Giáo trình trang bị điện - Phần I Khí cụ điện và trang bị điện - Chương 9

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

472
lượt xem 176
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trang bị điện xí nghiệp 9.1.Tủ điện hạ áp và tủ bù 9.1.1. Tủ điện hạ áp: Tủ điện hạ áp th-ờng dùng vỏ bằng kim loại.Trong tủ có các thiết bị đóng cắt tới 600V. Tủ có thể làm việc với nhiệt độ môi tr-ờng - 300 ữ 400 nh-ng không làm việc đ-ợc môI tr-ờng dễ nổ. 1.Phân loại tủ hạ áp: Có 2 loại kết cấu tủ hạ áp đó là loại lắp đặt trong nhà và loại lắp đặt ngoài trời. Về thiết bị bên trong của 2 loại này chúng đều nh- nhau. Nó gồm...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình trang bị điện - Phần I Khí cụ điện và trang bị điện - Chương 9

qu¶n thùc phÈm ( Tñ l¹nh, m¸y ®iÒu hoµ nhiÖt ®é ) + NhiÖt n¨ng ®Òu ®−îc s¶n xuÊt tõ c¸c nguån kh¸c nhau + Trong qu¸ tr×nh sö dông nhiÖt n¨ng cÇn ®−îc æn ®Þnh ë mét gi¸ trÞ ®Æt tr−íc theo yªu cÇu. V× vËy cÇn cã hÖ thèng ®iÒu chØnh nhiÖt ®é. HÖ thèng ®iÒu chØnh nhiÖt ®é cã thÓ b»ng c¬ häc, cã thÓ tù ®éng ho¸ th«ng qua c¸c thiÕt bÞ nh− c¶m biÕn nhiÖt, hÖ thèng ®o l−êng, hÖ thèng r¬ le ®iÒu chØnh nhiÖt ®é. 8.4.2.®iÒu chØnh æn ®Þnh lß nhiÖt nãng( xem l¹i s¬ ®å 6.2.5) + ThiÕt bÞ sinh nhiÖt th−êng dïng d©y ®iÖn trë hoÆc ph−¬ng ph¸p hå quang ®iÖn + ViÖc khèng chÕ nhiÖt ®é lß th−êng thùc hiÖn b»ng c¸ch tù ®éng ®ãng më nguån cÊp ®iÖn cho lß. ThiÕt bÞ dïng ®Ó tù ®éng khèng chÕ lµ r¬ le nhÞªt lo¹i cã tiÕp ®iÓm hoÆc lo¹i kh«ng cã tiiÕp ®iÓm lµ r¬ le ®iÒu chØnh nhiÖt ®é th«ng qua c¶m biÕn nhiÖt, ®iÖn trë nhiÖt vµ IC…vvv 8.4.3.§iÒu chØnh æn ®Þnh nhiÖt l¹nh + Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh hÖ thèng l¹nh nhiÖt ®é cña ®èi t−îng cÇn l¹nh th−êng bÞ biÕn ®éng do t¸c ®éng cña c¸c dßng nhiÖt kh¸c nhau tõ m«I tr−êng bªn ngoµi vµo hoÆc ngay tõ bªn trong buång l¹nh + §Ó gi÷ ®−îc nhiÖt ®é kh«ng ®æi hoÆc chØ thay ®æi trong ph¹m vi cho phÐp lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt.Muèn vËy ta cÇn ph¶I cã bé phËn ®iÒu chØnhtù ®éng hÖ thèng lµm viÖc cña m¸y l¹nh. Ngoµi chøc n¨ng ®iÒu khiÓn vµ lµm l¹nh cßn cã chøc n¨ng ®o l−êng, b¶o vÖ hÖ thèng l¹nh. Ch−¬ng IX Trang bÞ ®iÖn xÝ nghiÖp 9.1.Tñ ®iÖn h¹ ¸p vμ tñ bï 9.1.1. Tñ ®iÖn h¹ ¸p: Tñ ®iÖn h¹ ¸p th−êng dïng vá b»ng kim lo¹i.Trong tñ cã c¸c thiÕt bÞ ®ãng c¾t tíi 600V. Tñ cã thÓ lµm viÖc víi nhiÖt ®é m«i tr−êng - 300 ÷ 400 nh−ng kh«ng lµm viÖc ®−îc m«I tr−êng dÔ næ. 1.Ph©n lo¹i tñ h¹ ¸p: Cã 2 lo¹i kÕt cÊu tñ h¹ ¸p ®ã lµ lo¹i l¾p ®Æt trong nhµ vµ lo¹i l¾p ®Æt ngoµi trêi. VÒ thiÕt bÞ bªn trong cña 2 lo¹i nµy chóng ®Òu nh− nhau. Nã gåm c¸c thiÕt bÞ ®ãng c¾t, b¶o vÖ, ®o l−êng…vvv 2.Nguyªn lý hÖ thèng ph©n phèi ®iÖn Nguån ®iÖn tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô ®iÖn ph¶I truyÒn t¶I trªn ®−êng d©y dµi víi ®iÖn ¸p cao th× rÊt cÇn ph¶i qua c¸c m¸y biÕn ¸p. Bëi v× nÕu ta t¨ng ®iÖn ¸p cña ®−êng d©y lªn cao th× dßng ®iÖn ch¹y trªn ®−êng d©y sÏ nhá ®i, tiªt kiÖm ®−îc kim lo¹i mµu. MÆt kh¸c dßng ®iÖn d©y gi¶m sÏ gi¶m ®−îc c¸c tæn hao trªn ®iÖn trë ®−êng d©y.Do vËy ë ®Çu ®−êng d©y bao giê còng ®Æt m¸y biÕn ¸p t¨ng ¸p. §iÖn http://www.ebook.edu.vn 60
n¨ng ®−îc truyÒn t¶i vÒ trung t©m ph©n phèi ®iÖn t¹i n¬I nµy ®iÖn n¨ng ®−îc ph©n phèi ®Õn c¸c tr¹m biÕn ¸p h¹ ¸p vµ ®Ó phï hîp víi n¬I sö dông ë cuèi ®−êng d©y ng−êi ta th−êng ®Æt m¸y biÕn ¸p h¹ ¸p ®Ó h¹ ®iÖn ¸p xuèng ®Ó phï hîp víi ®iÖn ¸p cña phô t¶i. P ThËt vËy tõ biÓu thøc P = √3. Ud. Id. cos ϕ Ta thÊy Id = 3.Ud . cos ϕ vµ ∆U = √3.Id.Zd vµ ∆P = 3.Id2.Rd * S¬ ®å ph©n phèi ®iÖn tõ nhµ m¸y ®Õn n¬I tiªu thô nh− h×nh vÏ 9-1a * S¬ ®å ph©n bè vÞ trÝ l¾p ®Æt tñ ®iÖn h¹ ¸p nh− h×nh vÏ 9-1b * S¬ ®å nguyªn lý tr¹m biÕn ¸p h¹ ¸p 10KV/0,4KV nh− h×nh vÏ 9-1c * Quy tr×nh vËn hµnh tr¹m biÕn ¸p h¹ ¸p + C«ng t¸c chuÈn bÞ - KiÓm tra toµn bé c¸c thiÕt bÞ trong tr¹m xem chóng ®ang ë tr¹ng th¸i nµo - ChuÈn bÞ phßng hé lao ®éng nh− ñng c¸ch ®iÖn, gang tay, th¶m, ghÕc¸ch ®iÖn. + Quy tr×nh vËn hµnh tr¹m - Thao t¸c ®ãng ®iÖn B−íc1: §ãng cÇu dao c¸ch li ®−êng d©y cao ¸p vµo m¸y biÕn ¸p B−íc2: §ãng ¸p t« m¸t tæng phÝa h¹ ¸p B−íc3: Tuú theo yªu cÇu cña phô t¶i mµ ta ®ãng c¸c ¸p t« m¸t nh¸nh hoÆc cÇu dao c¾t phô t¶i ®−êng d©y h¹ ¸p dÉn ®Õn hé tiªu thô ®iÖn. - Thao t¸c c¾t ®iÖn: Tr×nh tù thao t¸c c¾t ®iÖn ta lµm ng−îc l¹i thao t¸c ®ãng ®iÖn. 9.1.2.Tñ bï Tñ bï lµ tñ lµ tñ ®Æt c¸c thiÕt bÞ ph¸t ra c«ng suÊt ph¶n kh¸ng nh− tô bï, m¸y bï..vvv ®Ó n©ng cao hÖ sè cos ϕ . 1.Ph©n lo¹i tñ bï a. Ph©n lo¹i theo thiÕt bÞ dïng ®Ó bï gåm cã + Tô bï Tô bï cã thÓ ®Æt ë phÝa cao ¸p, phÝa ®iÖn ¸p > 1000V. Cã thÓ ®Æt ë phÝa ®iÖn ¸p thÊp d−íi 1000V Tô bï cã thÓ ®Æt t¹i c¸c thanh c¸i h¹ ¸p cña tr¹m biÕn ¸p, cã thÓ ®Æt ë trong tñ ®éng lùc vµ trong tr¹m, cã thÓ ®Æt t¹i c¸c cùc cña ®éng c¬ + M¸y bï ®ång bé Th−êng ®Æt ë nh÷ng ®iÓm quan träng cÇn ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p trong hÖ thèng ®iÖn + §éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to d©y quÊn ®−îc ®ång bé ho¸. Lo¹i nµy ®−îc coi lµ thiÕt bÞ bï kÐm nhÊtnã chØ ®−îc dïng khi kh«ng cã c¸c thiÕt bÞ bï kh¸c. + Ngoµi ra cßn cã thÓ dïng ®éng c¬ ®ång bé lµm viÖc ë chÕ ®é qu¸ kÝch tõ hoÆc dïng m¸y ph¸t ®iÖn lµm viÖc ë chÕ ®é bï lµm m¸y bï. http://www.ebook.edu.vn 61
b.Ph©n lo¹i theo vÞ trÝ ®Æt thiÕt bÞ bï Sau khi tÝnh to¸n ®−îc dông l−îng bï vµ chän ®−îc lo¹i thiÕt bÞ bï vÊn ®Ò quan träng lµ bè trÝ ®Æt thÝt bÞ bï vµo trong m¹ng sao cho ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt Tuú theo t×nh h×nh cô thÓ mµ ta chän ph−¬ng ¸n sau + Bï ®¬n: Tô ®Æt trùc tiÕp vµo ®Çu c¸c phô t¶i vµ ®Æt ph©n t¸n ë tõng thiÕt bÞ + Bï nhãm: Tô bï ®−îc nèi thµnh nhãm vµ nèi vµo thanh gãp cung cÊp cña l−íi ph©n phèi hoÆc thµnh nhãm trong tñ ph©n hèi ®éng lùc + Bï tËp trung: C¸c tô bï ®−îc nèi tËp trung vµo thanh gãp chÝnh.Bï tËp trung ¸p dông cho mäi cÊp ®iÖn ¸p nh−ng th−êng dïng cho nh÷ng tr−êng hîp cÇn dung l−îng kh¸ lín 2. Nguyªn lý bï hÖ sè cos ϕ Bï hÖ sè cos ϕ thùc chÊt lµ ®Æt thiÕt bÞ ph¸t ra c«ng suÊt ph¶n kh¸ng (Q) ®Ó lµm gi¶m Q truyÒn t¶I trªn l−íi ®iÖn cung cÊp ®Ó n©ng cao hÖ sè cos ϕ lªn PhÇn lín c¸c thiÕt bÞ dïng ®iÖn ®Òu tiªu thô c«ng suÊt P vµ c«ng suÊt Q. Nh÷ng thiÕt bÞ tiªu thô nhiÒu c«ng suÊt Q lµ §C§K§B chóng tiªu thô kho¶ng 60 ÷ 65% tæng c«ng suÊt Q trong m¹ng.MBA tiªu thô kháng 20 ÷ 25%.§−êng d©y tiªu thô kho¶ng 10%.Nh− vËy §C§K§B vµ MBA lµ lo¹i tiªu thô ®iÖn nhiÒu Q nhÊt. C«ng suÊt t¸c dông lµ c«ng suÊt biÕn ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng cßn c«ng suÊt ph¶n kh¸ng lµ c«ng suÊt tõ ho¸ trong m¸y ®iÖn xoay choÒu nã kh«ng sinh ra c«ng.Qu¸ tr×nh trao ®æi c«ng suÊt gi÷ m¸y ®iÖn vµ hé dïng ®iÖn lµ mét qu¸ tr×nh dao ®éng cho nªn viÖc t¹o ra c«ng suÊt ph¶n kh¸ng cung cÊp cho hé dïng ®iÖn kh«ng tiªu tèn n¨ng l−îng cña ®éng c¬ s¬ cÊp mÆt kh¸c kh«ng nhÊt thiÕt ph¶I lÊy tõ nguån m¸y ph¸t.V× vËy ®Ó tr¸nh truyÒn t¶I mét l−îng Q trªn ®−êng d©y ng−êi ta th−êng ®Æt gÇn hé tiªu thô c¸c thÞ bÞ sinh ra Q nh− tô bï, m¸y bï…vvv®Ó cung cÊp trùc tiÕp cho t¶I lµm nh− vËy gäi lµ bï c«ng suÊt ph¶n kh¸ng. Khi cã bï Q th× gãc lÖch pha gi÷a I vµ U trong m¹ch sÏ nhá ®I do ®ã hÖ sè cos ϕ cña m¹ng ®−îc n©ng lªn ®Õn hiÖu qu¶ sau + Lµm t¨ng kh¶ n¨ng truyÒn t¶I ®iÖn n¨ng + Gi¶m ®−îc tæn thÊt trong m¹ng + Gi¶m ®−îc chi phÝ kim lo¹i mµu gãp phÇn lµm æn ®Þnh ®iÖn ¸p.V× c¸c lý do ®ã mµ viÖc n©ng cao hÖ sè cos ϕ , viÖc bï c«ng suÊt ph¶n kh¸ng trë thµnh mét vÊn ®Ò quan träng cÇn ph¶i quan t©m ngay tõ khi thiÕt kÕ còng nh− trong qu¸ tr×nh vËn hµnh. 3.KÕt cÊu cña tñ bï nh− h×nh vÏ 9-1d 9.2. Trang bÞ ®iÖn trªn m¸y céng cô ®iÓn h×nh 9.2.1.Nhãm m¸y tiÖn 1. M¸y tiÖn T616 a. S¬ ®å m¹ch ®iÖn nh− h×nh vÏ 9-2: Trang bÞ ®iÖn gåm cã c¸c phÇn chÝnh sau http://www.ebook.edu.vn 62
+ §éng c¬ K§B xoay chiÒu ba pha Γ kiÓu AO51-4φ cã P=4,5kW, n=1450vßng/ phót ®Ó quay trôc chÝnh + §éng c¬ b¬m n−íc K§B xoay chiÒu ba pha O kiÓu ΠA-22 cã P=0,125kW, n=2800vßng/ phót ®Ó b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt trong qu¸ tr×nh tiÖn + §éng c¬ b¬m dÇu C cã P=0,1kW, n = 2800vßng/ phót + B¶ng ®iÖn gåm cã: R¬le ®iÖn ¸p thÊp PH, c«ng t¾c t¬ KP vµ K Π ®Ó ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ Γ quay thuËn (ch¹y ph¶i) vµ quay tr¸i (ch¹y tr¸i), c«ng t¾c t¬ ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ b¬m dÇu lµ KC. Ngoµi ra cßn cã biÕn ¸p ®Ó cung cÊp ®iÖn cho ®Ìn chiÕu s¸ng côc bé vµ c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ nh− cÇu ch×, R¬le nhiÖt.. b.Ho¹t ®éng ♦ Yªu cÇu lµm viÖc cña m¸y tiÖn: Khi m¸y tiÖn lµm viÖc yªu cÇu c¸c chi tiÕt truyÒn ®éng b¸nh r¨ng ph¶i ®−îc t−íi dÇu liªn tôc nªn gi−· ®éng c¬ trôc chÝnh Γ vµ ®éng c¬ b¬m n−íc C cã bè trÝ liªn ®éng víi nhau nhê tiÕp ®iÓm th−êng më KC (4-8). ChØ khi nµo ®éng c¬ b¬m dÇu ®ãng ®iÖn th× ®éng c¬ trôc chÝnh míi ho¹t ®éng ®−îc ♦ Tr×nh tù t¸c ®éng m¹ch + §ãng c«ng t¾c xoay ba pha BB ®iÖn tõ nguån sÏ ®−îc ®−a ®Õn cung cÊp cho m¹ch ®éng lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn. + §Ó tay g¹t bé khèng chÕ Π ë vÞ trÝ gi÷a (sè 0) c¸c tiÕp ®iÓm ΠC vµ ΠPΠ kÝn cuén hót PH ®−îc cung cÊp ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån→ΠC →cuén hót PH →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le nhiÖt PT→ nguån). NÕu ®iÖn ¸p ®ñ th× r¬le PH t¸c ®éng lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më PH cuén hót KC ®−îc cÊp ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 1 →tiÕp ®iÓm th−êng më PH →ΠPΠ →cuén hót KC → nguån 2 ) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng KC bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ b¬m dÇu lµm viÖc. §ång thêi lµm ®ãng tÕp ®iÓm th−êng më KC4-8 bªn m¹ch ®iÒu khiÓn l¹i ®Ó chuÈn bÞ cung cÊp ®iÖn cho cuén hót KΠ hoÆc KP. + Muèn cho ®éng c¬ quay thuËn (ch¹y ph¶i): Ta kÐo tay g¹t lªn phÝa trªn (sè1) tiÕp ®iÓm ΠP vµ ΠPΠ kÝn cuén hót KC vÉn cã ®iÖn ®ång thêi lóc nµy cuén hót KP ®−îc cung cÊp ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 1 →tiÕp ®iÓm th−êng më PH →ΠP →cuén hót KP → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng KΠ →tiÕp ®iÓm th−êng më KC4-8 → nguån 2 ) sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KP bªn m¹ch ®éng lùcl¹i ®éng c¬ trôc chÝnh Γ ®−îc cung cÊp ®iÖn vµ quay thuËn (quay ph¶i) .§ång thêi lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng KP bªn m¹ch ®iÒu khiÓn ra ®Ó khèng chÕ cuén hót KΠ kh«ng thÓ cã ®iÖn khi cuén hót KP ®ang cã ®iÖn. + Ngõng m¸y: KÐo tay g¹t bé khèng chÕ Π vÒ vÞ trÝ 0 tiÕp ®iÓm ΠP hë cuén hót KP mÊt ®iÖn lµm më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KP bªn m¹ch ®éng lùc, ®éng c¬ mÊt ®iÖn dõng theo qu¸n tÝnh. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng KP ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh khëi ®éng tr¸i cña ®éng c¬ Γ. Lóc nµy ®éng c¬ b¬m dÇu vÉn lµm viÖc v× tiÕp ®iÓm ΠPΠ vÉn kÝn. NÕu muèn dõng tÊt c¸c ®éng c¬ ta t¾t c«ng t¾c BB http://www.ebook.edu.vn 63
+ Muèn ®éng c¬ quay tr¸i: Ta kÐo tay g¹t bé khèng chÕ tõ vÞ trÝ 0 ®Õn vÞ trÝ 2 (xuèng d−íi) th× c¸c tiÕp ®iÓm ΠΠ vµ ΠPΠ kÝn cuén hót KΠ cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 1 →tiÕp ®iÓm th−êng më PH →ΠΠ →cuén hót KΠ → tiÕp ®iÓm th−êng më KC4-8 → nguån 2 )sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KΠ bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ trôc chÝnh Γ ®−îc cung cÊp ®iÖn nh−ng bÞ tr¸o hai trong ba pha cho nhau nªn ®éng c¬ quay ng−îc l¹i ( quay tr¸i) + C¸c ho¹t ®éng kh¸c: Nhê cã r¬le ®iÖn ¸p thÊp PH mµ khi mÊt ®iÖn l−íi nÕu ng−êi thî tiÖn quªn kh«ng kÐo tay g¹t vÒ vÞ trÝ 0 th× m¹ch ®iÖn còng kh«ng thÓ tù lµm viÖc trë l¹i Khi m¹ch ®éng c¬ Γ bÞ ng¾n m¹ch th× cÇu ch× 1Π sÏ t¸c ®éng b¶o vÖ Khi m¹ch ®éng c¬ C bÞ ng¾n m¹ch th× cÇu ch× 2Π sÏ t¸c ®éng b¶o vÖ Muèn b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt khi tiÖn ta ®ãng c«ng t¾c xoay BO Muèn sö dông bãng chiÕu s¸ng côc bé 1MO tr−íc hÕt ®ãng c«ng t¾c BMD sau ®ã ®ãng BMO 2.M¹ch ®iÖn m¸y tiÖn IK62 a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-3 sau : Trang bÞ ®iÖn cña m¸y gåm c¸c phÇn chÝnh sau + §éng c¬ trôc chÝnh cã cã P=7,5kW, ®Ó quay m©m cÆp vµ kÐo bµn xe dao chuyÓn ®éng, khi thùc hiÖn tiÖn tù ®éng + §éng c¬ ch¹y nhanh bµn xe dao cã P=0,6kW ®Ó kÐo bµn xe dao ch¹y nhanh vÒ mét phÝa nµo ®ã mµ ta muèn + §éng c¬ b¬m n−íc P=0,12kW ®Ó b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt trong qu¸ tr×nh tiÖn + Chó ý: C¸c ®éng c¬ trªn ®Ìu lµ ®éng c¬ K§B xoay chiÒu ba pha sö dông U=380V, f=50Hz + C«ng t¾c t¬ KΓ ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cho ®éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh + C«ng t¾c t¬ KbX ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cho ®éng c¬ ch¹y nhanh bµn xe dao + R¬le thêi gian PB cã hai cuén hót lµ cuén hót PB ®Ó ®ãng ng¾t tiÕp ®iÓm th−êng më PB vµ cuén hót ®Ó ®ãng ng¾t tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm PB. R¬le nµy cã t¸c dông tham gia vµo qu¸ tr×nh tù ®éng khèng chÕ ®éng c¬ trôc chÝnh khi m©m cÆp kh«ng ®−îc nèi truyÒn ®éng ®Ó quay + KB lµ c«ng t¾c hµnh tr×nh nÕu kh«ng nèi truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ trôc chÝnh cho m©m cÆp b»ng tay g¹t th× c«ng t¾c KB ®ãng kÝn vµ ng−îc l¹i + M¹ch ®iÒu khiÓn sö dông ®iÖn ¸p 127V, m¹ch chiÕu s¸ng côc bé sö dông ®iÖn ¸p 24V nhê MBA TΠ cã ®iÖn vµo cuén s¬ cÊp lµ 380V + BX lµ nót bÊm g¾n trªn tay g¹t ®iÒu khiÓn bµn xe dao b.Ho¹t ®éng + §ãng c«ng t¾c xoay BΠ1 http://www.ebook.edu.vn 64
+ Khëi ®éng ®éng c¬ trôc chÝnh 7,5kW b»ng c¸ch: Ên nót më M cuén hót KΓ cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 127V →ΠΠ4 → D →M→ tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm PB9-10 →cuén hót KΓ→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le nhiÖt PTΓ→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le nhiÖt PTO→ nguån) sÏ hót lµn ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ ®−îc cung cÊp ®iÖn vµ khëi ®éng ®éng c¬ trôc chÝnh quay theo mét chiÒu nhÊt ®Þnh. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ8-9 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót KΓkhi ta bu«ng tay khái nót Ên M. Muèn cho m©m cÆp quay ph¶i ta ®−a tay g¹t nèi truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬ trôc chÝnh víi m©m cÆp xuèng d−íi vµ ng−îc l¹i muèn cho m©m cÆp quay tr¸i ta ®−a tay g¹t nµy lªn trªn, muèn kh«ng nèi truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ chÝnh cho m©m cÆp th× ta ®Ó tay g¹t ë vÞ trÝ gi÷a + Ho¹t ®éng cña m¹ch tù ®éng khèng chÕ ®éng c¬ trôc chÝnh Gi¶ sö ®éng c¬ chÝnh ®ang quay mµ ta kh«ng nèi truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ chÝnh cho m©m cÆp (tay g¹t ë vÞ trÝ gi÷a) th× c«ng t¾c hµnh tr×nh KB9-11 ®ãng kÝn cuén hót KB ®−îc cung cÊp ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 127V →ΠΠ4 → D → tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ8-9→c«ng t¾c hµnh tr×nh KB9-11→cuén hót PB→ tiÕp ®iÓm th−êng ®ãngPTΓ →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãngPTO→ nguån) ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më PB10-15 cuén hót cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 127V →ΠΠ4 → D → tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ8-9→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm PB9-10 →tiÕp ®iÓm th−êng më PB10-15 →cuén hót → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãngPTΓ →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãngPTO→ nguån) sau mét thêi gian ®· chØnh ®Þnh s½n th× tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng më chËm PB9-10 më ra c¾t ®iÖn cuén hót KΓ vµ cuén hót . Khi cuén hót KΓ mÊt ®iÖn sÏ më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ trôc chÝnh mÊt ®iÖn tù dõng ®ång thêi më tiÕp ®iÓm th−êng më KΓ8-9 c¾t ®iÖn cuén hót PB. + §iÒu khiÓn bµn xe dao ch¹y nhanh: Trªn m¸y tiÖn 1K62 ngoµi tay g¹t nèi truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ chÝnh cho m©m cÆp th× cßn cã tay g¹t ®iÒu khiÓn bµn xe dao. Trªn tay g¹t nµy cã nót bÊm BX Muèn bµn xe dao ch¹y nhanh vÒ mét phÝa nµo ®ã ta kÐo tay g¹t ®iÒu khiÓn vÒ phÝa ®ã sau ®ã bÊm nót BX cuén hót KbX cã ®iÖn sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KbX bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ ch¹y nhanh bµn xe dao 0,6kW ®−îc cung cÊp ®iÖn vµ quay kÐo bµn xe dao ch¹y nhanh vÒ phÝa ®· ®Þnh. Khi bµn xe dao ®Õn vÞ trÝ cÇn thiÕt th× ta bu«ng tay khái nót BX lóc nµy cuén hót KbX mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më KbX ®éng c¬ mÊt ®iÖn dõng l¹i + Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh tiÖn tù ®éng th× bµn xe dao ®Þch chuyÓn sÏ nhê truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ trôc chÝnh + Muèn b¬m n−íc cho chi tiÕt trong qu¸ tr×nh tiÖn ta ®ãng c«ng t¾c PΠ2 + Muèn sö dông bãng chiÕu s¸ng côc bé ta ®ãng c«ng t¾c PΠ3 + B¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬ chÝnh vµ ®éng c¬ b¬m n−íc dïng r¬le nhiÖt PTΓ vµ r¬ le nhiÖt PTO http://www.ebook.edu.vn 65
+ B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho c¸c m¹ch dïng cÇu ch× 9.2.2. Nhãm m¸y khoan 1. M¸y khoan K125 a. S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-4 + M¸y kkhoan K125 cã thÓ khoan ®−îc chi tiÕt gia c«ng lín nhÊt φ = 25mm ngoµi ra m¸y cã thÓ dïng ®Ó tar« + §éng c¬ chuyÓn ®éng chÝnh1M kiÓu DK42- 4 c«ng suÊt 2,8kW tèc ®é1420 vßng/phót quay ®−îc 2 chiÒu ®iÒu khiÓn b»ng tay g¹t. §éng c¬ b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt gia c«ng 2M kiÓu ΠA-22 c«ng suÊt 0,125 kW, tèc ®é 2800 vßng/phót + 1K, 2K lµ 2 c«ng t¾c t¬ ®Ó ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ trôc chÝnh quay thuËn hoÆc quay ng−îc. + §éng chuyÓn ®éng chÝnh quay ®−îc hai chiÒu ®iÒu khiÓn b»ng tay g¹t cã khi ®Ó ®ãng më c«ng t¾c MΠ c«ng t¾c ®−îc cÊu t¹o nh− sau: - Ngõng m¸y: §Ó tay g¹t ë gi÷a 1MΠ (1-2) më - Ch¹y ph¶i: KÐo tay g¹t xuèng d−íi tiÕp ®iÓm (1-2) cña 1MΠ vµ (2-4) cña 3MΠ ®ãng l¹i, tiÕp ®iÓm (2-3) cña 2MΠ ®ãng tøc thêi lóc ®ã råi l¹i nh¶ ra ngay - Ch¹y tr¸i: §−a tay g¹t lªn trªn tiÕp ®iÓm (1-2) cña 1MΠ vµ (2-6) cña 2 MΠ ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm (2-3) cña 3 MΠ ®ãng tøc thêi lóc ®ã råi l¹i nh¶ ra ngay b.Ho¹t ®éng + §Ó tay g¹t ë vÞ trÝ gi÷a bËt c«ng t¾c BΠB ®Ó cung cÊp ®iÖn cho m¹ch ®éng lùc vµ m¹ch ®iÒu khiÓn + Muèn cho mòi khoan quay ph¶i (ch¹y ph¶i): Ta kÐo tay g¹t xuèng d−íi cuén hót cña c«ng t¾c t¬ 1K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 32 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT →1MΠ1-2→2MΠ2-3 →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K3-7→cuén hót 1K→nguån 12) sÏ hót lµm ®ãng 3 tiÕp ®iÓm th−êng më chÝnh 1K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ trôc chÝnh 1M ®−îc cÊp ®iÖn quay ph¶i vµ kÐo mòi khoan quay ph¶i. §ång thêi lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 1K3-4 l¹i ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 1K (theo m¹ch tõ nguån 32 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT →1MΠ1-2→3MΠ2-4 →tiÕp ®iÓm th−êng më 1K4-3→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K →cuén hót 1K→nguån 12) vµ lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 1K ®Ó khèng chÕ cuén hót 2K kh«ng thÓ cã ®iÖn khi cuén hót 1K ®ang cã ®iÖn + Muèn cho mòi khoan quay tr¸i: §−a tay g¹t lªn trªn cuén hót cña c«ng t¾c xoay 2K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 32 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT →1MΠ1-2→3MΠ2-5 →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 1K→cuén hót 2K→nguån 12) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më 2K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ trôc chÝnh ®−îc cÊp ®iÖn vµ tr¸o hai pha cho nhau do ®ã ®éng c¬ quay ng−îc l¹i vµ kÐo cho mòi khoan quay tr¸i ®ång thêi lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 2K6-5 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 2K (theo m¹ch tõ nguån 32 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT http://www.ebook.edu.vn 66
→1MΠ1-2→2MΠ2-6 →tiÕp ®iÓm th−êng më 2K6-5 →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 1K→ cuén hót 2K→nguån 12) vµ më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K3-7 ®Ó khèng chÕ cuén hót 1K kh«ng thÓ cã ®iÖn khi cuén hót 2K ®ang cã ®iÖn + Muèn ngõng m¸y ta ®−a tay g¹t vÒ vÞ trÝ gi÷a tiÕp ®iÓm 1MΠ1-2 më ra c¾t ®iÖn m¹ch ®iÒu khiÓn c¸c cuén hót cña c«ng t¾c t¬ mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më ®éng c¬ trôc chÝnh mÊt ®iÖn ngõng quay vµ ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng bªn m¹ch ®iÒu khiÓn ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh lµm viÖc tiÕp theo + Muèn b¬m n−íc lµm m¸t cho chi tiÕt gia c«ng trong qu¸ tr×nh khoan ta ®ãng c«ng t¾c BΠH + Muèn bãng chiÕu s¸ng côc bé s¸ng ®ãng c«ng t¾c BO + B¶o vÖ ng¾n m¹ch b»ng cÇu ch× + B¶o vÖ qu¸ t¶i cho ®éng c¬ trôc chÝnh b»ng r¬le nhiÖt PT 3.M¸y khoan 2A55 a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-5 sau Gåm cã 5 ®éng c¬ ®iÖn 3 pha r« to lång sãc ®iÖn ¸p 220/380V + §éng c¬ quay trôc chÝnh 1M cã c«ng suÊt 4,5KW, tèc ®é 1440 vßng/phót + §éng c¬ dïng ®Ó duy chuyÓn cÇn khoan vµ gi÷ chÆt cÇn khoan trªn trôc 2M cã c«ng suÊt 1,7KW, tèc ®é 1420 vßng/phót + 3M1 lµ ®éng c¬ dïng ®Ó kÑp chÆt cÇn khoan vµo trôc b»ng thuû lùc cã c«ng suÊt 0,5KW tèc ®é 1410vßng/phót + 3M2 lµ ®éng c¬ dïng ®Ó kÑp chÆt ®Çu khoan trªn cÇn khoan b¨ng thuû lùc cã c«ng suÊt 0,5KW tèc ®é 1410vßng/phót + 4M Lµ ®éng c¬ b¬m n−íc lµm m¸t cã c«ng suÊt 0,125KW, tèc ®é 2800vßng/phót + KT lµ vµnh gãp ®iÖn + 1K1,1K2, 2K1, 2K2, 3K1, 3K2 lµ c¸c cuén hót cña c«ng t¾c t¬ ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ 3M1, 3M2 quay thuËn vµ quay ng−îc. + PH lµ r¬ le ®iÖn ¸p + K Π lµ tay g¹t ch÷ thËp cña bé khèng chÕ cã 5 vÞ trÝ ®iÒu khiÓn + BB lµ c«ng t¾c xoay ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho toµn m¹ch + BH lµ c«ng t¾c xoay ®Ó ®ãng ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ b¬m n−íc lµm m¸t cho ®éng c¬ 4M + KH lµ c«ng t¾c hµnh tr×nh ®Ó khèng chÕ hµnh tr×nh duy chuyÓn cÇn khoan lªn xuèng + Π A lµ bé tiÕp ®ieemr d¹ng h×n trèng ®Ó khèng chÕ qóa tr×nh níi láng cÇn khoan hoÆc xiÕt chÆt cÇn khoan b. Ho¹t ®éng http://www.ebook.edu.vn 67
+ §ãng c«ng t¾c xoay BB ®Ó cung cÊp ®iÖn cho toµn m¹ch + §Ó ®éng c¬ kÑp chÆt cÇn khoan 3M1 vµ kÑp chÆt ®Çu khoan 3M2 lµm viÖc ta Ên nót 1KY(1-12) cuén hót c«ng t¾c t¬ 3K1 cã ®iÖn( ®−êng ®iÖn cÊp cho cuén hót 3K1 ®i tõ nguån i 25 → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng PT → 1KY → tiÕp ®iÓm th−íng ®ãng 3K2 → cuén hót 3K1 → i 25 ) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 3K1 bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ 3M1 vµ 3M2 ®−îc cÊp ®iÖn quay ®Ó kÑp chÆt cÇn khoan vµ ®Çu khoan. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 3K1(1-2) bªn m¹ch ®iÒu khiÓn l¹i ®Ó cÊp ®iÖn cho r¬ le ®iÖn ¸p PH vµ ®Ó chuÈn bÞ cho m¸y lµm viÖc vµ lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 3K1 (14-16) ë m¹ch ®iÒu khiÓn ra ®Ó khèng chÕ kh«ng cho ®iÖn vµo cuén hót 3K2 khi cuén hót 3K1 ®ang cã ®iÖn.Khi PH cã ®iÖn( nÕu ®ñ ®iÖn ¸p) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm PH(1-2) l¹i ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót PH vµ chuÈn bÞ cÊp ®iÖn cho c¸c cuäon kh¸c + Muèn cho ®éng c¬ trôc chÝnh 1M lµm viÖc( quay thuËn hoÆc quay ng−îc) hay nãi c¸ch kh¸c ®iÒu khiÓn cho mòi khoan quay ph¶i hoÆc quay tr¸i. - Quay thuËn( hay ch¹y ph¶i): Ta ®−a tay g¹t ch÷ thËp K Π sang vÞ trÝ b th× tiÕp ®iÓm K Π (3-4) ®ãng kÝn ®ång thêi ®−a tay g¹t c¬ khÝ xuèng phÝa d−íi c¬ cÊu c¬ khÝ cña tay g¹t t¸c ®éng lªn h·m c¾t BXX lµm cho tiÕp ®iÓm BXX(2-3) ®ãng l¹i cuén hót 1K1 cã ®iÖn ( theo m¹ch tõ i25 → PT → PH → BXX(2-3) → K Π (3-4) →cuén hót 1K1 →i25) sÏ hót lµm ®ãng 3 tiÕp ®iÓm th−êng më 1K1 bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ trôc chÝnh 1M ®−îc cÊp ®iÖn quay thuËn kÐo mòi khoan quay thuËn. - Muèn dõng ®éng c¬ trôc chÝnh 1M: Ta kÐo tay g¹t K Π vÒ vÞ trÝ gi÷a lóc nµy tiÕp ®iÓm BXX(2-3) hë m¹ch cuén hót 1K1 mÊt ®iÖn lµm më tiÕp ®iÓm th−êng më 1K1 bªn m¹ch ®éng lùc ra ®éng c¬ 1M mÊt ®iÖn dõng quay. - Muèn cho ®éng c¬ trôc chÝnh 1M quay ng−îc ( hay mòi khoan quay tr¸i): Ta ®−a tay g¹t ch÷ thËp sang r th× qó tr×nh ho¹t ®éng x¶y ra t−¬ng tù nh− quay thuËn nh−ng lóc nµy cuén hót 1K2 cã ®iÖn vµ do bÞ ch¸o 2 trong 3 pha cho nhau nªn ®éng c¬ trôc chÝnh 1M quay ng−îc kÐo mòi khoan quay ng−îc. + §iÒu khiÓn cÇn khoan - Muèn di chuyÓn cÇn khoan lªn trªn:Ta ®−a tay g¹t K Π lªn trªn th× tiÕp ®iÓm K Π (2-6) kÝn m¹ch cuén hót 2K1 cã ®iÖn( theo m¹ch ®i tõ i25 → PT → PH → K Π (2-6) → KB(6-7) → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K1(7-8) → cuén hót 2K1 →i25) sÏ hót lµm ®ãng 3 tiÕp ®iÓm th−êng më 2K1 bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ di chuyÓn cÇn khoan 2M ®−îc cÊp ®iÖn quay thuËn.§ång thêi lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K1(10-11) bªn m¹ch ®iÒu khiÓn ra ®Ó khèng chÕ kh«ng cho ®iÖn vµo cuén hót céng t¾c t¬ 2K2 khi cuén hót 2K1 ®ang cã ®iÖn. §Çu tiªn ®éng c¬ quay lµm quay trôc vÝt ®Ó níi láng cÇn khoan. Khi cÇn khoan ®· ®−îc nÝ láng th× mét c¬ cÊu c¬ khÝ t¸c ®éng vµo lµm cho tiÕp ®iÓm h×nh trèng Π A (2-10) ®ãng l¹i ®ång t¸ch khái truyÒn ®éng níi láng cÇn khoan chuyÓn ®éng n©ng cÇn lªn phÝa trªn.Khi cÇn khoan di chuyÓn lªn tíi vÞ trÝ yªu cÇu th× ta ®−a tay g¹t K Π vÒ vÞ trÝ gi÷a lóc nµy tiÕp ®iÓm K Π (2-6) hë m¹ch cuén hót 2K1 mÊt ®iÖn lµm më 3 http://www.ebook.edu.vn 68
tiÕp ®iÓm th−êng më 2K1 bªn m¹ch ®éng lùc ra ®éng c¬ 2M mÊt ®iÖn dõng quay.§ång thêi lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K1 bªn m¹ch ®iÒu khiÓn l¹i cuén hót 2K2 cã ®iÖn ( Theo m¹ch i25 →tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le PT → PH → Π A (2-10) → KB(10-11) → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng 2K1 → cuén hót 2K2 →i25) sÏ hót lµm ®ãng 3 tiÕp ®iÓm th−êng më 2K2 bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ 2M ®−îc cÊp ®iÖn vµ do ®· ch¸o 2 trong 3 pha cho nhau nªn ®éng c¬ quay ng−îc xiÕt chÆt cÇn khoan. Khi cÇn khoan ®· ®−îc xiÕt chÆt th× mét c¬ cÊu c¬ khÝ t¸c ®éng vµo tiÕp ®iÓm h×nh trèng Π A (2-10) më ra cuén hót 2K2 mÊt ®iÖn ®éng c¬ 2M dõng quay kÕt thóc qu¸ tr×nh di chuyÓn cÇn khoan ®i lªn. - Muèn ®iÒu khiÓn cÇn hoan ®i xuèng: Ta ®−a tay g¹t xuèng phÝa d−íi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m¹ch x¶y ra ng−îc l¹i víi di chuyÓn cÇn khoan ®i lªn. + Chó ý: Khi cÇn khoan di chuyÓn hÕt chiÒu dµi cña trôc gi÷ cÇn khoan th× tù ®éng dõng l¹i nhê tiÕp ®iÓm c«ng t¾c hµnh tr×nh KB. Bé tay g¹t ch÷ thËp K Π cã 5 vÞ trÝ ®iÒu khiÓn vµ mçi vÞ trÝ ®iÒu khiÓn mét chøc n¨ng. 9.2.3.Nhãm m¸y phay - Bμo 1. M¸y phay kiÓu 6H82 a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-5 ♦ Trang bÞ ®iÖn gåm cã + M¸y phay 6H82 ®−îc bè trÝ ba ®éng c¬ kh«ng ®ång bé r«to lång sãc ®−îc phôc vô cho truyÒn ®éng quay dao phay (truyÒn ®éng chÝnh) truyÒn ®éng bµn m¸y vµ b¬m n−íc lµm m¸y chi tiÕt gia c«ng + §éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh vßng d©y kiÓu AOφ 52-4 c«ng suÊt 7kW, tèc ®é 1450 vßng/phót, ®iÖn ¸p 220/380V. §éng c¬ cã thÓ ®¶o chiÒu quay nhê c«ng t¾c BΠ vÆn b»ng tay + yªu cÇu c¬ b¶n cña truyÒn ®éng chÝnh lµ h·m nhanh, dïng ph−¬ng ph¸p h·m ng−îc. §Ó h¹n chÕ dßng ®iÖn h·m ng−îc ng−êi ta ®Æt hai ®iÖn trë quÊn b»ng d©y ®iÖn trë cao trªn sø, m¾c nèi tiÕp víi Stato khi thùc hiÖn h·m + H·m ng−îc ®−îc thùc hiÖn nhê c«ng t¾c t¬ ΠT vµ r¬le tèc ®é PKC kiÓu c¶m øng ®Æt cïng trôc víi m¸y ®Ó ®ãng më tiÕp ®iÓm TKC (2-27). + H·m Ng−îc tuy cã nh−îc ®iÓm lµ tæn hao ®iÖn n¨ng trªn ®iÖn trë R1, R2 nh−ng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn l−íi ®iÖn nhiÒu v× sè lÇn ®ãng m¸y Ýt + §éng c¬ truyÒn ®éng bµn m¸y Π ( mang chi tiÕt gia c«ng) kiÓu AOφ41-4 c«ng suÊt 1,7kW , tèc ®é 1450 vßng/phót, ®iÖn ¸p 220/380V. §éng c¬ nµy cã nhiÖm vô kÐo bµn m¸y tÞnh tiÕn sang ph¶i sang tr¸i, n©ng lªn, h¹ xuèng, ®i ra ®i vµo b»ng c¸c c¬ cÊu chuyÓn ®æi c¬ khÝ. Hµnh tr×nh chuyÓn ®éng cña bµn m¸y ®−îc khèng chÕ nhê c¸c vÊu g¹t t¸c ®éng vµo c¸c c«ng t¾c hµnh tr×nh 1KA,2KA vµ 3KA http://www.ebook.edu.vn 69
+ Khi cÇn thay ®æi tèc ®é trôc chÝnh (dao phay) hoÆc tèc ®é tÞnh tiÕn cña bµn m¸y ng−êi thî kÐo bé cµn sang sè xoay ®i ®Ó ®Æt tèc ®é míi khi kÐo nh− vËy sÏ ch¹m vµo c«ng t¾c 1KB ( khi thay ®æi tèc ®é trôc chÝnh) vµ 2KB (khi thay ®æi tèc ®é bµn m¸y lµm cho nã bÞ Ên xuèng, ®éng c¬ sÏ quay nhÑ ®Ó c¸c b¸nh r¨ng ®−îc vµo khíp dÔ rµng + §éng c¬ b¬m n−íc O kiÓu ΠA22 P=0,125kW, n=2800vßng/phót, U=220/380V + M¹ch ®iÖn ®iÒu khiÓn sö dông ®iÖn ¸p 127V + M¹ch chiÕu s¸ng dïng ®iÖn 36V ♦ B¶o vÖ vµ liªn ®éng + B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho toµn bé m¸y b»ng 3 cÇu ch× 1ΠΠ + B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho ®éng c¬ bµn m¸y vµ b¬m n−íc b»ng 3cÇu ch× 2ΠΠ + B¶o vÖ ng¾n m¹ch cho m¹ch ®iÒu khiÓn vµ chiÕu s¸ng dïng c¸c cÇu ch× 3ΠΠ vµ 4ΠΠ + C¶ 3 ®éng c¬ ®Òu ®−îc b¶o vÖ qu¸ t¶i b»ng c¸c r¬le nhiÖt lµ PTW, PTO, PTΠ + Liªn ®éng b¶o vÖ gi÷a quay thuËn vµ quay ng−îc cña c¸c ®éng c¬ dïng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng dÊu giöi ®Ó khèng chÕ nh− c«ng t¾c t¬ ΠW ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ quay thuËn ®ang t¸c ®éng th× cuén hót c«ng t¾c t¬ ¬ ΠT ®ãng ®iÖn cho ®éng c¬ quay ng−îc kh«ng thÓ cã ®iÖn nhê tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ¬ ΠW ®Êu göi ë cuén hót NT ®· më ra + §éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh ph¶i lµm viÖc th× ®éng c¬ truyÒn ®éng bµn míi lµm viÖc ®−îc. NÕu ngõng dao phay th× bµn m¸y còng ngõng nhê tiÕp ®iÓm th−êng më ΠW12-15 + C«ng t¾c 1KA vµ 2KA ngoµi nhiÖm vô quy ®Þnh hµnh tr×nh ®æi chiÒu cßn cã nhiÖm vô liªn ®éng b¶o vÖ khi lµm viÖc ®iÒu khiÓn b»ng tay nh−: Khi bµn m¸y ®ang tÞnh tiÕn sang ph¶i, sang tr¸i, lªn, xuèng, ra ,vµo th× kh«ng ®iÒu chØnh tèc ®é ®−îc + Bµn m¸y ®ang lªn, xuèng th× kh«ng thÓ cho ra, vµo ®−îc dï cã v« ý thao t¸c sai + ë nh÷ng m¸y phay cã bè trÝ hÖ thèng khèng chÕ tù ®éng bµn m¸y ngoµi c«ng t¾c 1KA, 2KA cßn cã mét cam t¸m vÊu ®iÒu khiÓn c«ng t¾c 3KA vµ ΠY ®ãng c¾t nh− b¶ng sau http://www.ebook.edu.vn 70
ΠY 1KA 2KA TiÕp §iÒu khiÓn bµn TiÕp Tr¸i Ngõng Ph¶i TiÕp Ra, lªn Ngõng Vµo, ®iÓm ®iÓm ®iÓm xuèng Tay Tù ®éng ΠY1 - + 1KA1 - - + 2KA1 - + + 1KA2 + + - 2KA2 + - - ΠY2 + - 1KA3 + - - 2KA3 - - + ΠY3 + - 1KA4 - + + 2KA4 + + - b.Ho¹t ®éng ♦ ChuÈn bÞ + §ãng c«ng t¾c BB + Thî phay cã thÓ chän tèc ®é trôc chÝnh theo yªu cÇu c¾t gät kÐo cÇn sang sè ®Ó ®Æt tèc ®é. tiÕp ®iÓm 1KB 52-27 ë m¹ch ®iÒu khiÓn ®ãng, cuén hót c«ng t¾c t¬ ΠT cã ®iÖn (theo m¹ch tõ nguån 127V → 3ΠΠ →1KB 52-27→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ΠW27-11 → cuén hót ΠT → tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng TPW→51 → nguån) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm ΠT bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ W ®−îc cung cÊp ®iÖn qua ®iÖn trë R1vµ R2, sÏ khëi ®éng víi m«mem nhá ®Ó vµo sè ®−îc dÏ dµng khi bu«ng tay khái cÇn sang sè th× 1KB 52-27 sÏ tù nh¶ ®éng c¬ ngõng l¹i. + Muèn ®Æt tèc ®é ë bµn m¸y th× kÐo cÇn sang sè ë bµn m¸y, tiÕp ®iÓm 2KB ®ãng cuén hót cña c«ng t¾c t¬ ΠΠ (theo m¹ch tõ 52 → 9-11 3→4→13→14→12→19→9→16→ cuén hót ΠΠ→17 → 18→8→6→51) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm ΠΠ bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ Π ®−îc cÊp ®iÖn quay nhÝch t¹o ®iÒu kiÖn vµo sè ®−îc dÔ dµng. Khi bu«ng tay khái cÇn sang sè tiÕp ®iÓm 2KB 9-16 më ra ♦ Ch¹y truyÒn ®éng chÝnh Ên nót ®en 1KY1 ë b¶ng ®iÖn(hoÆc nót ®en 1KY2 ë bµn m¸y) khëi ®éng tõ ΠW cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52 →1→ 3→4→5→7→cuén hót ΠW→6→51) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm ΠW bªn m¹ch ®éng lùc, ®éng c¬ W ®−îc cÊp ®iÖn khëi ®éng quay dao phay. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm ΠW4-5 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót ΠW vµ ®ãng tiÕp ®iÓm ΠW12-15 ®Ó chuÈn bÞ cung cÊp ®iÖn cho m¹ch ®iÖn ®iÒu khiÓn bµn m¸y lµm viÖc, më tiÕp ®iÓm ΠW27-11 ®Ó khèng chÕ cuén hót ΠT kh«ng thÓ cã ®iÖn khi cuén hót ΠW ®ang cã ®iÖn. Khi ®éng c¬ quay ®¹t tèc ®é b»ng 15% n®m th× r¬le tèc ®« PKC l¾p cïng víi trôc gi÷a cña hép tèc ®é t¸c ®éng ®ãng tiÕp ®iÓm PKC2-27 ®Ó chuÈn bÞ cho m¹ch h·m sau nµy ♦ Ngõng vµ h·m trôc chÝnh Ên vµo nót ®á 2KY1 ë b¶ng ®iÖn (hoÆc nót 2KY2 ë bµn m¸y) cuén hót ΠW mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm ΠW bªn m¹ch ®éng lùc c¾t ®iÖn ®éng c¬ W ®ång thêi më http://www.ebook.edu.vn 71
tiÕp ®iÓm ΠW4-5 , ΠW12-15 vµ ®ãng tiÕp ®iÓm ΠW27-11. ë thêi ®iÓm ®Çu c¸c tiÕp ®iÓm PKC2-27 vÉn cßn ®ãng do ®ã cuén hót ΠT cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52 →1→ 2→27→11→Cuén hót ΠT→6→51) ®ãng 3 tiÕp ®iÓm ΠT bªn m¹ch ®éng lùc cung cÊp ®iÖn vµo ®éng c¬ W qua R1 vµ R2 lóc nµy ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ ®· ®¶o hai pha cho nhau nªn ®éng c¬ thùc hiÖn qóa tr×nh h·m ng−îc. Tèc ®é ®éng c¬ gi¶m nhanh, khi gÇn ®øng yªn th× t× PKC2-27 më ra kÕt thóc viÖc h·m ng−îc, ®éng c¬ ®−îc c¾t ra khái l−íi ®iÖn ♦ Ch¹y bµn m¸y khèng chÕ b»ng tay Sau khi truyÒn ®éng chÝnh ®· lµm viÖc cã thÓ cho bµn m¸y vËn hµnh. C«ng t¾c ΠY ®Ó ë vÞ trÝ khèng chÕ b»ng tay th× ΠY1 më vµ ΠY2, ΠY3 ®ãng l¹i kÐo tay g¹t vÒ bªn ph¶i vÊu c¬ khÝ sÏ Ên c«ng t¾c hµnh tr×nh 1KA1(15-16) cuén hót c«ng t¾c t¬ ΠΠ cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52 →1→ 3→4→9→19→12→15→16→Cuén hót ΠΠ→17→18→8→6→51) ®ãng 3 tiÕp ®iÓm ΠΠ bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ Π ®−îc cÊp ®iÖn quay thuËn kÐo bµn m¸y tÞnh tiÕn vÒ bªn ph¶i. Tíi mét vÞ trÝ nµo ®ã tuú ng−êi thî phay ®iÒu chØnh bµn m¸y sÏ va vµo mét vÊu g¹t më tiÕp ®iÓm 1KA1(15-16) c¾t ®iÖn cuén hót ΠΠ lµm më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më ΠΠ ®éng c¬ Π mÊt ®iÖn ngõng quay, bµn m¸y dõng l¹i. NÕu muèn bµ m¸y tÞnh tiÕn sang tr¸i kÐo tay g¹t sang tr¸i ®Ó tiÕp ®iÓm 1KA3(15-21) ®ãng cuén hót c«ng t¾c t¬ Π cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52 →1→ 3→4→9→19→12→15→21→Cuén hót Π →22→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ΠΠ →18→8→6→51) ®ãng 3tiÕp ®iÓm Π bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ Π ®−îc cÊp ®iÖn nh−ng ®· bÞ ®¶o hai pha nªn quay ng−îc kÐo bµn m¸y tÞnh tiÕn vÒ bªn tr¸i Muèn bµn m¸y chuyÓn ®éng lªn, xuèng, ra, vµo còng t−¬ng tù nh−ng kÐo tay g¹t kh¸c ®Ó t¸c ®éng vµo c«ng t¾c hµnh tr×nh 2KA cho ®éng c¬ quay thuËn, quay ng−îc. cô thÓ muèn bµ chuyÓn ®éng lªn hoÆc ra ta kÐo tay g¹t vÒ phÝa ®ã ®Ó 2KA4 ®ãng vµ muèn bµn chuyÓn ®éng xuèng hoÆc vµo ta kÐo tay g¹t ®Ó 2KA3 ®ãng, 2KA1 ®ãng ♦ Ch¹y nhanh bµn m¸y khèng chÕ b»ng tay C¸c lo¹i m¸y phay 6H82, 6H83 (Liªn X«), P623 (ViÖt Nam), X62, X63 (T.Q) cã ®Æt mét nam ch©m ®iÖn ®Ó khi cÇn thiÕt cã thÓ cho bµn m¸y ch¹y nhanh, gi¶m thêi gian phô Muèn cho bµn m¸y ch¹y nhanh ta Ên nót 3KY1 hoÆc 3KY2 cuén hót Πb cã ®iÖn (theo m¹ch tõ52→1→3→4→13→26→Cuén hót Πb→18→8→→6→51) ®ãng 2 tiÕp ®iÓm Πb cÊp ®iÖn hai pha cho Nam ch©m ®iÖn b (lùc hót 15kg, 1kg =30mm) hót lµm cho bµn m¸y ch¹y nhanh theo chiÒu ®ang lµm viÖc. Nót nµy chØ cã t¸c dông khi Ên tay vµo, khi bu«ng tay khái nót Ên bµn m¸y sÏ lµm viÖc b×nh th−êng ♦ §iÒu khiÓn bµn m¸y ch¹y tù ®éng Muèn lµm viÖc theo chu tr×nh tù ®éng, thî phay bËt c«ng t¾c ΠY vÒ vÞ trÝ tù ®éng. Chu tr×nh chuyÓn ®éng bµn tù ®éng nh− sau: http://www.ebook.edu.vn 72
+ Bµn m¸y ®ang ch¹y nhanh sang ph¶i (tr¸i) chuyÓn ¨n dao ph¶i (tr¸i). Tõ hµnh tr×nh ¨n dao ph¶i (tr¸i) bµn ch¹y nhanh vÒ phÝa tr¸i (ph¶i) vµ ngõng l¹i ë vÞ trÝ bªn tr¸i (ph¶i). + Tõ hµnh tr×nh ¨n dao tr¸i, sang ch¹y nhanh vÒ phÝa ph¶i råi ¨n dao ph¶i. Tõ ¨n dao ph¶i sang ch¹y nhanh vÒ phÝa tr¸i råi chuyÓn sang ¨n dao tr¸i vµ tiÕp tôc lÆp l¹i chu kú ®Çu. + Khi bËt c«ng t¾c ΠY vÒ vÞ trÝ tù ®éng th× c¸c tiÕp ®iÓm ΠY2(4-13) vµ ΠY3(17-22) më ra cßn ΠY1(15-23) ®ãng. KÐo tay g¹t ë tr−íc bµn vÒ phÝa tr¸i, tiÕp ®iÓm 1KA3(15- 21)®ãng, tiÕp ®iÓm 1KA4(13-14) më. Cuén hót Π cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52→1→3→4→9→19→12→15→21→Cuén hót Π →18→8→6→51) ®ãng tiÕp ®iÓm Π bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ Π ®−îc cÊp ®iÖn quay ng−îc kÐo bµn m¸y tÞnh tiÕn vÒ bªn tr¸i. §ång thêi cuén hót Πb cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52→1→3→4→9→19→12→15→23→26→Cuén hót Πb →18→8→6→51) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm Πb bªn m¹ch ®éng lùc nam ch©n b ®−îc cÊp ®iÖn hót lµm cho bµn m¸y chuyÓn ®éng nhanh vÒ bªn tr¸i. Khi chi tiÕt ®Õn gÇn dao phay, tay g¹t c¬ khÝ g¾n trªn bµn t¸c ®éng vµo cam 8 vÊu låi lµm cho tiÕp ®iÓm 3KA2(23-25) ®ãng vµ 3KA1(23-26) më cuén hót Πb mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më Πb nam ch©m b mÊt ®iÖn c¾t hµnh tr×nh ch¹y nhanh c¶u bµn b¾t ®Çu qu¸ tr×nh c¾t gät. Khi c¾t gät xong tay g¹t c¬ khÝ g¾n trªn bµn t¸c ®éng vµo tay g¹t ë tr−íc bµn lµm cho tiÕp ®iÓm 1KA1(15-16) vµ 1KA4(13-14) ®ãng l¹i tiÕp ®iÓm 1KA2(14-12) vµ 1KA3 ra. Lóc nµy cuén hót Π cã ®iÖn (theo m¹ch tõ (15-21) më 52→1→3→4→9→19→12→15→23→25→21→Cuén hót Π →18→8→6→51) nªn ®éng c¬ bµn Π vÉn ch¹y sau ®ã tay g¹t c¬ khÝ g¾n trªn bµn t¸c ®éng vµo cam t¸m vÊu lµm cho tiÕp ®iÓm 3KA2(23-25) më vµ 3KA1(23-26) cuén hót Π mÊt ®iÖn nh¶ c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më Π vµ ®ãng tiÕp ®iÓm Π 17-18, c¸c cuén hót ΠΠ cã ®iÖn theo m¹ch (theo m¹ch tõ 52→1→3→4→9→19→12→15→16→17→18→8→6→51) vµ cuén hót Πb cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 52→1→3→4→9→19→12→15→23→26→cuén hótΠb→18→8→6→51) lµm c¸c tiÕp ®iÓm ΠΠ vµ Πb bªn m¹ch ®éng lùc ®ãng ®éng c¬ Π vµ nam ch©m b cã ®iÖn kÐo bµn m¸y ch¹y nhanh vÒ phÝa ph¶i. §Õn vÞ trÝ bªn ph¶i, nÒu muèn cho bµn m¸y ngõng l¹i th× kÐo tay g¹t c¬ khÝ ë tr−íc bµn vÒ vÞ trÝ gi÷a (tiÕp ®iÓm 1KA1 më vµ 1KA3 më nªn cuén hót ΠΠ vµ Π kh«ng cã ®iÖn) + NÕu kh«ng kÐo tay g¹t ®Ó bµn m¸y ngõng l¹i th× nã sÏ t¸c ®éng vµo cam t¸m vÊu lµm cho tiÕp ®iÓm 3KA2(23-25) ®ãng tiÕp ®iÓm 3KA1(23-26) më cuén hót Πb mÊt ®iÖn më tiÕp ®iÓm Πb m¹ch ®éng lùc nam ch©m mÊt ®iÖn c¾t hµnh tr×nh ch¹y nhanh vµ bµn m¸y di chuyÓn víi tèc ®é ¨n dao. Khi ¨n dao xong tay g¹t c¬ khÝ g¾n trªn bµn va vµo tay g¹t tr−íc bµn lµm tiÕp ®iÓm 1KA1(15-16) vµ 1KA4(13-14) më cong 1KA2(14-12) vµ 1KA3(15-21) ®ãng l¹i c«ng t¾c t¬ ΠΠ vÉn cã ®iÖn (theo 52→1→3→4→9→19→12→15→23→25→16→cuén m¹ch tõ hót ΠΠ→17→18→8→6→51) nªn ®éng c¬ bµn Π vÉn lµm viÖc. Sau ®ã tay g¹t c¬ http://www.ebook.edu.vn 73
khÝ g¾n trªn bµn t¸c ®éng vµo cam t¸n vÊu lµm cho tiÕp ®iÓm 3KA2(23-25) më vµ 3KA1(23-26) ®ãng l¹i. Bµn m¸y chuyÓn sang chu tr×nh ch¹y nhanh vµ ¨n dao tr¸i. 3.M¸y bμo ngang thuû lùc kiÓu 7M37 a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-6 sau: Trang bÞ gåm cã c¸c phÇn chÝnh sau + §éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh 1M cã c«ng suÊt 10KW tèc ®é 970vßng/phót,®iÖn ¸p 220/380V ®Ó di chiuyÓn ®Çu bµo + §éng c¬ di chuyÓn bµn nhanh 2M lo¹i A032- 4T cã c«ng suÊt 1KW, tèc ®é 1410vßng/phót, ®iÖn ¸p 220/380V + C¸c cÊp ®iÖn ¸p U§L = 220/380V U§K = 380V xoay chiÒu UCS = 24V xoay chiÒu UNC M lµ 36V mét chiÒu lÊy tõ chØnh l−u cÇu. §ãng m¹ch nam ch©m nµy b»ng h·m cuèi KB-2 khi ®Çu bµo lïi. H·m c¾t KB-1 dïng ®Ó giíi h¹n hµnh tr×nh kh«ng t¶i vµ chØ cho m¸y b¾t ®Çu lµm viÖc khi tay g¹t thuû lùc ë vÞ trÝ ngõng lóc ®ã h·m cuèi KB-1 kh«ng bÞ Ên lªn tiÕp ®iÓm do ®ã tiÕp ®iÓm KB-1(3-5) kÝn cßn KB-1(5-7) hë + C«ng t¾c t¬ 1K ®Ó ®ãng, ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ truyÒn ®éng trôc chÝnh 1M + C«ng t¾c t¬ 2K ®Ó ®ãng, ng¾t dßng ®iÖn cÊp cho ®éng c¬ di chuyÓn nhanh bµn 2M. + 1P Π lµ r¬ le trung gian + TY lµ biÕn trë ®iÒu chØnh ®iÖn ¸p ®Æt lªn nam ch©m M + R2 lµ ®iÖn trë h¹n chÕ dßng phãng( dßng tù c¶m) cña nam ch©m M. + B¶o vÖ sù t¸c ®éng cña tiÕp ®iÓm KB(1-2) b»ng tô C vµ R1 + PT lµ r¬ le nhiÖt ®Ó b¶o vÖ qu¸ t¶i dµi h¹n cho ®éng c¬1M. b. Ho¹t ®éng + §ãng ¸p t« m¸t BB. Sau ®ã Ên nót 1KY r¬ le trung gian 1P Π cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ i34 → nót Ên th−êng ®ãng 2KY→ nót Ên th−êng më 1KY→KB-1(3- 5) → cuén hót 1P Π →tiÕp ®iÓm th−íng ®ãng PT →i24) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 1P Π (1-5) ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cÊp cho cuén hót 1P Π → khi bá tay khái nót Ên 1KY vµ chuÈn bÞ cho m¸y lµm viÖc Muèn cho ®éng c¬ truyÒn ®éng chÝnh 1M lµm viÖc ta chuyÓn tay g¹t thuû lùc vÒ vÞ trÝ më m¸y khi ®ã tay g¹t Ên lªn h·m cuèi KB-1 lµm cho tiÕp ®iÓm KB-1(3-5) më ra vµ h·m cuèi KB-1(5-7) ®ãng l¹i cuén hót cña c«ng t¾c t¬ 1K cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ i34 →2KY→1P Π (1-5)→KB-1(5-7) →cuén hót 1K→tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng r¬ le nhiÖt PT →i24) sÏ hót lµm ®ãng tÕp ®iÓm th−êng më 1K bªn http://www.ebook.edu.vn 74
m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ 1M ®−îc cÊp ®iÖn lµm viÖc ®Ó di chuyÓn ®Çu bµo.§ång thêi lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më 1K (i34-26) bªn m¹ch ®iÒu khiÓn l¹i chuÈn bÞ cÊp ®iÖn cho bµn nam ch©m M ®Ó n©ng ®Çu bµo lµm viÖc. + Muèn di chuyÓn bµn bµo nhanh ta Ên nót 3KY cuén hót c«ng t¾c t¬ 2K cã ®iÖn sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më 2K bªn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ di chuyÓn bµn 2M lµm viÖc + Muèn ngõng ®éng c¬ trôc chÝnh 1M ta Ên nót Ên 2KY c¾t ®iÖn r¬ le trung gian 1P Π → c¾t ®iÖn cuén hót 1K → c¾t ®iÖn ®éng c¬ 1M. 9.2.4. Nhãm m¸y mµi` 1. M¸y mµi ph¼ng 3b722 a.S¬ ®å m¹ch ®iÖn nh− h×nh vÏ 9-7 sau Trang bÞ ®iÖn gåm cã c¸c phÇn chÝnh sau + §éng c¬ quay m¸y mµi 1M cã P=10kW, n=1460 vßng/phót + §éng c¬ b¬m thuû lùc 2M cã P=5,5kW, n=970 vßng/phót ®Ó cho bµn mang vËt gia c«ng tÞnh tiÕn vµ dÞch chuyÓn ®¸ mµi cho ¨n dao + §éng c¬ b¬m dÇu b«i tr¬n 3M vµ ®éng c¬ truyÒn ®éng bé ph©n ly tõ 5M, cã P=0,12kW, n=1400vßng/phót + §éng c¬ b¬m n−íc lµm nguéi 4M cã P=1,1kW, n=2800 vßng/phót + §éng c¬ n©ng h¹ ®¸ mµi 6M cã P=0,125kW, n=1450 vßng/ phót + Nam ch©m ®iÖn 1 vµ 2 ®Ó ®ãng më van thuû lùc ®iÖn ¸p 10V + Bµn nam ch©m ®iÖn Π dïng ®iÖn mét chiÒu 110V tõ bé chØnh l−u BC ng©m dÇu phôc vô cho viÖc g¸ l¾p ph«i + BiÕn ¸p T cã 3 cuén d©y thø cÊp: §iÖn 110V dïng cho m¹ch ®iÒu khiÓn. §iÖn 36V cho ®Ìn chiÕu s¸ng côc bé vµ ®iÖn 4V cho ®Ìn tÝn hiÖu + C¸c c«ng t¾c t¬ 1K, 2K,3K,6K,7K ®Ó ®ãng c¾t dßng ®iÖn cho c¸c ®éng c¬ 1M, 2M vµ 3M, 6M Liªn ®éng b¶o vÖ + Liªn ®éng gi÷a ®éng c¬ b¬m dÇu b«i tr¬n 3M víi ®éng c¬ quay ®¸ mµi 1M nhê r¬le ¸p lùc dÇu kiÓu thuû ng©n ΠPC. §éng c¬ b¬m dÇu ph¶i ch¹y tr−íc, khi ®· ®ñ ¸p lùc th× tiÕp ®iÓm ΠPC9-11 míi ®ãng ®iÖn cung cÊp cho m¹ch ®iÒu khiÓn ®éng c¬ 1M, ®éng c¬ 3M ngõng th× ®éng c¬ 1M còng ngõng theo + Liªn ®éng gi÷a bµn nam ch©m Π vµ b¬m thuû lùc 2M nhê r¬le dßng ®iÖn PC + TÊt c¶ c¸c ®éng c¬ vµ m¹ch ®iÒu khiÓn ®Òu ®−îc b¶o vÖ ng¾n m¹ch b»ng cÇu ch× + C¸c ®éng c¬ 1M, 2M,3M,4M,5M ®−îc b¶o vÖ qu¸ t¶i b¨ng r¬le nhiÖt b.Ho¹t ®éng * Ch¹y ®éng c¬ b¬m dÇu b«i tr¬n http://www.ebook.edu.vn 75
Sau khi ®ãng c«ng t¾c 1PΠ Ên nót 1KY1 cuén hót cña c«ng t¾c xoay 3K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ→1→3→5→7→9→cuén hót 3K→14→12→10→8→6→4→2) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 3K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ 3M ®−îc cÊp ®iÖn vµ quay ®Ó b¬m dÇu. §ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm 3K7-9 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 3K * VËn hµnh ®¸ mµi - Khi thÊy ®Ìn 2 s¸ng tøc lµ hÖ thèng dÇu b«i tr¬n ®· ®ñ vµo m¸y ¸p suÊt vµo m¸y, tiÕp ®iÓm ΠPC9-11 cña r¬le ¸p lùc dÇu ΠPC ®· ®ãng. Ên nót 1KY2 cuén hót 1K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ→1→3→5→7→9→11→13→→cuén hót 1K→14→12→10→8→6→4→2) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 1K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ quay ®¸ mµi 1M ch¹y, ®ång thêi ®ãng tiÕp ®iÓm 1K11-13 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 1K - Muèn dõng ®éng c¬ 1M vµ 3M ta Ên 1KY hoÆc 2KY * Më t¾t bµn nam ch©m ®iÖn + Bµn nam ch©m ®Ó g¸ l¾p nh÷ng vËt gia c«ng cã nhiÔm tõ nh− s¾t, thÐp ®iÒu khiÓn b»ng c«ng t¾c Π cã 3 vÞ trÝ lµ T¾t ë gi÷a: tiÕp ®iÓm Π4 -Π 6 kÝn m¹ch Lµm viÖc ë bªn ph¶i: tiÕp ®iÓm Π1-Π3 vµ Π2- Π 4 kÝn m¹ch G¹t vÒ bªn tr¸i: Π1-Π4 vµ Π2-Π7 kÝn m¹ch. Khi bu«ng tay khái c«ng t¾c th× nã tù trë vÒ vÞ trÝ gi÷a nhê lß xo Sau khi ®· ®Æt gia c«ng vµo bµn nam ch©m ®iÖn Π ta vÆn c«ng t¾c Π sang ph¶i ®iÖn mét chiÒu cña bé chØnh l−u BC sÏ vµo cuén d©y bµn nam ch©m (theo m¹ch tõ (+) BC→Π1→Π3→PC→cuén hót Π →Π4→Π2→(-)BC ) lóc nµy r¬le dßng ®iÖn PC t¸c ®éng ®ãng tiÕp ®iÓm PC3-b2 ®Ìn tÝn hiÖu 1 s¸ng b¸o cho ng−êi thî mµi biÕt bµn nam ch©m ®· hót ®Æt vËt gia c«ng, ®ång thßi tiÕp ®iÓm PC5-15 còng ®ãng l¹i ®Ó chuÈn bÞ cho cuén hót 2K lµm viÖc Khi vËt gia c«ng ®· mµi xong, muèn nhÊc ra khái bµn nam ch©m th× g¹t c«ng t¾c Π sang tr¸i, trong thêi ®iÓn nµy ®iÖn vµo bµn nam ch©m sÏ ®æi chiÒu víi dßng ®iÖn nhá h¬n ®Þnh møc v× qua biÕn trë 1C dßng ®iÖn qua cuén d©y bµn nam ch©m (theo m¹ch tõ (+) BC→Π1→Π4→Π →Π5 →1C→Π7→Π2 → (-)BC ) dßng ®iÖn ®i vµo cuén d©y cña bµn nam ch©m theo chiÒu ng−îc l¹i th× c¸c chi tiÕt mµi vµ nbµn nam ch©m bÞ khö tõ. Khi bu«ng tay khái c«ng t¾c Π th× c«ng t¾c tù tr¶ vÒ vÞ trÝ gi÷a tiÕp ®iÓm (Π4-Π6) kÝn cuén d©y bµn nam ch©m ®iÖn ®−îc c¾t ®iÖn vµ kÝn m¹ch qua ®iÖn trë 1C. §ång thêi lóc nµy r¬le PC mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më PC ®Ìn 1 t¾t b¸o cho ng−êi thî mµi biÕt ®· cã thÓ lÊy vËt gia c«ng ra khái bµn nam ch©m * Ch¹y ®éng c¬ b¬m thuû lùc 2M Sau khi vËt gia c«ng ®· ®−îc bµn nam ch©m Π hót chÆt r¬le PC ®· ®ãng kÝn tiÕp ®iÓm PC5-15 ta Ên nót 2KY1 cuén hót 2K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 1→3→5→15→17→19→cuén hót 2K→14→12 →10 →8→6→4→2 ) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 2K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ b¬m thuû lùc 2M ®−îc cung cÊp http://www.ebook.edu.vn 76
®iÖn lµm viÖc.Bµn nam ch©m Π chuyÓn ®éng qua l¹i ®Ó chuÈn bÞ ¨n dao. §ång thêi tiÕp ®iÓm 2K5-41 ®ùoc ®ãng l¹i ®Ó chuÈn bÞ cÊp ®iÖn cho nam ch©m 1 vµ 2 vµ ®ãng tiÕp ®iÓm 2K17-19 ®Ó duy tr× dßng ®iÖn cho cuén hót 2K * Cho ®¸ mµi ¨n tù ®éng Sau khi b¬m thuû lùc ®· lµm viÖc tiÕp ®iÓm 2K5-41 ®ãng l¹i ta vÆn c«ng t¾c 2B vÒ tr¸i. Sù dÞch chuyÓn cña ®¸ mµi theo ph−¬ng th¼ng ®øng ®−îc thùc hiÖn tù ®éng nhê h·m c¾t (c«ng t¾c hµnh tr×nh ) 1KB vµ 2KB bè trÝ ë hai biªn. Khi ®éng c¬ 2M lµm viÖc sÏ lµm cho ô ®¸ chuyÓn ®éng ngang sÏ t¸c ®éng lµm cho h·m c¾t 1KB hoÆc 2KB ®ãng l¹i th× nam ch©m 1 hoÆc 2 ®−îc cÊp ®iÖn ho¹t ®éng ®ãng më van thuû lùc ®Ó ®¸ ¨n xuèng vËt gia c«ng víi b−íc tiÕn tõ 0,05-0,1mm * N©ng h¹ ®¸ mµi ViÖc di chuyÓn nhanh ô ®¸ lªn, xuèng ®−îc thùc hiÖn nhê tay g¹t c¬ khÝ chuyÓn vÒ vÞ trÝ lµm viÖc b»ng tay ®Ó c«ng t¾c 3KB Ên xuèng, tiÕp ®iÓm 3KB5-27 ®ãng l¹i. Ên nót 6KY cuén hót 6K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 1→3→5→27→29→31→33→cuén hót 6K→4→2 ) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 6K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ 6M ®ùoc cung cÊp ®iÖn quay thuËn n©ng ô ®¸ lªn c«ng t¾c hµnh tr×nh 4KB khèng chÕ hµnh tr×nh lªn cña ô ®¸. Cô thÓ ô ®¸ lªn ®Õn vÞ trÝ giíi h¹n sÏ t¸c ®éng vµo 4KB më ra cuén hót 6K mÊt ®iÖn më c¸c tiÕp ®iÓm 6K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ 6M mÊt ®iÖn dõng. Ên nót 7KY cuén hót 7K cã ®iÖn (theo m¹ch tõ 1→3→5→27→35→3→cuén hót 7K→4→2 ) ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm 7K bªn m¹ch ®éng lùc ®éng c¬ 6M ®−îc cÊp ®iÖn quay ng−îc h¹ ô ®¸ xuèng * §iÒu khiÓn 4M vµ 5M: B»ng c«ng t¾c 2BΠ 2. M¸y mµi trßn 3A130 a. S¬ ®å nh− h×nh vÏ b. Ho¹t ®éng 9.3.Trang bÞ ®iÖn trªn m¸y n©ng h¹ M¸y n©ng h¹ t¶i ®−îc sö dông réng r·i trong c¸c nghµnh kh¸c nhau nh− c¬ khÝ, luyÖn kim, c«ng tr−êng h¶i c¶ng bao gåm nhÒu lo¹i nhiÒu kiÓu kh¸c nhau.Víi cÇn cÈu th−êng sö dông ë c¸c c«ng tr−êng h¶i c¶ng, c«ng tr−êng x©y dùng bÕn b·i ngoµi trêi.Cßn víi cÇu trôc th−êng sö dông ë c¸c ë c¸c nhµ m¸y chÕ t¹o c¬ khÝ luyÖn kim, ph©n x−ëng l¾p r¸p, ®ãng tµu. Thang m¸y th−êng ®−îc sö dông ë c¸c nhµ nhiÒu tÇng. 9.3.1.CÇn cÈu * CÇn cÈu cã nhiÒu lo¹i nhiÒu kiÓu kh¸c nhau d−íi ®©y giíi thiÖu mét lo¹i cÇn cÈu ch©n ®Õ * CÇn cÈu ch©n ®Õ còng lµ mét h−¬ng tiÖn bèc xÕp vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu theo ®−êng ray th−êng ®−îc sö dông ë c¸c h¶i c¶ng, nhµ ga …vvv * CÇn cÈu ch©n ®Õ cã 4 chuyÓn ®éng chÝnh + ChuyÓn ®éng n©ng h¹ t¶i b»ng d©y c¸p vµ mãc c©u. http://www.ebook.edu.vn 77
+ ChuyÓn ®éng n©ng h¹ cÇn. + ChuyÓn ®éng quay trßn cña th¸p. + ChuyÓn ®éng tiÕn, lïi cña cÇn cÈu. * Trang bÞ ®iÖn gåm cã + CÇn cÈu tiÕn lïi nhê 4 ®éng c¬ r« to d©y quÊn ®Æt ë 4 ch©n ®Õ cã c«ng suÊt 5,4 KW vµ ®iÒu khiÓn b»ng bé khèng chÕ kiÓu cam cã 4 vÞ trÝ nh− h×nh 9-8a + §iÒu khiÓn tèc ®é cña cÇn cÈu nhê bé khèng chÕ kiÓu cam T1 th«ng qua c¸c c«ng t¾c t¬ vµ r¬ le thêi gian. + ChuyÓn ®éng n©ng h¹ cÇn nhê tay trang T2 + §iÒu khiÓn tèc ®é n©ng, h¹ cÇn cÈu nhê tay trang T3 th«ng qua c¸c c«ng t¾c t¬ vµ r¬ le thêi gian. * S¬ ®å m¹ch ®iÖn b¶o vÖ cÇn cÈu nh− h×nh vÏ 9-8a vµ s¬ ®å m¹ch ®iÖn n©ng h¹ t¶i b»ng bé khèng chÕ ®iÖn tõ nh− h×nh vÏ 9-8b * ChuÈn bÞ : Sau khi ®ãng ¸p t« m¸t 3 pha cho m¹ch ®éng lùc thî l¸i cÈu vµo Cabin ®ãng cöa l¹i vµ g¹t tay trang T1, T2, T3, T4, T5 vÒ vÞ trÝ sè 0 ®Ó c¸c tiÕp ®iÓm cña TC vµ c¸c tiÕp ®iÓm cña bé khèng chÕ ®ãng l¹i ®Ìn ®á trong buång l¸i s¸ng lªn cho biÕt ®iÖn 3 pha ®· vµo tíi m¸ trªn cña K1 vµ qua biiÕn ¸p an toµn ®Î cÊp ®iÖn cho m¹ch ®iÒu khiÓn. Thî l¸i cã thÓ thö cßi b»ng c¸h Ên vµo nót M. Sau khi Ên nót më M ®Ó cÊp ®iÖn cho khëi ®éng tõ tæng KT chuÈn bÞ cho ®éng c¬ lµm viÖc (Theo m¹ch ®i tõ 1-3- 5-7-9-11-13-15-17-cuén hót KT -4-2) * N©ng t¶i + VÆn tay trang vÒ bªn ph¶i( sè 1) cuén hót c«ng t¾c t¬ K2 cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ 15-25-27-29-cuén hót K2- tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng cña r¬ le nhiÖt RN(8-6)- 4-2) sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më K2 ë m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ § ®−îc cÊp ®iÖn vµ khëi ®éng vëi toµn bé ®iÖn trë phô n©ng t¶i ë tèc ®é chËm nhÊt.§ång thêi lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng K2 ë m¹ch ®iÒu khiÓn ra ®Ó khèng chÕ kh«ng cho ®iÖn vµo cuén hót K1 khi cuén hót K2 ®ang cã ®iÖn vµ lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng K2 (45-47) ra r¬ le thêi gian T1 mÊt ®iÖn.NÕu ta quay tay trang sang sè 2 th× cuén hót K3 còng ch−a cã ®iÖn lu«n mµ ph¶i sau thêi gian chØnh ®Þnh s½n tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ®ãng chËm T1(31-33) ®ãng l¹i cuén hót c«ng t¾c t¬ K3 míi cã ®iÖn( Theo m¹ch ®i tõ 15-31-33-cuén hót K3 -10-6-4-2) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më K3 ë m¹ch ®éng lùc l¹i lo¹i bít ®iÖn trë R1 ra khái m¹ch r«to tèc ®é n©ng t¶i n©ng lªn. §ång thêi më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng K3(43-49)ë m¹ch ®iÒu khiÓn ra r¬ le th¬i gian T2 mÊt ®iÖn. NÕu ta quay tay trang sang sè 3 th× còng ph¶i sau thêi gian chØnh ®Þnh th× tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ®ãng chËm T2(35-37) míi ®ãng cuén hót c«ng t¾c t¬ K4 míi cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ 15-35-37-cuén hót K4 - 10-6-4-2) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më K4 ë m¹ch ®éng lùc l¹i lo¹i bít ®iÖn trë R2 ra khái m¹ch r«to tèc ®é n©ng t¶i t¨ng lªn n÷a.§ång thêi lµm më tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng K4 (43-51) ra r¬ le thêi gian T3 mÊt ®iÖn.Muèn n©ng t¶i víi tèc ®é cao nhÊt ta vÆn tay trang sang sè 4 th× còng http://www.ebook.edu.vn 78
ph¶i sau thêi gian chØnh ®Þnh th× tiÕp ®iÓm th−êng ®ãng ®ãng chËm T3 míi ®ãng cuén hót c«ng t¾c t¬ K5 míi cã ®iÖn ( Theo m¹ch ®i tõ 15-39-41-cuén hót K5 - 6- 4-2) sÏ hót lµm ®ãng tiÕp ®iÓm th−êng më K5 ë m¹ch ®éng lùc l¹i lo¹i nèt ®iÖn trë R3 ra khái m¹ch r«to tèc ®é n©ng t¶i t¨ng lªn vµ lµm viÖc víi tèc ®é æn ®Þnh. * H¹ t¶i : VÆn tay trang vÒ bªn tr¸i(sè1/) c«ng t¾c t¬ K1 cã ®iÖn (Theo m¹ch ®i tõ 15-19-21-23-cuén hót K1 8-6-4-2) sÏ hót lµm ®ãng c¸c tiÕp ®iÓm th−êng më K1 bÖn m¹ch ®éng lùc l¹i ®éng c¬ ®−îc cÊp ®iÖn do ®· ch¸o 2 trong 3 pha cho nhau do ®ã ®éng c¬ ®æi chiÒu quay vµ h¹ t¶i xuèng ë tèc ®é chËm nhÊt.V× lóc nµy toµn bé ®iÖn trë phô ®−îc nèi vµo m¹ch r«to.ë c¸c tèc ®é kh¸c m¹ch ®iÖn t¸c ®éng t−¬ng tù nh− khi n©ng t¶i. 9.3.2.CÇu trôc * CÇu trôc lµ lo¹i m¸y dïng ®Ó vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu ®−îc dïng phæ biÕn ë c¸c ph©n x−ëng söa ch÷a,s¶n xuÊt c¬ khÝ,®ãng tµu, luyÖn gang thÐp…vvv * CÇu trôc còng cã 3 chuyÓn ®éng chÝnh lµ + ChuyÓn ®éng n©ng , h¹ t¶i qua d©y c¸p cã mãc c©u hoÆc nam ch©m ®iÖn ®Ó lÊy hµng + Giµn xe nhá cã c¸c b¸nh xe.Trªn giµn ®Æt c¸c mãc c©u.Giµn chuyÓn ®éng theo chiÒu ngang ph©n x−ëng ®Ó chuyÓn hµng sang ph¶i, sang tr¸i theo ®−êng ray trªn xe lín + Giµn xe lín còng cã c¸c b¸nh xe. Trªn giµn ®Æt xe nhá mang mãc c©u. Xe lín chuyÒn chuyÓn ®éng ®Ó ®−a c¶ cÇu trôc tiÕn, lïi däc ph©n x−ëng theo ®−êng ray trªn bÖ cao cña nhµ * S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9-9 * Ho¹t ®éng 9.3.3.m¹ch ®iÖn thang m¸y ch¹y chËm a.S¬ ®å nh− h×nh vÏ 9- 10 *§Æc ®iÓm + Thang m¸y cã nhiÒu lo¹i: - Thang m¸y vËn chuyÓn th¼ng - Thang m¸y vËn chuyÓn xiªn + Nguån ®éng lùc th−êng dïng lµ ®éng c¬ ba pha qua hép gi¶m tèc ®Ó kÐo buång thang lo¹i cã tèc ®é chËm d−íi 0,75m/s + Nh÷ng thang m¸y hiÖn ®¹i tèc ®é nhanh lín h¬n 1,5m/s lo¹i dïng ®éng c¬ tèc ®é chËm truyÒn ®éng trùc tiÕp kh«ng qua hép gi¶m tèc. + VÒ m¹ch ®iÒu khiÓn: §¬n gi¶n nhÊt th× dïng r¬le vµ khëi ®éng tõ. Cã nh÷ng thang m¸y sö dông vi m¹ch cã c¬ cÊu ngõng chÝnh x¸c khi khëi ®éng còng nh− lóc ngõng cã qu¸ tr×nh qu¸ ®é nhá, gia tèc hîp lý ®Ó ng−êi ®øng trªn thang m¸y ªm ¸i nhÑ nhµng http://www.ebook.edu.vn 79