intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Giáo trình thủy nông - Chương 8

Chia sẻ: Nguyễn NHi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST
Báo xấu
184
lượt xem 63
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

CHỐNG XÓI MÒN VÀ BIỆN PHÁP THỦY LỢI MIỀN NÚI Hiện nay ở các vùng miền núi, trung du và các tỉnh Tây Nguyên, hiện tượng xói mòn đất xãy ra rất mạnh mẽ, làm nghèo kiệt nguồn dinh dưỡng và thu hẹp dần diện tích đất canh tác và gây nên tình trạng lũ lụt, lỡ đất về mùa mưa và thiếu nước về mùa khô, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế xã hội nước ta. Vì vậy cần phải có các biện pháp thủy lợi vùng đồi núi để chống xói mòn, kết hợp với...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình thủy nông - Chương 8

  1. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 CHÆÅNG 8 : CHÄÚNG XOÏI MOÌN VAÌ BIÃÛN PHAÏP THUÍY LÅÜI MIÃÖN NUÏI Hiãûn nay åí caïc vuìng miãön nuïi, trung du vaì caïc tènh Táy Nguyãn, hiãûn tæåüng xoïi moìn âáút xaîy ra ráút maûnh meî, laìm ngheìo kiãût nguäön dinh dæåîng vaì thu heûp dáön diãûn têch âáút canh taïc vaì gáy nãn tçnh traûng luî luût, låî âáút vãö muìa mæa vaì thiãúu næåïc vãö muìa khä, gáy aính hæåíng nghiãm troüng âãún nãön kinh tãú xaî häüi næåïc ta. Vç váûy cáön phaíi coï caïc biãûn phaïp thuíy låüi vuìng âäöi nuïi âãø chäúng xoïi moìn, kãút håüp våïi caïc ngaình khaïc nhæ lám nghiãûp.. âãø væìa khäi phuûc laûi âáút canh taïc, væìa cung cáúp næåïc tæåïi cho cáy träöng, giaím nheû háûu quaí luî luût haìng nàm. 8.1 KHAÏI NIÃÛM VÃÖ XOÏI MOÌN ÂÁÚT Xoïi moìn laì sæû baìo moìn màût âáút do mæa vaì caïc yãúu täú khê háûu khaïc (Gioï) laìm cho låïp âáút maöu trãn màût bë moíng dáön, âáút ngaìy caìng xáúu âi, laìm cho saín læåüng cáy träöng caìng giaím diãûn têch âáút canh taïc ngaìy caìng bë thu heûp. Theo nhæ nghiãn cæïu âãø taûo âæåüc låïp âáút muìn coï chiãöu daìy 3 âãún 5 cm trong âiãöu kiãûn tæû nhiãn thç cáön máút haìng chuûc nàm. Do âoï chuïng ta cáön yï thæïc vaì giaím âãún mæïc täúi thiãøu cuía viãûc xoïi moìn âáút. I/ Nhán täú aính hæåíng âãún xoïi moìn : 1/ Nhán täú tæû nhiãn: a/ Âëa hçnh: * Diãûn têch canh taïc vuìng âäöi nuïi laì nhæîng nåi coï âäü däúc låïn nãn täúc âäü doìng chaíy màût låïn, do âoï xoïi moìn xaíy ra rátú nghiãm troüng ( Âäü däúc caìng låïn læåüng xoïi moìn caìng nhiãöu). Theo 1 taìi liãûu thæûc nghiãûm trong cuìng mäüt vuìng (læåüng mæa nàm vaì caïc yãúu täú khê háûu khaïc giäúng nhau, nãúu âäü däúc màût âáút thay âäøi thç læåüng xoïi moìn cuîng thay âäøi ) Lxm (T/ha-nàm) Âäü däúc Láön 50 30’ 8,8 1 70 30’ 12,0 1,37 140 20,5 2,34 170 25,0 2,87 * Däúc caìng daìi thç læåüng xoïi moìn caìng nhiãöu . Trong mäüt vuìng nãúu chiãöu daìi däúc låïn thç læåüng xoïi moìn seî tàng. Âäü däúc Chiãöu daìi däúc (m) Lxm (T/ha-nàm) Láön 1 2 ÷ 25 152 1 2 5 ÷ 50 26°31 ' 217 1,42 5 0 ÷ 75 286 1,86 1
  2. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 b/ Khê tæåüng : Mæa : AÍnh hæåíng âãún xoïi moìn nhiãöu nháút : (Læåüng mæa, cæåìng âäü mæa, phán bäú mæa) âãöu aính hæåíng âãún læåüng xoïi moìn. Læåüng mæa tæì thaïng 7 ÷ 11 chiãúm 80% læåüng mæa toaìn nàm thç læåüng xoïi moìn tæì thaïng 7 ÷ 11 chiãúm 97% læåüng xoïi moìn toaìn nàm. Cæåìng âäü mæa Læåüng doìng chaíy Læåüng xoïi moìn m3/ha mm/phuït láön T/ha láön 0,05 6 1 0,18 1 0,15 105 18,4 34,2 185 0,30 228 38 141,9 790 c/ Thäø nhæåîng : Do kãút cáúu cuía âáút, nãúu thaình pháön cuía âáút coï nhiãöu haût nheû, hãû säú räøng låïn thç læåüng xoïi moìn seî låïn. d/ Låïp phuí thæûc váût : Låïp phuí thæûc váût laì mäüt yãúu täú cå baín âãø chäúng xoïi moìn. Taïc duûng cuía låïp phuí thæûc váût : che phuí màût âáút khäng cho gioüt mæa taïc duûng træûc tiãúp vaìo âáút, caïc rãù cáy boì lan, laìm giaím täúc âäü doìng chaíy màût, taûo âiãöu kiãûn laìm tàng læåüng næåïc ngáöm, do âoï haûn chãú âæåüc xoïi moìn, caïc rãù cáy coìn laìm cho kãút cáúu âáút thãm chàût. Hiãûn nay do täúc âäü phaït triãùn âä thë hoaï vaì chàût phaï ræìng bæìa baîi âaî laìm giaím âi ráút nhiãöu diãûn têch che phuí bãö màût. 2/. Nhán täú xaî häüi: a/ Phaï ræìng vaì khai hoang: -Hiãûn nay phaï ræìng láúy gäø diãùn ra trãn phaûm vi caí næåïc vaì táûp rung åí caïc khu ræìng giaì, ræìng nguyãn sinh, haìng nàm coï âãún haìng ngaìn hecta ræìng bë chàût phaï. -Ngæåìi dán âäút ræìng laìm ráùy váùn coìn laì mäüt táûp tuûc khoï bë xoaï boí, cuìng theo âoï laì sæû buìng näø vaì máút cán âäúi do sæû di dán tæû do åí vuìng táy nguyãn dáùn âãún thiãúu âáút canh taïc dáùn âãún chàût âäút phaï ræìng laìm ráùy. b/ Khäng coï phæång phaïp khai thaïc ræìng håüp lyï: -Diãûn têch ræìng khai thaïc chæa cán bàòng våïi diãûn têch ræìng träöng taïi sinh. -Khai thaïc ræìng laìm máút cán bàòng sinh thaïi cuía hãû ræìng. c/ Khäng coï phæång thæïc canh taïc håüp lyï, canh taïc khäng âuïng kyî thuáût: -Phæång phaïp vaì kyî thuáût canh taïc trãn âáút däúc váùn coìn haûn chãú. -Ngæåìi dán coìn quen våïi canh taïc luïa ráùy. II. Taïc haûi cuía xoïi moìn - Xoïi moìn laìm máút diãûn têch träöng troüt - Phaï hoaûi âäü phç cuía âáút laìm saín læåüng cáy träöng bë giaím xuäúng mäüt caïch roî rãût. - Sinh ra luî luût haûn haïn ( Khäng giæî âæåüc næåïc åí âáöu nguäön). - Laìm cho caïc cäng trçnh thuíy låüi bë hæ hoíng ( do xoïi moìn læåüng phuì sa trong caïc säng måïi tàng, bäöi láúp caïc cäng trçnh thuíy låüi laìm giaím hay máút taïc duûng cuía caïc cäng trçnh âoï) - Caïc cäng trçnh giao thäng bë hæ hoíng. 2
  3. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 8.2. CHÄÚNG XOÏI MOÌN ÂÁÚT BÀÒNG BIÃÛN PHAÏP CÄNG TRÇNH THUÍY LÅÜI Cäng trçnh thuíy låüi coï taïc duûng giæî næåïc vaì giæî âáút, båíi thãú duìng biãûn phaïp cäng trçnh thuíy låüi âãø chäúng xoïi moìn laì viãûc ráút cáön thiãút. I/ Cäng trçnh træî næåïc 1/. Ao nuïi : Laì cäng trçnh táûp trung næåïc, khäng cho doìng chaíy tæû do gáy xoïi låí màût âáút, laìm giaím sæïc næåïc goïp pháön ngàn chàûn luî âäöng thåìi træî næåïc âãø chäúng haûn. Ao nuïi gäöm ba bäü pháûn chênh : Loìng ao, âáûp ngàn næåïc vaì cæía ra vaìo. Ao nuïi nãn bäú trê åí nåi tháúp nhæng cao hån màût ruäüng âãø coï thãø tæåïi tæû chaíy âæåüc. Ao nuïi gäöm: a). Ao nuïi bãn âæåìng : Âãø baío vãû âæåìng giao thäng khoíi bë næåïc phaï vaì laìm ngáûp. b). Ao nuïi âáöu khe : ÅÍ gáön âáöu khe nuïi âãø ngàn næåïc nuïi baío vãû âáöu nguäön. c). Ao nuïi bãn sæåìn däúc : ÅÍ sæåìn däúc tuy âaî coï biãûn phaïp giæî næåïc nhæng vç khaí nàng giæî næåïc nhoí, nãn khäng thãø ngàn træî hãút doìng chaíy, do âoï cáön laìm thãm ao nuïi âãø chæïa næåïc. Ao nuïi Raînh bãn âæåìng Mæång ngàn doìng 2/. Hãû thäúng thuíy låüi liãn häö : Laì hãû thäúng coï âæåìng kãnh voìng quanh nuïi näúi liãön caïc ao häö laûi våïi nhau, kãnh coï taïc duûng ngàn doìng hæïng næåïc, laìm yãúu doìng chaíy âäöng thåìi dáùn næåïc tæì ao häö thæìa sang ao häö thiãúu næåïc âãø sæí duûng khi cáön thiãút, traïnh âæåüc hiãûn tæåüng xoïi moìn vaì tiãút kiãûm næåïc tæåïi. Kãnh ngàn doìng Kãnh tæåïi II. Cäng trçnh ngàn næåïc : - Âáûp âáút : Thæåìng âæåüc laìm åí cæía caïc khe nuïi, khe suäúi hay sæåìn nuïi thæa cáy âaî bë xoïi låí thaình khe raînh. Âáûp coï taïc duûng ngàn næåïc mæa, caït, phoìng xoïi låí, äøn âënh khe raînh , taûo âiãöu kiãûn täút cho cáy cäúi sinh træåíng - Âáûp âaï : Tuìy theo phæång phaïp xáy coï caïc loaûi sau: 3
  4. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 + Âáûp âaï xáy khan : thæåìng xáy åí loìng khe bàòng âáút + Âáûp âaï xáy häö : thêch håüp trãn nãön âaï + Âáûp roü âaï : thæåìng laìm åí khe âáút buìn, phuì sa tæång âäúi nhiãöu, khoï doün moïng. ÂÁÛP ÂAÏ XÁY - Âáûp âáút boï cáy : thæåìng laìm åí caïc suäúi khe coï âäü âäúc nhoí, læåüng næåïc luî keïm - Âáûp bäøi: Âáûp âæåüc laìm bàòng bã täng hoàûc bã täng cäút theïp, thæåìng duìng âãø kãút håüp láúy næåïc tæåïi hoàûc cáúp næåïc sinh hoaût. III. Cäng trçnh baío vãû âáöu khe Baío vãû âáöu khe laì ngàn doìng næåïc khäng cho chaíy táûp trung xuäúng khe, laìm âáöu khe äøn âënh, traïnh tçnh traûng xoïi låí nghiãm troüng. Coï ba hçnh thæïc sau âáy: *Raînh ngàn doìng : træåìng håüp næåïc chaíy xuäúng khe khäng nhiãöu. *Tæåìng ngàn doìng : âàõp tæåìng ngàn doìng càõt ngang doìng chaíy, khäng cho khe tiãúp tuûc låí. *Raînh tiãu næåïc : Khi læåüng næåïc chaíy vãö âáöu khe quaï låïn, khäng coï khaí nàng træî hãút næåïc vaì khäng coï yãu cáöu duìng næåïc . Âàõp âáút thaình båì ngàn doìng åí trãn båì khe, baío vãû khe, dáùn næåïc âãún âëa âiãøm táûp trung räöi thaïo âi bàòng raînh tiãu. Raînh ngàn doìng H (2-3)H 4
  5. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 IV. Cäng trçnh chäúng saût låí : Hiãûn tæåüng saût låí xaíy ra åí nhæîng båì khe, sæåìn nuïi coï âäü däúc låïn, do taïc duûng xám thæûc cuía næåïc phaï våî âiãöu kiãûn cán bàòng cuía âáút. Âãø baío vãû chán nuïi vaì sæåìn nuïi, duìng caïcbiãûn phaïp : -Tæåìng chäúng xoïi låí : ÅÍ caïc chán nuïi bë saût låí cáön xáy nhæîng tæåìng chàõn âãø giæî buìn caït laûi laìm cho chán nuïi dáön dáön âæåüc bäöi, däúc nuïi tråí nãn äøn âënh. Thæåìng aïp duûng cho maïi Taluy dæång åí tuyãún âæåìng Häö Chê Minh. -Âaìo raînh ngàn doìng: Âãø giaím båït doìng chaíy trãn vaïch nuïi, âaìo raînh phêa trãn däúc âãø ngàn doìng chaíy, duìng âáút seït bët kên caïc khe næït, khäng cho næåïc chaíy ngáöm xuäúng laìm låí vaïch nuïi. -Raînh ngàn doìng næåïc ngáöm: mæûc næåïc ngáöm cuía sæåìn däúc cao , âàût äúng ngáöm âãø haû tháúp næåïc ngáöm, tàng äøn âënh cho sæåìn däúc traïnh âæåüc saût låí. V. Ruäüng báûc thang : 1/ Taïc duûng ruäüng báûc thang : Caíi taûo sæåìn däúc thaình ruäüng báûc thang laì biãûn phaïp cäng trçnh quan troüng âãø caíi taûo âëa hçnh, coï taïc duûng chäúng xoïi moìn täút tàng thãm diãûn têch träöng troüt.Khi tråìi mæa ruäüng báûc thang coï taïc duûng laìm cháûm doìng chaíy, giæî âæåüc âáút, giæî âæåüc maìu do âoï laìm tàng saín læåüng cáy träöng. Kêch thæåïc ruäüng báûc thang chuí yãúu phuû thuäüc vaìo âäü däúc vaì chiãöu daìy cuía táöng âáút träöng troüt. 2/ Phæång phaïp laìm ruäüng báûc thang : * Sæåìn däúc tæång âäúi thoaíi (< 7°) : Âàõp båì doüc theo âæåìng âäöng mæïc âãø caíi taûo nhæîng thæía ruäüng nghiãng, âáút åí phêa cao thæía ruäüng seî träi dáön vãö phêa tháúp laìm cho màût ruäüng bàòng dáön. 5
  6. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 * Nãúu âáút tæång âäúi nàûng, vuìng mæa låïn thç phaíi âàõp båì cheïo våïi âæåìng âäöng mæïc thaình mäüt goïc nháút âënh âãø hçnh thaình phêa dæåïi tháúp cuía ruäüng thaình mäüt raînh tiãu næåïc näúi våïi mæång tiãu. *Nãúu âäü däúc tæång âäúi låïn vaì êt nhán læûc thç coï thãø laìm dáön haìng nàm. Båì ruäüng âàõp doüc theo âæåìng âäöng mæïc, båì phaíi âuí cao âãø chæïa âæåüc læåüng doìng chaíy cuía mäüt láön mæa låïn nháút trong mäüt nàm vaì læåüng xoïi moìn låïn nháút trong phaûm vi cuía ruäüng. Læåüng buìn caït do xoïi moìn tæì trãn cao xuäúng bäöi dáön åí chäù tháúp laìm cho màût ruäüng bàòng dáön. Sau mäüt nàm bäöi, tän cao màût ruäüng âãø tiãúp tuûc bäöi, nàm sau cæï nhæ thãú dáön dáön hçnh thaình ruäüng báûc thang. 8.3 : CHÄÚNG XOÏI MOÌN BÀÒNG BIÃÛN PHAÏP NÄNG NGHIÃÛP VAÌ LÁM NGHIÃÛP I/ Chäúng xoïi moìn bàòng biãûn phaïp näng nghiãûp: 1/ Träöng daìy mäüt caïch håüp lyï: Träöng daìy âãø coï thãø tàng thãm låïp che phuí thæûc váût, giaím båït læûc xung kêch cuía haût mæa, giæî âæåüc âäü áøm cuía âáút, náng cao nàng suáút cáy träöng. Thê nghiãûp träöng ngä trãn âáút coï âäü däúc 10° Læåüng doìng chaíy m3/ha Âäü däúc Säú cáy / ha Læåüng xoïi moìn (táún/ha) 10° 9700 139 17,5 8350 152 19,2 6950 166 22,8 2/ Canh taïc theo chiãöu ngang: Tæïc cáúy bæìa, âaïnh luäúng träöng troüt theo âæåìng âäöng mæïc, coï taïc duûng ngàn doìng chaíy, giaím xoïi låí màût âáút, giæî âæåüc maìu vaì âäü áøm cho âáút. 3/ Caöy sáu : Tàng diãûn têch thoaït næåïc, giaím doìng chaíy màût. 4/ Träöng xen bàng: Xen caïc cáy träöng daìy våïi caïc cáy träöng thæa hay cáy coï taïn våïi cáy boì lan. 5/Xen canh gäúi vuû: Xen canh : Träöng xen keî våïi nhau Gäúi vuû : Träöng caïc cáy coï thåìi vuû khaïc nhau, coï thåìi gian thu hoaûch khaïc nhau trãn cuìng mäüt diãûn têch. Nhæ träöng ngä : Træåïc khi ngä sàõp thu hoaûch träöng âáûu âãø âáút luän luän âæåüc che phuí chäúng âæåüc xung kêch cuía haût mæa giaím xoïi moìn màût âáút. 6/ Luán canh håüp lyï : Giæîa cáy rãù näng vaì cáy rãù sáu, giæîa cáy phaìm àn vaì cáy khäng phaìm àn âãø táûn duûng âæåüc cháút dinh dæåîng cho nhau, khäi phuûc laûi âäü phç cuía âáút laìm cho âáút âæåüc tåi xäúp, chäúng âæåüc xoïi moìn. 7/ Träöng coí : Væìa coï thãø giæî âæåüc âáút, giæî âæåüc næåïc chäúng xoïi moìn täút, laìm äøn âënh maïi âáút chäúng xaûc låí, coï khaí nàng khäi phuûc laûi âäü phç cuía âáút laìm thæïc àn cho gia suïc. 6
  7. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 II. Biãûn phaïp lám nghiãûp: Träöng vaì baío vãû ræìng laì biãûn phaïp têch cæûc chäúng xoïi moìn. Theo caïc säú liãûu thæûc nghiãûm khoaíng 13 ÷ 14% læåüng næåïc mæa âoüng laûi trãn cáy ræìng, coï thãø 50% læåüng mæa tháúm vaìo âáút do âoï träöng ræìng giaím âæåüc mäüt læåüng âaïng kãø cuía doìng chaíy màût vaì giaím âæåüc læåüng xoïi moìn. 1.Träöng ræìng vaì baío vãû ræìng åí choïp âäöi. 2.Träöng ræìng vaì baío vãû ræìng trãn sæåìn däúc. 4.Träöng ræìng vaì baío vãû ræìng åí âáöu nguäön. 5.Träöng ræìng åí trãn âäöi troüc âãø khäi phuûc laûi låïp phuí thæûc váût. 6.Träöng ræìng vaì baío vãû ræìng åí læu væûc häö chæïa âãø giaím båït læåüng phuì sa vaìo häö, laìm cháûm täúc âäü bäöi làõng phuì sa, keïo daìi tuäøi thoü cäng trçnh. 7.Träöng ræìng ven säng, doüc båì säng, ven âæåìng. 8.Träöng ræìng âãø chäúng caït. 8.4 KHAÏI NIÃÛM VÃÖ HÃÛ THÄÚNG THUÍY LÅÜI MIÃÖN NUÏI ( HÃÛ THÄÚNG LIÃN HÄÖ ) I/ Âàûc âiãøm vuìng nuïi: -Læåüng næåïc phán phäúi khäng âäöng âãöu trong khäng gian : nåi ráút nhiãöu, nåi ráút êt. -Læåüng næåïc phán phäúi khäng âäöng âãöu theo thåìi gian : læu læåüng vãö muìa luî vaì muìa kiãût chãnh lãûch nhau ráút låïn. -Âëa hçnh phæïc taûp, khoï bäú trê cäng trçnh thuíy låüi. -Âäü däúc cao nãn bäú trê caïc cäng trçnh tiãu næåïc coï nhæîng thuáûn låüi nhæng nãúu khäng coï qui hoaûch caïc cäng trçnh tiãu næåïc mäüt caïch hoaìn chènh thç seî dáùn âãún xoïi moìn âáút nghiãm troüng. Caïc nguäön næåïc miãön nuïi : - Caïc säng häö låïn åí âáöu nguäön. - Caïc khe suäúi hay caïc häö chæïa nhoí trãn caïc khe suäúi âoï. - Caïc ao nuïi trong vuìng. - Ngoaìi ra coìn coï thãø låüi duûng næåïc ngáöm rè ra tæì chán nuïi hoàûc caïc giãúng. II/ Khaïi niãûm vãö hãû thäúng thuíy låüi : Hãû thäúng thuíy låüi thæåìng duìng laì hãû thäúng thuíy låüi liãn häö bàòng caïch âaìo kãnh mæång näúi liãön våïi táút caí caïc nguäön næåïc låïn nhoí trong vuìng laûi âãø âiãöu tiãút bäø sung, häù tråü nhau trong hãû thäúng liãn häö. - Häö chæïa coï nhiãûm vuû : + Chæïa næåïc cuía læu væûc + Chæïa næåïc cuía häö bãn caûnh - Âæåìng kãnh coï nhiãûm vuû: + Dáùn næåïc tæåïi + Dáùn næåïc tæì nåi thæìa âãún nåi thiãúu âãø âiãöu tiãút. III/ Âàûc âiãøm hãû thäúng liãn häö : Hãû thäúng liãn häö mang caïc âàûc âiãøm sau : a.Coï khaí nàng táûn duûng âæåüc moüi nguäön næåïc åí miãön nuïi. 7
  8. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 b. Coï khaí nàng âæa næåïc lãn cao âãø måí räüng diãûn têch träöng troüt, phuûc vuû sinh hoaût. c. Náng cao hiãûu quaí caïc cäng trçnh træî næåïc vç thäng qua viãûc chuyãøn næåïc tæì nåi naìy sang nåi khaïc, caïc cäng trçnh træî næåïc coï thãø træî næoïc nhiãöu láön. d. Nguäön næåïc âëa phæång âæåüc duìng vaìo caïc thåìi gian duìng næåïc kháøn træång nãn viãúc sæí duûng næåïc seî håüp lyï, thåìi gian chuyãøn næåïc cuía kãnh seî keïo daìi, næoïc khäng táûp trung nãn tiãút diãûn kãnh nhoí. Ngoaìi ra hãû thäúng kãúnh mæång thæåìng âi theo sæåìn däúc coï taïc duûng chäúng xoïi moìn nhæ mæång quanh âäöi. IV/ Cáúu taûo hãû thäúng liãn häö : Gäöm caïc thaình pháön Häö chæïa 2 KC KC Häö chæïa 1 Häö chæïa 3 Ao häö âëa phæång - Hãû thäúng tæåïi : Laì phaûm vi phuûc vuû cuía hãû thäúng liãn häö. - Cäng trçnh âáöu mäúi cuía hãû thäúng : + Häö chæaï chênh : Xáy dæûng åí âáöu nguäön cung cáúp næåïc tæåïi thæåìng xuyãn cho hãû thäúng. + Cäúng vaì kãnh chênh -Häö chæïa phuû :Tuìy theo âëa hçnh, xáy dæûng trãn tuyãún kãnh chênh bäø sung næåïc. -Vuìng tæåïi (Khu tæåïi) : laì phaûm vi phuûc vuû cuía kãnh nhaïnh. - Caïc cäng trçnh cuía vuìng tæåïi: + Ao âëa phæång : cung cáúp næåïc cho khu tæåïi trong thåìi kyì duìng næåïc kháøn træång. + Kãnh nhaïnh. + Caïc cäng trçnh trãn kãnh. 8.5 TÊNH TOAÏN THUÍY LÅI HÃÛ THÄÚNG LIÃN HÄÖ Muûc âêch : Dæûa trãn cå såí táûn duûng moüi nguäön næåïc âëa phæång (ao, häö ...) xaïc âënh vë trê vaì qui mä kêch thæåïc cuía caïc cäng trçnh træî næåïc vaì dáùn næåïc. Näüi dung : Näüi dung chuí yãúu cuía tênh toaïn thuíy låüi hãû thäúng liãn häö laì tênh toaïn âiãöu tiãút doìng chaíy, xaïc âënh tham säú cuía caïc cäng trçnh : Vhäö chæa chênh ,Vhäö phuû , Vhäö âëa phæång . (Tênh toaïn âiãöu tiãút doìng chaíy laì xaïc âënh täøng dung têch cáön âiãöu tiãút âãø tæåïi gäöm dung têch cuía häö chæïa âáöu hãû thäúng vaì caïc häö chæïa nhoí khaïc trong khu tæåïi, thæåìng chè laì tênh toaïn âiãöu tiãút muìa) 8
  9. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 I/ Tênh toaïn dung têch häö âëa phæång : Ao häö âëa phæång nàòm trong phaûm vi kãnh nhaïnh phuû traïch, dung têch cuía caïc ao häö phuû thuäüc vaìo âiãöu kiãûn khê háûu, âëa cháút, thuíy vàn, âëa hçnh...nãn tênh toaïn phæïc taûp, nãúu khäng coï âuí taìi liãûu ta coï thãø xaïc âënh theo phæång phaïp âån giaín sau: 1/ Tênh toaïn dung têch ao häö âiaû phæång : Täøng læåüng næåïc âãún trong khu væûc âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc sau : W = 10α.P.F.η (m3) Trong âoï : P : Täøng læåüng mæa thiãút kãú (mm) F : Täøng diãûn têch læu væûc cuía caïc ao häö âëa phæång α : Hãû säú doìng chaíy. η : Hãû säú cung cáúp næåïc cuía ao häö. Thæûc tãú trong khu tæåïi coï ráút nhiãöu ao häö, do âoï viãûc xaïc âënh âáöy âuí täøng diãûn têch táûp trung næåïc cuía táút caí caïc ao häö khoï khàn nãn thæåìng tçm mäüt khu væûc âiãøn hçnh trong khu tæåïi tiãún haình âiãöu tra âo âaûc, tênh toaïn khu âoï räöi duìng phæång phaïp suy räüng âãø xaïc âçnh täøng diãûn têch hæïng næåïc. F = F0.ω W = 10α.P.F0.ω.η(m3) F0 : Diãûn têch hæïng næåïc bçnh quán cuía ao häö âaî coï hoàûc âaî coï trong quy hoaûch(m3/ha) ω : Diãûn têch träöng troüt cuía toaìn bäü khu tæåïi. 2/ Tênh täøng læåüng næåïc âãún theo dung têch ao häö âaî coï hoàûc seî coï trong quy hoaûch: Täøng læåüng næåïc âãún âæåüc tênh theo cäng thæïc : W = n.V (m3) V: Täøng dung têch cuía táút caí ao häö trong vuìng. n: Säú láön chæïa âáöy trong mäüt nàm. Hay W = n.V0.ω (m3) V0 : Dung têch bçnh quán cáön thiãút cuía táút caí ao häö âãø tæåïi cho mäüt âån vë diãûn têch 3 träöng troüt (m /ha). 3/ Tênh täøng læåüng næåïc âãún theo khaí nàng tæåïi cuía ao häö : W = ω.m.t t : Säú ngaìy tæåïi bçnh quán cuía táút caí ao häö trong vuìng (ngaìy) m : Mæïc tæåïi cho mät ha trong mäüt ngaìy (m3/ha-ngaìy) II/ Xaïc âënh dung têch häö chæïa chênh vaì phuû trong hãû thäúng : 1/ Nguyãn tàõc khai thaïc vaì âiãöu phäúi næåïc : a/ Trãn cå såí âiãöu træî vaì låüi duûng hãút doìng chaíy âëa phæång, tiãún haình âiãöu dáùn næåïc åí caïc læu væûc khai thaïc tåïi âãø måí räüng diãûn têch tæåïi. b/ Khi tênh toaïn cáön thoía maîn caïc yãu cáöu låüi duûng täøng håüp vaì viãûc phán phäúi âiãöu dáùn næåïc cáön tuán theo 1 säú nguyãn tàõc nháút âënh sau : * Doìng chaíy cuîng nhæ dung têch cuía caïc ao häö nhoí âëa phæång cáön phaíi âæåüc phán phäúi våïi thåìi kyì duìng næåïc càng thàóng nháút. Nãúu khäng âuí måïi âiãöu dáùn læåüng næåïc cuía caïc ao häö væìa vaì låïn nåi khaïc âãún. Âiãöu dáùn caïc häö gáön træåïc xa nhau. 9
  10. Giaïo trçnh Thuíy Näng 2 CHÆÅNG 8 * Thåìi kyì duìng næåïc khäng càng thàóng thç duìng læåüng cuía caïc häö låïn vaì væìa. Læåüng næåïc dáùn âãún coï thãø duìng âãø tæåïi ngay hay duìng âãø træî vaìo caïc häö âëa phæång âãø duìng cho caïc thåìi kyì sau. 2/ Caïc bæåïc tênh toaïn : Trãn cå såí caïc nguyãn tàõc âaî nãu trãn, tiãún haình tênh toaïn theo caïc bæåïc cuî thãø nhæ sau : a/ Càn cæï vaìo âëa hçnh vaì phæång aïn cung cáúp næåïc tiãún haình phán khu tæåïi, thäúng kã diãûn têch tæåïi, læåüng næåïc duìng, dung têch caïc ao häö hiãûn coï. Âäöng thåìi cáön coï dæû kiãún roî vãö sæû phán cäng phuû traïch cung cáúp næåïc cuía caïc häö chæïa væìa vaì låïn âäúi våïi caïc phán khu âoï. b/ Veî âæåìng næåïc duìng cuía caïc phán khu (Trong thåìi kyì duìng næåïc càng thàóng âaî træî âi læåüng næåïc do caïc ao häö âëa phæång cung cáúp) tæì âoï xaïc âçnh læåüng næåïc thiãúu trong vuìng do kãnh nhaïnh phuû traïch) c/ Trãn cå såí âëa hçnh ta xaïc âënh dung têch giåïi haûn cuía caïc häö chæïa væìa vaì låïn d/ Tênh toaïn âiãöu tiãút âãø xaïc âënh dung têch häö : Vcáön > Vgiåïi haûn : Âiãöu tiãút theo Vgiåïi haûn , pháön thiãúu âãø nåi khaïc cung cáúp. Vcáön < Vgiåïi haûn : Âiãöu tiãút theo Vcáön Trong træåìng håüp cáön thoía maîn caïc yãu cáöu låüi duûng täøng håüp (tæåïi, phaït âiãûn, cung cáúp næåïc cho cäng nghiãûp, dán sinh...) cáön coï biãûn phaïp âiãöu hoìa caïc yãu cáöu duìng næåïc cuía caïc ngaình trong tênh toaïn âiãöu phäúi næåïc. 10
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2