Giáo trình Tổ chức quản lý doanh nghiệp - Hà Minh Chỉnh, Lê Thị Bích Nga

TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ ĐẮK LẮK<br /> KHOA ĐIỆN TỬ TIN HỌC<br /> ---------------oOo---------------<br /> <br /> GIÁO TRÌNH<br /> <br /> TỔ CHỨC QUẢN LÝ<br /> DOANH NGHIỆP<br /> NGHỀ: CÔNG NGHỆ THÔNG TIN<br /> TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG NGHỀ<br /> <br /> Người biên soạn: ThS. Hà Minh Chỉnh<br /> Chủ biên: ThS. Hà Minh Chỉnh<br /> Đồng chủ biên: Lê Thị Bích Nga<br /> <br /> Lưu hành nội bộ - 2015<br /> <br /> LỜI NÓI ĐẦU<br /> Môn học Tổ chức quản lý doanh nghiệp cung cấp những kiến thức cơ bản về tổ<br /> chức, quản lý để nâng cao hiệu quả hoạt động tổ chức sản xuất kinh doanh của một<br /> doanh nghiệp trong điều kiện cạnh tranh của nền kinh tế thị trường.<br /> Với mục tiêu trang bị cho học sinh, sinh viên những kiến thức cơ bản về tổ chức<br /> quản lý doanh nghiệp và kỹ năng thu thập xử lý các thông tin quản lý doanh nghiệp<br /> một cách hiệu quả, đồng thời đáp ứng được chương trình khung của Bộ Lao động –<br /> Thương binh và Xã hội, phục vụ nhu cầu về giáo trình giảng dạy học tập và nghiên<br /> cứu của học sinh, sinh viên học nghề Công nghệ thông tin, trường Cao đẳng nghề<br /> Đắk Lắk biên soạn bộ Giáo trình Tổ chức quản lý doanh nghiệp (Dùng cho trình<br /> độ Cao đẳng nghề)<br /> Giáo trình gồm 6 chương:<br /> Chương 1: Thông tin trong tổ chức và các hệ thống thông tin<br /> Chương 2: Tổ chức quản lý trong doanh nghiệp<br /> Chương 3: Quản lý lao động tiền lương trong doanh nghiệp<br /> Chương 4: Quản lý vật tư trong doanh nghiệp<br /> Chương 5: Quản lý vốn và tài sản trong doanh nghiệp<br /> Chương 6: Giá cả - giá thành và lợi nhuận trong doanh nghiệp<br /> Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng không tránh khỏi những thiếu sót. Người biên<br /> soạn rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy, cô giáo và các bạn học<br /> sinh, sinh viên cùng đông đảo bạn đọc để giáo trình ngày càng hoàn thiện hơn.<br /> Xin trân trọng cảm ơn!<br /> Biên soạn: ThS. Hà Minh Chỉnh<br /> Lê Thị Bích Nga<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Chương 1: Thông tin trong tổ chức và các hệ thống thông tin ................................. 1<br /> 1.1. Thông tin và hệ thống thông tin ................................................................................... 1<br /> 1.1.1. Định nghĩa và các bộ phận cấu thành (Lịch sử phát triển) ................................ 1<br /> 1.1.2. Phân loại hệ thống thông tin trong doanh nghiệp ............................................... 2<br /> 1.2. Các hệ thống thông tin trong doanh nghiệp ................................................................ 3<br /> 1.2.1. Hệ thống thông tin tài chính .................................................................................. 3<br /> 1.2.2. Hệ thống thông tin marketing ............................................................................... 4<br /> 1.2.3. Hệ thống thông tin sản xuất và kinh doanh ......................................................... 4<br /> 1.2.4. Hệ thống thông tin quản trị nhân lực ................................................................... 5<br /> 1.3. Hệ thống thông tin với nhà quản trị ............................................................................ 5<br /> 1.3.1. Vai trò hệ thống thông tin ...................................................................................... 5<br /> 1.3.2. Yêu cầu đối với thông tin và hệ thống thông tin .................................................. 6<br /> 1.3.3. Xây dựng hệ thống thông tin quản trị .................................................................. 6<br /> <br /> Chương 2: Tổ chức quản lý trong doanh nghiệp ...................................................... 8<br /> 2.1. Quản lý và các chức năng quản lý doanh nghiệp ....................................................... 8<br /> 2.1.1. Khái niệm quản lý .................................................................................................. 8<br /> 2.1.2. Các chức năng quản lý doanh nghiệp ................................................................... 8<br /> 2.2. Nguyên tắc quản lý doanh nghiệp .............................................................................. 10<br /> 2.2.1. Nguyên tắc thống nhất sự lãnh đạo chính trị và kinh tế ................................... 10<br /> 2.2.2. Nguyên tắc tập trung dân chủ ............................................................................. 11<br /> 2.2.3. Nguyên tắc kết hợp Nhà nước và Xã hội (Kết hợp hài hòa các lợi ích kinh tế) . 12<br /> 2.2.4. Nguyên tắc tính khoa học..................................................................................... 13<br /> 2.2.5. Nguyên tắc tính kế hoạch ..................................................................................... 14<br /> 2.2.6. Nguyên tắc tính cụ thể, thiết thực và hiệu quả .................................................. 14<br /> 2.2.7. Nguyên tắc trách nhiệm và phân công trách nhiệm .......................................... 15<br /> 2.3. Phương pháp quản lý doanh nghiệp .......................................................................... 16<br /> 2.3.1. Khái niệm chung các phương pháp quản lý....................................................... 16<br /> 2.3.2. Các phương pháp quản lý doanh nghiệp phổ biến ............................................ 18<br /> 2.4. Cơ cấu quản lý tổ chức doanh nghiệp........................................................................ 19<br /> 2.4.1. Khái niệm .............................................................................................................. 19<br /> 2.4.2. Tác dụng của bộ máy quản lý khi được tổ chức khoa học và hợp lý ............... 19<br /> 2.4.3. Nguyên tắc xây dựng cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý doanh nghiệp ............... 19<br /> 2.4.4. Một số cơ cấu tổ chức quản lý doanh nghiệp phổ biến ..................................... 21<br /> 2.4.5. Quy trình, quy tắc giao nhận ca và ghi sổ nhật ký ............................................ 25<br /> <br /> Chương 3: Quản lý lao động tiền lương trong doanh nghiệp ................................. 27<br /> 3.1. Khái quát về tổ chức quản lý lao động ...................................................................... 27<br /> 3.1.1. Khái niệm, ý nghĩa của tổ chức quản lý lao động .............................................. 27<br /> 3.1.2. Nhiệm vụ của tổ chức quản lý lao động .............................................................. 28<br /> 3.2. Định mức lao động....................................................................................................... 29<br /> 3.2.1. Khái niệm, ý nghĩa của định mức lao động ........................................................ 29<br /> 3.2.2. Phân loại, điều kiện áp dụng định mức lao động............................................... 29<br /> 3.2.3. Các phương pháp xây dựng định mức lao động................................................. 30<br /> 3.3. Năng suất lao động ...................................................................................................... 35<br /> 3.3.1. Khái niệm và cách tính năng suất lao động ....................................................... 35<br /> 36.000 +28.000 ................................................................................................................. 36<br /> 3.3.2. Tăng năng suất lao động ...................................................................................... 36<br /> 3.4. Công tác tiền lương - tiền thưởng trong doanh nghiệp ............................................ 37<br /> 3.4.1. Bản chất-vai trò-chức năng của tiền lương ........................................................ 38<br /> 3.4.2. Các hình thức tiền lương trong doanh nghiệp ................................................... 40<br /> 3.4.3. Các phương pháp chia lương .............................................................................. 43<br /> <br /> 3.4.4. Tiền thưởng trong doanh nghiệp ........................................................................ 45<br /> <br /> Chương 4: Quản lý vật tư trong doanh nghiệp ....................................................... 46<br /> 4.1. Khái quát về vật tư kỹ thuật ...................................................................................... 46<br /> 4.1.1. Khái quát .................................................................................................................. 46<br /> a. Khái niệm vật tư kỹ thuật ............................................................................................. 46<br /> b. Phân loại vật tư - kỹ thuật............................................................................................. 46<br /> c. Sự cần thiết phải tổ chức bộ máy quản trị vật tư ở doanh nghiệp ............................ 47<br /> 4.1.2. Vai trò của vật tư trong quá trình sản xuất ........................................................... 47<br /> 4.2. Định mức tiêu dùng nguyên vật liệu.......................................................................... 48<br /> 4.2.1. Khái niệm .................................................................................................................. 48<br /> 4.2.2. Phương pháp xác định mức tiêu dùng nguyên vật liệu ........................................ 48<br /> a. Phương pháp xác định chi phí định mức ..................................................................... 48<br /> b. Xây dựng định mức chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ................................................ 48<br /> c. Xây dựng định mức chi phí nhân công trực tiếp ......................................................... 49<br /> 4.3. Nhu cầu vật tư trong doanh nghiệp ........................................................................... 49<br /> 4.3.1. Nhu cầu vật tư cần dùng.......................................................................................... 53<br /> a. Nhiệm vụ của cấp phát vật tư ....................................................................................... 53<br /> b. Xác định mức, hạn mức tiêu dùng vật tư kỹ thuật ..................................................... 53<br /> 4.3.2. Nhu cầu vật tư dự trữ .......................................................................................... 54<br /> 4.3.3. Nhu cầu vật tư cần mua ....................................................................................... 56<br /> <br /> Chương 5: Quản lý vốn và tài sản trong doanh nghiệp .......................................... 58<br /> 5.1. Khái niệm và phân loại vốn sản xuất kinh doanh .................................................... 58<br /> 5.1.1. Khái niệm, vai trò của vốn .................................................................................. 58<br /> 5.1.2. Phân loại vốn kinh doanh trong Doanh nghiệp................................................. 58<br /> 5.2. Vốn cố định - tài sản cố định trong doanh nghiệp ................................................... 59<br /> 5.2.1. Khái niệm .............................................................................................................. 59<br /> 5.2.2. Hao mòn và khấu hao tài sản cố định ................................................................ 60<br /> 5.2.3. Phương pháp tính khấu hao tài sản cố định ...................................................... 61<br /> 5.3. Vốn lưu động ............................................................................................................... 69<br /> 5.3.1. Khái niệm, phân loại vốn lưu động .................................................................... 69<br /> 5.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn lưu động ...................................... 70<br /> 5.4. Các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ........................................................ 70<br /> 5.4.1. Biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định ........................................... 70<br /> 5.4.2. Biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động ........................................ 71<br /> <br /> Chương 6: Giá cả - giá thành và lợi nhuận trong doanh nghiệp ........................... 72<br /> 6.1. Giá cả sản phẩm .......................................................................................................... 72<br /> 6.1.1. Khái niệm và các nhân tố ảnh hưởng tới giá cả sản phẩm............................... 72<br /> 6.1.2. Định giá sản phẩm................................................................................................ 75<br /> 6.2. Giá thành sản phẩm .................................................................................................... 77<br /> 6.2.1. Khái niệm và ý nghĩa của giá thành sản phẩm ................................................. 77<br /> 6.2.2. Phân loại giá thành. ............................................................................................. 78<br /> 6.2.2. Phương pháp tính giá thành sản phẩm .............................................................. 79<br /> 6.3. Lợi nhuận (thu nhập của doanh nghiệp) ..................................................................... 83<br /> 6.3.1. Doanh thu (Tiêu thụ sản phẩm và doanh thu tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp)<br /> .......................................................................................................................................... 83<br /> 6.3.2. Khái niệm lợi nhuận và phương pháp xác định lợi nhuận của doanh nghiệp 84<br /> 6.3.3. Chế độ phân phối lợi nhuận trong doanh nghiệp ............................................. 86<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 89<br /> <br /> CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC: TỔ CHỨC QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP<br /> Mã số môn học: MH 15;<br /> Thời gian môn học: 60 giờ;<br /> <br /> (Lý thuyết: 18 giờ; Thực hành 42 giờ)<br /> <br /> I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔN HỌC:<br /> Tổ chức quản lý doanh nghiệp là môn học cơ sở nghề bắt buộc của chương trình<br /> đào tạo Cao đẳng nghề Công nghệ thông tin (ứng dụng phần mềm), được bố trí giảng<br /> dạy sau khi đã học xong các môn học chung.<br /> II. MỤC TIÊU MÔN HỌC:<br />  Hiểu được cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của doanh nghiệp;<br />  Hiểu được các nội dung, nguyên tắc, phương pháp của tổ chức quản lý doanh<br /> nghiệp;<br />  Vận dụng tốt các nguyên tắc, phương pháp,…để giải quyết tốt các bài tập tình<br /> huống, các bài tập tính toán và ứng dụng để nghiên cứu các môn học chuyên ngành;<br />  Có thái độ học tập, nghiên cứu nghiêm túc, khoa học.<br /> III. NỘI DUNG MÔN HỌC:<br /> Thời gian<br /> Số<br /> TT<br /> I.<br /> <br /> II.<br /> <br /> III.<br /> <br /> IV.<br /> <br /> V.<br /> <br /> Tên chương mục<br /> <br /> Tổng<br /> số<br /> <br /> Lý<br /> thuyết<br /> <br /> Thực<br /> hành<br /> <br /> Thông tin trong tổ chức và các hệ thống<br /> thông tin<br /> Thông tin<br /> Các hệ thống thông tin trong doanh nghiệp<br /> Tổ chức quản lý trong doanh nghiệp<br /> Quản lý và các chức năng quản lý D.Nghiệp<br /> Nguyên tắc quản lý doanh nghiệp<br /> Phương pháp quản lý doanh nghiệp<br /> Cơ cấu tổ chức quản lý doanh nghiệp<br /> Kiểm tra<br /> Quản lý lao động tiền lương trong<br /> D.Nghiệp<br /> Khái quát về tổ chức quản lý lao động<br /> Định mức lao động<br /> Năng suất lao động<br /> Công tác tiền lương, tiền thưởng trong DN<br /> Kiểm tra<br /> Quản lý vật tư trong doanh nghiệp<br /> Khái quát về vật tư kỹ thuật<br /> Định mức tiêu dùng nguyên vật liệu<br /> Nhu cầu vật tư trong doanh nghiệp<br /> Kiểm tra<br /> Quản lý vốn và tài sản trong doanh nghiệp<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2<br /> <br /> 2<br /> <br /> Kiểm tra*<br /> (LT hoặc<br /> TH)<br /> 0<br /> <br /> 1<br /> 3<br /> 8<br /> 1,5<br /> 1<br /> 2<br /> 2,5<br /> 1<br /> 13<br /> <br /> 1<br /> 1<br /> 3<br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 1<br /> 1<br /> 0<br /> 3<br /> <br /> 0<br /> 2<br /> 4<br /> 1<br /> 0,5<br /> 1<br /> 1,5<br /> 0<br /> 8<br /> <br /> 0<br /> 0<br /> 1<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 1<br /> 2<br /> <br /> 2<br /> 2,5<br /> 2,5<br /> 4<br /> 2<br /> 11<br /> 2<br /> 4<br /> 4<br /> 1<br /> 12<br /> <br /> 0,5<br /> 0,5<br /> 1<br /> 1<br /> 0<br /> 3<br /> 1<br /> 1<br /> 1<br /> 0<br /> 4<br /> <br /> 1,5<br /> 2<br /> 1,5<br /> 3<br /> 0<br /> 7<br /> 1<br /> 3<br /> 3<br /> 0<br /> 7<br /> <br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 2<br /> 1<br /> 0<br /> 0<br /> 0<br /> 1<br /> 1<br /> <br />