Hệ thống tài khoản kế toán và cách hạch toán _ phần 4

Chia sẻ: Thái Duy Ái Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:55

Thêm vào BST

Báo xấu

299
lượt xem 120
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'hệ thống tài khoản kế toán và cách hạch toán _ phần 4', tài chính - ngân hàng, kế toán - kiểm toán phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Hệ thống tài khoản kế toán và cách hạch toán _ phần 4

tµi kho¶n 213 tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m TSC§ v« h×nh cña doanh nghiÖp. TSC§ v« h×nh lµ tµi s¶n kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt, nh−ng x¸c ®Þnh ®−îc gi¸ trÞ vµ do doanh nghiÖp n¾m gi÷, sö dông trong SXKD, cung cÊp dÞch vô hoÆc cho c¸c ®èi t−îng kh¸c thuª, phï hîp víi tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh. h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau 1. Nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh lµ toµn bé c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã ®−îc TSC§ v« h×nh tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ®−a tµi s¶n ®ã vµo sö dông theo dù kiÕn. - Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh mua riªng biÖt, bao gåm gi¸ mua (trõ (-) c¸c kho¶n ®−îc chiÕt khÊu th−¬ng m¹i hoÆc gi¶m gi¸), c¸c kho¶n thuÕ (kh«ng bao gåm c¸c kho¶n thuÕ ®−îc hoµn l¹i) vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®−a tµi s¶n vµo sö dông theo dù tÝnh; - Tr−êng hîp TSC§ v« h×nh mua s¾m ®−îc thanh to¸n theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp, nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh ®−îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ®−îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ SXKD theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi sè chªnh lÖch ®ã ®−îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh (vèn hãa) theo quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n “Chi phÝ ®i vay”; - TSC§ v« h×nh h×nh thµnh tõ viÖc trao ®æi, thanh to¸n b»ng chøng tõ liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn cña ®¬n vÞ, th× nguyªn gi¸ cña nã lµ gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c chøng tõ ®−îc ph¸t hµnh liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn cña ®¬n vÞ; - Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt cã thêi h¹n: Lµ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt khi doanh nghiÖp ®i thuª ®Êt tr¶ tiÒn thuª 1 lÇn cho nhiÒu n¨m vµ ®−îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt hoÆc sè tiÒn ®· tr¶ khi nhËn chuyÓn nh−îng quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p, hoÆc gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt nhËn vèn gãp; - Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt kh«ng cã thêi h¹n lµ sè tiÒn ®· tr¶ khi chuyÓn nh−îng quyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p (gåm chi phÝ ®· tr¶ cho tæ chøc, c¸ nh©n chuyÓn nh−îng hoÆc chi phÝ ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, san lÊp mÆt b»ng, lÖ phÝ tr−íc b¹...). - Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh ®−îc Nhµ n−íc cÊp hoÆc ®−îc tÆng, biÕu, ®−îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý ban ®Çu céng (+) C¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc ®−a tµi s¶n vµo sö dông theo dù tÝnh. 2. Toµn bé chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn giai ®o¹n triÓn khai ®−îc tËp hîp vµo chi phÝ SXKD trong kú. Tõ thêi ®iÓm xÐt thÊy kÕt qu¶ triÓn khai tháa m·n ®−îc ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh quy ®Þnh ë ChuÈn mùc kÕ to¸n sè 04 “TSC§ 172
v« h×nh” th× c¸c chi phÝ giai ®o¹n triÓn khai ®−îc tËp hîp vµo TK 241 “X©y dùng c¬ b¶n dë dang” (2412). Khi kÕt thóc giai ®o¹n triÓn khai c¸c chi phÝ h×nh thµnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh trong giai ®o¹n triÓn khai ph¶i ®−îc kÕt chuyÓn vµo bªn Nî Tµi kho¶n 213 “TSC§ v« h×nh”. 3. Trong qu¸ tr×nh sö dông ph¶i tiÕn hµnh trÝch khÊu hao TSC§ v« h×nh vµo chi phÝ SXKD theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc kÕ to¸n TSC§ v« h×nh. Riªng ®èi víi TSC§ lµ quyÒn sö dông ®Êt th× chØ tÝnh khÊu hao ®èi víi nh÷ng TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông cã thêi h¹n. 4. Chi phÝ liªn quan ®Õn TSC§ v« h×nh ph¸t sinh sau khi ghi nhËn ban ®Çu ph¶i ®−îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú, trõ khi tháa m·n ®ång thêi 2 ®iÒu kiÖn sau th× ®−îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh: - Chi phÝ ph¸t sinh cã kh¶ n¨ng lµm cho TSC§ v« h×nh t¹o ra lîi Ých kinh tÕ trong t−¬ng lai nhiÒu h¬n møc ho¹t ®éng ®−îc ®¸nh gi¸ ban ®Çu; - Chi phÝ ®−îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n vµ g¾n liÒn víi TSC§ v« h×nh cô thÓ. 5. Chi phÝ ph¸t sinh ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ trong t−¬ng lai cho doanh nghiÖp gåm: chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tr−íc ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp, chi phÝ cho giai ®o¹n nghiªn cøu, chi phÝ chuyÓn dÞch ®Þa ®iÓm ®−îc ghi nhËn lµ chi phÝ SXKD trong kú hoÆc ®−îc ph©n bæ dÇn vµo chi phÝ SXKD trong thêi gian tèi ®a kh«ng qu¸ 3 n¨m. 6. Chi phÝ liªn quan ®Õn tµi s¶n v« h×nh ®· ®−îc doanh nghiÖp ghi nhËn lµ chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú tr−íc ®ã th× kh«ng ®−îc t¸i ghi nhËn vµo nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh. 7. C¸c nh·n hiÖu hµng hãa, quyÒn ph¸t hµnh, danh s¸ch kh¸ch hµng vµ c¸c kho¶n môc t−¬ng tù ®−îc h×nh thµnh trong néi bé doanh nghiÖp kh«ng ®−îc ghi nhËn lµ TSC§ v« h×nh. 8. TSC§ v« h×nh ®−îc theo dâi chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng ghi TSC§ trong “Sæ tµi s¶n cè ®Þnh”. kÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¶nh cña tµi kho¶n 213 - tsc® v« h×nh Bªn Nî: Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh t¨ng. Bªn Cã: Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh gi¶m. Sè d− bªn Nî: 173
Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh hiÖn cã ë doanh nghiÖp. Tµi kho¶n 213 - TSC§ v« h×nh, cã 7 tµi kho¶n cÊp 2: - Tµi kho¶n 2131 - QuyÒn sö dông ®Êt: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· chi ra cã liªn quan trùc tiÕn tíi ®Êt sö dông, bao gåm: TiÒn chi ra ®Ó cã quyÒn sö dông ®Êt, chi phÝ cho ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, san lÊp mÆt b»ng (tr−êng hîp quyÒn sö dông ®Êt riªng biÖt ®èi víi giai ®o¹n ®Çu t− nhµ cöa, vËt kiÕn tróc trªn ®Êt), lÖ phÝ tr−íc b¹ (nÕu cã)... Tµi kho¶n nµy kh«ng bao gåm c¸c chi phÝ chi ra ®Ó x©y dùng c¸c c«ng tr×nh trªn ®Êt. - Tr−êng hîp doanh nghiÖp ®−îc Nhµ n−íc giao ®Êt mµ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn hoÆc ph¶i tr¶ tiÒn thuª ®Êt hµng n¨m th× tiÒn thuª ®Êt hµng n¨m ®−îc tÝnh vµo chi phÝ, kh«ng ®−îc ghi nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®ã lµ TSC§ v« h×nh vµo TK 2131. - Tµi kho¶n 2132 - QuyÒn ph¸t hµnh: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó cã quyÒn ph¸t hµnh. - Tµi kho¶n 2133- B¶n quyÒn, b»ng s¸ng chÕ: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ c¸c chi phÝ thùc tÕ chi ra ®Ó cã b¶n quyÒn t¸c gi¶, b»ng s¸ng chÕ. - Tµi kho¶n 2134 - Nh·n hiÖu hµng hãa: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ c¸c chi phÝ thùc tÕ liªn quan trùc tiÕp tíi viÖc mua nh·n hiÖu hµng hãa. - Tµi kho¶n 2135 - PhÇn mÒm m¸y vi tÝnh: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ toµn bé c¸c chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp ®· chi ra ®Ó cã phÇn mÒm m¸y vi tÝnh. - Tµi kho¶n 2136 - GiÊy phÐp vµ giÊy phÐp nh−îng quyÒn: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ c¸c kho¶n chi ra ®Ó doanh nghiÖp cã ®−îc giÊy phÐp hoÆc giÊy phÐp nh−îng quyÒn thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã, nh−: GiÊy phÐp khai th¸c, giÊy phÐp s¶n xuÊt lo¹i s¶n phÈm míi,... - Tµi kho¶n 2138 - TSC§ v« h×nh kh¸c: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ c¸c lo¹i TSC§ v« h×nh kh¸c ch−a quy ®Þnh ph¶n ¸nh ë c¸c tµi kho¶n trªn. ph−¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu 1. H¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô mua TSC§ v« h×nh: - Tr−êng hîp mua TSC§ v« h×nh dïng vµo SXKD hµng hãa, dÞch vô thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Gi¸ mua ch−a cã thuÕ GTGT) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) Cã TK 112 - TiÒn göi Ng©n hµng Cã TK 141 - T¹m øng Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n. 174
- Tr−êng hîp mua TSC§ v« h×nh dïng vµo SXKD hµng hãa, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Tæng gi¸ thanh to¸n) Cã TK 112, 331,...(Tæng gi¸ thanh to¸n) 2. Tr−êng hîp mua TSC§ v« h×nh theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp: - Khi mua TSC§ v« h×nh dïng vµo SXKD hµng hãa, dÞch vô thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ - Theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ch−a cã thuÕ GTGT) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp tÝnh b»ng sè chªnh lÖch gi÷a Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) Gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo (NÕu cã)) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n (Tæng gi¸ thanh to¸n). - Khi mua TSC§ v« h×nh dïng vµo SXKD hµng hãa, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT hoÆc thuéc ®èi t−îng chÞu thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ - Theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ®· cã thuÕ GTGT) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp tÝnh b»ng sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) Gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay) Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n (Tæng gi¸ thanh to¸n). - Hµng kú tÝnh sè l·i ph¶i tr¶ vÒ mua TSC§ v« h×nh theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp, ghi: Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. - Khi thanh to¸n tiÒn cho ng−êi b¸n, ghi: Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n Cã c¸c TK 111, 112,... 3. TSC§ v« h×nh mua d−íi h×nh thøc trao ®æi. 3.1. Tr−êng hîp trao ®æi hai TSC§ v« h×nh t−¬ng tù: Khi nhËn TSC§ v« h×nh t−¬ng tù do trao ®æi víi mét TSC§ v« h×nh t−¬ng tù vµ ®−a vµo sö dông ngay cho SXKD, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh nhËn vÒ ghi theo gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®−a ®i trao ®æi) Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143) (Gi¸ trÞ ®· khÊu hao cña TSC§ ®−a ®i trao ®æi) 175
Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ cña TSC§ v« h×nh ®−a ®i trao ®æi) 3.2. Tr−êng hîp trao ®æi hai TSC§ v« h×nh kh«ng t−¬ng tù: - Ghi gi¶m TSC§ v« h×nh ®−a ®i trao ®æi, ghi: Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (Gi¸ trÞ ®· khÊu hao) Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®−a ®i trao ®æi) Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸). - §ång thêi ph¶n ¸nh sè thu nhËp do trao ®æi TSC§, ghi: Nî TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Tæng gi¸ thanh to¸n) Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ ®−a ®i trao ®æi) Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép (33311) (nÕu cã). - Ghi t¨ng TSC§ v« h×nh nhËn trao ®æi vÒ, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Gi¸ trÞ hîp lý cña TSC§ nhËn vÒ) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) (NÕu cã) Cã TK 131 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng (Tæng gi¸ thanh to¸n). 4. Gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh ®−îc h×nh thµnh tõ néi bé doanh nghiÖp trong giai ®o¹n triÓn khai: 4.1. Khi ph¸t sinh chi phÝ trong giai ®o¹n triÓn khai xÐt thÊy kÕt qu¶ triÓn khai kh«ng tháa m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh th× tËp hîp vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú hoÆc tËp hîp vµo chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n, ghi: Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (tr−êng hîp gi¸ trÞ lín) hoÆc Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã c¸c TK 111, 112, 152, 153, 331,... 4.2. Khi xÐt thÊy kÕt qu¶ triÓn khai tháa m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ v« h×nh th×: a) TËp hîp chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh ë giai ®o¹n triÓn khai ®Ó h×nh thµnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh, ghi: Nî TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332 - nÕu cã) Cã c¸c TK 111, 112, 152, 153, 331,... b) Khi kÕt thóc giai ®o¹n triÓn khai, kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh tæng chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh h×nh thµnh nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 241 - X©y dùng c¬ b¶n dë dang. 5. Khi mua TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt cïng víi mua nhµ cöa, vËt kiÕn 176
tróc trªn ®Êt th× ph¶i x¸c ®Þnh riªng biÖt gi¸ trÞ TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt, TSC§ h÷u h×nh lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc, ghi: Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc) Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸ quyÒn sö dông ®Êt) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332 - nÕu cã) Cã c¸c TK 111, 112, 331,... 6. Khi TSC§ v« h×nh h×nh thµnh tõ viÖc trao ®æi thanh to¸n b»ng chøng tõ liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn cña c¸c c«ng ty cæ phÇn, nguyªn gi¸ TSC§ v« h×nh lµ gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c chøng tõ ®−îc ph¸t hµnh liªn quan ®Õn quyÒn së h÷u vèn, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh (4111, 4112). 7. Khi doanh nghiÖp ®−îc tµi trî, biÕu, tÆng TSC§ v« h×nh ®−a vµo sö dông ngay cho ho¹t ®éng SXKD: Khi nhËn TSC§ v« h×nh ®−îc tµi trî, biÕu, tÆng, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c. C¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn TSC§ v« h×nh nhËn tµi trî, biÕu, tÆng, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 111, 112,... 8. Khi doanh nghiÖp nhËn vèn gãp liªn doanh b»ng quyÒn sö dông ®Êt, c¨n cø vµo hå s¬ giao quyÒn sö dông ®Êt, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh (4111). 9. Khi cã quyÕt ®Þnh chuyÓn môc ®Ých sö dông cña B§S ®Çu t− lµ quyÒn sö dông ®Êt sang TSC§ v« h×nh, ghi: Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh (2131) Cã TK 217 - B§S ®Çu t−. §ång thêi kÕt chuyÓn sè hao mßn lòy kÕ cña B§S ®Çu t− sang sè hao mßn lòy kÕ cña TSC§ v« h×nh, ghi: Nî TK 2147 - Hao mßn B§S ®Çu t− Cã TK 2143 - Hao mßn TSC§ v« h×nh. 10. Khi ®Çu t− vµo C«ng ty liªn kÕt d−íi h×nh thøc gãp vèn b»ng TSC§ v« h×nh, c¨n cø vµo gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i cña TSC§ v« h×nh gi÷a doanh nghiÖp vµ c«ng ty liªn kÕt. 10.1. Tr−êng hîp gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i x¸c ®Þnh lµ vèn gãp nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña 177
TSC§ v« h×nh ®−a ®i gãp vèn, ghi: Nî TK 223 - §Çu t− vµo c«ng ty liªn kÕt Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143) Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (Sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh) Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh. 10.2. Tr−êng hîp gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i x¸c ®Þnh lµ vèn gãp lín h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh ®−a ®i gãp vèn, ghi: Nî TK 223 - §Çu t− vµo c«ng ty liªn kÕt Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143) Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh). 11. Khi gãp vèn b»ng TSC§ v« h×nh vµo c¬ së liªn doanh ®ång kiÓm so¸t 11.1. Tr−êng hîp gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i x¸c ®Þnh lµ vèn gãp nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh ®em ®i gãp vèn, ghi: Nî TK 222 - Vèn gãp liªn doanh (Theo gi¸ trÞ do c¸c bªn liªn doanh ®¸nh gi¸) Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143) (Sè khÊu hao ®· trÝch) Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c (Sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i nhá h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh) Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸). 11.2. Tr−êng hîp gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i x¸c ®Þnh lµ vèn gãp lín h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ v« h×nh ®em ®i gãp vèn th× sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ ®¸nh gi¸ l¹i vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ®em ®i gãp vèn ®−îc ghi nhËn vµo TK 711 “Thu nhËp kh¸c” lµ phÇn chªnh lÖch tÝnh t−¬ng øng cho phÇn lîi Ých cña c¸c bªn kh¸c trong liªn doanh, phÇn cßn l¹i t−¬ng øng víi phÇn lîi Ých cña m×nh trong liªn doanh ®−îc ghi nhËn vµo TK 3387 “Doanh thu ch−a thùc hiÖn”, ghi: Nî TK 222 - Vèn gãp liªn doanh (Theo gi¸ trÞ do c¸c bªn liªn doanh ®¸nh gi¸) Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2143) (Sè khÊu hao ®· trÝch) Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh (Nguyªn gi¸) Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c (Sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ do c¸c bªn liªn doanh ®¸nh gi¸ l¹i lín h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ t−¬ng øng víi phÇn lîi Ých cña c¸c bªn kh¸c trong liªn doanh) Cã TK 3387 - Doanh thu ch−a thùc hiÖn (Sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ do c¸c bªn liªn doanh ®¸nh gi¸ l¹i lín h¬n gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ sÏ ®−îc ho·n l¹i phÇn chªnh lÖch t−¬ng øng víi phÇn lîi Ých cña m×nh 178
trong liªn doanh). - §Þnh kú, c¨n cø vµo thêi gian sö dông h÷u Ých cña TSC§ mµ c¬ së kinh doanh ®ång kiÓm so¸t sö dông, kÕ to¸n ph©n bæ sè doanh thu ch−a thùc hiÖn vµo thu nhËp kh¸c trong kú, ghi: Nî TK 3387 - Doanh thu ch−a thùc hiÖn (Chi tiÕt chªnh lÖch do ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ ®em ®i gãp vèn vµo c¬ së kinh doanh ®ång kiÓm so¸t) Cã TK 711 - Thu nhËp kh¸c. 12. H¹ch to¸n viÖc nh−îng b¸n, thanh lý TSC§ v« h×nh ®−îc quy ®Þnh nh− h¹ch to¸n nh−îng b¸n, thanh lý TSC§ h÷u h×nh (Xem h−íng dÉn ë TK 211). 179
tµi kho¶n 214 hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh t¨ng, gi¶m gi¸ trÞ hao mßn vµ gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ cña c¸c lo¹i TSC§ vµ bÊt ®éng s¶n (B§S) ®Çu t− trong qu¸ tr×nh sö dông do trÝch khÊu hao TSC§, B§S ®Çu t− vµ nh÷ng kho¶n t¨ng, gi¶m hao mßn kh¸c cña TSC§, B§S ®Çu t−. h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau 1. VÒ nguyªn t¾c, mäi TSC§, B§S ®Çu t− hiÖn cã cña doanh nghiÖp cã liªn quan ®Õn s¶n xuÊt, kinh doanh (gåm c¶ tµi s¶n ch−a dïng, kh«ng cÇn dõng, chê thanh lý) ®Òu ph¶i trÝch khÊu hao theo quy ®Þnh hiÖn hµnh. KhÊu hao TSC§ dïng trong s¶n xuÊt, kinh doanh vµ khÊu hao B§S ®Çu t− h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú; khÊu hao TSC§ ch−a dïng, kh«ng cÇn dïng, chê thanh lý h¹ch to¸n vµo chi phÝ kh¸c. C¸c tr−êng hîp ®Æc biÖt kh«ng ph¶i trÝch khÊu hao (nh− TSC§ dù tr÷, TSC§ dïng chung cho x· héi...), doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn theo chÝnh s¸ch tµi chÝnh hiÖn hµnh. §èi víi TSC§ dïng cho ho¹t ®éng sù nghiÖp, dù ¸n hoÆc dïng vµo môc ®Ých phóc lîi th× kh«ng ph¶i trÝch khÊu hao tÝnh vµo chi phÝ mµ chØ tÝnh hao mßn TSC§. 2. C¨n cø vµo chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ chuÈn mùc kÕ to¸n hiÖn hµnh, c¨n cø vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®Ó lùa chän 1 trong 3 ph−¬ng ph¸p tÝnh, trÝch khÊu hao phï hîp cho tõng TSC§, B§S ®Çu t− nh»m kÝch thÝch sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, ®¶m b¶o viÖc thu håi vèn nhanh, ®Çy ®ñ vµ phï hîp víi kh¶ n¨ng trang tr¶i chi phÝ cña doanh nghiÖp. Ph−¬ng ph¸p khÊu hao ®−îc ¸p dông cho tõng TSC§, B§S ®Çu t− ph¶i ®−îc thùc hiÖn nhÊt qu¸n vµ cã thÓ ®−îc thay ®æi khi cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ c¸ch thøc thu håi lîi Ých kinh tÕ cña TSC§ vµ B§S ®Çu t−. 3. Thêi gian khÊu hao vµ ph−¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ ph¶i ®−îc xem xÐt l¹i Ýt nhÊt lµ vµo cuèi mçi n¨m tµi chÝnh. NÕu thêi gian sö dông h÷u Ých −íc tÝnh cña tµi s¶n kh¸c biÖt lín so víi c¸c −íc tÝnh tr−íc ®ã th× thêi gian khÊu hao ph¶i ®−îc thay ®æi t−¬ng øng. Ph−¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ ®−îc thay ®æi khi cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ c¸ch thøc −íc tÝnh thu håi lîi Ých kinh tÕ cña TSC§. Tr−êng hîp nµy, ph¶i ®iÒu chØnh chi phÝ khÊu hao cho n¨m hiÖn hµnh vµ c¸c n¨m tiÕp theo, vµ ®−îc thuyÕt minh trong b¸o c¸o tµi chÝnh. 4. §èi víi c¸c TSC§ ®· khÊu hao hÕt (§· thu håi ®ñ vèn), nh−ng vÉn cßn sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh th× kh«ng ®−îc tiÕp tôc trÝch khÊu hao. C¸c TSC§ ch−a tÝnh ®ñ khÊu hao (Ch−a thu håi ®ñ vèn) mµ ®· h− háng, cÇn thanh lý, th× ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn nh©n, tr¸ch nhiÖm cña tËp thÓ, c¸ nh©n ®Ó xö lý båi th−êng vµ phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ch−a thu håi, kh«ng ®−îc båi th−êng ph¶i ®−îc bï ®¾p b»ng sè thu do thanh lý cña chÝnh TSC§ ®ã, sè tiÒn båi th−êng do l·nh ®¹o doanh nghiÖp 180
quyÕt ®Þnh. NÕu sè thu thanh lý vµ sè thu båi th−êng kh«ng ®ñ bï ®¾p phÇn gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ ch−a thu håi, hoÆc gi¸ trÞ TSC§ bÞ mÊt th× chªnh lÖch cßn l¹i ®−îc coi lµ lç vÒ thanh lý TSC§ vµ kÕ to¸n vµo chi phÝ kh¸c. Riªng doanh nghiÖp Nhµ n−íc ®−îc xö lý theo chÝnh s¸ch tµi chÝnh hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc. 5. §èi víi TSC§ v« h×nh, ph¶i tïy thêi gian ph¸t huy hiÖu qu¶ ®Ó trÝch khÊu hao tÝnh tõ khi TSC§ ®−îc ®−a vµo sö dông (Theo hîp ®ång, cam kÕt hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña cÊp cã thÈm quyÒn). Riªng ®èi víi TSC§ v« h×nh lµ quyÒn sö dông ®Êt th× chØ trÝch khÊu hao ®èi víi quyÒn sö dông ®Êt x¸c ®Þnh ®−îc thêi h¹n sö dông. NÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc thêi gian sö dông th× kh«ng trÝch khÊu hao. 6. §èi víi TSC§ thuª tµi chÝnh, trong qu¸ tr×nh sö dông bªn ®i thuª ph¶i trÝch khÊu hao trong thêi gian thuª theo hîp ®ång tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh, ®¶m b¶o thu håi ®ñ vèn. 7. §èi víi B§S ®Çu t−, trong qu¸ tr×nh n¾m gi÷ chê t¨ng gi¸ hoÆc cho thuª ho¹t ®éng ph¶i tiÕn hµnh trÝch khÊu hao B§S ®Çu t−, khÊu hao B§S ®Çu t− ®−îc ghi nhËn vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú. Doanh nghiÖp cã thÓ dùa vµo c¸c B§S chñ së h÷u sö dông (TSC§) cïng lo¹i ®Ó −íc tÝnh thêi gian trÝch khÊu hao vµ x¸c ®Þnh ph−¬ng ph¸p khÊu hao B§S ®Çu t−. kÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 214 - hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh Bªn Nî: Gi¸ trÞ hao mßn TSC§, B§S ®Çu t− gi¶m do TSC§, B§S ®Çu t− thanh lý, nh−îng b¸n, ®iÒu ®éng cho ®¬n vÞ kh¸c, gãp vèn liªn doanh,... Bªn Cã: Gi¸ trÞ hao mßn TSC§, B§S ®Çu t− t¨ng do trÝch khÊu hao TSC§, B§S ®Çu t−. Sè d− bªn Cã: Gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ cña TSC§, B§S ®Çu t− hiÖn cã ë ®¬n vÞ. Tµi kho¶n 214 - Hao mßn TSC§, cã 4 tµi kho¶n cÊp 2: - Tµi kho¶n 2141 - Hao mßn TSC§ h÷u h×nh: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ h÷u h×nh trong qu¸ tr×nh sö dông do trÝch khÊu hao TSC§ vµ nh÷ng kho¶n t¨ng, gi¶m hao mßn kh¸c cña TSC§ h÷u h×nh. - Tµi kho¶n 2142 - Hao mßn TSC§ thuª tµi chÝnh: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ thuª tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh sö dông do trÝch khÊu hao TSC§ thuª tµi chÝnh vµ nh÷ng kho¶n t¨ng, gi¶m hao mßn kh¸c cña TSC§ thuª tµi chÝnh. 181
- Tµi kho¶n 2143 - Hao mßn TSC§ v« h×nh: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§ v« h×nh trong qu¸ tr×nh sö dông do trÝch khÊu hao TSC§ v« h×nh vµ nh÷ng kho¶n lµm t¨ng, gi¶m hao mßn kh¸c cña TSC§ v« h×nh. - Tµi kho¶n 2147 - Hao mßn B§S ®Çu t−: Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hao mßn B§S ®Çu t− trong qu¸ tr×nh n¾m gi÷ chê t¨ng gi¸, cho thuª ho¹t ®éng c¸c B§S ®Çu t− cña doanh nghiÖp. ph−¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n mét sè nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu 1. §Þnh kú tÝnh, trÝch khÊu hao TSC§ vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh, chi phÝ kh¸c, ghi: Nî TK 623 - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (6234) Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung (6274) Nî TK 641 - Chi phÝ b¸n hµng Nî TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 811 - Chi phÝ kh¸c Cã TK 214 - Hao mßn TSC§ (TK cÊp 2 phï hîp). 2. TSC§ ®· sö dông, nhËn ®−îc do ®iÒu chuyÓn trong néi bé Tæng c«ng ty, c«ng ty, ghi: Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh (Nguyªn gi¸) Cã TK 411 - Nguån vèn kinh doanh (Gi¸ trÞ cßn l¹i) Cã TK 214 - Hao mßn TSC§ (2141) (Gi¸ trÞ hao mßn). 3. §Þnh kú tÝnh, trÝch khÊu hao B§S ®Çu t− ®ang n¾m gi÷ chê t¨ng gi¸, ®ang cho thuª ho¹t ®éng, ghi: Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n (Chi tiÕt chi phÝ kinh doanh B§S ®Çu t−) Cã TK 214 - Hao mßn TSC§ (2147). 4. Tr−êng hîp gi¶m TSC§, B§S ®Çu t− th× ®ång thêi víi viÖc ghi gi¶m nguyªn gi¸ TSC§ ph¶i ghi gi¶m gi¸ trÞ ®· hao mßn cña TSC§, B§S ®Çu t−. (Xem h−íng dÉn h¹ch to¸n c¸c TK 211, 213, 217). 5. §èi víi TSC§ dïng cho ho¹t ®éng sù nghiÖp, dù ¸n, khi tÝnh hao mßn vµo thêi ®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh, ghi: Nî TK 466 - Nguån kinh phÝ ®· h×nh thµnh TSC§ Cã TK 214 - Hao mßn TSC§. 6. §èi víi TSC§ dïng cho ho¹t ®éng v¨n hãa, phóc lîi, khi tÝnh hao mßn vµo thêi 182
®iÓm cuèi n¨m tµi chÝnh, ghi: Nî TK 4313 - Quü phóc lîi ®· h×nh thµnh TSC§ Cã TK 214 - Hao mßn TSC§. 7. Tr−êng hîp vµo cuèi n¨m tµi chÝnh doanh nghiÖp xem xÐt l¹i thêi gian trÝch khÊu hao vµ ph−¬ng ph¸p khÊu hao TSC§, nÕu cã sù thay ®æi møc khÊu hao cÇn ph¶i ®iÒu chØnh sè khÊu hao ghi trªn sæ kÕ to¸n nh− sau: - NÕu do thay ®æi ph−¬ng ph¸p khÊu hao vµ thêi gian trÝch khÊu hao TSC§, mµ møc khÊu hao TSC§ t¨ng lªn so víi sè ®· trÝch trong n¨m, sè chªnh lÖch khÊu hao t¨ng, ghi: Nî c¸c TK 623, 627, 641, 642 (Sè chªnh lÖch khÊu hao t¨ng) Cã TK 214 - Hao mßn TSC§ (TK cÊp 2 phï hîp). - NÕu do thay ®æi ph−¬ng ph¸p khÊu hao vµ thêi gian trÝch khÊu hao TSC§, mµ møc khÊu hao TSC§ gi¶m so víi sè ®· trÝch trong n¨m, sè chªnh lÖch khÊu hao gi¶m, ghi: Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (TK cÊp 2 phï hîp) Cã c¸c TK 623, 627, 641, 642 (Sè chªnh lÖch khÊu hao gi¶m). 183
tµi kho¶n 217 bÊt ®éng s¶n ®Çu t− Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m bÊt ®éng s¶n (B§S) ®Çu t− cña doanh nghiÖp theo nguyªn gi¸. BÊt ®éng s¶n ®Çu t−: Lµ B§S, gåm: quyÒn sö dông ®Êt, nhµ, hoÆc mét phÇn cña nhµ hoÆc c¶ nhµ vµ ®Êt, c¬ së h¹ tÇng do ng−êi chñ së h÷u hoÆc ng−êi ®i thuª tµi s¶n theo hîp ®ång thuª tµi chÝnh n¾m gi÷ nh»m môc ®Ých thu lîi tõ viÖc cho thuª hoÆc chê t¨ng gi¸ mµ kh«ng ph¶i ®Ó: a) Sö dông trong s¶n xuÊt, cung cÊp hµng hãa, dÞch vô hoÆc sö dông cho c¸c môc ®Ých qu¶n lý; hoÆc b) B¸n trong kú s¶n xuÊt, kinh doanh th«ng th−êng. h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy cÇn t«n träng mét sè quy ®Þnh sau 1. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ B§S ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn lµ B§S ®Çu t−. Kh«ng ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n nµy gi¸ trÞ B§S mua vÒ ®Ó b¸n trong kú ho¹t ®éng kinh doanh b×nh th−êng hoÆc x©y dùng ®Ó b¸n trong t−¬ng lai gÇn, B§S chñ së h÷u sö dông, B§S trong qu¸ tr×nh x©y dùng ch−a hoµn thµnh víi môc ®Ých ®Ó sö dông trong t−¬ng lai d−íi d¹ng B§S ®Çu t−. Mét B§S ®Çu t− ®−îc ghi nhËn lµ tµi s¶n ph¶i tháa m·n ®ång thêi hai ®iÒu kiÖn sau: a) Ch¾c ch¾n thu ®−îc lîi Ých kinh tÕ trong t−¬ng lai; vµ b) Nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t− ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy 2. B§S ®Çu t− ®−îc ghi nhËn trªn tµi kho¶n nµy theo nguyªn gi¸. Nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t−: Lµ toµn bé c¸c chi phÝ (tiÒn hoÆc t−¬ng ®−¬ng tiÒn) mµ doanh nghiÖp bá ra hoÆc gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n kh¸c ®−a ra trao ®æi ®Ó cã ®−îc B§S ®Çu t− tÝnh ®Õn thêi ®iÓm mua hoÆc x©y dùng hoµn thµnh B§S ®Çu t− ®ã. a) Tïy thuéc vµo tõng tr−êng hîp, nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t− ®−îc x¸c ®Þnh nh− sau: - Nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t− ®−îc mua bao gåm gi¸ mua vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc mua, nh−: PhÝ dÞch vô t− vÊn, lÖ phÝ tr−íc b¹ vµ chi phÝ giao dÞch liªn quan kh¸c,... - Tr−êng hîp mua B§S ®Çu t− thanh to¸n theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm, nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t− ®−îc ph¶n ¸nh theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a gi¸ mua tr¶ chËm vµ gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ®−îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ tµi chÝnh theo kú h¹n thanh to¸n, trõ khi sè chªnh lÖch ®ã ®−îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc kÕ to¸n sè 16 “Chi phÝ ®i vay”; - Nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t− tù x©y dùng lµ gi¸ thµnh thùc tÕ vµ c¸c chi phÝ 184
liªn quan trùc tiÕp cña B§S ®Çu t− tÝnh ®Õn ngµy hoµn thµnh c«ng viÖc x©y dùng; - Tr−êng hîp B§S thuª tµi chÝnh víi môc ®Ých ®Ó cho thuª ho¹t ®éng tháa m·n tiªu chuÈn ghi nhËn lµ B§S ®Çu t− th× nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t− ®ã t¹i thêi ®iÓm khëi ®Çu thuª ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc kÕ to¸n sè 06 “Thuª tµi s¶n”. b) C¸c chi phÝ sau kh«ng ®−îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t−: - Chi phÝ ph¸t sinh ban ®Çu (Trõ tr−êng hîp c¸c chi phÝ nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó ®−a B§S ®Çu t− vµo tr¹ng th¸i s½n sµng sö dông); - C¸c chi phÝ khi míi ®−a B§S ®Çu t− vµo ho¹t ®éng lÇn ®Çu tr−íc khi B§S ®Çu t− ®¹t tíi tr¹ng th¸i ho¹t ®éng b×nh th−êng theo dù kiÕn; - C¸c chi phÝ kh«ng b×nh th−êng vÒ nguyªn liÖu, vËt liÖu, lao ®éng hoÆc c¸c nguån lùc kh¸c trong qu¸ tr×nh x©y dùng B§S ®Çu t−. 3. C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn B§S ®Çu t− ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu ph¶i ®−îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú, trõ khi chi phÝ nµy cã kh¶ n¨ng ch¾c ch¾n lµm cho B§S ®Çu t− t¹o ra lîi Ých kinh tÕ trong t−¬ng lai nhiÒu h¬n møc ho¹t ®éng ®−îc ®¸nh gi¸ ban ®Çu th× ®−îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ B§S ®Çu t−. 4. Trong qu¸ tr×nh n¾m gi÷ chê t¨ng gi¸, hoÆc cho thuª ho¹t ®éng ph¶i tiÕn hµnh trÝch khÊu hao B§S ®Çu t−. KhÊu hao B§S ®Çu t− ®−îc ghi nhËn vµo chi phÝ kinh doanh trong kú. Doanh nghiÖp cã thÓ dùa vµo c¸c B§S chñ së h÷u sö dông cïng lo¹i ®Ó −íc tÝnh thêi gian trÝch khÊu hao vµ x¸c ®Þnh ph−¬ng ph¸p khÊu hao cña B§S ®Çu t−. 5. §èi víi nh÷ng B§S ®Çu t− ®−îc mua vµo nh−ng ph¶i tiÕn hµnh x©y dùng, c¶i t¹o, n©ng cÊp tr−íc khi sö dông cho môc ®Ých ®Çu t− th× gi¸ trÞ B§S, chi phÝ mua s¾m vµ chi phÝ cho qu¸ tr×nh x©y dùng, c¶i t¹o, n©ng cÊp B§S ®Çu t− ®−îc ph¶n ¸nh trªn TK 241 “X©y dùng c¬ b¶n dë dang”. Khi qu¸ tr×nh x©y dùng, c¶i t¹o, n©ng cÊp hoµn thµnh ph¶i x¸c ®Þnh nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− hoµn thµnh ®Ó kÕt chuyÓn vµo TK 217 “B§S ®Çu t−”. 6. ViÖc chuyÓn tõ B§S chñ së h÷u sö dông thµnh B§S ®Çu t− hoÆc tõ B§S ®Çu t− sang B§S chñ së h÷u sö dông hay hµng tån kho chØ khi cã sù thay ®æi vÒ môc ®Ých sö dông nh− c¸c tr−êng hîp sau: a) B§S ®Çu t− chuyÓn thµnh B§S chñ së h÷u sö dông khi chñ së h÷u b¾t ®Çu sö dông tµi s¶n nµy; b) B§S ®Çu t− chuyÓn thµnh hµng tån kho khi chñ së h÷u b¾t ®Çu triÓn khai cho môc ®Ých b¸n; c) B§S chñ së h÷u sö dông chuyÓn thµnh B§S ®Çu t− khi chñ së h÷u kÕt thóc sö dông tµi s¶n ®ã vµ khi bªn kh¸c thuª ho¹t ®éng; d) Hµng tån kho chuyÓn thµnh B§S ®Çu t− khi chñ së h÷u b¾t ®Çu cho bªn kh¸c thuª ho¹t ®éng; e) B§S x©y dùng chuyÓn thµnh B§S ®Çu t− khi kÕt thóc giai ®o¹n x©y dùng, bµn giao ®−a vµo ®Çu t− (Trong giai ®o¹n x©y dùng ph¶i kÕ to¸n theo ChuÈn mùc kÕ to¸n sè 03 “ Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh”). 185
ViÖc chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông gi÷a B§S ®Çu t− víi B§S chñ së h÷u sö dông hoÆc hµng tån kho kh«ng lµm thay ®æi gi¸ trÞ ghi sæ cña tµi s¶n ®−îc chuyÓn ®æi vµ kh«ng lµm thay ®æi nguyªn gi¸ cña B§S trong viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hay ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. 7. Khi mét doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh b¸n mét B§S ®Çu t− mµ kh«ng cã giai ®o¹n söa ch÷a, c¶i t¹o n©ng cÊp th× doanh nghiÖp vÉn tiÕp tôc ghi nhËn lµ B§S ®Çu t− trªn TK 217 “B§S ®Çu t−” cho ®Õn khi B§S ®Çu t− ®ã ®−îc b¸n mµ kh«ng chuyÓn thµnh hµng tån kho. 8. Doanh thu tõ viÖc b¸n B§S ®Çu t− ®−îc ghi nhËn lµ toµn bé gi¸ b¸n (Gi¸ b¸n ch−a cã thuÕ GTGT ®èi víi tr−êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ). Tr−êng hîp b¸n theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm, th× doanh thu ®−îc x¸c ®Þnh ban ®Çu theo gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay (Gi¸ b¸n ch−a cã thuÕ GTGT ®èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ). Kho¶n chªnh lÖch gi÷a tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n vµ gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay ®−îc ghi nhËn lµ doanh thu tiÒn l·i ch−a thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ChuÈn mùc kÕ to¸n sè 14 “Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c”. 9. Ghi gi¶m B§S ®Çu t− trong c¸c tr−êng hîp: - ChuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông tõ B§S ®Çu t− sang hµng tån kho hoÆc B§S chñ së h÷u sö dông; - B¸n B§S ®Çu t−; - Thanh lý B§S ®Çu t−; - HÕt thêi h¹n thuª tµi chÝnh tr¶ l¹i B§S ®Çu t− cho ng−êi cho thuª. 10. B§S ®Çu t− ®−îc theo dâi chi tiÕt theo tõng ®èi t−îng ghi B§S ®Çu t− trong “Sæ theo dâi B§S ®Çu t−” t−¬ng tù nh− TSC§. KÕt CÊu Vµ Néi DUNG Ph¶n ¸nh Cña Tµi Kho¶n 217 - BÊt §éng S¶n §Çu T¦ Bªn Nî: Nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− t¨ng trong kú. Bªn Cã: Nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− gi¶m trong kú. Sè d− bªn Nî: Nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− hiÖn cã. PH¦¥NG Ph¸p H¹ch To¸n KÕ To¸n Mét Sè NghiÖp Vô KINH TÕ Chñ YÕu 1. H¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô mua B§S ®Çu t− theo ph−¬ng thøc tr¶ tiÒn ngay: 186
- Tr−êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) Cã c¸c TK 111, 112, 331,... - Tr−êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− Cã c¸c TK 111, 112, 331,... 2. H¹ch to¸n nghiÖp vô mua B§S ®Çu t− theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm: 2.1. Tr−êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− (Nguyªn gi¸ - theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ch−a cã thuÕ GTGT) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm tÝnh b»ng sè chªnh lÖch gi÷a Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) Gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay vµ thuÕ GTGT ®Çu vµo) Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n. 2.2. Tr−êng hîp doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− (Nguyªn gi¸ - theo gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ®· cã thuÕ GTGT) Nî TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n (PhÇn l·i tr¶ chËm tÝnh b»ng sè chªnh lÖch gi÷a Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n trõ (-) Gi¸ mua tr¶ tiÒn ngay ®· cã thuÕ GTGT) Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n. 2.3. Hµng kú, tÝnh vµ ph©n bæ sè l·i ph¶i tr¶ vÒ viÖc mua B§S ®Çu t− theo ph−¬ng thøc tr¶ chËm, ghi: Nî TK 635 - Chi phÝ tµi chÝnh Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr−íc dµi h¹n. 2.4. Khi thanh to¸n tiÒn cho ng−êi b¸n, ghi: Nî TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng−êi b¸n Cã TK 515 - Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh (PhÇn chiÕt khÊu thanh to¸n ®−îc h−ëng do thanh to¸n tr−íc thêi h¹n - NÕu cã) Cã c¸c TK 111, 112,... 3. Tr−êng hîp B§S ®Çu t− h×nh thµnh do x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh bµn giao: 187
3.1. Khi ph¸t sinh chi phÝ x©y dùng B§S ®Çu t−, c¨n cø vµo c¸c tµi liÖu vµ chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµo bªn Nî TK 241 “XDCB dë dang” (T−¬ng tù nh− x©y dùng TSC§ h÷u h×nh, xem gi¶i thÝch Tµi kho¶n 211 “TSC§ h÷u h×nh”). 3.2. Khi giai ®o¹n ®Çu t− XDCB hoµn thµnh bµn giao chuyÓn tµi s¶n ®Çu t− thµnh B§S ®Çu t−, kÕ to¸n c¨n cø vµo hå s¬ bµn giao, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− Cã TK 241 - XDCB dë dang. 4. Khi chuyÓn tõ B§S chñ së h÷u sö dông thµnh B§S ®Çu t−, c¨n cø vµo hå s¬ chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− Cã TK 211 - TSC§ h÷u h×nh, hoÆc Cã TK 213 - TSC§ v« h×nh. §ång thêi kÕt chuyÓn sè hao mßn lòy kÕ, ghi: Nî TK 2141, hoÆc 2143 Cã TK 2147 - Hao mßn B§S ®Çu t−. 5. Khi chuyÓn tõ hµng tån kho thµnh B§S ®Çu t−, c¨n cø vµo hå s¬ chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− Cã TK 156 - Hµng hãa (1567 - Hµng hãa B§S). 6. Khi ®i thuª tµi chÝnh víi môc ®Ých ®Ó cho thuª theo mét hoÆc nhiÒu hîp ®ång thuª ho¹t ®éng, nÕu tµi s¶n thuª ®ã tháa m·n tiªu chuÈn lµ B§S ®Çu t−, c¨n cø vµo hîp ®ång thuª tµi chÝnh vµ c¸c chøng tõ liªn quan, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− Cã c¸c TK 111, 112, 315, 342. (KÕ to¸n thanh to¸n tiÒn thuª khi nhËn Hãa ®¬n thuª tµi chÝnh ®−îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i Tµi kho¶n 212 “TSC§ thuª tµi chÝnh”). 7. Khi ph¸t sinh chi phÝ sau ghi nhËn ban ®Çu cña B§S ®Çu t−, nÕu tháa m·n c¸c ®iÒu kiÖn ®−îc vèn hãa hoÆc bao gåm trong nghÜa vô cña doanh nghiÖp ph¶i chÞu c¸c chi phÝ cÇn thiÕt sÏ ph¸t sinh ®Ó ®−a B§S ®Çu t− tíi tr¹ng th¸i s½n sµng ho¹t ®éng th× ®−îc ghi t¨ng nguyªn gi¸ B§S ®Çu t−: 7.1. TËp hîp chi phÝ ph¸t sinh sau ghi nhËn ban ®Çu (N©ng cÊp, c¶i t¹o B§S ®Çu t−) thùc tÕ ph¸t sinh, ghi: Nî TK 241 - XDCB dë dang Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (1332) 188
Cã c¸c TK 111, 112, 152, 331,... 7.2. Khi kÕt thóc ho¹t ®éng n©ng cÊp, c¶i t¹o,... B§S ®Çu t−, bµn giao ghi t¨ng nguyªn gi¸ B§S ®Çu t−, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− Cã TK 241 - XDCB dë dang. 8. Khi hÕt h¹n thuª tµi s¶n tµi chÝnh: 8.1. NÕu tr¶ l¹i B§S ®Çu t− thuª tµi chÝnh ®ang ph©n lo¹i lµ B§S ®Çu t−, ghi: Nî TK 2147 - Hao mßn B§S ®Çu t− Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n (Sè chªnh lÖch gi÷a nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− thuª vµ gi¸ trÞ hao mßn lòy kÕ) Cã TK 217 - B§S ®Çu t− (Nguyªn gi¸). 8.2. NÕu mua l¹i B§S ®Çu t− thuª tµi chÝnh ®ang ph©n lo¹i lµ B§S ®Çu t− ®Ó tiÕp tôc ®Çu t−, ghi t¨ng nguyªn gi¸ B§S ®Çu t− sè tiÒn ph¶i tr¶ thªm, ghi: Nî TK 217 - B§S ®Çu t− Cã c¸c TK 111, 112,... 8.3. NÕu mua l¹i B§S thuª tµi chÝnh ®ang ph©n lo¹i lµ B§S ®Çu t− ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc qu¶n lý cña doanh nghiÖp th× ph¶i ph©n lo¹i l¹i thµnh B§S chñ së h÷u sö dông, ghi: Nî TK 211 - TSC§ h÷u h×nh, hoÆc Nî TK 213 - TSC§ v« h×nh Cã TK 217 - B§S ®Çu t− Cã c¸c TK 111, 112 (Sè tiÒn ph¶i tr¶ thªm). §ång thêi kÕt chuyÓn sè hao mßn lòy kÕ, ghi: Nî TK 2147 - Hao mßn B§S ®Çu t− Cã TK 2141 hoÆc 2143. 9. KÕ to¸n b¸n, thanh lý B§S ®Çu t−: 9.1. Ghi nhËn doanh thu b¸n, thanh lý B§S ®Çu t−: - §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, ghi: Nî c¸c TK 111, 112 , 131 (Tæng gi¸ thanh to¸n) Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (5117 - Doanh thu kinh doanh B§S ®Çu t−) (Gi¸ b¸n, thanh lý ch−a cã thuÕ GTGT). Cã TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép (33311). - §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT tÝnh theo ph−¬ng ph¸p trùc tiÕp, ghi: 189
Nî c¸c TK 111, 112, 131 (Tæng gi¸ thanh to¸n) Cã TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô (5117 - Doanh thu kinh doanh B§S ®Çu t− ) (Tæng gi¸ thanh to¸n). 9.2. KÕ to¸n ghi gi¶m nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña B§S ®Çu t− ®· ®−îc b¸n, thanh lý, ghi: Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2147 - Hao mßn B§S ®Çu t−) Nî TK 632 - Gi¸ vèn hµng b¸n (Gi¸ trÞ cßn l¹i cña B§S ®Çu t−) Cã TK 217 - B§S ®Çu t− (Nguyªn gi¸ cña B§S ®Çu t−). 10. KÕ to¸n chuyÓn B§S ®Çu t− thµnh hµng tån kho hoÆc thµnh B§S chñ së h÷u sö dông: 10.1. Tr−êng hîp B§S ®Çu t− chuyÓn thµnh hµng tån kho khi chñ së h÷u cã quyÕt ®Þnh söa ch÷a, c¶i t¹o n©ng cÊp ®Ó b¸n: - Khi cã quyÕt ®Þnh söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp B§S ®Çu t− ®Ó b¸n, kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn gi¸ trÞ cßn l¹i cña B§S ®Çu t− vµo TK 156 “Hµng hãa”, ghi: Nî TK 156 - Hµng hãa (TK 1567 - Gi¸ trÞ cßn l¹i cña B§S ®Çu t−) Nî TK 214 - Hao mßn TSC§ (2147) (Sè hao mßn lòy kÕ) Cã TK 217 - B§ S ®Çu t− (Nguyªn gi¸). - Khi ph¸t sinh c¸c chi phÝ söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp triÓn khai cho môc ®Ých b¸n, ghi: Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®−îc khÊu trõ (NÕu cã) Cã c¸c TK 111, 112, 152, 334, 331,... Khi kÕt thóc giai ®o¹n söa ch÷a, c¶i t¹o, n©ng cÊp triÓn khai cho môc ®Ých b¸n, kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ ghi t¨ng gi¸ gèc hµng hãa B§S chê b¸n, ghi: Nî TK 156 - Hµng hãa (1567) Cã TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh dë dang. 10.2. Tr−êng hîp chuyÓn B§S ®Çu t− thµnh B§S chñ së h÷u sö dông, ghi: Nî c¸c TK 211, 213 Cã TK 217 - B§S ®Çu t−. §ång thêi, ghi: Nî TK 2147 - Hao mßn B§S ®Çu t− Cã c¸c TK 2141, 2143. 190
Tµi Kho¶n 221 §Çu T¦ Vµo C¤NG TY CON Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m kho¶n ®Çu t− vèn trùc tiÕp vµo c«ng ty con. C«ng ty con lµ doanh nghiÖp chÞu sù kiÓm so¸t cña mét doanh nghiÖp kh¸c (gäi lµ c«ng ty mÑ). Kho¶n ®Çu t− vµo c«ng ty con bao gåm: 1. §Çu t− cæ phiÕu: Cæ phiÕu lµ chøng chØ hoÆc bót to¸n ghi sæ hoÆc d÷ liÖu ®iÖn tö x¸c nhËn c¸c quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng ty mÑ trong c«ng ty con. Cæ phiÕu cã thÓ gåm cæ phiÕu phæ th«ng, cæ phiÕu −u ®·i. C«ng ty mÑ lµ chñ së h÷u cæ phiÕu phæ th«ng t¹i C«ng ty con cã quyÒn tham gia §¹i héi cæ ®«ng, cã thÓ øng cö vµ bÇu cö vµo Héi ®ång qu¶n trÞ, cã quyÒn biÓu quyÕt c¸c vÊn ®Ò quan träng vÒ söa ®æi, bæ sung ®iÒu lÖ, ph−¬ng ¸n kinh doanh, ph©n chia lîi nhuËn theo quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. C«ng ty mÑ lµ chñ së h÷u cæ phiÕu ®−îc h−ëng cæ tøc trªn kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty con, nh−ng ®ång thêi chñ së h÷u cæ phiÕu còng ph¶i chÞu rñi ro khi c«ng ty con thua lç, gi¶i thÓ (hoÆc ph¸ s¶n) theo ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp vµ LuËt ph¸ s¶n doanh nghiÖp. 2. Kho¶n ®Çu t− vèn d−íi h×nh thøc gãp vèn b»ng tiÒn, tµi s¶n kh¸c vµo c«ng ty con ho¹t ®éng theo lo¹i h×nh c«ng ty Nhµ n−íc, c«ng ty TNHH mét thµnh viªn, c«ng ty cæ phÇn Nhµ n−íc vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c. H¹ch To¸n Tµi Kho¶n Nµy CÇn T¤N Träng Mét Sè Quy §Þnh SAU 1. ChØ h¹ch to¸n vµo TK 221 “§Çu t− vµo c«ng ty con” khi nhµ ®Çu t− n¾m gi÷ trªn 50% vèn chñ së h÷u (n¾m gi÷ trªn 50% quyÒn biÓu quyÕt) vµ cã quyÒn chi phèi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nh»m thu ®−îc lîi Ých kinh tÕ tõ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®ã. Khi doanh nghiÖp ®Çu t− kh«ng cßn quyÒn kiÓm so¸t doanh nghiÖp con th× ghi gi¶m kho¶n ®Çu t− vµo c«ng ty con. 2. C¸c tr−êng hîp sau kho¶n ®Çu t− vÉn ®−îc h¹ch to¸n vµo TK 221 “§Çu t− vµo c«ng ty con” khi doanh nghiÖp ®Çu t− n¾m gi÷ Ýt h¬n 50% vèn chñ së h÷u (Ýt h¬n 50% quyÒn biÓu quyÕt) t¹i c«ng ty con, nh−ng cã tháa thuËn kh¸c: a) C¸c nhµ ®Çu t− kh¸c tháa thuËn dµnh cho c«ng ty mÑ h¬n 50% quyÒn biÓu quyÕt; b) C«ng ty mÑ cã quyÒn chi phèi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng theo quy chÕ tháa thuËn; c) C«ng ty mÑ cã quyÒn bæ nhiÖm hoÆc b·i miÔn ®a sè c¸c thµnh viªn Héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc cÊp qu¶n lý t−¬ng ®−¬ng; d) C«ng ty mÑ cã quyÒn bá ®a sè phiÕu t¹i c¸c cuéc häp cña Héi ®ång qu¶n trÞ hoÆc cÊp qu¶n lý t−¬ng ®−¬ng. 3. Vèn ®Çu t− vµo c«ng ty con ph¶i ®−îc ph¶n ¸nh theo gi¸ gèc, bao gåm Gi¸ mua 191