Gợi ý phát triển kinh tế biển cho Việt Nam từ các chính sách của Trung Quốc, Malaysia và Singapore: Phần 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:136

Thêm vào BST

Báo xấu

12
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn "Phát triển kinh tế biển của Trung Quốc, Malaysia, Singapore và gợi ý chính sách cho Việt Nam" của TS. Lại Lâm Anh chủ yếu tập trung vào nghiên cứu kinh nghiệm của Trung Quốc, Malaysia, Singapore và bài học cho Việt Nam về phát triển kinh tế biển mà trọng tâm là phát triển kinh tế hàng hải, khai thác khoáng sản và dầu mỏ, khai thác hải sản, phát triển du lịch biển đảo, phát triển các khu kinh tế ven biển để từ đó tìm ra được các vấn đề có tính quy luật trong phát triển kinh tế biển để vận dụng vào Việt Nam. Sách được chia thành 2 phần, mời các bạn cùng tham khảo phần 1 sau đây.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Gợi ý phát triển kinh tế biển cho Việt Nam từ các chính sách của Trung Quốc, Malaysia và Singapore: Phần 1

PHAT TRIEN KINH TÊ B1EN CÙA TRUNG QUỐC, MALAYSIA, SINGAPORE
PHÁT TRIẺN KINH TÉ BIÊN CỦA TRUNG QUỐC, MALAYSIA, SINGAPORE VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM
Biên mục trên xuất bản phẩm của Thư viện Quốc gia Việt Nam Lại Lâm Anh Phát triển kinh tế biển của Trung Quốc, Malaysia, Singapore và gợi ý chính sách cho Việt Nam : Sách chuyên khảo / Lại Lâm Anh. - H .: Khoa học xã hội, 2014. - 300tr.; 21cm ĐTTS ghi: Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Viện Kinh tế và Chính trị Thế giới. - Phụ lục: tr. 245-278. - Thư mục: tr. 279-299 1. Kinh tế biển 2. Phát triển 3. Trung Quốc 4. Malaixia 5. Xingapo 6. Việt Nam 7. Sách chuyên khảo 333.916415-dc23 KXF0044p-CIP
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM VIỆN KINH TẾ VÀ CHINH TRI THÉ GIỚI TS. LAI LÂM ANH PHÁT TRIỂN KINH TÉ BIỂN CỦA TRUNG QUỐC, MALAYSIA, SINGAPORE VÀ GỢI Ý CHÍNH SÁCH CHO VIỆT NAM (Sách chuyên khảo) NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC XÃ HỘI HÀ NỘI - 2014
MỤC LỤC Trang Danh mục các chữ viết tắt 11 Danh mục các hình 16 Danh mục các bảng 19 Lòi nói đầu 21 Chương 1 NHỮNG VÁN ĐỀ CHƯNG VÈ KINH TÉ BIỂN 25 1.1. Các khái niệm cơ bản về kinh tếbiển 25 1.1.1. Khái niệm kinh tế biển 25 1.1.2. Phát triển kinh tế biển 29 1.1.3. Chiến lược phát triển kinh tế biển 29 1.1.4. Quản lý kinh tể biển 32 1.2. Vai trò của kinh tế biển 35 1.3. Một số quan điểm và cách tiếp cận về phát triển kinh tể biển 38 1.3.1. Quản lý tổng hợp kinh tế biển 38 1.3.2. Lý thuyết phát triển không cân đối hay các “cực tăng trưởng” 40
6 PHÁT TRIỂN KINH T Ế BlỂN. 1.3.3. Phát triển kinh tế theo “Vòng quay quổc tế có lợi” trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành của vùng duyên hải (Wang Jian) 42 1.3.4. Phát triển các trung tâm kinh tế biển trong cạnh tranh quốc tế 44 1.3.5. Biến đổi khí hậu, môi trường và phát triển bền vững 45 1.3.6. Một số quan điểm và cách tiếp cận khác trong hợp tác, giải quyết tranh chấp biển đảo, an ninh biển đảo,... 46 1.4. Những vấn đề pháp lý liên quan tới quản lý kinh tế biển 51 1.4.1. Công pháp quốc tế về biển 51 1.4.2. Luật pháp quốc gia về biển 61 Chương 2 PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN 64 CỦA TRƯNG QUỐC 2.1. Quan điểm, chiến lược về phát triển kinh tế 64 biển của Trung Quốc 2.1.1. Chiến lược kinh tế biển của Trung Quốc 61 2.1.2. Quan điểm về kinh tế biển của Trung Quốc 67 2.2. Thực trạng phát triển kinh tế biển của Trung Quốc 68
Mục lục 7 2.2.1. Phát triển kinh tế hàng hải của Trung Quốc 68 2.2.2. Khai thác dầu mỏ và khoáng sản của Trung Quốc 77 2.2.3. Khai thác hải sản của Trung Quốc 80 2.2.4. Du lịch biển đảo của Trung Quốc 84 2.2.5. Phát triển các khu kinh tế ven biển của Trung Quốc 85 2.3. Đánh giá thực trạng phát triển kinh tế biển của Trung Quốc 91 2.3.1. Những thành công ữong phát triển kinh tế biển của Trung Quốc 91 2.3.2. Các vấn đề tồn tại trong phát triển kinh tể biển của Trung Quốc 96 2.4. Một số bài học về phát triển kinh tế biển của Trung Quốc 100 Chương 3 PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN ! 03 CỦA MALAYSIA 3.1. Quan điểm, chiến lược về phát triển kinh tế biển của Malaysia 103 3.2. Thực trạng phát triển kinh tế biển của Malaysia 105 3.2.1. Hệ thống cảng biển của Malaysia 105 3.2.2. Vận tải bằng tàu biển của Malaysia 112
8 PHÁT TRIỂN KINH T Ế BlỂN.. 3.2.3. Khai thác dầu mỏ và khoáng sản của Malaysia 117 3.2.4. Khai thác hải sản của Malaysia 119 3.2.5. Phát triển nguồn nhân lực, an toàn và an ninh hàng hải, hợp tác quốc tế về hàng hải của Malaysia 125 3.3. Đánh giá thực trạng phát triển kinh tế biển của Malaysia 129 3.3.1. Những thành công trong phát triển kinh tế biển của Malaysia 129 3.3.2. Các vấn đề tồn tại trong phát triển kinh tế biển của Malaysia 132 3.4. Một số kinh nghiệm trong phát triển kinh tế biển của Malaysia 135 Chương 4 PHÁT TRIỂN KINH TÉ BIỂN CỦA SINGAPORE 137 4.1. Quan điểm, chiến lược về phát triển kinh tế biển của Singapore 137 4.2. Thực trạng phát triển kinh tế biển của Singapore 139 4.2.1. Phát triển kinh tế hàng hải của Singapore 4.2.2. Khai thác dầu mỏ và khoáng sản của Singapore 146 4.2.3. Du lịch biển của Singapore ] 48
Mục lục 9 4.3. Đánh giá thực trạng phát triển kinh tế biển của Singapore 151 4.3.1. Những thành công trong phát triển kinh tế biển của s ingapore 151 4.3.2. Các vấn đề còn hạn chế trong phát triển kinh tế biển của Singapore 153 4.4. Một số bài học về phát triển kinh tế biển của Singapore 154 Chương 5 MỘT SỐ GỢI Ý CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIÊN VIỆT NAM 157 5.1. Tầm quan trọng của phát triển kinh tế biển ở Việt Nam 157 5.2. Quan điểm chiến lược về phát triển kinh tế biển Việt Nam 159 5.3. Hệ thống luật biển Việt Nam 161 5.4. Quy hoạch phát triển kinh tế biển Việt Nam 164 5.5. Thực trạng phát triển kinh tế biển Việt Nam 165 5.5.1. Phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam 165 5.5..2. Phát triển ngành tàu biển Việt Nam 171 5.5.3. Khai thác khoáng sản biển Việt Nam 178 5.5.4. Khai thác hải sản biển Việt Nam 188 5.5.5. Phát triển du lịch biển Việt Nam 196
10 PHÁT TRIỂN KINH T Ế BlỂN.. 5.5.6. Phát triển các khu kinh té ven biển Việt Nam 205 5.5.7. Tranh chấp biển đảo Việt Nam 212 5.6. Một số vấn đề có tính chất quy luật trong phát triển kinh tế biển thế giới và gợi ý chính sách cho Việt Nam 220 5.6.1. Một số vấn đề có tính chất quy luật trong phát triển kinh tế biển thế giới 220 5.6.2. Một số gợi ý chính sách phát triển kinh tế biển Việt Nam 223 Kết luận 242 Phụ lục 245 Tài liệu tham khảo 279
DANH MỤC CÁC CHỬ VIÉT TẮT Chữ tắt Tên gốc tiếng Anh Tên tiếng Việt AAPA American Hiệp hội Cảng Mỹ Association of Port Authorities CITOS Computer Hệ thống Quản lý tích Integrated hợp bằng máy tính Terminal Operations System cz Contiguous Zone Vùng tiếp giáp cs Continental Shelf Thềm lục địa DOC Declaration on the Tuyên bố về quy tắc conduct of parties ứng xử của các bên ở in the South China Biển Đông Sea DOF Department Bộ Thủy sản Malaysia ofFisheries of alaysia DSLB Domestic Ban Cấp phép vận chuyển Shipping nội địa Licensing Board
12 PHÁT TRIỂN KINH TỂ BlỂN DWT Dead Weight Tons Là đơn vị đo lường hàng hóa được dùng 1 DWT = 2.240 trong vận tải biển pounds = 1.016,05kg (1.000 kg = 1 tấn) EDB The Economic Ban Phát triển kinh tế evelopment Board Singapore of Singapore EDI Electronic Data Hệ thống trao đổi dữ Interchange liệu điện tử EEZ Exclusive Vùng đặc quyền kinh tế Economic Zone EPU Economic Ban Kinh tế Kế hoạch Planning Unit Malaysia Eư European Union Liên minh Châu Âu FEU Forty-foot Là đơn vị đo của hàng Equivalent Unit. hóa được công ten nơ 1 FEU = 2 TEU (container) hóa tương đương với một công ten nơ tiêu chuẩn 40 ft (dài) X 8 ft (rộng) X 8,5 ft (cao)(khoảng 78 m3 thể tích). FRI Fisheries Research Viện Nghiên cứu Thủy Institute sản GRT Gross Register GRT là “Dung tích đản 2 Tonnage ký”. Gồm toàn bộ thề
Danh mục các chữ viết tắt 13 tích các khoảng trống 1 GRT = 100 của con tàu. 1GRT = cubic feet 2,83168466 m3. Tuỳ (2,83168466 m3) cách tính của mỗi cơ quan đăng kiểm nên GRT của 1 con tàu là không đồng nhất. GRT thường dùng làm đom vị tính cảng phí, hoa tiêu phí... IAPH International Hiệp hội Cảng và Cảng Association of biển quốc tế orts and Harbors IMC International Trung tâm Hàng hải Maritime Center quốc tế IZ International Zone Biển quốc tế IW Internal Water Nội thủy MISC Malaysian Tổng Công ty Vận International chuyển quốc tế Shipping Malaysia Corporation MSO Merchant Cơ quan Quản lý hàng Shipping hải Ordnance MATRADE The Malaysian Cơ quan Phát triển External Trade ngoại thương Malaysia
14 PHÁT TRIỂN KINH T Ế BlỂN.. Development Corporation MIDA Malaysian Cơ quan Quản lý công Industrial nghiệp Malaysia Development Authority MIMA Maritime Institute Viện Hàng hải Malaysia of Malaysia MPA the Maritime and Cơ quan Quản lý biển Port Authority of và cảng biển Singapore Singapore nm Nautical mile Hải lý PIPS Port Improvement Bảng Kế hoạch nâng Plan of Singapore cấp cảng Singapore R&D Research and Nghiên cứu và phát Development triển RM Ringit Đơn vị tiền tệ của Malaysia STB Singapore Tổng cục Du lịch Tourism Board Singapore TEU Twenty-foot Là đom vị đo của hàng Equivalent Units hóa được công ten nơ (container) hóa tương 2 TEU = 1 FEU đương với một công ten nơ tiêu chuẩn 20 ft (dài)
Danh mục các chữ viết tắt 15 X 8 ft (rộng) X 8,5 ft (cao) (khoảng 39 m3 thể tích). TNCs Trans National Các công ty xuyên quốc Corporations gia TNHH Trách nhiệm hữu hạn TSB Territorial Sea Đường cơ sở Baseline TS Territorial Sea Lãnh Hải ƯNCTAD United Nations Diễn đàn Thương mại Conference on và Phát triển Liên hợp Trade and quốc Development UNCLOS United Nations Công ước Liên hợp Convention on the quốc về Luật biển Law of the Sea VASEP Vietnam Hiệp hội Chế biến và Association of xuất khẩu thủy sản Việt Seafood Exporters Nam and Producers VTS Vessel Traffic Hệ thống điều phối giao Service thông hàng hải WB World Bank Ngân hàng Thế giới
DANH MỤC CÁC HÌNH Trang Hình 1.1: Chiến lược phát triển kinh tế biển 30 Hình 1.2: Quá trình hoạch định và thực hiện chiến lược 31 Hình 1.3: Sơ đồ quản lý kinh tế biển 33 Hình 1.4: Ba cách hiểu về Lãnh hải và đường cơ sở theo Điều 3 và Điều 7 ƯNCLOS 55 Hình 1.5: Quy định về vùng biển theo UNCLOS 56 Hình 1.6: Tổng hợp không gian biển theo UNCLOS 59 Hình 1.7: Đường trung tuyến phân định ranh giới biển theo Điều 15 UNCLOS 60 Hình 2.1: 10 cảng lớn nhất thế giới năm 2012 70 Hình 2.2: Vận tải hàng hóa bàng đường biển của Trung Quốc 74 Hình 2.3: Vận tải hàng hóa bằng đường biển của Hồng Kông 75 Hình 2.4: Sản lượng dầu thô của Trung Quốc 79 Hình 2.5: Các đặc khu kinh tế của Trung Quốc 86
Danh mục các hình 17 Hình 3.1: Bản đồ lãnh thổ Malaysia 104 Hình 3.2: Liên kết các cảng ở Malaysia 109 Hình 3.3: Tốc độ tăng trưởng của cảng Klang và cảng Tanjung Pelepas của Malaysia về vận tải bàng công ten nơ 111 Hình 3.4: Vận tải hàng hóa bàng đường biển của Malaysia 116 Hình 3.5: Xuất khẩu dầu thô của Malaysia 118 Hình 3.6: số ngư dân làm việc trên tàu đánh cá được cấp phép của Malaysia 122 Hình 4.1: Vận tải bằng công ten nơ của cảng Singapore 140 Hình 4.2: Vận tải hàng hóa bằng đường biển của Singapore 145 Hình 4.3: Xuất khẩu dầu thô của Singapore 147 Hình 5.1: xếp hạng cảng biển thế giới theo tiêu chí số hàng qua cảng 170 Hình 5.2: Vận tải bàng tàu biển của Việt Nam 171 Hình 5.3: Xuất khẩu dầu thô của Việt Nam 180 Hình 5.4: Sản lượng khai thác than sạch của Việt Nam 183 Hình 5.5: Tổng giá trị than đá xuất khẩu của Việt Nam 184 Hình 5.6: Sản lưt>KigT^ậfl^«5íọ\ụpĩ:ạằa-Việt Nam 187
18 PHÁT TRIỂN KINH TỂ BlỂN. Hình 5.7: Tổng sản lượng cá biển của Việt Nam theo vùng miền 189 Hình 5.8: Số tàu đánh bắt xa bờ của Việt Nam theo vùng miền 189 Hình 5.9: Tổng công suất các tàu đánh bắt xa bờ 190 Hình 5.10: Cơ cấu xuất khẩu thủy sản Việt Nam 191 Hình 5.11: Khách quốc tế đến Việt Nam 2005 - 2011 theo mục đích chuyến đi 198 Hình 5.12: Khách quốc tế đến Việt Nam 200
DANH MỤC CÁC BẢNG Trang Bảng 2.1: Diện tích ban đầu và sau khi mở rộng của các đặc khu kinh tế 87 Bảng 2.2: Các cảng của Trung Quốc nằm trong danh sách 50 cảng đứng đầu thế giới năm 2012 theo trọng lượng hàng hóa qua cảng 94 Bảng 3.1: Hàng qua cảng Klang và cảng Tunjung Pelepas của Malaysia 110 Bảng 3.2: Thể tích tàu đánh cá được cấp phép của Malaysia, 2011 120 Bảng 5.1: Sản lượng khai thác khí tự nhiên ở dạng khí của Việt Nam 181 Bảng 5.2: Khách du lịch đến Việt Nam chia theo thị trường 199 Bảng 5.3: Các Khu kinh tế ven biển ở Việt Nam 208