henry ford và tập đoàn ford đặt thế giới lên bốn bánh xe: phần 2 - nxb trẻ

Chûúng 3.<br /> <br /> ÀÙÅT CAÃ THÏË GIÚÁI<br /> TRÏN NHÛÄNG BAÁNH XE<br /> Moåi àiïìu àïìu coá thïí xaãy ra, chó cêìn ta coá niïìm<br /> tin, búãi vò “Niïìm tin laâ chêët taåo ra moåi thûá maâ<br /> chuáng ta hi voång, àoá laâ bùçng chûáng cuãa nhûäng<br /> àiïìu chûa àûúåc nhòn thêëy nhûng röìi seä xaãy ra”.<br /> Henry Ford<br /> <br /> 136<br /> <br /> HENRY FORD & FORD<br /> <br /> ÀÙÅT THÏË GIÚÁI LÏN BÖËN BAÁNH XE<br /> <br /> 137<br /> <br /> trúã laåi vúái ûúác mú thuúã nhoã: bùæt tay vaâo nghiïn cûáu<br /> àïí chïë taåo möåt chiïëc maáy caây.<br /> Ban àêìu, Ford dûå àõnh saãn xuêët maáy caây dûåa<br /> <br /> NHU CÊÌU XAÄ HÖÅI RÖÅNG LÚÁN HÚN NHIÏÌU.<br /> PHAÃI LAÂM VIÏÅC TIÏËP!<br /> Nhu cêìu trong cuöåc söëng cuãa con ngûúâi khöng<br /> chó giúái haån úã nhûäng nhûäng chiïëc xe húi. Vaâ vúái<br /> möåt con ngûúâi nhû Henry Ford, 15 triïåu chiïëc<br /> Model T chûa thïí laâm öng maän nguyïån. Phaãi laâm<br /> àûúåc nhiïìu hún thïë nûäa. Àoá chñnh laâ àöång lûåc<br /> thöi thuác öng bûúác vaâo caác lônh vûåc khaác: saãn xuêët<br /> maáy bay vaâ maáy caây.<br /> <br /> trïn nhûäng nguyïn tùæc cuãa viïåc saãn xuêët xe húi:<br /> nhoã, goån vaâ nheå. Tuy nhiïn, sau möåt vaâi lêìn thûã<br /> nghiïåm, Ford nhêån ra rùçng quan àiïím naây khöng<br /> phuâ húåp vúái thûåc tïë.<br /> Troång lûúång quaá nhoã cuãa möåt chiïëc maáy caây chó<br /> phaát huy taác duång khi noá chaåy trïn nhûäng con<br /> àûúâng traãi nhûåa daânh cho xe húi. Coân khi di<br /> chuyïín trïn nhûäng caánh àöìng thò ûu àiïím àoá laåi<br /> trúã thaânh nhûúåc àiïím khöng thïí chêëp nhêån àûúåc:<br /> Thûá nhêët: noá khöng thïí chaåy àûúåc trïn nhûäng<br /> caánh àöìng göì ghïì hoùåc àang àoáng bùng. Khöëi<br /> lûúång nhoã coá thïí laâm cho noá lêåt nhaâo bêët cûá luác<br /> naâo.<br /> <br /> *<br /> * *<br /> <br /> Ûúác mú àêìu tiïn cuãa Ford laâ saãn xuêët möåt chiïëc<br /> <br /> Thûá hai: Khi laâm viïåc, noá phaãi chõu möåt lûåc keáo rêët<br /> <br /> maáy caây àïí giaãm búát sûå vêët vaã vaâ tùng hiïåu quaã<br /> trong cöng viïåc cuãa ngûúâi nöng dên. Ûúác mú naây<br /> <br /> lúán cuãa chiïëc caây àûúåc lùæp àùçng sau. Nïëu khöng coá<br /> möåt khöëi lûúång àuã lúán, noá coá thïí bõ keáo giêåt luâi laåi<br /> <br /> tuy khöng àûúåc Ford thûåc hiïån trong nhûäng ngaây<br /> <br /> phña sau.<br /> <br /> àêìu bûúác vaâo sûå nghiïåp kinh doanh cuãa mònh.<br /> Nhûng àiïìu àoá khöng àöìng nghôa vúái viïåc öng<br /> <br /> Thûá ba: Àöång cú duâng àïí chúã maáy caây khöng<br /> thïí giöëng nhû àöång cú duâng cho xe húi. Noá phaãi<br /> <br /> hoaân toaân tûâ boã ûúác mú saãn xuêët nhûäng chiïëc<br /> <br /> àûúåc lùæp möåt àöång cú coá cöng suêët lúán. Vaâ dô<br /> <br /> maáy caây.<br /> Sau sûå ra àúâi vaâ thaânh cöng cuãa chiïëc Model T,<br /> <br /> nhiïn àöång cú àoá phaãi rêët nùång vaâ cöìng kïình.<br /> Cuöëi cuâng, Ford àaä phaãi tûâ boã yá tûúãng saãn xuêët<br /> <br /> Henry Ford àaä àûa cöng ty cuãa mònh phaát triïín lïn<br /> <br /> möåt chiïëc maáy caây coá troång lûúång vaâ kñch thûúác<br /> <br /> möåt bûúác múái, Ford Motor àaä trúã thaânh doanh<br /> nghiïåp saãn xuêët xe húi haâng àêìu trïn thïë giúái. Vúái<br /> <br /> nhoã.<br /> Nùm 1915, chiïëc maáy caây àêìu tiïn àûúåc ra àúâi<br /> <br /> khaã nùng taâi chñnh vaâ cöng nghïå cuãa cöng ty, Ford<br /> <br /> taåi nhaâ maáy úã Dearborn, chuáng àûúåc goåi laâ nhûäng<br /> <br /> 138<br /> <br /> ÀÙÅT THÏË GIÚÁI LÏN BÖËN BAÁNH XE<br /> <br /> HENRY FORD & FORD<br /> <br /> 139<br /> <br /> chiïëc Fordson. Tuy nhiïn nhûäng chiïëc saãn xuêët úã<br /> àêy chó àûúåc duâng vúái muåc àñch thûã nghiïåm. Nhaâ<br /> <br /> àaåi dûúng. Trong söë haâng hoáa bõ àaánh chòm àoá,<br /> coá caã möåt khöëi lûúång lúán lûúng thûåc trïn àûúâng<br /> <br /> maáy River Rouge múái laâ àõa àiïím chñnh saãn xuêët<br /> <br /> àïën tiïëp tïë cho nûúác Anh – luác naây Anh àang rúi<br /> <br /> maáy caây.<br /> Àaánh giaá vïì quyïët àõnh naây cuãa Henry Ford, chó<br /> <br /> vaâo cuöåc khuãng hoaãng lûúng thûåc trêìm troång.<br /> <br /> coá thïí coi àêy chó laâ möåt quyïët àõnh àïí thoãa maän<br /> <br /> lûúng thûåc tûâ luåc àõa chêu Êu àïí àaáp ûáng nhu cêìu<br /> <br /> nhûäng khao khaát tûâ thuúã nhoã. Búãi vò trong thúâi<br /> <br /> haâng ngaây cuãa mònh. Khi Thïë chiïën thûá nhêët diïîn<br /> <br /> Trûúác àêy nûúác Anh vêîn liïn tuåc phaãi nhêåp khêíu<br /> <br /> gian naây, taåi Myä maáy caây vêîn chûa trúã thaânh<br /> <br /> ra, nguöìn cung cêëp lûúng thûåc tûâ luåc àõa bõ cùæt boã<br /> <br /> phûúng tiïån saãn xuêët chñnh trong nöng nghiïåp.<br /> <br /> hoaân toaân. Nûúác Anh phaãi tòm nguöìn nhêåp khêíu<br /> <br /> Kiïíu canh taác cuä vúái nhûäng chiïëc caây àûúåc keáo<br /> <br /> lûúng thûåc tûâ khùæp moåi núi trïn thïë giúái. Nhûng<br /> <br /> bùçng hai hoùåc böën con ngûåa vêîn laâ hònh aãnh<br /> <br /> àïën nùm 1917, khi Àûác tiïën haânh cuöåc chiïën taâu<br /> <br /> chñnh xuêët hiïån trïn nhûäng caánh àöìng bao la cuãa<br /> <br /> ngêìm, viïåc nhêåp khêíu lûúng thûåc trúã nïn bêëp<br /> <br /> nûúác Myä. Phaãi àúåi àïën hai mûúi nùm sau khi Ford<br /> <br /> bïnh hún bao giúâ hïët. Ngûúâi Anh chó coân duy nhêët<br /> <br /> saãn xuêët maáy caây, chuáng múái trúã thaânh cöng cuå<br /> <br /> möåt caách giaãi quyïët laâ dûåa vaâo nïìn nöng nghiïåp<br /> <br /> saãn xuêët thöng duång. Vaâ thûåc tïë laâ nhûäng dêy<br /> <br /> nöåi àõa àïí coá thïí tûå baão àaãm àûúåc nhu cêìu trong<br /> <br /> chuyïìn àûúåc lùæp àùåt àïí saãn xuêët maáy caây taåi River<br /> <br /> nûúác.<br /> <br /> Rouge chûa bao giúâ àûúåc sûã duång hïët cöng suêët.<br /> <br /> Nhûng trong luác naây, nïìn nöng nghiïåp Anh laåi<br /> <br /> Tuy khöng thaânh cöng úã Myä, nhûng taåi Anh<br /> <br /> gùåp phaãi khoá khùn trêìm troång vïì nhên lûåc. ÚÃ caác<br /> <br /> nhûäng chiïëc Fordson thûåc sûå àaä laâm nïn àûúåc möåt<br /> <br /> vuâng nöng thön, hêìu hïët àaân öng àûúåc àöång viïn<br /> <br /> kyâ tñch trong thúâi gian Thïë chiïën thûá nhêët.<br /> <br /> ra trêån, lao àöång chñnh trïn àöìng ruöång laâ àaân baâ<br /> <br /> Trong nhûäng nùm 1917-1918, tuy nûúác Àûác<br /> <br /> vaâ treã em. Cöång thïm vaâo àoá, nûúác Anh coân phaãi<br /> <br /> àang phaãi àöëi mùåt vúái nguy cú thêët baåi àaä liïìn kïì,<br /> <br /> coäng trïn vai gaánh nùång àaãm baão lûúng thûåc cho<br /> <br /> nhûng vúái baãn chêët hiïëu chiïën, giúái quên sûå Àûác<br /> <br /> nûãa triïåu quên Myä àang àoáng úã Anh hoùåc àang<br /> <br /> vêîn quyïët àõnh tiïën haânh möåt cuöåc chiïën taâu ngêìm<br /> <br /> tham chiïën úã Phaáp.<br /> <br /> chöëng laåi nûúác Anh, vúái hy voång coá thïí xoay<br /> <br /> Nhûäng khoá khùn àoá buöåc Anh phaãi àûa cöng<br /> <br /> chuyïín cuåc diïån chiïën tranh. Lêìn àêìu tiïn trong<br /> <br /> nghïå múái vaâo saãn xuêët nöng nghiïåp. Vaâ nhûäng<br /> <br /> lõch sûã, ngûúâi Anh phaãi àûúng àêìu vúái kiïíu chiïën<br /> <br /> chiïëc maáy caây laâ phûúng tiïån khaã thi nhêët àïí giaãi<br /> <br /> tranh naây. Vaâ thiïåt haåi thò rêët nùång nïì: 5 triïåu têën<br /> haâng hoáa bõ taâu ngêìm Àûác àaánh chòm xuöëng àaáy<br /> 140<br /> <br /> HENRY FORD & FORD<br /> <br /> quyïët tònh traång thiïëu nhên lûåc. Nhûng luác naây, têët<br /> caã caác cú súã cöng nghiïåp cuãa Anh àïìu àang phaãi<br /> ÀÙÅT THÏË GIÚÁI LÏN BÖËN BAÁNH XE<br /> <br /> 141<br /> <br /> hoaåt àöång hïët cöng suêët àïí cung cêëp trang bõ<br /> chiïën tranh cho quên àöåi.<br /> <br /> Tïn tuöíi cuãa Ford Motor vaâ Henry Ford gùæn liïìn<br /> vúái nhûäng chiïëc xe húi giaá reã. Chiïën lûúåc kinh<br /> <br /> Chñnh phuã Anh àaä liïn hïå vaâ àùåt haâng vúái Ford<br /> <br /> doanh cuãa Ford laâ saãn xuêët xe húi. Nhûng cuâng<br /> <br /> Motor söë lûúång maáy caây lúán. Nhûng yïu cêìu phaãi<br /> <br /> vúái sûå phaát triïín cuãa cöng ty vaâ yïu cêìu múái cuãa<br /> <br /> coá cuöåc thûã nghiïåm chêët lûúång ngay taåi Anh. Lêåp<br /> <br /> tònh hònh thïë giúái, cöng ty Ford Motor khöng thïí<br /> <br /> tûác, hai chiïëc maáy caây àêìu tiïn do Ford Motor saãn<br /> xuêët àûúåc mang àïën Anh.<br /> Coá têët caã hai cuöåc thûã nghiïåm àûúåc diïîn ra. Caã<br /> hai chiïëc Fordson àïìu thûåc hiïån rêët töët nhiïåm vuå<br /> cuãa mònh. Noá coá thïí laâm viïåc caã trïn àêët rùæn vaâ àêët<br /> nheå. Vúái möåt chiïëc caây hai raänh àûúåc lùæp úã phña<br /> sau, noá coá thïí taåo ra nhûäng raänh caây coá àöå sêu 5<br /> inch vaâ bïì ngang laâ 16 inch. Sau cuöåc kiïím tra,<br /> chñnh phuã Anh àaä àùåt haâng mua 5.000 chiïëc maáy<br /> caây cuãa Ford Motor, giaá möîi chiïëc laâ 1.500 àöla.<br /> Chó hai thaáng sau, têët caã söë lûúång maáy caây àùåt<br /> haâng àûúåc àûa lïn taâu. Vaâ möåt tuêìn sau chuáng àaä<br /> xuêët hiïån trïn nhûäng caánh àöìng úã Anh. Sûå xuêët<br /> hiïån cuãa maáy caây Fordson àaä chûáng minh àûúåc<br /> ngay taác duång cuãa noá trong vuå thu hoaåch nùm àoá.<br /> Duâ khöng coá möåt con söë thöëng kï naâo àûúåc cöng<br /> böë, nhûng tûâ thúâi àiïím àoá trúã ài, khöng ai coân<br /> nhùæc àïën sûå khoá khùn trong vêën àïì lûúng thûåc<br /> cuãa nûúác Anh nûäa.<br /> Coá thïí noái möåt caách khöng cûúâng àiïåu rùçng,<br /> 5.000 chiïëc maáy caây cuãa Ford Motor àûúåc gûãi àïën<br /> Anh kõp thúâi àaä cûáu nûúác Anh thoaát khoãi möåt cuöåc<br /> khuãng hoaãng vïì lûúng thûåc àang cêån kïì.<br /> *<br /> <br /> 142<br /> <br /> *<br /> <br /> àûáng ngoaâi cuöåc chúi trong lônh vûåc haâng khöng<br /> vúái nhûäng chiïëc maáy bay àang ngaây caâng trúã nïn<br /> thöng duång vúái möåt söë ûu thïë tuyïåt àöëi so vúái xe<br /> húi.<br /> Nùm 1920 Ford quyïët àõnh goáp vöën cuâng 19 nhaâ<br /> àêìu tû khaác, àêìu tû vaâo möåt nhaâ maáy saãn xuêët<br /> maáy bay: Start Metal. Àïën nùm 1925 thò Ford mua<br /> laåi toaân böå cöí phêìn cuãa cöng ty naây, vaâ biïën noá<br /> thaânh möåt böå phêån cuãa Ford Motor.<br /> Caác kyä sû cuãa Ford àaä nghiïn cûáu caãi tiïën nhûäng<br /> àöång cú sûã duång cho xe húi àïí coá thïí lùæp àùåt<br /> thaânh àöång cú maáy bay. Àïën nùm 1926, möåt mêîu<br /> maáy bay àêìu tiïn àûúåc ra àúâi: nhûäng chiïëc Ford<br /> Tri-Motor (trong ngaânh haâng khöng ngûúâi ta<br /> thûúâng goåi laâ “Con ngöîng thiïëc”). Trong thúâi gian<br /> töìn taåi cuãa mònh, tûâ nùm 1926-1933, Ford TriMotor àûúåc saãn xuêët töíng cöång 199 chiïëc. Àûúåc<br /> baán ra nhiïìu núi trïn thïë giúái, phuåc vuå caã ngaânh<br /> haâng khöng dên duång vaâ quên sûå (Ford Tri-Motor<br /> àûúåc sûã duång nhiïìu nhêët trong lûåc lûúång khöng<br /> quên Canada).<br /> Sau ba nùm ra àúâi, Ford Tri-Motor àûúåc sûã duång<br /> trong nhûäng chuyïën bay xuyïn luåc àõa tûâ búâ Àaåi<br /> <br /> *<br /> HENRY FORD & FORD<br /> <br /> ÀÙÅT THÏË GIÚÁI LÏN BÖËN BAÁNH XE<br /> <br /> 143<br /> <br /> Têy dûúng àïën Thaái Bònh dûúng, chuã yïëu laâ tuyïën<br /> New York - San Diego. Möåt chiïëc Ford Tri-Motor coá<br /> thïí chúã ba ngûúâi trong phi haânh àoaân (hai phi<br /> cöng vaâ möåt tiïëp viïn) cuâng taám hoùåc chñn haânh<br /> <br /> TIÏËN RA THÏË GIÚÁI<br /> <br /> khaách.<br /> Giöëng nhû nhûäng chiïëc xe húi, nhûäng chiïëc maáy<br /> bay do Ford Motor saãn xuêët cuäng coá kiïíu daáng<br /> àeåp, giaá reã vaâ hïå söë an toaân cao.<br /> Trïn cú súã cuãa nhûäng chiïëc Ford Tri-Motor, Ford<br /> tiïëp tuåc caãi tiïën vaâ cho ra àúâi chiïëc Douglas DC-2<br /> vaâo nùm 1932. So vúái nhûäng chiïëc Ford Tri-Motor<br /> thò Douglas DC-2 coá nhûäng thöng söë kyä thuêåt ûu<br /> viïåt hún Ford Tri-Motor.<br /> <br /> Khi nhûäng chiïëc Model T chiïëm lônh thõ trûúâng<br /> nûúác Myä, Henry Ford bùæt àêìu nghô àïën viïåc àûa<br /> nhûäng saãn phêím cuãa mònh tiïën ra thõ trûúâng thïë<br /> giúái.<br /> Thöng thûúâng, yá tûúãng múã röång kinh doanh ra<br /> nûúác ngoaâi àûúåc bùæt àêìu tûâ nhûäng bûúác khaão saát<br /> thõ trûúâng hay nhu cêìu taåi núi maâ haâng hoáa cuãa<br /> <br /> Douglas DC-2 coá thïí chúã 14 haânh khaách cuâng<br /> <br /> hoå seä tiïu thuå. Nhûng àöëi vúái Henry Ford vaâ Ford<br /> <br /> phi haânh àoaân. Noá àûúåc saãn xuêët búãi têåp àoaân<br /> Douglas Aircraft vaâ Ford laâ möåt trong nhûäng cöí<br /> <br /> chiïëc xe Ford ra thõ trûúâng thïë giúái laåi bùæt nguöìn<br /> <br /> Motor thò khöng phaãi vêåy. Quyïët àõnh àûa nhûäng<br /> <br /> àöng chñnh. Trong giai àoaån nhûäng nùm 30, Dou-<br /> <br /> tûâ möåt giaãi àua xe taåi baäi biïín Palm.<br /> <br /> glas laâ àöëi thuã caånh tranh chñnh cuãa Boeing 247<br /> do United Airline saãn xuêët. Vúái thúâi gian töìn taåi<br /> <br /> chûác vúái nhûäng chiïëc xe tham dûå àïën tûâ nhiïìu núi<br /> <br /> cuãa mònh, Douglas trúã thaânh loaåi maáy bay thaânh<br /> cöng nhêët trong lõch sûã vúái hïå söë an toaân gêìn nhû<br /> laâ tuyïåt àöëi. Ngoaâi ra, Ford Motor coân saãn xuêët caác<br /> loaåi maáy bay daânh cho lûåc lûúång khöng quên Myä.<br /> <br /> Taåi àêy, nùm 1905 möåt giaãi àua xe lúán àûúåc töí<br /> trïn thïë giúái. Ford cuäng àem chiïëc Model C maâ<br /> mònh àang saãn xuêët àïën tham dûå cuöåc thi. Trong<br /> cuöåc àua, möåt vuå va chaåm maånh khiïën möåt chiïëc<br /> xe cuãa Phaáp bõ loaåi khoãi àûúâng àua. Quan saát<br /> chiïëc xe vûâa bõ loaåi, Ford nhêån thêëy rùçng chiïëc xe<br /> cuãa Phaáp coá hònh daáng nhoã hún vaâ nhiïìu chi tiïët<br /> hiïån àaåi hún so vúái nhûäng chiïëc Model C maâ öng<br /> àang saãn xuêët. Sau cuöåc àua, Ford thaáo rúâi möåt<br /> boáng àeân trûúác cuãa chiïëc xe àïí xem xeát. So vúái böå<br /> phêån cuâng loaåi cuãa chiïëc Model C, noá saáng hún<br /> <br /> 144<br /> <br /> HENRY FORD & FORD<br /> <br /> ÀÙÅT THÏË GIÚÁI LÏN BÖËN BAÁNH XE<br /> <br /> 145<br /> <br />