GLUCOCORTICOID (Kỳ 6)

Chia sẻ: Thuoc Thuoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

119
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các tai biến khi sử dụng dạng thuốc tại chỗ: - Trên mắt: gây tăng nhãn áp (thường do dạng thuốc nhỏ mắt, xảy ra thường hơn ở người cận thị hay tiểu đường). Đục nhân mắt: Nên khám mắt định kỳ trong thời gian sử dụng GC. Không được nhỏ mắt các chế phẩm GC khi bị nhiễm virus hoặc nấm. Cần thận trọng với bệnh nhân nhiễm Herpes simplex mắt vì có thể gây thủng giác mạc. - GC dạng xịt gây nhiễm nấm candida ở miệng, ho, khó phát âm và khàn tiếng. Để khắc phục nên...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GLUCOCORTICOID (Kỳ 6)

GLUCOCORTICOID (Kỳ 6) f- Các tai biến khi sử dụng dạng thuốc tại chỗ: - Trên mắt: gây tăng nhãn áp (thường do dạng thuốc nhỏ mắt, xảy ra thường hơn ở người cận thị hay tiểu đường). Đục nhân mắt: Nên khám mắt định kỳ trong thời gian sử dụng GC. Không được nhỏ mắt các chế phẩm GC khi bị nhiễm virus hoặc nấm. Cần thận trọng với bệnh nhân nhiễm Herpes simplex mắt vì có thể gây thủng giác mạc. - GC dạng xịt gây nhiễm nấm candida ở miệng, ho, khó phát âm và khàn tiếng. Để khắc phục nên chọn ống bơm thuốc có kèm thiết bị phụ để thuốc không lắng đọng ở miệng, nhắc bệnh nhân súc miệng sau khi dùng thuốc để tránh tác dụng phụ nói trên.
- Dạng thuốc bôi trên da: GC được dùng trị một số bệnh da như vẩy nến, eczema, bỏng da do mặt trời hay do nhiệt, lichen (lở da), viêm da dị ứng … nhờ GC có tác dụng chống viêm, chống ngứa do dị ứng, giảm ban đỏ, ức chế phân chia tế bào da và biểu bì. . Tác dụng phụ trên hệ thống do chế phẩm GC bôi ngoài da tiềm lực mạnh: ức chế trục dưới đồi - tuyến yên, hội chứng Cushing, chậm tăng trưởng. . Tác dụng phụ tại chỗ do GC bôi ngoài da: Teo da (thường gặp ở mặt và quanh miệng), mỏng da, da ửng đỏ hoặc rạn da, có vết bầm và giãn mạch, làm trầm trọng trứng cá đỏ (Rosacea), mất sắc tố da từng phần, che đậy nhiễm khuẩn và xuất hiện nấm da. . Có sự miễn dịch nhanh (tachyphylaxis): Tức là lúc đầu đáp ứng với GC bôi tại chỗ, sau đó không đáp ứng và tái phát bệnh nhưng thay thuốc khác lại có hiệu quả, vì vậy nên sử dụng thuốc yếu nhất. Các thuốc có tiềm lực cao nhất như Clobetasol 17-propionat 0,05%, Halcinoid dành cho các ca khó chữa (Keloid, sẹo lồi, các dạng lichen khó chữa). Các GC bôi tại chỗ có tiềm lực mạnh gây giảm bệnh nhanh chóng nhưng tái phát nhanh hơn các trị liệu khác và khi tái phát thì nặng hơn tổn thương ban đầu. 7. Chống chỉ định:
Không được dùng trị ngứa không do viêm, chữa mụn, trứng cá đỏ, nấm da, bôi chỗ trầy xước. 8. Các nguyên tắc chung sử dụng Glucocorticoid: - Corticoid chủ yếu trị triệu chứng và có rất nhiều tác dụng phụ khi sử dụng liều cao trong thời gian dài, vì vậy chỉ dùng khi không còn giải pháp nào khác và với liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất (Prednison 5 mg, dưới 1 tuần) nếu có thể được. - Liều dùng phụ thuộc chỉ định, đường dùng thuốc, mức độ bệnh nặng nhẹ. . Nếu điều trị thay thế do suy vỏ thượng thận thì dùng liều sinh lý. . Nếu chỉ định điều trị triệu chứng thì bao giờ cũng bắt đầu với liều hiệu lực thấp nhất rồi tăng dần đến khi đạt yêu cầu giảm đau hay giảm khó chịu được bệnh nhân chấp nhận.
. Nếu điều trị các ca đe dọa tính mạng (cơn hen suyễn, suy thượng thận cấp) thì dùng liều trên sinh lý cao hoặc rất cao đường IV, nhưng khi bệnh nhân đã ổn định thì giảm đến liều tối thiểu có hiệu lực và chuyển sang đường uống. - Dạng GC tác dụng tại chỗ (bôi trên da, thuốc nhỏ mắt, xịt vào miệng, tiêm vào khớp) ít gây tác dụng toàn thân nên ít gây tai biến nhưng cũng không thể loại trừ hoàn toàn các tác dụng có hại của dạng thuốc này vì còn tùy thuộc vào tiềm lực của chế phẩm, liều dùng, kỹ thuật đặt thuốc, tình trạng chỗ da đặt thuốc … - Thời gian điều trị là yếu tố quan trọng nhất để tiên đoán độc tính của Corticoid. Ví dụ dùng liều cao (liều trên sinh lý cao) trong thời gian ngắn (dưới 1 tuần) sẽ kiểm soát được bệnh và ít độc tính hơn chế độ liều thấp nhưng thời gian điều trị dài (như dùng Prednisolon 5mg, trên 3 tháng). - Tai biến cần được phòng tránh khi sử dụng GC là suy vỏ thượng thận. Cách hay nhất để ngừa suy vỏ thượng thận là dùng thuốc liều duy nhất không chia liều nhỏ, buổi sáng (8 giờ sáng), hàng ngày hay cách ngày, chọn loại Corticoid có thời gian tác dụng ngắn hay trung bình, tránh loại tác dụng dài. Nếu thời gian sử dụng dưới 2 tuần có thể ngừng thuốc bất kỳ lúc nào, nếu trên 2 tuần, dù với liều sinh lý, vẫn phải giảm liều từ từ trước khi ngừng thuốc và bắt buộc tiếp tục theo dõi bệnh nhân 1 năm sau khi ngừng thuốc để kịp thời bổ sung Corticoid khi có stress trong khoảng thời gian đó. Sự giảm liều tùy đáp ứng lâm sàng của từng
người chứ không có quy tắc chung. Nếu giảm liều quá nhanh có thể làm trầm trọng thêm bệnh, nếu giảm liều quá chậm sẽ gia tăng các tai biến do Corticoid.