUẤN BỘ DÂY ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA KIỂU ĐỒNG TÂM TẬP TRUNG................................................................................................................................... 54 1. Quấn và lồng dây............................................................................................................................. 54 2. Đấu dây, kiểm tra, đai dây............................................................................................................... 57 3. Lắp ráp, kiểm tra, vận hành............................................................................................................. 59 BÀI 8: QUẤN BỘ DÂY ĐỘNG CƠ KHÔNG ĐỒNG BỘ BA PHA HAI LỚP (XẾP KÉP) 60 1. Quấn và lồng dây............................................................................................................................. 60 2. Đấu dây, kiểm tra, đai dây............................................................................................................... 64 3. Lắp ráp, kiểm tra, vận hành............................................................................................................. 66 BÀI 9: XÁC ĐỊNH CÁC ĐẦU DÂY VÀ ĐẤU VẬN HÀNH ĐỘNG CƠ MỘT PHA - ĐẤU ĐỘNG CƠ BA PHA VẬN HÀNH TRONG MẠNG MỘT PHA………………………….. 67 1. Xác định các đầu dây và đấu vận hành động cơ một pha………………………………………… 67 2. Đấu động cơ ba pha vận hành trong mạng một pha……………………………………………… 74 BÀI 10: QUẤN BỘ DÂY ĐỘNG CƠ MỘT PHA ĐỒNG TÂM………………………... 78 1. Quấn và lồng dây…………………………………………………………………………………. 78 2. Đấu dây, kiểm tra, đai dây…………………………………………………………………………82 3. Lắp ráp, kiểm tra, vận hành………………………………………………………………………. 82 BÀI 11: QUẤN BỘ DÂY ĐỘNG CƠ MỘT PHA DẠNG SIN……………………………. 85 1. Quấn và lồng dây…………………………………………………………………………………. 85 2. Đấu dây, kiểm tra, đai dây………………………………………………………………………... 88 3. Lắp ráp, kiểm tra, vận hành………………………………………………………………………. 89 BÀI 12: TẨM SẤY ĐỘNG CƠ……………………………………………………………...91 1. Quy trình sấy động cơ…………………………………………………………………………….. 91 2. Quy trình tẩm, sấy động cơ………………………………………………………………………. 92 3. Kiểm tra, vận hành………………………………………………………………………………... 95 TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................... 97 Trang 3
  4. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 TÊN MÔ ĐUN: THỰC HÀNH MÁY ĐIỆN Mã mô đun: MH17 I. Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò mô đun - Vị trí: Trước khi học môn học này cần hoàn thành các môn học, mô đun cơ sở, đặc biệt là các môn học: An toàn điện, Cung cấp điện, máy điện, thực tập điện cơ bản. - Tính chất: Là môn chuyên ngành thuộc các môn học đào tạo nghề tự chọn. - Ý nghĩa: Môn học giúp cho học sinh hiểu được những nguyên lý cơ bản cách quấn dây và vận hành máy điện trong dân dụng và công nghiệp. - Vai trò: Nền tảng giúp học sinh ngành điện công nghiệp và dân dụng có những kiến thức sức cơ bản quan trọng trong vận hành và sửa chữa máy điện. II. Mục tiêu của mô đun - Về kiến thức: + Luyện tập tư thế, thao tác, động tác sử dụng và bảo quản các dụng cụ đồ nghề, các thiết bị kiểm tra, đo lường điện. + Tính toán được dây quấn máy biến áp một pha dạng cách ly, dây quấn động cơ ba pha dạng đồng khuôn, đồng tâm, dạng xếp kép (hai lớp) … - Về kỹ năng: + Quấn đươc dây quấn biến áp một pha dạng cách ly. + Quấn lồng được bộ dây quấn động cơ ba pha dạng đồng khuôn, đồng tâm, dạng xếp kép. + Quấn và lồng được bộ dây quấn các loại động cơ không đồng bộ một pha dạng đồng khuôn, dạng sin. + Xác định được cực tính các đầu dây quấn máy biến áp, động cơ không đồng bộ ba pha và một pha. + Chẩn đoán hư hỏng, sửa chữa, bảo dưỡng được động cơ không đồng bộ 1 pha. + Chẩn đoán hư hỏng, sửa chữa, bảo dưỡng được động cơ không đồng bộ ba pha, máy biến áp một pha, ba pha có công suất vừa và nhỏ. - Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: + Rèn luyện tác phong công nghiệp, tính cẩn thận, tính chính xác III. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian: Trang 4
  5. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Thời gian (giờ) Số Thực TT Tên chương mục hành, thí Tổng Lý Kiểm nghiệm, số thuyết tra thảo luận, bài tập 1 Bài 1. Các công việc chuẩn bị quấn máy 5 5 biến áp 2 Bài 2. Quấn máy biến áp một pha hai dây 15 13 2 quấn (cách ly) 3 Bài 3. Xác định cực tính, đấu dây máy biến 5 5 áp ba pha Bài 4. Tháo lắp động cơ -Kiểm tra và xác 4 định cực tính dây quấn stator động cơ 15 13 2 không đồng bộ ba pha 5 Bài 5. Các công việc chuẩn bị quấn động cơ 5 5 không đồng bộ một pha - ba pha. 6 Bài 6. Quấn bộ dây động cơ không đồng bộ 15 15 ba pha kiểu đồng khuôn tập trung 7 Bài 7. Quấn bộ dây động cơ không đồng bộ 15 13 2 ba pha kiểu đồng tâm tập trung 8 Bài 8. Quấn bộ dây động cơ không đồng bộ 10 10 ba pha hai lớp (xếp kép) Bài 9. Xác định các đầu dây và đấu vận 9 hành động cơ một pha - Đấu động cơ ba pha 5 5 vận hành trong mạng một pha 10 Bài 10 Quấn bộ dây động cơ không đồng bộ 15 13 2 một pha đồng tâm 11 Bài 11. Quấn bộ dây động cơ không đồng 10 10 bộ một pha dạng sin 12 Bài 12. Tẩm sấy động cơ 5 5 Cộng: 120 0 112 8 Trang 5
  6. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 BÀI 1: CÁC CÔNG VIỆC CHUẨN BỊ QUẤN MÁY BIẾN ÁP Mục Tiêu - Tháo được lõi thép, bộ dây cũ; đo kích thước lõi thép, bộ dây chính xác. - Gia công khuôn gỗ, má ốp, cắt giấy cách điện đúng kích thước. 1. Tháo lõi thép và bộ dây cũ ghi số liệu 1.1. Đánh dấu vỏ, tháo lõi thép đo ghi lại số liệu 1.1.1. Đánh dấu vỏ từ tổ nối dây Thùng MBA: Trong thùng MBA (hình 1.1) đặt lõi thép, dây quấn và dầu biến áp. Dầu biến áp làm nhiệm vụ tăng cường cách điện và tản nhiệt. Lúc MBA làm việc, một phần năng lượng tiêu hao thoát ra dưới dạng nhiệt làm dây quấn, lõi thép và các bộ phận khác nóng lên. Nhờ sự đối lưu trong dầu và truyền nhiệt từ các bộ phận bên trong MBA sang dầu và từ dầu qua vách thùng ra môi trường xung quanh. Hình 1.1: Vỏ máy biến áp Nắp thùng MBA : Dùng để đậy trên thùng và trên đó có các bộ phận quan trọng như: + Sứ ra (cách điện) của dây quấn cao áp và dây quấn hạ áp. + Bình dãn dầu (bình dầu phụ) có ống thủy tinh để xem mức dầu + Ống bảo hiểm : làm bằng thép, hình trụ nghiêng, một đầu nối với thùng, một đầu bịt bằng một đĩa thuỷ tinh. Nếu áp suất trong thùng tăng lên đột ngột, đĩa thuỷ tinh sẽ vỡ, dầu theo đó thoát ra ngoài để MBA không bị hỏng. + Lỗ nhỏ đặt nhiệt kế. + Rơle hơi dùng để bảo vệ MBA. + Bộ truyền động cầu dao đổi nối các đầu điều chỉnh điện áp của dây quấn cao áp. Trang 6
  7. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Hình1.2: Máy biến áp một pha Sau khi xác định được loại máy biến áp: một pha hoặc ba pha, tiến hành đánh dấu vỏ rồi tiến hành tháo ra. 1.1.2. Xác định lõi của máy biến áp ghi lại số liệu Lõi của máy biến áp thường có dạng ghép lại của chữ E và Chữ I. Lõi thép MBA dùng để dẫn từ thông, được chế tạo bằng các vật liệu dẫn từ tốt, thường là thép kỹ thuật điện có bề dày từ 0,35 ÷ 1 mm, mặt ngoài các lá thép có sơn cách điện rồi ghép lại với nhau thành lõi thép. Lõi thép gồm hai phần: Trụ và Gông . Trụ (T) là phần để đặt dây quấn còn gông (G) là phần nối liền giữa các trụ để tạo thành mạch từ kín Hình 1.3: Lõi thép Thường được làm bằng thép, sắt mỏng đặt song song. ghét với chiều dày xấp xỉ bằng a. hao hụt cỡ 5% do khi ghép sẽ nhiều khả năng xảy ra việc không xát chân. Sau đó ghi lại các thông số như hình 1.3 về các giá trị như: a, b, c, và h. Xác định xong tiến hành đánh dấu lõi từ rồi tháo ra từng phe và làm vệ sinh sạch sẽ. 1.2. Tháo bộ dây cũ, đo ghi lại số liệu Nhiệm vụ của dây quấn MBA là nhận năng lượng vào và truyền năng lượng ra. Dây Trang 7
  8. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 quấn MBA thường làm bằng dây đồng hoặc nhôm, tiết diện tròn hay chữ nhật, bên ngoài có bọc cách điện. Dây quấn gồm nhiều vòng dây và lồng vào trụ thép, giữa các vòng dây, giữa các dây quấn và giữa dây quấn với lõi ép đều có cách điện. Máy biến áp thường có hai hoặc nhiều dây quấn. Khi các dây quấn đặt trên cùng một trụ thì dây quấn điện áp thấp đặt sát trụ thép còn dây quấn điện áp cao đặt bên ngoài. Làm như vậy sẽ giảm được vật liệu cách điện. Dây quấn MBA có hai loại chính: Dây quấn đồng tâm: có tiết diện ngang là những vòng tròn đồng tâm. Những kiểu dây quấn đồng tâm chính gồm : + Dây quấn hình trụ, dùng cho cả dây quấn hạ áp và cao áp; + Dây quấn hình xoắn, dùng cho dây quấn hạ áp có nhiều sợi chập; + Dây quấn hình xoáy ốc liên tục, dùng cho dây quấn cao áp, tiết diện dây dẫn chữ nhật. Dây quấn xem kẽ: Các bánh dây cao áp và hạ áp lần lượt xen kẽ nhau dọc theo trụ thép Sau khi xác định được loại và kiểu quấn máy biến áp, tiến hành đo lại và ghi lại các thông số về tiết diện dây rồi tiến hành tháo ra khỏi khuôn. 2. Gia công khuôn gỗ, khuôn giấy, má ốp Chuẩn bị vật liệu và làm khuôn quấn máy biến áp. Chuẩn bị vậy liệu: - Các số liệu để quấn máy biến áp, Sđm, N1, N2, d1, d2; - Bàn quấn dây, panh, đồng hồ đo điện, khoan, mỏ hàn, kìm các loại, dao, kéo … - Phích cắm điện ,công tắc ,lỏi thép ,dây quấn sơ cấp ,dây quấn thứ cấp - Vật liệu cách điện: giấy cách điện, bìa cách điện, ống ghen … - Vật liệu khác: thiếc hàn, nhựa thông, sơn cách điện … 2.1 Gia công khuôn gỗ Dựa vào các chỉ số kỹ thuật lõi thép của máy bién áp về các giá trị như: a, b, c, và h. Tiến hành đo đạc rồi dùng dụng cụ làm khung gỗ như hình 1.4 Hình 1.4: Khung gỗ Trang 8
  9. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 2.2 Gia công khuôn giấy Sử dụng bìa cứng ( bìa cách điện nên dùng loại polyetylen ) sạch và khô rồi tạo theo các hình dưới đây: Nòng được làm theo các đường chấm chấm rồi được cuộn lại thành 2 lớp. Lớp phía trong có tai để dán các vành hai đầu. Lớp phía bên ngoài chỉ để cứng lõi và tăng chiều dày, cách điện. Các vành 2 đầu được dán kẹp hai bên các tai. Bạn nhớ dán thêm 4 miếng vuông nhỏ để lấp đầy 4 góc. Sau khi dán xong, bạn nhớ phơi cho thật khô. Nếu có sơn cách điện, thì phủ lên 1 lớp cho tăng cường cách điện, và cứng lõi giấy. Lõi gỗ để giữ cuộn dây được đẽo bằng gỗ thông hoặc gỗ nào mềm. Bạn nhớ đẽo cho thật vuông cạnh, và kích thước chính xác. Sau đó khoan một lỗ ở giữa tâm để sau này xuyên trục quay vào. Nếu bạn không có khoan thì có thể dùng cây sắt nung trong bếp cho nóng đỏ và dùi nhiều lần. Khuôn giấy và lõi gỗ nếu làm chính xác, thì sẽ lắp vừa khít với nhau. Lõi sắt cho vào khuôn giấy cũng phải hơi nhẹ nhàng, nghĩa là hơi lỏng hơn một chú Khi dùng giấy cách điện làm khuôn máy biến áp, ta phải chọn giấy ccahs điện có độ dày khoảng 1mm (nếu khuôn 1 lớp) hoặc 0,5mm (khi thực hiện khuôn có 2 lớp). Giấy cách điện làm khuôn phải cứng, có đồ bền cơ học. - Bước 1: Lấy kích thước của lõi thép và kẻ trên bìa làm khuôn MBA như hình 3.1 Lõi gỗ Giấy cách diệndùng làm khuôn Hình 1.5. Chế tạo khuôn quấn theo kích thước lõi sắt - Bước 2: Cắt bỏ phần thừa của giấy làm khuôn Hình 1.6. Giấy cách điện dùng làm khuôn sau khi cắt các phần không cần thiết - Bước 3: Quấn giấy làm khuôn vào lõi gỗ như hình Trang 9
  10. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Hình 1.7. Phương pháp gấp giấy cách điện quanh lõi gỗ - Bước 4: Cắt 1 tấm bìa cách điện để làm gia cố khuôn như hình 3.4. 17 Hình 1.8. Phương pháp lồng tấm cách điện che cạnh dây quấn - Bước 5: Gắn keo chắc chắn cho khuôn quấn dây Hình 1.9. Khuôn quấn dây làm bằng giấy cách điện hoàn chỉnh Trang 10
  11. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 3. Gia công má ốp Gia công má ốp dùng để cố định cho khuôn được ổn định và chắc chắn trong quá trình quấn dây vào máy biến áp. Gia công má ốp chia làm 4 bước: Bước 1: Cắt má khuôn Bước 2: Đo và kẻ các kích thước a, b, c như hình vẽ 1. Bước 3: Nối và cắt hai đường chéo Bước 4: Đục lỗ bắt dây Hình 1.10: Má ốp khuôn Trang 11
  12. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 BÀI 2: QUẤN MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA HAI DÂY QUẤN Mục tiêu - Quấn được máy biến áp một pha hai dây quấn. - Chẩn đoán, sửa chữa được máy biến áp cách ly. 1. Công việc chuẩn bị 1.1. Đo kích thước lõi thép để gia công khuôn gỗ, khuôn giấy Trước hết, cần xác định được lõi thép của máy biến áp. Tùy theo công suất cần mà sẽ có một lõi phù hợp. Các lõi thông thường có dạng chữ E và I ghép lại với nhau, với hình dạng như sau: Với loại lõi sắt ấy, ghép với chiều dầy xấp xỉ = a, diện tích thiết diện lõi sẽ là S = a.a. Tuy nhiên vì khi ghép có khả năng không sát, nên bạn cần cho hao hụt cỡ 5%. Nếu thiết kế với B = 1.2Testla, thì công suất P của lõi sẽ xấp xỉ bằng: S = 1,2 √ P Đo đạc các trị số và làm khuôn: Dùng bìa cứng, sạch và khô vẽ và cắt theo hình dưới đây: Nòng sẽ được gấp theo các đường chấm chấm. Sau đó cuốn lại thành 2 lớp. Lớp trong có tai để dán các vành hai đầu. Lớp ngoài chỉ để cứng lõi và tăng chiều dày, cách điện. Các vành 2 đầu được dán kẹp hai bên các tai. Dán thêm 4 miếng vuông nhỏ để lấp đầy 4 góc. Sau khi dán xong, đem phơi cho thật khô. Nếu có sơn cách điện, thì phủ lên 1 lớp cho tăng cường cách điện, và cứng lõi giấy. Lõi gỗ để giữ cuộn dây được đẽo bằng gỗ thông hoặc gỗ nào mềm. Bạn nhớ đẽo cho thật vuông cạnh, và kích thước chính xác. Sau đó khoan một lỗ ở giữa tâm để sau này xuyên trục quay vào. Nếu không có khoan thì có thể dùng cây sắt nung trong bếp cho nóng đỏ và dùi nhiều lần. Khuôn giấy và lõi gỗ nếu làm chính xác, thì sẽ lắp vừa khít với nhau. Lõi sắt cho vào khuôn giấy cũng phải hơi nhẹ nhàng, nghĩa là hơi lỏng hơn một chút. Gia công các mặt ép khuôn (tấm chận): Dùng tấm nhựa, tấm nhôm hay tấm ván ép mỏng cưa kích thước bằng hoặc lớn hơn kích thước của các vành hai đầu khuôn. Lắp các dụng cụ còn lại để sẵn sàng quấn dây: Dùng 1 tăm xe đạp uốn thành hình một tay quay. Siết tay quay này vào đầu 1 bu lông dài Trang 12
  13. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Hình 2.1: Khuôn và khung gỗ Sau đó lần lượt đưa mặt ép khuôn, khuôn giấy có lõi gỗ , mặt ép khuôn thứ hai, và dùng dai ốc xiết lại. Phảo đảm tay quay không trượt khỏi vị trí khi quay. Hình 2.2: Khuông được gắn vào trục 1.2. Nghiên cứu sơ đồ nguyên lý kết hợp kích thước lõi thép tính w1, w2, d1, d2 Nguyên lý làm việc của máy biến áp dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ. Khảo sát máy biến áp một pha hai dây quấn như hình trên, dây quấn sơ cấp có W1 vòng dây, dây quấn thứ cấp có W2 vòng dây. Hình 2.3: Sơ đồ máy biến áp một pha Trang 13
  14. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Đặt vào dây quấn sơ cấp một điện áp xoay chiều u1, trong đó sẽ có dòng điện i1, dòng điện này sẽ tạo từ thông xoay chiều , từ thông chạy trong mạch từ sẽ móc vòng qua hai cuộn dây sơ cấp và thứ cấp đồng thời cảm ứng trong chúng các sức điện động e1, e2. Nếu máy biến áp không tải (không gắn tải) thì điện áp tại thứ cấp bằng sức điện động e2. U20 = e2 Nếu thứ cấp được nối với phụ tải Zt, trong dây quấn thứ cấp sẽ có dòng điện i2, dòng điện này tạo ra từ thông thứ cấp chạy trong mạch từ, từ thông này có khuynh hướng chống lại từ thông do dòng điện sơ cấp tạo nên, làm cho từ thông thứ cấp (còn gọi là từ thông chính) giảm biên độ. Để giữ cho từ thông chính có biên độ không đổi thì dòng điện sơ cấp phải tăng lên một lượng lớn để bù vào sự giảm do từ thông thứ cấp gây ra. Như vây năng lượng điện đã được truyền từ sơ cấp sang thứ cấp. Cũng cần lưu ý rằng máy biến áp là một thiết bị truyền tải năng lượng chứ không biến đổi năng lượng. Giả sử điện áp xoay chiếu đặt vào là một hàm hình sin, thì từ thông do nó sinh ra trong mạch từ có dạng là:  = m. sin  t Theo định luật cảm ứng điện từ sức điện động e1, e2 được xác định: d d ( m sin .t ) e1 = - W1 dt = -W1 dt = -  W1 m cos  t  e1 = -  W1 m sin(  t - 2 ) Như vậy sức điện động cảm ứng chậm pha sau từ thông trong mạch một góc /2 (900) Đặt E1m =  W1m = 2 f W1 m 2 . f .W1 m Thì E1 = 2 E1 = 4,44 f W1 m Tương tự E2 = 4,44 f W2 m Dựa vào các biểu thức (1-5a,b), người ta định nghĩa tỷ số biến đổi của máy biến áp ( tỷ số biến áp) như sau: Nếu chia E1 cho E2, ta có: E 1 W1 k  E 2 W2 k: hệ số biến áp Trang 14
  15. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Nếu bỏ qua điện trở dây quấn và từ thông tản, có thể coi gần đúng U1  E1; U2  E2: U1 E1 W1   k U 2 E 2 W2 Với: k > 1 => U1 > U2 ; W1 > W2: máy biến áp hạ áp k < 1 => U1 < U2 ; W1 < W2: máy biến áp tăng áp Xác định kích thước a, b Tiết diện lõi thép: At  a.b(cm ) 2 - ( b=1,5.a) - Số Số vòng trên/volt: 56,3 nv  (vòng / volt ) Nếu chọn B = 0,8T At 45 nv  (vòng / volt ) Nếu chọn B = 1T At 37,5 nv  (vòng / volt ) Nếu chọn B = 1,2T At - Số vòng của cuộn sơ cấp: N SC  nv .U11(vòng ) N SC 2  nv .U12 (vòng ) - Số vòng của cuộn sơ cấp: NTC1  nv .U 21(vòng ) NTC 2  nv .U 22 (vòng ) NTC 3  nv .U 23 (vòng ) Căn cứ vào số liệu tham khảo trên chọn J để tính đường kính dây cuộn sơ cấp và thứ cấp: I1 d SC  1,128. (mm) J I2 dTC  1,128 . (mm) J 2. Quấn dây và lắp lõi thép máy biến áp 2.1. Quấn cuộn sơ cấp, thứ cấp Bước 1:Tay quấn, khuôn quấn được gá như hình. Trang 15
  16. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Hình 2.4: Cố định khuôn vào trục quay Hình 2.5: Cố định tay quay Bước 2: Thi công bộ dây quấn ( lưu ý luôn luôn quấn cuôn sơ cấp trước)  Phương pháp gá đầu dây MBA Trang 16
  17. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Hình 2.6: Cố định dây quấn vào khuôn  Phương pháp hướng quấn đi dây theo chiều. Hình 2.7: Cố định dây quấn được đưa vào khuôn  Cách quấn: Mỗi lớp quấn xong phải có lớp cách điện, đối với MBA có dòng nhỏ từ 1A trở xuống thì có thể có hoặc không phải lót cách điện từng lớp. Trang 17
  18. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Hình 2.8: Cố định dây quấn được đưa vào khuôn  Cách bọc ống ghen cho đầu dây ra. Hình 2.9: Dây quấn được bọc ống ghen Trang 18
  19. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12  Hoàn chỉnh các đầu dây ra. Hình 2.10: Dây quấn hoàn chỉnh các đầu dây ra  Băng keo hoàn thiện Hình 2.11: Băng keo hoàn thiện 2.2. Nối dây, hàn dây, kiểm tra dây quấn máy biến áp Kiểm tra an toàn và thông mạch. Sử dụng đồng hồ VOM thang X1 đo thông mạch cuộn sơ cấp, thứ cấp và đo an toàn mạch giữa cuôn sơ cấp và thứ cấp.. 2.3. Lắp lõi thép Lắp phe xen kẽ sau đó gắn phe I vào Trang 19
  20. Giáo trình Thực hành Máy Điện Trường TC KTKT Q12 Hình 2.12: Lắp ráp phe vào khuôn 3. Hoàn tất, kiểm tra, vận hành 3.1. Lắp ráp, kiểm tra hoàn tất. Lắp ráp đúng yêu cầu kỹ thuật:  Đảm bảo chặt  Đã ráp vào vỏ.  Đấu dây đầu ra của cuộn sơ cấp và thứ cấp Đấu nối thử tải:  Đấu nối với tải  Đấu nối ngắn mạch 3.2. Vận hành, đo kiểm tra các thông số  Cấp nguồn cho máy biến áp  Sử dụng đồng hồ kiểm tra:  Điện áp không tải  Điện áp có tải  Điện áp ngắn mạch 3.3. Nhận xét  Nâng kỹ năng và tác phong học tập cho người học  Giúp ngườ học hiểu rõ hơn về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy biến áp Trang 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2